Hikuyini hi lavako hakhelo ya kutlhatlhisa?

1-2. Hi lava ku tlhatlhisiwa ka yini niku hikuyini? (Va Le Roma 7:22-24) (Wona ni mufota.)

HI NGA alakanyela a yindlu yo kari na yi khungumuka, na ku hi ni wanuna ndzeni ka yona; a wanuna loye i welwa hi zvitini zvi mu tshikelela. Hambu lezvi a ha hanyako a nga zvi koti ku huma hi yece hi lomu ka nhulu leyo. A ca ku a nga maha kuba nyandha ntsena a kombela ku tlhatlhisiwa.

² Hontlheni hi ka ciyimo co fana ni leco. Hi ndlela muni? Laha Adhamu a nga hluwukela Muvangi wakwe i nova muwonhi. Hi ndzhako ka cikhati, i no va thapelisa ciwonho a vana wakwe. Hi cigelo leco, a vanhu vontlhe va tshikelelwe hi ciwonho leci va pswalilweko naco niku a hi nge zvi koti ku ti tlhatlhisa hi hoce ka mawuyawuya ya cona. Mupostoli Pawule i ci tlhamusele khwatsi a ciyimo ca hina kota vawonhi ka papilo legi a nga tsalela Va Le Roma. (Lera Va Le Roma 7:22-24.) I no kombela ku ‘tlhatlhisiwa mirini lowu wu yisako kufeni’. Pawule i wa tizwa na a tshikelelwe hi ciwonho ca Adhamu, leci a magumo ya cona ku nga hi ku mu yisa kufeni. (Rom. 6:23) Hinawu hi ka ciyimo leco co karata. Hi lava wa ku hi tlhatlhisa!

3. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi hi tlhatlhisisa kuyini?

³ A co tsakisa ku Pawule a nga wulawulangi hi mawuyawuya yo bava ya ciwonho zvi nyima kwalaho. Andzhako ka ku wutisa ku: “Himani a to ndzi tlhatlhisa mirini lowu wu ndzi yisako kufeni ke?” i no hlamula ciwutiso cakwe hi kutiya, aku: “I wa bongiwe Nungungulu ha Jesu Kristu, a Hosi ya Hina!” (Rom. 7:25) Pawule i wa wula hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu.a A hakhelo leyo ya kutlhatlhisa ya zvi kota ku hi tlhatlhisa hi ku maha lezvaku: Co sangula, hi tsetselelwa zviwonho. Ca wumbiri, hiva ni kutsumba ka kuva vanhu vo mbhelela cikhatini ci tako. Ca wunharu, hi vhuxa kuzwanana ni Muvangi wa hina. Laha hi kambisisako a timhaka leti, a lirandzo la hina hi Jehovha, a “Nungungulu loyi a nyikako kutsumba”, li ta kula. (Rom. 15:13) Hi ta tlhela hi engetela lezvi hi mu bongisako zvona Jesu, “loyi hi ka yena hi tlhatlhiswako hi hakhelo ya kutlhatlhisa”. — Kol. 1:14.

A HAKHELO YA KUTLHATLHISA YI MAHA LEZVAKU HI TSETSELELWA ZVIWONHO

4-5. Hikuyini hontlheni hi lavako hakhelo ya kutlhatlhisa? (Mutshawuteli 7:20)

⁴ Hi lava hakhelo ya kutlhatlhisa kasi hi tsetselelwa zviwonho zva hina. Vontlhe vanhu vo kala kumbhelela va wonha, ku ngava hi magezu kutani hi mitiro. (Lera Mutshawuteli 7:20.) A zviwonho zvo kari zva hombe nguvhu a ku hundza zvin’wani. Hi cikombiso, Nayweni wa Mosi loku munhu a maha wubhayi kutani ku daya mun’wani a tsayiselelo ya kona ku wa hi ku dawa. (Lev. 20:10; Mitse. 35:30, 31) Lisine ku a zviwonho zvo tala a hi zva kuyiniyini, kanilezvi a ciwonho, ciwonho. Hi cikombiso, Dhavhidha, a mutsali wa tisimu, i te: “Ndzi ta wonelela a mazambo ya mina kasi ndzi nga wonhi hi lirimi la mina.” (Lis. 39:1) Lezvo zvi komba ku ka zvikhati zvo kari hi nga wonha hambu hi magezu. — Jak. 3:2.

