Leswi Endlaka Hi Lava Nkutsulo

1-2. Hikwalahokayini hi lava munhu loyi a nga ta hi ponisa? (Varhoma 7:​22-24) (Nakambe vona xifaniso.)

EHLEKETA hi xikombiso lexi. Munhu u weriwe hi muako naswona u tsandzeka ku huma eka wona hi leswi a manyekeke. Hikwalaho ka sweswo, u ba nkalanga leswaku vanhu va ta n’wi pfuna.

² Na hina hi fana ni munhu yoloye la pfalelekeke. Hi ndlela yihi? Loko Adamu a ta va a xandzukele Xikwembu, u hundzuke mudyohi naswona hi ku famba ka nkarhi u hundzisele xidyoho xexo eka vana vakwe. Hikwalaho ka sweswo, hi ndlela yo fanekisela vanhu hinkwavo va manyiwe hi xidyoho naswona a va swi koti ku titshunxa eka xona. Muapostola Pawulo u xi hlamusele kahle xidyoho lexi hi nga na xona eka papila rakwe leri a ri tsaleleke Varhoma. (Hlaya Varhoma 7:​22-24.) U kombele ku ponisiwa eka ‘miri lowu n’wi yisaka eku feni.’ Pawulo a a manyekile hikwalaho ka xidyoho lexi a velekiweke na xona lexi a xi ta hetelela xi n’wi dlayile. (Rhom. 6:23) Na hina hi le ka xiyimo lexi fanaka xo tika. Hi lava ku ponisiwa!

3. Nkutsulo wu nga hi ponisa hi tindlela tihi?

³ Loko Pawulo a heta ku vulavula hi xidyoho u tlhele a hi nyika ntshembo. Endzhaku ka loko a vutise a ku: “I mani loyi a nga ta ndzi ponisa emirini lowu ndzi yisaka eku feni?” u hlamule a ku: “Ndzi khensa Xikwembu ha Yesu Kreste Hosi ya hina!” (Rhom. 7:25) Pawulo a a vulavula hi gandzelo ra nkutsulo ra Yesu.a Nkutsulo wolowo wu nga hi ponisa hikuva wu endla leswaku (1) hi rivaleriwa swidyoho swa hina, (2) hi va ni ntshembo wo tlhela hi va lava hetisekeke ni (3) ku tlhela hi va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Loko hi ri karhi hi bula hi tinhla leti, hi ta ya hi n’wi rhandza swinene Yehovha, “Xikwembu lexi nyikaka ntshembo.” (Rhom. 15:13) Nakambe hi ta ya hi tlangela leswi Yesu a hi endleleke swona, hikuva “hikwalaho ka yena hi tshunxiwile hi nkutsulo.”—Kol. 1:14.

NKUTSULO WU ENDLA LESWAKU HI RIVALERIWA SWIDYOHO

4-5. Hikwalahokayini hinkwerhu hi lava nkutsulo? (Eklesiasta 7:20)

⁴ Hi lava nkutsulo leswaku hi kota ku rivaleriwa swidyoho swa hina. Leswi hinkwerhu hi nga ni xidyoho, ha dyoha hi marito kumbe hi swiendlo. (Hlaya Eklesiasta 7:20.) Swidyoho swin’wana i swikulu swinene. Hi xikombiso, Nawu wa Muxe a wu vula leswaku loko munhu a endle vuoswi kumbe a dlayile, a a fanele a dlayiwa. (Lev. 20:10; Tinhl. 35:​30, 31) I ntiyiso leswaku swidyoho swo tala a swi kulanga ku fana ni leswi; hambiswiritano ka ha ri swidyoho. Hi xikombiso, mupisalema Davhida u te: “Ndzi ta va ni vuxiyaxiya leswaku ndzi nga dyohi hi ririmi ra mina.” (Ps. 39:1) Nakambe mikarhi yin’wana hi nga dyoha hambi ku ri hi leswi hi swi vulaka.—Yak. 3:2.

