BHUKU GO SANGULA GA TIHOSI
1 Makunu hosi Dhavhidha i wa khosahele;+ i wa hi ni malembe* yo tala. Hambu loku va mu fenengetela tinguwo i wa nga kufumeli. 2 Hikwalaho, a malandza yakwe ma te ngalo kakwe: “Hosi yanga, khwatsi hi ku lavela a nhanyana, wa nhwana,* kasi a tirela hosi kota muhlayisi wa yona. I ta etlela cifuveni ca wena kasi a hosi ya hina yi kufumela.” 3 Va no lavetela a nhanyana wo saseka lomu tikweni gontlhe ga Izrayeli, va se ya kuma Abhixaga,+ a muXuname,+ va mu neha ka hosi. 4 A nhanyana loye i wa sasekile nguvhu. I nova muhlayisi wa hosi, a yi tirela, kanilezvi a hosi a yi hlengelangi naye masango.
5 Ka cikhati caleco, Adhonija,+ a n’wana wa Hagite, i wa ti tlakusa, aku: “Hi mina ndzi tova hosi!” I no ti lavela kareta, ni vakhileli va mahaxi, ni 50 wa vavanuna kasi va tsutsuma mahlweni kakwe.+ 6 Kanilezvi a papayi wakwe a nga zangi a mu angula* hi zvona, aku: “Zvini u mahako?” Yenawu i wa sasekile nguvhu niku i wa gama Absalome. 7 Adhonija i no wulawula na Jowabe, a n’wana wa Zeruya, na mupristi Abhiyatari;+ vona va no vhumela ku vhuna Adhonija ni ku mu seketela.+ 8 Kanilezvi mupristi Zadhoki,+ na Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha, na muphrofeti Natani,+ na Ximeyi,+ na Reyi, ni masochwa ya tinhenha+ ya Dhavhidha a va mu seketelangi Adhonija.
9 Hi kugumesa, Adhonija i no maha miphahlo+ hi tiyivhu, ni tihomu, ni zvihari zvo nona kusuhani ni ribye ga Zohelete, gi nga kusuhani ni En-Rogeli. I no ramba vontlhe a vamakabye vakwe, a vana va hosi, ni vontlhe a vavanuna va ka Judha, a malandza ya hosi. 10 Kanilezvi a nga rambangi muphrofeti Natani, na Bhenaya, ni masochwa ya tinhenha hambu na Solomoni, a makabye wakwe. 11 Natani+ i no byela Bhatexebha,+ a mamani wa Solomoni,+ aku: “A wu zvi zwangi lezvaku Adhonija,+ a n’wana wa Hagite, i mahile hosi, niku a hosi ya hina, Dhavhidha, a yi tivi nchumu hi zvona ke? 12 Makunu khwatsi ndzi ku nyika wusungukati kasi u ponisa a wutomi ga wena ni wutomi ga* n’wana wa wena Solomoni.+ 13 Famba ka hosi Dhavhidha, u ya mu byela ku: ‘Hosi yanga, kasi a hi wena u nga hlambanya ka nandza ga wena, uku: “A n’wana wa wena Solomoni i tava hosi andzhako ka mina niku hi yena a to tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi” ke?+ Makunu hikuyini Adhonija a mahileko hosi?’ 14 Na wa ha hi laho u wulawula ni hosi, mina ndzi ta ku landzela ndzi nghena ndzi tiyisa a magezu ya wena.”
15 Hikwalaho, Bhatexebha i no nghena lomu kwartwini ya hosi. A hosi yi wa khosahele nguvhu niku Abhixaga,+ a muXuname, hi yena a nga kari a hlayisa hosi. 16 Bhatexebha i no korama, a khizama mahlweni ka hosi, a hosi yiku: “U lava yini?” 17 I no hlamula, aku: “Hosi yanga, hi wena u nga hlambanya hi Jehovha, a Nungungulu wa wena, ka nandza ga wena, uku: ‘A n’wana wa wena Solomoni i tava hosi andzhako ka mina niku hi yena a to tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi.’+ 18 Kanilezvi cuwuka, Adhonija i mahile hosi niku a hosi ya mina a yi tivi nchumu hi zvona.+ 19 I mahile miphahlo hi tihomu, ni zvihari zvo nona, ni tiyivhu to tala nguvhu, a ramba a vana vontlhe va hosi, na mupristi Abhiyatari, na Jowabe, a murangeli wa butho,+ kanilezvi a nga rambangi a nandza ga wena Solomoni.+ 20 Makunu hosi yanga, a matihlo ya vaIzrayeli vontlhe ma cuwukele wena kasi u va byela loyi a to tshama citshan’wini ca wena ca wuhosi andzhako ka wena, hosi yanga. 21 Loku u nga mahi lezvo, zvalezvi a hosi ya mina yi to etlela ni vakokwani va yona, mina ni n’wana wa mina Solomoni hi ta wuliwa ku hi valala.”
22 Na a ha wulawula ni hosi, ku no chikela muphrofeti Natani.+ 23 Zvalezvo, va no byela hosi, vaku: “Ku chikele muphrofeti Natani!” Natani i no nghena mahlweni ka hosi, a korama mahlweni ka hosi hi nghohe yakwe. 24 Natani aku: “Hosi yanga, hi wena u nga wula ku: ‘Adhonija i tava hosi andzhako ka mina niku hi yena a to tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi’ ke?+ 25 Hakuva nyamutlha i relele a ya maha miphahlo+ hi tihomu, ni zvihari zvo nona, ni tiyivhu to tala nguvhu, niku i rambile a vana vontlhe va hosi zvin’we ni varangeli va butho, na mupristi Abhiyatari.+ Va seyo vaga, vanwa naye va tlhela vaku: ‘Hosi Adhonija, hanya nguvhu!’ 26 Kanilezvi mina nandza ga wena, na mupristi Zadhoki, na Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha, ni nandza ga wena Solomoni a nga hi rambangi. 27 Xana a hosi ya mina yi no va chusa a ku maha lezvo na yi nga byelangi a nandza ga yona loyi a to tshama citshan’wini ca wuhosi ca hosi ya mina andzhako ka yona ke?”
28 Hosi Dhavhidha i no hlamula, aku: “Ndzi vitaneleni Bhatexebha.” Bhatexebha i no nghena a yima mahlweni ka hosi. 29 A hosi yi no hlambanya, yiku: “A ku khwatsi hi lezvi Jehovha a hanyako, loyi a nga ndzi tlhatlhisa* zvikaratweni zvontlhe,+ 30 a ku khwatsi hi lezvi ndzi nga hlambanya ka wena hi Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, ndziku: ‘A n’wana wa wena Solomoni i tava hosi andzhako ka mina niku hi yena a to tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi!’, nyamutlha ndzi ta maha zvalezvo.” 31 Makunu Bhatexebha i no korama hi nghohe mahlweni ka hosi, aku: “A hosi ya mina Dhavhidha yi wa hanye kala kupindzuka!”
32 Zvalezvo, hosi Dhavhidha i te ngalo: “Ndzi vitaneleni mupristi Zadhoki, na muphrofeti Natani, na Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha.”+ Hikwalaho, va nota mahlweni ka hosi. 33 A hosi yi no va byela, yiku: “Tekani a malandza ya hosi ya n’wina, mu khilelisa a n’wana wa mina Solomoni laha ka mula* ga mina,+ mu relela naye le Gihoni.+ 34 Mupristi Zadhoki na muphrofeti Natani va ta mu tota+ seyo ava hosi ya Izrayeli; mu ta gumesa muba a linanga,* muku: ‘Hosi Solomoni, hanya nguvhu!’+ 35 Andzhako ka lezvo mu landzeleni; i tata a ta tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi. I tava hosi cikhundleni ca mina niku ndzi ta mu yimisa kota murangeli wa Izrayeli na Judha.” 36 Zvalezvo, Bhenaya, a n’wana wa Jehoyadha, i no byela hosi, aku: “Amen! Jehovha, a Nungungulu wa hosi ya mina, i wa tiyise a mhaka leyo. 37 A ku khwatsi hi lezvi Jehovha a ngava zvin’we ni hosi ya mina, ngha ava zvin’we na Solomoni+ a tlhela a kulisa a citshamu cakwe ca wuhosi civa ca hombe nguvhu a ku hundza a citshamu ca wuhosi ca hosi ya mina, Dhavhidha.”+
38 Makunu mupristi Zadhoki, na muphrofeti Natani, na Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha, ni vaKereti, ni vaPeleti+ va no relela, va khilelisa Solomoni laha ka mula ga hosi Dhavhidha,+ va famba naye Gihoni.+ 39 Mupristi Zadhoki i no teka a limhondzo la mafura+ lomu tendeni+ a tota Solomoni;+ va no sangula kuba linanga,* vontlhe vanhu va kanyuluka, vaku: “Hosi Solomoni, hanya nguvhu!” 40 Andzhako ka lezvo, a vanhu vontlhe va no kandziha va mu landzela na ku biwa a zvitoliya ni mikulungwani ya hombe laha ka kuza a misava yi tsekatseka* hi guwa gabye.+
41 Laha va nga mbheta kuga, Adhonija ni vontlhe lava a nga va rambile va nozwa guwa.+ Zvalezvi Jowabe a ngazwa a kuvhuma ka linanga,* i te ngalo: “A guwa legi gi zwalako le dhoropeni ga yini?” 42 Na a ha wulawula, ku no chikela Jonatani,+ a n’wana wa mupristi Abhiyatari. Adhonija aku: “Nghena, hakuva wena u munhu wa munene,* uta ni mahungu ya manene.” 43 Kanilezvi Jonatani i no hlamula Adhonija, aku: “A hi zvona! A hosi ya hina Dhavhidha yi yimisile Solomoni lezvaku ava hosi. 44 A hosi yi rumile mupristi Zadhoki, na muphrofeti Natani, na Bhenaya, a n’wana wa Jehoyadha, ni vaKereti, ni vaPeleti lezvaku va famba naye, va mu khilelisa ka mula ga hosi.+ 45 Makunu mupristi Zadhoki na muphrofeti Natani va no mu tota kota hosi le Gihoni. Andzhako ka lezvo, va no wuya hi leyo na va tsakile, niku a dhoropa gi ka nyimanyima. Hi gona a guwa legi mu gi zwileko. 46 Ahandle ka lezvo, Solomoni i tshamile citshan’wini ca wuhosi. 47 A cin’wani kambe, a malandza ya hosi ma tile ma ta dzundza a hosi ya hina Dhavhidha, maku: ‘A Nungungulu wa wena i wa mahe a vito ga Solomoni giva ga hombe a ku hundza legi ga wena niku i wa kulise a citshamu cakwe ca wuhosi civa ca hombe nguvhu a ku hundza leci ca wena!’ Zvalezvo, a hosi yi no korama laha mubhedhini. 48 A hosi yonawu yi te: ‘Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, i wa dhumiswe, loyi nyamutlha a vekileko wa ku tshama citshan’wini ca mina ca wuhosi a tlhela a tsika a matihlo ya mina ma zvi wona!’”
49 Vontlhe lava va nga rambilwe hi Adhonija va no chava nguvhu, loyi ni loyi a suka a khoma a ndlela yakwe a ti fambela. 50 Adhonija yenawu i no chava hi kota ya Solomoni, hikwalaho i no suka a famba a ya khoma a timhondzo ta alati.+ 51 Va no byela Solomoni, vaku: “Adhonija wa chava hosi Solomoni. I khomile a timhondzo ta alati, aku: ‘Hosi Solomoni i wa range hi ku hlambanya lezvaku a nga ta daya nandza gakwe hi cipadha.’” 52 Solomoni i no hlamula, aku: “Loku a maha zvazvinene wu hava ni sisi wun’we wakwe wu towa lahasi; kanilezvi loku ku kumiwa nchumu wa kubiha ka yena,+ i tafa.” 53 Hikwalaho, hosi Solomoni i no ruma vanhu va ya mu chikisa laha alatini. Adhonija i no nghena a korama mahlweni ka hosi Solomoni. Solomoni aku kakwe: “Famba kaya ka wena.”
2 Laha a cikhati ca kufa ka Dhavhidha ci nga tshinele, i no leletela a n’wana wakwe Solomoni, aku: 2 “Ndzi lava kufa.* Hikwalaho, tiya hlanha+ u komba lezvaku u wanuna.+ 3 Ingisa Jehovha, a Nungungulu wa wena, hi ku famba hi tindlela takwe ni ku hlayisa a milayo yakwe, ni zvileletelo zvakwe, ni kulamula kakwe, ni zvikhumbuxeto zvakwe, kota lezvi zvi tsalilweko Nayweni wa Mosi.+ Loku u maha lezvo, u ta humelela* ka zvontlhe u to maha ni kontlhe lomu u toya kona. 4 Jehovha i ta tatisa a citsumbiso cakwe leci a ci mahileko xungetano hi mina, aku: ‘Loku a vana va wena va chela kota hi ndlela yabye hi ku famba hi kutsumbeka mahlweni ka mina hi timbilu tabye tontlhe, ni muhefemulo* wabye wontlhe,+ ku nga ta tshuka ku vhumaleka munhu wa lixaka la wena* wa ku tshama citshan’wini ca wuhosi ca ka Izrayeli.’+
5 “Wena wa zvi tiva khwatsi kambe lezvi Jowabe, a n’wana wa Zeruya, a nga ndzi maha, lezvi a nga maha a varangeli vambiri va mabutho ya Izrayeli — Abneri,+ a n’wana wa Neri, na Amasa,+ a n’wana wa Jetera. I no va daya a halata nkhata+ wa yimpi cikhatini ca kurula, a chela a nkhata wa yimpi ka libhandi li nga hi ciwunwini cakwe ni ka masandalia ma nga hi mikondzweni yakwe. 6 Hi kuya hi wutlhari ga wena, u nga tsiki a wuvhu gakwe gi relela hi kurula Cilahleni.*+
7 “Kanilezvi a vana va Bharzilayi,+ a muGileyadhe, va kombise a lirandzo li nga mbheliko, niku va wave cikari ka lava va gako mezeni ya wena, hakuva va yimile na mina+ a cikhati leci ndzi nga tsutsuma a makabye wa wena Absalome.+
8 “Kusuhani ka wena ku hanya Ximeyi, a n’wana wa Gera, a muBhenjamini wa le Bhahurima. Hi yena a nga ndzi rukatela hi ciruko co biha nguvhu+ a siku legi ndzi ngaya Mahanayime,+ kanilezvi a cikhati a nga relela a ndzi khinga le Jordhani, ndzi no hlambanya kakwe hi Jehovha, ndziku: ‘Ndzi nga ta ku daya hi cipadha.’+ 9 U nga mu tsiki na a nga tsayisiwangi,+ hakuva wena u tlharihile niku wa zvi tiva lezvi u faneleko ku mu maha; u ta relelisa a wuvhu gakwe Cilahleni* na gi hi ni nkhata.”+
10 Makunu Dhavhidha i no etlela a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa Dhoropeni ga Dhavhidha.+ 11 A masiku ya kufuma ka Dhavhidha hehla ka Izrayeli mave 40 wa malembe. Le Hebroni+ i no fuma a 7 wa malembe, le Jerusalema a fuma a 33 wa malembe.+
12 Andzhako ka lezvo, Solomoni i no tshama citshan’wini ca wuhosi ca Dhavhidha, a papayi wakwe, niku hi kutsongwani-kutsongwani a mufumo wakwe wu no tiya.+
13 Hi ndzhako ka cikhati, Adhonija, a n’wana wa Hagite, i noya ka Bhatexebha, a mamani wa Solomoni. Bhatexebha i no mu wutisa, aku: “Uta hi kurula ke?” Yena a hlamula, aku: “Ina, ndzita hi kurula.” 14 Adhonija, aku: “Zvi kona ndzi lavako ku ku byela.” Bhatexebha aku: “Wula.” 15 Adhonija i no engeta, aku: “Wa zvi tiva khwatsi lezvaku a wuhosi gi wa lumba mina, niku a vaIzrayeli vontlhe va wa rindzela* lezvaku ndziva hosi;+ kanilezvi a wuhosi gi ndzi pswhutumukele giva ga makabye wa mina, hakuva Jehovha i wa zvi lavisa zvezvo zva ku giva gakwe.+ 16 Kanilezvi ndzi na ni nchumu wun’we ndzi lavako ku ku kombela. U nga ali.” Hikwalaho Bhatexebha i te: “Wula.” 17 Adhonija aku: “Kombela hosi Solomoni lezvaku a ndzi nyika Abhixaga,+ a muXuname, ava sati wa mina, hakuva a nga ta ku alela.” 18 Bhatexebha i no mu hlamula, aku: “Zvi lulamile! Ndzi taya ndzi ya ku wulawulela ka hosi.”
19 Hikwalaho, Bhatexebha i noya ka hosi Solomoni kasi a ya wulawula naye hi mhaka ya Adhonija. Zvalezvo, a hosi yi no suka yi mu khinga yi korama mahlweni kakwe. Yi no tshama citshan’wini ca yona ca wuhosi, yi rumisa lezvaku ku vekiwa citshamu ca wuhosi ca mamani wa hosi kasi a tshama tlhelweni ga yona ga cinene. 20 Bhatexebha i te: “Ku na ni nchumu wa wutsongwani ndzi lavako ku ku kombela. U nga ndzi aleli.” Hikwalaho, a hosi yi te ngalo kakwe: “Kombela mama, hakuva ndzi nga ta ku alela.” 21 Bhatexebha aku: “Nyikela Abhixaga, a muXuname, ava sati wa makabye wa wena Adhonija.” 22 Hosi Solomoni i no hlamula a mamani wakwe, aku: “Hikuyini u kombelako ku Adhonija a nyikiwa Abhixaga, a muXuname? Mu kombelele ni wuhosi kambe+ hakuva i nhondzo ya mina,+ niku wa vhunetelwa hi mupristi Abhiyatari na Jowabe,+ a n’wana wa Zeruya.”+
23 Kwalaho, hosi Solomoni i no hlambanya hi Jehovha, aku: “Nungungulu i wa ndzi tsayise a tlhela a engeta loku Adhonija a nga ci hakheli hi wutomi* gakwe a cikombelo leci a mahileko. 24 Makunu, a ku khwatsi hi lezvi Jehovha a hanyako, loyi a ndzi yimisileko ndzi tiya,+ loyi a ndzi tshamisileko citshan’wini ca wuhosi ca Dhavhidha, a papayi wa mina, a tlhela a ndzi akela yindlu,*+ kota lezvi a tsumbisileko: Adhonija i ta dawa+ nyamutlha.” 25 Hosi Solomoni i no tekela ku ruma Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha, a famba a ya dhumela* Adhonija, a mu daya.
26 Ka mupristi Abhiyatari,+ a hosi yi te: “Famba tikweni ga wena le Anatote!+ Wena u ringanelwa hi kufa, kanilezvi nyamutlha ndzi nga ta ku daya hakuva u rwele a arke ga Jehovha, a Hosi ya Hombe, mahlweni ka Dhavhidha, a papayi wa mina,+ u tlhela u xaniseka zvin’we ni papayi wa mina ka zvikarato zvontlhe lezvi a kumeneko nazvo.”+ 27 Hikwalaho, Solomoni i no hlongola Abhiyatari lezvaku a nga ha mahi mupristi wa Jehovha, kasi ku tatiseka a mhaka ya Jehovha xungetano hi yindlu ya Eli,+ le Xilo.+
28 A cikhati leci a mhaka leyi yi nga chikela tindleveni ta Jowabe — hakuva Jowabe i wa seketele Adhonija+ kanilezvi i wa nga seketelangi Absalome+ — Jowabe i no tsutsuma aya tendeni ga Jehovha+ a ya khoma timhondzo ta alati. 29 Va no byela hosi Solomoni, vaku: “Jowabe i tsutsumele tendeni ga Jehovha; i laha tlhelweni ga alati.” Hikwalaho, Solomoni i no ruma Bhenaya, a n’wana wa Jehoyadha, aku: “Famba u ya mu daya!” 30 Hikwalaho, Bhenaya i noya tendeni ga Jehovha, a ya byela Jowabe, aku: “A hosi yi ngalo: ‘Huma!’” Kanilezvi Jowabe i te: “Nyawowe! Ndzi ta fela kwalaha.” Bhenaya i no tlhelisa mhaka ka hosi, aku: “Jowabe i wulile lezvi ni lezvi; hi lezvi a nga ndzi hlamulisa zvona.” 31 A hosi yi te ngalo kakwe: “Mu mahe zvalezvi a nga wula; mu daye, u mu lahla, u susa mahlweni ka mina ni mahlweni ka yindlu ya papayi wa mina a nkhata lowu Jowabe a nga wu halata na wu nga hi na nandzu.+ 32 Jehovha i ta neha a nkhata wakwe hehla ka hloko ya yena n’winyi, hakuva i dhumele a vavanuna vambiri vo lulama ku hundza yena ni va vanene ku hundza yena, a va daya hi cipadha, a papayi wa mina Dhavhidha na a nga zvi tivi: Ku nga Abneri,+ a n’wana wa Neri, a murangeli wa butho ga Izrayeli,+ na Amasa,+ a n’wana wa Jetera, a murangeli wa butho ga Judha.+ 33 A nkhata wabye wu ta tlhelela hlokweni ya Jowabe, ni hlokweni ya pswalo* wakwe kala kupindzuka;+ kanilezvi ka Dhavhidha, ni pswalo* wakwe, ni yindlu yakwe, ni citshamu cakwe ca wuhosi, a kuve ni kurula ku tako hi ka Jehovha kala kupindzuka.” 34 Makunu Bhenaya, a n’wana wa Jehoyadha, i no suka a ya dhumela Jowabe a mu daya, niku i no lahliwa ndlwini yakwe le ciwuleni. 35 Andzhako ka lezvo, a hosi yi no yimisa Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha lezvaku a rangela butho wutshan’wini ga Jowabe, niku a hosi yi no yimisa mupristi Zadhoki+ wutshan’wini ga Abhiyatari.
36 A hosi yi no vitanisa Ximeyi,+ yiku kakwe: “Ti akele yindlu lomu Jerusalema u tshama kona; u nga humi lomu dhoropeni uya ka gin’wani wutshamu. 37 A siku legi u to huma u tsemakanya a Nkova wa Kidroni,+ zvi tive lezvaku u file. A nkhata wa wena wu tava hlokweni ya wena n’winyi.” 38 Ximeyi i no hlamula hosi, aku: “Lezvi u nga wula zvi lulamile. A nandza ga wena gi ta maha zvalezvi a hosi ya mina yi nga wula.” Hikwalaho, Ximeyi i no tshama Jerusalema a masiku yo tala.
39 Kanilezvi loku ku hundzile malembe manharu, a tikhumbi timbiri ta Ximeyi ti no tsutsuma tiya ka Akixi,+ a n’wana wa Maaka, a hosi ya le Gati. Laha Ximeyi a nga byeliwa ku: “A tikhumbi ta wena ti le Gati”, 40 i no tekela ku longisela a mbongola yakwe aya ka Akixi, le Gati, kasi a ya lava a tikhumbi takwe. Laha Ximeyi a nga wuya hi le Gati ni tikhumbi takwe, 41 va no byela Solomoni, vaku: “Ximeyi i wa humele lomu Jerusalema aya Gati niku i wuyile.” 42 Makunu a hosi yi no vitanisa Ximeyi, yi taku kakwe: “A ndzi ku hlambanyisangi hi Jehovha ndzi ku tlharihisa, ndziku: ‘A siku legi u to huma lomu uya ka gin’wani wutshamu zvi tive ku u file? A wu ndzi byelangi ku: “Lezvi u wulako zvi lulamile, ndzi ta zvi ingisa’?+ 43 Makunu hikuyini u nga kala ku hlayisa a cihlambanyo ca Jehovha ni cileletelo leci ndzi ku nyikileko ke?” 44 A hosi yi no byela Ximeyi, yiku: “Wena wa ku tiva khwatsi mbilwini ya wena a kubiha kontlhe loku u maheleko Dhavhidha, a papayi wa mina,+ niku Jehovha i ta ku tlhelisela a kubiha loko hlokweni ya wena n’winyi.+ 45 Kanilezvi hosi Solomoni i ta katekiswa,+ niku a citshamu ca wuhosi ca Dhavhidha ci ta yimiswa ci tiya mahlweni ka Jehovha kala kupindzuka.” 46 Makunu a hosi yi no ruma Bhenaya, a n’wana wa Jehoyadha, a huma a ya mu dhumela, a mu daya.+
Hikwalaho, a mufumo wu no yimiswa wu tiya canjeni ga Solomoni.+
3 Solomoni i no maha wuxaka na Faro, a hosi ya Gibhite. I no chadha ni* nhanyana wa Faro,+ a wuya naye Dhoropeni ga Dhavhidha,+ kala a mbheta ku aka a yindlu yakwe,+ ni yindlu ya Jehovha,+ ni muro wa Jerusalema.+ 2 Kanilezvi a vanhu va wa ha simama ku maha miphahlo lomu ka matshamu ma tlakukileko,+ hakuva kala ka cikhati leco, a yindlu ya vito ga Jehovha yi wa nga se akiwa.+ 3 Solomoni i no simama ku randza Jehovha hi ku famba nayweni wa papayi wakwe Dhavhidha; ntsena lezvaku i wa maha miphahlo ni minyikelo ya kuhiswa matshan’wini ma tlakukileko.+
4 A hosi yi noya Gibheyoni yi ya maha kona muphahlo, hakuva lego gi wa hi gona wutshamu ga hombe go tlakuka.+ Solomoni i no nyikela a 1000 wa miphahlo ya kuhiswa laha alatini lego.+ 5 Le Gibheyoni, Jehovha i no woneka ka Solomoni lomu norweni ni wusiku. Nungungulu aku: “Kombela lezvi u lavako ku ndzi ku nyika.”+ 6 Makunu Solomoni i te ngalo: “U kombisile a lirandzo la hombe li nga mbheliko ka nandza ga wena Dhavhidha, a papayi wa mina, laha a nga famba mahlweni ka wena hi kutsumbeka ni kululama ni nongameto wa mbilu. U simamile ku mu komba lirandzo leli la hombe li nga mbheliko kala nyamutlha hi ku mu nyika a n’wana wa ku tshama citshan’wini cakwe ca wuhosi.+ 7 Niku lezvi, wena Jehovha, Nungungulu wa mina, u yimisile a nandza ga wena a kuva hosi cikhundleni ca Dhavhidha, a papayi wa mina, kuveni ndzi muswa* niku a ndzi tivi nchumu.+ 8 A nandza ga wena gi cikari ka vanhu va wena lava u va hlawulileko,+ a vanhu va talela ga cima, va tsandza-vahlayi. 9 Hikwalaho, nyika a nandza ga wena a mbilu yi ingisako kasi ku lamula vanhu va wena+ ni ku hambanisa zvazvinene ni zvakubiha,+ hakuva himani wa ku a nga zvi kota ku lamula a vanhu va wena vo talisa lezvi* ke?”