⁵ Hi nga ehleketa hi magezu kutani zvimaho zva wena zvi hundzileko. U tshuka u va byela zvilo a van’wani u gumesa u ku mayiwako loku ndzi wa nga wulangi? U tshuka u maha zvilo u gumesa u ti laya? A hi kanakani ku u hlamulile ku ina ka zviwutiso lezvo zva zvimbiri. A Bhibhiliya gi ngalo: “Loku hiku: ‘A hi na ciwonho’, ho ti kalavela, niku a lisine a li kona ka hina.” — 1 Joh. 1:8.

6-7. Cini ci nyikako Jehovha a ciseketelo ca ku a tsetselela zviwonho zva hina? (Wona ni mufota.)

⁶ A hakhelo ya kutlhatlhisa hi yona ciseketelo ca ku Jehovha a tsetselela zviwonho zva hina. (Efe. 1:7) Hambulezvo, lezvo a zvi wuli ku Jehovha o halahala a ti vhala matihlo ka zvihoxo zva hina a ku khwatsi hi loku zvi nga hi zva nchumu kakwe. Jehovha wa chela kota hi zviwonho. (Isa. 59:2) Hi kota ya kululama kakwe, zvi lavile ku Jehovha a maha cokari kasi ava ni ciseketelo ca ku hi tsetselela zviwonho.

⁷ A Nayo wa Mosi wu wa laya vaIzrayeli lezvaku va maha miphahlo hi zvihari kasi va tsetselelwa zviwonho zvabye. (Lev. 4:27-31; 17:11) A miphahlo leyo yi wa hi ndzhuti wa muphahlo wa hombe wa Jesu lowu wu nga wa ta maha ku a vanhu vava ni makatekwa yo tala. A muphahlo wa Jesu wu nyikile Jehovha a ciseketelo ca laha nayweni ca ku a tsetselela zviwonho zva hina. Lezvi Pawule a nga tsalela maKristu ya le Korinte zvi komba ku i wa li zwisisa a lisima la muphahlo wa Jesu. Andzhako ka ku xaxameta zvilo zvo biha lezvi ma nga mahile kale, i no ma byela, aku: “Mu no hlazviwa mu basa, mu basisiwa, mu wuliwa vo lulama vitweni ga Hosi Jesu Kristu, ni le moyeni wa Nungungulu wa hina”. — 1 Kor. 6:9-11.

8. Zvini u faneleko ku ehleketa hi zvona laha u ti longiselako a kuya Cialakanyisweni ca lembe legi?

⁸ Laha u ti longiselako a kuya Cialakanyisweni ca lembe legi, ti nyike cikhati ca ku ehleketa hi lezvi u vhunekisako zvona hi kutsetselela ka Jehovha. Hi cikombiso, hi kota ya hakhelo ya kutlhatlhisa a zva ha lavi ku u ti tshakatela hi nandzu wa zviwonho u zvi mahileko kale lezvi makunu u ti solileko ka zvona. Ahati loku zvi ku karatela ku vhumela ku Jehovha hakunene i ku tsetselele? Kuzvilava wena wa ti byela ku: ‘Ndza zvi zwisisa ku Jehovha a nga ndzi tsetselela, kanilezvi a ndzi zvi koti ku ti tsetselela mina wutsumbu.’ Loku u ti zwisa lezvo, alakanya lezvi: Jehovha hi yena a tsetselelako niku a fanelo ya ku lamula i nyikile N’wana wakwe. Jehovha a nga nyikangi wena kutani mun’wani munhu a ntiro wa ku boha ku himani a ringanako ku kombisiwa wuxinji Gakwe. A Bhibhiliya gi ngalo: “Loku hi famba kuwonekeleni kota lezvi [Jehovha] a nga kuwonekeleni, . . . a nkhata wa Jesu, a N’wana wakwe, wa hi basisa zviwonhweni zvontlhe”. (1 Joh. 1:6, 7) Hi fanele ku kholwa a lisine lelo a ku fana ni lezvi hi kholwako ni yihi gondzo yin’wani ya Bhibhiliya. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi nyikile Jehovha a ciseketelo ca laha nayweni ca ku a hi kombisa wuxinji niku a Mhaka yakwe yi hi byela lezvaku yena i “longile ku tsetselela”. — Lis. 86:5.