⁵ Ehleketa hi leswi u swi vuleke ni ku swi endla enkarhini lowu nga hundza. Xana u vule marito lawa u twaka onge a wu fanele u nga ma vulanga? Xana u endle swilo leswi u tisolaka ha swona? A swi kanakanisi leswaku u hlamule u ku ina eka swivutiso leswi hinkwaswo. Bibele yi ri: “Loko hi ku, ‘A hi na xidyoho,’ ha tixisa naswona a hi na ntiyiso.”—1 Yoh. 1:8.

6-7. I yini lexi endlaka Yehovha a hi rivalela swidyoho swa hina? (Nakambe vona xifaniso.)

⁶ Leswaku hi kota ku rivaleriwa swidyoho, Yehovha u rhumele Yesu leswaku a ta hi fela. (Efe. 1:7) Hambiswiritano, leswi a swi vuli swona leswaku loko hi dyoha, Yehovha a nga na mhaka na swona. Yehovha a nga tsaki loko hi dyoha. (Esa. 59:2) Leswi a lulameke, u endle leswaku ku va ni nchumu lowu endlaka hi rivaleriwa swidyoho.

⁷ Nawu wa Muxe a wu vula leswaku Vaisrayele va fanele va nyikela hi swiharhi tanihi magandzelo leswaku va kota ku rivaleriwa swidyoho. (Lev. 4:​27-31; 17:11) Magandzelo wolawo a ma kombisa leswaku ku laveka gandzelo ro antswa leri a ri ta tisa mikateko yo tala eka vanhu, ku nga gandzelo ra Yesu. Gandzelo rakwe ri endle leswaku Yehovha a kota ku hi rivalela swidyoho. Pawulo u wu twisise kahle nkoka wa rifu ra Yesu hilaha swi kombisiweke hakona eka mapapila lama a ma tsaleleke Vakreste va le Korinto. Endzhaku ko boxa swilo swo biha leswi a va swi endla khale u va byele leswi: “Mi hlantswiwile mi basa; mi kwetsimisiwile; mi vuriwe lava lulameke hi vito ra Hosi Yesu Kreste ni hi moya wa Xikwembu xa hina.”—1 Kor. 6:​9-11.

8. U nga anakanyisisa hi yini loko u ri karhi u lunghiselela ku va kona eka Xitsundzuxo xa lembe leri?

⁸ Loko u ri karhi u lunghiselela ku va kona eka Xitsundzuxo xa rifu ra Yesu xa lembe leri, anakanyisisa hi leswi ku rivalela ka Yehovha ku vulaka swona eka wena. Hi xikombiso, hikwalaho ka nkutsulo a wu fanelanga u titwa nandzu hi swidyoho leswi u nga tshama u swi endla leswi se u nga hundzuka eka swona. Kambe ku vuriwa yini loko swi ku tikela ku tshemba leswaku swidyoho sweswo swi rivaleriwile? Kumbexana u tibyela leswi, ‘Ndza swi tiva leswaku Yehovha wa rivalela kambe mina a ndzi nge swi koti ku ti rivalela.’ Loko u titwa hi ndlela yoleyo, tsundzuka leswi: Yehovha hi yena a rivalelaka naswona u nyike N’wana wakwe vutihlamuleri byo avanyisa. Yehovha a nga nyikanga wena kumbe munhu un’wana ntirho wo hlawula leswaku u fanele a komba mani tintswalo takwe. Bibele yi ri: ‘Loko hi famba eku vonakaleni tanihi leswi na Yehovha a nga eku vonakaleni, ngati ya Yesu N’wana wa wakwe ya hi basisa eka swidyoho hinkwaswo.’ (1 Yoh. 1:​6, 7) Hi nga tiyiseka hi sweswo hilaha hi tiyisekaka hakona eka tidyondzo tin’wana leti hi ti dyondzaka eBibeleni. Nkutsulo wu endle leswaku Yehovha a hi komba tintswalo naswona Rito rakwe ri vula leswaku “u lunghekele ku rivalela.”—Ps. 86:5.

