Loko Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va suka eYeriko, va ye eBetaniya kutani va heta masiku manharhu kwalaho. Leswi sweswi ku nga Musumbhunuku wa Nisani 10 naswona se ri yaka eku xeni, va kongoma eYerusalema. Yesu u twa ndlala. Hikwalaho ka sweswo, loko a vona murhi wa nkuwa, u ya eka wona. Xana murhi wolowo wu ni makuwa?

Sweswi se hi le ku heleni ka March kambe nguva ya makuwa yi sungula hi June. Nilokoswiritano, matluka ma vonaka hikuva wu hatle wu hluka. Xisweswo, Yesu u ehleketa leswaku swi nga endleka wu hatle wu tswala makuwa. Kambe u kuma leswaku a ma kona. Matluka ma endle leswaku murhi wu va ni xivumbeko lexi kanganyisaka. Kutani Yesu u ri: “Ku nga ha tshuki ku va ni loyi a dyaka mihandzu eka wena.” (Marka 11:14) Xikan’wekan’we murhi wu sungula ku hlanhleka naswona leswi sweswo swi vulaka swona, swi ta dyondziwa hi mixo lowu landzelaka.

Swi nga si ya kwihi, Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va fika eYerusalema. U ya etempeleni leyi a yi kambeleke tolo nindzhenga. Namuntlha u endla swo tala ku tlula ku kambela ntsena, u teka goza leri fanaka ni leri a ri tekeke malembe manharhu lama hundzeke hi Paseka ya 30 C.E. (Yohane 2:14-16) U hlongola “lava xavisaka ni lava xavaka etempeleni.” U tlhela a wisetela “matafula ya vacinci va mali ni switulu swa lava xavisaka matuva.” (Marka 11:15) U alela ni un’wana ni un’wana loyi a rhwaleke swilo a swi yisa etlhelo rin’wana ra muti kambe a tsemakanya hi le xivaveni xa tempele.

Hikwalahokayini Yesu a teka goza ro endla sweswo eka lava cincisaka mali ni lava xavisaka swiharhi etempeleni? U ri: “Xana a ku tsariwanga leswaku, ‘Yindlu ya mina yi ta vuriwa yindlu ya xikhongelo ya matiko hinkwawo’? Kambe n’wina mi yi endle bako ra swigevenga.” (Marka 11:17) Lexi endlaka a vula vavanuna lava swigevenga hileswi va durhiselaka vanhu swiharhi leswi va faneleke va endla magandzelo hi swona. Yesu u teka swiendlo swa vona ku ri vukanganyisi kumbe vugevenga.

Loko vaprista lavakulu, vatsari ni vakulukumba va twa leswi Yesu a swi endleke, va angula hi ku vula leswaku u fanele a dlayiwa. Hambiswiritano, va va ni xiphiqo. A va swi tivi leswaku va nga n’wi dlaya njhani Yesu hikuva vanhu va khitikanela eka yena va lava ku n’wi yingisa.

A hi Vayuda ntsena lava taka ePasekeni kambe ku ta ni Vaproselita, ku nga lava hundzukeleke eka vukhongeri bya Xiyuda. Exikarhi ka vona ku ni Vagriki lava teke ku ta gandzela enkhubyeni. Va ya eka Filipi kumbexana hileswi va tsakisiweke hi vito ra yena ra Xigriki ivi va kombela ku vona Yesu. Swi nga endleka Filipi a nga tiyiseki loko swi fanerile leswaku vanhu volavo va vona Yesu kutani u vutisa Andriya. Havumbirhi bya vona va ya va ya byela Yesu loyi a nga etempeleni.

Yesu wa swi tiva leswaku u ta fa eka masiku ma nga ri mangani lama taka kutani lowu a hi wona nkarhi wa ku enerisa ku navela ku tiva kumbe ku lava ndhuma. U hlamula vaapostola lavambirhi hi ku tirhisa xifaniso a ku: “Nkarhi wu fikile wa leswaku N’wana wa munhu a vangamisiwa. Hakunene ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, loko ndzoho ya koroni yi nga weli emisaveni yi fa, yi ta tshama yi ri ndzoho yin’we; kambe loko yi fa, hi kona yi tswalaka mihandzu yo tala.”—Yohane 12:23, 24.

