Va Tiyimisele Ku Tirhela Yehova Hi Mbilu Leyi Heleleke

“U ši tirela hi mbilu le’yi tengeke ni ku ṭaka ka moya; hikuva Yehova a kamba timbilu hikwato, kutani a tiv̌isisa makungu hikwawo ya ku anakanya”—1 TIKRONIKA 28:9.

1. I swivutiso swihi leswi vutisiweke eka 1 Tikronika 28:9?

TSALWA leri tshahiweke laha henhla ri tlakusa swivutiso swin’wana ehenhleni ka mbilu. Loko ri vulavula hi mbilu ya xiviri, munhu a nga hanyisa ku yini a ri ni nchumu lowu tluriwaka hi mbilu leyi heleleke? Hi xikombiso, xana munhu a nga hanya a ri ni hafu ya mbilu? Xana Yehova, ku fana ni mutshila wa timbilu wa manguva lawa, u kambisisa mbilu ya xiviri leswaku a kuma ku tsana? Malunghana ni mboyamelo wa mianakanyo, xana mianakanyo yi tshama etimbilwini ta hina? Tinhlamuselo tin’wana ta Bibele ti vonaka ti vula sweswo, ti vulavula hi ‘mboyamelo wa miehleketo ya mbilu.’ (Genesa 6:5; 1 Tikronika 29:18) Xana Yehova u kambisisa timbilu ta hina ta xiviri leswaku a vona miehleketo ya hina? Hakunene i yini leswi vuriwaka hi ‘ku n’wi tirhela hi mbilu leyi heleleke’?

2. I tidyondzo tihi mayelana ni mbilu leti a ti ri ni Vaegipta va khale, Vababilona, na Aristotle ntlhari ya Mugriki?

² Vaegipta va khale a va pfumela leswaku mbilu ya xiviri a ku ri xivandla xa vutlhari kun’we ni minsusumeto. Nakambe va ehlekete leswaku yi ni ku rhandza ka yona n’wini. Vababilona va vule leswaku mbilu yi tamele vutlhari kun’we ni rirhandzu. Aristotle ntlhari ya Mugriki yi dyondzise leswaku a yi ri xivandla xo twa ni xivandla xa moya. Kambe loko nkarhi wu ri karhi wu famba ni vutivi byi andza, malangutelo lawa ya herisiwile. Eku heteleleni mbilu yi tiviwe hi leswi yi nga swona, pompo yo rhendzelekisa ngati emirini hinkwawo.

3. I timhaka tihi leti endlaka mbilu yi va leyi chavisaka swinene?

³ lna, ngopfu-ngopfu i pompo, kambe leyi chavisaka swinene, leyi pompaka ngati yo tala ya vutomi sekene yin’wana ni yin’wana ya vutomi bya hina hi ku tshembeka! I yi kulunyana ku tlula xibakele, ntiko wa yona wu le hansi ka phawundi, mbilu ya munhu yi ba minkarhi ya 100 000 hi siku, yi pompa ngati ya vutomi eka fambiselo ra ngati ni mbilu ra tikhilomitara ta 96 000 ta miri—tilitara ta 7 600 siku na siku, makume ya timiliyoni ta tigaloni enkarhini wa ku hanya. Ku ba ka mbilu ku endliwa hi ku songana ka tisele leti vumbaka maphinta ya yona, lama rhumelaka ti-impulse leti lawulaka rivilo ra ku ba ka mbilu. Ku hava nsiha emirini lowu tirhaka hi matimba, nkarhi wo leha, lowu tiyeke, makume ya makume, ku tlula mbilu. Ehansi ka ntshikilelo wa minsusumeto kumbe ku titolovetisa ka matimba yi nga humesa ntamu wa yona kantlhanu. Susa mbilu exifuveni kutani yi ta hambeta yi ba nkarhinyana. Hambi ti ri tisele leti tsemiweke embiIwini, ehansi ka swiyimo leswinene, ti ta hambeta ti endla tano. I byongo ntsena lebyi lavaka ku wundliwa swinene ni okisijeni ku tlula mbilu.

