Vavenezuela Va Dyondza Ku Tshemba Yehova

“MALEMBE ya Ndzalo”—yoleyo i ndlela leyi Vavenezuela vo tala va tsundzukaka nkarhi wa le ndzhaku ka 1976 ha yona. Lembe rero, hulumendhe yi lawule tikhampani hinkwato ta le matikweni ya le handle ta mafurha eVenezuela, ivi ikhonomi ya tiko yi va exiyin’weni lexinene. Tanihi vumbhoni bya ndzalo leyi ya ha ku kumiwaka, miako yo tala yi sungule ku simekiwa etikweni hinkwaro. Miako leyi leheke ku tlula hinkwayo etikweni, Parque Central Towers, yi simekiwile eCaracas, ntsindza wa kona. Vanhu va tikombe va ri ni xivangelo lexikulu xo veka ntshembo wa vona eka rifuwo leri humelelaka.

Hambi swi ri tano, namuntlha langutelo ri vonaka ri nga tshembisi swinene. Hambi leswi ra ha riki tiko leri humelelaka, Venezuela ri katsekile eka swiphiqo swa ikhonomi. Vanhu hinkwavo lava nga laha va tsundzuka ‘Ravuntlhanu ra Ntima,’ hi laha February 28, 1983, hi ntolovelo ri vitanisiwaka xiswona, loko bolivar, mali leyi tolovelekeke, yi hungutiwe ntikelo. Hikwalaho, mali yi lahlekeriwe hi ntikelo wa yona kutani swikweleti swa matiko mambe swi sungula ku tala. Hi ku hatlisa, “Malembe ya Ndzalo” ma hundzuke “Malembe ya Dyandza.” Vo tala va hetiwe matimba hi laha ku vavisaka ni ku tiyiseka ni ntshembo wa vona lowu hoxeke. Ku hambana ni sweswo, Timbhoni ta Yehova eVenezuela ti dyondze ku veka ntshembo wa tona eka Yehova, Xikwembu xa ntiyiso. Va tsakele ku kula ni ku ndlandlamuka loku hambetaka hi malembe layo tala.

Ku Mila Ka Timbewu To Sungula Ta Mfumo

A ku ri hi 1936 loko timbewu ta ‘mahungu lamanene ya Mfumo’ ti tisiwa ro sungula eVenezuela hi maphayona mambirhi, kumbe vatirheli va nkarhi hinkwawo, lava humaka eTexas, U.S.A. (Matewu 24:14) Malembe ya khume endzhakunyana, varhumiwa vambirhi—mathwasana ya ntlawa wa vuntlhanu wa Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower—va fikile. Naswona hi September lembe rero, hofisi ya rhavi ya Sosayiti ya Watch Tower yi pfuriwile eVenezuela. Xiviko xa lembe rero xi kombise ntsengo wa vahuweleri va Mfumo va 19 eVenezuela.

Hi November 1953, N. H. Knorr, muungameri wa nkarhi wolowo wa Sosayiti, ni matsalana wa yena, M. G. Henschel, va yime eVenezuela eka pfhumba ra vona ra le Amerika Dzonga. Vanhu va madzana kaye makume-mune-mbirhi va tile enhlengeletanweni leyi khomeriweke eCaracas. Hi 1977 nhlayo ya vahuweleri va Mfumo eVenezuela yi kule ku ya eka nhlohlorhi leyi tlulaka 13 800. Sweswo swi endle swi fanela ku aka hofisi leyintshwa ya rhavi eLa Victoria, ku nga tikhilomitara ta 85 ehandle ka ntsindza. Xiyenge lexintshwa xi engeteriwile naswona xi nyikeriwa hi 1985. Namuntlha, ku na vahuweleri lava tlulaka 42-900 emabandlheni ni mintlawa swa kwalomu ka 500 eVenezuela. Naswona vanhu vo tala eVenezuela va karhi va dyondza ku veka ntshembo wa vona eka Yehova, tanihi laha swi kombisiweke ha kona hi nhlayo leyinene ya lava veke kona va 154 881 eXitsundzuxweni xa 1988 xa rifu ra Kriste.

