PAPILO GA JAKOBE

1 Jakobe,+ a nandza ga Nungungulu ni ga Hosi Jesu Kristu, ka 12 wa tixaka leti ti hangalakileko:

Ndza mu losa!

2 Vamakabye va mina, zvi woneni kota cigelo ca kutsaka ka lisine loku mu welwa hi mindzhingo yo tsalangana,+ 3 kota lezvi mu zvi tivako lezvaku a kukholwa ka n’wina loku ku ringilweko ku pswala kutimisela.+ 4 Kanilezvi tsikani a kutimisela ku mbhetisa a ntiro wa kona, kasi mu mbhelela mu nga hi na cisolo matlhelweni wontlhe, na mu nga kiyelelwi hi nchumu.+

5 Hikwalaho, loku a hi kona cikari ka n’wina a kiyelelwako hi wutlhari, i wa simame ku kombela ka Nungungulu,+ hakuva yena i nyika vontlhe na a nga feleli ne ku sola,+ niku i ta nyikiwa.+ 6 Kanilezvi i wa simame ku kombela hi kukholwa,+ na a nga kanakani ne ni kutsongwani,+ hakuva loyi a kanakanako i fana ni vingo* ga bimbi gi kukuletwako hi moya giya seno ni seno. 7 Kunene, a munhu loye a nga rindzeli ku amukela nchumu hi ka Jehovha;* 8 i na ni timbilu timbiri+ niku a nga tiyangi tindleleni takwe tontlhe.

9 Kanilezvi, ngha a makabye loyi a koramileko a tsaka* hi kutlakuswa kakwe,+ 10 ni loyi wo ganya i wa tsake hi kutsongahatwa kakwe,+ hakuva i ta hundza a ku fana ni citsangi ca lomu khwatini. 11 Hakuva a ku khwatsi hi lezvi a gambo gi tsuwukako ni mumu wa gona wo hisa, gi womisa sinya a citsangi ca yona ciwa lahasi ni kusaseka ka yona ku nyamalala, hi zvalezvo kambe ni munhu wo ganya i ta nyamalala cikari ka mitiro yakwe.+

12 Wa tsaka a munhu loyi a simamako ku timisela mindzhingo,+ hakuva loku a pasisilwe i ta amukela a cidlodlo* ca wutomi,+ leci Jehovha* a tsumbisako lava va simamako ku mu randza.+ 13 Loku a munhu a ringiwa, a nga faneli ku wula ku: “Ndzi ringiwa hi Nungungulu.” Hakuva Nungungulu a nga ringiwi hi zvilo zvo biha, ne a nga ringi munhu. 14 Kanilezvi a munhu ni munhu i ringiwa hi ku kokiwa ni ku xengiwa* hi kunavela kakwe wutsumbu.+ 15 Makunu, loku a kunavela ku xurile nyimba ku pswala ciwonho, a ciwonho na conawu loku ci mahilwe ci pswala kufa.+

16 Mu nga ti kalaveli, vamakabye va mina va randzekako. 17 A zvinyikiwo zvontlhe zvo saseka ni zvinyikiwo zvontlhe zvo mbhelela zvita hi le hehla,+ zvi relela hi ka Papayi wa kuwonekela ka le tilweni,+ loyi a nga hundzukiko kutani ku cica a ku fana ni ndzhuti wu cicacicako.+ 18 Hi kurandza kakwe, i no hi pswala hi mhaka ya lisine+ kasi hiva mihandzu yo sangula ya zvivangwa zvakwe.+

19 Tivani lezvi, vamakabye va mina va randzekako: A mun’we ni mun’wani i fanele ku hatlisa kuzwa, a nonoka ku wulawula,+ a tlhela a nonoka ku zangara,+ 20 hakuva a zanga ya munhu a yi mahi a kululama ka Nungungulu.+ 21 Hikwalaho, hoxani a kunyenyeza kontlhe ni kubiha kontlhe,*+ mu vhumela hi kurula a mhaka leyi yi byaliwako ka n’wina, leyi yi zvi kotako ku mu ponisa.*

22 Kanilezvi ngha muva vamahi va mhaka,+ mu ngavi vazwi ntsena, mu ti kanganyisa hi maalakanyo ya mawunwa. 23 Hakuva loku a munhu a hi muzwi wa mhaka, kanilezvi a nga hi mumahi,+ i fana ni munhu loyi a cuwukako a nghohe yakwe laha ka woni.* 24 Hakuva wa ti wona, a suka a famba, niku zvalezvo i rivakelwa ku munhu wo tshamisa kuyini. 25 Kanilezvi loyi a hlolako khwatsi a nayo wu mbheleleko,+ lowu wa kutlhatlheka, a simama ka wona, i maha mumahi wa ntiro, na a nga hi muzwi a rivakelwako hi kuhatlisa, niku i ta tsaka ka lezvi a mahako.+