NKUTSULO WU ENDLA LESWAKU HI VA NI NTSHEMBO WO TLHELA HI VA LAVA HETISEKEKE

9. EBibeleni rito xidyoho ri vula yini? (Pisalema 51:5)

⁹ EBibeleni rito “xidyoho” a ro vula ntsena swilo swo biha leswi hi swi endlaka kambe ri tlhela ri vula xidyoho lexi hi velekiweke na xona. (Hlaya Pisalema 51:5.) Xidyoho lexi a xo endla leswaku hi endla swilo leswi hoxeke ntsena kambe xi endla ni leswaku hi vabya, hi dyuhala ni ku fa. Sweswo swi hi pfuna hi twisisa leswaku hikwalahokayini vana lava ha riki vatsongo hambiloko va nga endlanga nchumu xo biha, va vabya va tlhela va fa. Swi tlhela swi hi pfuna hi twisisa leswaku hikwalahokayini vanhu lavanene ni lava nga lulamangiki va xaniseka va tlhela va fa. Vatukulu hinkwavo va Adamu va tluleriwe hi xidyoho.

10. Xidyoho xi va khumbe njhani Adamu na Evha?

¹⁰ Ehleketa hi ndlela leyi xidyoho xi va khumbeke ha yona vatekani vo sungula. Xi endle leswaku va titwa nandzu. Endzhaku ka loko Adamu na Evha va xandzukile, hi ku hatlisa va langutane ni vuyelo bya ku va va nga yingisanga nawu wa Xikwembu ku nga nawu lowu a wu “tsariwile etimbilwini ta vona.” (Rhom. 2:15) Va sungule ku swi xiya leswaku swilo a swa ha tshamisekanga. A va titwa va boheka ku tifunengeta miri ni ku tlhela va tumbelela Mutumbuluxi wa vona ku fana ni swigevenga. (Gen. 3:​7, 8) A ku ri ro sungula Adamu na Evha va titwa nandzu, va vilela, va nga titshembi, va twa ku vava ni ku khomiwa hi tingana. A va ta titwa hi ndlela yoleyo kukondza va fa.—Gen. 3:​16-19.

11. Xana xidyoho xi hi khumba njhani?

¹¹ Ku fana ni vatekani vo sungula na hina xidyoho xi hi khumba hi ndlela leyi fanaka. Ku vilela ni ku vava loku hi ku twaka ku vangiwa hi xidyoho lexi hi nga na xona. Hambiloko ho tirha hi matimba leswaku hi antswisa xiyimo xa hina a xi nge lunghi. Hikwalahokayini? Hikuva Bibele yi vula leswaku leswi Adamu na Evha va dyoheke, vanhu va ta tshama va ri na swiphiqo. (Rhom. 8:20) Hi xikombiso, ehleketa hi matshalatshala lama vanhu va ma endlaka leswaku va khathalela mbangu, va herisa vugevenga, vusiwana ni ku endla leswaku matiko ma va ni ku rhula. Swi nga ri na mhaka leswaku va endla yini, matshalatshala ya vona a ma tlhaveriwi hi dyambu. Xana nkutsulo wu nga hi ponisa njhani eka xidyoho lexi hi nga na xona?

12. Nkutsulo wu hi nyika ntshembo wihi?

¹² Nkutsulo wu endla leswaku hi va ni ntshembo wa leswaku “ntumbuluko wu ta tshunxiwa evuhlongeni bya ku onhaka.” (Rhom. 8:21) Loko se hi nga ha ri na xidyoho emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, a hi nge he karhatiwi hi mavabyi, a hi nge he titwi nandzu, a hi nge he vileli, hi ta titshemba, a hi nge he twi ku vava kumbe ku khomiwa hi tingana. Ku engetela kwalaho, matshalatshala ya hina yo khathalela mbangu ni ku endla leswaku hi hanya hi ku rhula ma ta va ma nga ha ri ya hava loko hi fumiwa hi Yesu Kreste loyi a hi kutsuleke, “Hosana Ya Ku Rhula.”—Esa. 9:​6, 7.