Nsimu Leyi Hambaneke Kambe Leyi Noneke

Venezuela i tiko ra vanhu vo hambana-hambana, naswona leswi swi kombisiwa hi lava va dyondzeke ku veka ntshembo wa vona eka Yehova. Xo sungula, tiko leri ri xiyiwa hikwalaho ka vahlampfa va rona lavo tala. Xisweswo, hambi ku ri exikarhi ka Timbhoni ta Yehova, ku na vo tala lava humaka eItaly, Portugal, Jarimani, Spain, Furwa, Haiti, Trinidad, Cuba, Riphabliki ra Dominican, Ecuador ni tindhawu tin’wana. Kambe va hlanganile ni Vavenezuela-kulobye eku tshembeni ni le ku tirheleni Yehova, Xikwembu xa ntiyiso.

Ku tlhela ku va ni ku hambana ko tala ka matshamelo. Muphasi wa tinhlampfi wa le Vuxeni loyi a humaka etindhawini ta le vuxeni u hambana swinene ni mufuwi wa tihomu wa Mu-llanero loyi a humaka etimbaleni ta le dzongeni. Mu-Caraqueño la fambaka hi ku hatlisa, loyi a humaka entsindza, kumbe mutirhi wa le khampanini ya mafurha la famba-fambaka loyi a humaka eMaracaibo, doroba-nkulu ra tiko ra vumbirhi hi ku kula, u hambane swinene ni murimi loyi a fambaka hi ku nonoka wa Mu-Andino loyi a humaka edzonga-vupela-dyambu, laha Tintshava ta Andes ti sungulaka kona. Un’wana ni un’wana u na ndhavuko ni mavulavulelo ya yena. Kutani ke, kun’we ni vunandzi bya matiko mambe lebyi tisiwaka hi vahlampfa, ku na mivala yo hambana-hambana exikarhi ka vanhu.

Ku nga khathariseki masungulo yo tano lama hambaneke, vanhu lava humaka emindhavukweni yo hambana-hambana va dyondze ha Yehova. María Luisa a a ri un’wana wa vona. Ku sukela loko a ha ri ni malembe ya nkombo hi vukhale, a a katsekile eka vungoma. Loko a kula, u sungule ku tinyiketela eka xihoko ni swidzidzirisi, a hanya vutomi bya vunghwavava, naswona a a tinyiketerile evugandzerini bya María Lionza, xikwembu xa xisati xa le Venezuela.a Loko a sungula ku nyenyetseka hi ndlela ya yena ya vutomi, u kume ntirho ekerekeni ya Khatoliki exikarhi ka Maindia lama nga exiphen’wini xa le vupela-dyambu bya tiko. Hi ku hatlisa u endle makumu ya leswaku ntirho wakwe a wu nga n’wi pfuni hambi ku ri Maindia a wu nga ma pfuni. Manuku u sungule ku hungasa hi ku dyondza masungulo ya xin’wana ni xin’wana ni ku tswariwa ra vumbirhi kambe a swi n’wi pfunanga nchumu. Enkarhini lowu, María Luisa u endzeriwe hi Timbhoni ta Yehova. Vutivi bya Bibele lebyi a byi kumeke byi n’wi nyike matimba lama a ma lava ku lwisana ni mimoya leyo biha. Sweswi u veka ku tshemba ka yena eka Yehova naswona i muhuweleri la gingiritekaka wa mahungu lamanene ya Mfumo.

Hambi ku ri vanhu lava lamaleke va dyondza ku veka ntshembo wa vona eka Yehova, tanihi leswi swi nga tano hi Juan na Carlos, vamakwavo vambirhi va nyama. Loko a ri ni malembe ya kaye hi vukhale, Carlos u khomiwe hi vuvabyi bya nkuva wa byongo ivi a nga ha voni. Endzhakunyana, hambi leswi a tikatseke eka mapfhumba ya ku endla masingita ya Khatoliki, u sungule ku dyondza Bibele na Timbhoni ta Yehova. U khuvuriwe hi 1982, naswona ku sukela hi December 1983 a a ri mutirheli wa nkarhi hinkwawo. Tanihi phayona leri feke mahlo, u famba hinkwako ensin’wini ya yena, a ri yexe loko swi boha. Hambi swi ri tano, Juan, makwavo wa yena wa xinuna, u ni mhaka leyi hambaneke.