10 Jehovha i no tsaka hi lezvi Solomoni a nga kombela lezvo.+ 11 Nungungulu i te ngalo kakwe: “Kota lezvi u nga kombela lezvi, u nga kombeli ku hanya nguvhu,* kutani titshomba, hambu kufa ka valala va wena, kanilezvi u kombela kuzwisisa kasi uzwa timhaka ta kulamula,+ 12 ndzi ta maha lezvi u nga kombela.+ Ndzi ta ku nyika a mbilu ya wutlhari ni ya kuzwisisa,+ laha ka ku a ku tshukangi kuva ni munhu wo fana na wena, niku a nga ta tshuka ava kona kambe.+ 13 Ahandle ka lezvo, ndzi ta ku nyika ni lezvi u nga kala ku kombela,+ a titshomba ni wudzundzo,+ laha ka ku ku nga tava ni yin’wani hosi yo fana na wena wutomini ga wena gontlhe.*+ 14 Niku loku u famba tindleleni ta mina hi ku hlayisa a milayo ya mina ni zvileletelo zva mina, a ku khwatsi hi lezvi Dhavhidha, a papayi wa wena, a nga maha,+ ndzi ta ku nyika ni wutomi go leha.”*+
15 Laha Solomoni a nga vhuka, i no pola lezvaku i wo lora. Makunu i noya Jerusalema a ya yima mahlweni ka arke ga civhumelwano ca Jehovha a nyikela miphahlo ya kuhiswa ni minyikelo ya kuhlengela,+ a tlhela a ma mahela a mubuzo a malandza yakwe wontlhe.
16 Ka cikhati caleco, ku nota ka hosi a vavasati vambiri va zvibhayi va ta yima mahlweni kakwe. 17 Loyi wo sangula i te ngalo: “Hosi yanga, mina ni wasati loyi hi hanya lomu ka yindlu yin’we. A cikhati leci ndzi nga pswala, yenawu i wa hi lomu ndlwini. 18 Hi siku ga wunharu, andzhako ka loku ndzi pswele, a wasati loyi yenawu i no pswala. Hi wa hi zvin’we; ku wa hi hina va vambiri basi niku ku wa nga hi na mun’wani a nga hi na hina lomu ndlwini. 19 Ni wusiku, a n’wana wa wasati loyi i nofa hi lezvi a nga mu etlelela. 20 Hikwalaho, i no vhuka laha cikari ka wusiku, a teka a n’wana wa mina loyi a nga hi tlhelweni ga mina, a nandza ga wena ga cisati na gi etlele, a mu lata cifuveni cakwe, a lata loyi wakwe wa kufa cifuveni ca mina. 21 A cikhati ndzi nga vhuka ni mixo na ndzi lava ku an’wisa a n’wana wa mina, ndzi no wona lezvaku i file. Hikwalaho, ndzi no mu cuwukisisa khwatsi ni mixo ndzi wona lezvaku a hi yena n’wana wa mina loyi ndzi nga mu pswala.” 22 Kanilezvi a wasati loyi mun’wani i te ngalo: “Wa hemba, a n’wana wa mina hi loyi wo hanya, loyi wa kufa wa wena!” Kanilezvi a wasati loyi wo sangula i waku: “Wa hemba, a n’wana wa wena hi loyi wa kufa, loyi wa ku hanya wa mina.” Va no holovisa lezvo mahlweni ka hosi.
23 Hi kugumesa, a hosi yi te: “Loyi i ngalo: ‘A n’wana wa mina hi loyi wa ku hanya, loyi wa kufa wa wena!’ Loyi mun’wani i ngalo: “Wa hemba, loyi wa kufa wa wena, a n’wana wa mina hi loyi wa ku hanya!’” 24 A hosi yiku: “Ndzi neheleni cipadha.” Hikwalaho, va nota ni cipadha ka hosi. 25 A hosi yiku: “Pandzani a n’wanana loyi wa ku hanya hi laha cikari, mu teka a khihlanya gin’we mu nyika a wasati loyi, legi gin’wani khihlanya mu nyika loyi mun’wani.” 26 Zvalezvo, a wasati loyi a n’wana wakwe a nga hi loyi wo hanya i no khongotela hosi hakuva i wa mu zwela wusiwana a n’wana wakwe. I te ngalo: “Hosi yanga, mu nyike a n’wana loyi wa ku hanya; u nga mu dayi!” Kanilezvi a wasati loyi mun’wani i waku: “A nga tava wa mina ne kuva wa wena! Va tsike va mu pandza hi laha cikari!” 27 Makunu a hosi yi no hlamula, yiku: “Nyikelani a n’wana loyi wo hanya ka wasati loyi wo sangula. Mu nga mu dayi hakuva hi yena mamani wa kona.”
28 Hikwalaho, a vaIzrayeli vontlhe va nozwa a kulamula loku a hosi yi nga ku mahile, va hlamala* a hosi,+ hakuva va no wona lezvaku yi wa hi ni wutlhari ga Nungungulu kasi ku maha kululama.+
4 Hosi Solomoni i no fumela a tiko gontlhe ga Izrayeli.+ 2 Lava va nga hi tihosana takwe ta hombe hi lava: Azariya, a n’wana wa Zadhoki,+ i wa hi mupristi; 3 Elihore na Ahija, a vana va Xixa, va wa hi vamatsalani;+ Jehoxafati,+ a n’wana wa Ahiludha, i wa hi muhlayisi wa timhaka; 4 Bhenaya,+ a n’wana wa Jehoyadha, i wa hi murangeli wa butho; Zadhoki na Abhiyatari+ va wa hi vapristi; 5 Azariya, a n’wana wa Natani,+ i wa hi murangeli wa tihosana; Zabhudha, a n’wana wa Natani, i wa hi mupristi tlhelo munghana wa hosi;+ 6 Ahixara i wa hi muwoneleli wa muti; Adhoniramu,+ a n’wana wa Abdha, i wa hi murangeli wa lava va nga khomilwe kasi va maha mitiro ya cikurumeta.+
7 Solomoni i wa hi ni 12 wa tihosana ti nga wonelela a tiko gontlhe ga Izrayeli, leti ti nga yi nyika zvakuga a hosi ni va laha mutini wa yona. A mun’we ni mun’wani wabye i wa fanele ku humesa zvakuga hweti yin’we hi lembe.+ 8 A mavito yabye hi lawa: a n’wana wa Hura, le tikweni ga zvitsunga ga Efrayime; 9 a n’wana wa Dhekera, le Makaza, ni le Xaalbhima,+ ni le Bhet-Xemexe, ni le Elon-Bhete-Hanani; 10 a n’wana wa Hesedha, le Arubhote (i wa wonelela Soko ni tiko gontlhe ga Heferi); 11 a n’wana wa Abhinadhabha, le mindzhelelweni yontlhe ya Dhora (Tafata, a n’wana wa Solomoni, i no maha sati wakwe); 12 Bhaana, a n’wana wa Ahiludha, le Taanaka, ni Megidho,+ ni tiko gontlhe ga Bhet-Xeyani+ legi gi tsemelanako mbhingano ni tiko ga Zaretane hi lahasi ka Jezreeli kusukela Bhet-Xeyani kala Abhel-Mehola ni tikweni ga Jokmeyame;+ 13 a n’wana wa Gebhera, le Ramote-Gileyadhe+ (i wa fumela a zvidhoropana zva matenda ya Jayira,+ a n’wana wa Manase, lezvi zvi nga le Gileyadhe;+ i wa fumela kambe a tiko ga Argobha+ gi nga le Bhaxani:+ 60 wa madhoropa ya hombe ma nga hi ni mimuro ni zvikwinyaro zva kobre); 14 Ahinadhabha, a n’wana wa Idho, le Mahanayime;+ 15 Ahimaza, le Naftali (i no teka Bhasemati, a mun’wani n’wana wa Solomoni, a maha sati wakwe); 16 Bhaana, a n’wana wa Huxayi, le Axeri ni Bheyalote; 17 Jehoxafati, a n’wana wa Paruwa, le Isakari; 18 Ximeyi,+ a n’wana wa Ela, le Bhenjamini;+ 19 Gebhera, a n’wana wa Uri, le tikweni ga Gileyadhe,+ gi nga tiko ga Sihoni,+ a hosi ya vaAmori, na Ogi,+ a hosi ya Bhaxani. Ku wa hi ni yin’wani hosana yi nga wonelela a tihosana tontlhe leti tin’wani lomu tikweni.
20 Judha na Izrayeli va wa talisile ku khwatsi tindzhoho ta misava yi nga mbhirini ya bimbi.+ Va waga, vanwa, va tsaka.+
21 Solomoni i no fumela mifumo yontlhe kusukela le Congweni*+ zviya tikweni ga vaFilistiya kala le mbhinganweni wa Gibhite. A mifumo leyo yi wa mu nehela ndzuvo,* yi tirela Solomoni wontlhe a masiku ya wutomi gakwe.+
22 A zvakuga lezvi Solomoni a ngaga siku ni siku ku wa hi 30 wa tipimo ta kore* ta mapa ma sililweko khwatsi, ni 60 wa tipimo ta kore ta mapa yo toloveleka, 23 ni 10 wa tihomu to nona, ni 20 wa tihomu ta le wuriselweni, ni 100 wa tiyivhu, na ku nga hlayiwi a timbavala to kari, ni timhuti, ni vamangulo, ni zvinyanyani zvo nona. 24 Hakuva i wa wonelela zvontlhe tlhelweni legi ga Congo,*+ kusukela Tifsa kala Gaza,+ a ku patsa ni tontlhe a tihosi ta tlhelo legi ga Congo; i wa hi ni kurula matikweni wontlhe ma nga mu randzele.+ 25 Masikwini wontlhe ya Solomoni, Judha na Izrayeli va wa hanya kuruleni, a mun’we ni mun’wani lahasi ka vhina* wakwe ni lahasi ka nkuwu wakwe, kusukela Dhani kala Bherexebha.
26 Solomoni i wa hi ni 4000* wa maranga ya mahaxi ya tikareta takwe ni 12 000 wa mahaxi.+
27 A tihosana leti ti wa mu nyika zvakuga hosi Solomoni ni vontlhe lava va ngaga mezeni ya hosi Solomoni. A mun’we ni mun’wani i wa khatalela a hweti yakwe kasi ku nga vhumaleki nchumu.+ 28 Va wa neha kambe ni sevhadha, ni byanyi go woma ni kwihi lomu gi nga laveka kasi ku nyika mahaxi, a ku patsa ni mahaxi ya ku koka tikareta, a mun’we ni mun’wani hi kuya hi ntiro wakwe lowu a nga rumilwe ku maha.
29 Nungungulu i no nyika Solomoni a wutlhari ni kupimisisa hi lipimo la hombe nguvhu, ni mbilu ya kuzwisisa ka hombe nguvhu ko fana ni misava yi nga mbhirini ya bimbi.+ 30 A wutlhari ga Solomoni gi wa hundza a wutlhari ga vanhu vontlhe va le Mutsuwuka-gambo ni wutlhari gontlhe ga Gibhite.+ 31 I wa tlharihile a ku hundza ni wihi munhu mun’wani. I wa tlharihile a ku hundza Etane,+ a muEzra, na Hemani,+ na Kalkole,+ na Dhardha, a vana va Mahola; a nduma yakwe yi no hangalaka cikari ka matiko wontlhe lawa ma nga mu randzele.+ 32 I no tsala* a 3000 wa mavingu+ niku a tisimu takwe+ ti nova 1005. 33 I wa wulawula hi tisinya, kusukela ka sedhare wa le Lebhanoni kala ka hisope*+ lowu wu kulako laha khurisini; i wa wulawula hi zvihari,+ ni zvinyanyani,*+ ni zvikokakoka,*+ ni tinjhanjhi. 34 A vanhu va matiko wontlhe va wata va tazwa a wutlhari ga Solomoni a ku patsa ni tihosi ta misava yontlhe leti ti nga zwile hi wutlhari gakwe.+
5 A cikhati leci Hiramu, a hosi ya Tire,+ a ngazwa lezvaku Solomoni i totilwe kasi ava hosi cikhundleni ca papayi wakwe, i no rumela a malandza yakwe ka Solomoni, hakuva Hiramu ive munghana wa Dhavhidha contlhe cikhati.*+ 2 Solomoni yenawu i no rumela a gezu ka Hiramu,+ aku: 3 “Wa zvi tiva khwatsi lezvaku a papayi wa mina Dhavhidha a nga zvi kotangi ku gi akela yindlu a vito ga Jehovha, a Nungungulu wakwe, hi kota ya tiyimpi leti ti mu dhumeleko matlhelweni wontlhe kala Jehovha a veka a valala vakwe lahasi ka mikondzo yakwe.+ 4 Kanilezvi zvezvi, Jehovha, a Nungungulu wa mina, i ndzi nyikile kurula matlhelweni wontlhe.+ A ku na munhu a ndzi vhukelako, ne a ku na nchumu wa kubiha wu mahekako.+ 5 Hikwalaho, ndzi lava ku gi akela yindlu a vito ga Jehovha, a Nungungulu wa mina, a ku khwatsi hi lezvi Jehovha a tsumbisileko a papayi wa mina Dhavhidha, aku: ‘A n’wana wa wena loyi ndzi to mu veka citshan’wini ca wena ca wuhosi kasi a ku vhaleta, hi yena a to gi akela yindlu a vito ga mina.’+ 6 Makunu ruma a vanhu va wena va ndzi tsemela a misedhare le Lebhanoni.+ A malandza ya mina ma ta tira ni malandza ya wena. Ndzi ta hakhela a malandza ya wena a muholo lowu u to wu wula, hakuva wa zvi tiva lezvaku i hava cikari ka hina a zvi tivako ku tsema tisinya a ku fana ni vaSidhoni.”+
7 A cikhati leci Hiramu a ngazwa magezu ya Solomoni, i no tsaka nguvhu, aku: “I wa dhumisiwe Jehovha nyamutlha, hakuva i nyikile Dhavhidha a n’wana wo tlhariha, kasi a fumela a vanhu lava vo tala nguvhu!”+ 8 Hikwalaho, Hiramu i no rumela gezu ka Solomoni, aku: “Ndzi ma kumile a mahungu lawa u nga ndzi rumelela. Ndzi ta maha zvontlhe lezvi u zvi lavako, ndzi ku nyika a mapulango ya sedhare ni mapulango ya junipero.+ 9 A malandza ya mina ma ta relela nawo hi le Lebhanoni kala bimbini. Ndzi ta ma bohelela hi tinyandza ma tlhatuka bimbi kala ka wutshamu legi u to ndzi byela. Ndzi ta ma tlhatlhelela seyo u ma kumela kona. Wena u ta ndzi hakhela hi ku ndzi nyika zvakuga lezvi ndzi to zvi lava kasi ku nyika a ngango wa mina.”+
10 Hikwalaho, Hiramu i no nyika Solomoni wontlhe a mapulango ya sedhare ni mapulango ya junipero lawa a nga ma lava. 11 Solomoni i no nyika Hiramu a 20 000 wa tipimo ta kore* ta trigo kota zvakuga zva ku nyika a va ngango wakwe, ni 20 wa tipimo ta kore ta mafura ya manene ya olivha. Hi zvalezvo Solomoni a nga kari a nyika Hiramu lembe ni lembe.+ 12 Jehovha i no nyika Solomoni a wutlhari, kota lezvi a nga mu tsumbisile.+ Ku wa hi ni kurula cikari ka Hiramu na Solomoni, niku vona vambiri va no maha civhumelwano.
13 Hosi Solomoni i no vitanisa a vanhu lomu tikweni gontlhe ga Izrayeli kasi va ta maha mitiro ya cikurumeta; ku no vitaniswa 30 000 wa vanhu.+ 14 I wa va rumela Lebhanoni hi mitlawa ya 10 000 hweti ni hweti. Va wa tira hweti le Lebhanoni, a tihweti timbiri va tshama mitini yabye; Adhoniramu+ hi yena a nga rangela lava va nga vitanisilwe kasi va maha mitiro ya cikurumeta. 15 Solomoni i wa hi ni 70 000 wa vatiri,* ni 80 000 wa vatsemi va maribye+ lomu zvitsungeni,+ 16 niku Solomoni i wa hi ni 3300 wa vawoneleli+ lava va nga hi tihosana ta ku wonelela a vatiri. 17 A hosi yi no laya lezvaku va kela maribye ya hombe, a maribye ya kudhura,+ kasi va zima a ciseketelo+ ca yindlu hi maribye ma vatlilweko.+ 18 Hikwalaho, a vaaki va Solomoni ni vaaki va Hiramu, ni vaGebhali+ va no tsema a maribye, va longisela a mapulango ni maribye kasi ku aka yindlu.
6 Hi lembe ga wu 480 andzhako ka loku a vaIzrayeli* va humile tikweni ga Gibhite,+ hi lembe ga wumune andzhako ka loku Solomoni a mahile hosi ya Izrayeli, hi hweti ya Ziv*+ (ku nga hweti ya wumbiri), Solomoni i no sangula ku aka a yindlu ya Jehovha.*+ 2 A yindlu leyi hosi Solomoni a nga akela Jehovha yi wa hi ni 60 wa mikono* a kuleha, ni 20 wa mikono a kuanama, ni 30 wa mikono a kutlakuka.+ 3 A ligumbagumba+ la laha mahlweni ka tempeli* li wa hi ni 20 wa mikono a kuleha* li ringana ni kuanama ka yindlu. A ligumbagumba li wa hi ni 10 wa mikono a ku suka laha phambeni ka yindlu.
4 I no maha majanela ya yindlu ma nga hlongile a tlhelo gin’we ma anama legi gin’wani.+ 5 Ahandle ka lezvo, i no aka muhubhu wu longoloka ni khurisi ga yindlu; wu wa rendzeleka a makhurisi ya yindlu — a ya tempeli* ni ya kwartu ya lomu cikari+ — a tlhela a maha tisala lomu matlhelweni wontlhe ya yindlu.+ 6 A kuanama ka andari ya lahasi ya tisala ta lomu matlhelweni ku wa hi ntlhanu wa mikono; a kuanama ka andari ya laha cikari ku wa hi 6 wa mikono; a kuanama ka andari ya le hehla ku wa hi 7 wa mikono, hakuva i wa kehletele a matlhelo wontlhe ya yindlu, kasi a timhandze ti nga tlhomiwi lomu makhurisini ya yindlu.+
7 A yindlu yi no akiwa hi maribye ma vatlilweko, lawa ma nga sina ma longiselwe.+ Hikwalaho, a ku zwalangi tihamela, kutani machapo hambu cin’wani cilo ca simbi a cikhati leci a yindlu yi nga kari yi akiwa. 8 A nyangwa ya andari ya lahasi ya tisala ta lomu matlhelweni yi wa hi dzongeni* wa yindlu,+ niku ku wa hi ni cikadha co tshamisa ku khwatsi i humba ci ngaya ka andari ya laha cikari, ci tlhavinyeta hi laha ka andari ya laha cikari ciya ka andari ya le hehla. 9 I no simama ku aka yindlu kala yi mbhela,+ a gumesa a veketela minaneko ya sedhare, a fulela hi mapulango ya sedhare.+ 10 I no aka tisala lomu matlhelweni wontlhe ya yindlu;+ a yin’we ni yin’we yi wa hi ni 5 wa mikono a kutlakuka. Ti wa tlhanganisilwe ni yindlu hi mapulango ya sedhare.
11 Ka cikhati caleco, a mhaka ya Jehovha yi nota ka Solomoni, yi taku: 12 “Xungetano hi yindlu leyi u akako, loku u famba hi milayo ya mina, u ingisa a kulamula ka mina, u tlhela u hlayisa a zvileletelo zva mina zvontlhe u zvi landzela,+ minawu ndzi ta tatisa a citsumbiso leci ndzi ci mahileko ka Dhavhidha, a papayi wa wena, xungetano hi wena.+ 13 Ndzi ta hanya cikari ka vaIzrayeli+ niku ndzi nga ta tsika a vanhu va mina, a vaIzrayeli.”+
14 Solomoni i no simama ku aka yindlu kasi a yi mbheta. 15 I no vhala a makhurisi ya lomu cikari ka yindlu hi mapulango ya sedhare, a xoxela a makhurisi ya lomu cikari hi mapulango, kusukela lahasi ka yindlu kala le hehla, le langweni,* lahasi ka yindlu a veketela a mapulango ya junipero.+ 16 I no aka wutshamu gi nga hi ni 20 wa mikono hi le ndzhako ka yindlu hi mapulango ya sedhare, kusukela lahasi kala le langweni; hi ndlela leyo, i no aka cikari ka yona* a kwartu ya lomu cikari,+ gi nga Wutshamu go Basabasa.+ 17 A tempeli*+ — ku nga tlhelo ga yindlu gi nga phambeni ka Wutshamu go Basabasa — yi wa hi ni 40 wa mikono. 18 A misedhare ya lomu cikari ka yindlu yi wa kehlelwe a zvihambu+ ni zvitsangi zvo vhululeka.+ Kontlhe ku wa hi sedhare, ku wa nga woneki ribye.
19 I no longisela kwartu ya lomu cikari,+ yi nga hi cikari ka yindlu kasi ku veka a arke ga civhumelwano ca Jehovha.+ 20 A kwartu leyo yi wa hi ni 20 wa mikono a kuleha, ni 20 wa mikono a kuanama, ni 20 wa mikono a kutlakuka;+ i no yi nameketela a ouro ya yinene, a alati+ a gi veketela misedhare. 21 Solomoni i no nameketela lomu ndzeni ka yindlu hi ouro ya yinene;+ i no vekela a machini ya ouro mahlweni ka kwartu ya lomu cikari+ leyi yi nga nameketelwe a ouro. 22 I no nameketela a ouro ka yindlu yontlhe kala a yindlu yontlhe yi mbhela; i no nameketela a ouro kambe ka alati+ gontlhe gi nga hi kusuhani ni kwartu ya lomu cikari.
23 Lomu kwartwini ya lomu cikari, i no maha makerubhima mambiri+ hi mapulango ya pinyo, a gin’we ni gin’wani na gi hi ni 10 wa mikono a kutlakuka.+ 24 A lipapa lin’we la kerubhima li wa hi ni 5 wa mikono ni leli lin’wani li wa hi ni 5 wa mikono. Kusukela magumo ka lipapa lin’we kala magumo ka lipapa leli lin’wani ku wa hi 10 wa mikono. 25 A kerubhima ga wumbiri gonawu gi wa hi ni 10 wa mikono. A makerubhima lawa ya mambiri ma wa fana kukula ni matshamela ya wona. 26 A kutlakuka ka kerubhima gin’we ku wa hi 10 wa mikono a ku fana ni legi gin’wani. 27 I no veka makerubhima+ lomu kwartwini ya lomu cikari ka yindlu.* A tipapa ta makerubhima ti wa tshambulukile. A lipapa la kerubhima gin’we li wa henya a tlhelo gin’we ga khurisi, a lipapa la kerubhima legi gin’wani li henya tlhelo legi gin’wani ga khurisi, a tipapa ta wona ti wa tshambulukile kala laha cikari ka yindlu. Hikwalaho, a tipapa ti wa henyana. 28 I no nameketela a ouro ka makerubhima.
29 Lomu ka makhurisi wontlhe ya yindlu ma nga randzele a Wutshamu go Basabasa ni Wutshamu go Basa,* i no kehletela zvifananiso zva makerubhima+ ni micindzu+ ni zvitsangi zvo vhululeka.+ 30 I no tshula lahasi ka yindlu hi ouro, lomu ka Wutshamu go Basabasa ni lomu ka Wutshamu go Basa. 31 I no maha tivati hi mapulango ya pinyo ni timhandze ta lomu mareveni ni tiaro kasi ku veka laha nyangweni ya Wutshamu go Basabasa, kota cipandze ca wutlhanu.* 32 A tivati leti ta timbiri ti wa mahilwe hi mapulango ya pinyo, niku i no ti kehlela makerubhima, ni micindzu, ni zvitsangi zvo vhululeka a tlhela a ti nameketela a ouro. I no gumesa a bethela a ouro lomu ka makerubhima ni micindzu. 33 I ti mahisile zvalezvo a tiaro ta mapulango ya pinyo ta nyangwa ya tempeli* ti nga hi ta cipandze ca wumune.* 34 I no maha tivati timbiri hi mapulango ya junipero. A livati lin’we li wa hi ni zvipandze zvimbiri zvi nga rendzelekela hi minjekere; ni livati leli lin’wani li wa hi ni zvipandze zvimbiri zvi nga rendzelekela hi minjekere.+ 35 I no ti kehlela makerubhima, ni micindzu, ni zvitsangi zvo vhululeka, a zvi nameketela ouro a zvifananiso lezvo.
36 I no aka tsendzele* wa lomu cikari+ hi maribye ma vatlilweko ya tilinya tinharu ni linya yin’we ya timhandze ta sedhare.+
37 Hi lembe ga wumune, hi hweti ya Ziv,* ku no zimiwa a ciseketelo ca yindlu ya Jehovha.+ 38 Hi lembe ga wu 11, hi hweti ya Bhul* (ku nga hweti ya wu 8), a yindlu yi no mbhela ni zvontlhe zvi nga laveka hi kuya hi planta ya yona.+ Hikwalaho, i no mbheta a 7 wa malembe na a aka yindlu leyo.
7 Solomoni i mbhetile 13 wa malembe na a aka a yindlu* yakwe,+ kala a yindlu yakwe yontlhe yi mbhela.+
2 I no aka a Yindlu ya Khwati ga Lebhanoni+ yi nga hi ni 100 wa mikono* a kuleha, ni 50 wa mikono a kuanama, ni 30 wa mikono a kutlakuka. Yi wa hi hehla ka mune wa tilinya ta timhandze ta sedhare, niku hehla ka timhandze ku wa hi ni mapulango+ ya sedhare. 3 Le hehla ku wa fulelwe hi sedhare, le hehla ka mapulango lawa ma nga hi hehla ka timhandze; ma wa hi 45, a linya ni linya na yi hi ni 15. 4 Ku wa hi ni tilinya tinharu ta majanela ma sasekiselweko. A janela gin’we ni gin’wani ga tlhelo legi gi wa cuwukene ni janela gin’we ni gin’wani ga tlhelo legi gin’wani. 5 A tinyangwa tontlhe ni tiaro ta tivati ti wa hi ni mune wa matlhelo,* a ku fana ni tlhelo ga laha phambeni ga majanela lawa ma nga cuwukene ka tilinya tinharu.
6 I no aka a Sala ya Mapilari yi nga hi ni 50 wa mikono a kuleha ni 30 wa mikono a kuanama; phambeni ka yona ku wa hi ni ligumbagumba la mapilari ni ndzhuti.
7 I no aka kambe ni Sala ya Citshamu ca Wuhosi+ lomu a nga wa ta lamulela kona, ku nga Sala ya Kulamula.+ Va no yi chetela a misedhare kusukela lahasi kala ka minaneko.
8 A yindlu* leyi a nga lava ku hanya ka yona, yi nga hi ka tsendzele* lowu wun’wani,+ yi wa hi kulana ni Sala* niku yi wa fana nayo. I no tlhela a aka yindlu yo fana ni Sala leyo kasi yiva ya n’waFaro, loyi a nga tekilwe hi Solomoni ava sati wakwe.+
9 Tontlhe a tiyindlu leti ti wa akilwe hi maribye yo dhura,+ ma nga vatlilwe hi ku landza lipimo, ma sahiwa hi masaho ya maribye, lomu ndzeni ni lahandle, kusukela ciseketelweni kala le hehla ka makhurisi, ni kusukela lahandle kala tsendzeleni wa hombe.+ 10 A ciseketelo ci no zimiwa hi maribye ya hombe, yo dhura; a yokari ma wa hi ni 10 wa mikono, a man’wani ma wa hi ni 8 wa mikono. 11 Le hehla ka wona ku wa hi ni maribye yo dhura, ma vatlilweko hi ku landza lipimo, ni misedhare. 12 Lomu matlhelweni ya tsendzele wa hombe ku wa hi ni tilinya tinharu ta maribye ma vatlilweko ni linya yin’we ya timhandze ta sedhare, a ku khwatsi hi laha ka tsendzele wa lomu cikari+ wa yindlu ya Jehovha ni ligumbagumba la yindlu.+
13 Hosi Solomoni i no vitanisa Hiramu+ hi le Tire. 14 I wa hi n’wana wa noni* ya lixaka la ka Naftali niku a papayi wakwe i wa hi muTire, a nga hi munyekisi wa kobre.+ Hiramu i wa hi ni wutlhari ga hombe ni kuzwisisa+ ni wumeseri ga ku maha mitiro yontlhe ya kobre.* Hikwalaho, i nota ka hosi Solomoni a ta maha a ntiro wakwe wontlhe.