A HAKHELO YA KUTLHATLHISA YI HI NYIKA KUTSUMBA KA KUVA VANHU VO MBHELELA

9. Lomu ka Bhibhiliya, a gezu ciwonho gi patsa yini? (Lisimu 51:5 ni tlhamuselo wa lahasi)

⁹ Lomu ka Bhibhiliya, a gezu “ciwonho” a gi wuli cimaho co kari basi, kanilezvi gi tlhela gi wula a ciyimo hi ngava ka cona zvalezvi mamani a nga xura nyimba ya hina. (Lera Lisimu 51:5 ni tlhamuselo wa lahasi.) A ciyimo leci a ci mahi lezvaku hi byekelela ku maha zvilo zvo biha ntsena, kanilezvi ci tlhela ci maha ku hiva ni gome gi hi mahako hi babya, hi khosahala hi tlhela hifa. Lezvo zvi hi vhuna ku tlhamusela ku hikuyini a zvihlangi, zva ku a zvi mahangi ciwonho, zvi babyako ni kufa. Zvi tlhela zvi hi vhuna ku tlhamusela ku hikuyini a vanhu vo biha ni va vanene, vontlhe va xanisekako va tlhela vafa. Wontlhe a pswalo wa Adhamu wu thapelwe hi ciyimo leco, hontlheni hi vawonhi.

10. Adhamu na Evha va khumbisilwe kuyini hi ciwonho cabye?

¹⁰ Ehleketa hi lezvi a ciyimo leco ca kuva vawonhi ci nga yi khumbisa zvona a kazali yo sangula ya vanhu. Ci yi mahile yiva ni kutizwa ka hava. Andzhako ka loku Adhamu na Evha va tsikile ku ingisa Nungungulu, va tekele ku tshovela kubava hi kuva va kanyisile nayo wa Jehovha — a nayo wu nga “tsalilwe timbilwini tabye”. (Rom. 2:15) Va zvi zwile ku zvi kona zvi cicileko ka vona wutsumbu, kanilezvi ku wa nga hi kucica ka kunene. Va no kurumeteka ku fihla zvipandze zvo kari zva miri wabye ni ku tumbela Muvangi wabye, a ku khwatsi vova zvigevenga. (Gen. 3:7, 8) Hi khati go sangula, Adhamu na Evha va no tizwa nandzu, va karateka, va chava, vazwa kubayisa ni kuwa tingana. A ya hava hi ku va wa ta yimisana ni kutizwa loko kala vafa. — Gen. 3:16-19.

11. A ciyimo ca hina ca kuva vawonhi ci hi khumbisa kuyini?

¹¹ A ciyimo ca hina ca kuva vawonhi ci hi khumbisa zvalezvi ci nga yi khumbisa zvona a kazali yo sangula. A kubayisa loku hi ku zwako mirini ni maalakanyweni ku vangiwa hi ciyimo leci hi nga ka cona. Hambu ho ti karatisa kuyini kasi hiva ni wutomi ga ginene ni ku potsa zvikarato, ku ta simama kuva ni zvikarato zva ku a hi nge zvi lulamisi ha hoce. Hikuyini? Hakuva kota lezvi a Bhibhiliya gi wulako, hi “vekilwe ka ciyimo ci nga nyawuliko”. (Rom. 8:20) Lezvo zva hi mahekela hina ni vanhu vontlhe. Hi cikombiso, ehleketa hi lezvi a vafumeli va ti karatisako zvona kasi ku khatalela misava, ku fuvisa wugevenga ni wusiwana ni ku vanga kurula cikari ka matiko. Hambu loku zvi wonekisa ku khwatsi zviya lomo, a kutikarata kabye a ku nyawuli. Makunu a hakhelo ya kutlhatlhisa yi hi tlhatlhisisa kuyini ka ciwonho?

12. Kutsumba muni hi nga nako hi kota ya hakhelo ya kutlhatlhisa?

¹² A hakhelo ya kutlhatlhisa yi hi nyika kutsumba ka ku “a zvivangwa zvi ta tlhatlhiswa ka wukhumbi ga kubola”. (Rom. 8:21) A cikhati leci a makatekwa ma kumiwako hi kota ya hakhelo ya kutlhatlhisa ma to tatiseka hi kumbhelela misaveni yiswa ya Nungungulu, hi nga ta ha keta hi kuzwa kubayisa mirini ni maalakanyweni; ne hi nga ta ha ti tshakatela hi ku bindziwa hi nandzu, kukarateka, kuchava, kubayisa kutani tingana. A ku hundza lezvo, a kutikarata ka hina ka ku chukwatisa misava ni ku hanya hi kurula ku nga ta hava ka mahala, kanilezvi zvontlhe zvi ta hi fambela khwatsi laha hi to ngha hi fumiwa hi loyi a hi tlhatlhisileko, ku nga Jesu Kristu, a “Hosana ya Kurula”. — Isa. 9:6, 7.