13. I yini swin’wana leswi u nga ehleketaka ha swona loko u ri karhi u lunghiselela ku va kona eka Xitsundzuxo xa lembe leri?

¹³ Ehleketa hi leswi ku ponisiwa eka xidyoho swi vulaka swona eka wena. Nakambe ehleketa hi ndlela leyi u nga ta titwa hayona loko siku rin’wana u pfuka u nga chavi leswaku wena kumbe vanhu lava u va rhandzaka mi ta khomiwa hi ndlala, mi vabya kumbe mi fa. Hambi ku ri sweswi, u nga kuma ku rhula loko u ri karhi u “khomelela swi tiya eka ntshembo . . . tanihi nsoma wa vutomi bya hina, wu tiyile naswona wa tshembeka.” (Hev. 6:​18, 19) Hilaha nsoma wu endlaka ku xikepe xi nga ndlengandlengisiwi hi magandlati ya lwandle, ntshembo lowu u nga na wona tanihi Mukreste wu nga tiyisa ripfumelo ra wena ni ku ku pfuna leswaku u tiyisela miringo yin’wana ni yin’wana leyi u langutanaka na yona sweswi. Hakunene u nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta ‘hakela lava n’wi lavaka hi mbilu hinkwayo.’ (Hev. 11:6) Nkutsulo wu endla leswaku u kuma nchavelelo sweswi ni ntshembo hi vumundzuku.

NKUTSULO WU ENDLA LESWAKU HI TLHELA HI VA NI VUXAKA NA YEHOVHA

14. Xidyoho xi khumbe vuxaka bya hina na Yehovha hi ndlela yihi naswona hikwalahokayini?

¹⁴ Ku sukela loko Adamu na Evha va dyohile, vanhu va hambanisiwe ni Xikwembu. (Rhom. 8:​7, 8; Kol. 1:21) Hikwalahokayini Bibele yi vula leswaku vanhu a va ha swi kotanga ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu? Hikuva leswi Yehovha a nga riki na xidyoho, a nga swi bi hi makatla loko vanhu va dyoha. Bibele yi vula leswi hi Yehovha: “Matihlo ya wena a ma swi koti ku languta leswo biha, naswona a wu swi koti ku tiyisela leswo homboloka.” (Hab. 1:13) Xidyoho i nchumu lowu endleke leswaku vanhu na Xikwembu va nga vi na vuxaka. Hikwalaho, a nga kona ni un’we wa hina loyi a nga vaka ni vuxaka na Yehovha handle ka loko ho vuyelelana na yena. Nkutsulo wu endle leswaku sweswo swi koteka.

15. Rifu ra Yesu ri endle leswaku vanhu va tlhela va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu hi ndlela yihi?

¹⁵ Bibele yi vula leswaku Yesu “i gandzelo leri endliweke leswaku hi ta rivaleriwa swidyoho swa hina.” (1 Yoh. 2:2) Gandzelo ra Yesu ri endle swi koteka hi ndlela yihi leswaku vanhu va tlhela va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu? Rifu ra Yesu ri nyike Xikwembu xivangelo xa leswaku xi tlhela xi va ni ku rhula ni vanhu. (Rhom. 3:​23-26) Xi tlhele xi va vitana lava lulameke vanhu lava xi gandzeleke hi ku tshembeka loko Kreste a nga si fa. (Gen. 15:​1, 6) Njhani? Hikwalaho ka nkutsulo lowu a wu ta va kona enkarhini lowu taka, Yehovha a a nga kanakani leswaku N’wana wakwe Yesu a a ta wu humesa. (Esa. 46:10) Nkutsulo wu endle leswaku vanhu va vuyelelana ni Xikwembu.

