NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 40
LISIMU 111 Leswi Swihi Yendlaka Hi Tsaka
Yehovha I ‘Ku Tsaka Ka Hina Kakukulu’
“ Ni ta ya . . . ka Xikwembu, ku tsaka ka mina kakukulu.”— PS. 43:4.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Hi ta vona swilo swinharhu leswi nga hi yivelaka ntsaku ni swaku hi nga yendla yini kuva hi tlhela hi tsaka.
1-2. a) Vanhu va vanyingi va titwisa ku yini namuntlha? b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?
VANHU va vanyingi va wa va pfuka swaku va tsaka, kambe a va wu kumi ntsaku wa ntiyiso. Vanyingi va tshama na va xukuvalile ni ku pimisa leswaku swilo a swi nge yampsi. Phela na hina vanhu va Yehovha hi nga ha titwa hi ndlela ya ku fana. Leswi hi hanyaka ka “masiku ya wugamu,” hi nga ha kumana ni swiyimu leswi nga hi yendlaka hi karhateka kumbe hi tshama na hi xukuvalile. — 2 Tm. 3:1.
2 Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swilo leswi nga hi yivelaka ntsaku ni leswaku hi nga yendla yini akuva hi tlhela hi tsaka. Kambe a hi rhangeni hi ku vona leswaku i mani lweyi a nga hi pfunaka kuva hi kuma ntsaku wa ntiyiso.
XIHLOVO XA NTSAKU WA NTIYISO
3. Ntumbuluku wu hi djondzisa yini hi Yehovha? (Vona mafoto.)
3 Yehovha i Xikwembu lexi nga tsaka naswona a lava leswaku na hina hi tshama na hi tsakile. Leswo swa tikomba loko hi vona leswi ntumbuluku wu nga tshamisa xiswona. Xikombiso xa leswo i misava ya hina ya ku saseka, tikori ta ku hambanahambana, ndlela leyi swiharhi swi tlangaka hi yona ni swakudla swa ku nandzika leswi hi nga na swona. Vhela swa tikomba swaku Yehovha wa hi rhandza funtshi a lava leswaku hi tikhorisa hi wutomi!
Baby elephant: Image © Romi Gamit/Shutterstock; penguin chicks: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; baby goats: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; two dolphins: georgeclerk/E+ via Getty Images
Loko hi vona swiharhi na swi tlanga swi hi khumbukisa swaku Yehovha i Xikwembu lexi nga tsaka (Vona paragrafu 3)
4. a) Hi mhaka muni Yehovha a tama a tsaka hambileswi a vonaka vanhu na va hlupheka? b) Yehovha a hi pfunisa ku yini? (Tipisalema 16:11)
4 Hambileswi Yehovha a nga “Xikwembu lexi nga tsaka,” swa mu vava ku vona vanhu na va hlupheka. (1 Tm. 1:11) Kambe a nga swi pfumeleli leswo swi mu yendla a nga tsaki hikusa wa swi tiva leswaku a ta helisa ku hlupheka hinkwaku loku ku nga kona funtshi a te ni ku veka siku leli a nga ta ku helisa hi lona. Kambe na a ha nyimela siku lolelo, Yehovha wa hi twisisa loko hi hlupheka funtshi a yendla xan’wanchumu leswaku a hi pfuna. A yendla leswo hi ku hi nyika nyiko ya ku tsaka. (Lerha Tipisalema 16:11.) Swoswi a hi voneni leswaku Yehovha a mu pfunise ku yini N’wana wa yena Yesu leswaku a tsaka.
5-6. Hi mhaka muni Yesu a tsakile?
5 Yesu i munhu lweyi a nga tsaka hintamu ku tlula vanhu hinkwavu lava Yehovha a nga va yendla. Hi mhaka muni hi vula leswo? Pimisa hi swilo swimbirhi: 1) Yesu “i xifaniso xa Xikwembu lexi kalaka xi nga voneki” naswona a kombisa wumunhu la Papayi wa yena hi ku helela. (Kol. 1:15.) 2) Yesu a hete nkama wa wunyingi ni Papayi wa yena lweyi a nga Xihlovo xa ntsaku.
6 Yesu a tshama na a tsakile hikusa minkama hinkwayu a yendla leswi Papayi wa yena a mu byelaka swona. (Swiv. 8:30, 31; Yoh. 8:29) Hi leswo swi yendlaka leswaku Yehovha a mu tsakela swinene. — Mat. 3:17.
