Xana U Fanele Ku Xikoka-mahlo?
TV YI va leyi nyanyulaka loko tikhamera ti kombeteriwa eka mutlangi la dumeke. Loko a kombisa ku n’wayitela ka vutshila, a sungula ku tlanga. Hi yingisela vuyimbeleri hi ntsako. Khamera ya tshinetiwa, yi endla leswaku hi hlalela xikombiso xa xikandza xakwe ni tintiho takwe ta vutshila loko a ri karhi a chaya vuyimbeleri eka xichaya-chayani xakwe.
Ina, i mutlangi loyi a tiphinaka hi ku va xikoka-mahlo. Kambe loko nkombiso wu hundzile, xiya nxaxamelo wo leha wa mavito ethelevixinini—swichaya-chayani, mufambisi, vatshila va mpfumawulo, van’wa-tikhamera, vakongomisi, tinqambhi, lava vumbaka vatshila ni van’wana vo tala swinene. Hinkwavo i va nkoka ku endla leswaku ntlangu wu humelela. Hinkwavo va seketelana.
Xiyimo lexi fanaka xi kona ebandlheni ra Vukriste. Vanhu van’wana va tirhisiwa ngopfu, kambe van’wana va endla mintirho leyi nga xiyekiki ngopfu tanihi vandla ra vahuweleri va rungula ra Mfumo. Hambi swi ri tano, xana vanhu lava va fanele ku vona onge hi ndlela yo karhi a hi va nkoka ngopfu hikwalaho ka leswi va nga riki xikoka-mahlo? Xana va fanele ku kavanyetiwa swi nga fanelanga loko va nga kumi xikhundla?
“Hinkwavo Va Ta Hlanganyela”
Mhaka leyi katsaka Hosi Davhida hi leyi hlavutelaka swinene. Bibele yi komba leswaku u rhangele ntlawa wa vavanuna va 400 eka ntirho lowukulu wo ponisa. Va sungule ku kuma mindyangu ni rifuwo ra vona eka ntlawa wa vahlaseri. Hambi swi ri tano, madzana mambirhi ya siyiwile leswaku ya rindza mpahla. Loko ntlawa wo ponisa wu vuye wu hlurile ni vavasati, vana ni nhundzu, kun’we ni xisandzu lexikulu, xiphiqo xi tlhekekile: I vamani lava va nga ta hlanganyela eka swisandzu swa nyimpi? Xana hi lava va hlanganyeleke eku Iweni ntsena lava a va ta va lava faneriwaka ku hlanganyela eka mimbuyelo ya kona? Davhida u nyike nhlamulo leyi langutiweke tanihi lunghiselelo leri nga enawini, ‘kungu ro avanyisa ra Israyele.’ U te: “Hikuv̌a ku av̌eriwa ka loyi a fambeke ku lweni o ta fana ni ku av̌eriwa ka loyi a ṭhameke nhunḍwini, va ta av̌elana ŝiṅwe.” (1 Samuel 30:24, 25) A a ri Yehova la kongomiseke Davhida ku endla kungu leri ro avanyisa. Naswona ri kombise ku tlangela loku enteke ka Yehova ka lava va tirhaka emintirhweni leyi seketelaka.
Kambe xana nawu lowu i ntiyiso ebandlheni ra Vukriste ke? Muapostola Pawulo u hlamula hi xifaniso. Loko a ringanisa bandlha ni miri wa munhu, u ri: “Tihlo ri nga ka ri nga vuli eka voko ri ku: ‘A ndzi na mhaka na wena.’ Nhloko yi nga ka yi nga vuli ka milenge, yi ku: ‘A ndzi na mhaka na n’wina.’ ” Ina, emirini wa munhu xirho xin’wana ni xin’wana—hambi xi ri xikunwana lexintsongo—xi ni ntirho wa nkoka. Xikwembu xi komba vutlhari lebyi fanaka eku hleleni ka bandlha ra xona. “Xikwembu xi vekile vanhu lava xiximekaka ebandlheni,” xi avela vo hambana-hambana vutihlamuleri lebyi nga faniki.—1 Vakorinto 12:21, 28.