16. Hi swihi swin’wana leswi u nga ehleketaka ha swona loko u ri karhi u tilunghiselela ku ya eXitsundzuxweni xa lembe leri? (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁶ Ehleketa hi ndlela leyi ku vuyelelana ni Xikwembu swi ku vuyerisaka hayona. Hi xikombiso, kumbexana u vitana Yehovha ‘Tatana’ hilaha Yesu a hi dyondziseke hakona. (Mat. 6:9) Mikarhi yin’wana u nga ha vitana Yehovha “Munghana.” Loko hi n’wi vitana “Tatana” kumbe “Munghana” hi fanele hi endla tano hi xichavo ni ku tlhela hi titsongahata. Hikwalahokayini? Hikuva leswi hi nga vadyohi, a hi nge swi koti ku va hi tshinela ekusuhi na Yehovha handle ko pfuniwa. Sweswo swi koteka ntsena hikwalaho ka nkutsulo leswaku hi kota ku va ni vuxaka na Yehovha. ‘Hi ku tirhisa ngati leyi Kreste a yi halateke emhandzini ya nxaniso, Yehovha u endle swi koteka leswaku a vuyetela swilo leswin’wana hinkwaswo eka yena.’ (Kol. 1:​19, 20) Hi yona mhaka hi kota ku tiphina hi vuxaka na Yehovha hambi ku ri sweswi ha ha riki na xidyoho.

NKUTSULO WU KOMBISA LESWAKU YEHOVHA U NI TINTSWALO

17. Nkutsulo wu swi kombisa njhani leswaku Yehovha u ni tintswalo? (Vaefesa 2:​4, 5)

¹⁷ Nkutsulo i vumbhoni bya leswaku Yehovha u ni “tintswalo letikulu.” U ‘hi hanyisile hambileswi a hi file hikwalaho ka swidyoho.’ (Hlaya Vaefesa 2:​4, 5.) Lava “kombis[aka] leswaku va lava ku kuma vutomi lebyi nga heriki” va le ku kombeleni ka mpfuno hikuva va swi xiya leswaku va phasiwile hi xidyoho lexi va velekiweke na xona naswona va lava ku ponisiwa eka xona. (Mit. 13:48) Yehovha u pfuna vanhu volavo hi ku endla leswaku va dyondzisiwa mahungu lamanene ya Mfumo leswaku va ta kota ku n’wi tiva kahle yena ni N’wana wakwe Yesu. (Yoh. 17:3) Hikwalaho, loko ku ve Sathana a a ehleketa leswaku ku dyoha ka Adamu na Evha swi ta endla leswaku xikongomelo xa Xikwembu xi nga ha endleki, u be ehansi.

18. Hi swihi leswi hi nga fanelangiki hi swi rivala loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi nkutsulo?

¹⁸ Loko hi ri karhi hi ehleketa hi ndlela leyi nkutsulo wu hi vuyerisaka hayona, hi fanele hi nga rivali xivangelonkulu lexi endleke Yehovha a hi nyika nkutsulo. Ematshan’weni yo teka nkutsulo ku ri lowu endleriweke hina ntsena, hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha u tirhisa wona ku hlamula swihehlo leswi Sathana a swi vuleke entangeni wa Edeni. (Gen. 3:​1-5, 15) Yehovha u tirhisa nkutsulo ku basisa vito rakwe eka swihehlo hinkwaswo leswi ri phyarhekiweke swona. U tlhela a hi ponisa eka xidyoho ni rifu leswi swi kombisaka kahle leswaku i Xikwembu xa rirhandzu. Nakambe hikwalaho ka musa wakwe lowukulu, Yehovha u hi pfumelela leswaku hi katseka eku hlamuleni ka swihehlo swa Sathana hambileswi hi nga ni xidyoho. (Swiv. 27:11) U nga swi kombisa njhani leswaku wa wu tlangela nkutsulo? Eka nhlokomhaka leyi landzelaka hi ta hlamula xivutiso xexo.