4, 5. (a) I timfanelo tihi leti Matsalwa ya ti nyikaka mbilu? (b) Hi ku ya hi Matsalwa, i mintlhaveko ni minsusumeto yihi leyi tshamaka embilwini?

⁴ Rito ra Xikwembu ri vulavula hi mbilu minkarhi leyi nga vaka gidi. Eka swiendlakalo sweswo swi nga ri swingani ri vulavula hi mbilu ya xiviri. Swin’wana swi nga ri swingani ri vulavula hi le xivindzini kumbe exikarhi ka nchumu, tanihi ‘le mbilwini ya Iwandle leri pfulekeke’ ni ‘le mbilwini ya misava.’ (Ezekiel 27:25-27; Matewu 12:40) Hambi swi ri tano, eka tinhlamuselo tin’wana leti nga vaka gidi, mbilu yi tirhisiwe hi ndlela yo fanekisela. Theological Dictionary of the New Testament ya Kittel yi xaxameta matsalwa yo tala ehansi ka “mbilu” eka xin’wana ni xin’wana xa swihloko leswi landzelaka: “Embilwini ku tshama mintlhaveko ni minsusumeto, ku navela ni minyanyuko.” “Mbilu i xivandla xa ku twisisa, i xihlovo xa mianakanyo ni xo tsundzuka ha xona.” “Mbilu i xivandla xo tsakela, i xihlovo xo tiyimisela.” “Xisweswo mbilu i xivandla xin’we lexikulu emunhwini lexi Xikwembu xi hundzukelaka eka xona, lexi vutomi bya vukhongeri byi simekiweke eka xona, lexi tiyisaka mahanyelo lamanene.”

⁵ Mintlhaveko ni minsusumeto swi tshama embilwini leyi yo fanekisela. Hi ku ya hi matsalfta yo tala, mbilu yi nga ha va leyi tsakeke, leyi tsanisiweke, leyi nyamisiweke, leyi voningeriweke, leyi heleleke, leyi tshembaka, leyi titivaleke, leyi nonon’hwaka. Yi nga va leyi teleke vukari kumbe leyi n’okaka hi ku chava, leyi tinyungubyisaka ni ku tikurisa kumbe leyi nga ni tintswalo ni ku titsongahata, leyi nga ni rirhandzu lerikulu kumbe leyi teleke rivengo, leyi tengeke ni leyi baseke kumbe leyi nga ni nandzu wa vuoswi. Yi voyamele eka vuhomboloki, kambe yi nga hi susumetela ku endla leswinene.

U Nga Vi Ni Mbilu Leyi Nga Helelangiki Kumbe Timbilu Timbirhi

6, 7. (a) I vanhu va njhani lava mupisalema a a va venga, naswona xiyimo lexi xi kombisiwe hi swiendlo swihi elsrayele ni le Yuda ke? (b) Yesu u kombise ntirho wa mbilu leyi nga helelangiki eka Yehova wu ri lowu nga amukelekiki hi ndlela yihi?

⁶ Mbilu ya xiviri yi fanele ku va leyi heleleke leswaku yi tirha, kambe mbilu yo fanekisela yi nga avanyisiwa. Mupisalema, entiyisweni loyi a nga wanuna la landzelelaka mbilu ya Xikwembu hi yoxe, ehansi ka ku huhuteriwa u tsarile a ku: “Nḍi v̌engile meehleketo ya nsohe-nsohe.” (Psalma 119:113) Exikarhi ka lavo tano a ku ri ni Vaisrayele lava Eliya a va tlhontlheke, a ku: “Mi ta khuta hi milenge mimbiri ku yisa kwihi šana? Loko Yehova ši ri Šikwembu, ṅwi lanḍeni, kambe loko Baal ši ri Šikwembu, ṅwi lanḍeni!” (1 Tihosi 18:21) Hi mbilu leyi nga helelangiki, va ‘yime emihleketweni mimbirhi leyi hambaneke.’