Ndzoho yin’we ya koroni yi nga tikomba yi nga pfuni nchumu. Kutani loko yi celeriwa emisaveni ivi yi “fa” yi ri mbewu, yi nga mila ivi hi ku famba ka nkarhi yi kula yi va rhavi leri tswalaka mihandzu leri nga ni tindzoho to tala. Hilaha ku fanaka, Yesu i munhu un’we loyi a nga riki na xidyoho. Hikwalaho, loko a tshembeka eka Xikwembu ku fikela ekufeni, u ta va ndlela yo va nyika vutomi lebyi nga heriki lava nga ni moya lowu fanaka wa ku tinyiketela. Xisweswo, Yesu u ri: “Loyi a rhandzaka vutomi byakwe wa byi lovisa kambe loyi a tiyimiseleke ku lahlekeriwa hi byona emisaveni leyi u ta kuma vutomi lebyi nga heriki.”—Yohane 12:25.

Yesu a nga ehleketi hi yena ntsena hikuva u ri: “Loko munhu a lava ku ndzi tirhela, a a ndzi landzele naswona laha ndzi nga kona na yena u ta va kona. Loko munhu a ndzi tirhela, Tatana u ta n’wi katekisa.” (Yohane 12:26) Mayana hakelo yonghasi! Lava va xiximiwaka hi Tatana va ta va vanakulobye va Kreste eMfun’weni.

Loko a ehleketa hi ku xaniseka lokukulu ni rifu leri nga ni gome leswi n’wi rindzeleke, Yesu u ri: “Ndzi karhatekile naswona ndzi ta ku yini? Tatana, ndzi ponise enkarhini lowu.” Kambe Yesu a nga swi lavi ku papalata ku endla ku rhandza ka Xikwembu kutani loko a engetela, u ri: “Nilokoswiritano, hi swona leswi ndzi nga tela swona.” (Yohane 12:27) Yesu u pfumelelana ni hinkwaswo leswi Xikwembu xi swi kunguhateke ku katsa ni rifu ra yena n’wini ra ku tinyiketela.

Loko Yesu a ri etempeleni hi Musumbhunuku wa Nisani 10, u vulavula hi rifu rakwe leri nga ekusuhi. Leswi a karhatiwaka hi ndlela leyi ndhuma ya Xikwembu yi nga ta onhiwa hayona, Yesu u ri: “Tatana, vangamisa vito ra wena.” Hiloko ku twala rito lerikulu leri humaka etilweni ri ku: “Ndzi ri vangamisile naswona ndzi ta tlhela ndzi ri vangamisa.”—Yohane 12:27, 28.

Vanhu lava nga kwalaho va hlamala. Van’wana va ehleketa leswaku va twe ku dzindza ka tilo. Van’wana va ri: “Ntsumi yi vulavule na yena.” (Yohane 12:29) Kambe a ku ri Yehovha loyi va ha ku n’wi twaka a vulavula. Loko swi ta emhakeni leyi khumbaka Yesu, a ku nga ri ro sungula vanhu va twa Xikwembu xi vulavula.

Eka malembe manharhu ni hafu lama hundzeke loko Yesu a khuvuriwa, Yohane Mukhuvuri u twe Xikwembu xi vula leswi hi Yesu: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke.” Endzhakunyana ka Paseka ya 32 C.E., Yesu u hundzuriwile emahlweni ka Yakobo, Yohane na Petro. Vavanuna volavo vanharhu va twe Xikwembu xi ku: “Loyi i N’wananga, loyi ndzi n’wi rhandzaka, loyi ndzi n’wi amukeleke. N’wi yingiseni.” (Matewu 3:17; 17:5) Sweswi eka xiendlakalo lexi xa vunharhu, Yehovha u vulavula hi ndlela leyi vanhu vo tala va kotaka ku n’wi twa hayona.

Yesu u ri: “Rito leri ri twarile hikwalaho ka n’wina, ku nga ri hikwalaho ka mina.” (Yohane 12:30) Lebyi i vumbhoni bya leswaku hakunene i N’wana wa Xikwembu, ku nga Mesiya la profetiweke.

Ku tlula kwalaho, ku hanya ka Yesu hi ku tshembeka ku kombisa ndlela leyi vanhu va faneleke va hanya hayona naswona ku hi tiyisekisa leswaku Sathana Diyavulosi mufumi wa misava leyi, u fanele a dlayiwa. Yesu u ri: “Sweswi misava leyi ya avanyisiwa; kutani mufumi wa misava leyi u ta hlongoriwa.” Rifu ra Yesu leri tshinelaka, a ri vuli swona leswaku u ta va a hluriwile kambe ri ta vula leswaku u hlurile. Njhani? Yesu u hlamusela a ku: “Kambe loko ndzi tlakuseriwa ehenhla, ndzi ta koka vanhu va mixaka hinkwayo va ta eka mina.” (Yohane 12:31, 32) Rifu rakwe emhandzini, ri ta endla leswaku a kokela vanhu eka yena ni ku va pfulela ndlela leyi yaka evuton’wini lebyi nga heriki.

