A ku alakanya a liranzo la mina lo sangula zi nzi vunile ku timisela

KU WA hi kusangula ka ximumu hi 1970. Nzi wa etlele mubhedini wa mina wa xipitali le xipitali xa Valley Forge General, le Phoenixville, Pensilvânia, Estados Unidos. Hora yinwe ni yinwani, a enfermeiro wo kari wa xinuna i wa kamba a kutsutsuma ka nkhata wa mina. Nzi wa hi musochwa wa 20 wa malembe a nga kari a xaniseka hi mababyi ya hombe ya xithapelane. A dokodela loye, a nga nzi hunza hi malembana ma tsongwani, i wa karatekile. Laha a nkhata wa mina wu ngaya wu hungula kutsutsuma, nzi lo mu wutisa lezi: “A wu se wona munhu na afa, a hi zona?” I lo kwalala lomu nghoheni aku: “Ahihi, a nzi se mu wona.”

Ka xikhati lexo, zi wa wonekisa ku khwatsi nzi nga ta hanya. Kanilezi nzi chikelisile kuyini xipitali? Khwatsi nzi ku hlawutela matimu ma tsongwani ya wutomi ga mina.

KUNGHENA KA MINA YIMPINI

Nzi kumile mababyi na nzi tira kota muvuneteli ka sala ya operasawu xikhatini xa yimpi le Vietname. Nzi wa zi ranza ku vuna vababyi ni lava va bayisilweko, niku nzi wa xuva kuva mumahi wa operasawu. Nzi chikele Vietname hi Julho wa 1969. A ku fana ni vontlhe lava va nga ha hi kuchikela, nzi lo nyikwa viki ga ku gonzisiwa kasi nzi tolovela a kuhambana ka zikhati ni kuhisa.

Na nza ha hi ku sangula ku tira ka xipitali xo kari xa operasawu le Mekong, Dong Tam, ku lo chikela zithandamoya zo tala zi nga tele hi vanhu vo bayiselwa. Nzi wa hi museketeli wa hombe wa tiko ga hina niku nzi wa zi ranza ku tira, hikwalaho nzi wa lava ku tekela ku sangula ku tira. A vanhu vo bayiselwa va wa longiselwa va guma va tekwa hi xihatla va yiswa ka mikontentori ya yi tsongwani yi nga hi ni moya wa xilungu leyi yi nga tirisiwa kota tisala ta operasawu. A mumahi wa operasawu, mucheli wa anestezia, muhlazi wa zilonza, ni enfermeiro munwani va wa tlimbana ka wutshanwana lego, na va maha zontlhe va zi kotako kasi ku ponisa wutomi. Nzi lo pola lezaku ku na ni maphepha yo kari ya hombe ya ntima ma nga kala ku humesiwa lomu ka zithandamoya. Va lo nzi byela lezaku a maphepha lawo ma na ni ziro za masochwa ma hlakatilweko yimpini. Loko kuve kunghena ka mina yimpini.

NZI LAVETELA NUNGUNGULU

Na nza ha hi jaha, nzi kumile masemanyana ya lisine leli li gonzisiwako hi Timboni ta Jehova. A mamani wa mina wo ranzeka i gonzile Biblia ni Timboni, kanilezi a nga kombisangi kukula laha ka kuza a bapatizwa. Nzi wa zi ranza nguvu ku tshama nzi ingisela a xigonzo xa mamani. Ka xikhati xalexo, nzi lo hunza kusuhani ni Salawu ya Mufumo na nzi hi ni papai wa mina wa wumbiri. Nzi lo mu wutisa lezi , “Xini lexi?” I lo hlamula aku, “U nga tshuki u fambela kusuhani ni vanhu lava!” Kota lezi nzi nga mu ranza nzi tlhela nzi mu tsumba, nzi lo vumela wusungukati gakwe. Hikwalaho, nzi lo lahlekelana ni Timboni ta Jehova.

