Swivutiso Swa Vahlayi

◼ Endzhaku ka loko Davhida na Baxeba va dyohile, hikwalaho ka yini n’wana wa vona a file, kasi Deuteronoma 24:16 na Ezekiel 18:20 ti vula leswaku n’wana a nga fanelanga ku fa hikwalaho ka xidyoho xa tata wa yena?

Davhida na Baxeba hinkwavo a va ri vanhu lava ngheneleke vukati loko va oswa ivi a tika. Vuoswi bya vona a xi ri xidyoho lexikulu lexi xupuriwaka hi rifu ehansi ka Nawu wa Xikwembu. (2 Samuel 11:1-5; Deuteronoma 5:18; 22:22) Kutani loko Xikwembu a xi lo pfumelela leswi leswaku swi kongomana ni vanhu lava nge hansi ka Nawu, n’wana la kulaka ekhwirini a a ta va a file na mana wa yena. Kambe Yehova u hlawule ku tamela mhaka ya vona hi laha ku hambaneke, leswi “loyi a av̌anyisaka misav̌a hikwayo” hakunene a a ri ni mfanelo yo swi endla.—Genesa 18:25.

Loko a kongomane ni xidyoho xa yena, Davhida u pfumerile a ku: “Nḍi dyohele Yehova.” Endzhaku muvulavuleri wa Yehova a byela Davhida a ku: “Yehova o hunḍisile šidyoho ša wena; u nga ka u nga fi.” (2 Samuel 12:13) Davhida u kombiwile musa hikwalaho ka ntwanano wa Mfumo. Ku tlula kwalaho, tanihi leswi Xikwembu xi kotaka ku vona timbilu, xi fanele xi kambisise ntiyiso wa ku hundzuka ka Davhida ivi xi hetelela hi ku a ku ri na xiseketelo xo kombisa musa eka Davhida na Baxeba. Hambi swi ri tano a va nga ta pona ku xupuriwa hinkwako ka xidyoho xa vona. Va byeriwe leswi: “Kambe leswi u tsaṅwiseke Yehova e ka v̌alala v̌a yena e mhakeni le’yi, ṅwana loyi u v̌elekeriweke yena u ta fa hakunene.”—2 Samuel 12:14.

Xikwembu xi ‘tise khombo’ leri katseke n’wana wa vona loyi a a nga va fanelanga; mufana wa kona u sungule ku vabya ivi a fa. Munhu namuntlha a nga ha voyamela eku languteni ka rifu ra n’wana kutani a ehleketa leswaku ku avanyisa ka xihatla ku endliwile. Hambi swi ri tano, i swinene ku tsundzuka leswaku loko vuoswi lebyi a byi lo andlariwa naswona byi tiyisiwa emahlweni ka vaavanyisi va vanhu ehansi ka Nawu, hi vanharhu ka vona (Davhida, Baxeba, ni n’wana la nga ndzeni ka yena) a va ta va va file. Hi ku twisiseka koloko, ku pfumelela ka Xikwembu leswaku vumbirhi bya vona byi pona a ku ri musa. Nakambe, eka siku leri ro hetelela a hi na tona timhaka hinkwato, to fana ni rungula leri vulavulaka hi vutomi bya n’wana endzhakunyana ka ku tswariwa ka yena. Hambi swi ri tano, hi nga amukela ku tamela ka Xikwembu ka mhaka leyi, hi tshemba leswaku leswi a swi endleke a swi ri leswinene, vutlhari ni leswo lulama. Hambi a ri Davhida endzhakunyana u pfumerile, a ku: “Ndlela ya Šikwembu yi lulamile.”—2 Samuel 22:31; ringanisa Yobo 34:12; Esaya 55:11.