Loko ntshungu wu vulavula hi nhlamuselo ya Yesu ya ku “tlakuseriwa ehenhla,” wu ri: “Hi swi twile leswaku Nawu wu vula leswaku Kreste u ta tshama hilaha ku nga heriki. Kutani u vula yini loko u ku N’wana wa munhu u fanele ku tlakuseriwa ehenhla? Xana i mani N’wana loyi wa munhu?” (Yohane 12:34) Hambileswi ku nga ni vumbhoni hinkwabyo, lebyi katsaka ni ku va va twe rito ra Xikwembu, vo tala a va pfumeli leswaku Yesu i N’wana wa munhu wa ntiyiso ni leswaku i Mesiya la tshembisiweke.

Yesu u tlhela a tihlamusela tanihi “ku vonakala,” hilaha a endleke hakona eku sunguleni. (Yohane 8:12; 9:5) U byela ntshungu a ku: “Ku vonakala ku ta va exikarhi ka n’wina nkarhinyana. Fambani ku vonakala ka ha ri kona leswaku munyama wu nga mi kumi . . . Loko ma ha ri ni ku vonakala, kombisani ripfumelo eku vonakaleni leswaku mi va vana va ku vonakala.” (Yohane 12:35, 36) Kutani Yesu a suka kwalaho hikuva Nisani 10 a hi rona siku leri a faneleke a fa ha rona. Paseka ya Nisani 14 i nkarhi lowu a faneleke a “tlakuseriwa ehenhla” ha wona ni ku beleriwa emhandzini.—Vagalatiya 3:13.

Loko hi languta endzhaku hi nkarhi wa ntirho wa Yesu wo chumayela, swi le rivaleni leswaku vuprofeta a byi hetiseka loko Vayuda va nga pfumeli eka yena. Esaya u profete leswaku mahlo ya vanhu a ma ta pfariwa naswona timbilu ta vona a ti ta nonon’hwisiwa lerova va nga hundzuki leswaku va horisiwa. (Esaya 6:10; Yohane 12:40) Ina, Vayuda vo tala va tiomisa tinhloko hi ku kaneta vumbhoni bya leswaku Yesu hi yena Mukutsuri wa vona la tshembisiweke, ku nga ndlela leyi yaka evuton’wini.

Nikodema, Yosefa wa Arimatiya ni vafumi van’wana vo tala “va ve ni ripfumelo” eka Yesu. Kambe, xana va ta ri kombisa ripfumelo kumbe va ta tlhelela endzhaku hikwalaho ko chava ku hlongoriwa esinagogeni kumbe hileswi va ‘rhandzaka ku dzunisiwa hi vanhu’?—Yohane 12:42, 43.

Yesu hi byakwe u hlamusela leswi ku va ni ripfumelo eka yena swi katsaka swona, u ri: “Loyi a pfumelaka eka mina u pfumela ni le ka loyi a ndzi rhumeke; naswona loyi a ndzi vonaka u vona ni Loyi a ndzi rhumeke.” Tidyondzo leti Xikwembu xi leriseke Yesu leswaku a ti dyondzisa ni leti Yesu a yaka emahlweni a ti twarisa i ta nkoka lerova u kala a ku: “Loyi a ndzi honisaka a tlhela a nga ma amukeli marito ya mina, u kona loyi a nga ta n’wi avanyisa. Rito leri ndzi ri vuleke hi rona leri nga ta n’wi avanyisa hi siku ro hetelela.”—Yohane 12:44, 45, 48.

Yesu u gimeta hi ku vula a ku: “Hikuva leswi ndzi swi vuleke a ndzi lo tisungulela kambe Tatana loyi a ndzi rhumeke u ndzi byerile leswi ndzi nga ta swi vula ni ku swi dyondzisa. Ndza swi tiva leswaku leswi a ndzi leriseke swona swi vula vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 12:49, 50) Yesu wa swi tiva leswaku ku nga ri khale u ta nyikela hi vutomi byakwe hikwalaho ka vanhu lava kombisaka ripfumelo eka yena.—Varhoma 5:8, 9.