30 KA MARÇO–5 KA ABRIL WA 2026
LISIMU 76 Xana zva ku tsakisa?
Wulawula lisine hi ndlela yo tsakisa
“Jehovha, [i] Nungungulu wa lisine”. — LIS. 31:5.
LEZVI HI TO GONDZA
Hi ta wona lezvi hi faneleko ku wulawulisa zvona lisine kasi li vhuna van’wani.
1. Zvini hi faneleko ku maha kasi hiva zviro wa ngango wa Jehovha?
KA KHATI go sangula hi kumanako ni muKristu-kulori, a cin’we ca zviwutiso hi talako ku wutisana hi leci caku: “U gondzisile kuyini lisine?” A vokari va hlamula ku “va wundlilwe hi vapswali va nga maKristu.” A van’wani kuzvilava va nga wula ku “va ha hi ku gondza lisine.” Hi hlamula hi ndlela leyo hakuva a lisine li nga ka Mhaka ya Nungungulu li khumba a mahanyela ya hina wontlhe. Hikuyini? Hakuva ha zvi tiva ku hi ngava zviro zva ngango wa Jehovha ntsena loku hi komba lezvaku ha li randza lisine niku hi hanya hi lona. Lezvo zvi patsa ku hi tsumbeka ka mawulawulela ya hina ni ka lezvi hi mahako. — Lis. 15:1-3.
2. a) A vanhu va wa mu tivisa kuyini Jesu? b) A lisine leli Jesu a nga kari a gondzisa li wa ta va khumbisa kuyini vanhu?
2 Jesu i wa wulawula lisine contlhe cikhati. A valala vakwe va wulile ku i wa hi munhu wo tsumbeka, hambu lezvi ka ku a hi contlhe cikhati va nga zvi tsakela lezvi a nga kari a wula. (Mat. 22:16) Xungetano hi lisine leli a nga kari a gondzisa, Jesu i te: “Ndzi tele ku ta vanga kuhambana: a mufana i ta vhukela papayi wakwe, a nhanyana a vhukela mamani wakwe, ni katamwane a vhukela n’wingi wakwe”. (Mat. 10:35) Jesu i wa nga lavi lezvaku a vanhu va kaneta a mahungu lawa yena ni valandzeli vakwe va nga kari va chumayela, kanilezvi i wa zvi tiva ku lezvo zvi wa ta humelela. (Mat. 23:37) I wa zvi tiva ku a mahungu yakwe ma wa ta avanyisa vanhu hi mitlawa yimbiri — a vokari va wa ta randza a lisine la Bhibhiliya kanilezvi a van’wani va wa ta li venga. — 2 Tes. 2:9-11.
3. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?
3 A ku fana na Jesu, hi ti karatela kuva vanhu vo tsumbeka, hi ku wulawula lisine contlhe cikhati hambu loku lezvi hi wulako zvi maha ku a vanhu va hi venga. A cin’wani kambe, hi chumayela ni ku gondzisa lisine la Bhibhiliya, hambu loku a vokari va swireka hi kota ya lezvi hi wulako. A ku lezvo zvi wula ku a hi cheli kota hi lezvi hi wulawulisako zvona lisine ni cikhati ca ku li wula hi cona? Ne ni kutsongwani! Ka ndzima leyi, hi ta sangula hi ku hlamula ciwutiso ca lisima, caku: Hi nga li kuma kwihi a lisine? Hi kulandzela, hi ta hlamula zviwutiso zvi yelanako ni leco, zvaku: Hikuyini hi wulawulako lisine? Hi fanele ku li wulawulisa kuyini a lisine? Hi rini hi faneleko ku wulawula lisine? A mihlamulo ya zviwutiso lezvo yi ta hi vhuna ku chukwatisa wutlhari ga hina ga ku wulawula lisine hi ndlela yo tsakisa, lezvi zvi patsako ku wulawula hi cichavo ni hi cikhati cinene.
HI NGA LI KUMA KWIHI A LISINE?