⁷ Hi ku fanana, endzhaku ka ku tlhelela ka Yuda eka Yehova hi timbilu leti nga helelangiki, ku rhekhodiwe leswi: “Kambe tiko a ri ṭhikanga ku ganḍela e ŝitungeni; ntsena a va ganḍela kona Yehova, Šikwembu ša v̌ona.” (2 Tikronika 33:17) Hi timbilu leti avaneke, va vule leswaku va gandzela Yehova kambe endleleni leyi nga pfumeleriwangiki naswona eswivandleni leswi eku sunguleni a va gandzela Baal eka swona. Yesu u te: “A ku na munhu loyi a nga kotaka ku tirhela tihosi timbirhi.” (Matewu 6:24) Emasikwini wolawo mahlonga a ma fana ni xiyenge xa muako. A ya tirhela n’wini wa wona tiawara ta 24 hi siku. Nkarhi wa wona a wu nga ta avanyiseriwa tihosi timbirhi—hafu yi va ya yin’wana kutani hafu yi va ya leyin’wana. Yesu a a endla yinhla leyi: a ku laveki ntirho wa mbilu leyi nga helelangiki eka Yehova!

8. Hi ndlela yo fanekisela, xana munhu un’we a nga va ni timbilu timbirhi hi ndlela yihi, naswona i matsalwa wahi lama kombisaka leswi?

⁸ Ku ni mbilu yin’we ya xiviri ntsena eka munhu un’wana ni un’wana, kambe, hi ndlela yo fanekisela, munhu un’we a nga va ni timbilu timbirhi. Davhida u vulavule hi vanhu vo tano, a ku: “V̌a v̌ulav̌ula, v̌a ni timbilu timbiri [“hi mbilu ni mbilu,” nhlamuselo ya Ref. Bi.].” (Psalma 12:2) Mbilu yin’wana yi tikombisa evanhwini, leyin’wana yi tiendla leyinene exihundleni hikwalaho ka mpfuno wa vutianakanyi. Xikombiso lexi xa swikandza swimbirhi, xa timbilu timbirhi xi hlamuseriwe ematsalweni: “Hikuv̌a hi laha ši anakanyaka e mbilwini ya šona, ši tano, ši ta ku ka wena: Dyana, u nwa; kambe mbilu ya šona a yi kona eka wena.” “Loko a v̌ulav̌ula hi v̌unene, u nga kholwi ha yena, hikuv̌a manyala ya ntlhanu na mambiri ma le mbilwini ya yena.”—Swivuriso 23:7; 26:25; Psalma 28:3.

9. I yini leswi kombaka leswaku vugandzeri bya timbilu timbirhi byi ve kona esikwini ra Yeremiya ni le nkarhini wa Yesu ke?

⁹ Vukanganyisi byo tano eka swinakulobye swa vanhu byi khomisa gome, kambe loko byi byariwe evugandzerini bya Yehova, byi tshovela nhlomulo. “Mi nga tiṭhembisi hi ku v̌ula ŝa hav̌a, loko mi ku: Tempele ya Yehova, tempele ya Yehova, tempele ya Yehova hi yoleyo. Kambe maŝiv̌o, mi tiṭhembisa hi ku v̌ulav̌ula ka ŝa hav̌a loku nga pfuniki ntšhumu. I ku yini šana? e ku yiv̌a! ni ku dlaya! ni ku oŝa, ni ku hlambanya hi mav̌unwa, ni ku hisela Baal e miri ya risuna, ni ku famba eka ŝikwembu ŝiṅwana leŝi mi nga ŝi tiv̌iki! Kutani mi ta, mi yima e mahlweni ka mina e ndlwini leyi v̌ito ra mina ri v̌itiwaka eka yona, kutani mi ri: Hi ta pona! kasi hi leŝaku mi ta endla manyala walawo hikwawo.” (Yeremia 7:4, 8-10) Yesu u sole vukanganyisi byo tano bya timbilu timbirhi exikarhi ka vatsari ni Vafarisi, a ku: “Vakanganyisi, Esaya a a vula n’wina hakunene loko a te: ‘Tiko leri ri ndzi chava hi nomu, kambe mbilu ya rona yi le kule na mina.’”—Matewu 15:7, 8.