Hikwalaho eka lembe xidzana ro sungula, Vakriste van’wana va tiphine hi mpimo wo karhi wa xikhundla. Hi xikombiso, Petro a a ri xikoka-mahlo ngopfu. A a ri muvulavuleri wa vaapostola eka siku ra matimu ra Pentekosta. (Mintirho 2:14) U ve ni lunghelo ro pfuna vahundzuki vo sungula va Vamatiko ku va Vakriste. (Mintirho 10:44-48) Entiyisweni, tibuku timbirhi ta Bibele ti ni vito rakwe! Kasi vaapostola van’wana a va boxiwanga nikantsongo. Matewu, Nathaniyele (Bartolomi), Tadiya (Yudasi, n’wana Yakobo), Simoni la gingiritekaka na Yakobo, n’wana Alfiyosi (la vuriwaka Yakobo Lontsongo), va boxiwa kantsongo ntsena. Hambi swi ri tano, va seketele Hosi ya vona hi ku tshembeka etsimeni rakwe ro chumayela ni ra ku dyondzisa.
Ku Titsongahata, Ntirho Wa Mbilu Hinkwayo
Xiyimo lexi fanaka xi kona namuntlha. Ebandlheni ra Vukriste, Yehova wa ha ‘veka swirho hi laha a tsakelaka ha kona.’ Leswi swi endla leswaku van’wana va va xikoka-mahlo ngopfu ku tlula van’wana. Kambe langutelo ra hina ri fanele ku va rihi ehenhleni ka malunghelo yerhu ya ntirho, ku nga khathariseki leswaku hi wahi ke? Vakolosa 3:23, 24 yi swi veka hi ndlela leyi: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi endlaka, xi endleni hi mbilu hinkwayo, onge hi loko mi tirhela [Yehova], ku nga ri vanhu; hikuva ma swi tiva leswaku mi ta nyikiwa ndzhaka hi [Yehova], yi ri hakelo ya n’wina.”
Timbhoni to tala namuntlha ti kuma ntsako wa xiviri eku tirheni ka mintirho yo titsongahata, leyi seketelaka. Hi xikombiso, xiya Edmundsen, Mbhoni leyi tirhaka ePietermaritzburg, eAfrika Dzonga. U khuvuriwe hi 1946 ivi a nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo hi 1950. A nga si tshama a va xikoka-mahlo xa xiviri. Hambi swi ri tano, u ve ni ntsako wo vona vana vakwe va 15 ni vatukulu va va timbhoni leti tinyiketeke, leti khuvuriweke, naswona van’wana va 27 va vatukulu ni vatukulu-xinghuwe va va kona eminhlanganweni ya bandlha! Kutani namuntlha, hambi leswi a lamaleke hi ku twa ni ku vona loku nga nyawuriki, u chumayela tanihi phayona leri pfunaka hi ku tshembeka. Kunene, eka 84 wa malembe hi vukhale wa ha tirha tanihi nkulu ebandlheni naswona u nyikela tinkulumo ta le rivaleni! Kambe ke, ntirho lowukulu wa Edmundsen, a wu endliwa exihundleni. Kambe ku fana ni magidi yo tala ya malandza lama tshembekaka ya Xikwembu, u nyikele ntirho wa ntikelo, lowu pfunaka eka Yehova.
Ina, swi lava ku titsongahata ku tirha exihundleni. Kambe leswi swi tlhela swi hi nyika nkarhi wo andzisa vumunhu ni vutshila byerhu emahlweni ka vutihlamuleri byo tika lebyi hi rhwexiweke byona. Hosi Yosiyasi u ve hosi ya Yuda a ri ni malembe ya nhungu hi vukhale. (2 Tihosi 22:1) Kambe a a tiyimisele ntirho wolowo hi ndlela yihi? Muxe, hi tlhelo rin’wana, u rhwexiwe malembe ya 40 lama nga twisisekiki tanihi murisi eMidiyani a nga si va mukutsuri. Eka nkarhi wolowo, u antswise timfanelo to fana ni vunene. (Tinhlayo 12:3) U dyondze ku rindzela Yehova. Naswona loko Yehova eku heteleleni a n’wi vitanile leswaku a ta rhangela Israyele malembe lama tlhandlamaka ya 40, a a tiyimisele vutihlamuleri lebyi!