Sweswo swi pfumelelana ni xiendlo xa Davhida endzhaku ka ku twa ku avanyisa ka Xikwembu. Loko n’wana a ha vabya, Davhida u ririle ni ku titsona swakudya. Kambe loko rifu ri humelerile, Davhida u nkhensile leswi mhaka a yi herile. (2 Samuel 12:22, 23) Kutani ke, hi ku tshemba ku avanyisa ka Xikwembu, Davhida u ye emahlweni a chavelela Baxeba (loyi se a a ri nsati wa yena wa nawu), a n’wi tshembisa leswaku vuxaka bya vona bya vukati byi ta ya emahlweni. Endzhaku Solomoni u tswariwile ivi a va mulandzeri wa Davhida.

Ku lulamisa ka Xikwembu ka mhaka yoleyo a ku fanelanga ku langutiwa ku ri loku ku Iwisanaka na Deuteronoma 24:16 kumbe Ezekiel 18:20.

Tanihi xiphemu xa Nawu, Xikwembu xi lerisile xi ku: “V̌atatana v̌a nga ka v̌a nga dlayeriwi v̌ana, ni v̌ana v̌a nga ka v̌a nga dlayeriwi v̌atatana; uṅwana ni uṅwana u ta dlayeriwa šidyoho ša yena.” (Deuteronoma 24:16) Vukongomisi byebyo a byi ri bya vaavanyisi va Vaisrayele lava a va lulamisa timhaka ta nawu. Vaavanyisi a va nga swi koti ku vona timbilu. A va fanele ku tirhisana ni munhu un’wana ni un’wana exisekelweni xa mahanyelo ya yena n’wini tanihi leswi swi kombisiweke hi timhaka.

Hi ku fanana, Ezekiel 18:20 yi ri: “Nwana a nga ka a nga rwali nanḍu wa tata wa yena, na yena tata wa munhu a nga ka a nga biwi hikwalaho ka ṅwana wa yena. Ku lulama ka lowo lulama ku ta v̌a e henhla ka yena kambe ku homboloka ka lowo biha ku ta v̌a e henhla ka yena.” Leswi ngopfu-ngopfu a swi kongomisiwe eka lavakulu. Mongo wa mhaka leyi wu vulavula hi n’wana loyi a voneke vuhomboloki bya tata wa yena kambe a ala ku hlanganyela eka byona, ematshan’wini ya sweswo, n’wana u hetisisile makungu ya Yehova yo avanyisa ivi a famba hi tindlela ta Yena. N’wana wo tano a a ta pona loko tata wa yena a fa.—Ezekiel 18:14-17.

Hambi swi ri tano, a swi landzuleki leswaku vana va nga xaniseka hikwalaho ka mimbuyelo ya mintirho ya vatswari va vona. Vatswari lava nga hlayisiki swilo kumbe lava nga swiphukuphuku va nga tisa vusiwana eka ndyangu hinkwawo. Kumbe, anakanya hi ku khumbeka ka vana loko mutswari a gweveriwe ku khotsiwa hikwalaho ka ntirho wa vugevenga. Hambi ya ri makhombo lawa hi musa Xikwembu xi ma wiseleke vana Vaisrayele hikwalaho ka vuhomboloki bya vona ya khumbe vana va nkarhi wolowo. (Deuteronoma 28:15, 20-32; Ezekiel 8:6-18; 9:5-10) Hi ku twisiseka, Xikwembu xi khutaze vanhu va xona xi ku: “Hlawula v̌utomi leswaku u hanya, wena ni v̌atukulu v̌a wena, u ri kari u rhanḍa Yehova, Šikwembu ša wena, u yingisa rito ra yena ni ku namarela yena; hikuv̌a hi yena la nga ku hanya ka wena, ni ku leha ka masiku ya wena.”—Deuteronoma 30:19, 20.

Hikwalaho ke, ntokoto wa Davhida na Baxeba wu fanele ku kandziyisa eka vatswari leswaku mahanyelo ya vona ya nga khumba vana va vona swinene. Loko vatswari ‘va chava vito ra Xikwembu, dyambu ra ku lulama ri ta huma’ ri katekisa ndyangu hinkwawo.—Malakia 4:2.