Juan u lehe timitara leti tlulaka 1,8 naswona a a siringa swinene. Siku rin’wana u baleseriwe kambirhi enhlaneni. Hambi leswi a poneke, u siyiwe a ri la omeke swirho ku sukela exifuveni ku ya ehansi naswona a a tshama a etlele nkarhi na nkarhi. Loko Timbhoni ti n’wi endzerile, hi ku tiyimisela u amukele nyiko ya tona ya ku dyondza Bibele na yena. Tidyondzo ti kondletele ku xixima ka yena Bibele. Ntshembo wa vutomi lebyi hetisekeke eParadeyisini wu n’wi khumbile. Endzhaku ka loko a tshike ku dzaha, ku nwa ni ku tirhisa ririmi leri thyakeke, khale ka vanghana va yena hinkwavo va n’wi tshikile hikuva, hi laha va vuleke ha kona, Juan u hundzuke “mukwetsimi.” Hambi swi ri tano, u ye emahlweni a tshemba Yehova, naswona eku heteleleni u khuvuriwile.

“Ku tshama ndzi etlele a ku ndzi sivelanga ku endla ku rhandza ka Yehova,” ku vula Juan, “hikuva mavoko ni byongo bya mina a swa ha tirha kahle.” Xana u tirhela Yehova hi ndlela yihi exiyin’weni xa yena? “Ndzi tirhisa thepi ya mina yo rhekhoda ku hetisisa vutihlamuleri bya mina, byo tanihi tinkulumo ta le Xikolweni xa Vutirheli bya le Tilweni, swiphemu eNhlanganweni wa Ntirho, ni ku hlaya eka Dyondzo ya vhiki na vhiki ya Xihondzo xo Rindza. Ndzi ni lunghelo ro fambisa yin’wana ya Tidyondzo ta Buku ya Bandlha ya le kusuhana, leyi khomeriwaka eka hina. Ndzi tlhele ndzi swi kota ku tirha tanihi phayona ra nkarhi hinkwawo.” Xana u titwa njhani ehenhleni ka hinkwaswo leswi? “Ndzi tlangela swinene maxaka ni vamakwerhu va moya va xinuna ni va xisati lava ndzi pfunaka swinene. Ndzi tshemba ni ku navela leswaku hinkwerhu ka hina hi tiyisela eku vekeni ka ntshembo wa hina eka Yehova leswaku hi ta kota ku vona siku leri ha rona ‘xilema xi nga ta tlula-tlula kukotisa nhlangu.’”—Esaya 35:6.

Tinhlengeletano Ti Dzunisa Yehova

Ku yisa emahlweni ntirho lowu pfunaka vo tala swinene ku veka ntshembo wa vona eka Yehova, Timbhoni eVenezuela ta ha ku aka Tiholo timbirhi ta Tinhlengeletano. Yin’wana ya tona yi le Campo Elias, eYaracuy State, exiphen’wini xa le vupela-dyambu-xikarhi ka tiko leri. Leyin’wana, leyi nga kwalomu ka 60 wa tikhilomitara edzongeni wa Caracas, yi hlomisiwe hi laha ku heleleke hi xidziva xo khuvulela eka xona, xiringaniselo xa mahiselo ya moya, ndhawu yo swekela eka yona ni kamara ro dyela eka rona.

Tiholo leti ti hlamarise swinene vanhu va le handle ni vanhu lava tsakelaka lava va teke ku ta ti vona. Muchayeri un’wana wa bazi a a hiriwile hi ntlawa wa Timbhoni ku ti yisa enhlengeletanweni ya tona ya xifundza. Loko a fika ni ku vona xivandla lexi kuleke xo paka eka xona ni timbala to saseka, muchayeri u anakanye leswaku u fanele ku tlhela a ya endzeni leswaku a vona ndhawu leyi. Endzhakunyana u te: “Leswi ndzi swi voneke endzeni ka Holo yoleyo ya Nhlengeletano a ku ri misava yin’wana, mpimo wun’wanyana.” A a hlamarisiwile swinene hi ku hleleka ni vun’we lerova a yingisa swinene xiyimiso hinkwaxo. Endzhakunyana u kombele dyondzo ya Bibele naswona sweswi i makwerhu la khuvuriweke.

