Lexi Xi Ndzi Tshikiseke Mianakanyo Yo Ya eTilweni

—Hi Ku Vula Ka Yuriko Eto

TANIHI Mumethodist wa le Japani, a ndzi pfumela swinene leswaku a ku nga ri na ntsako lowukulu ku tlula ku ya etilweni. A swi ta va swi saseke ngopfu ku va kusuhi na Xikwembu ni ku swi kota ku hanya na Hosi Yesu Kriste hi laha ku nga heriki. Ha yini ndzi vile ni mianakanyo yoleyo ya ku ya etilweni? Naswona hikwalaho ka yini ndzi tshike mianakanyo yoleyo? Mi nge ndzi mi byela mhaka ya mina.

I Vushinto na Vubudha ntsena leswi a swi pfumeleriwa etikweni ra ka hina, eJapani, hi malembe xidzana yo tala. Ndzi velekiwe hi 1911, malembe ya 22 ntsena endzhaku ka ku pfumeleriwa ka ntshunxeko wa vukhongeri. Ndyangu wa ka hina a wu ri wa Mamethodist. Tata wa mina a a ri na bindzu. Mana wa mina a a ri n’wana wa mufundhisi. Mhaka ya leswaku mana wa mina hi xiviri a tshemba Bibele a ku ri nkateko eka mina. Kahle-kahle ndza tsundzuka leswaku munghana wa mana wa mina, loyi a a ri mudyondzisi exikolweni xa vanhwanyana xa ntivo-vukwembu, a a tolovele ku hi endzela hakanyingi. Minkarhi hinkwayo a a vulavula hi Bibele, naswona a ndzi rhandza ku yingisela. Kambe eku heleni ka ku vulavurisana minkarhi hinkwayo a a ku: “A swi vavisi xana leswi Bibele yi nga siki pfuriwaka ni ku twisisiwa?” Minkarhi hinkwayo a swi ndzi vavisa leswaku leswi Xikwembu xi vangeleke vanhu ku tsala Bibele, xana ha yini xi nga endlanga leswaku va yi twisisa ke?

Loko ndzi vuya hi le xikolweni, a ndzi nga rhandzi nchumu handle ko tshama exitulwini lexi anerisaka ndzi hlaya Bibele kutani ndzi anakanya hi tilo. Lexi ngopfu-ngopfu xi susumeteke mbilu ya mina a ku ri leswaku kumbexana Kriste u ta hlangana na hina enkarhini wa vutomi bya mina. Yesu Kriste u tifanise ni muteki naswona u hi tsundzuxile leswaku eka vanhwana va khume, ntlhanu a va etlele kutani a va swi kotanga ku hlangana ni muteki naswona a va swi kotanga ku ya etilweni! Kutani siku na siku a ndzi khongelela nkarhi lowu hosi Yesu a nga ta ta a ta hi vitana ha wona, naswona a ndzi khongelela leswaku vukona bya vumbirhi bya Kriste byi nga rivariwi. Ndzi hlayisile embilwini ya mina tsalwa leri nge: “Ku katekile lava nga ni timbilu leti tengeke, hikuva va ta vona Xikwembu,” naswona ndzi rindzerile ni ku tshemba. Kahle-kahle a ndzi hanya tanihi mutsendzeleki la nga riki na mhaka emisaveni leyi.—Matewu 25:1-12; 5:8.

Hi 1933 ndzi tekiwile, naswona hi leswi minkarhi hinkwayo eku vulavurisaneni ka hina a ndzi vulavula hi tilo, nuna wa mina a a tshamela ku ndzi hleka a ku, “U wa tilo, kambe mina ndzi wa misava leyi.” Hambi swi ri tano, tata wa nuna wa mina a a tinyiketele eBibeleni naswona hakanyingi a a ku: “Se i malembe yo ringana 2 000 ku sukela loko Hosi Yesu Kriste a tile, kutani hi nga swi vona leswaku vukona bya Kriste bya vumbirhi byi tshinele.” Mbilu ya mina a yi tshwa ku tlurisisa.