15 I no nyekisa kobre a maha mapilari mambiri;+ a pilari gin’we ni gin’wani gi wa hi ni 18 wa mikono a kutlakuka niku zvi wa lava a lingoti la kupima hi lona la 12 wa mikono a kuleha kasi ku tsondza a pilari gin’we ni gin’wani u gi tlhanganisa.+ 16 I no maha a tihloko timbiri hi kobre yi nyekisilweko kasi a ti veka le hehla ka mapilari. A hloko yin’we yi wa hi ni ntlhanu wa mikono a kutlakuka, leyi yin’wani yonawu yi wa hi ni ntlhanu wa mikono a kutlakuka. 17 A hloko leyi yi nga hi hehla ka pilari gin’we ni gin’wani yi wa hi ni redhi ya simbi yi nga lukelwe zvichinana:+ 7 ka hloko leyi ya pilari ni 7 ka hloko leyi yin’wani. 18 I no maha tilinya timbiri ta maromã ti rendzelekela a redhi kasi ku fenengeta a tihloko leti ti nga hi hehla ka mapilari. I no maha zvalezvo ka tihloko tontlhe ta timbiri. 19 A tihloko leti ti nga hi hehla ka mapilari ya ligumbagumba ti wa fana ni makhon’wa na ti hi ni mune wa mikono a kutlakuka. 20 A tihloko leto ti wa hi hehla ka mapilari mambiri na ti randzelwe hi redhi; ku wa hi ni 200 wa maromã ma nga rendzelekele a hloko yin’we ni yin’wani ya pilari.+
21 I no yimisa a mapilari ya ligumbagumba la tempeli.*+ I no yimisa a pilari ga tlhelo ga cinene* a gi chula ku hi Jakina,* a tlhela a yimisa a pilari ga tlhelo ga cibhabha,* a gi chula ku hi Bhowazi.*+ 22 Le hehla ka mapilari ku wa tshamisile ku khwatsi makhon’wa. Makunu a ntiro wa ku maha mapilari wu no mbhela.
23 Hi kulandzela, i no nyekisa a kobre a maha Bimbi.*+ Gi wa hi ga redhonda na gi hi ni 10 wa mikono kusukela ka tlhelo gin’we ga nomu kala ka gin’wani, ni ntlhanu wa mikono a kutlakuka, niku zvi wa lava a lingoti la kupima hi lona la 30 wa mikono a kuleha kasi ku gi rendzeleka.+ 24 Lahasi ka nomu wa gona ku wa sasekiselwe hi zvilo zvo khwatsi zvihambu+ zvi gi rendzelekela gontlhe; ka nkono ni nkono ku wa hi ni 10 wa zvihambu zvi nga rendzelekela a Bimbi gontlhe. A zvihambu zvi wa xalamele hi tilinya timbiri niku zvi wa nyekiselwe laha ka Bimbi zviva nchumu wun’we. 25 Gi wa hi le hehla ka 12 wa madhuna ya tihomu:+ a manharu ma wa cuwukile n’walungu,* a manharu ma cuwuka mupela-gambo, a manharu ma cuwuka dzongeni,* ni manharu ma cuwuka mutsuwuka-gambo. A Bimbi gi wa tlhatekilwe hehla ka wona niku wontlhe ma wa fularele laha cikari. 26 A kudziva ka gona ku wa ringana ni kuanama ka canja;* a nomu wa gona wu wa mahisilwe ku khwatsi i nomu wa kopo, na wu tshamisile ku khwatsi citsangi ca khon’wa. A Bimbi legi gi waya a 2000 wa mabhatu.*
27 Andzhako ka lezvo, i no maha a 10 wa zvikarinyana*+ zva kobre. A cin’we ni cin’wani ci wa hi ni mune wa mikono a kuleha ni mune wa mikono a kuanama na ci hi ni mikono yinharu a kutlakuka. 28 A zvikarinyana zvi mahisilwe lezvi: Zvi wa hi ni makwadru lomu matlhelweni niku cikari ka makwadru ku wa hi ni tivalelo. 29 Lomu ka makwadru ya lomu matlhelweni lawa ma nga hi cikari ka tivalelo ku wa hi ni tinghala,+ ni tihomu ni makerubhima.+ A zvifananiso lezvo zvi wa tsaletelwe lomu ka tivalelo kambe. Le hehla ni lahasi ka tinghala ni madhuna ya tihomu ku wa hi ni zvitsangi zvi nga lengalenga. 30 A cikarinyana cin’we ni cin’wani ci wa hi ni mune wa marodha ya kobre, ni tiexo ta kobre, ni mune wa makantonera ma nga tiyisa a marodha. Lahasi ka basiya ku wa hi ni zviseketelo zvi nga hi ni zvifananiso zva zvitsangi lomu matlhelweni. 31 A nomu wa kona wu wa hi cikari ka cidlodlo* niku wu wa hi ni nkono wun’we a kutlakuka; a nomu wa kona wu wa hi wa redhonda; a nomu wa cidlodlo ni zviseketelo zva kona zvi wa hi ni nkono wun’we ni khihlanya niku laha ka nomu wa kona ku wa hi ni zvifananiso zvi kehlilweko. A makwadru ya lomu matlhelweni ma wa hi ni mune wa matlhelo, ma wa nga hi redhonda. 32 A marodha ya kona ya mune ma wa hi lahasi ka makwadru ya lomu matlhelweni niku a zviseketelo zva marodha zvi wa faselwe laha ka cikarinyana. A rodha gin’we ni gin’wani gi wa tlakukile nkono wun’we ni khihlanya. 33 A marodha ya kona ma wa mahisilwe ku khwatsi marodha ya kareta. A zviseketelo zva wona, ni tijanta, ni tirayo, ni tikubho, zvontlhe zvi wa hi zva kobre yi nyekisilweko. 34 Ku wa hi ni mune wa zviseketelo ka mune wa makhona ya cikarinyana cin’we ni cin’wani. A zviseketelo zva kona zvi wa mahilwe zviva nchumu wun’we ni cikarinyana. 35 Le hehla ka cikarinyana ku wa hi ni wutshamu ga redhonda gi nga hi khihlanya ga nkono a kutlakuka. A zvibakwana ni makwadru ya lomu matlhelweni lawa ma nga hi hehla ka zvikarinyana zvi wa mahilwe zviva nchumu wun’we ni cikarinyana. 36 Lomu ka zvibakwana ni lomu ka makwadru ya lomu matlhelweni, i no kehletela a makerubhima, ni tinghala ni micindzu ni kwihi ku nga hi ni wutshamu, ni zvitsangi lomu matlhelweni wontlhe.+ 37 Hi zvalezvi a nga zvi mahisa zvona a zvikarinyana lezvi zva 10;+ zvontlhe zvi wa nyekisilwe zvi fana+ — zvi wa hi zva lipimo lin’we ni matshamela man’we.
38 I no maha 10 wa tibasiya ta kobre.+ A basiya yin’we ni yin’wani yi waya a 40 wa mabhatu.* A yin’we ni yin’we yi wa hi ni mune wa mikono.* A cikarinyana cin’we ni cin’wani ca lezvi zva 10 ci wa hi ni basiya ya cona. 39 I no veka a ntlhanu wa zvikarinyana hi tlhelo ga cinene ga yindlu, ni ntlhanu wa zvikarinyana hi tlhelo ga cibhabha ga yindlu. I no veka a Bimbi hi tlhelo ga cinene ga yindlu gi cuwuka dzongeni wa mutsuwuka-gambo.+
40 Hiramu+ i no maha ni tibasiya, ni mafoxola,+ ni mingelo.+
Hikwalaho, Hiramu i no mbheta a ntiro wontlhe lowu a nga mahela hosi Solomoni ndlwini ya Jehovha:+ 41 mapilari mambiri+ ni tihloko to tshamisa ku khwatsi mingelo ti nga hi le hehla ka mapilari lawo ya mambiri; ni tiredhi timbiri+ ta ku fenengeta a tihloko timbiri to tshamisa ku khwatsi mingelo ti nga hi le hehla ka mapilari; 42 ni 400 wa maromã+ ya tiredhi leto ta timbiri — tilinya timbiri ta maromã ka redhi yin’we ni yin’wani — kasi ku fenengeta a tihloko timbiri to tshamisa ku khwatsi mingelo ti nga hi le hehla ka mapilari mambiri; 43 ni 10 wa zvikarinyana+ ni 10 wa tibasiya+ ta zvikarinyana; 44 ni Bimbi+ ni 12 wa madhuna ya tihomu ma nga hi lahasi ka Bimbi; 45 ni mabhaketi, ni mafoxola, ni mingelo, ni zvontlhe a zvibya lezvi Hiramu a nga maha hi kobre yo hatima a mahela hosi Solomoni kasi zviva zva yindlu ya Jehovha. 46 A hosi yi zvi nyekisele lomu ka tiforma ta wumba le dhistrito ya Jordhani, cikari ka Sukote ni Zaretane.
47 Solomoni i no tsika a ku peza a zvibya zvontlhe hakuva zvi wa tele nguvhu. A kubindza ka kobre a ku pimiwangi.+ 48 Solomoni i no maha zvibya zvontlhe zva yindlu ya Jehovha: a alati+ ga ouro; ni meza ya ouro+ ya ku veka ka yona a tipawa ta munyikelo; 49 ni minenge ya tikandiya+ ya ouro ya yinene, a ntlhanu wa yona hi tlhelo ga cinene ni ntlhanu hi tlhelo ga cibhabha mahlweni ka kwartu ya lomu cikari; ni zvitsangi,+ ni tikandiya, ni zvitimo,* zva ouro;+ 50 ni tibasiya, ni zvigere zva ku tsema hi zvona a titirisido,+ ni mingelo, ni tikopo,+ ni zvibya zva ku woka hi zvona ndzilo,+ zva ouro ya yinene; ni zvikhato zva tivati ta yindlu ya lomu cikari,+ ku nga Wutshamu go Basabasa, ni zva tivati ta yindlu ya tempeli,*+ zvontlhe na zvi hi zva ouro.
51 Hikwalaho, hosi Solomoni i no mbheta a ntiro wontlhe wa yindlu ya Jehovha lowu a nga fanele ku maha. Andzhako ka lezvo, Solomoni i no nghenisa a zvilo lezvi Dhavhidha, a papayi wakwe, a nga zvi basisile+ niku i no chela a prata, ni ouro, ni zvibya tshombeni ya yindlu ya Jehovha.+
8 Ka cikhati caleco, Solomoni i no tlhanganisa+ a madhota ya ka Izrayeli: a tihloko tontlhe ta tixaka, ni tihosana tontlhe ta tiyindlu ta vapapayi ta ka Izrayeli.+ Va nota ka hosi Solomoni le Jerusalema kasi ku ya tekiwa a arke* ga civhumelwano ca Jehovha Dhoropeni ga Dhavhidha,+ ku nga Ziyoni.+ 2 A vanhu vontlhe va ka Izrayeli va no hlengeletana mahlweni ka hosi Solomoni mubuzweni,* hi hweti ya Etanime,* ku nga hweti ya wu 7.+ 3 Hikwalaho, wontlhe a madhota ya ka Izrayeli ma nota ni vapristi, niku a vapristi va no tlakula a Arke.+ 4 Va no neha a Arke ga Jehovha, ni tenda ga mutlhangano,+ ni zvibya zvontlhe zvo basa lezvi zvi nga hi lomu tendeni. Zvi no nehiwa hi vapristi ni vaLevhi. 5 Hosi Solomoni ni hlengeletano yontlhe ya va ka Izrayeli, lava va nga vitanilwe ku ta tlhangana naye, va wa hi mahlweni ka Arke. Hikwalaho, va no maha miphahlo hi tiyivhu ni tihomu to tala nguvhu,+ ta ku zvi wa nga koteki a ku ti hlaya, ti wa hi tsandza-vahlayi.
6 Andzhako ka lezvo, a vapristi va no neha a arke ga civhumelwano ca Jehovha ka wutshamu ga gona,+ va gi nghenisa lomu kwartwini ya lomu cikari ka yindlu, ka Wutshamu go Basabasa, lahasi ka tipapa ta makerubhima.+
7 A tipapa ta makerubhima ti wa tshambulukile hehla ka wutshamu ga Arke laha ka ku a makerubhima ma fenengeta a Arke ni mipingu ya gona.+ 8 A mipingu ya gona+ yi wa lehile nguvhu laha ka kuza a magumo ya yona ma woneka loku u hi lomu ka Wutshamu go Basa mahlweni ka kwartu ya lomu cikari, kanilezvi ma wa nga woneki hi le handle. A mipingu leyo ya ha hi kwalaho kala ni nyamutlha lezvi. 9 Lomu ka Arke ku wa nga hi na nchumu ahandle ka timbila timbiri ta maribye+ leti Mosi a nga chelile lomo+ le Horebhe, a cikhati leci Jehovha a nga maha civhumelwano+ ni vanhu va ka Izrayeli kuhumeni kabye tikweni ga Gibhite.+
10 A cikhati leci a vapristi va nga huma hi lomu ka wutshamu go basa, a refu+ gi no tata a yindlu ya Jehovha.+ 11 A vapristi a va zvi kotangi a ku simama va tira lomo hi kota ya refu, hakuva a kungangamela ka Jehovha ku wa tatile a yindlu ya Jehovha.+ 12 Ka cikhati caleco, Solomoni i te: “Jehovha i wulile ku i wa ta tshama lomu ka munyama wo tshisa.+ 13 Ndzi zvi kotile ku ku akela yindlu yo dzundzeka, a wutshamu gi yimisilweko kasi u tshama ka gona kala kupindzuka.”+
14 Andzhako ka lezvo, a hosi yi no hundzuluka yi sangula ku katekisa a bandla gontlhe ga ka Izrayeli, a bandla gontlhe ga ka Izrayeli na gi yimile.+ 15 Yona yi te ngalo: “I wa dhumiswe Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, loyi a tsumbisileko Dhavhidha, a papayi wa mina, hi nomu wakwe a tlhela a tatisa hi canja gakwe lezvi a zvi wulileko, aku: 16 ‘Kusukela ka siku legi ndzi nga humesa a vanhu va mina, a vaIzrayeli, hi Gibhite, a ndzi hlawulangi a dhoropa ka tixaka tontlhe ta Izrayeli kasi ku aka a yindlu ya ku a vito ga mina gi tshama laho,+ kanilezvi ndzi hlawulile Dhavhidha lezvaku a rangela a vanhu va mina, a vaIzrayeli.’ 17 Niku ku wa hi kuxuva ka mbilu ya papayi wa mina Dhavhidha a ku gi akela yindlu a vito ga Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli.+ 18 Kanilezvi Jehovha i no byela Dhavhidha, a papayi wa mina, aku: ‘Ku wa hi kuxuva ka mbilu ya wena a ku gi akela yindlu a vito ga mina niku u mahile khwatsi hi ku xuva a ku maha lezvo mbilwini ya wena. 19 Hambulezvo, a hi wena u to aka yindlu, kanilezvi a n’wana wa wena, loyi u to pswalelwa,* hi yena a to gi akela yindlu a vito ga mina.’+ 20 Jehovha i tatisile a citsumbiso leci a nga maha, hakuva ndzi tshamile cikhundleni ca Dhavhidha, a papayi wa mina, ndzi tshama citshan’wini ca wuhosi ca Izrayeli kota lezvi Jehovha a tsumbisileko. Ndzi no tlhela ndzi gi akela yindlu a vito ga Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli,+ 21 niku ndzi longisele a wutshamu ga Arke legi gi nga ni civhumelwano+ leci Jehovha a mahileko ni vakokwani va hina a cikhati leci a nga va humesa tikweni ga Gibhite.”
22 Hi kulandzela, Solomoni i no yima mahlweni ka alati ga Jehovha hi le phambeni ka bandla gontlhe ga ka Izrayeli, a tlakusa a mandla yakwe matilweni,+ 23 aku: “O Jehovha, Nungungulu wa Izrayeli, a ku na Nungungulu wo fana na wena+ le hehla matilweni kutani lahasi misaveni, wena loyi u hlayisako a civhumelwano ni ku ma kombisa a lirandzo li nga mbheliko+ a malandza ya wena lawa ma fambako mahlweni ka wena hi mbilu ya wona yontlhe.+ 24 U hlayisile a citsumbiso leci u ci mahileko ka nandza ga wena Dhavhidha, a papayi wa mina. U mahile citsumbiso hi nomu wa wena, niku nyamutlha u ci tatisile hi canja ga wena.+ 25 Makunu, Jehovha, wena Nungungulu wa Izrayeli, hlayisa a citsumbiso leci u ci mahileko ka nandza ga wena Dhavhidha, a papayi wa mina, a cikhati leci u ngaku: ‘Ku nga ta tshuka ku vhumaleka a munhu wa lixaka la wena wa ku tshama citshan’wini ca wuhosi ca ka Izrayeli mahlweni ka mina loku a vana va wena va chela kota hi ndlela yabye, va famba mahlweni ka mina kota lezvi wena u fambisileko zvona mahlweni ka mina.’+ 26 Makunu, wena Nungungulu wa Izrayeli, ndza ku kombela lezvaku a citsumbiso leci u ci mahileko ka nandza ga wena Dhavhidha, a papayi wa mina, civa lisine.
27 “Kanilezvi hakunene Nungungulu a nga tshama laha misaveni ke?+ Phela a matilo, ina, a tilo ga matilo, a gi ku eneli;+ a ndza ha wuli hi yindlu leyi ndzi yi akileko!+ 28 Makunu ingisela a mukhongelo wa nandza ga wena ni cikombelo ca gona ca ku lava ku mahelwa wuxinji, O Jehovha, Nungungulu wa mina. Ingisela a kurila ka nandza ga wena ka ku lava ku vhuniwa ni mukhongelo wa gona lowu gi mahako mahlweni ka wena nyamutlha. 29 A matihlo ya wena ma wa vhululeke, wusiku ni mumu, ma cuwuka a yindlu leyi, a wutshamu legi u wulawulileko hi gona, uku: ‘A vito ga mina gi ta tshama kona’,+ kasi ku ingisela a mukhongelo lowu a nandza ga wena gi wu mahako na gi cuwukile a wutshamu legi.+ 30 Ingisela a cikombelo ca nandza ga wena ca ku lava ku mahelwa wuxinji ni cikombelo ca vanhu va wena, a va ka Izrayeli, loku va khongela na va cuwukile a wutshamu legi. Ngha u zvizwa na u hi kwaseyo u tshamako kona, matilweni,+ ina, zvizwe u tsetselela.+
31 “Loku a munhu a wonhela a munhu-kulobye, a kurumetwa ku hlambanya,* hi ndlela leyo a bohiwa hi kuhlambanya* loko, andzhako ka lezvo, ata ndlwini leyi mahlweni ka alati ga wena na a hi ndzeni ka cihlambanyo,*+ 32 ngha u zvizwa na u hi kwaseyo matilweni, u maha cokari, u lamula a malandza ya wena hi ku mu nyika nandzu a wakubiha, u neha mitiro yakwe hehla ka hloko yakwe, ni ku mu hlayela kululama loyi a nga hava nandzu, u mu chachazela hi kuya hi kululama kakwe.+
33 “Loku a vanhu va wena, a va ka Izrayeli, va hluliwa hi nala hi kota ya lezvi va tshameleko ku ku wonhela,+ va gumesa va wuya ka wena va ta dhumisa a vito ga wena+ va khongela ni ku ku khongotela lezvaku u va mahela wuxinji ndlwini leyi,+ 34 ngha u zvizwa na u hi kwaseyo matilweni, u tsetselela a ciwonho ca vanhu va wena, a va ka Izrayeli, u tlhela u va wuyisa tikweni legi u nyikileko a vakokwani vabye.+
35 “Loku a matilo ma vhaleka, ku ngani vhula+ hi ku ngha va tshamele ku ku wonhela,+ va gumesa va khongela na va cuwukile a wutshamu legi, va dhumisa a vito ga wena va tlhela va tsika ciwonho cabye hi kota ya lezvi u va koramisileko,*+ 36 ngha u zvizwa na u hi kwaseyo matilweni, u tsetselela a ciwonho ca malandza ya wena, a vanhu va wena, a va ka Izrayeli, hakuva u ta va gondzisa+ a ndlela ya yinene leyi va faneleko ku famba hi yona u tlhela u nisa vhula tikweni ga wena+ legi u nyikileko a vanhu va wena kota tshomba.
37 “Loku ku humelela ndlala lomu tikweni+ kutani ntungu, ni moya wo hisa, ni kukuruka,+ ni butho ga humbi kutani humbi* yi lambileko, kutani loku a nala wabye a va randzela ni ka gihi dhoropa ga tiko,* kutani loku ku humelela ni lihi lixaka la ntungu kutani mababyi,+ 38 ni loku a munhu kutani a vanhu va wena vontlhe va ka Izrayeli va khongela kutani ku kombela a ku mahelwa wuxinji+ (hakuva a munhu ni munhu wa gi tiva a khombo ga mbilu yakwe),+ laha va tlakusako a mandla yabye na va cuwukile a yindlu leyi, 39 ngha u zvizwa na u hi kwaseyo matilweni, lomu u tshamako kona,+ u tsetselela,+ u maha cokari, u tlhela u chachazela a mun’we ni mun’wani hi kuya hi tontlhe tindlela takwe,+ hakuva wa yi tiva a mbilu yakwe (hi wena wece u ti tivako khwatsi a timbilu tontlhe ta vanhu),+ 40 kasi va ku chava wontlhe a masiku lawa va to hanya tikweni legi u nyikileko a vakokwani va hina.
41 “Xungetano hi muluveli loyi a nga hiko wa vanhu va wena, a va ka Izrayeli, loyi a tako hi ka tiko ga le kule hi kota ya vito* ga wena+ 42 (hakuva va tazwa hi vito ga wena ga hombe,+ ni canja ga wena ga ntamu, ni woko ga wena gi nawulutilweko), ata a ta khongela na a cuwukile a yindlu leyi, 43 ngha u muzwa hi kwaseyo matilweni, lomu u tshamako kona,+ u maha zvontlhe lezvi a muluveli loye a ku kombelako kasi a matiko wontlhe ya misava ma tiva a vito ga wena, ma ku chava,+ a ku fana ni lezvi a vanhu va wena va ka Izrayeli va mahako, ma tlhela ma tiva lezvaku a vito ga wena gi khongeliwa ka yindlu leyi ndzi yi akileko.
44 “Loku a vanhu va wena vaya yimpini va yalwa ni nala wabye na va landza a ndlela leyi u to va komba,+ va gumesa va khongela+ ka Jehovha na va cuwukile tlhelweni ga dhoropa legi u gi hlawulileko+ ni ka tlhelo ga yindlu leyi ndzi yi akeleko a vito ga wena,+ 45 zwana mukhongelo wabye ni cikombelo cabye ca ku lava ku mahelwa wuxinji na u hi kwaseyo matilweni u va lamulela.
46 “Loku va ku wonhela (hakuva a ku na munhu a kalako a nga wonhi),+ u va zangarela u va nyikela ka nala, a nala wabye a va khoma a va yisa wukhumbini tikweni ga nala, ga le kule kutani ga laha kusuhani,+ 47 kanilezvi va gumesa va ti laya na va hi tikweni legi va khomilweko va yisiwa ka gona,+ va tlhelela ka wena,+ va ku khongotela kasi u va mahela wuxinji na va hi tikweni ga lava va va khomileko,+ vaku: ‘Hi wonhile niku hi gohile; hi mahile zvakubiha’,+ 48 va tlhelela ka wena hi mbilu yabye yontlhe+ ni muhefemulo* wabye wontlhe na va hi tikweni ga valala vabye legi va va khomileko vaya ka gona, va gumesa va khongela na va cuwukile tlhelweni ga tiko legi u nyikileko a vakokwani vabye ni dhoropa legi u gi hlawulileko ni yindlu leyi ndzi akeleko a vito ga wena,+ 49 ngha uzwa a mukhongelo wabye ni cikombelo cabye ca ku lava ku mahelwa wuxinji na u hi kwaseyo matilweni, lomu u tshamako kona,+ u va mahela kululama 50 u tlhela u tsetselela a vanhu va wena lava va ku wonheleko, u tsetselela a zvihambunyeto zvabye zvontlhe lezvi va ku maheleko. U ta maha lezvaku lava va va khomileko va va mahela wuxinji va tlhela va va zwela wusiwana+ 51 (hakuva vona vanhu va wena ni tshomba ya wena,+ lava u va humesileko tikweni ga Gibhite+ lomu ka ndzhimbo* wa ku nyekisa tisimbi).+ 52 A matihlo ya wena ma wa vhululeke ma wona cikombelo ca nandza ga wena ca ku lava ku mahelwa wuxinji+ ni cikombelo ca ku lava ku mahelwa wuxinji ca vanhu va wena, a va ka Izrayeli, u ingisela ni ka cihi cikhati va khongelako ka wena.*+ 53 Hakuva u va hlawulile cikari ka matiko wontlhe ya misava+ vava tshomba ya wena kota lezvi u wulileko hi nomu wa nandza ga wena Mosi a cikhati leci u nga humesa vakokwani va hina hi Gibhite, wena Jehovha, Hosi ya Hombe.”
54 Zvalezvi Solomoni a nga mbheta ku maha mukhongelo wontlhe lowu ka Jehovha ni cikombelo ca ku mahelwa wuxinji, i no suka mahlweni ka alati ga Jehovha laha a nga khizamile kona na a tlakusile a mandla yakwe matilweni.+ 55 I no suka a katekisa a bandla gontlhe ga ka Izrayeli hi gezu ga hombe, aku: 56 “I wa dhumiswe Jehovha loyi a nyikileko a vanhu vakwe, a vaIzrayeli, a wutshamu ga kuhumula kona kota lezvi a tsumbisileko.+ Gi hava ni gezu gin’we ka zvontlhe a zvitsumbiso zvakwe zva zvinene lezvi a zvi mahileko hi nomu wa Mosi, a nandza gakwe, gi wileko hasi.+ 57 Jehovha, a Nungungulu wa hina, i wave zvin’we na hina a ku khwatsi hi lezvi a vileko zvin’we ni vakokwani va hina.+ A nga hi tsiki ne hambu ku hi fularela.+ 58 I wa kokele a timbilu ta hina kakwe+ kasi hi famba hi tindlela takwe tontlhe, hi hlayisa a zvileletelo zvakwe, ni milayo yakwe, ni kulamula kakwe, lezvi a leleteleko a vakokwani va hina a ku zvi hlayisa. 59 Ngha a magezu ya mina lawa ndzi khongoteleko Jehovha hi wona lezvaku a hi mahela wuxinji mava kusuhani na Jehovha, a Nungungulu wa hina, mumu ni wusiku, kasi a gi mahela kululama a nandza gakwe ni vanhu vakwe, a va ka Izrayeli, hi kuya hi lezvi zvi to laveka ka siku gin’we ni gin’wani, 60 kasi a matiko wontlhe ya misava ma zvi tiva lezvaku Jehovha i Nungungulu wa lisine.+ A ku na mun’wani!+ 61 Hikwalaho, a mbilu ya n’wina yi wa mbhelele+ ka Jehovha, a Nungungulu wa hina, hi ku famba hi milayo yakwe ni ku hlayisa a zvileletelo zvakwe kota lezvi mu mahako nyamutlha.”