4. Hikuyini hi nga wulako ku Jehovha hi yena Cibuka ca lisine?
4 Jehovha hi yena Cibuka ca lisine. Zvontlhe lezvi a wulako lisine. Hi cikombiso, i hi byela lisine xungetano hi zvakubiha ni zvazvinene. (Lis. 19:9; 119:142, 151) Zvontlhe lezvi a tsumbisako xungetano hi cikhati ci tako zvi ta tatiseka. (Isa. 55:10, 11) Contlhe cikhati Yena wa tatisa zvitsumbiso zvakwe. (Mitse. 23:19) Hi lisine, a zvi koteki ku Jehovha a hemba! (Mah. 6:18) Hikwalaho, zva zwisiseka a kuva Jehovha a tiviwa kota “Nungungulu wa lisine”. — Lis. 31:5.
5. Hikuyini zvi kalako zvi nga karati a ku tiva a “Nungungulu wa lisine”? Tlhamusela. (Mitiro 17:27)
5 A vokari ve zva karata a ku tiva Jehovha, a “Nungungulu wa lisine”. Kanilezvi lelo a hi lisine. Ku na ni zvikombiso zvo tala zvi kombako lezvaku Nungungulu i kona. (Rom. 1:20) A cikhati leci mupostoli Pawule a nga kari a wulawula ni vaGreki va gondzileko nguvhu le Atensi, i wulile ku Nungungulu i lava lezvaku “va mu kuma”, a tlhela a ku Yena “a nga kule ka mun’we ni mun’wani wa hina”. (Lera Mitiro 17:27.) Hi lisine, Jehovha i koka vanhu vo ti koramisa lava va hlotako lisine vaya kakwe. — Joh. 6:44.
6. Hi lihi a lisine lo kari li nga lomu ka Bhibhiliya niku hikuyini u tsakako hi ku tiva a lisine lelo?
6 A yin’we ya tindlela ta ku tiva Jehovha ku gondza Bhibhiliya. A vavanuna lava va tsalileko a bhuku lego va pimiselwe hi moya wo basa wa Nungungulu. (2 Ped. 1:20, 21) Hi cigelo leco, zvontlhe lezvi zvi nga lomu ka Bhibhiliya lisine niku zva ringana ku hi zvi tsumba. Hi cikombiso, hi nga zvi tsumba lezvi gi wulako xungetano hi masangulo ya wuako gontlhe ni wutomi laha misaveni. (Gen. 1:1, 26) Hi nga zvi kholwa kambe lezvi gi wulako xungetano hi ku hikuyini hontlheni hi wonhako niku hikuyini ku nga ni kuxaniseka ka hombe ni kufa. (Rom. 5:12; 6:23) Hi nga zvi kholwa hi kumbhelela lezvi gi wulako zva ku Jehovha i ta tirisa N’wana wakwe kasi ku lulamisa zvontlhe zvi wonhetelweko hi Sathani, a “papayi wa mawunwa”. (Joh. 8:44; Rom. 16:20) Niku hi nga tsumba a citsumbiso ca Bhibhiliya ca ku Jesu i ta lovisa vakubiha, a vhuxa vafileko, a cica misava yiva paradhise a tlhela a hi vhuna ku hiva vanhu vo mbhelela. (Joh. 11:25, 26; 1 Joh. 3:8) Hi nga wona a thomo legi Jehovha a hi nyikako! I hi gondzisa lisine niku i hi nyikile thomo ga ku hi li gondzisa van’wani. — Mat. 28:19, 20.
HIKUYINI HI WULAWULAKO LISINE?
7-8. Xana Jehovha wa chela kota hi lezvi zvi hi kucako ku hi wulawula lisine? Nyika cikombiso. (Marku 3:11, 12) (Wona ni mifota.)