Kutani Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava yi sungurile, naswona hi lembe ro hetelela ra nyimpi nuna wa mina u file. Enkarhini wolowo a ndzi ehleketa leswaku loko ku ri na tihele leti chavisaka, ku ta va ku ri misava leyi. Endzhaku ka nyimpi, ndzi tekile vana va mina va mune (lontsongo wa kona a a ri na tin’hweti ta nkombo hi vukhale) kutani hi rhurha-rhurhe ko tala, leswi Tokyo a ra ha ri empfilumpfiIwini. A ndzi nga swi koti ku tshama Sonto hinkwayo ndzi nga yi ekerekeni, kutani minkarhi hinkwayo loko hi rhurha, a ndzi ya ekerekeni ya le kusuhi ni kaya ka hina. A ndzi nga ri na mhaka leswaku i kereke yihi, tanihi leswi a ndzi tshemba leswaku a ku ri na Xikwembu xin’we ni Bibele yin’we. A ndzi venga mianakanyo yo tshama eka vukhongeri byin’we.

Ku Lava Nhlengeletano Ya Xikwembu

Hi ku vona ku hambana, ndzi sungule ku vilela leswaku Xikwembu ha xoxe xi byi languta njhani vukhongeri hinkwabyo. Ndzi fike eka makumu ya leswaku Xikwembu xi tiva ku antswa ku tlula wihi kumbe wihi leswaku ku na swihoxo eka vukhongeri byo tano. Ndlela leyi mudyondzisi a nyikaka timaraka ha yona eka maphepha ya xikambelo xa vana, a ndzi ehleketa leswaku Xikwembu xi ta nyikisa sweswo timaraka eka nhlengeletano leyi twisiseke Bibele hi laha ku kongomeke. Ndzi sungule ku swi vona leswaku ndzi fanele ku kuma nhlengeletano leyi nga yinene emahlweni ka Xikwembu. Kutani Matewu 7:9 yi tshame emiehleketweni ya mina. Yi ri: “Xana i mana exikarhi ka n’wina la nga nyikaka n’wana wa yena eribye, loko a kombela vuswa xana?” Hi leswi a ndzi ri eku laveni ka “vuswa” bya ntiyiso, ndzi veke ripfumelo eka tsalwa leri kutani ndzi sungula ku khongela swinene siku na siku: “Ndzi kombela ku hlanganyela ni nhlengeletano leyi nga ni ku twisisa loku kongomeke ka Bibele.” Lembe rin’we endzhaku ko sungula ku khongela hi ndlela leyi, ndzi rhurhele eYokohama. A ku ri kona laha ku vulavurisana ko karhi ku ndzi nyanyuleke.

Nkarhi na nkarhi loko ndzi hlangana ni vanhu lava vulaka leswaku va nghena kereke, a ndzi va vutisa kwalaho, “A ndzi tivi loko mi tiva un’wana loyi a twisisaka Bibele hi vutalo?” Siku rin’wana edorobeni ra le kusuhi, ndzi hlangane na xirho xa kereke kutani ndzi n’wi vutisa xivutiso lexi fanaka. Hambi leswi ku fikela kwalaho, a ndzi nga si kuma nhlamulo leyinene, u ndzi hlamurile hi rito leri khorwisaka: “Ina. U kona munhu wo tano. Siku rin’wana wansati wa murhumiwa u tile laha. Ndzi n’wi nghenise endlwini, naswona hi ku hatlisa u pfurile Bibele kutani a hlamusela swilo hi ku landzelelana ka swona. Emahlweni ka ku va a famba u hlamusele leswaku u tshama ehenhla ka ntshava laha ndzi tshamaka kona.” Loko ndzi twe swoleswo, ndzi suke endlwini yakwe—ndzi tsakile. Siku leri tlhandlamaka ndzi vhakerile yindlu ya varhumiwa va Timbhoni ta Yehova.

Nkarhi Wa Nkayakayo

Eku heteleleni a ndzi ri na dyondzo ya Bibele leyi nga ni vuxokoxoko. Ku hundze nkarhi lowu nga vaka n’hweti—manuku mhaka leyi tsemaka nhlana! Mudyondzisi wa mina wa murhumiwa, Jean Hyde (sweswi a nga Nisbet), a n’wayitela kutani a ku: “Enkarhini lowu taka kunene u ta hanya emisaveni hayi etilweni.” A ndzi tsemeke nhlana hikuva a ndzi titwa onge a ndzi hlongoriwile etilweni. Hakunene a ndzi hlundzukile. “Ndza sungula ku kuma murhumiwa la vulavulaka hi tihanyi tanihi wena,” ndzi n’wi pitsula. “Swa vavisa leswi hikwalaho ka ku va ndzi rindzele ku dyondzisiwa Bibele hi wena, ku titwa koloko sweswi ku sukeke. Kambe, leswi ndzi lavaka nhlengeletano ya ntiyiso sweswi, ni leswi ndzi endleke xikhokhelo xa Xihondzo xo Rindza naswona ndzi tlheleke ndzi va ni buku leyi nge ‘Let God Be True’ ndzi ta tikambisisela hi ndzexe. Loko ndzi tiyiseka leswaku lowu i ntiyiso, ndzi ta tlhela ndzi ta tisola eka wena ndzi ku kombela ku ndzi pfuna nakambe.”