10, 11. Hi kwihi laha Yehova na Yesu va langutaka kona loko va avanyisa munhu, naswona ha yini?

¹⁰ Eka hinkwaswo leswi swi le rivaleni leswaku ha yini Yehova a byele Samuyele a ku: “Yehova a nga languti leŝi langutiwaka hi vanhu, hikuva vanhu va languta ngohe, kambe Yehova u languta mbilu.” (1 Samuel 16:7) Kutani, loko Yehova a teka mpimo wa munhu, a wu tiseketeli hi vumbhoni lebyi nga hava xisekelo; u kambisisa mongo wa mhaka. Kriste Yesu u hlamusele mbilu yi ri matimba lama susumetaka emahanyelweni ya hina, hambi ya ri manene kumbe ma bihile: “Munhu lonene u humesa leswinene exumeni lexinene xa mbilu ya yena, ni munhu lowo biha u humesa leswo biha exumeni lexo biha xa mbilu ya yena, hikuva nomu wa munhu wu vula leswi mbilu ya yena yi teleke swona.” Nakambe, “Hikuva miehleketo leyo biha, ni ku dlayana, ni vuoswi, ni vuphukuphuku, ni ku yiva, ni vumbhoni byo hemba, ni ku sandzana, swi huma embilwini.”—Luka 6:45; Matewu 15:19.

¹¹ Kriste Yesu, loyi a nyikiweke ku avanyisa, na yena u languta laha Yehova a langutaka kona: “Hi mina loyi a kambisisaka mianakanyo [“minsusumeto leyi enteke,” nhlamuselo ya Ref. Bi.] ni timbilu. Kutani ndzi ta nyika un’wana ni un’wana wa n’wina hi ku ya hi mintirho ya n’wina.” (Nhlavutelo 2:23) Hikwalaho ka mhaka leyi, “hlayisa mbilu ya wena ku tlurisa leŝi hlayisiwaka, hikuv̌a i šihlov̌o ša v̌utomi.”—Swivuriso 4:23.

12. Hikwalaho ka yini ku va hi mbilu hinkwayo entirhweni wa Yehova ku lava matshalatshala ya tinghitsi eka hina?

¹² Vugandzeri bya hina eka Yehova a byi fanelanga ku va bya mbilu leyi nga helelangiki kumbe bya timbilu timbirhi, kambe bya mbilu hinkwayo. Leswi swi lava matshalatshala ya tinghitsi eka hina. Ha yini swi ri tano? Hikuva mbilu yi ni mano naswona yi nga va leyi kanganyisaka swinene. Ndlela ya vutshila bya yona eku twananiseni ka swidyoho leswi kokaka nyama yerhu leyi tsaneke ya tshukisa. Hambi leswi yi nga ha hi kanganyisaka kutani yi fihla minsusumeto ya hina ya xiviri, Yehova u yi vonisa leswi yi nga xiswona. U hi tivisa leswi, a ku: “Mbilu yi ni mano e ku tlula hikwaŝo, yi borile ngopfu; yi nga tiv̌iwa i manike? Hi mina Yehova nḍi kambaka timbilu, nḍi ringaka ŝisuti, leŝaku nḍi tlherisela e ka uṅwana ni uṅwana hi ku endla ka yena, ni mihanḍu ya mitiro ya yena.”—Yeremia 17:9, 10.

Ku Lava Mbilu Leyi Heleleke

13. Yesu u te yini malunghana ni vakhongeri van’wana va siku ra yena, naswona hikwalaho ka mahanyelo yo tano, vuyelo bya kona byi ve byihi?