26 Loku a wokari a alakanya ku mukhozeli wa Nungungulu* kanilezvi na a nga fumeli lirimi lakwe,*+ wa kanganyisa a mbilu yakwe, niku a kukhozela kakwe a ku vhuni nchumu. 27 A kukhozela loku ku* basileko ni ku nga solekiko mahlweni ka Nungungulu tlhelo Papayi wa hina, hi loku: Ku hlayisa a vanana va felweko hi vapswali+ ni tinoni*+ kuxanisekeni kabye,+ ni ku tshama a nga hi na noda ya zvatiko.+

2 Vamakabye va mina, xana mo khoma zvi tiya kukholweni ka Hosi ya hina yo ngangamela, Jesu Kristu, lezvo na mu kombisa cihlawulela ke?+ 2 Hakuva loku a munhu a bohileko tiphera ta ouro titihweni takwe ni tinguwo to dhura a nghena mutlhanganweni wa n’wina, ku gumesa ku nghena a cisiwana ci bohileko tinguwo ta chaka, 3 mu khatalela loyi a bohileko tinguwo to dhura, muku: “Wena tshama hi laha ka kunene”, kanilezvi ka loyi wa cisiwana, muku: “Wena yima”, kutani: “Tshama hi lahaya hasi ka cikhegetelo ca mikondzo ya mina”.+ 4 Loku mu maha lezvo, a mo phaka vanhu hi mitlawa cikari ka n’wina,+ muva valamuli va mahako zviboho zvo biha ke?+

5 Ingiselani, vamakabye va mina va randzekako. Kasi Nungungulu a nga hlawulangi vanhu lava va nga zvisiwana hi mawonela ya tiko lezvaku va ganya kukholweni+ va tlhela vava vagi va tshomba ya Mufumo lowu a wu tsumbisileko ka lava va mu randzako ke?+ 6 Kanilezvi n’wina ma chepeta a cisiwana. Kasi a hi valava vo ganya va mu xanisako+ ni ku mu kokovisa va mu yisa titribhunali ke? 7 A hi vona va rukatelako a vito gi nene legi mu vitaniwako hi gona ke? 8 Makunu, loku mu hlayisa a nayo wa wuhosi lowu wu nga lomu Mitsalweni, waku: “Randza muakelani wa wena a ku fana ni lezvi u ti randzisako zvona”,+ ma maha khwatsi nguvhu. 9 Kanilezvi loku mu simama ku kombisa cihlawulela,+ ma wonha, niku ma koniwa hi nayo kota vahambunyeti va nayo.+

10 Hakuva loku a munhu a ingisa Nayo wontlhe, kanilezvi aba zambo ga hava mhakeni yin’we ntsena, i maha muhambunyeti wa wona wontlhe.+ 11 Hakuva loyi a ngaku: “U nga mahi wubhayi”,+ i tlhelile aku: “U nga dayi.”+ Makunu loku u nga mahi wubhayi, kanilezvi u daya, u maha muhambunyeti wa nayo. 12 Simamani ku wulawula ni ku hanya kota vanhu va to lamuliwa hi nayo wa vanhu vo tlhatlheka.*+ 13 Hakuva loyi a nga mahiko wuxinji, a nga ta mahelwa wuxinji kulamulweni.+ A wuxinji ga giya hehla ka kulamula.

14 Zvi vhuna yini, vamakabye va mina, loku munhu aku i na ni kukholwa, kanilezvi na a nga hi na mitiro ke?+ A kukholwa loko a ku nge mu ponisi, a hi zvona ke?+ 15 Loku a makabye wa cinuna kutani wa cisati a nga hi na co boha,* ne a nga hi na zvakuga zvo enela zva siku, 16 hambulezvo a mun’we wa n’wina aku kakwe: “Famba hi kurula, u kufumela u tlhela u xura”, kanilezvi a nga mu nyiki lezvi zvi lavekako, zvi vhuna yini ke?+ 17 Hizvalezvo kambe, a kukholwa ku nga hiko na mitiro ku file.+