62 Makunu a hosi ni vontlhe a vaIzrayeli lava va nga hi zvin’we nayo va no maha muphahlo wa hombe mahlweni ka Jehovha.+ 63 Solomoni i no maha miphahlo ya kuhlengela*+ ka Jehovha: I no nyikela a 22 000 wa tihomu ni 120 000 wa tiyivhu. Hi ndlela leyo, a hosi ni vaIzrayeli vontlhe va no kangula a yindlu ya Jehovha.+ 64 Ka siku lego, a hosi yi no basisa laha cikari ka tsendzele* lowu wu nga mahlweni ka yindlu ya Jehovha hakuva zvi lavile ku a yi mahela laho a miphahlo ya kuhiswa, ni minyikelo ya tindzhoho, ni zvipandze zvo nona zva miphahlo ya kuhlengela* hakuva a alati ga kobre+ legi gi nga mahlweni ka Jehovha gi wa hi gitsongwani nguvhu kasi gi enela a miphahlo ya kuhiswa, ni minyikelo ya tindzhoho, ni zvipandze zvo nona+ zva miphahlo ya kuhlengela. 65 Ka cikhati caleco, Solomoni i no maha mubuzo+ zvin’we ni vontlhe vaIzrayeli, a bandla ga hombe ga kuta hi Lebho-Hamate* kala Nkoveni wa Gibhite,+ mahlweni ka Jehovha, a Nungungulu wa hina, hi 7 wa masiku ni man’wani ya 7, wontlhe ma maha 14. 66 Hi siku gi nga landzela,* Solomoni i no hangalasa vanhu, niku a vanhu va no katekisa hosi va tlhela mitini yabye na va tsakile ni ku xalala timbilwini hi kota ya wunene gontlhe+ legi Jehovha a gi kombisileko ka Dhavhidha, a nandza gakwe, ni ka vanhu vakwe, a vaIzrayeli.
9 Zvalezvi Solomoni a nga mbheta ku aka a yindlu ya Jehovha, ni yindlu* ya hosi,+ ni zvontlhe lezvi Solomoni a nga zvi lava ku maha,+ 2 Jehovha i no woneka ka Solomoni hi khati ga wumbiri, a ku fana ni lezvi a nga wonekile kakwe le Gibheyoni.+ 3 Jehovha i te ngalo kakwe: “Ndzi wu zwile a mukhongelo wa wena, ni cikombelo ca wena ca ku lava ku mahelwa wuxinji leci u ci mahileko mahlweni ka mina. Ndzi basisile a yindlu leyi u yi akileko hi ku veka vito ga mina ka yona kala kupindzuka,+ niku a matihlo ya mina ni mbilu ya mina zvi tava ka yona contlhe cikhati.+ 4 Loku wena u famba mahlweni ka mina a ku fana ni lezvi Dhavhidha,+ a papayi wa wena, a nga fambisa zvona hi mbilu yi tsumbekileko+ ni kululama,+ u maha zvontlhe lezvi ndzi ku layileko zvona,+ u tlhela u ingisa a milayo ya mina ni kulamula ka mina,+ 5 ndzi ta yimisa a citshamu ca wuhosi ca mufumo wa wena hehla ka Izrayeli kala kupindzuka, a ku khwatsi hi lezvi ndzi tsumbisileko a papayi wa wena Dhavhidha, ndziku: ‘Ku nga ta tshuka ku vhumaleka munhu wa lixaka la wena wa ku tshama citshan’wini ca wuhosi ca ka Izrayeli.’+ 6 Kanilezvi loku wena ni vana va wena mu tsika ku ndzi landzela, mu nga hlayisi a zvileletelo zva mina, ni milayo ya mina leyi ndzi yi vekileko mahlweni ka n’wina, mu famba mu ya tirela van’wani vanungungulu mu va khizamela,+ 7 ndzi ta fuvisa* vaIzrayeli tikweni legi ndzi va nyikileko+ niku a yindlu leyi ndzi nga yi basisela a vito ga mina ndzi ta yi susa kuwoneni ka mina,+ niku Izrayeli i ta chepetiwa* a tlhela ava cihlekiso cikari ka matiko wontlhe.+ 8 A yindlu leyi yi ta maha tinhulu ta maribye.+ Ni wihi a to hundza hi laho i ta yi cuwuka hi kuhlamala, aba noti, aku: ‘Hikuyini Jehovha a nga maha lezvi ka tiko legi ni ka yindlu leyi ke?’+ 9 Va ta wula, vaku: ‘Hi lezvi va nga tsika Jehovha, a Nungungulu wabye, loyi a humesileko a vakokwani vabye tikweni ga Gibhite, va ya namarela ka van’wani vanungungulu va tlhela va va khizamela ni ku va tirela. Hi zvona zvi mahileko ku Jehovha a va nehela a khombo gontlhe legi.’”+
10 Kumbheleni ka 20 wa malembe, lawa Solomoni a nga mbheta na a aka a tiyindlu leti ta timbiri, a yindlu ya Jehovha ni yindlu* ya hosi,+ 11 Hiramu,+ a hosi ya le Tire, i wa nyikile Solomoni a mapulango ya sedhare ni ya junipero, ni ouro yo tala leyi a nga yi lava;+ hikwalaho, hosi Solomoni i no nyika Hiramu a 20 wa madhoropa tikweni ga Galileya. 12 Makunu, Hiramu i no suka hi le Tire a ya wona a madhoropa lawa Solomoni a nga mu nyikile, kanilezvi a ma mu tsakisangi.* 13 I te ngalo: “Madhoropa muni yalawa u ndzi nyikileko, makabye wa mina?” Hikwalaho, ma no chuliwa ku i Tiko ga Kabhule* kala nyamutlha. 14 Hiramu i no rumelela hosi a 120 wa titalenta* ta ouro.+
15 Lawa matimu ya lava hosi Solomoni a nga va vitanisa lezvaku va ta maha mitiro ya cikurumeta+ kasi ku aka yindlu ya Jehovha,+ ni yindlu* yakwe, ni Milo,*+ ni muro wa Jerusalema, ni Hazori,+ ni Megidho,+ ni Gezera.+ 16 (Faro, a hosi ya Gibhite, i wa tile a ta dhumela a Gezera a gi teka a gi hisa hi ndzilo, niku i wa dele kambe ni vaKhanani+ lava va nga hanya lomu dhoropeni. Hikwalaho, i no nyika a nhanyana wakwe, a sati wa Solomoni, kota cinyikiwo ca muchadho.*)+ 17 Solomoni i no aka* a Gezera, ni Bhet-Horoni wa le Ndzhelelweni,+ 18 ni Bhaalate,+ ni Tamari lomu ciwuleni ca tiko, 19 a ku patsa ni madhoropa wontlhe ya Solomoni ya ku veketela titshomba, ni madhoropa ya ku tshama tikareta,+ ni madhoropa ya vakhileli va mahaxi, ni cihi Solomoni a nga xuvile ku aka Jerusalema, ni Lebhanoni ni tikweni gontlhe ga mufumo wakwe. 20 Xungetano hi vanhu vontlhe lava va nga sele ka vaAmori, ni ka vaHiti, ni ka vaPerezi, ni ka vaHivhi, ni ka vaJebhusi,+ lava va nga kala va nga hi vanhu va ka Izrayeli+ 21 — va nga vana va tixaka leto, lava va nga sele lomu tikweni, lava a vaIzrayeli va nga tsandzeka ku va lovisa,* va no khomelwa hi Solomoni kasi va maha mitiro ya cikurumeta kota tikhumbi kala nyamutlha.+ 22 Kanilezvi Solomoni a nga mahangi ne mun’we wa vaIzrayeli ava khumbi yakwe,+ hakuva vona va wa hi masochwa yakwe, ni malandza yakwe, ni tihosana takwe, ni tihosana ni varangeli va vafambisi va tikareta takwe ni vakhileli va mahaxi. 23 Ku wa hi ni 550 wa varangeli va tihosana lava va nga wonelela a ntiro wa Solomoni; hi vona va nga wonelela a vanhu lava va nga kari va tira.+
24 Kanilezvi a nhanyana wa Faro+ i no kandziha hi Dhoropeni ga Dhavhidha+ aya ndlwini yakwe leyi a nga mu akele. Andzhako ka lezvo, Solomoni i no aka Milo.*+
25 Makhati manharu hi lembe,+ Solomoni i wa nyikela a miphahlo ya kuhiswa ni miphahlo ya kuhlengela laha alatini legi a nga gi akele Jehovha,+ a tlhela a tuvikisa a musi wa muphahlo laha alatini legi gi nga hi mahlweni ka Jehovha. Makunu Solomoni i no mbheta ku aka yindlu.+
26 Hosi Solomoni i no maha ni zvitimela* zvo tala le Eziyoni-Gebhera,+ kusuhani ni Elote, mbhirini ya Bimbi go Pswhuka, tikweni ga Edhomi.+ 27 Hiramu i no rumela a malandza yakwe lomu zvitimeleni,*+ a vamarinyero vo buvha, kasi va ya tira ni malandza ya Solomoni. 28 Va noya Ofira+ va ya teka 420 wa titalenta ta ouro va wuya nato ka hosi Solomoni.
10 Makunu a muzindza* wa le Xebha i nozwa mahungu ya Solomoni xungetano hi vito ga Jehovha.+ Hikwalaho, i nota a ta mu ringa hi zviwutiso zvo karata.*+ 2 I no chikela Jerusalema na a hi ni malandza yo tala nguvhu,+ ni makameli ma nga rwele a mafura ya bhalsamu,+ ni ouro yo tala, ni maribye ya lisima. I noya ka Solomoni a ya wulawula naye hi zvontlhe lezvi zvi nga hi mbilwini yakwe. 3 Solomoni i no mu hlamula a zviwutiso zvakwe zvontlhe. A ci kona ci nga yi karatela nguvhu* a hosi a ku mu tlhamusela.
4 A cikhati leci a muzindza wa le Xebha a nga wona a wutlhari gontlhe ga Solomoni,+ ni yindlu leyi a nga akile,+ 5 ni zvakuga zva meza yakwe,+ ni lezvi a malandza yakwe ma nga tshamisa zvona, ni lezvi va nga tirisa zvona lava va nga phamela lomu timezeni, ni mabohela yabye, ni vacheteli vakwe va zvakunwa, ni miphahlo ya kuhiswa leyi a nga yi nyikela hi kukhandzakanya ndlwini ya Jehovha, i no vhumala ni co wula.* 6 Hikwalaho, i no byela hosi aku: “Lezvi ndzi nga zvizwa le tikweni ga mina xungetano hi mitiro* ya wena ni wutlhari ga wena lisine. 7 Kanilezvi a ndzi kholwangi lezvi ndzi nga zvizwa kala lezvi ndzi ngata ndzi ta zvi wona hi lawa ya mina. Phela lezvi ndzi nga byeliwa ne a hi khihlanya. U na ni wutlhari ga hombe nguvhu ni titshomba to tala a ku hundza lezvi ndzi nga zvizwa. 8 Va tsaka a vavanuna va wena, niku ma tsaka a malandza ya wena lawa contlhe cikhati ma nga mahlweni ka wena, mazwa a wutlhari ga wena!+ 9 I wa dhumiswe Jehovha, a Nungungulu wa wena,+ loyi a xaleleko hi wena, a ku veka citshan’wini ca wuhosi ca Izrayeli. Hakuva hi kota ya lirandzo la Jehovha la pindzukelwa hi Izrayeli i ku yimisile kota hosi kasi u fuma hi nongameto ni kululama.”
10 Andzhako ka lezvo, i no nyika hosi a 120 wa titalenta* ta ouro, ni mafura yo tala ya bhalsamu,+ ni maribye ya lisima.+ A ka ha tshukangi ku nehiwa a mafura ya bhalsamu yo talisa ku khwatsi hi lawa a muzindza wa le Xebha a nga nyika hosi Solomoni.
11 A zvitimela* zvo tala zva Hiramu lezvi zvi nga rwala a ouro ya Ofira+ zvonawu zvi no neha a mapulango ya ndzonvori+ yo tala nguvhu ni maribye ya lisima hi le Ofira.+ 12 A hosi yi no maha a zviseketelo zva yindlu ya Jehovha ni zva yindlu* ya hosi hi mapulango ya ndzonvori, zvin’we ni zvitende, ni zvichaya-chaya zva tingoti kasi zvi tirisiwa hi vayimbeleli.+ A ka ha tshukangi ku nehiwa hambu ku woniwa a mapulango ya ndzonvori yo kota lawo kala nyamutlha.
13 Hosi Solomoni yenawu i no nyika a muzindza wa le Xebha zvontlhe lezvi a nga zvi lava ni ku zvi kombela, a tlhatekela ka lezvi a nga mu nyika hi kuhana kakwe.* Andzhako ka lezvo, i no suka a tlhela tikweni gakwe zvin’we ni malandza yakwe.+
14 A kubindza ka ouro leyi yi nga kari yita ka Solomoni hi lembe ku wa hi 666 wa titalenta ta ouro,+ 15 ahandle ka leyi yi nga tisiwa hi vaxavisi, ni leyi yi nga bhindzuliwa hi vamahi va mabhindzu, ni tontlhe a tihosi ta vaArabhiya, ni vagovhernadhori va tiko.
16 Hosi Solomoni i no maha a 200 wa zvitlhangu zva hombe zva ouro yi jutilweko+ (a citlhangu cin’we ni cin’wani ci tekile a 600 wa maxekeli* ya ouro),+ 17 ni 300 wa zvitlhangu zva zvitsongwani* zva ouro yi jutilweko (a citlhangu cin’we ni cin’wani ci tekile a tipondo* tinharu ta ouro). Andzhako ka lezvo, a hosi yi no zvi veka lomu Ndlwini ya Khwati ga Lebhanoni.+
18 A hosi yi no maha ni citshamu ca hombe ca wuhosi hi matino ya tindlovhu+ yi ci nameketela ouro yi hlutilweko.+ 19 Ku wa hi ni 6 wa zvikadha kala laha ka citshamu ca wuhosi, niku seno ndzhako ka citshamu leco ca wuhosi ku wa hi ni nchumu wa redhonda wo khwatsi cihuko; lomu matlhelweni ya cona ya mambiri ku wa hi ni mawoko ni tinghala timbiri+ ti nga yimile lomu matlhelweni ya mawoko. 20 Ku wa hi ni 12 wa tinghala ti nga yimile lomu ka zvikadha lezvo zva 6, a yin’we ni yin’wani na yi yimile hi le magumo ka zvikadha lezvo zva 6. A ku na wun’wani mufumo wu nga mahile zvilo zvo kota lezvo.
21 A zvibya zvontlhe zva hosi Solomoni zva kunwa hi zvona zvi wa hi zva ouro, niku a zvibya zvontlhe zva Yindlu ya Khwati ga Lebhanoni+ zvi wa hi zva ouro ya yinene. Ku wa nga hi na nchumu wo mahiwa hi prata, hakuva masikwini ya Solomoni a prata yi wa nga woniwi kota nchumu.+ 22 Hakuva a hosi yi wa hi ni zvitimela* zvo tala zva Tarxixi+ lomu bimbini zvi nga famba zvin’we ni zvitimela zvo tala zva Hiramu. Ndzeni ka malembe manharu, a zvitimela zva Tarxixi zvi wata khati gin’we na zvi rwele ouro, ni prata, ni matino ya tindlovhu,+ ni tifenhe, ni mapavhawu.
23 Hikwalaho, hosi Solomoni i wa hundza a tihosi tontlhe leti tin’wani ta misava hi titshomba+ ni wutlhari.+ 24 A vanhu va misava yontlhe va wa lava ku wonana na* Solomoni kasi vazwa a wutlhari legi Nungungulu a nga gi chelile mbilwini yakwe.+ 25 Vontlhe va wa mu tela ni zvinyikiwo — a zvibya zva prata, ni zva ouro, ni tinguwo, ni matlhari, ni mafura ya bhalsamu, ni mahaxi, ni mamula — niku lezvo zvi wa maheka lembe ni lembe.
26 Solomoni i no simama ku hlengeletela a tikareta ni mahaxi.* I wa hi ni 1400 wa tikareta, ni 12 000 wa mahaxi.*+ I no zvi veka madhoropeni ya tikareta, kusuhani ni hosi le Jerusalema.+
27 A hosi yi no maha lezvaku kuva ni prata Jerusalema yo talisa ku khwatsi maribye, ni mapulango ya sedhare yo talisa ku khwatsi mikuwu ya le Xefela.+
28 A mahaxi ya Solomoni ma wata hi Gibhite, niku a ntlawa wa vaxavisi va hosi wu wa xava mitlhambi ya mahaxi* hi ntsengo wu yimisilweko.+ 29 A kareta yin’we ni yin’wani yi ngata hi Gibhite yi wa xaviwa hi 600 wa zvingerengere zva prata, niku a haxi gin’we gi wa xaviwa hi 150 wa zvingerengere zva prata. Vonawu va wa zvi xavisela a tihosi tontlhe ta vaHiti+ ni tihosi ta Siriya.
11 Kanilezvi hosi Solomoni i no randza a vavasati vo tala va matiko.+ A ku tsika a nhanyana wa Faro,+ i no randza ni vavasati va vaMowabhi,+ ni va vaAmoni,+ ni va vaEdhomi, ni va vaSidhoni,+ ni va vaHiti.+ 2 A vavasati lavo va wa hi va matiko lawa Jehovha a nga byelile vaIzrayeli, aku: “Mu nga ngheni cikari kabye,* ne hambu vona va nga ngheni cikari ka n’wina, hakuva handle ko kanakana va ta hambukisa a mbilu ya n’wina mu landzela a vanungungulu vabye.”+ Kanilezvi hi valava Solomoni a nga ku namanama navo a tlhela a va randza. 3 I wa hi ni 700 wa vasati va vazindza* ni 300 wa vasati va vatsongwani.* Hi kutsongwani-kutsongwani, a vasati vakwe va no hambukisa a mbilu yakwe. 4 Wukhosaneni ga Solomoni,+ a vasati vakwe va no hambukisa a mbilu yakwe a landzela van’wani vanungungulu.+ A mbilu yakwe yi wa nga mbhelelangi* ka Jehovha, a Nungungulu wakwe, a ku fana ni mbilu ya papayi wakwe Dhavhidha. 5 Solomoni i no landzela Axtarte,+ a nungungulu wa cisati wa vaSidhoni, na Milkome,+ a nungungulu wo nyenyeza wa vaAmoni. 6 Solomoni i no maha zvilo zva kubiha mahlweni ka Jehovha niku a nga landzelangi Jehovha hi kumbhelela a ku khwatsi hi Dhavhidha, a papayi wakwe.+
7 Kuve ka cikhati leco Solomoni a nga aka a wutshamu go tlakuka+ a akela Kemoxe, a nungungulu wo nyenyeza wa vaMowabhi, ni gin’wani ga Moloki,+ a nungungulu wo nyenyeza wa vaAmoni,+ citsungeni ci nga cuwukene ni Jerusalema. 8 Hi zvalezvo a nga mahela vasati vakwe vontlhe va vamatiko lava va nga tuvikisa a musi wa muphahlo ni ku maha miphahlo ka vanungungulu vabye.
9 Jehovha i no zangarela Solomoni hakuva a mbilu yakwe yi wa fularele Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli,+ loyi a nga wonekile kakwe makhati mambiri+ 10 a tlhela a mu tlharihisa hi mhaka yaleyo, lezvaku a nga landzeli van’wani vanungungulu.+ Kanilezvi a nga ingisangi lezvi Jehovha a nga mu leletela. 11 Jehovha i no byela Solomoni, aku: “Kota lezvi u mahileko lezvi, u nga hlayisi a civhumelwano ca mina ni milayo ya mina leyi ndzi ku leleteleko, ndzi ta ku wutlela a mufumo ndzi wu nyikela ka gin’we ga malandza ya wena.+ 12 Kanilezvi hi kota ya papayi wa wena Dhavhidha, ndzi nga ta zvi maha na wa ha hanya. Ndzi ta wu wutla canjeni ga n’wana wa wena.+ 13 Kanilezvi ndzi nga ta wutla a mufumo wontlhe.+ A lixaka lin’we ndzi ta li nyikela ka n’wana wa wena+ hi kota ya Dhavhidha, a nandza ga mina, ni hi kota ya Jerusalema legi ndzi gi hlawulileko.”+
14 Jehovha i no mu vhuxela nala Solomoni,+ ku nga Hadhadhe, a muEdhomi, wa ngango wa wuhosi wa Edhomi.+ 15 A cikhati leci Dhavhidha a nga hlula a tiko ga Edhomi,+ Jowabe, a murangeli wa butho, i no kandziha kasi ku ya lahla lava va nga delwe a tlhela a zama ku hihirita a vavanuna vontlhe va nga hi le Edhomi. 16 (Hakuva Jowabe ni vaIzrayeli vontlhe va no tshama seyo a 6 wa tihweti kala a lovisa* a vavanuna vontlhe va nga hi le Edhomi.) 17 Kanilezvi Hadhadhe i no tsutsuma ni malandza yo kari ya papayi wakwe ma nga hi vaEdhomi vaya Gibhite. Ka cikhati leco, Hadhadhe i wa ha hi cifanyana. 18 Hikwalaho, va no suka Midhiyani vaya Parani. Le Parani+ va no teka vavanuna vo kari va famba navo Gibhite, ka Faro, a hosi ya Gibhite. Faro i no mu nyika yindlu, ni zvakuga, ni tiko. 19 Hadhadhe i no kuma thomo mahlweni ka Faro laha ka kuza a mu nyika a makabye wa sati wakwe, muzindza* Tahpenesi, kasi a chadha naye. 20 Hi ndzhako ka cikhati, a makabye wa Tahpenesi i no mu pswalela n’wana wa mufana wa ku hi Genubhate, niku Tahpenesi i no mu wundla* lomu ndlwini ya Faro. Genubhate i no tshama lomu ndlwini ya Faro cikari ka vana va Faro.
21 Laha Hadhadhe a nga hi Gibhite, i nozwa lezvaku Dhavhidha i etlele a humula ni vakokwani vakwe+ ni lezvaku Jowabe, a murangeli wa butho, i file.+ Hikwalaho, Hadhadhe i no byela Faro, aku: “Ndzi tsike ndzi famba kasi ndzi tlhela tikweni ga mina.” 22 Kanilezvi Faro i no mu wutisa, aku: “Wo vhumala yini laha ka mina a ku kala u lava ku tlhela tikweni ga wena ke?” Yena aku: “A ndzi vhumali nchumu, kanilezvi ndzi kombela ku u ndzi tsika ndzi famba.”
23 Nungungulu i no tlhela a mu vhuxela mun’wani nala Solomoni,+ ku nga Rezoni, a n’wana wa Eliyadha, loyi a nga tsutsumile a hosi yakwe Hadhadhezera,+ a hosi ya Zobha. 24 Laha Dhavhidha a nga hlulile* a vanhu va Zobha,+ Rezoni i no hlengeletela a vanhu vo kari, a maha hosana ya ntlawa wa vaphangi. Andzhako ka lezvo, va noya Dhamasku+ va ya aka kona va sangula ku fuma le Dhamasku. 25 Rezoni i no maha nala wa Izrayeli masikwini wontlhe ya Solomoni a engetela a zvikarato lezvi zvi vangilweko hi Hadhadhe. Rezoni i no venga Izrayeli a cikhati leci a nga kari a fuma Siriya.
26 Jerobhowamu,+ a n’wana wa Nebhate, a muEfrayime wa le Zeredha, a nandza ga Solomoni,+ loyi a mamani wakwe a nga hi Zeruwa, a nga felwe hi nuna, yenawu i no sangula ku vhukela* hosi.+ 27 I vhukele hosi hi lezvi Solomoni a nga akile a Milo*+ a tlhela a vhaletela mavanga ya muro wa Dhoropa ga Dhavhidha, a papayi wakwe.+ 28 Jerobhowamu i wa hi wanuna wa zvona. A cikhati leci Solomoni a nga wona lezvaku a mufana loyi mutiri wa zvigingi, i no mu yimisa a kuva murangeli+ wa ntiro wontlhe wa cikurumeta wa yindlu ya Josefa. 29 Ka cikhati caleco, Jerobhowamu i no huma Jerusalema niku muphrofeti Ahija,+ a muXiloni, i no tlhangana naye laha ndleleni. Ahija i wa bohile a nguwo ya yiswa niku va wa hi voce va vambiri lomu masin’wini. 30 Ahija i no teka a nguwo ya yiswa leyi a nga bohile a yi handzulela hi 12 wa zvipandze, 31 a byela Jerobhowamu, aku:
“Teka 10 wa zvipandze, hakuva Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, i ngalo: ‘Ndzi ta wutla mufumo canjeni ga Solomoni niku wena ndzi ta ku nyika a 10 wa tixaka.+ 32 Kanilezvi yena i ta sala ni lixaka lin’we+ hi kota ya nandza ga mina Dhavhidha+ ni hi kota ya Jerusalema, a dhoropa legi ndzi gi hlawulileko cikari ka tixaka tontlhe ta Izrayeli.+ 33 Ndzi ta maha lezvo hakuva va ndzi tsikile niku va khizamela Axtarte,+ a nungungulu wa cisati wa vaSidhoni, na Kemoxe, a nungungulu wa Mowabhi, na Milkome, a nungungulu wa vaAmoni. A va fambangi hi tindlela ta mina va maha lezvi zvi nga zvinene mahlweni ka mina ni ku hlayisa a milayo ya mina ni kulamula ka mina a ku khwatsi hi lezvi a nga maha Dhavhidha, a papayi wa Solomoni. 34 Kanilezvi ndzi nga ta teka a mufumo wontlhe canjeni gakwe, ndzi ta mu tsika a simama kuva hosana wontlhe a masiku ya wutomi gakwe hi kota ya Dhavhidha, a nandza ga mina, loyi ndzi mu hlawulileko,+ hakuva yena i ingisile a zvileletelo zva mina ni milayo ya mina. 35 Kanilezvi ndzi ta teka a wuhosi canjeni ga n’wana wakwe ndzi ku nyika a 10 wa tixaka.+ 36 A n’wana wakwe ndzi ta mu nyika a lixaka lin’we kasi contlhe cikhati, Dhavhidha, a nandza ga mina, ava ni kandiya mahlweni ka mina le Jerusalema,+ a dhoropa legi ndzi ti hlawuleleko gona kasi ndzi veka kona a vito ga mina. 37 Ndzi ta ku teka u fumela zvontlhe u* to zvi lava niku u tava hosi ya Izrayeli. 38 Loku u ingisa zvontlhe lezvi ndzi to ku leletela, u famba tindleleni ta mina, u maha lezvi zvi sasekileko mahlweni ka mina, u ingisa a milayo ya mina ni zvileletelo zva mina a ku khwatsi hi lezvi Dhavhidha, a nandza ga mina, a nga maha,+ ndzi tava zvin’we na wenawu. Ndzi ta ku akela a yindlu ya pindzukelwa a ku khwatsi hi lezvi ndzi nga akela Dhavhidha+ niku ndzi ta ku nyika Izrayeli. 39 Ndzi ta tsongahata a pswalo wa Dhavhidha hi kota ya lezvo,+ kanilezvi ku nga tava kala kupindzuka.’”+
40 Hikwalaho, Solomoni i no zama ku daya Jerobhowamu, kanilezvi Jerobhowamu i no tsutsuma aya Gibhite ka Xixaka,+ a hosi ya Gibhite.+ I no tshama Gibhite kala Solomoni afa.