¹³ Mayelana ni vakhongeri va siku rakwe, Yesu u te: “Hikuva mbilu ya tiko leri yi tlanyarile, va tisivile tindleve, va tipfarile ni mahlo, leswaku va nga tshuki va vona hi mahlo, va nga twi hi tindleve, va nga twisisi hi mbilu, va nga hundzuki, na mina ndzi nga va hanyisi.” (Matewu 13:15) Hikwalaho ka mianakanyo ya vukhongeri leyi ehleketiweke ka ha ri emahlweni, va pfale mahlo ni tindleve ta vona ivi va nonon’hwisa timbilu ta vona edyondzweni ya Yesu. Hi ku ala ndzayo, va hlulekile ku kuma mbilu leyi susumetiwaka khwatsi: “La yingiselaka ku ṭhinyiwa u fuwa vutlhari [“u lava nsusumeto lowunene,” nhlamuselo ya Ref. Bi.].” (Swivuriso 15:32) Va vule leswaku va gandzela Xikwembu, kambe va endle ku “lulama” ka vona leswaku ku voniwa hi vanhu.—Matewu 6:1, 2, 5, 16.

14. I swikombiso swihi leswi kombaka tindlela leti ntiyiso wu nghenaka wu tshama eka hina ha tona?

¹⁴ Swi antswa swonghasi ku fana na Hosi Yosafat wa Yuda loyi a ‘lunghiseleleke mbilu yakwe ku lavisisa Xikwembu xa ntiyiso.’ (2 Tikronika 19:3) Ku lunghiselela loku antswaka eku lavisiseni ka wena Xikwembu i xikhongelo lexi humaka embilwini. Loko Ana la nga ni gome a khongele nkarhi na nkarhi eka Yehova, “a a v̌ulav̌ula e mbilwini ya yena,” naswona xikhongelo xakwe xi hlamuriwile. Xin’wana lexi lavekaka i ku rhandza ku yingisela. Mana wa Yesu u yingiserile: “Kutani mana wa yena a hlayisa timhaka leti hinkwato embilwini ya yena.” U sungule ku “ti anakanya embilwini ya yena,” naswona u ve mudyondzisiwa la tshembekaka wa Yesu. Yehova u pfuna mulavi lonene. Lidiya la chavaka Xikwembu u yingisele Pawulo, “kutani [Yehova a] pfula mbilu ya yena leswaku a twisisa leswi vuriwaka hi Pawulo.” U khuvuriwile. (1 Samuel 1:12, 13; Luka 2:19, 51; Mintirho 16:14, 15) Minkarhi hinkwayo i mbilu yo fanekisela—mintlhaveko, minsusumeto, minsusumeto leyinene—leyi pfumelelaka ntiyiso ku nghena ni ku tshama emunhwini.

15. Leswaku hi va ni mbilu leyi heleleke, hi fanele ku tiyimisela ku endla yini?

¹⁵ Leswaku hi kuma mbilu leyi heleleke, hi fanele ku tilunghiselela eminsusumetweni ku bakanyela mianakanyo leyi ehleketiweke ka ha ri emahlweni etlhelo, hi rhandza ku pfumelela Xikwembu xi kumeka xi ri na ntiyiso hambi loko swi herisa yin’wana ya mianakanyo ya hina leyi nga rhandzekiki kumbe malangutelo lama wundliweke ya dyondzo. (Varhoma 3:4) Minsusumeto ya vutianakanyi yi fanele ku susiwa ku endlela leswaku timbilu ta hina ti amukela tindlela ni ku rhandza ka Yehova. Yehova u tshama a tsala milawu yakwe eribyeni, kambe endzhakunyana u tsale milawu etimbilwini ta vanhu. Muapostola Pawulo na yena u tsarile etimbilwini. Na wena, u nga ‘tsala [vunene ni ntiyiso] embilwini ya wena.’—Swivuriso 3:3; Vaheveru 10:16; 2 Vakorinto 3:3.

16. I swivutiso swihi leswi kombisaka magoza lawa munhu a faneleke ku ma teka leswaku a va ni mbilu leyi heleleke eka Yehova?