7 Kota lezvi zvi tlhamuselweko kusanguleni, hi fanele ku wulawula lisine loku hi lava kuva zviro zva ngango wa Jehovha. Kanilezvi, kasi ku tsakisa Jehovha, hi fanele ku maha zvo hundza ku wulawula lisine. Jehovha wa chela nguvhu kota hi lezvi zvi hi kucako ku hi wulawula lisine. Wona lezvi zvi humeleleko a cikhati leci Jesu a nga kari a chumayela laha misaveni. (Lera Marku 3:11, 12.) Laha Jesu a nga kari a chumayela kusuhani ni Bimbi ga Galileya ku no hlengeletana citshungu ca hombe. Cikari ka vanhu lavo ku wa hi ni vanhu va madhimoni niku va nowa mahlweni ka Jesu va banguleka, vaku: “Wena u N’wana wa Nungungulu.” Hikuyini a madhimoni ma nga wulawula lisine xungetano hi Jesu? Kuzvilava ma wa lava ku lava va nga mazwa va ma tsumba, kasi hi magumo va nyima ku tirela Jehovha. Kusanguleni a madhimoni ma wulawulile lisine, kanilezvi ma wa kuciwa hi makangwa. Jesu a nga kanganyisiwangi hi wona ne a nga tsakangi hi lezvi ma nga wula. Hikwalaho, i no ma laya lezvaku ma nga wulawuli hi yena.
8 Hi gondza yini ka matimu lawa? Jehovha wa chela nguvhu kota hi leci ci hi kucako ku wulawula lisine. Hikwalaho, zva lisima nguvhu a ku hina hi gondzisa van’wani lisine xungetano hi Jehovha hi ku mu randza. A cin’wani kambe, loku a van’wani va hi nyika wudzundzo hi kota ya mahungu lawa hi chumayelako, hi fanele ku yisa wudzundzo lego ka Jehovha na ku nga hi ka hina venyi. — Mat. 5:16; fananisa na Mitiro 14:12-15.
A cikhati leci u gondzisako lisine, u yisa wudzundzo ka mani? (Wona maparagrafo 7-8)
9. Zvini hi nga faneliko ku maha niku hikuyini?
9 Wona cin’wani ciyimo leci hi faneleko ku potsa ku ti lavela wudzundzo ka cona. A hi zvi vekeni laha kaku hi byelilwe mahungu yo kari ya cihundla hi makabye a nga ni wutihlamuleli go kari hi gumesa hi bhulela van’wani a mahungu lawo. Loku hi kufamba ka cikhati, lava hi nga va bhulela mahungu lawo va pola ku hakunene lisine, va nga sangula ku hi hlamala hi ku ngha hi tiva zvilo zvo kota lezvo va tlhela va sangula ku alakanya ku ha tiva zvilo zvo tala zva cihundla. Lezvo zvi nga maha ku va sangula ku hi wona na hi hi va lisima nguvhu, kanilezvi lezvo zvi wa nga ta mu tsakisa Nungungulu. (Mav. 11:13) Hikuyini? Hakuva a hi bhoxangi cihundla basi, kanilezvi hi wulile lisine lelo hi zvigelo zva hava kambe.
HI FANELE KU LI WULAWULISA KUYINI A LISINE?
10. Tlhamusela ku zvini a magezu yo “tsakisa”. (Va Le Kolosi 4:6)
10 Lera Va Le Kolosi 4:6. Mupostoli Pawule i alakanyisile maKristu ma nga hanya le Kolosi lezvaku ma wa fanele ku wulawula magezu yo “tsakisa contlhe cikhati”. Zvi wula ku yini lezvo? Ka lirimi leli ma nga tsaliwa hi lona kusanguleni, a magezu lawo ma nyika mongo wa ku a magezu ya hina a ma faneli kuva yo vhuna lava va ma zwako basi kanilezvi ma fanele kuva ya lirandzo ni yo kuca kambe.
11-12. Hikuyini hi faneleko ku ti wonela a cikhati leci hi gondzisako lisine? Nyika cikombiso. (Wona ni mifota.)
11 Hi fanele ku landzela wusungukati ga Pawule ga ku wulawula magezu yo tsakisa a cikhati leci hi gondzisako van’wani lisine. A Bhibhiliya gi fananisa lisine li nga ka gona ni cipadha ci lotilweko khwatsi ci nga hambanisako muhefemulo ni moya. Hi magezu man’wani, li nga paluxa lezvi hi ti zwisako zvona hi le ndzeni ni lezvi zvi hi kucako ku maha zvokari. (Mah. 4:12) Kanilezvi, loku hi nga tirisi a Bhibhiliya hi wutlhari, hi nga ku cope na hi khunguvanyisile vanhu kutani ku va maha va hi holovisa na ku nga hi na cigelo. Zvi nga mahisa kuyini lezvo?