41 A man’wani matimu ya Solomoni, zvontlhe lezvi a nga maha ni wutlhari gakwe, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya Solomoni.+ 42 A cikhati* leci Solomoni a nga fuma le Jerusalema hehla ka Izrayeli yentlhe i 40 wa malembe. 43 Hi kugumesa, Solomoni i no etlela a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa Dhoropeni ga Dhavhidha, a papayi wakwe, niku a n’wana wakwe Rehobhowamu+ i no maha hosi cikhundleni cakwe.
12 Rehobhowamu i noya Xekemi, hakuva a vaIzrayeli vontlhe va wa yile Xekemi+ kasi va ya mu maha hosi.+ 2 Zvalezvo Jerobhowamu, a n’wana wa Nebhate, i nozwa a mhaka leyo (Jerobhowamu i wa ha hi Gibhite hakuva i wa tsutsumile hi kota ya hosi Solomoni niku i wa hanya Gibhite).+ 3 Makunu va no mu vitanisa. Andzhako ka lezvo, Jerobhowamu ni bandla gontlhe ga ka Izrayeli va nota ka Rehobhowamu, va taku: 4 “A papayi wa wena i hi rwexile a kanga wo bindza.+ Kanilezvi loku wena u vevukisa a ntiro wo bindza wa papayi wa wena ni ku vevukisa a kanga wo bindza lowu a hi rwexileko, hi ta ku tirela.”
5 Hi kota ya lezvo i te ngalo kabye: “Fambani mu yaxwa masiku manharu mu ta gumesa mu wuya ka mina.” Hikwalaho, a vanhu va no famba.+ 6 Hi kulandzela, hosi Rehobhowamu i no wutisa vavanuna va kulileko,* lava va nga tirele a papayi wakwe Solomoni na a ha hanya, aku: “Wusungukati muni mu ndzi nyikako kasi ku hlamula a vanhu lava?” 7 Va no mu hlamula, vaku: “Loku nyamutlha u maha nandza ga vanhu lava, u vhumela a cikombelo cabye, u va nyika hlamulo wa wunene, va tava malandza ya wena contlhe cikhati.”
8 Hambulezvo, i no tsika a wusungukati legi a nyikilweko hi vavanuna va kulileko* a ya wutisa a majaha lawa ma kulileko naye, lawa makunu ma nga hi malandza yakwe.+ 9 I no ma wutisa, aku: “Wusungukati muni mu ndzi nyikako? Hi ta va hlamulisa kuyini a vanhu lava va nga ndzi byela ku: ‘Vevukisa a kanga lowu a papayi wa wena a hi rwexileko’?” 10 A majaha lawa ma nga kulile zvin’we naye ma te ngalo kakwe: “A vanhu lava va nga ku byela ku: ‘A papayi wa wena i hi rwexile a kanga wo bindza kanilezvi wena u fanele ku wu vevukisa’, va byele lezvi: ‘A citihwana ca mina ci tava co dziva a ku hundza a ciwunu ca papayi wa mina. 11 A papayi wa mina i mu rwexile a kanga wo bindza, kanilezvi mina ndzi ta wu engetela ku bindza. A papayi wa mina i mu tsayisile hi misephu, kanilezvi mina ndzi ta mu tsayisa hi misephu yi nga ni zvisimbana zvo tlhava.’”
12 Jerobhowamu ni vanhu vontlhe va no tlhela ka Rehobhowamu hi siku ga wunharu kota lezvi a hosi yi nga wulile ku: “Wuyani ka mina hi siku ga wunharu.”+ 13 Kanilezvi a hosi yi no hlamula a vanhu hi tihanyi yi tsika a wusungukati legi yi nga nyikilwe hi vavanuna va kulileko.* 14 I no wulawula navo hi ku landza a wusungukati ga majaha, aku: “A papayi wa mina i bindzisile a kanga wa n’wina kanilezvi mina ndzi ta wu engetela ku bindza. A papayi wa mina i mu tsayisile hi misephu kanilezvi mina ndzi ta mu tsayisa hi misephu yi nga ni zvisimbana zvo tlhava.” 15 Hikwalaho, a hosi a yi ingisangi a vanhu hakuva lezvi zvi nga kari zvi maheka zvi wa vangiwa hi Jehovha,+ kasi ku tatiseka lezvi Jehovha a nga zvi wulile ka Jerobhowamu, a n’wana wa Nebhate, hi nomu wa Ahija,+ a muXiloni.
16 A cikhati leci a vaIzrayeli vontlhe va nga wona lezvaku a hosi ya ala ku va ingisa, a vanhu va no hlamula hosi, vaku: “Ciavelo muni hi nga naco na Dhavhidha? Hina a hi na tshomba ka n’wana wa Jese. Wena Izrayeli famba ka vanungungulu va wena. Makunu wena Dhavhidha ti hlayisele a yindlu ya wena!” Zvalezvo a vaIzrayeli va no tlhela mitini* yabye.+ 17 Kanilezvi Rehobhowamu i no simama ku fumela a vaIzrayeli lava va nga hanya madhoropeni ya ka Judha.+
18 Hi kulandzela, hosi Rehobhowamu i no rumela Adhorama,+ loyi a nga wonelela lava va nga khomilwe kasi ku ta maha ntiro wa cikurumeta, kanilezvi a vaIzrayeli vontlhe va no mu gandla hi maribye kala afa. Hosi Rehobhowamu i no nghena kareteni yakwe a tsutsuma aya Jerusalema.+ 19 Ni vaIzrayeli va no hluwukela+ a yindlu ya Dhavhidha kala nyamutlha lezvi.
20 Zvalezvi a vaIzrayeli vontlhe va ngazwa lezvaku Jerobhowamu i wuyile, va no mu vitanisa ata hlengeletanweni va ta mu maha hosi hehla ka vaIzrayeli vontlhe.+ I hava cikari ka vanhu a nga landzela a yindlu ya Dhavhidha ahandle ka lixaka la ka Judha.+
21 Laha Rehobhowamu a nga chikela Jerusalema, i no tekela ku hlengeleta a yindlu yontlhe ya ka Judha ni lixaka la ka Bhenjamini, 180 000 wa masochwa ma gondzisilweko kulwa* kasi va yalwa ni yindlu ya ka Izrayeli lezvaku va tlhelisela mufumo ka Rehobhowamu, a n’wana wa Solomoni.+ 22 Makunu a mhaka ya Nungungulu wa lisine yi nota ka Xemaya,+ a munhu wa Nungungulu wa lisine, yi taku: 23 “Byela Rehobhowamu, a n’wana wa Solomoni, a hosi ya Judha, ni yindlu yontlhe ya ka Judha, ni ya ka Bhenjamini, ni vanhu lava van’wani, uku: 24 ‘Jehovha i ngalo: “Mu nga kandzihi mu yalwa ni vamakabye va n’wina a vaIzrayeli. A mun’we ni mun’wani i wa tlhele kaya kakwe hakuva hi mina ndzi nga zvi mahisa.”’”+ Hikwalaho, va no ingisa a mhaka ya Jehovha va tlhela kaya kota lezvi Jehovha a nga va byelile.
25 Jerobhowamu i no aka* Xekemi,+ le tikweni ga zvitsunga ga ka Efrayime, a hanya kona. I no gumesa a rura laho a ya aka* Penuweli.+ 26 Jerobhowamu i te ngalo mbilwini yakwe: “Makunu a mufumo wu ta tlhela ka yindlu ya Dhavhidha.+ 27 Loku a vanhu lava va simama ku kandziha va ya maha miphahlo ndlwini ya Jehovha le Jerusalema+ a mbilu ya vanhu lava yonawu yi ta tlhela ka hosi yabye Rehobhowamu, a hosi ya Judha. Hakunene va ta ndzi daya va tlhela ka Rehobhowamu, a hosi ya Judha.” 28 Andzhako ka loku a hosi yi kombele wusungukati, yi no maha zvihon’wana zvimbiri zva ouro,+ yi byela vanhu, yiku: “Zva mu karatela nguvhu ku kandziha muya Jerusalema. Hi loyi a Nungungulu wa wena Izrayeli, loyi a ku humesileko tikweni ga Gibhite.”+ 29 I no veka cin’we le Bheteli,+ a cin’wani a ci veka le Dhani.+ 30 Lezvi zvi no maha vanhu va wonha;+ a vanhu va wa famba kala Dhani kasi va ya khozela a cihon’wana leci ci nga hi seyo.
31 I no aka tiyindlu ta ku khozela kona lomu ka matshamu yo tlakuka a tlhela a hlawula vanhu cikari ka citshungu, vo kala va nga hi vaLevhi,+ a va maha vapristi. 32 Jerobhowamu i no tlhela a yimisa mubuzo hi hweti ya wu 8, hi siku ga wu 15 ga hweti, wo fana ni mubuzo lowu wu nga mahiwa le Judha.+ Ka alati legi a nga mahile le Bheteli,+ i no zvi mahela muphahlo a zvihon’wana lezvi a nga mahile a tlhela a yimisa a vapristi le Bheteli va matshamu yo tlakuka lawa a nga ma akile. 33 Hi siku ga wu 15 ga hweti ya wu 8, ku nga hweti leyi yena n’winyi a nga yi hlawulile, i no sangula ku maha miphahlo ka alati legi a nga gi mahile le Bheteli; i no va yimisela mubuzo a vanhu va ka Izrayeli a tlhela a kandziha laha alatini kasi ku maha minyikelo ni ku tuvikisa a musi wa muphahlo.
13 Na a run’wa hi Jehovha, a munhu wo kari wa Nungungulu+ i no suka hi Judha aya Bheteli a ya kuma Jerobhowamu na a yimile kusuhani ni alati+ kasi ku tuvikisa a musi wa muphahlo. 2 I no kanyulukela a alati hi gezu ga Jehovha, aku: “Alati, alati! Jehovha i ngalo: ‘Ku ta pswaliwa a n’wana wa ku hi Josiya+ lomu ndlwini ya Dhavhidha. I ta phahlela ka wena a vapristi va matshamu yo tlakuka, lava va tuvikisako a musi wa muphahlo laha ka wena, a tlhela a hisa a marambu ya vanhu laha ka wena.’”+ 3 Ka siku galego, i no nyika cikombiso, aku: “A cikombiso leci Jehovha a ci wulileko hi leci: A alati gi ta pandzeka, niku a khuma* gi nga laha hehla ka gona gi ta halaka.”
4 Zvalezvi a hosi yi ngazwa a magezu ya munhu wa Nungungulu wa lisine, loyi a nga kanyulukela a alati le Bheteli, Jerobhowamu i no nawuluta a canja gakwe na a hi laha alatini, aku: “Mu khomeni!”+ Zvalezvo a canja legi a nga nawulutele a munhu wa Nungungulu gi no woma, a nga ha zvi koti ku gi tlhelisa.+ 5 A alati gi no pandzeka, a khuma legi gi nga hi laha alatini gi halaka hi kuya hi cikombiso leci a munhu wa Nungungulu wa lisine a nga ci wulile hi gezu ga Jehovha.
6 Makunu a hosi yi no byela a munhu wa Nungungulu wa lisine, yiku: “Ndzi kombela ku u khongotela Jehovha, a Nungungulu wa wena, lezvaku a ndzi mahela wuxinji, u ndzi khongelela kasi a woko ga mina gi hanya.”+ Zvalezvo a munhu wa Nungungulu wa lisine i no khongotela Jehovha lezvaku a mu mahela wuxinji; ni canja ga hosi gi no hanya gi fana ni kale. 7 A hosi yi no byela a munhu wa Nungungulu wa lisine, yiku: “A hi fambe hontlhe kaya u yaga zvakuga, ndzi tlhela ndzi ku nyika cinyikiwo.” 8 Kanilezvi a munhu wa Nungungulu wa lisine i no byela hosi, aku: “Hambu loku u wo ndzi nyika a khihlanya ga yindlu ya wena ndzi wa nga ta famba na wena ndzi yaga zvakuga* kutani kunwa mati ka wutshamu legi. 9 Hakuva a gezu ga Jehovha gi ndzi layile, giku: ‘U ngagi zvakuga* hambu kunwa mati ne u nga tlheli hi ndlela leyi u nga famba hi yona.’” 10 Hikwalaho, i no suka a famba hi yin’wani ndlela; a nga tlhelangi hi ndlela leyi a nga fambile hi yona Bheteli.
11 Ku wa hi ni muphrofeti wo kari wo khosahala a nga tshama Bheteli; a vana vakwe va no wuya kaya va ta mu hlawutela zvontlhe lezvi a munhu wa Nungungulu wa lisine a nga zvi mahile siku lego le Bheteli ni magezu lawa a nga byelile hosi. Andzhako ka loku va mu hlawutele a timhaka leto a papayi wabye, 12 a papayi wabye i no va wutisa, aku: “I fambile hi kwihi?” A vana vakwe va no mu komba a ndlela leyi a munhu wa Nungungulu wa lisine wa le Judha a nga fambile hi yona. 13 Makunu i no byela a vana vakwe, aku: “Ndzi gabhatseleleni a mbongola.” Va no mu gabhatselela a mbongola, a khilela.
14 I no suka a landza a munhu wa Nungungulu wa lisine, a ya mu kuma na a tshamile lahasi ka sinya ya hombe, a mu wutisa, aku: “Hi wena a munhu wa Nungungulu wa lisine loyi a tileko hi Judha ke?”+ Yena a hlamula, aku: “Hi mina”. 15 A muprofeti wo khosahala aku kakwe: “A hi fambe kaya ka mina, u yaga zvakuga.”* 16 Kanilezvi yena i te ngalo: “A ndzi nge tlheli na wena hambu kuya kaya ka wena ne kuga zvakuga* kutani kunwa mati na wena ka wutshamu legi. 17 Hakuva a gezu ga Jehovha gi ndzi byelile, giku: ‘U ngagi zvakuga* kutani kunwa mati seyo. U nga tlheli hi ndlela leyi u nga famba hi yona.’” 18 Laha a muphrofeti wo khosahala a ngazwa lezvo, i no mu byela, aku: “Minawu ndzi muphrofeti a ku fana na wena. Jehovha i rumile a ngilozi yo kari yi ta ndzi byela, yiku: ‘Mu teke u tlhela naye kaya ka wena, a yaga zvakuga* ni kunwa mati.’” (Kanilezvi i wo mu kanganyisa.) 19 I no tlhela naye kasi a yaga zvakuga* ni kunwa mati ndlwini yakwe.
20 Na va ha tshamile mezeni, a mhaka ya Jehovha yi nota ka muphrofeti loyi a nga mu wuyisile, 21 a kanyuluka a byela a munhu wa Nungungulu wa lisine wa le Judha, aku: “Jehovha i ngalo: ‘Kota lezvi u nga kala ku ingisa a kulaya ka Jehovha, u nga hlayisi a cileletelo leci Jehovha, a Nungungulu wa wena, a ku nyikileko, 22 kanilezvi u tlhela u yaga zvakuga* ni kunwa mati ka wutshamu legi u byelilweko ku: “U ngagi zvakuga kutani kunwa mati”, a cirumbi ca wena ci nga ta nghena lomu cilahleni ca vakokwani va wena.’”+
23 Andzhako ka loku a munhu wa Nungungulu wa lisine a gile zvakuga ni kunwa, a muphrofeti loyi wo khosahala i no mu gabhatselela mbongola a muphrofeti loyi a nga mu wuyisile. 24 Makunu i no khoma ndlela a ti fambela. Kanilezvi i no tlhangana ni nghala laha ndleleni yi mu daya,+ a cirumbi cakwe ci ku nakanaka laha ndleleni, a mbongola yi yima tlhelweni ga cona; a nghala yonawu yi no yima laha tlhelweni ga cirumbi. 25 Ku no hundza a vanhu vo kari va wona a cirumbi na ci te nakanaka laha ndleleni, a nghala na yimile tlhelweni ga cirumbi. Va no nghena va hlawutela a mhaka leyo lomu dhoropeni, lomu a muphrofeti loyi wo khosahala a nga hanya kona.
26 A cikhati leci a muphrofeti loyi a nga mu wuyisile hi laha ndleleni a ngazwa lezvo, i no tekela ku: “Loye munhu wa Nungungulu wa lisine, loyi a nga kala ku ingisa a kulaya ka Jehovha.+ Hikwalaho, Jehovha i no mu nyikela ka nghala, yi mu pfhemulela, yi mu daya, kota lezvi Jehovha a nga mu byelile.”+ 27 Makunu i no byela vana vakwe, aku: “Ndzi gabhatseleleni a mbongola.” Va no mu gabhatselela a mbongola. 28 I no khoma ndlela a famba a ya kuma cirumbi na ci te nakanaka laha ndleleni, a mbongola ni nghala na zvi yimile tlhelweni ga cona. A nghala yi wa nga gangi a cirumbi hambu ku pfhemulela a mbongola. 29 A muphrofeti i no tlakula a cirumbi ca munhu wa Nungungulu wa lisine a ci tlhateka laha ka mbongola, a wuya naye dhoropeni gakwe, kasi a ta mu rila ni ku mu lahla. 30 Hikwalaho, i no lahla a cirumbi lomu cilahleni cakwe. Va no simama ku mu rila, vaku: “Mayo makabye wa mina!” 31 Laha a nga mu lahlile, i no byela a vana vakwe, aku: “A cikhati leci ndzi tofa, ndzi lahleni lomu a munhu wa Nungungulu wa lisine a nga lahliwa kona. Vekani a marambu ya mina kusuhani ni marambu yakwe.+ 32 A mhaka leyi a nga yi huwelela na a rumiwa hi Jehovha xungetano hi alati gi nga le Bheteli ni tiyindlu tontlhe ta ku khozela kona ti nga matshan’wini yo tlakuka+ madhoropeni ya Samariya hakunene yi ta maheka.”+
33 Hambu andzhako ka loku ku mahekile a zvilo lezvi, Jerobhowamu a nga tsikangi a ndlela yakwe ya kubiha, kanilezvi i no simama ku yimisa a vapristi va matshamu yo tlakuka lava a nga va hlawula lomu ka citshungu.+ I wa yimisa ni wihi a nga zvi lava a kuva mupristi,* aku: “I wave mupristi wa matshamu yo tlakuka.”+ 34 A ciwonho leci ci mahilweko hi yindlu ya Jerobhowamu+ ci no va maha va lovisiwa ni ku fuvisiwa laha misaveni.+
14 Ka cikhati caleco, Abhija, a n’wana wa Jerobhowamu, i no babya. 2 Hikwalaho, Jerobhowamu i no byela a sati wakwe, aku: “Suka, u ti hundzula kasi va nga zvi tivi lezvaku u sati wa Jerobhowamu, uya Xilo. Muphrofeti Ahija i kwaseyo. Hi yena a nga wula lezvaku ndzi tava hosi ya vanhu lava.+ 3 Teka a 10 wa tipawa, ni tibholu, ni botori ga wulombe u famba nazvo kakwe. Yena i ta ku byela lezvi zvi to humelela a mufana wa hina.”
4 A sati wa Jerobhowamu i no maha lezvi Jerobhowamu a nga wula. I no suka aya Xilo+ a ya nghena mutini wa Ahija. A matihlo ya Ahija ma wa rwadamile. I wa nga zvi koti ku wona hakuva i wa khosahele.
5 Kanilezvi Jehovha i wa byelile Ahija, aku: “A sati wa Jerobhowamu wata a ta ku wutisa xungetano hi n’wana wakwe hakuva wa babya. Ndzi ta ku byela lezvi u faneleko ku mu byela.* A cikhati a to chikela i ta ti fihla ku hi yena mani.”
6 Zvalezvi Ahija a ngazwa a zvigingi zva mikondzo yakwe na ata laha nyangweni, i te ngalo: “Nghena, sati wa Jerobhowamu. Hikuyini u ti fihlako ku hi wena mani? Ndzi rumilwe ku ku byela a mahungu yo biha. 7 Tlhela u ya byela Jerobhowamu, uku: ‘Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, i ngalo: “Ndzi ku tlakusile cikari ka vanhu va wena kasi uva murangeli wa vanhu va mina va ka vaIzrayeli.+ 8 Ndzi wutlile mufumo ka yindlu ya Dhavhidha ndzi nyika wena,+ kanilezvi wena a wu fanangi ni nandza ga mina Dhavhidha, loyi a nga hlayisa a zvileletelo zva mina, a ndzi landzela hi mbilu yakwe yontlhe, a maha ntsena lezvi zvi nga sasekile mahlweni ka mina.+ 9 Kanilezvi wena u mahile zvakubiha a ku hundza vontlhe lava va ku rangeleko. U ti mahele mun’wani nungungulu ni zvifananiso zva simbi* kasi u ndzi zangarisa;+ hi mina u ndzi fulareleko.+ 10 Hikwalaho, ndzi ta neha khombo ndlwini ya Jerobhowamu; ndzi ta hihirita* a vavanuna vontlhe* va Jerobhowamu a ku patsa ni lava va vhumalako muvhuni ni lava va rerekileko lomu Izrayeli. Ndzi ta swiyela a yindlu ya Jerobhowamu+ yi basa a ku khwatsi munhu a swiyelako swanyi kala wu mbhela wontlhe! 11 Ni wihi munhu wa ka Jerobhowamu a to fela lomu dhoropeni i ta giwa hi timbyana. Loyi a to fela le khwatini i ta giwa hi zvinyanyani zva matilo hakuva Jehovha i wulile lezvo.”’
12 “Makunu suka u famba mutini wa wena. Zvalezvi u to nghena lomu dhoropeni, a n’wanana i tafa. 13 Vontlhe a vaIzrayeli va ta mu rila va mu lahla, hakuva hi yena yece ngangweni wa Jerobhowamu a to lahliwa cilahleni kota lezvi ku nga yena yece lomu ndlwini ya Jerobhowamu ku kumilweko nchumu wa wunene kakwe hi Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli. 14 Jehovha i ta ti yimisela hosi hehla ka Izrayeli, leyi yi to lovisa* a yindlu ya Jerobhowamu+ kusukela ka siku lego zviya mahlweni, ina, hambu nyamutlha lezvi. 15 Jehovha i taba Izrayeli a ku khwatsi lihlanga li ninginikako lomu matini. I ta tsuwula Izrayeli tikweni legi ga ginene a nyikileko vakokwani vakwe,+ a va hangalasa tlhatukweni wa Congo,*+ hakuva va mahile a tisinya to basa,*+ va zangarisa Jehovha. 16 Ndzi ta fularela Izrayeli hi kota ya zviwonho lezvi Jerobhowamu a zvi mahileko a tlhela a wonhisa Izrayeli.”+
17 Makunu, a sati wa Jerobhowamu i no suka a khoma ndlela yakwe a tlhela Tirza. Zvalezvi a nga ku kandza laha cipimbitsini ca yindlu, a mufana i nofa. 18 Hikwalaho, va no mu lahla, a vaIzrayeli vontlhe va mu rila kota lezvi Jehovha a nga wulile hi nomu wa muphrofeti Ahija, a nandza gakwe.
19 A man’wani matimu ya Jerobhowamu, lezvi a nga lwisa zvona a tiyimpi+ ni lezvi a nga fumisa zvona, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli. 20 A cikhati leci* Jerobhowamu a nga fuma i 22 wa malembe. Andzhako ka lezvo i no etlela a humula ni vakokwani vakwe.+ A n’wana wakwe Nadhabhe i no maha hosi cikhundleni cakwe.+
21 Ndzeni ka cikhati leco, Rehobhowamu, a n’wana wa Solomoni, i wa hi hosi le Judha. Rehobhowamu i wa hi ni 41 wa malembe a cikhati leci a nga maha hosi niku i no fuma 17 wa malembe le Jerusalema, a dhoropa legi Jehovha a nga gi hlawulile+ cikari ka tixaka tontlhe ta Izrayeli kasi a veka kona a vito gakwe.+ A vito ga mamani wa Rehobhowamu ku wa hi Naama, a muAmoni.+ 22 Judha i wa maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha.+ Hi kota ya zviwonho lezvi va nga maha, va no mu zangarisa nguvhu a ku hundza lezvi a vakokwani vabye va nga mahile.+ 23 Vonawu va no simama ku ti akela a matshamu yo tlakuka, ni mapilari yo basa,* ni tisinya to basa,*+ lomu ka zvitsungana zvontlhe zvo tlakuka+ ni lahasi ka tisinya tontlhe to tlhuma.+ 24 Ku wa hi ni zvibhayi kambe zva cinuna zva tempeli lomu tikweni.+ Zvi wa maha a zvilo zvontlhe zvo nyenyeza zvi nga mahiwa hi matiko lawa Jehovha a nga ma hlongola mahlweni ka vaIzrayeli.
25 Hi lembe ga wutlhanu ga hosi Rehobhowamu, Xixaka,+ a hosi ya Gibhite, i no kandziha a ya vhukela Jerusalema.+ 26 I no teka titshomba ta yindlu ya Jehovha ni titshomba ta yindlu* ya hosi.+ I no teka zvontlhe a ku patsa ni zvitlhangu zvontlhe zva ouro lezvi Solomoni a nga mahile.+ 27 Hikwalaho, hosi Rehobhowamu i no maha zvitlhangu zva kobre a vhaleta hi zvona, a zvi nyikela ka tihosana ta vagadhi* lava va nga wonelela a nyangwa ya yindlu ya hosi. 28 Ni ka cihi cikhati leci a hosi yi ngaya ndlwini ya Jehovha, a vagadhi va wa welela zvitlhangu va gumesa va zvi tlhelisa saleni ya vagadhi.
29 A man’wani matimu ya Rehobhowamu, zvontlhe lezvi a nga maha, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Judha.+ 30 Contlhe cikhati ku wa hi ni tiyimpi cikari ka Rehobhowamu na Jerobhowamu.+ 31 Hi kugumesa, Rehobhowamu i no etlela a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa ni vakokwani vakwe Dhoropeni ga Dhavhidha.+ A vito ga mamani wakwe ku wa hi Naama, a muAmoni.+ A n’wana wakwe, Abhijamu,*+ i no maha hosi cikhundleni cakwe.