Anzhako ka kuva nzi wuyile hi Vietname, nzi lo wona xilaveko xa kuva na Nungungulu wutomini ga mina. Nzi wa binziwa hloko hi zilo zo tala zo biha nzi zi wonileko. Zi wa wonekisa ku khwatsi a nga kona a nga zi zwisisa a ku zini zi nga kari zi humelela le Vietname. Nza alakanya mikombiso yo kari yi nga mahiwa, laha a vamahi va zitereka va nga wula lezaku a masochwa ya le Estados Unidos vadayeli va zivanana hi kota ya lezi ku nga zwala mibiko ya lezaku ka dayelwa vanana yimpini.

Kasi ku xurisa a ndlala ya mina ya moya, nzi lo sangula kuya ka tinkhozo ta tichechi to hambanahambana. Nzi wa mu ranza hi kale Nungungulu kanilezi nzi wa nga khumbiwi hi lezi nzi nga zi wona lomu tichechini. Hi magumo, nzi loya Salawini ya Mufumo ya Timboni ta Jehova le Delray Beach, Florida. Ku wa hi Sonto yo kari hi Fevereiro wa 1971.

A xikhati nzi nga chikela, a kanelo ya laha kubaseni yi wo mbhela, hikwalaho nzi lo tshama nzi wona xigonzo xa Murinzeli lexi xi nga lanzela. A nza ha zi alakanyi ku yi wa wulawula hi yini, kanilezi nza ha va alakanya a vanana va tsongwani lava va nga vululela maBiblia kasi ku kuma mitsalo. Lezo zi nzi hlamalisile nguvu! Nzi lo miyela nziku xawu nzi ingisela ni ku cuwukela. Na nzi kari nzi huma lomu Salawini ya Mufumo, a makabye wo kari wo ranzeka a nga hi kwalomo ka 80 wa malembe i lo nzi tshinelela. A vito gakwe ku wa hi Jim Gardner. I lo nzi komba bhuku gi nga hi ni hloko ya mhaka A Verdade Que Conduz à Vida Eterna aku: “Wa gi tsakela?” Hi lo boha ku kumana hi Wazina ni mixo kasi ku maha xigonzo xa hina xo Sangula.

Ni wusiku ga Sonto leyo nzi wa fanele ku ya tira. Nzi wa tira ka xipitali xo kari le Boca Raton, Florida, laha nzi nga tira banco de socorros (sala yo khatalela vababyi va nga mhangweni). Nzi wa nghena hi ma 23:00 nzi huma hi ma 7:00. Kota lezi ku nga kala ku nga woneki vababyi ka wusiku lego, nzi lo zi kota ku lera a bhuku ga mina. A enfermeiro wo kari wa masikwana i lo nzi tshinelela, a wutla bhuku lego mandleni ya mina, a cuwuka a kapa ya gona a gumesa a nzi bhongela aku: “A wu nzi byeli ku u lava kuva munwe wabye?” Nzi lo teka bhuku ga mina nziku: “A nzi se lera bhuku gontlhe, kanilezi zi wonekisa ku khwatsi nzi tava munwe wabye!” I lo tsika ku nzi karata, nzi mbhetisa bhuku ga mina ka wusiku lego.

Nzi lo sangula xigonzo xa mina xa Biblia na makabye Gardner hi ku mu wutisa lezi: “Makunu, xini hi to gonza?” I lo hlamula aku: “I bhuku legi nzi nga ku nyika.” Mina nziku: “Nzi lerile gontlhe.” Makabye Gardner i lo hlamula hi wunene aku: “A hi wone xipimo xo sangula basi.” Nzi lo hlamala hi ku wona a kutala ka zilo zi nga nzi hunzile. I lo nzi vululisa mitsalo yo tala ka bhuku ga mina go pswhuka ga wuhunzuluseli ga King James. Makunu hi kona nzi nga sangulile ku gonza xungetano Nungungulu wa lisine, ku nga Jehova. Makabye Gardner, loyi nzi nga mu vitana ku hi Jim, i lo gonza na mina a zipimo zinharu za bhuku A Verdade ka mixo leyo. Kusukela kwalaho, Wazina ni Wazina ni mixo, hi wa gonza zipimo zinharu. A xigonzo xinwe ni xinwani xi wa nzi tsakisa nguvu. Gi wa hi lungelo ka mina a ku gonzisiwa hi makabye loye a totilweko loyi a nga wonile Charles T. Russell hi matihlo!