¹⁶ Xana mbilu ya wena ya faneleka tanihi xivandla lexinene xo tsalela eka xona milawu ni tidyondzo ta Yehova? Xana u nga yi hlantswa mianakanyo yo sungula leswaku u amukela ntiyiso wa Xikwembu? Xana manuku u ta hambeta u dyondza, leswaku u cinca mianakanyo ya wena, u hluvula vumunhu bya khale, ivi u ambala lebyintshwa lebyi vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu ke? Xana u ta endla leswi u nga swi kotaka leswaku u va mutirhi la nga hava lexi n’wi khomisaka tingana, u tamela rito ra ntiyiso khwatsi ke?—Varhoma 12:2; Vakolosa 3:9, 10; 2 Timotiya 2:15.

Ku Hlayisa Mbilu Leyi Heleleke

17. Davhida u tsundzuxe n’wana wakwe Solomoni hi ndlela yihi, naswona ha yini Solomoni a hluleke ku landzela xitsundzuxo?

¹⁷ Davhida u byele Solomoni a ku: “Na wena, Salomon, ṅwananga, tiv̌a Šikwembu ša tata wa wena, u ši tirela hi mbilu leyi tengeke ni ku tsaka ka moya; hikuv̌a Yehova a kamba timbilu hikwato, kutani a tiv̌isisa makungu hikwawo ya ku anakanya.” Solomoni u sungurile ku tirha hi mbilu leyi heleleke, kambe loko malembe ya ri karhi ya hundza, a nga yi hlayisanga: “Kute loko Salomon a dyuhele, v̌asati v̌a yena v̌a hambukisa mbilu ya yena yi lanḍa ŝikwembu ŝinwana; kutani mbilu ya yena yi nga ha ri hikwayo e ka Yehova, Šikwembu ša yena, kukotisa mbilu ya Davida, tata wa yena.”—1 Tikronika 28:9; 1 Tihosi 11:4.

18, 19. (a) I tindlela tihi leti hambaneke leti Sathana a nga ta ti tirhisa ku ku endla leswaku u hluleka ku hlayisa mbilu leyi heleleke? (b) Loko matshalatshala lama ma kanganyisaka ya Sathana ya hluleka, marhengu yakwe ya ta cincisa ku yini?

¹⁸ Xana u ta humelela laha Solomoni a hlulekeke kona? Loko u tinyikerile tanihi mbhoni ya Yehova, u suse mbilu leyi nga helelangiki kumbe timbilu timbirhi evugandzerini bya wena, u pfumelelane ni marito ya Yesu yo “rhandza[ Yehova] Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo,” xana se u ta tiyimisela ku hlayisa mbilu ya wena leyi nyikeriweke entirhweni wa Yehova hi laha ku heleleke ke? (Matewu 22:37) Sathana a nge swi tsakeli sweswo, naswona i nala lonkulu. Mbilu ya wena yi ta va xitirho xa yena. U tiva mboyamelo wa yona exidyohweni, naswona a nga nghenisa ndlela yakwe eka yona loko u tshika ku tihlayisa. Xana a nga yi ‘nghenisanga embilwini ya Yudasi Iskariyota leswaku a xenga Yesu?’ (Yohane 13:2) Mali, rifuwo, ku tirivatisa, ku tikurisa, mintirho ya vutomi yo tihanyisa, ku tinyungubyisa hi swilo, ku navela ka nyama—u tiva swivandla swa hina leswi hlaselekaka hi ku olova naswona u kongomisa matlhari yakwe lamakulu eka swona. Xana u ta ma bakanya hinkwawo hi xitlhangu xa ripfumelo ke?—Vaefesa 6:16; 1 Yohane 2:15-17.

¹⁹ Kutani loko marhengu lawa hinkwawo ya vusathana ya hluleka, a nga khondli mavoko. U va nghala leyi bongaka yi ringeta ku mita timbhoni leti tshembekaka ta Yehova hi minhlaselo ya vukari, ku himetela, ku khotsiwa ni hambi ri ri rifu. Kambe eka swona hinkwaswo Yehova u ta tiyisa lava timbilu ta vona ti heleleke eka yena.—Yakobo 4:7; 1 Petro 5:8-10; Nhlavutelo 2:10.