13. Zvini zvin’wani u nga ehleketako hi zvona laha u ti longiselako a kuya Cialakanyisweni ca lembe legi?

¹³ Hi nga alakanyela lezvi a wutomi gi to tshamisa zvona a cikhati leci hi to tlhatlhiswa ka ciwonho. Ehleketa hi lezvi zvi to nandzihisa zvona a ku vhuka mixo ni mixo na u tizwa khwatsi, siku ni siku u hanya na u nga chavi ku wena kutani maxaka ya wena mu nga tshuka mu xoka hi ndlala, mu babya kutani kufa. Hambu zvezvi, zva koteka ku u ti buzanyana hi kurula a cikhati leci u khomako “zvi tiya kutsumbeni . . . [ko] kota cirikhiso ka muhefemulo, ka lisine ni ko tiya”. (Mah. 6:18, 19) A ku khwatsi hi lezvi a cirikhiso ci tiyisako ngalava yi nga ndlengandlengi, a kutsumba loku u nga nako kota muKristu ku nga tiyisa kukholwa ka wena ku tlhela ku ku vhuna ku timisela ni cihi cikarato u yimisanako naco zvezvi. Tiyiseka lezvaku Jehovha i tava “muchachazeli wa lava va mu hlotako hi mbilu yontlhe”. (Mah. 11:6) A kuchavelelwa loku u ku kumako zvezvi ni kutsumba u nga nako ka lezvi u zvi rindzelako cikhatini ci tako, zvi koteka ntsena hi kota ya hakhelo ya kutlhatlhisa.

A HAKHELO YA KUTLHATLHISA YI VHUXA KUZWANANA KA HINA NA NUNGUNGULU

14. A ciwonho ci ku khumbisile kuyini a kuzwanana ka hina na Nungungulu, niku hikuyini?

¹⁴ Kusukela loku Adhamu na Evha va wonhile, a vanhu va hambanisilwe kutani ku tsawukaniswa na Nungungulu. A Bhibhiliya gi wula lezvaku a vanhu vontlhe va susilwe ka Muvangi. (Rom. 8:7, 8; Kol. 1:21) Hikuyini? Hakuva a milayo ya Jehovha yo mbhelela a yi mu vhumeleli ku nyenyeleta ciwonho. A Bhibhiliya gi wula lezvi xungetano hi Jehovha: “A matihlo ya wena ma basile nguvhu kasi ma wona zvakubiha, u nga ta tsika a kubiha ku simama.” (Hab. 1:13) A ciwonho ci vangile geva ga hombe cikari ka Nungungulu ni vanhu. I hava cikari ka hina a nga zvi kotako kuva ni wunghana na Nungungulu loku ku nga vekiwi bhulaho gi hi vhunako ku vhuxa kuzwanana naye. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi maha lezvaku zvi koteka ku tlhela hiva ni kuzwanana na Nungungulu.

15. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi rulisile yini, niku give gihi wuyelo ga kona?

¹⁵ A Bhibhiliya gi hi byela lezvaku Jesu “muphahlo wa ku hlazva zviwonho” zva hina. (1 Joh. 2:2, tlhamuselo wa lahasi.) A gezu ga ciGreki gi hundzuluselweko giku “muphahlo wa ku hlazva zviwonho” gi nga wula “ndlela ya ku rulisa”. Makunu a hakhelo ya kutlhatlhisa yi rulisile Jehovha hi ndlela muni? A hi faneli ku alakanya ku a kufa ka N’wana Wakwe ku mu tangalisile hi ndlela yo kari. Kanilezvi a hakhelo ya kutlhatlhisa yi rulisile kutani ku tatisa a milayo ya Jehovha ya kululama. A kufa ka Jesu ku nyikile Jehovha a ciseketelo ca ku vhuxa kuzwanana ni vanhu. (Rom. 3:23-26) Hi ndlela leyo, i zvi kotile ku va “hlayela” kululama lava va mu khozeleko hi kutsumbeka hambu mahlweni ka kufa ka Kristu. (Gen. 15:1, 6) Zvi kotekisile kuyini lezvo? Jehovha i wa ti seketela ka hakhelo ya kutlhatlhisa leyi yi nga wa ta nyikelwa hi kufamba ka cikhati. Jehovha i wa nga kanakani ne ni kutsongwani lezvaku a N’wana wakwe, Jesu, i ta nyikela hakhelo ya kutlhatlhisa. (Isa. 46:10) A hakhelo ya kutlhatlhisa yi vhulile ndlela ya ku a vanhu va tlhela vava ni kuzwanana na Nungungulu.