15 Hi lembe ga wu 18 ga hosi Jerobhowamu,+ a n’wana wa Nebhate, Abhijamu i no maha hosi ya Judha.+ 2 I no fuma malembe manharu Jerusalema. A vito ga mamani wakwe ku wa hi Maaka,+ a zukulu wa Abhixalome. 3 Yena i no famba zviwonhweni zvontlhe lezvi zvi mahilweko hi papayi wakwe loyi a nga mu rangele, niku a mbilu yakwe yi wa nga mbhelelangi* ka Jehovha, a Nungungulu wakwe, a ku fana ni mbilu ya Dhavhidha, a kokwani wakwe. 4 Hambulezvo, hi kota ya Dhavhidha,+ Jehovha, a Nungungulu wakwe, i no mu nyika a kandiya le Jerusalema+ hi ku yimisa a n’wana wakwe andzhako kakwe ni ku maha ku Jerusalema a simama a hi kona. 5 Hakuva Dhavhidha i mahile lezvi zvi lulamileko mahlweni ka Jehovha; a nga hambukangi ka zvontlhe lezvi Nungungulu a nga mu leletele wontlhe masiku ya wutomi gakwe, ahandle ka mhaka ya Uriya, a muHiti.+ 6 Ku wa hi ni tiyimpi cikari ka Rehobhowamu na Jerobhowamu wontlhe a masiku ya kuhanya kakwe.+
7 A man’wani matimu ya Abhijamu, zvontlhe lezvi a nga maha, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Judha.+ Ku nova ni yimpi kambe cikari ka Abhijamu na Jerobhowamu.+ 8 Hi kugumesa, Abhijamu i no etlela, a humula ni vakokwani vakwe, niku va no mu lahla Dhoropeni ga Dhavhidha; Asa,+ a n’wana wakwe, i no maha hosi cikhundleni cakwe.+
9 Hi lembe ga wu 20 ga Jerobhowamu, a hosi ya Izrayeli, Asa i no sangula ku fumela Judha. 10 I no fuma 41 wa malembe le Jerusalema. A vito ga kokwani wakwe ku wa hi Maaka,+ a zukulu wa Abhixalome. 11 Asa i no maha zvakululama mahlweni ka Jehovha,+ a ku fana na Dhavhidha, a kokwani wakwe. 12 I no hlongola a zvibhayi zva tempeli zva vavanuna lomu tikweni,+ a susa zvontlhe a zvifananiso zvo nyenyeza* lezvi a vakokwani vakwe va nga zvi mahile.+ 13 I zile a susa Maaka,+ a kokwani wakwe, cikhundleni cakwe ca wumamani muzindza,* hakuva i wa mahile a cifananiso co nyenyeza ci nga tirisiwa wukhozelini ga sinya yo basa.* Asa i no khungumula a cifananiso co nyenyeza+ ca kokwani wakwe, a ci hisa Nkoveni wa Kidroni.+ 14 Kanilezvi a matshamu yo tlakuka a ma susiwangi.+ Hambulezvo, a mbilu ya Asa yi wa mbhelele* ka Jehovha wutomini gakwe gontlhe.* 15 I no neha ndlwini ya Jehovha a zvibya lezvi yena ni papayi wakwe va nga zvi basisile: a prata, ni ouro ni zvibya zvo tsalangana.+
16 Contlhe cikhati ku wa hi ni tiyimpi cikari ka Asa na Bhaaxa, a hosi ya Izrayeli.+ 17 Hikwalaho, Bhaaxa, a hosi ya Izrayeli, i no kandziha a ya vhukela Judha, a sangula ku aka* Rama+ kasi ku ngavi ni munhu a humako kutani ku nghena ka Asa, a hosi ya Judha.+ 18 Hi kota ya lezvo, Asa i no teka yontlhe a prata ni ouro leyi yi nga sele lomu tshombeni ya yindlu ya Jehovha ni lomu tshombeni ya yindlu* ya hosi a zvi nyikela ka malandza yakwe. Andzhako ka lezvo, hosi Asa i no ma rumela ka Bhen-Hadhadhe, a n’wana wa Tabrimone, a n’wana wa Heziyoni, a hosi ya Siriya,+ loyi a nga tshama Dhamasku, aku: 19 “Ku na ni civhumelwano cikari ka mina na wena ni cikari ka papayi wa mina ni papayi wa wena. Ndza ku rumelela a cinyikiwo ca prata ni ouro. Tshova a civhumelwano ca wena na Bhaaxa, a hosi ya Izrayeli, kasi a suka ka mina.” 20 Bhen-Hadhadhe i no ingisa hosi Asa, a rumela a varangeli va mabutho yakwe kasi va ya vhukela a madhoropa ya Izrayeli. Va no hahlula Ijoni,+ na Dhani,+ na Abhel-Bhete-Maaka, ni gontlhe Kinereta, ni gontlhe a tiko ga Naftali. 21 Laha Bhaaxa a ngazwa lezvo, i no tekela ku nyima ku aka* Rama, a simama ku hanya le Tirza.+ 22 Hosi Asa i no vitanisa vontlhe va ka Judha, a nga siyi munhu, va ya rwala a maribye ni mapulango le Rama, lezvi Bhaaxa a nga kari a aka hi zvona. Makunu hosi Asa i no zvi teka a aka* hi zvona Gebha,+ le Bhenjamini, ni Mizpa.+
23 Wontlhe lawa man’wani matimu ya Asa, wontlhe a ntamu wakwe ni zvontlhe lezvi a nga maha ni madhoropa lawa a nga aka,* ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Judha. Kanilezvi wukhosaneni gakwe, i no babya hi mababyi ya minenge.+ 24 Andzhako ka lezvo, Asa i no etlela a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa navo Dhoropeni ga Dhavhidha, a kokwani wakwe; a n’wana wakwe Jehoxafati+ i no maha hosi cikhundleni cakwe.
25 Nadhabhe,+ a n’wana wa Jerobhowamu, i no maha hosi hehla ka Izrayeli hi lembe ga wumbiri ga Asa, a hosi ya Judha, niku i no fumela Izrayeli a malembe mambiri. 26 I no simama ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha a tlhela a famba hi ndlela ya papayi wakwe,+ ni ka ciwonho cakwe leci a va wonhisileko hi cona a vaIzrayeli.+ 27 Bhaaxa, a n’wana wa Ahija, wa yindlu ya Isakari, i no mu lukela cikungo Nadhabhe. Bhaaxa i no mu daya le Gibhetoni+ wa vaFilistiya laha Nadhabhe ni vontlhe a vaIzrayeli va nga randzele Gibhetoni. 28 Hikwalaho, Bhaaxa i no daya Nadhabhe hi lembe ga wunharu ga Asa, a hosi ya Judha, a sala a fuma cikhundleni cakwe. 29 Zvalezvi a nga maha hosi, i no dayela vontlhe va yindlu ya Jerobhowamu. A nga siyangi ne ni mun’we* wa yindlu ya Jerobhowamu; i no va hihirita hi kuya hi gezu ga Jehovha legi a nga wulile hi nomu wa nandza gakwe Ahija, a muXiloni.+ 30 Lezvi zvi mahekile hi kota ya zviwonho lezvi Jerobhowamu a zvi mahileko ni lezvi a nga wonhisa a vaIzrayeli ni lezvi a nga mu zangarisa nguvhu Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli. 31 A man’wani matimu ya Nadhabhe, zvontlhe lezvi a nga maha, ma tsaliwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli. 32 Asa na Bhaaxa, a hosi ya Izrayeli, va wa tshama hi kulwa.+
33 Hi lembe ga wunharu ga Asa, a hosi ya Judha, Bhaaxa, a n’wana wa Ahija, i no maha hosi le Tirza a fumela vaIzrayeli vontlhe niku i no fuma a 24 wa malembe.+ 34 Kanilezvi i no simama ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha,+ a famba hi ndlela ya Jerobhowamu ni ka ciwonho cakwe leci a nga va wonhisa hi cona a vaIzrayeli.+
16 A mhaka ya Jehovha xungetano hi Bhaaxa yi nota ka Jehu,+ a n’wana wa Hanani,+ yi taku: 2 “Ndzi ku tlakusile hi lomu ntshurini, ndzi ku maha murangeli wa vanhu va mina, a vaIzrayeli,+ kanilezvi wena u simamile ku famba hi ndlela ya Jerobhowamu, u wonhisa a vanhu va mina, a vaIzrayeli, va ndzi zangarisa hi zviwonho zvabye.+ 3 Hikwalaho, ndzi ta swiyela Bhaaxa ni yindlu yakwe, niku a yindlu yakwe ndzi ta yi maha yi fana ni yindlu ya Jerobhowamu,+ a n’wana wa Nebhate. 4 Ni wihi wa yindlu ya Bhaaxa a to fela lomu dhoropeni i ta giwa hi timbyana; ni wihi wa yindlu ya Bhaaxa a to fela lomu khwatini i ta giwa hi zvinyanyani zva matilo.”
5 A man’wani matimu ya Bhaaxa, lezvi a nga maha ni ntamu wakwe, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli. 6 Makunu Bhaaxa i no etlela, a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa le Tirza,+ niku Ela, a n’wana wakwe, i no maha hosi cikhundleni cakwe. 7 Ahandle ka lezvo, a mhaka ya Jehovha yi nota ka Bhaaxa ni ka yindlu yakwe hi nomu wa muphrofeti Jehu, a n’wana wa Hanani, hi kota ya kubiha kontlhe loku a nga mahile mahlweni ka Jehovha, a mu zangarisa hi ntiro wa mandla yakwe a ku fana ni yindlu ya Jerobhowamu, ni lezvi a nga dele Nadhabhe.*+
8 Hi lembe ga wu 26 ga Asa, a hosi ya Judha, Ela, a n’wana wa Bhaaxa, i no maha hosi ya Izrayeli le Tirza, a fuma malembe mambiri. 9 A nandza gakwe Zimri, a hosana ya khihlanya ga tikareta takwe ta yimpi, gi no yi xuxela cikungo a hosi, yona na yi hi Tirza yinwa ni ku popiwa mutini wa Arza, loyi a nga hi muwoneleli wa yindlu le Tirza. 10 Zimri i no nghena a mu dhumela,+ a mu daya hi lembe ga wu 27 ga Asa, a hosi ya Judha, a gumesa a maha hosi cikhundleni cakwe. 11 Zvalezvi a nga maha hosi, a tshama citshan’wini ca wuhosi, i no daya vontlhe va yindlu ya Bhaaxa; a nga tsetsangi ne ni wanuna mun’we,* kani i xaka gakwe* kutani munghana wakwe. 12 Hizvalezvo, Zimri i no hihirita a yindlu yontlhe ya Bhaaxa, hi kuya hi gezu ga Jehovha legi a gi wulileko xungetano hi Bhaaxa hi nomu wa muphrofeti Jehu.+ 13 Lezvi zvi mahekile hi kota ya zviwonho zvontlhe lezvi Bhaaxa ni n’wana wakwe Ela va zvi mahileko, ni zviwonho lezvi va wonhisileko hi zvona a vaIzrayeli, va zangarisa Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, hi zvifananiso zvabye zvi nga vhuniko nchumu.+ 14 A man’wani matimu ya Ela, zvontlhe lezvi a nga maha, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli.
15 Hi lembe ga wu 27 ga Asa, a hosi ya Judha, Zimri i no maha hosi, a fuma 7 wa masiku le Tirza. Ka cikhati caleco, a mabutho ma wa govile ma randzela Gibhetoni+ wa vaFilistiya. 16 Hi kufamba ka cikhati, a masochwa lawa ma nga govile ma nozwa ku: “Zimri i yi xuxele cikungo a hosi, a yi daya.” Hikwalaho, a vaIzrayeli vontlhe va no teka Omri,+ a murangeli wa butho, va mu maha hosi ya Izrayeli ka siku galego, le wugovelweni. 17 Omri ni vaIzrayeli vontlhe lava a nga hi navo va no suka Gibhetoni va ta randzela Tirza. 18 A cikhati leci Zimri a nga wona lezvaku a dhoropa gi tekilwe, i no ya nghena lomu likhokholeni* li tiyisilweko khwatsi la yindlu* ya hosi a li hisa na a hi kwalomo, afa.+ 19 Lezvi zvi mahekile hi kota ya zviwonho zvakwe lezvi a zvi mahileko hi ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha, hi ku famba hi ndlela ya Jerobhowamu ni ka ciwonho leci a wonhisileko hi cona a vaIzrayeli.+ 20 A man’wani matimu ya Zimri ni cikungo cakwe ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli.
21 Kuve ka cikhati caleco a vanhu va ka Izrayeli va nga avanyeka hi mitlawa yimbiri. A ntlawa wun’we wu landzela Tibhini, a n’wana wa Ginate, na wu lava ku mu maha hosi, ni ntlawa lowu mun’wani wu landzela Omri. 22 Kanilezvi a vanhu lava va nga landzela Omri va no hlula vanhu lava va nga landzela Tibhini, a n’wana wa Ginate. Hikwalaho, Tibhini i nofa, Omri a maha hosi.
23 Hi lembe ga wu 31 ga Asa, a hosi ya Judha, Omri i no maha hosi ya Izrayeli, a fuma 12 wa malembe. Le Tirza i no fuma 6 wa malembe. 24 Yena i no xava a citsunga ca Samariya ka Xemeri hi titalenta* timbiri ta prata a aka dhoropa laha citsungeni. A dhoropa lego i no gi chula ku i Samariya*+ hi kota ya Xemeri, a n’winyi* wa citsunga. 25 Omri i no simama ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha, niku i wa bihile nguvhu a ku hundza vontlhe lava va nga mu rangele.+ 26 I no famba tindleleni tontlhe ta Jerobhowamu, a n’wana wa Nebhate, ni ka ciwonho leci a wonhisileko a vaIzrayeli hi cona, va zangarisa Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, hi zvifananiso zvabye zvi nga vhuniko nchumu.+ 27 A man’wani matimu ya Omri, lezvi a nga maha ni mitiro yakwe ya ntamu, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli. 28 Hi magumo, Omri i no etlela a humula ni vakokwani vakwe, a lahliwa Samariya; Ahabhi,+ a n’wana wakwe, i no maha hosi cikhundleni cakwe.
29 Ahabhi, a n’wana wa Omri, i no maha hosi ya Izrayeli hi lembe ga wu 38 ga Asa, a hosi ya Judha. Ahabhi, a n’wana wa Omri, i no fumela Izrayeli le Samariya+ a 22 wa malembe. 30 Ahabhi, a n’wana wa Omri, i wa bihile nguvhu mahlweni ka Jehovha a ku hundza vontlhe lava va nga mu rangele.+ 31 A nga kolwangi hi ku famba zviwonhweni zva Jerobhowamu,+ a n’wana wa Nebhate, kanilezvi i no tlhela a teka Jezebheli,+ a nhanyana wa Etebhali, a hosi ya vaSidhoni,+ ava sati wakwe, a sangula ku tirela Bhaali,+ a mu khizamela. 32 Ahandle ka lezvo, i no aka a alati ga Bhaali, lomu ndlwini* ya Bhaali,+ leyi a nga yi akile le Samariya. 33 Ahabhi i no maha ni tisinya to basa.*+ Ahabhi i mahile zvotala kasi ku zangarisa Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, a ku hundza a tihosi tontlhe ta ka Izrayeli, leti ti mu rangeleko.
34 Masikwini yakwe, Hiyeli, a muBheteli, i no aketa Jeriko. I no zima ciseketelo ca kona a hakhela hi matewula yakwe Abhiramu, a tlhela a vekela tivati ta gona a hakhela hi cigumandzeni cakwe Segubha, hi kuya hi mhaka ya Jehovha leyi a nga yi wulile hi nomu wa Joxuwa, a n’wana wa Nuni.+
17 Elija,*+ a muTixebheti, a nga tshama le Gileyadhe,+ i no byela Ahabhi, aku: “A ku khwatsi hi lezvi Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, loyi ndzi mu tirelako, a hanyako,* ndzeni ka malembe lawa ku nga tava ni ndzhokati kutani vhula loku ku nga hi hi gezu ga mina!”+
2 A mhaka ya Jehovha yi nota kakwe, yi taku: 3 “Suka laha uya mutsuwuka-gambo u ya fihlala Nkoveni wa Kerite wu nga mutsuwuka-gambo wa Jordhani. 4 U tanwa mati ya cicongwana niku mina ndzi ta ruma zvikunguwa zvi ta ku nyika zvakuga seyo.”+ 5 Elija i no tekela ku famba, a maha lezvi a gezu ga Jehovha gi nga mu byela; i no ya tshama Nkoveni wa Kerite, mutsuwuka-gambo wa Jordhani. 6 Ni mixo, a zvikunguwa zvi wa mu nehela a pawa ni nyama, zvi tlhela zvi mu nehela a pawa ni nyama ni gambo; i wanwa a mati ya cicongwana.+ 7 Kanilezvi andzhako ka masiku yo kari, a cicongwana ci nopswha+ hakuva ku wa ngani vhula lomu tikweni.
8 Makunu a mhaka ya Jehovha yi nota kakwe, yi taku: 9 “Suka uya Zarefate wa Sidhoni u ya tshama seyo. Ndzi ta laya a noni* ya seyo yi ku nyika zvakuga.”+ 10 Hikwalaho, i no suka a famba Zarefate. A cikhati a nga chikela laha nyangweni ya dhoropa, i no kuma a noni* na yi lava tihunyi. I no yi vitana, aku: “Ndzi kombela ku u ndzi tela ni matanyana lomu ka kopo ndzi tanwa.”+ 11 Na ya haya yi ya mu khela mati, i no yi vitana, aku: “Ndzi kombela u ndzi wuyela ni cikhemu ca pawa canjeni ga wena.” 12 A wasati i te ngalo: “A ku khwatsi hi lezvi Jehovha, a Nungungulu wa wena, a hanyako, a ndzi na pawa, ndzova ni mapanyana matsongwani ntsena lomu ka fuko ya hombe ni mafura ma tsongwani lomu ka cifukwana.+ Lezvi ndzo lava tihunyana leti ndzi taya ndzi ya maha ca ku ndziga mina ni n’wana wa mina. Andzhako ka loku hi gile hi tafa.”
13 Elija i te ngalo kakwe: “U nga chavi. Famba u ya maha lezvi u nga wula. Kanilezvi ranga hi ku ndzi mahela a cipawana ca redhonda hi lezvi u nga nazvo u ndzi tisela. Andzhako ka lezvo, u ta maha ca ku uga wena ni n’wana wa wena. 14 Hakuva Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli, i ngalo: ‘A mapa lawa ma nga lomu ka fuko ya hombe ni mafura lawa ma nga lomu ka cifukwana ma nga ta mbhela kala siku legi Jehovha a to nisa vhula laha misaveni.’”+ 15 Hikwalaho, i no famba a ya maha lezvi Elija a nga wula; yena, na Elija, ni va ngango wakwe, va noga masiku yo tala.+ 16 A mapa lawa ma nga hi lomu ka fuko ya hombe a ma mbhelangi; ni mafura lawa ma nga hi lomu ka cifukwana wonawu a ma mbhelangi, kota lezvi Jehovha a nga wulile hi nomu wa Elija.
17 Andzhako ka zvilo lezvi, a n’wana wa wasati loyi a nga hi n’winyi wa muti i no babya. A wubabyi gakwe gi no tshinga nguvhu laha ka kuza a nyima ku hefemula.+ 18 A wasati i no byela Elija, aku: “Cini u nga naco na mina,* wena munhu wa Nungungulu wa lisine? U tele ku ta ndzi alakanyisa a nandzu wa mina ni ku daya a n’wana wa mina ke?”+ 19 Kanilezvi Elija i te ngalo kakwe: “Ndzi nyike n’wana wa wena.” I no mu teka mawokweni ya wasati loye, a mu tlakula a famba naye le kwartwini ya le hehla, lomu a nga tshama kona, a ya mu lata mubhedhini wakwe.+ 20 I no kanyuluka ka Jehovha, aku: “O Jehovha, Nungungulu wa mina,+ wo neha khombo ni ka noni* leyi, leyi ndzi tshamako nayo, u daya a n’wana wa yona ke?” 21 I no barama hehla ka n’wanana makhati manharu, a kanyuluka ka Jehovha, aku: “O Jehovha, Nungungulu wa mina, ndzi kombela u tlhelisa a wutomi* ga n’wanana loyi kakwe.” 22 Jehovha i no ingisa a cikombelo ca Elija,+ a wutomi* ga n’wanana gi se wuya kakwe a hanya.+ 23 Elija i no teka n’wanana, a relela naye hi le kwartwini ya le hehla a nghena lomu ndlwini a mu nyikela ka mamani wakwe, aku: “Hi nga wona! A n’wana wa wena wa hanya.”+ 24 Zvalezvo a wasati i no byela Elija, aku: “Makunu ndza zvi tiva lezvaku hakunene wena u munhu wa Nungungulu+ ni lezvaku a mhaka ya Jehovha yi nga non’wini wa wena lisine.”
18 Andzhako ka cikhati co kari, hi lembe ga wunharu,+ a mhaka ya Jehovha yi nota ka Elija, yi taku: “Famba, u ya ti kombekisa ka Ahabhi; mina ndzi ta nisa a vhula laha misaveni.”+ 2 Hikwalaho, Elija i noya a ya ti kombekisa ka Ahabhi, a ndlala na yi hi ya hombe+ Samariya.
3 Ka cikhati caleco, Ahabhi i no vitana Obhadhiya, loyi a nga hi muwoneleli wa yindlu. (Obhadhiya i wa hi munhu a nga mu chava nguvhu Jehovha, 4 niku a cikhati leci Jezebheli+ a nga kari a lovisa* a vaphrofeti va Jehovha, Obhadhiya i no teka 100 wa vaphrofeti a va fihla lomu timhakweni hi mitlawa ya 50, a va nyika zvakuga* ni mati.) 5 Ahabhi i no byela Obhadhiya, aku: “Rendzelekela tiko gontlhe, u famba lomu zvibukeni zvontlhe zva mati ni lomu mikoveni yontlhe, kuzvilava hi ta kuma a byanyi go ringana ku gisa a mahaxi ni mamula ma hanya kasi hi nga felwi hi zvifuyo zvontlhe.” 6 Hikwalaho, va no tsemelana tiko, lomu a mun’we ni mun’wani a nga fanele ku fambela kona. Ahabhi i no famba yece hi ndlela yakwe, Obhadhiya a famba yece hi ndlela yakwewo.
7 Laha Obhadhiya a nga kari a famba, i no tlhangana na Elija. Zvalezvo i no mu tiva, awa hi nghohe, aku: “Hi wena hosi ya mina Elija?”+ 8 I no mu hlamula, aku: “Hi mina. Famba u ya byela a hosi ya wena, uku: ‘Elija i lomu.’” 9 Kanilezvi Obhadhiya i te ngalo: “Ciwonho muni ndzi nga naco lezvi u lavako ku nyikela a nandza ga wena ka Ahabhi kasi a ndzi daya? 10 A ku khwatsi hi lezvi Jehovha, a Nungungulu wa wena, a hanyako, a ku na tiko kutani mufumo lomu a hosi ya mina yi nga kala ku rumela vanhu kasi va ku lavetela. A cikhati leci va ngaku: ‘A nga kona lomu’, a hosi yi wa hlambanyisa a mufumo lowo ni tiko lego lezvaku a va ku kumangi.+ 11 Makunu lezvi u ngalo: ‘Famba u ya byela a hosi ya wena, uku: “Elija i lomu.’” 12 A cikhati ndzi to suka ka wena, a moya wa Jehovha wu ta ku teka+ uya ka wutshamu ndzi nga gi tiviko, niku loku ndzi ya byela Ahabhi, kanilezvi yena a nga ku kumi, i ta ndzi daya. Kasi lezvo, mina nandza ga wena ndza chava Jehovha kusukela wun’wananeni ga mina. 13 A hosi ya mina a yi byeliwangi lezvi ndzi nga maha a cikhati leci Jezebheli a nga kari a dayela a vaphrofeti va Jehovha lezvaku ndzi fihlile 100 wa vaphrofeti va Jehovha lomu timhakweni hi mitlawa ya 50 ndzi va nyika pawa ni mati ke?+ 14 Makunu lezvi u ngalo: ‘Famba u ya byela hosi ya wena, uku: “Elija i lomu.’” Futsi i ta ndzi daya.” 15 Kanilezvi, Elija i te ngalo: “A ku khwatsi hi lezvi Jehovha wa mabutho a hanyako, loyi ndzi mu tirelako,* nyamutlha ndzi ta ti kombisa ka Ahabhi.”
16 Hikwalaho, Obhadhiya i no famba ka Ahabhi a ya mu byela; Ahabhi i no suka a ya tlhangana na Elija.
17 Zvalezvi Ahabhi a nga wona Elija, i te ngalo kakwe: “Hi wena loyi, wena loyi u nehako a khombo legi ga hombe ka Izrayeli?”
18 Elija i te ngalo: “A hi mina ndzi nga neha a khombo legi ka Izrayeli, kanilezvi hi wena ni yindlu ya papayi wa wena hi lezvi mu nga tsika a zvileletelo zva Jehovha mu landzela vaBhaali.+ 19 Makunu vitanisa vaIzrayeli vontlhe vata ka mina Citsungeni ca Karmeli+ zvin’we ni 450 wa vaphrofeti va Bhaali ni 400 wa vaphrofeti va sinya yo basa,*+ lava va gako mezeni ya Jezebheli.” 20 Hikwalaho, Ahabhi i no rumela a gezu ka vontlhe vanhu va ka Izrayeli, a hlengeleta a vaphrofeti Citsungeni ca Karmeli.
21 Elija i no tshinela ka vanhu vontlhe, aku: “Kala rini na ma ha yimile cikari ka maalakanyo mambiri ke?+ Loku Jehovha a hi Nungungulu wa lisine, mu landzeleni;+ ni loku ku hi Bhaali, landzelani yena!” Kanilezvi a vanhu a va mu hlamulangi nchumu. 22 Makunu Elija i no byela vanhu, aku: “Hi mina ndzoce muphrofeti wa Jehovha a seleko,+ kuveni a vaphrofeti va Bhaali i 450 wa vona. 23 Va wa hi nyike a zvidhunana zvimbiri zva tihomu; a va hlawule a cidhunana cin’we va ci tsemelela hi zvitluwu va zvi tlhateka hehla ka tihunyi kanilezvi va nga dziveli ndzilo. Mina ndzi ta longisela a cidhunana leci cin’wani ndzi ci tlhateka hehla ka tihunyi kanilezvi ndzi nga ta dzivela ndzilo. 24 Andzhako ka lezvo, mu ta khongela vitweni ga nungungulu wa n’wina,+ mina ndzi ta khongela vitweni ga Jehovha. A Nungungulu loyi a to hlamula hi ndzilo i ta komba lezvaku hi yena Nungungulu wa lisine.”+ A vanhu vontlhe va no hlamula, vaku: “Lezvi u nga wula hi zvona.”
25 Elija i no byela a vaphrofeti va Bhaali, aku: “Rangani hi n’wina mu hlawula a cidhunana, mu ci longisela, hakuva n’wina mu tele, mu gumesa mu khongela vitweni ga nungungulu wa n’wina, kanilezvi mu nga dziveli ndzilo.” 26 Hikwalaho, va no teka a cidhunana leci va nga nyikiwa va ci longisela, va khongela vitweni ga Bhaali kusukela ni mixo kala ni hlikanhi, vaku: “O Bhaali, hi hlamule!” Kanilezvi a ku zwalangi gezu ne munhu wo hlamula.+ Va no ti tlatlalatela va rendzelekela a alati legi va nga mahile. 27 Ni hlikanhi, Elija i no sangula ku va poyila, aku: “Vitanani nguvhu hi gezu ga hombe! Hakuva yena i nungungulu!+ Kuzvilava ti kona a xuxako maalakanyweni yakwe kutani i noya a ya ti ruma.* Niku zvi nga maha na a no etlela, o lava ku vhuxiwa!” 28 Va no vitana hi gezu gabye gontlhe va ti tsemelela hi mikwana ni matlhari kota mukhuwo wabye, kala a nkhata wu xililika wu tata a mimiri yabye. 29 Va no simama va maha lezvo* kala a hlikanhi wu hundza ku chikela cikhati ca munyikelo wa tindzhoho wa ni gambo, kanilezvi a ku zwalangi gezu ne munhu wa ku hlamula; i hava a nga va ingisela.+
30 Hi kugumesa, Elija i no byela vanhu vontlhe, aku: “Tshinelani laha ka mina.” Hikwalaho, a vanhu vontlhe va no tshinela laha kakwe. Elija i no aketa a alati ga Jehovha legi gi nga khungumulilwe.+ 31 Elija i no teka a 12 wa maribye, ma ringanako ni ntsengo wa tixaka ta vana va Jakobe, loyi a gezu ga Jehovha gi ngata kakwe gi tako: “U ta vitaniwa ku hi wena Izrayeli.”+ 32 Hi maribye lawo, i no aka a alati+ ga vito ga Jehovha, a kela nkele wa hombe matlhelweni wontlhe ya alati wu nga ringana a ku byaliwa a tiseya* timbiri ta timbewu. 33 Andzhako ka lezvo, i no veketela a tihunyi, a tsemelela a cidhunana hi zvitluwu a zvi tlhateka hehla ka tihunyi,+ aku: “Tatani mune wa tifuko ta hombe hi mati mu ma chulula hehla ka munyikelo wa kuhiswa ni hehla ka tihunyi.” 34 I no tlhela aku: “Phindani kambe.” Hikwalaho, va no phinda kambe. I no engeta a va byela, aku: “Chelani kambe khati ga wunharu.” Hikwalaho, va no chela kambe khati ga wunharu, 35 a mati ma ku hlafala matlhelweni wontlhe ya alati, a tlhela a tata nkele hi mati.