20, 21. (a) I swivutiso swihi leswi swi nga ha vutisiwaka eku kambisiseni ka mbilu ya xiviri? (b) Swivutiso leswi fanaka swi nga ha tirhisiwa ku kambisisa mbilu yo fanekisela hi ndlela yihi?

²⁰ Mbilu ya xiviri yi lava ku kamberiwa nkarhi na nkarhi. Xana yi hefemula nkarhi na nkarhi ni ku kuma ku wundliwa lokunene hi mimpimo leyi eneleke ke? Xana ku ba ka yona ku tiyile ni ku tiyiseka kumbe i ka vulolo ni loku tsaneke? Xana yi hlayisa ntiko lowunene wa ngati? Xana yi kuma ku titolovetisa loku yi ku lavaka? (Leswaku yi hanya khwatsi mbilu yi lava ku pompa hi tinghitsi minkarhi yo leha.) Xana maphinta ya yona ya hambanisa rivilo ra yona leswaku yi hlangavetana ni swilaveko leswi hundzukaka? Xana yi vekiwa eka matshamelo ya minsusumeto lama yi vekaka ehansi ka ntshikilelo lowukulu ke?

²¹ Loko mbilu ya xiviri yi lava ku kamberiwa, mbilu yo fanekisela yi swi lava swinene swonghasi! Yehova wa yi kambela; na hina hi fanele ku yi kambela. Xana yi kuma mimpimo leyi aneleke ya swakudya swa moya hi ku tirhisa dyondzo ya munhu hi xiyexe ya nkarhi na nkarhi ni ku va kona eminhlanganweni ke? (Psalma 1:1, 2; Swivuriso 15:28; Vaheveru 10:24, 25) Xana mintlhaveko ni minsusumeto ya yona leyi enteke swi hi susumetela entirhweni wo chivirika evutirhelini bya nsimu—kumbexana minkarhi yin’wana swi hi vangela ku tinyikela hi tinghitsi eka vuphayona lebyi pfunaka? (Yeremia 20:9; Luka 13:24; 1 Vakorinto 9:16) Ku vuriwa yini hi matshamelo ya yona? Xana yi rhendzeriwe hi timbilu tin’wana leti hlanganeke ni leti heleleke hi mintlhaveko ni minsusumeto leyi fanaka ke?—2 Tihosi 10:15, 16; Psalma 86:11; Swivuriso 13:20; 1 Vakorinto 15:33.

22. I yini lexi nga ta tiyisa ku humelela eku tiyimiseleni ka hina ku tirhela Yehova hi mbilu leyi heleleke?

²² Loko ku kambisisa ka wena ku ku pfuna ku hlamula u ku ina eka swivutiso leswi nga laha henhla, kona u hlayisa mbilu ya wena yo fanekisela. U ta humelela, kun’we ni timiliyoni ta Timbhoni tin’wana leti tshembekaka, eku tiyimiseleni ka wena ko tirhela Yehova hi mbilu leyi heleleke. Vanhu vo tano hinkwavo va ni xitiyisekiso lexi: “Ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako, ku ta hlayisa timbilu ta n’wina ni mianakanyo ya n’wina eka Kriste Yesu.”—Vafilipiya 4:7.

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Hi tihi timfanelo to tala leti twananisiweke ni mbilu yo fanekisela ke?

◻ Hi nga papalata ku va ni mbilu leyi nga helelangiki kumbe timbilu timbirhi hi ndlela yihi?

◻ Hikwalaho ka yini Yehova na Yesu Kriste va languta embilwini loko va avanyisa?

◻ Hi nga kuma ni ku hlayisa mbilu leyi heleleke hi ndlela yihi?

[Xifaniso eka tluka 17]

Xana u ni swikandza swimbirhi?

[Swifaniso eka tluka 18]

Lidiya

Yosafat

Ana

Mariya