18 Hambulezvo, a wokari i taku: “Wena u na ni kukholwa, mina ndzi na ni mitiro. Ndzi kombe a kukholwa ka wena ko kala mitiro, mina ndzi ta ku komba a kukholwa ka mina hi mitiro ya mina.” 19 Wa kholwa lezvaku ku na ni Nungungulu mun’we, a hi zvona ke? U maha khwatsi nguvhu. Hambulezvo, a madhimoni ma kholwa ma tlhela ma rurumela.+ 20 Cipumbu ndziwena, wa zvi lava ku zvi wona lezvaku a kukholwa ku nga hiko na mitiro a ku vhuni nchumu? 21 Kasi Abrahama, a papayi wa hina, a nga hlayelwangi kululama hi mitiro, andzhako ka ku nyikela Isaka, a n’wana wakwe, laha alatini ke?+ 22 Wona lezvaku a kukholwa kakwe ku tirile zvin’we ni mitiro yakwe, niku a kukholwa kakwe ku no mbheleliswa hi mitiro,+ 23 makunu ku no tatiseka a mutsalo lowu wu nge: “Abrahama i no kholwa ka Jehovha,* niku lezvo zvi no hlayelwa kakwe kota kululama”,+ niku i no vitaniwa ku munghana wa Jehovha.*+

24 Wonani lezvaku a munhu i ta wuliwa wo lulama hi kota ya mitiro na ku nga hi hi kota ya kukholwa koce. 25 Hi kufanana, xana Rahabhi loyi wa cibhayi yenawu a nga wuliwangi wo lulama hi kota ya mitiro andzhako ka ku zvi amukela khwatsi a zvirun’wa, a gumesa a zvi tlhelisa hi yin’wani ndlela ke?+ 26 Kunene, a ku khwatsi hi lezvi a miri lowu wu nga hiko na moya* wu fileko,+ hi zvalezvo kambe, ni kukholwa loku ku nga hiko na mitiro ku file.+

3 Vamakabye va mina, ku ngavi ni votala cikari ka n’wina va mahako vagondzisi hakuva ma zvi tiva ku hi ta amukela a kulamulwa ko bindza.+ 2 Hakuva hontlheni ha phazama* makhati yo tala.+ Loku a munhu a nga phazami kuwulawuleni, yaloye munhu a mbheleleko, loyi a zvi kotako kambe a ku khoma a miri wakwe wontlhe hi matomu. 3 Loku hi boha matomu minon’wini ya mahaxi kasi ma hi ingisa, hi fambisa kambe ni mimiri ya wona yontlhe. 4 Cuwukani ni zvitimela:* Hambu lezvi zvi nga zva hombe nguvhu ni lezvi zvi kukuletwako hi mimoya ya ntamu, zvi fambisiwa hi lemi* ya yitsongwani nguvhu zviya ni kwihi lomu a marinyero a ku lavako.

5 Hi zvalezvo kambe, a lirimi ciro ca citsongwani ca miri, kanilezvi la ti kulisa hi zvilo zva hombe. Phela a ndzilo wutsongwani wa hisa a khwati ga hombe! 6 A lirimi lonawu i ndzilo.+ A lirimi li yimela tiko ga kungalulami cikari ka zviro zva miri wa hina, hakuva li chakisa a miri wontlhe,+ li dzivela a kuhanya kontlhe ka munhu, lona wutsumbu li dzivelwa hi ndzilo wa Gehena.* 7 Hakuva a tixaka tontlhe ta zvihari zva khwati, ni zvinyanyani, ni zvikokakoka,* ni zvihari zva bimbi, zvi nga fumelwa niku zva fumelwa hi vanhu. 8 Kanilezvi a ku na munhu a zvi kotako ku fumela lirimi. A lirimi a li fumeki, la gohetela, li tele hi vhenene yi dayako.+ 9 Ha lona, ha dhumisa Jehovha,* a Papayi, kanilezvi hi tlhela hi rukatela hi lona a vanhu lava va mahilweko “hi mufananiso wa Nungungulu”.+ 10 Hi ka nomu walowu wa wun’we, ku huma zvikatekiso ni zviruko.

Vamakabye va mina, a zvilo a zvi faneli ku tshamisa lezvo.+ 11 Xana a cibuka ci nga humesa mati yo nandziha ni mati yo bava hi ka nomu walowu wa wun’we ke? 12 Vamakabye va mina, a nkuwu wu nga pswala maolivha ke, kutani a vhina* wu nga pswala makuwu ke?+ Hizvalezvo, a cibuka ca mati ya munyu a ci nge humesi mati yo nandziha.