Anzhako ka maviki matsongwani, nzi lo vumelelwa ku tira kota muhuweleli wa mahungu yo saseka. Jim i lo nzi vuna ka zilo zo tala lezi nzi nga zi chava, a ku patsa ni xikarato xa ku xumayela hi muti ni muti. (Miti. 20:20) Hi ku tirisana na Jim, nzi lo sangula ku wu ranza a ntiro wa kuxumayela. Ni nyamutlha, a wutireli nza ha gi wona kota gona lungelo ga mina ga hombe. Zi tsakisa nguvu a kuva xitiri-kulobye na Nungungulu! — 1 Kor. 3:9.

LIRANZO LA MINA LO SANGULA HI JEHOVA

Hi nga khwatsi nzi ku hlawutela a zilo za wutomi ga mina wutsumbu — ku nga liranzo lo sangula nzi ngava nalo hi Jehova. (Kuv. 2:4) A liranzo lelo li nzi vunile ku hlula maalakanyo yo bayisa ya xikhati xa yimpi zinwe ni minzhingo yinwani ya talela. — Isa. 65:17.

Nza alakanya a siku go kari go hlawuleka kusanguleni ka wuxika ga 1971. Nzi wa ha hi ku hlongolwa mutini lowu a vapswali va mina va nga nzi vumelele ku hanya ka wona. Papai wa mina wa wumbiri i wa nga lavi ku hanya ni Mboni ya Jehova mutini wakwe! Nzi wa nga hi na mali yo tala ka xikhati lexo. A xipitali lexi nzi nga tira ka xona xi wa nzi hakhela hi maviki mambiri niku nzi wa ha hi ku tirisa mali yo tala hi ku xava tinguwo kasi nzi zi kota kuya wutirelini nzi tlhela nzi mu yimela khwatsi Jehova. Nzi wa vekile malana yo kari kanilezi yi wa hi bhanku le Michigan, doropeni legi nzi kuleleko ka gona. Nzi wa fanele ku hanya moveni wa mina hi masiku yo kari. Nzi wa tsema malevu nzi tlhela nzi hlamba ka zipetso za lomu mabhombeni.

Ka siku go kari na nza ha hanya moveni wa mina, nzi lo chikela Salawini ya Mufumo na ka ha kiyela tihora to kari kasi ku a ntlawa wa ntiro wa simu wu tlhangana. Nzi wa ha hi ku huma hi ntirweni xipitali. Na nzi tshamile seno nzhako ka Salawu ya Mufumo laha ko kala nzi nga woniwi hi munhu, ku lo wuya maalakanyo ya le Vietname — nzizwa kunuha ka nyama ya munhu yi swileko ni ku wona nkhata ni wubovu— ma sangula ku nzi binza. Nzi wa zi kota ku wona ni kuzwa majaha hlokweni ya mina na maku, “Xana nzi ta hanya? Nzi ta hanya sawena?” Nzi wa zi tiva ku va tafa, kanilezi nzi wa zama ku va chavelela hi laha nzi nga zi kota hi kona nzi tlhela nzi zama ku fihla lisine matihlweni ya mina. Nzi lo khumbeka nguvu na nzi tshamile kwalaho.

Nzi lo khongela na nzi kari nzi xililika mihloti lomu nghoheni. (Tis. 56:8) Nzi lo sangula ku ehleketa nguvu hi kutsumba ka kuvuka ka vafileko. Ka xikhati lexo, nzi lo zwisisa khwatsi a mhaka leyi: Hi ku vuxa vafileko, Jehova Nungungulu i ta lulamisa a kudayelwa ka vanhu loku nzi ku wonileko zinwe ni kubayisa loku mina ni vanwani hi ku zwileko. Nungungulu i ta vuxa a majaha lawo, niku ma tava ni lungelo ga ku gonza lisine xungetano hi yena. (Miti. 24:15) Ka xikhati lexo, a mbilu ya mina yi lo tala hi liranzo ha Jehova leli li khumbileko nguvu a muhefemulo wa mina. A siku lego a nzi gi rivali. Kusukela kwalaho, nzi maha zontlhe nzi zi kotako, nguvunguvu loku nzi hi minzhingweni ni zikaratweni, lezaku nzi nga tshuki nzi luza a liranzo la mina lo sangula hi Jehova.