Jean a nga hlundzukanga. U n’wayitele hi ntsako ivi a ku, “Ndzi kombela leswaku u kambisisa ntiyiso hi tindlela hinkwato.” Loko a vule sweswo u sukile a famba, kambe nkarhi na nkarhi hi musa a a fika a vutisa, “Xana wa kambisisa ke?” A ndzi tshemba leswaku nhlengeletano leyi i nhlamulo ya Xikwembu ya swikhongelo swa mina, kambe se ku titwa ka mina a ku nyanyuriwe hi ku helela. A ndzi nga si tshama ndzi twa ku hambana exikarhi ka lava nga ta ya etilweni ni lava nga ta hanya hi masiku emisaveni.

Endzhaku ka kwalaho, ndzi kamberile tibuku ta Watch Tower hi mbilu hinkwayo hi masiku. Endzhaku ka nkarhi wo leha mulanguteri la famba-fambaka wa Timbhoni ta Yehova, Adrian Thompson, u ndzi endzerile. Hi ku hatlisa ndzi vutisile, hi ku tiarisanyana: “Hambi loko enkarhini lowu taka ku ri ni mintlawa mimbirhi, wun’wana wa le tilweni ni lowun’wana wa la misaveni, xana a hi Xikwembu lexi nga ta hlawula ke? Ku nga va ku swi hundzeleta ku va vanhu va hlawula, a swi tano xana?” A hlamula a ku: “U be nhloko ya mhaka! Loyi a hlawulaka i Xikwembu.” Hambi leswi a ndzi nga byi twisisi vuxokoxoko, hi ndlela yo karhi a ndzi twa swi antswa. ‘Kutani ke,’ ndzi anakanya, ‘ku langutela ka mina ko ya etilweni a ku susiwanga.’ Endzhaku ka sweswo, ndzi khongerile naswona ndzi ya emahlweni na ku tidyondzela hi ndzexe.

Hi 1954 ndzi ve kona eka Xitsundzuxo xa rifu ra Kriste. Lloyd Barry a a ri xivulavuri xa kona. Eka nkulumo yakwe u vule leswaku lava nga ‘entwananweni’ hi vona a va fanele ku dya xinkwa ni ku nwa vhinya. Endzhaku ka Xitsundzuxo a ndzi ri na swivutiso swo tala, kutani ndzi fambe ndlela hinkwayo yo ya ekaya ndzi ri na Shizue Seki, Mbhoni leyi chivirikaka. U kombise nkhathalo lowukulu ivi a teka nkarhi wo leha a ri karhi a ndzi khutaza leswaku ndzi nga tshiki hi ku va ndzi ri ni xiphiqo xin’we kambe ndzi tiyiseka loko ku ri leswaku tidyondzo letin’wana hinkwato ti seketeriwe eBibeleni kumbe e-e.

Siku rin’wana, loko vana va yile exikolweni, a ndzi ri karhi ndzi basisa ku ri ku lunghiselela vaendzi, naswona ndzi khongerile hi mbilu ndzi ku, ‘Ndzi ta tlhela ndzi dyondza ni Timbhoni ta Yehova.’ Loko ndzi pfula mahlo ya mina, ndzi hlamarisiwile hi ku vona Timbhoni ta Yehova tinharhu ta Majapani, hayi vaendzi lava a ndzi va rindzerile. Hi ku hlamala, ndzi va byele leswi a ndza ha ku heta ku swi khongelela. Fumiko Seki hi ku nyanyuka u tlula-tlurile, a phokotela mavoko yakwe a ku, “Swi kahle! Swi kahle!” Hi xihatla murhumiwa un’wana, Sonny Dearn, a ri na Fumiko loyi a a ri karhi a pfuneta hi ku hundzuluxela, u sungule dyondzo leyi tsakisaka. Hi nkarhi lowu vana va mina vambirhi va hlanganyele na mina edyondzweni. Hambi swi ri tano, xiavelo xa Sonny xi cincile. Hi loko Leon Pettitt, munhu un’wana umbe, a ta. Minkarhi hinkwayo a hi n’wi vutisa swivutiso swo tala. Hi ku rhula u hi kombile matsalwa leswaku hi fika eka makumu lamanene ni ku kula evutivini bya Matsalwa.