36 Hi cikhati ca kunyikelwa ka munyikelo wa tindzhoho wa ni gambo,+ muphrofeti Elija i no tshinela laha alatini, aku: “O Jehovha, Nungungulu wa Abrahama,+ na Isaka,+ na Izrayeli, nyamutlha zvi wa tiviwe lezvaku wena u Nungungulu lomu Izrayeli niku mina ndzi nandza ga wena ni lezvaku ndzi mahile zvilo zvontlhe lezvi na ndzi rumiwa hi wena.+ 37 O Jehovha, ndzi hlamule! Ndzi hlamule kasi a vanhu lava va zvi tiva lezvaku wena Jehovha u Nungungulu wa lisine niku wa tlhelisela a timbilu tabye ka wena.”+
38 Makunu a ndzilo wa Jehovha wu no relela hi le hehla wu ta hisa a munyikelo wa kuhiswa,+ ni tihunyi, ni maribye, ni misava, wu tlhela wu pswhisa a mati lawa ma nga hi lomu nkeleni.+ 39 A cikhati leci a vanhu vontlhe va nga wona lezvo, va no tekela kuwa hi tinghohe lahasi, vaku: “Jehovha hi yena Nungungulu wa lisine! Jehovha hi yena Nungungulu wa lisine!” 40 Elija i no va byela, aku: “Khomani a vaphrofeti va Bhaali, mu nga tsiki ni mun’we a huluka!” Zvalezvo va no va khoma, Elija a relela navo cicongwaneni ca Kixoni,+ a ya va dayela seyo.+
41 Makunu Elija i no byela Ahabhi, aku: “Kandziha, u yaga, unwa hakuva ku zwala guwa ga vhula ya hombe.”+ 42 Ahabhi i no kandziha a yaga, anwa, kanilezvi Elija i no kandziha le hehla ka Karmeli a ya khizama lahasi, a veka a nghohe yakwe cikari ka madzolo yakwe.+ 43 Hi kulandzela, Elija i no byela a nandza gakwe, aku: “Kandziha u ya cuwuka tlhelweni ga bimbi.” Hikwalaho, i no kandziha a ya cuwuka, aku: “A ku na nchumu.” Elija i no mu byela 7 wa makhati, aku: “Tlhela kambe.” 44 Ka khati ga wu 7, a nandza gakwe gi te ngalo: “Ndzi wona refu ga gitsongwani go ringana ni canja ga munhu na gi tlakuka hi lomu bimbini.” Elija i te ngalo: “Famba u ya byela Ahabhi, uku: “Longisela a kareta ya wena, u relela kasi u nga vhalelwi hi vhula!’” 45 Ka cikhati caleco, a tilo gi no fenengetwa hi marefu ya ntima, ku sangula kuba moya, ku tlhela kuna a vhula ya hombe.+ Ahabhi i no simama lomu karateni yakwe aya Jezreeli.+ 46 Kanilezvi a canja ga Jehovha gi nota ka Elija, a boha a nguwo yakwe laha ciwunwini cakwe, a tsutsuma a ranga mahlweni ka Ahabhi kala Jezreeli.
19 Ahabhi+ i no hlawutela Jezebheli+ zvontlhe lezvi Elija a nga mahile ni lezvi a nga va dayisile zvona a vaphrofeti vontlhe hi cipadha.+ 2 Zvalezvo Jezebheli i no rumela a cirun’wa ka Elija, ci yaku: “A vanungungulu va wa ndzi tsayise va tlhela va engeta loku a mandziko, hi cikhati caleci, ndzi nga ku mahi zvalezvi u nga maha a* mun’we ni mun’wani wabye!” 3 Laha a ngazwa lezvo, i no chava. Hikwalaho, i no suka a tsutsuma kasi ku ponisa wutomi* gakwe.+ I no chikela Bherexebha+ wa Judha,+ a siya a nandza gakwe laho. 4 I no famba a pfhuka wa siku gin’we lomu ciwuleni a ya tshama lahasi ka sinya ya ku maha miswiyelo, a kombela kufa,* aku: “Zvi ringene! Makunu Jehovha, teka wutomi* ga mina+ hakuva a ndzi va hundzi hi nchumu a vakokwani va mina!”
5 I no barama a etlela lahasi ka sinya ya ku maha miswiyelo. Hi citshuketi ku nota a ngilozi yi ta mu henya,+ yiku: “Vhuka uga.”+ 6 A cikhati a nga cuwuka, laha tihlokweni takwe ku wa hi ni pawa ya redhonda hehla ka maribye yo hisa ni nghotso ya mati. I noga, anwa, a etlela kambe. 7 Hi ndzhako ka cikhati, a ngilozi ya Jehovha yi no wuya kambe hi khati ga wumbiri yi ta mu henya, yiku: “Vhuka uga, hakuva a liendzo li lehile nguvhu ku hundza a ntamu wa wena.” 8 Hikwalaho, i no vhuka aga, anwa. Hi ntamu lowu a wu kumileko ka zvakuga lezvo, i no famba a 40 wa masiku, wusiku ni mumu, kala a chikela Horebhe, citsungeni ca Nungungulu wa lisine.+
9 I no nghena lomu mhakweni+ a etlela kona a wusiku lego; makunu a mhaka ya Jehovha yi nota kakwe, yi taku: “Elija, zvini u mahako laha?” 10 I no hlamula, aku: “Ndza chivirikela Jehovha, a Nungungulu wa mabutho,+ hakuva a vanhu va ka Izrayeli va tsikile a civhumelwano ca wena,+ va khungumula a maalati ya wena, va tlhela va daya a vaphrofeti va wena hi cipadha+ niku hi mina ndzoce ndzi seleko. Makunu lezvi va hlota a wutomi* ga mina.”+ 11 Kanilezvi Nungungulu i te ngalo: “Huma u ya yima citsungeni mahlweni ka Jehovha.” Jehovha i wa kari a hundza+ na kuba a moya wa hombe wa ntamu wu nga kari wu pandza zvitsunga ni ku khungumula maribye mahlweni ka Jehovha,+ kanilezvi Jehovha i wa nga hi lomu ka moya. Andzhako ka moya, ku nova ni kutsekatseka ka misava,+ kanilezvi Jehovha i wa nga hi lomu ka kutsekatseka ka misava. 12 Andzhako ka kutsekatseka ka misava, ku nova ni ndzilo,+ kanilezvi Jehovha i wa nga hi lomu ndzilweni. Andzhako ka ndzilo, ku no zwala a gezu go rula, go zwalela hasi.+ 13 Zvalezvi Elija a ngazwa gezu, i no ti fenengeta nghohe hi nguwo yakwe,+ a huma a ta yima laha nyangweni ya mhako. Makunu a gezu gi no mu wutisa, giku: “Elija, zvini u mahako laha?” 14 I no hlamula, aku: “Ndza chivirikela Jehovha, a Nungungulu wa mabutho, hakuva a vanhu va ka Izrayeli va tsikile a civhumelwano ca wena,+ va khungumula a maalati ya wena, va tlhela va daya a vaphrofeti va wena hi cipadha niku hi mina ndzoce ndzi seleko. Makunu lezvi va hlota a wutomi* ga mina.”+
15 Jehovha i te ngalo kakwe: “Tlhela, uya ciwuleni ca Dhamasku. A cikhati leci u to chikela, tota Hazayeli+ lezvaku ava hosi ya Siriya. 16 U ta tota na Jehu,+ a zukulu wa Nimxi, kasi ava hosi ya Izrayeli, u ta tota na Elixa,* a n’wana wa Xafate wa Abhel-Mehola, kasi ava muphrofeti cikhundleni ca wena.+ 17 Ni wihi a to pona a cipadha ca Hazayeli+ i ta dawa hi Jehu;+ ni loyi a to pona a cipadha ca Jehu i ta dawa hi Elixa.+ 18 Mina ndzi ti siyele a 7000 wa vanhu lomu Izrayeli+ lava vontlhe a madzolo yabye ma nga kala ku khizamela Bhaali+ ne hambu ku mu pswopswa hi minomu yabye.”+
19 Hikwalaho, i no suka hi laho a ya kuma Elixa, a n’wana wa Xafate, na a rima. I wa hi ni 12 wa zvipani zva tihomu mahlweni kakwe. Elixa i wa kari a rima hi cipani leci ca wu 12. Makunu Elija i no tshinela kakwe a mu hoxela nguwo yakwe.+ 20 Zvalezvo i no tsika tihomu a tsutsuma a landza Elija, aku: “Ndzi tsike ndzi ya pswopswa papayi wa mina ni mamani wa mina. Andzhako ka lezvo, ndzi tata ndzi ku landzela.” Elija i no mu hlamula, aku: “Famba, ndzi no ku tsikisa ke?” 21 Hikwalaho, Elixa i no tlhela a ya teka a cipani cin’we ca tihomu a maha hi cona a muphahlo; i no teka a mapulangu ya cikomu ni kanga a bhika hi zvona a nyama a nyika vanhu vaga. Andzhako ka lezvo, i no suka a landzela Elija, a sangula ku mu tirela.+
20 Makunu Bhen-Hadhadhe,+ a hosi ya Siriya,+ i no hlengeleta a butho gakwe gontlhe zvin’we ni tihosi tin’wani ta 32, ni mahaxi yabye, ni tikareta. I no kandziha a ya randzela+ a Samariya+ alwa nago. 2 I no rumela a zvirun’wa dhoropeni, ka Ahabhi,+ a hosi ya Izrayeli, aku kakwe: “Bhen-Hadhadhe i ngalo: 3 ‘A prata ya wena ni ouro ya wena zva mina, zvin’we ni vasati va wena lava vo saseka ni vana va wena.’” 4 A hosi ya Izrayeli yi no hlamula, yiku: “Hosi yanga, hi kuya hi gezu ga wena, mina ndzi wa wena ni zvontlhe zvi ndzi lumbako.”+
5 Hi ndzhako ka cikhati, a zvirun’wa zvi no tlhela, zvi yaku: “Bhen-Hadhadhe i ngalo: ‘Ndzi ku rumelele a mahungu lawa yaku: “U ta ndzi nyika a prata ya wena, ni ouro ya wena, ni vasati va wena, ni vana va wena.” 6 Kanilezvi a mandziko, hi cikhati caleci, ndzi ta ku rumelela a malandza ya mina ma ta secha khwatsi lomu ndlwini ya wena ni lomu tindlwini ta malandza ya wena niku ma ta teka zvontlhe zvilo zva wena zva lisima ma wuya nazvo.’”
7 A hosi ya Izrayeli yi no vitanisa a madhota wontlhe ya tiko, yiku: “Zvi hloleni, mu zvi wona lezvaku a wanuna loyi i bhejile ku neha a khombo hakuva i lavile ku ndzi mu nyika a vasati va mina, ni vana va mina, ni prata ya mina, ni ouro ya mina niku a ndzi mu alelangi nchumu.” 8 Makunu a madhota wontlhe ni vanhu vontlhe va te ngalo kakwe: “U nga mu ingisi, ne u nga vhumeli.” 9 Hikwalaho, i no byela a zvirun’wa zva Bhen-Hadhadhe, aku: “Byelani a hosi ya mina, muku: ‘Zvontlhe lezvi u nga ranga u zvi lava ka nandza ga wena ndzi ta maha, kanilezvi lezvi zvin’wani a ndzi vhumeli.’” Zvalezvo a zvirun’wa zvi no suka zvi famba zvi tlhelisa a mhaka ka hosi.
10 Bhen-Hadhadhe i no mu rumelela a mahungu, yaku: “A vanungungulu va wa ndzi tsayise va tlhela va engeta loku kuva ni ntshuri Samariya wo enela ku nyika a canja ka mun’we ni mun’wani wa lava va ndzi landzelako!” 11 A hosi ya Izrayeli yi no hlamula, yiku: “Mu byeleni, muku: ‘Loyi a hlomako a matlhari yakwe ya yimpi ngha a nga bhumisi a ku khwatsi hi loyi a tlhatlhako.’”+ 12 Zvalezvi Bhen-Hadhadhe a ngazwa a hlamulo lowu, laha yena ni tihosi tin’wani va nga kari vanwa matendeni* yabye, i no byela a malandza yakwe, aku: “Hlomani kasi kulwa!” Hikwalaho, va no hloma kasi va dhumela a dhoropa.
13 Kanilezvi a muphrofeti wo kari i no tshinelela Ahabhi,+ a hosi ya Izrayeli, aku: “Jehovha i ngalo: ‘Wa ci wona a citshungu contlhe leci ca hombe ke? Nyamutlha ndzi ta ci nyikela canjeni ga wena; makunu u ta zvi tiva lezvaku hi mina Jehovha.’”+ 14 Ahabhi i no wutisa, aku: “U ta tirisa mani?” Yena aku: “Jehovha i ngalo: ‘Ndzi ta tirisa a malandza ya tihosana ta maprovhinsia.’” Ahabhi a wutisa, aku: “Himani a to sangula yimpi?” A muphrofeti aku: “Hi wena!”
15 Ahabhi i no hlayela a malandza ya tihosana ta maprovhinsia, a kuma 232 wa wona; andzhako ka lezvo, i no hlaya a vaIzrayeli vontlhe, a kuma 7000 wa vavanuna. 16 Va no huma ni hlikanhi, laha Bhen-Hadhadhe a nga kari anwa a popiwa lomu matendeni* zvin’we ni 32 wa tihosi leti ti nga kari ti mu vhunetela. 17 Laha a malandza ya tihosana ta maprovhinsia ma nga huma lahandle, Bhen-Hadhadhe i no tekela ku rumela zvirun’wa. Zvi no mu byela ku: “Ku tile vavanuna hi le Samariya.” 18 Bhen-Hadhadhe aku: “Loku vata hi kurula, va khomeni na va ha hanya; ni loku va tela kulwa, va khomeni kambe na va ha hanya.” 19 A cikhati leci a malandza ya tihosana ta maprovhinsia ni mabutho lawa ma nga va landzela va nga huma lomu dhoropeni, 20 a mun’we ni mun’wani i no hlasela nala wakwe. A vaSiriya va no tsutsuma,+ a vaIzrayeli va va hlongolisela; kanilezvi Bhen-Hadhadhe, a hosi ya Siriya, i no huluka hi haxi, na a hi ni vakhileli vo kari va mahaxi. 21 A hosi ya Izrayeli yi no huma yi hihirita a mahaxi ni tikareta, yi dayela a vaSiriya vo tala.
22 Andzhako ka lezvo, a muphrofeti+ i no tshinela ka hosi ya Izrayeli, aku: “Famba u ya hloma u tiya, u pimisa hi lezvi u to maha,+ hakuva kusanguleni ka lembe* gi tako a hosi ya Siriya yi tata yi ta ku dhumela.”+
23 Makunu a malandza ya hosi ya Siriya ma no byela hosi, maku: “A Nungungulu wabye i Nungungulu wa zvitsunga. Hi caleco ci nga va maha va hi hlula. Kanilezvi loku hilwa navo laha livaleni hi ta va hlula. 24 A cin’wani kambe, maha lezvi: Susa a tihosi tontlhe+ zvikhundleni zva tona u ti vhaleta hi vagovhernadhori, 25 u gumesa u hlengeleta a butho go fana ni legi u gi luzileko, ni mahaxi yo fana ni lawa u nga hi nawo, ni tikareta to fana ni leti u nga hi nato. Hi talwa navo laha livaleni, niku hakunene hi ta va hlula.” Hikwalaho, i no ingisa a wusungukati gabye, a maha zvalezvo.
26 Kusanguleni ka lembe,* Bhen-Hadhadhe i no hlengeleta a vaSiriya a kandziha aya Afeka+ a yalwa na Izrayeli. 27 A vanhu va ka Izrayeli vonawu va no hlengeletwa, va nyikiwa timbuva va huma va va khinga. Laha a vanhu va ka Izrayeli va nga govile mahlweni kabye, va wa ku khwatsi mitlhambi yimbiri ya yitsongwani ya timbuti, kuveni a vaSiriya va wa tatile a tiko gontlhe.+ 28 Makunu a munhu wa Nungungulu wa lisine i no tshinela ka hosi ya ka Izrayeli, aku: “Jehovha i ngalo: ‘Kota lezvi a vaSiriya va ngaku: “Jehovha i Nungungulu wa zvitsunga, a hi Nungungulu wa matshamu ya tivala,” ndzi ta nyikela contlhe a citshungu leci ca hombe canjeni ga wena,+ niku u ta zvi tiva lezvaku hakunene hi mina Jehovha.’”+
29 Va no gova va cuwukana, va mbheta 7 wa masiku. Hi siku ga wu 7 a yimpi yi no sangula. A vanhu va ka Izrayeli va no daya 100 000 wa masochwa yo famba hi minenge ya Siriya hi siku gin’we. 30 Lava van’wani va no tsutsuma vaya Afeka+ va ya nghena dhoropeni. Kanilezvi a khurisi gi no wela a 27 000 wa vavanuna lavo va nga sele. Bhen-Hadhadhe yenawu i no tsutsuma a nghena lomu dhoropeni a ya fihlala lomu kwartwini ya lomu cikari.
31 Hikwalaho, a malandza yakwe ma te ngalo kakwe: “Hi zwile lezvaku a tihosi ta yindlu ya ka Izrayeli tihosi ta wuxinji.* A hi boheni tisakwa zviwunwini zva hina ni tingoti tihlokweni ta hina hi huma hiya ka hosi ya Izrayeli. Kuzvilava i ta ku tsika u* hanya.”+ 32 Hikwalaho, va no boha tisakwa zviwunwini zvabye ni tingoti tihlokweni tabye, vaya ka hosi ya Izrayeli va yaku: “A nandza ga wena Bhen-Hadhadhe i ngalo: ‘Ndzi tsike ndzi* hanya.’” Yena a hlamula, aku: “Kasi wa ha hanya? Phela makabye wa mina.” 33 A vavanuna lavo va no zvi wona kota cikombiso ca zvilo zva zvinene. Na va landza magezu yakwe, va te: “Bhen-Hadhadhe makabye wa wena.” Yena aku: “Fambani mu ya mu teka.” Andzhako ka lezvo, Bhen-Hadhadhe i no huma ata kakwe. Ahabhi i no mu khilelisa lomu kareteni.
34 Makunu Bhen-Hadhadhe i te ngalo kakwe: “Ndzi ta tlhelisa a madhoropa lawa a papayi wa mina a nga teka ka papayi wa wena, niku u nga ti mahela a mamerkadho* Dhamasku, a ku khwatsi hi lezvi a papayi wa mina a nga maha le Samariya.”
Ahabhi i no hlamula, aku: “Loku hi maha civhumelwano, ndzi ta ku tsika u famba.”
Hikwalaho, va no maha civhumelwano, a mu tsika a famba.
35 Na a rumiwa hi Jehovha, a mun’we wa vana va vaphrofeti*+ i no byela a munghana wakwe, aku: “Ndzibe.” Kanilezvi inaloye i no ala ku muba. 36 Hikwalaho, i te ngalo kakwe: “Kota lezvi u nga kala ku ingisa a gezu ga Jehovha, zvalezvi u to hambana na mina, u ta dawa hi nghala.” Andzhako ka loku a hambene naye, i no kumana ni nghala yi mu daya.
37 I no kuma mun’wani munhu, aku: “Ndzibe.” A wanuna loye i no muba a mu bayisa.
38 Makunu a muphrofeti i no famba a ya rindzela a hosi laha ndleleni. I no ti fihla, a ti vhala matihlo hi nguwo. 39 Laha a hosi yi nga kari yi hundza, i no yi kanyulukela, aku: “A nandza ga wena gi wa hi lomu cikari ka yimpi. Makunu ku nota a wanuna ni munhu, a taku: ‘Hlayisa a munhu loyi. Loku o tshuka a n’walala, u ta riha a wutomi gakwe hi legi ga wena,*+ kutani u hakhela hi talenta* ya prata.’ 40 Laha a nandza ga wena gi nga ha khomekile hi ku maha leci ni leciyani, a munhu loye i no tsutsuma.” A hosi ya Izrayeli yiku kakwe: “U ta lamulisiwa zvezvo; u yi tsemile ha wece a mhaka leyi.” 41 Zvalezvo a muphrofeti i no susa a nguwo yi nga hi matihlweni yakwe, a hosi ya Izrayeli yi zvi pola lezvaku mun’we wa vaphrofeti.+ 42 A muphrofeti i te ngalo kakwe: “Jehovha i ngalo: ‘Kota lezvi u nga tsika munhu loyi ndzi nga wula ku mu lovise a huluka canjeni ga wena,+ a wutomi ga wena gi ta vhaleta a wutomi gakwe,*+ ni vanhu va wena va ta vhaleta a vanhu vakwe.’”+ 43 Zvalezvo a hosi ya Izrayeli yi no famba mutini wa yona Samariya,+ na yi tsan’wile yi tlhela yi mbhela ntamu.
21 Andzhako ka zvilo lezvi, ku no maheka zvokari xungetano hi civhina* ca Nabhote, a muJezreeli, leci ci nga hi Jezreeli,+ kusuhani ni yindlu ya wuhosi ya Ahabhi, a hosi ya Samariya. 2 Ahabhi i no byela Nabhote, aku: “Ndzi nyike a civhina ca wena kasi ndzi byala a matsawu, hakuva ci kusuhani ni muti wa mina. Mina ndzi ta ku nyika cin’wani ca cinene nguvhu ca ku vhaleta leci niku, loku u zvi lava, ndzi nga ku nyika hi mali yi ci ringanako.” 3 Kanilezvi, Nabhote i no hlamula Ahabhi, aku: “A zvi ringani ne ni kutsongwani, mahlweni ka Jehovha, lezvaku ndzi ku nyika a tshomba ya vakokwani va mina.”+ 4 Hikwalaho, Ahabhi i no nghena ndlwini yakwe, na a tsuvile, a tlhela a mbhela ntamu hi kota ya lezvi Nabhote, a muJezreeli, a nga mu hlamula, a cikhati a ngaku: “Ndzi nga ta ku nyika a tshomba ya vakokwani va mina.” Makunu i no ya etlela laha mubhedhini wakwe, a hundzuluka a cuwuka khurisi, a ala kuga.
5 A sati wakwe, Jezebheli,+ i nota kakwe a ta mu wutisa, aku: “Kasi u tsuvela yini* u ala kuga?” 6 I no mu hlamula, aku: “Hi lezvi ndzi nga byela Nabhote, a muJezreeli, ndziku: ‘Ndzi xavisele a civhina ca wena niku, loku u zvi lava, ndzi nga ku nyika a cin’wani civhina co vhaleta leci.’ Kanilezvi yena aku: ‘Ndzi nga ta ku nyika civhina ca mina.’” 7 A sati wakwe, Jezebheli, i te ngalo kakwe: “Kasi a hi wena hosi ya Izrayeli ke? Vhuka uga, a mbilu ya wena yi wa tsake. Mina ndzi ta ku nyika a civhina ca Nabhote, a muJezreeli.”+ 8 Hikwalaho, Jezebheli i no tsala mapapilo hi vito ga Ahabhi, a ma vekela cifungo* ca Ahabhi,+ a ma rumela ka madhota+ ni vahombe va nga hanya dhoropeni ga Nabhote. 9 Ka mapapilo lawo, i tsalile lezvi: “Huwelelani a cikhati ca kupfhunga,* mu tshamisa Nabhote phambeni ka vanhu. 10 Lavani a vanyamijiri vambiri va tshama mahlweni kakwe va mu lumbeta,+ vaku: ‘Wena u rukatele Nungungulu ni hosi!’,+ mu gumesa mu mu humesa lahandle, mu mu gandla hi maribye kala afa.”+
11 Hikwalaho, a vavanuna va dhoropa, a madhota ni vahombe lava va nga hanya lomu dhoropeni gakwe, va no maha zvalezvi zvi nga tsalilwe lomu ka mapapilo lawa Jezebheli a nga va rumelela. 12 Va no huwelela a cikhati ca kupfhunga,* va tshamisa Nabhote phambeni ka vanhu. 13 Ku no nghena vavanuna vambiri va vanyamijiri va tshama mahlweni kakwe va sangula ku lumbeta Nabhote mahlweni ka vanhu, vaku: “Nabhote i rukatele Nungungulu ni hosi!”+ Andzhako ka lezvo, va no humesa Nabhote lahandle ka dhoropa, va mu gandla hi maribye kala afa.+ 14 Va no rumela gezu ka Jezebheli, vaku: “Nabhote i gandlilwe hi maribye afa.”+
15 Zvalezvi Jezebheli a ngazwa lezvaku Nabhote i gandlilwe hi maribye afa, i te ngalo ka Ahabhi: “Suka u ya teka a civhina ca Nabhote, a muJezreeli,+ leci a nga ala ku ku xavisela, hakuva Nabhote a nga ha hi kona, i file.” 16 Zvalezvi Ahabhi a ngazwa lezvaku Nabhote i file, i no suka a relela aya ka civhina ca Nabhote, a muJezreeli, a ya ci teka.