16. Zvini zvin’wani kambe u nga ehleketako hi zvona laha u ti longiselako a kuya Cialakanyisweni ca lembe legi? (Wona ni mufota.)

¹⁶ A ho ku vhuneka hi lezvi hi vhuxileko kuzwanana na Nungungulu. Hi cikombiso, kuzvilava Jehovha u mu vitana ku i “Papayi” wa wena kota lezvi Jesu a gondzisileko. (Mat. 6:9) Ka zvikhati zvin’wani kuzvilava u vitana Jehovha ku “Munghana” wa wena. A cikhati leci hi tirisako magezu yo kota ku “Papayi” kutani “Munghana,” hi fanele ku ma tirisa hi cichavo ni kutikoramisa. Hikuyini? Hakuva kota lezvi hi nga vawonhi, ni kwihi kutshinelelana hi nga nako na Jehovha a ku hi ringani. A hakhelo ya kutlhatlhisa hi yona ntsena yi mahako lezvaku zvi koteka ku hiva ni wunghana na Jehovha. Hi ku tirisa Jesu, Jehovha i mahile lezvaku zvi koteka ku a tlhela “a zwananisa zvilo zvontlhe lezvi zvin’wani na yena n’winyi, a zva laha misaveni ni zva le tilweni, hi ku maha kurula hi nkhata lowu [Jesu] a wu halatileko mhandzeni ya hlomulo”. (Kol. 1:19, 20) Hi cigelo leco, ha zvi kota ku ti buza hi kuzwanana na Jehovha hambu lezvi zvezvi hi nga vanhu vo kala kumbhelela.

A HAKHELO YA KUTLHATLHISA YI KOMBA KU JEHOVHA I NA NI WUXINJI

17. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi zvi kombisa kuyini ku Jehovha i na ni wuxinji? (Va Le Efesusi 2:4, 5)

¹⁷ A hakhelo ya kutlhatlhisa cikombiso ca ku Jehovha i ‘tele hi wuxinji’. Jehovha “i no hi nyika wutomi . . . a cikhati leci hi nga file zvihambunyetweni zva hina”. (Lera Va Le Efesusi 2:4, 5.) Lava va ‘longileko ku amukela a wutomi ga pindzukelwa’ va keta va kombela civhuno hi kuzwa ku tshikelelwa hi ciwonho leci ci va thapeleko niku va lava wa ku va tlhatlhisa. (Miti. 13:48) Jehovha i kari a vhuna vanhu lavo hi ku va nyika thomo ga ku gondza a mahungu ya manene xungetano hi Mufumo kasi va mu tiva yena ni N’wana wakwe, Jesu. (Joh. 17:3) Loku Sathani a pimisile ku a ciwonho ca Adhamu na Evha ci wa ta tsandzekisa a kungo ga Nungungulu i bile hasi.

18. A cikhati leci hi ehleketako hi hakhelo ya kutlhatlhisa, i mhaka muni ya tshinya hi nga faneliko ku yi rivala?

¹⁸ A cikhati leci hi ehleketako hi mabhindzu hi ma kumako hi kota ya hakhelo ya kutlhatlhisa, hi fanele ku alakanya laha a cikarato ci nga sangulela kona. Wutshan’wini ga ku wona hakhelo ya kutlhatlhisa kota lulamiselo gi mahelweko ku hi vhuna ntsena, hi fanele ku alakanya ku i ndlela leyi Jehovha a yi tirisako kasi ku hlamula cilumbeto leci Sathani a ci vhuxileko jardhim ya Edheni. (Gen. 3:1-5, 15) Hi ku tirisa hakhelo ya kutlhatlhisa, Jehovha i hlazva vito gakwe, a gi basisa ka zviruko zvontlhe. Ahandle ka lezvo, i hi tlhatlhisa ka ciwonho ni kufa, hi ndlela leyo, a komba ku i Nungungulu wa lirandzo. Niku hi kota ya tipswalo takwe, Jehovha i hi nyika thomo, hambu lezvi hi nga vawonhi, ga ku komba lezvaku lezvi Sathani a nga wula xungetano hi yena mawunwa. (Mav. 27:11) Makunu u nga kombisa kuyini ku wa bonga a hakhelo ya kutlhatlhisa? Hi ta hlamula ciwutiso leco ka ndzima yi landzelako.