12 Alakanyela a ciyimo leci: Na hi hi ntirweni wa ku chumayela, hi kuma wanuna a hisekelako ku khozela zvifananiso hi kukhandzakanya a tlhela aga Khisimuso ni ngango wakwe ni ku maha Páscoa. Hi nga tirisa Bhibhiliya kasi ku vhuna wanuna loye a ku wona ku a ku khozela zvifananiso ku ti mbhetela sikira hi ku funya ni ku mu maha a zwisisa ku a kuga Khisimuso ni ku maha Páscoa zvi sukela ka wukhongeli ga mawunwa. (Isa. 44:14-20; 2 Kor. 6:14-17) Lisine ku loku hi maha lezvo ka khati go sangula hi bhulako ni wanuna loye, hi wa ta ngha hi mu byela lisine, kanilezvi zvi wa nga tava ku tirisa a Mhaka ya Nungungulu hi wutlhari.
U nga gondzisisa kuyini lisine hi wutlhari? (Wona maparagrafo 11-12)a
13. Hi nga ma lungisa kuyini magezu ya hina hi munyu?
13 Pawule i tlhelile a wula lezvaku lava va nga wa ta lera papilo gakwe va wa fanele ku lunga magezu yabye hi munyu.Yena i wa nga lavi ku wula lezvaku hi fanele ku zama ku cica lisine kutani ku li fihla. Kanilezvi i wo hi kuca ku hi tirisa magezu ma ‘lungilweko’ hi munyu kasi ku tlhamusela lisine hi ndlela yi tsakisako loyi a li ‘ringako’, ku nga loyi a hi ingiselako. (Joba 12:11) A ku maha lezvo zvi nga tshuka zvi karata. Laha ka zvakuga zva civiri, hi tala ku ti byela ku loku a munyu wu zwalisa lezvi hina hi wu lavisako zvona, a van’wani va ta wu tsakela. Hi kufanana, hi nga tshuka hi alakanya ku lezvi hi wulawulako zva va tsakisa vontlhe. Kanilezvi a zvilo a zvi tshamisangi lezvo! Hi cikombiso, ka midhawuko yo kari, a vanhu va wula mawonela yabye hi ndlela yo kongoma a cikhati leci va bhulako ni munhu, hambu loku loyi va bhulako naye a hi munhu wa hombe kabye. Kanilezvi ka vanhu va midhawuko yin’wani a ku wulawula hi ndlela leyo a zvi amukeleki ne a zvi kombisi cichavo. Hikwalaho, Pawule i te hi fanele ku tiva lezvi hi “to mu hlamulisa zvona a mun’we ni mun’wani”. Lezvo zvi wula ku hi fanele ku pima khwatsi munyu ka lezvi hi wulako, na hi nga landzi lezvi hina hi wu lavisako zvona kutani mudhawuko wa hina, kanilezvi hi kuya hi lezvi loyi a hi ingiselako a wu lavisako zvona.
HI RINI HI FANELEKO KU WULAWULA LISINE?
14. A cikhati leci Jesu a nga hi laha misaveni, a ku i gondzisile vapizani vakwe zvontlhe a nga zvi tiva? Tlhamusela.
14 Contlhe cikhati Jesu i wa wulawula hi ndlela yo tsakisa ni valandzeli vakwe, niku i va gondzisile zvilo zvo tala hi lirandzo. (Mar. 6:34) Hambulezvo, ku wa ha hi ni zvotala va nga ha fanele ku gondza. Jesu a nga zamangi ku va chululela zvontlhe a nga zvi tiva. Yena i wa chela kota hi kugumelwa kabye. I wa zvi zwisisa ku ci wa nga hi cikhati cinene ca ku va gondzisa lisine lo kari. Hikwalaho, i zile a wula ku va wa nga ta zvi kota ku zwisisa a lisine lelo. (Joh. 16:12) Hi gondza yini ka lezvo?