Kutani munhu loyi a vonaka onge vuswikoti byakwe a byi tirhisiwi hi laha ku heleleke ebandlheni a nga fanelanga ku hela matimba. Kumbexana Yehova u vona leswaku ku lehisa mbilu loku engetelekeke ni ku titsongahata swi fanele ku hlakuleriwa munhu wo tano a nga si nyikiwa malunghelo yo tano. Nakambe, tsundzuka leswaku ntshungu lowukulu wa malandza ya Yehova wu tirha exihundleni. Xihondzo xo Rindza xi ve xiyenge lexikulu xa nongonoko wo dyondzisa wa Timbhoni ta Yehova ku tlula lembe xidzana. Hambi swi ri tano, vatsari va xona a va boxiwi. Nakambe, anakanya hi magidi yo tala ya lava va tirhaka emindyangwini ya Bethele kumbe tanihi maphayona ni varhumiwa. A hi swikoka-mahlo nikantsongo. Kambe va tsakela vutomi bya ku va bizi, lebyi vuyerisaka ni ntokoto wa ku aneriseka loku enteke loku taka hikwalaho ka ku tinyiketela ku pfuna van’wana.—Mintirho 20:35.
Vuyelo Bya Lava Va Tirhaka Hi Ku Titsongahata
Eka vaapostola vo sungula va 12, i un’we ntsena loyi a tikombeke a hluleka—muxengi Yudasi Iskariyota. Van’wana va tiphine hi hakelo leyi vangamaka. Eka Nhlavutelo 21:10, 14 Bibele yi hlamusela “muti lowo kwetsima” tanihi lowu vumbiweke hi maribye ya masungulo ya 12. Eka rin’wana ni rin’wana, vito ra muapostola wa Xinyimpfana ri tsariwile. Lexi tsakisaka, vambirhi va vaapostola lava vo tshembeka va thyiwe Simoni. Loyi a thyiweke Simoni Petro a a ri xikoka-mahlo ngopfu; lon’wana, loyi a thyiweke Simoni la gingiritekaka ngopfu a a nga ri xona. (Mintirho 1:13) Entiyisweni, ku vuriwa swintsongo ehenhleni ka Simoni loyi. Kambe va Simoni lava hinkwavo va amukele hakelo leyi fanaka—lunghelo ra ku va swirho swa masungulo ya hulumendhe ya le tilweni ehansi ka Hosi Yesu Kriste!
Kavula, a hi vatotiwa hinkwavo lava pfuxiweke lava nga ta tirha tanihi ‘maribye ya masungulo’ hi laha ku xiyekaka. Yehova u ta tirhisa huvo ya hulumendhe yakwe eka xivandla xihi na xihi lexi a vonaka xi va fanela khwatsi. Hina lava hi nga ni mintshembo ya ku hanya hi laha ku nga heriki aParadeyisini emisaveni hi ku fanana hi nga tiyiseka leswaku ehansi ka lunghiselelo rero, Hosi yerhu yi ta hi tirhisa hi ndlela leyi antswaka swinene. Hi matshamelo lama tsakisaka, vanghana lava tshembekaka, ntirho wo hambana-hambana lowu tsakisaka, naswona ku ri hava ku karhateka kumbe ku phirhweka, vumunhu ni vutshila byerhu swi ta antswisiwa swi yisiwa eka swivandla swa swona leswi heleleke!
Kutani hambi hi vitaneriwe eka hakelo ya le tilweni kumbe hi langutele vutomi emisaveni leyi sasekisiweke, a hi anerisekeleni xiavelo xerhu lexi hi nga na xona enhlengeletanweni ya Yehova ivi hi tirhela eka xona hi moya hinkwawo. Leyi i ndlela ya vutlhari ni ntsako. Ematshan’wini yo lava ku va xikoka-mahlo hi ku navela lokukulu, a hi hlakuleleni langutelo ro titsongahata ra Hosi Davhida, loyi a nga te: “Nḍi komberile šilo šiṅwe e ka Yehova, nḍa ha ši nav̌ela ngopfu, Hi leŝaku nḍi ṭhama e ndlwini ya Yehova hi masiku hikwawo ya ku hanya ka mina. Nakona, mbilu ya mina yi ta v̌a ni ku ṭhemba.”—Psalma 27:4.