13 Himani a tlharihileko ni ku zwisisa cikari ka n’wina ke? I wa kombise, hi mahanyela yakwe ya manene, a mitiro yi mahiwako hi kurula loku ku tako hi ka wutlhari. 14 Kanilezvi loku mu hi ni ciluse co tshisa+ ni kubangana*+ timbilwini ta n’wina, mu nga ti kulisi mu hembela lisine.+ 15 A wutlhari legi a giti hi le hehla; ga laha misaveni,+ ga wuhari, niku ga wudhimoni. 16 Hakuva laha ku nga ni ciluse ni kubangana,* kwalaho kambe ku tava ni vhilinganya ni tixaka tontlhe ta zvilo zva kubiha.+

17 Kanilezvi a wutlhari ga le hehla a ku ranga gi basile,+ hi kulandzela gi rulile,+ ga olova,+ gi longile ku ingisa, gi tele hi wuxinji ni mihandzu yi nene,+ a gi na cihlawulela,+ a gi na kukanganyisa.+ 18 Ahandle ka lezvo, a handzu wa kululama wu byaliwa kuruleni+ ka* lava va mahako kurula.+

4 Tita hi kwihi a tiyimpi ni kulwa cikari ka n’wina? A zviti hi ka kunavela ka n’wina ka nyama loku ku lwako cikari ka n’wina* ke?+ 2 Ma navela, kanilezvi a mu nazvo. Mu simama ku daya ni ku mbilukela, kanilezvi a mu zvi kumi. Mu tshama hi ku holova ni kulwa tiyimpi.+ A mu nazvo hakuva a mu kombeli. 3 A cikhati leci mu kombelako, a mu amukeli hakuva mu kombela hi kungo ga hava kasi mu fela ku zvi xakela kunaveleni ka n’wina ka nyama.

4 Zvibhayi ndzin’wina,* kasi a mu zvi tivi lezvaku a wunghana ni tiko wulala na Nungungulu ke? Hikwalaho, ni wihi loyi a lavako kuva munghana wa tiko i ti maha nala wa Nungungulu.+ 5 Kutani mu alakanya lezvaku a mutsalo wo halahala wuku: “A moya lowu wu nga hanya ndzeni ka hina wu simama ku navela hi matshoho”?+ 6 Hambulezvo, a tipswalo leti Yena a nyikako ta hombe. Hikwalaho, wu ngalo: “Nungungulu wa venga lava va ti tlakusako,+ kanilezvi wa va nyika tipswalo lava va ti koramisako.”+

7 Hikwalaho, ti koramiseni ka Nungungulu;+ kanilezvi kanetani Dhiyabho,+ yena i ta mu tsutsuma.+ 8 Tshinelani ka Nungungulu, na yena i ta tshinela ka n’wina.+ Hlambani mandla, n’wina vawonhi,+ mu basisa a timbilu ta n’wina, n’wina va timbilu timbiri.*+ 9 Tsuvani, muba nkosi mu rila.+ A kuhleka ka n’wina ku wa hundzuke kuva kurila, ni kutsaka ka n’wina kuva kubayiseka. 10 Ti koramiseni mahlweni ka Jehovha,*+ yena i ta mu tlakusa.+

11 Vamakabye, tsikani ku wulawula kubiha hi mun’we ni mun’wani.+ Ni wihi loyi a wulawulako kubiha hi makabye kutani ku lamula makabye wakwe i vhukela nayo a tlhela a lamula a nayo. Makunu loku wena u lamula nayo, a wu mumahi wa nayo, kanilezvi u mulamuli. 12 Kova ni mun’we basi loyi a nga Muyimisi wa nayo ni Mulamuli,+ loyi a nga ni ntamu wa ku ponisa ni ku lovisa.+ Kanilezvi wena, wova wena mani wo kala u lamula a muakelani wa wena ke?+

13 Makunu hi nga zwani, n’wina mu nge ngalo: “Nyamutlha kutani mandziko hi taya ka dhoropa legiya, hi ya tshama lembe seyo hi maha mabhindzu hi kuma mali”,+ 14 kuveni a mu zvi tivi lezvaku a wutomi ga n’wina gi ta tshamisa kuyini mandziko.+ Hakuva n’wina mu hunguva leyi yi wonekako hi cikhatana yi gumesa yi nyamalala.+ 15 Wutshan’wini ga lezvo, mu wa fanele ku: “Loku Jehovha* a zvi randza,+ hi ta hanya, hi maha lezvi kutani lezviyani.” 16 Kanilezvi ma ti kulisa matshandzeni ya n’wina ya hombe. A matshandza lawo wontlhe ma bihile. 17 Hikwalaho, loku a wokari a tiva ku maha zvakululama, kanilezvi a nga zvi mahi, wa wonha.+