15. A ku hi fanele ku gondzisa a zvigondzani zva hina zva Bhibhiliya zvontlhe hi zvi tivako hi khati gin’we? Tlhamusela. (Mavingu 25:11) (Wona ni mufota.)
15 A cikombiso ca Jesu ci komba ku a ku ngha hi tiva lisine a zvi wuli ku hi fanele ku gondzisa vanhu zvontlhe hi zvi tivako hi khati gin’we. Makunu hi nga ci pimanyisisa kuyini a cikombiso ca Jesu? Hi fanele kombisa kukhatala hi zviyimo zva vanhu. Ehleketa kambe hi wanuna gaya wa kuga Khisimuso ni ku maha Páscoa ni ngango wakwe. Ha zvi tiva ku a mibuzo leyo yi tumbulukele ka wukhongeli ga mawunwa niku a yi amukeleki ka Nungungulu. Kanilezvi, a hi zvi vekeni laha ka ku u sangulile ku gondza Bhibhiliya ni wanuna loye na ku kiyela vhiki gin’we kutani mambiri kasi ku giwa Khisimuso. A ku hi wa ta ngha hi wulawula magezu yo tsakisa loku hi wo mu komba lezvi a Bhibhiliya gi wulako xungetano hi mibuzo yi tumbulukeleko ka wukhongeli ga mawunwa na hi rindzela ku i ta tekela ku tsika kuga Khisimuso? Lisine ku a zvigondzani zvo kari zvi nga hatlisa ku tirisa zvontlhe lezvi zvi gondzako lomu ka Bhibhiliya. Kanilezvi a zvin’wani zvi lava cikhati kasi zvi cica maalakanyo ni mitiro ya zvona. Hi nga vhuna a zvigondzani zva hina zva Bhibhiliya a ku zvi kula hi tlhelo ga moya loku hi zvi byela lezvi zvi faneleko ku zvi tiva hi cikhati ci faneleko, ku nga cikhati leci zvi to zvi kota ku zvi zwisisa. — Lera Mavingu 25:11.
Pimanyisa cikombiso ca Jesu laha u bohako ku hi rini u faneleko ku wula lisine lo kari niku mahungu yo kota kwihi u to ma wula (Wona paragrafo 15)
16. Hi nga zvi vhunisa kuyini a zvigondzani zva hina zva Bhibhiliya a ku “simama ku famba lisineni”?
16 Zvilo zvi tsongwani zvi hi nehelako litsako la hombe lo fana ni leli hi li zwako hi ku vhuna van’wani a ku gondza lisine xungetano hi Jehovha. Hi nga va vhuna ku “simama ku famba lisineni” loku hi simama ku va vekela cikombiso cinene. (3 Joh. 3, 4) Maha zvontlhe zvi kotekako kasi a mahanyela ya wena ma komba ku wa kholwa a zvitsumbiso zvi nga lomu ka Mhaka ya Nungungulu. Wulawula lisine na u kuciwa hi zvigelo zva zvinene. Wulawula hi ndlela yo tsakisa na u tirisa magezu ya manene ni ya ku kombisa lirandzo hi cikhati ci faneleko laha u gondzisako lisine. A cin’wani kambe, yisa wudzundzo gontlhe u nyikiwako ka Jehovha. Loku u maha lezvo, u ta komba lezvaku u lumba Jehovha, a Nungungulu wa lisine.
LISIMU 160 “Mahungu ya manene”!
a TLHAMUSELO WA MUFOTA: Ka mufota wo sangula, a makabye wa cinuna i wona a árvore do natal ya n’winyi wa muti a gumesa a mu komba ndzima yi tlhamuselako ku a Khisimuso gi tumbulukele ka wukhongeli ga mawunwa. Ka mufota wa wumbiri, a makabye wa cinuna i komba n’winyi wa muti a ndzima yi nga ni wusungukati gi vhunako kuva papayi wa munene. Ka mamahela lawo ya mambiri hi gihi gi to bhindzula?