JEHOVA I NZI KOMBISILE WUNENE

Lomu tiyimpini, a vanhu va maha zilo zo tshisa. Minawu a nzi sali nzhako. Kanilezi nzi vunilwe hi ku ehleketa hi mitsalo yimbiri nzi yi ranzako nguvu. A wo sangula Kuvululelwa 12:10, 11, lowu wu wulako lezaku Satani a nga hluliwi hi magezu ya wukustumunyu ga hina ntsena, kanilezi hi nkhata wa Yivana. A wa wumbiri Va Le Galatia 2:20. A vesi legi gi nzi vuna ku wona lezaku Kristu Jesu i file “hi kota ya mina.” Jehova i nzi cuwuka hi lomu nkhateni wa Jesu, niku i nzi tsetselele lezi nzi mahileko. A ku tiva lezo zi nzi vunile kuva ni livalo li basileko zi tlhela zi nzi kuca ku maha zontlhe nzi zi kotako kasi ku vuna vanwani lezaku va tiva a lisine xungetano hi Nungungulu wa hina wa wuxinji, Jehova! — Maheb. 9:14.

Loku nzi ehleketa hi wutomi ga mina, nzi tsaka nguvu hi kuva Jehova xontlhe xikhati a nzi khatalele. Hi xikombiso, ka siku galegi Jim a nga zi tiva hi gona a ku nzi hanya lomu moveni wa mina, i lo nzi mahela malulamiselo ya ku bhula ni makabye wo kari wa xisati a nga hi ni yindlu yo lugarisa. Nza kholwa lezaku Jehova i tirisile Jim ni makabye loye wo ranzeka wa xisati kasi ku nzi lavela wutshamu ga gi nene go hanya kona. Jehova mu nene nguvu! Wa khatalela vakhozeli vakwe vo tsumbeka.

LEZI NZI NGA GONZISA ZONA KU RINGANISELA A KUHISEKA NI WUKHETA

Hi Maio wa 1971, nzi lova ni xilaveko xa kuya Michigan kasi ku ya khatalela zilo zo kari za lisima. Na nzi nga se suka Bandleni ga Delray Beach le Florida, nzi lo tata a kaxa ga mova wa mina hi mabhuku, nzi suka nzi kongoma Nwalungu hi ruwa Interstate 75. A mabhuku lawo ma lo mbhela na nzi nga se huma doropeni gi lanzelako ga Georgia. Nzi lo xumayela a mahungu yo saseka ya Mufumo hi kuhiseka matshanwini wontlhe. Nzi wa nyima lomu mapaxweni nzi tlhela nzi nyikela ziphephana ka vavanuna lomu zipetsweni. Ni nyamutlha nza ha ti wutisa lezaku ka timbewu leto yi kona yi tshukileko yi hluka ke. — 1 Kor. 3:6, 7.

Hambulezo, kasi ku wula lisine, na nza ha hi ku sangula ku tiva lisine, nzi wa nga hi na wukheta nguvu, nguvunguvu loku nzi wulawula ni va laha kaya. Lezi a liranzo la mina lo sangula hi Jehova li nga vura nguvu nzeni ka mina, nzi wa va xumayela hi kuhiseka kanilezi nzi wa nga hi na wukheta. Nza va ranza nguvu vamakabye va mina, John na Ron, niku nzi wa va bhulela lisine hi ndlela yo kurumeta. Hi kufamba ka xikhati, zi lavile kuva nzi va kombela ku nzi tsetselela hi mahela ga mina ga hava. Hambulezo, a nzi tshuki nzi tsika ku khongelela lezaku va vumela lisine. Kusukela kwalaho, Jehova wa nzi gonzisa, niku nzi kombisa nguvu wukheta a xikhati nzi xumayelako ni ku gonzisa. — Kol. 4:6.