5 Makunu n’wina lava vo ganya, rilani, muba nkosi hi kota ya hlomulo lowu wu tako hehla ka n’wina.+ 2 A titshomba ta n’wina ti bolile, ni tinguwo ta n’wina ti gilwe hi muhlwa.+ 3 A ouro ya n’wina ni prata ya n’wina zvi chacharele,* ni kuchacharela ka zvona ku tava wukustumunyu go mu vhukela, ku tlhela kuga a nyama ya n’wina. Lezvi mu zvi hlengeleteleko zvi ta fana ni ndzilo masikwini ya kugumesa.+ 4 A muholo lowu mu nga kala ku nyika vatiri lava va nga tshovela masimu ya n’wina wu tshamela ku rila, ni kurila ka vatshoveli ka ku kombela ku vhuniwa ku chikele tindleveni ta Jehovha* wa tiyimpi.+ 5 N’wina mu wa hanya mafureni na mu hanyela ku ti tsakisa laha misaveni. Mu nonisile a timbilu ta n’wina sikwini ga ku dawa.+ 6 Mu konile, mu daya a wakululama. Xana a nga mu vhukeli ke?

7 Hikwalaho, ngha muva ni lihlazva-mbilu, vamakabye, kala cikhatini ca kuvakona ka Hosi.+ Cuwukani! A murimi i simama a rindzela a mihandzu yo saseka ya misava; i kombisa lihlazva-mbilu kala kuna a vhula ya kusangula ni leyi ya kugumesa.+ 8 N’winawu kombisani a lihlazva-mbilu,+ mu tiyisa a timbilu ta n’wina, hakuva a kuvakona ka Hosi ku tshinele.+

9 Mu nga ngurangurelani,* vamakabye, kasi mu nga lamuliwi.+ Cuwukani! A Mulamuli i yimile laha tinyangweni. 10 Vamakabye, a kutimisela zvakubiha+ ni ku kombisa lihlazva-mbilu+ ka vaphrofeti lava va nga wulawula vitweni ga Jehovha,*+ zvi wave cikombiso ka n’wina. 11 Hi va wona kota vo tsaka* lava va timiseleko.+ Mu zwile hi kutimisela ka Joba+ mu tlhela mu wona lezvi Jehovha* a nga mu chachazelisa zvona;+ mu zvi wonile lezvaku Jehovha* i na ni tipswalo ta hombe ni wuxinji.+

12 A ku hundza zvontlhe, vamakabye va mina, tsikani ku hlambanya, kani hi tilo kutani hi misava, ne hambu hi ni kwihi kuhlambanya. Kanilezvi a “Ina” wa n’wina i wave ina, ni “Ahihi” wa n’wina ava ahihi,+ kasi mu nga weli kulamulweni.

13 I kona a xanisekako cikari ka n’wina? I wa simame ku khongela.+ I kona a tsakileko? I wa yimbelele tisimu.+ 14 I kona a babyako cikari ka n’wina? I wa vitane a madhota+ ya bandla, niku ma wa mu khongelele, ma mu tota mafura+ vitweni ga Jehovha.* 15 A mukhongelo wa kukholwa wu ta hanyisa loyi a babyako* niku Jehovha* i ta mu sukisa a yima. Hambu loku a wonhile, i ta tsetselelwa.

16 Hikwalaho, a mun’we ni mun’wani i wa wulele a zviwonho zvakwe+ ka mun’wani mu tlhela mu khongelelana kasi mu hanyiswa. A mukhongelo wa ku khongotela wa munhu wo lulama wu na ni ntamu wa hombe.*+ 17 Elija i wa hi munhu wa kutizwa ko fana ni loku ka hina, hambulezvo a cikhati leci a nga khongela hi kutikisa kasi ku ngani vhula, a yi nangi misaveni hi malembe manharu ni 6 wa tihweti.+ 18 I no khongela kambe, a tilo gi nisa vhula, ni misava yi pswala mihandzu.+

19 Vamakabye va mina, loku a wokari cikari ka n’wina a hambukisiwa lisineni, a mun’wani a mu wuyisa, 20 tivani lezvaku loyi a wuyisako a muwonhi hi ndleleni yakwe ya kuwonha+ i ta mu ponisa* kufeni a tlhela a khubhunyeta zviwonho zvo tala.+