Ku Dyondza Xikongomelo Xo Ya eTilweni

Ku hambana ni leswi mina hi ndzexe a ndzi swi navela, ndzi dyondze leswaku a ku ri ni xikongomelo xo ya etilweni ku tlula ku navela ntsena ko va ekusuhi ni Xikwembu lexi kwetsimaka ni ku hanya na hosi Yesu hi masiku ni masiku. Loko ndzi ri karhi ndzi tiva mintiyiso yo karhi, mbilu ya mina yi swi kotile ku yi amukela xikan’we-kan’we.

Xo sungula, loko munhu wo sungula Adamu a a nga dyohanga, a ku nga ta va ni xilaveko xa leswaku ni un’we munhu a ya etilweni. Mhaka hi leswaku loko misava yi nga si vumbiwa, ana se a ku ri ni magidi-gidi ya tintsumi etilweni.—Yobo 38:4-7; Daniel 7:9, 10.

Loko dyondzo yi ri karhi yi ya emahlweni, eka Luka 12:32 ndzi dyondze leswaku i ntlawa wuntsongo ntsena lowu Bibele yi wu vitanaka “ntlhambinyana” lowu yaka etilweni. Yesu u te: “U nga chavi wee ntlhambinyana, hikuva Tata wa n’wina ú tsakele ku mi nyika Mfumo.” Loko xi ri xikongomelo, xana a xi tsariwanga eka Nhlavutelo 20:6 leyi nge “va ta fuma swin’we na yena [Kriste] malembe ya 1 000”? Ni le ka Nhlavutelo 5:10 leyi nge “va ta va tihosi emisaveni”?

Nakambe ndzi dyondze nhlamuselo ya Xikhongelo xa Hosi. Yesu u khongerile a ku: “A ku te ku fuma ka wena. Ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni, tani hi loko ku endliwa tilweni.” (Matewu 6:10) Loko ndzi twisisile leswaku leswi swi kombetela eka Mfumo wa le tilweni wa hulumendhe leyi endliweke hi vanhu lava tekiweke emisaveni leswaku va ya fuma na Hosi Yesu Kriste, ndzi hlamarisiwile hi vutlhari bya Xikwembu. Ndzi tiyisekile leswaku lexi hi xona xilo lexi hi xi lavaka, hulumendhe leyintshwa leyi hlawulekeke leyi nga ta ntshunxa vanhu emaxangwini, eku vavisekeni ni le ka mintshikilelo leyi tisiwaka hi Sathana. A ndzi nga swi koti ku tshika ku dzunisa Yehova.

Nakambe, loko ndzi dyondze leswaku nhlayo leyi yaka etilweni yi hikeriwe eka 144 000, a ku vanga ni swin’wana handle ka ku pfumelelana ni ku twisiseka ka leswi. (Nhlavutelo 14:1, 3) Hi ndlela leyi fanaka, hambi yi ri nhlayo ya vatirhela-mfumo eka hulumendhe emisaveni yi hikiwile. Ndzi sungule ku tlangela leswaku ku na mintirho yo karhi ya nkoka ya lava va yaka etilweni. Ntirho wa vona elunghiselelweni ra rirhandzu ra Xikwembu wu katsa ku endla leswaku hinkwavo lava hanyaka emisaveni va tsaka ni ku vuyisela misava leyi eka swiyimo swa paradeyisi.

A ndzi tatiwile hi ku tlangela leswi hi ku tsaka ndzi sukeleke mianakanyo ya mina yo ya etilweni. Sweswi ndzi tele hi ku langutela ka ku hanya eparadeyisini emisaveni. Handle ko tipfinyinga, Xikwembu xi pfule nhlamuselo ya Bibele hi ku tirhisa nhlengeletano ya xona. A ndzi lava ntiyiso. Ndzi boheka ku nkhensa Xikwembu leswi xi ndzi pfuneke leswaku ndzi hlanganyela ni nhlengeletano leyi xi yi amukelaka.