VANHU VANWANI NZI VA RANZAKO

Nza alakanya a liranzo la mina lo sangula hi Jehova, hambulezo a nzi rivali a vanhu vanwani lava nzi va ranzako wutomini ga mina. A munhu a lanzelako ka lava nzi va ranzako i sati wa mina, Susan. Nzi wa zi tiva ku nzi lava munghana loyi a to nzi vuna ku maha ntiro wa Mufumo. Susan wasati wo tiya ni wa moya. Nzi alakanya siku go kari nzi nga mu enzela na ha ha gangisana. Susan i wa tshamile varandeni ga muti wa vapswali vakwe le Cranston, xihlaleni xa Rhode. I wa kari a lera A Murinzeli na a hi ni Biblia gakwe. Lexi xi nga nzi hlamalisa nguvu hi lezaku a nzima leyi a nga kari a lera yi wa nga hi ya xigonzo niku i wa kari a vulula mitsalo lomu ka Biblia. Nzi lo ti byela lezi, ‘Loyi wasati wa moya!’ Hi lo chada hi Dezembro wa 1971, niku kusukela loku hi chadile nzi tshama hi ku bonga hi kuva a hi na mina xontlhe xikhati a tlhela a nzi seketela. Lexi a nzi tsakisako hi xona hi lezaku wa nzi ranza, kanilezi i mu ranza nguvu Jehova.

Mina na Susan hi lova ni makatekwa ya ku pswala vana vambiri, ku nga Jesse na Paul. Laha va nga kari va kula, Jehova i wa hi zinwe navo. (1 Sam. 3:19) Kota lezi va nga hanya hi lisine, va lo nehela wudzunzo mina na Susan. Va simama va tirela Jehova hakuva va alakanya a liranzo labye lo sangula hi yena. Munwe ni munwani wabye i na ni 20 wa malembe ni kuhunza na a hi ntirweni wa xikhati xontlhe. Nzi tizwa matshanza kambe hi vakatamwane va mina va vambiri vo saseka, Stephanie na Racquel lava nzi va wonako kota vana va mina wutsumbu. Hi wumbiri gabye, a vana va mina va lo tekana ni vavasati va ranzako Jehova hi mbilu yabye yontlhe ni muhefemulo wabye wontlhe. — Efe. 6:6.

Anzhako ka kubapatizwa ka mina, nzi lo tira xipimo xa 16 wa malembe Xihlaleni xa Rhode, laha nzi ngava ni vanghana va va nene nguvu. Nzi alakanya madota yo tala yo hlamalisa lawa nzi tirileko nawo. Tlhatakumbiri, nzi bonga a vawoneleli va fambafambako, lava zi karatako ni ku wula mavito yabye hi kutala, lava va khumbileko nguvu a ziboho za mina. Give lungelo ga hombe a ku tira ni vavanuna va nga hlayisa a liranzo labye lo sangula hi Jehova! Hi 1987 hi lo rura hiya nwalungu wa Carolina kasi ku ya tira lomu ku nga ni xilaveko xa hombe, niku kwalaho nzi lo maha wunghana go engeteleka ga lisima.a

Hi Agosto wa 2002, mina na Susan hi lo vumela xirambo xa kuva ziro za ngango wa Beteli ya Patterson le Estados Unidos. Nzi lo tira ka Xipanze xa Ntiro, Susan a tira lomu ku hlaziwako tinguwo. I wa wu ranza nguvu a ntiro lowo! Hi Agosto wa 2005, nzi lo nyikwa lungelo ga ku tira kota xiro xa Hubye yi Fumako. Nzi lo ti wona na nzi nga vuni nchumu hi kota ya xiavelo lexi. A sati wa mina wo ranzeka i lo karateka hi ku alakanyela a wutihlamuleli, ni ntiro, ni kuenza-enza loku ku patsekako. Susan a nga tshukangi a zi ranza ku famba hi xihaha-pfhuka, kanilezi hi enza nguvu hi xona! Susan i ngalo a magezu ya vasati va ziro za Hubye yi Fumako, lawa va mu byelako hi liranzo, ma mu vuna kuva a ti yimisela ku nzi seketela nguvu hi laha zi kotekako hi kona. Kunene, wa maha lezo, niku nza mu ranza hi kota ya lezo.

Lomu hofiseni ya mina nzi ranzelwe hi mifota yo tala yi wulako zotala ka mina! Yi nzi alakanyisa a wutomi ga gi nene nguvu legi nzi vileko nago. Nzi sina nzi amukele makatekwa yo tala hi ku maha zontlhe nzi zi kotako kasi ku alakanya a liranzo la mina lo sangula hi Jehova!