Eka xiendlakalo xin’wana nhlengeletano ya xifundza a yi fanele ku khomeriwa eEl Tigre, doroba-nkulu exiphen’wini xa le dzonga-vuxa ka tiko. Tanihi leswi a ku nga ri na Holo ya Nhlengeletano exivandleni xexo, ndhawu ya kwalaho yi hirhiwile. Hambi swi ri tano, lexi a xi nga tiveki eka vamakwerhu, nkhuvo a wu fanele ku tlangeriwa eka doroba-nkulu rero hi masiku lama fanaka. Loko valawuri va kwalaho va tile ku ta simeka platifomo ya mintlawa ya vuyimbeleri ekusuhi swinene ni ndhawu ya nhlengeletano, Timbhoni ti kombele vafambisi va nkhuvo ku simeka platifomo ya mintlawa ya vuyimbeleri kun’wana kambe a va pfumelanga. Tanihi matshalatshala yo hetelela, Mbhoni yi byele vanhu lava nga ni vutihlamuleri ku: “Tivani leswaku mi tilavela khombo eka Yehova.” Loko a twa leswi, wanuna la nga ni vutihlamuleri u hlamurile a ku: “Oho, e-e, a ndzi lavi khombo eka Yehova!” Ku tlangeriwa ka minkhuvo ku rhurhiseriwe exivandleni lexi nga kule swinene ni laha nhlengeletano ya xifundza a yi fanele ku khomeriwa kona.

Eka nhlengeletano yin’wana, nuna wa makwerhu, wanuna loyi a nga ni ntirho-vutomi wa politiki, u tile ku ta vona loko a rhandzana ni un’wana kwalaho. U hlamarisiwile hi ntikelo wa tinkulumo leti nyikeriweke. “Loko a ndzo kota ku vulavula ku fana ni wanuna luya, hakunene a ndzi ta hluvuka eka ntirho-vutomi wa mina wa politiki,” u byele nsati wa yena. Endzhaku ka ntsombano, u tshinelele un’wana wa vakulu ivi a kombela ku kombisiwa ndlela leyi a nga antswisaka ku vulavula ka yena ka le rivaleni ha yona—sweswo ntsena. “U nga ndzi languteli ku famba hi yindlu na yindlu ndzi rhwale nkwama wa tibuku,” u tsundzuxile. Dyondzo ya Bibele yi sunguriwile, naswona hi ku hatlisa wanuna loyi u hundzule mianakanyo yakwe—u lave ku famba hi yindlu na yindlu a rhwele nkwama wa tibuku ni ku chumayela mahungu lamanene! U tshike tipolitiki ivi a khuvuriwa, naswona sweswi yena ni ndyangu wa yena va veka ntshembo wa vona eka Yehova.

Ku Khulela Ndlela Ya Ku Ndlandlamuka Loku Engetelekeke

Hi nkarhi wa riendzo ra L. A. Swingle, xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehova, ntlawa wa vanhu va 63 580 wu hlengeletanile erivaleni ra ntlangu wa tinkunzi ra Plaza Monumental eValencia. Vo tala va vona va fambe hi bazi vusiku hinkwabyo. Hinkwavo lava a va ri kona a va khutazekile swinene ku twa Makwerhu Swingle a va byela ku: “A ma ha ri ntlawa lowuntsongo, sweswi mi ntlawa wa mpimo wa le xikarhi. Naswona swi vonaka onge, siku rin’wana hi ku hatlisa mi ta va ‘ntlawa wa vahuweleri va 100 000’!”

Makungu ya ku ndlandlamuxa hofisi ya rhavi eLa Victoria leswaku ku ta khathaleriwa ku andza loku hlamarisaka ma karhi ma endliwa. Ina, hi magidi, vanhu va le Venezuela va karhi va dyondza ku tshemba Yehova.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Mimepe/Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

CARIBBEAN SEA

VENEZUELA

Maracaibo

ANDES MOUNTAINS

Campo Elias

Valencia

La Victoria

Caracas

El Tigre

COLOMBIA

BRAZIL

GUYANA

600 Km

400 mi

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Nkombiso wa le handle ni wa le ndzeni wa Holo ya Nhlengeletano ya Cúa