Vutirheli Lebyi Nga Ni Mihandzu, Lebyo Tsakisa

Ndzi khuvuriwile hi October 1954. Ku sukela hi 1955, vana va mina vambirhi va hlanganyerile hi nkarhi hinkwawo na mina entirhweni wa ku huwelela Mfumo. N’wana wa mina wa mufana Keijiro u tirhe tanihi mulanguteri wa xifundza hi malembe ya nkombo. Sweswi u katekisiwile hi vana vambirhi, naswona yena ni nsati wakwe va tirha hi ku chivirika tanihi vachumayeri va nkarhi hinkwawo (maphayona). Tanihi phayona leyi hlawulekeke, ndzi hlanganyerile eku yimiseni ka mabandlha ya Timbhoni ta Yehova eka madoroba-nkulu ya tsevu.a Sweswinyana ndzi vile ni ntsako wo chumayela hi malembe yo tala ni n’wana wa mina lonkulu wa xisati, Hiroko, eXihlaleni xa Hachijō, lexi xi nga timayili ta 185 (300 km) ehandle ka Lwandle ra Pacific ku suka eTokyo.

Leswi ndzi anerisiweke hi ntshembo wa vumundzuku lebyi hlamarisaka emisaveni, langutelo ra mina hi misava ri hundzuke swinene. Ngopfu-ngopfu eXihlaleni xa Hachijō, a hi rhendzeriwe hi swiluva leswi nga tolovelekangiki, naswona loko hi ri karhi hi famba hi yindlu na yindlu, hi swi bumabumerile loko hi ri karhi hi vulavula ni vini va miti emintangeni ya vona leyo saseka. Siku rin’wana hi hlanganile ni mukhegula loyi a a ri karhi a hlayisa swiluva swa yena. Hi swi dzunisile, kambe yena a ku: “A ndzi chavi ku fa, kambe swi ndzi khomisa gome leswi ndzi nga ta hambana ni swiluva leswi loko ndzi ya etikweni lerin’wana.” Ndzi hlamuserile leswaku ehansi ka vulawuri bya Mfumo wa Xikwembu u ta pfuxiwa eku feni a nghena emisaveni ya paradeyisi laha ku nga ta tsakeriwa swiluva hi laha ku nga heriki. Mahlo yakwe ma pfulekile, ivi ku lunghiseleriwa dyondzo ya Bibele.

Ndzi tlhele ndzi tsakisiwa hi ku olova ka vutomi bya vanhu va xihlala lexi. Kahle-kahle a va ceceleti emhakeni yo xixima vakokwa wa vona. Loko un’wana a fa, un’wana ni un’wana endhawini yoleyo u boheka ku va kona enkosini. Ndzi navela ntsena leswaku vanhu lava hinkwavo va nga tiva Yehova, Tatana wa vutomi, ni ku twisisa leswaku i Xikwembu lexi nga ta endla leswaku vakokwa wa vona va tlhela va hanya loko misava yi hundzuriwe paradeyisi. Ndzi tsakela leswaku va tiva leswaku ku na ku hambana ka nkoka exikarhi ka ku xixima ni ku gandzela vakokwa wa hina. Hi fanele ku gandzela ntsena Yehova, Tatana un’we wa vutomi. Hi laha Yesu a vuleke ha kona: “Kambe nkarhi wa ta, ni sweswi wu tile, lowu vagandzeri va xiviri va nga ta gandzela Tatana hi moya ni ntiyiso; hikuva Tatana u lava vagandzeri lavo tano. Xikwembu i moya; kutani lava xi gandzelaka, va fanele ku xi gandzela hi moya ni ntiyiso.”—Yohane 4:23, 24.

Sweswi eka xiavelo xa mina xa vunkombo xa nsimu, ndzi nkhensa Yehova leswi ndzi yaka emahlweni ndzi byela vanhu hi ta xikongomelo xa hulumendhe ya Mfumo wa Yehova wa le tilweni ni mikateko leyi hlamarisaka leyi wu nga ta yi tisela lava eka hina va nga ta va ni lunghelo leri hlamarisaka ro hanya hi masiku emisaveni.—2 Petro 3:13; Nhlavutelo 21:3, 4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso eka tluka 12]

Yuriko Eto u dyondza ni van’wana hi ta xitshembiso xa Bibele xa misava ya paradeyisi