17 Kanilezvi a mhaka ya Jehovha yi nota ka Elija,+ a muTixebheti, yi taku: 18 Suka, u relela, u ya tlhangana na Ahabhi, a hosi ya Izrayeli, loyi a nga Samariya.+ I le civhineni ca Nabhote lomu a yileko kona kasi a ya ci teka. 19 Mu byele, uku: ‘Jehovha i ngalo: “U dele munhu,+ lezvi u lava ku teka a tshomba yakwe ke?”’+ U gumesa uku: ‘Jehovha i ngalo: “Laha a timbyana ti nga lazvela kona a nkhata wa Nabhote hi kwalaho ti to lazvela a nkhata wa wenawu.”’”+
20 Ahabhi i no byela Elija, aku: “U ndzi kumile wena nala wa mina!”+ Elija i no mu hlamula, aku: “Ndzi ku kumile. ‘Kota lezvi u bhejileko* ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha,+ 21 ndzi ta ku nehela khombo ndzi ku swiyela, ndzi tlhela ndzi hihirita a vavanuna vontlhe* va Ahabhi+ a ku patsa ni lava va vhumalako muvhuni ni lava va rerekileko lomu Izrayeli.+ 22 Ndzi ta maha a yindlu ya wena yi fana ni yindlu ya Jerobhowamu,+ a n’wana wa Nebhate, ni yindlu ya Bhaaxa,+ a n’wana wa Ahija, hakuva u vhindlusile a zanga ya mina u wonhisa Izrayeli.’ 23 Xungetano hi Jezebheli, Jehovha i ngalo: ‘A timbyana ti taga Jezebheli tikweni ga Jezreeli.+ 24 Ni wihi wa ka Ahabhi a to fela dhoropeni i ta giwa hi timbyana, niku loyi a to fela khwatini i ta giwa hi zvinyanyani zva matilo.+ 25 Kunene, a ku tshukangi kuva ni munhu wo fana na Ahabhi+ loyi a nga bhejile* ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha, na a kucetelwa hi sati wakwe Jezebheli.+ 26 Ahabhi i no maha zvilo zvo nyenyeza nguvhu hi ku landzela a zvifananiso zvo nyenyeza* a ku khwatsi hi lezvi a vaAmori vontlhe va nga maha, lava Jehovha a va hlongolileko mahlweni ka vaIzrayeli.’”+
27 Zvalezvi Ahabhi a ngazwa timhaka leti, i no handzula a tinguwo takwe, a boha tisakwa mirini wakwe, a pfhunga,* a etlela lahasi ka tisakwa, a famba na a xukuvalile. 28 Makunu a mhaka ya Jehovha yi nota ka Elija, a muTixebheti, yi taku: 29 “Wa zvi wona lezvi Ahabhi a nga ti koramisisa zvona hi kota ya mina ke?+ Kota lezvi a ti koramisileko mahlweni ka mina, ndzi nga ta neha a khombo masikwini yakwe. Ndzi ta neha a khombo hehla ka yindlu yakwe masikwini ya n’wana wakwe.”+
22 A ku vangi ni yimpi cikari ka Siriya ni Izrayeli hi malembe manharu. 2 Hi lembe ga wunharu, Jehoxafati,+ a hosi ya Judha, i no relela aya ka hosi ya Izrayeli.+ 3 A hosi ya Izrayeli yi no byela a malandza ya yona, yiku: “Ma zvi tiva lezvaku Ramote-Gileyadhe+ wa hina hambulezvo ha maha mihoni ya ku gi teka ka hosi ya Siriya.” 4 A hosi yi no wutisa Jehoxafati, yiku; “U ta famba na mina hi yalwa le Ramote-Gileyadhe ke?” Jehoxafati i no hlamula a hosi ya Izrayeli, aku: “Mina ndzi tava zvin’we na wena. A vanhu va mina va tava zvin’we ni vanhu va wena. A mahaxi ya mina ma tava zvin’we ni mahaxi ya wena.”+
5 Kanilezvi Jehoxafati i no byela a hosi ya Izrayeli, aku: “Hi nga ranga hi ku wutisa+ a gezu ga Jehovha.”+ 6 Hikwalaho, a hosi ya Izrayeli yi no hlengeleta a vaphrofeti, cipimo ca 400 wa vavanuna, yiku kabye: “Ndzi famba ndzi yalwa ni Ramote-Gileyadhe, kutani ndzi ngayi ke?” Vona vaku: “Kandziha, Jehovha i ta gi nyikela canjeni ga hosi.”
7 Hi kulandzela, Jehoxafati i te ngalo: “Kasi a ku na muphrofeti wa Jehovha laha ke? A hi wutiseni ha yenawu.”+ 8 Makunu a hosi ya Izrayeli yi no byela Jehoxafati, yiku: “Ka hi ni munhu mun’we hi nga wutisako Jehovha hi ka yena+ kanilezvi ndza mu venga+ hakuva a nga tshuki a phrofeta zvazvinene hi mina, kanilezvi zvakubiha basi.+ Hi Mikaya, a n’wana wa Imla.” Kanilezvi Jehoxafati i te ngalo: “A hosi yi nga wuli lezvo.”
9 Hikwalaho, a hosi ya Izrayeli yi no vitana a mutiri wa laha wuhosini, yi taku: “Hatlisa u neha Mikaya, a n’wana wa Imla.”+ 10 Makunu a hosi ya Izrayeli, na Jehoxafati, a hosi ya Judha, va wa tshamile, a mun’we ni mun’we laha ka citshamu cakwe ca wuhosi, na va bohile a tinguwo tabye ta wuhosi. Va wa tshamile laha ka wutshamu ga kuhulela kona timbewu mahlweni ka nyangwa ya Samariya, a vaphrofeti vontlhe na va phrofeta mahlweni kabye.+ 11 Zedhekiya, a n’wana wa Kenana, i no ti mahela tinanga ta simbi, aku: “Jehovha i ngalo: ‘Hi tinanga leti, u ta vhindla* a vaSiriya kala u va lovisa va ku bhi.’” 12 Vontlhe a vaphrofeti lava van’wani va wa phrofeta zvalezvi zva zvin’we, vaku: “Kandziha uya Ramote-Gileyadhe, u ta hlula; Jehovha i ta gi nyikela canjeni ga hosi.”
13 Hikwalaho, a cirun’wa leci ci ngaya ci ya vitana Mikaya, ci te ngalo kakwe: “Wa zvi wona! A magezu ya vaphrofeti ma wulawula zvazvinene hi hosi. A gezu ga wenawu gi wa fane ni magezu yabye, u wulawula zvazvinene.”+ 14 Kanilezvi Mikaya i te ngalo: “A ku khwatsi hi lezvi Jehovha a hanyako, ni cihi leci Jehovha a to ndzi byela ndzi ta wula ceco.” 15 Mikaya i noya ka hosi, a hosi yi mu wutisa, yiku: “Mikaya, hi famba hi yalwa ni Ramote-Gileyadhe kutani hi ngayi ke?” Mikaya i no tekela ku hlamula, aku: “Kandziha, u ta hlula; Jehovha i ta gi nyikela canjeni ga hosi.” 16 A hosi yi te ngalo kakwe: “Ndzi ta ku hlambanyisa makhati mangani kasi u nga ndzi byeli zvin’wani ahandle ka lisine vitweni ga Jehovha ke?” 17 Hikwalaho, i te: “Ndzi wona vaIzrayeli vontlhe na va hangalakile le zvitsungeni+ a ku khwatsi tiyivhu to kala murisi. Jehovha i te: ‘A va na n’winyi. A mun’we ni mun’wani i wa tlhele kaya kakwe hi kurula.’”
18 A hosi ya Izrayeli yi no byela Jehoxafati, yiku: “A ndzi ku byelangi, ndziku: ‘A nga ta phrofeta zvazvinene hi mina, kanilezvi zvakubiha basi’ ke?”+
19 Hi kulandzela, Mikaya i te: “Hikwalaho, zwana a gezu ga Jehovha: Ndzi wonile Jehovha na a tshamile citshan’wini cakwe ca wuhosi,+ ni butho gontlhe ga le matilweni na gi yimile kusuhani kakwe, tlhelweni gakwe ga cinene ni ga cibhabha.+ 20 Jehovha i te: ‘Himani a to khohlisa Ahabhi kasi a kandziha Ramote-Gileyadhe a ya fela kona ke?’ A mun’we i wa wula lezvi, a mun’wani a wula lezviya. 21 Makunu ku nota moya*+ wu ta yima mahlweni ka Jehovha, wuku: ‘Mina ndzi ta mu khohlisa.’ Jehovha i no mu wutisa, aku: ‘U ta zvi mahisa kuyini?’ 22 I no hlamula, aku: ‘Ndzi ta huma ndzi ya ti maha moya wa kukhohlisa minon’wini ya vaphrofeti vakwe vontlhe.’+ Hikwalaho, i te ngalo: ‘U ta mu khohlisa, niku ahandle ka lezvo, u ta humelela. Famba u ya maha zvezvo.’ 23 Makunu Jehovha i chelile moya wa kukhohlisa minon’wini ya vontlhe vaphrofeti lava va wena,+ kanilezvi Jehovha i wulile lezvaku u ta welwa hi khombo.”+
24 Zedhekiya, a n’wana wa Kenana, i no tshinela aba Mikaya laha ka rama, aku: “A moya wa Jehovha wu hundzisile kuyini laha ka mina wu ta wulawula na wena?”+ 25 Mikaya i no hlamula, aku: “U ta zvi wona a ku wu hundzisile kuyini a siku legi u to nghena lomu kwartwini ya lomu cikari u fihlala.” 26 A hosi ya Izrayeli yi te: “Khoma Mikaya u mu nyikela ka Amoni, a hosana ya dhoropa, ni ka Jowaxi, a n’wana wa hosi. 27 Va byele, uku: ‘A hosi yi te ngalo: “Vhalelani inaloyi lomu paxweni+ mu mu nyika zvakuga* zva zvitsongwani ni mati ya matsongwani kala ndzi wuya hi kurula.”’” 28 Kanilezvi Mikaya i te: “Loku u wuya hi kurula, Jehovha a nga wulawulangi na mina.”+ I no engeta, aku: “Zvi zweni n’wina n’wentlhe vanhu.”
29 Hikwalaho, a hosi ya Izrayeli, na Jehoxafati, a hosi ya Judha, va no kandziha vaya Ramote-Gileyadhe.+ 30 Makunu a hosi ya Izrayeli yi no byela Jehoxafati, yiku: “Mina ndzi ta ti cica ndzi nghena yimpini kanilezvi wena boha a tinguwo ta wena ta wuhosi.” Hikwalaho, a hosi ya Izrayeli yi no cica tinguwo kasi va nga yi poli+ yi nghena yimpini. 31 A hosi ya Siriya yi wa leletele a 32 wa vakomandante va tikareta ta yona,+ yiku: “Mu ngalwi ni mun’wani munhu — kani wamutsongwani kutani wahombe — ntsena ni hosi ya Izrayeli.” 32 Zvalezvi a vakomandante va tikareta va nga wona Jehoxafati, va no ti byela lezvi: “Hakunene leyi hi yona hosi ya Izrayeli.” Hikwalaho, va noya kakwe va yalwa naye. Makunu Jehoxafati i no sangula kuba huwa a kombela ku vhuniwa. 33 Zvalezvi a vakomandante va tikareta va nga wona lezvaku a hi yona hosi ya Izrayeli, va no tsika ku mu hlongolisela.
34 Kanilezvi a wanuna wo kari i no ti phandela a paxa wakwe halahala, wu ya fula a hosi ya Izrayeli hi laha a cikatawu ca yona ca simbi ci tlhanganako kona. Hikwalaho, a hosi yi no byela a mufambisi wa kareta ya yona, yiku: “Jika u ndzi humesa lomu yimpini* hakuva ndzi bayisilwe nguvhu.”+ 35 A yimpi yi no simama ku hisa ka siku lego niku a hosi yi no yimisiwa lomu kareteni yi cuwukana ni vaSiriya. A nkhata wa cilondza wu no khulunga lomu kareteni ya yimpi yi gumesa yifa ni gambo.+ 36 Na giya kupeleni, ku no biwa hungu cikari ka masochwa, vaku: “A mun’we ni mun’wani i waye dhoropeni gakwe! A mun’we ni mun’wani i waye tikweni gakwe!”+ 37 Makunu a hosi yi nofa, yi nehiwa Samariya; va no lahla hosi le Samariya. 38 A cikhati leci va nga hlazva a kareta ya yimpi citivaneni ca Samariya, a timbyana ti no lazvela a nkhata wakwe niku a zvibhayi zvi no hlamba laho,* kota lezvi Jehovha a nga wulile.+
39 A man’wani matimu ya Ahabhi, zvontlhe lezvi a nga maha ni yindlu* ya matino ya ndlovhu+ leyi a nga aka, ni madhoropa wontlhe lawa a nga aka, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Izrayeli. 40 Ahabhi i no etlela a humula ni vakokwani vakwe;+ a n’wana wakwe Ahaziya+ i no maha hosi cikhundleni cakwe.
41 Jehoxafati,+ a n’wana wa Asa, ive hosi ya Judha hi lembe ga wumune ga Ahabhi, a hosi ya Izrayeli. 42 Jehoxafati i wa hi ni 35 wa malembe a cikhati leci a nga maha hosi, niku i no fuma a 25 wa malembe Jerusalema. A vito ga mamani wakwe ku wa hi Azubha, a nhanyana wa Xilhi. 43 I no simama ku famba ndleleni yontlhe ya Asa,+ a papayi wakwe. A nga hambukangi ka yona niku i no maha zvakululama mahlweni ka Jehovha.+ Hambulezvo, a matshamu yo tlakuka a ma susiwangi. A vanhu va wa ha simama ku maha miphahlo ni ku tuvikisa a musi wa miphahlo lomu ka matshamu yo tlakuka.+ 44 Jehoxafati i no hanya hi kurula ni hosi ya Izrayeli.+ 45 A man’wani matimu ya Jehoxafati, a mitiro yakwe ya ntamu ni lezvi a nga lwisa zvona a tiyimpi, ma tsalilwe bhukwini ga matimu ya zvikhati zva tihosi ta Judha. 46 I no hlongola a zvibhayi zva tempeli+ zva vavanuna lomu tikweni, lezvi zvi nga sele masikwini ya papayi wakwe Asa.+
47 Ka cikhati leco ku wa nga hi na hosi le Edhomi,+ va wa fumelwa hi hosana.+
48 Jehoxafati i no maha ni zvitimela* zva Tarxixi* kasi zviya Ofira zvi ya rwala a ouro,+ kanilezvi a zvi fambangi hakuva zvi no wonheka le Eziyoni-Gebhera.+ 49 Kuve ka cikhati caleco Ahaziya, a n’wana wa Ahabhi, a nga byela Jehoxafati, aku: “Tsika a malandza ya mina ma famba ni malandza ya wena lomu zvitimeleni”,* kanilezvi Jehoxafati a nga vhumelangi.
50 Hi kugumesa, Jehoxafati i no etlela, a humula ni vakokwani vakwe,+ niku i no lahliwa ni vakokwani vakwe Dhoropeni ga Dhavhidha, a kokwani wakwe; a n’wana wakwe Jehoramu+ i no maha hosi cikhundleni cakwe.
51 Ahaziya,+ a n’wana wa Ahabhi, i no maha hosi ya Izrayeli le Samariya hi lembe ga wu 17 ga Jehoxafati, a hosi ya Judha, niku i no fumela a vaIzrayeli a malembe mambiri. 52 I no simama ku maha zvakubiha mahlweni ka Jehovha, a landzela ndlela ya papayi wakwe+ ni mamani wakwe+ ni ndlela ya Jerobhowamu, a n’wana wa Nebhate, loyi a nga wonhisa a vaIzrayeli.+ 53 I no simama ku tirela Bhaali,+ a mu khizamela, a zangarisa Jehovha, a Nungungulu wa Izrayeli,+ a ku khwatsi hi papayi wakwe.
Hi kukongoma: “masiku”.
Kutani: “virgem”.
Kutani: “a mu khunguvanyisa; a mu kawuka”.
Kutani: “muhefemulo wa wena ni muhefemulo wa”.
Kutani: “a nga tlhatlhisa muhefemulo wa mina”.
Kutani: “mula ga kati”.
Kutani: “khombela”.
Kutani: “khombela”.
Hi kukongoma: “pandzeka”.
Kutani: “khombela”.
Kutani: “wa lisima”.
Hi kukongoma: “Ndza famba ndleleni ya misava yontlhe”.
Kutani: “u ta tlhariha”.
Hi kukongoma: “ku nga ta tsemiwa munhu ka wena”.
Kutani: “Xeyole”, ku nga cilahla ca vanhu vontlhe. Wona Tlhamuselo wa magezu ya Bhibhiliya.
Kutani: “Xeyole”, ku nga cilahla ca vanhu vontlhe. Wona Tlhamuselo wa magezu ya Bhibhiliya.
Hi kukongoma: “a tinghohe tabye ti wa cuwukele mina”.
Kutani: “muhefemulo”.
Kutani: “a ndzi nyika wuhosi”.
Kutani: “a ya ti hoxela ka”.
Kutani: “vana”.
Kutani: “vana”.
Kutani: “teka a”.
Kutani: “ndzi cifanyana”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “vo karata”. Hi kukongoma: “vo bindza”.
Hi kukongoma: “a masiku yo tala”.
Hi kukongoma: “masikwini ya wena wontlhe”.
Hi kukongoma: “ndzi ta lehisa a masiku ya wena”.
Hi kukongoma: “va chava”.
Ku nga Congo wa Eufrate.
Kutani: “tributo”, wona laha kaku: “ndzuvo” ka Tlhamuselo wa magezu ya Bhibhiliya.
A kore yi waya a 220 l. Wona Ap. B14.
Ku nga mupela-gambo wa Congo wa Eufrate.
A vhina i sinya leyi yi pswalako mauvha.
A ntsengo lowu wa kumeka ka tikopiya to kari ta Bhibhiliya to tsaliwa hi mandla ni ka matimu ya Bhibhiliya yo fana ni lawa. A tikopiya tin’wani ti i 40 000.
Kutani: “wula”.
Kutani: “zvivangwa zvo haha”.
Kuzvilava ku patsiwa a zviharana zvo famba hi khwiri ni zvidodwani.
Kutani: “contlhe cikhati i wa randza Dhavhidha”.
A kore yi waya a 220 l. Wona Ap. B14.
Kutani: “wa varwali va mindzhwalo”.
Hi kukongoma: “vana va Izrayeli”.
Wona Ap. B15.
Wona Ap. B8.
A nkono wun’we wu wa ringana a 44,5 cm. Wona Ap. B14.
Hi kukongoma: “tempeli ya yindlu”.
Kutani: “kuanama”.
Laha ku wuliwa a Wutshamu go Basa.
Hi kukongoma: “cineneni”.
Kutani: “denga; terraço”.
Ku nga cikari ka yindlu.
Ku nga Wutshamu go Basa legi gi nga hi phambeni ka Wutshamu go Basabasa.
Ku nga Wutshamu go Basabasa.
Hi kukongoma: “lomu ndzeni ni lahandle”.
Kuzvilava ku wuliwa a tiaro ta tivati kutani a tipimo ta tivati.
Laha ku wuliwa Wutshamu go Basa.
Kuzvilava ku wuliwa a tiaro ta tivati kutani a tipimo ta tivati.
Kutani: “pátio”.
Wona Ap. B15.
Wona Ap. B15.
Kutani: “palácio”.
A nkono wun’we wu wa ringana a 44,5 cm. Wona Ap. B14.
Kutani: “retângulo”.
Kutani: “palácio”.
Kutani: “pátio”.
Hi kukongoma: “yindlu ya Sala”.
Kutani: “wasati wo felwa hi nuna”.
Kutani: “brondze”, laha ni ka man’wani matshamu ka cipimo leci.
Laha ku wuliwa a Wutshamu go Basa.
Kutani: “hi le dzongeni”.
Zvi wulako ku: “Yena [ku nga Jehovha] i wa gi yimise gi tiya”.
Kutani: “n’walungu”.
Kuzvilava zvi wula ku: “Hi ntamu”.
Kutani: “thangi”.
Kutani: “norte”.
Kutani: “sul”.
Cipimo ca 7,4 cm. Wona Ap. B14.
A bhatu gi waya a 22 l. Wona Ap. B14.
Kutani: “tikareta ta mati”.
Kutani: “korowa”.
A bhatu gi waya a 22 l. Wona Ap. B14.
Kutani: “yi wa hi ni mune wa mikono a kuanama”.
Kutani: “tenazes”.
Laha ku wuliwa a Wutshamu go Basa.
Ku nga Mubuzo wa Michacha.
Wona Ap. B15.
Hi kukongoma: “a n’wana wa wena, a to huma hi lomu ciwunwini ca wena”.
Kutani: “loyi mun’wani a mu rwexa ciruko”. Ci nga cihlambanyo ca ku loku ci nga tatisiwi kutani loku ci hambunyetwa ci wa neha ciruko kota tsayiselelo.
Hi kukongoma: “ciruko”.
Hi kukongoma: “ciruko”.
Kutani: “xanisileko”.
Kutani: “bhandzala”.
Hi kukongoma: “a va randzela tikweni ga tinyangwa takwe”.
Kutani: “nduma”.
Kutani: “fornalha”.
Kutani: “ni ka cihi va ku kombelako”.
Kutani: “miphahlo ya kurula”. Wona Tlhamuselo wa magezu ya Bhibhiliya.
Kutani: “pátio”.
Kutani: “miphahlo ya kurula”. Wona Tlhamuselo wa magezu ya Bhibhiliya.
Kutani: “nyangweni ya Hamate”.
Hi kukongoma: “Hi siku ga wu 8”. Ku nga siku gi nga landzela a cikhati leci ca wumbiri ca 7 wa masiku.
Kutani: “palácio”.
Hi kukongoma: “ndzi ta tsema”.
Hi kukongoma: “i tava vingu”.
Kutani: “palácio”.
Hi kukongoma: “ma wa nga lulamangi matihlweni yakwe”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “Tiko gi nga Vhuniko Nchumu”.
A talenta yi wa peza a 34,2 kg. Wona Ap. B14.
Kutani: “palácio”.
I gezu ga ciHebheru gi wulako ku: “ku tata”.
Kutani: “cinyikiwo ca kusalisana”.
Kutani: “i no tiyisa”.
Kutani: “va nga kala ku va konela kuloviswa”.
I gezu ga ciHebheru gi wulako ku: “ku tata”.
Kutani: “ka mapaketi; ka tinavhiyo”.
Kutani: “ka mapaketi; ka tinavhiyo”.
Kutani: “hi titekatekani”.
Hi kukongoma: “Ci hava ci nga yi fihlalele”.
Hi kukongoma: “i no mbhela moya”.
Kutani: “magezu”.
A talenta yi wa peza a 34,2 kg. Wona Ap. B14.
Kutani: “mapaketi; tinavhiyo”.
Kutani: “palácio”.
Hi kukongoma: “hi kuya hi canja ga hosi Solomoni”.
A xekeli gi wa ringana a 11,4 g. Wona Ap. B14.
Kutani: “tingenge”, zvitlhangu zva zvitsongwani zvi nga tala ku tiriswa hi van’wamawura.
A pondo ka mitsalo ya ciHebheru yi wa ringana a 570 g. Wona Ap. B14.
Kutani: “mapaketi; tinavhiyo”.
Hi kukongoma: “va wa hlota nghohe ya”.
Kutani: “vakhileli va mahaxi”.
Kutani: “vakhileli va mahaxi”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “hi le Gibhite ni le Kuwe; a vaxavisi va hosi va wa ma xava le Kuwe”, kuzvilava na ku wuliwa le Kilikiya.
Kutani: “Mu nga tekani navo”.
Kutani: “yi wa nga ti nyikelangi hi kumbhelela”.
Hi kukongoma: “tsema”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “tsikisa mafi”.
Hi kukongoma: “a nga dayile”.
Hi kukongoma: “i no tlakusa canja gakwe a vhukela”.
I gezu ga ciHebheru gi wulako ku: “ku tata”.
Kutani: “a muhefemulo wa wena wu”.
Hi kukongoma: “A masiku”.
Kutani: “madhota”.
Kutani: “madhota”.
Kutani: “madhota”.
Hi kukongoma: “matendeni”.
Hi kukongoma: “ma hlawulilweko”.
Kutani: “tiyisa”.
Kutani: “tiyisa”.
Kutani: “khuma ga mafura”. Ku nga khuma gi tsakamileko hi mafura ya miphahlo.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “I wa tata canja ga ni wihi a nga zvi lava”.
Kutani: “U ta mu byela lezvi ni lezvi”.
Kutani: “zvifananiso zvi nyekisilweko”.
Hi kukongoma: “tsema”.
Hi kukongoma: “ni wihi munhu a xixitelako a khurisi”. Lawa magezu ya ciHebheru ya ku chepeta, ma wulako vavanuna.
Hi kukongoma: “tsema”.
Ku nga Congo wa Eufrate.
Hi kukongoma: “A masiku lawa”.
Kutani: “palácio”.
Hi kukongoma: “vatsutsumi”.
Loyi a gin’wani vito a nga Abhija.
Kutani: “yi wa nga ti nyikelangi hi kumbhelela”.
A gezu ga ciHebheru gi tirisilweko laha kuzvilava hi gona gin’we ni legi gi wulako a “macimba ya zvihari”. Gi tirisiwa kota gezu ga ku chepeta.
Kutani: “yi wa ti nyikele hi kumbhelela”.
Hi kukongoma: “wontlhe a masiku yakwe”.
Kutani: “ku tiyisa; ku aketa”.
Kutani: “palácio”.
Kutani: “ku tiyisa; ku aketa”.
Kutani: “a tiyisa; a aketa”.
Kutani: “a nga ma tiyisa; a nga ma aketa”.
Kutani: “A nga siyangi ne ni mun’we na a hefemula”.
Ku nga n’wana wa Jerobhowamu.
Hi kukongoma: “ni wihi munhu a xixitelako a khurisi”. Lawa magezu ya ciHebheru ya ku chepeta, ma wulako vavanuna.
Kutani: “muphoteli wakwe wa nkhata”.
Kutani: “torre”.
Kutani: “palácio”.
A talenta yi wa peza a 34,2 kg. Wona Ap. B14.
Zvi wulako ku: “Ca lixaka la Xemeri”.
Hi kukongoma: “hosi”.
Kutani: “tempeleni”.
Zvi wulako ku: “A Nungungulu wa mina hi Jehovha”.
Hi kukongoma: “ndzi yimako mahlweni kakwe”.
Kutani: “wasati wo felwa hi nuna”.
Kutani: “wasati wo felwa hi nuna”.
Kutani: “Cini ndzi nga naco na wena”.
Kutani: “wasati wo felwa hi nuna”.
Kutani: “muhefemulo”.
Kutani: “muhefemulo”.
Hi kukongoma: “tsema”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “ndzi yimako mahlweni kakwe”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “i no endza”.
Kutani: “va mahisa ku khwatsi vaphrofeti”.
A seya yi waya a 7,33 l. Wona Ap. B14.
Kutani: “ka muhefemulo wa wena zvo fana ni lezvi u nga maha ka muhefemulo wa”.
Kutani: “muhefemulo”.
Kutani: “ku a muhefemulo wakwe wufa”.
Kutani: “muhefemulo”.
Kutani: “muhefemulo”.
Kutani: “muhefemulo”.
Zvi wulako ku: “Nungungulu Kuhanyisa”.
Kutani: “michacheni”.
Kutani: “michacheni”.
Ku nga cikhati ca kusangula ka nguva ya cimumu.
Ku nga cikhati ca kusangula ka nguva ya cimumu.
Kutani: “tihosi ti nga ni lirandzo li nga mbheliko”.
Kutani: “a muhefemulo wa wena wu”.
Kutani: “Tsika muhefemulo wa mina wu”.
Kutani: “a maruwa”.
“A vana va vaphrofeti” zvi nga maha na ku wuliwa a cikola ca ku gondzisa a vaphrofeti kutani ntlawa wa vaphrofeti.
Kutani: “a muhefemulo wa wena wu ta vhaleta a muhefemulo wakwe”.
A talenta yi wa peza a 34,2 kg. Wona Ap. B14.
Kutani: “a muhefemulo wa wena wu ta vhaleta a muhefemulo wakwe”.
A civhina i simu ga tisinya leti ti pswalako mauvha.
Hi kukongoma: “Kasi a moya wa wena wu tsuvela yini?”
Kutani: “selo”.
Kutani: “kujejuwara”.
Kutani: “kujejuwara”.
Hi kukongoma: “u ti xavisileko”.
Hi kukongoma: “ni wihi munhu a xixitelako a khurisi”. Lawa magezu ya ciHebheru ya ku chepeta, ma wulako vavanuna.
Hi kukongoma: “a nga ti xavisile”.
A gezu ga ciHebheru gi tirisilweko laha kuzvilava hi gona gin’we ni legi gi wulako a “macimba ya zvihari”. Gi tirisiwa kota gezu ga ku chepeta.
Kutani: “jejuwara”.
Kutani: “chovha”.
Kutani: “ngilozi”.
Hi kukongoma: “pawa”.
Hi kukongoma: “wugovelweni”.
Zvi nga maha na zvi wula ku: “laha a zvibhayi zvi nga hlamba kona, a timbyana ti no lazvela a nkhata wakwe.”
Kutani: “palácio”.
Kutani: “mapaketi; tinavhiyo”.
Kutani: “ka mapaketi; ka tinavhiyo”.