7. Hi nga yendla yini leswaku hi tsaka hikakunene?
7 Ku fana na Yesu, hi nga swi kota ku tsaka hi ku helela loko hi mu tiva ku yampsa Yehovha, Xihlovo xa ntsaku. Nkama lowu hi yaka hi mu tiva hi tlhela hi zama ku mu tekelela, hi ya hi tsaka. Xin’wani xi hi yendlaka hi tsaka i ku yendla ku rhandza ka yena ni ku tiva leswaku wa hi tsakela.a (Ps. 33:12) Kambe minkama yin’wani hi nga ha xukuvala, swi nga ha va swa masikunyana kumbe hi nkama wa ku leha. Loko leswo swi yendleka, a hi lavi ku pimisa leswaku Yehovha a nga ha hi tsakeli, hikusa Yehovha wa swi tiva leswaku a hi hetisekanga, se minkama yin’wani hi nga ha twa ku vava, hi xukuvala kumbe hi va ni depressão. (Ps. 103:14) Swoswi a hi buleni hi swilo leswi nga hi yivelaka ntsaku ni leswaku hi nga yendla yini leswaku hi tlhela hi tsaka.
U NGA PFUMELELI NCHUMU XI KU YIVELA NTSAKU
8. Hi nga titwisa ku yini loko hi kumana ni swikarhatu swa wutomi?
8 1: Swikarhatu swa wutomi. Ku nga va leswaku wa hluphiwa hileswi u nga Mboni? Indjhe wa hlupheka hi mhaka ya tinghozi ta ntumbuluku, wusiwana, mavabyi kumbe ku guga? Loko hi kumana ni swikarhatu swa ku fana ni leswi, hi nga ha heleliwa hi ntsaku, ngopfungopfu loko ku nga na lexi hi nga xi yendlaka swaku hi yampsisa xiyimu. Loko Bibele li vulavula hi mhaka leyi, yi li: “Mbilu leyi vavaka yi heta munhu ntamu.” (Swiv. 15:13) Doda lin’wani leli vitaniwaka Babis, leli nga feliwa hi makwavu wa lona wa mun’we ni vapsali va lona ndzeni ka 4 wa malembe li li: “A ni titwa ni li noxe, na ni nga na wa ku ni pfuna. Minkama yin’wani a ni titwa nandzu hileswi ni kalaka ni nga hetanga nkama wa wunyingi ni makwenu wa mina ni vapsali va mina na va nga se fa.” Swikarhatu swa wutomi swi nga hi yendla hi hela ntamu kumbe hi karhateka swinene.
9. I yini xi nga hi pfunaka swaku hi tlhela hi tsaka? (Yeremiya 29:4-7, 10)
9 I yini xi nga hi pfunaka swaku hi tlhela hi tsaka? Hi nga tlhela hi tsaka loko hi pfumela xiyimu lexi hi nga ka xona hi tlhela hi khensa swilo leswi hi nga na swona. Vanhu va misava leyi va vula leswaku hi ngo tsaka ntsena loko swilo swi hi fambela kahle awuton’wini. Kambe leswo a hi ntiyiso. Hi xikombiso, Yehovha a kutxe Vayuda lava a va li wukaraweni aBabilona leswaku va yendla hinkwaswu kuva va tsaka ka swiyimu leswi a va kumana na swona. (Lerha Yeremiya 29:4-7, 10.) Hi djondza yini? Loko hi kumana ni swikarhatu, hi fanele hi pfumela xiyimu xa hina hi tlhela hi khensa swilo swaswinene leswi hi nga na swona. Khumbuka leswaku Yehovha minkama hinkwayu a ta hi pfuna. (Ps. 63:7; 146:5) Makwerhu wa xisati lweyi a vitaniwaka Effie, lweyi a nga kumana ni nghozi leyi nga yendla leswaku a nga ha swi koti ku famba, a te: “Yehovha, ndjangu wa mina ni vamakwerhu abandleni, va ni tiyisile swinene. Se mina ni lava ku kombisa leswaku na swi khensa leswi va nga ni yendlela swona. Hi mhaka leyo, ni yendla hinkwaswu leswi ni nga swi kotaka kuva ni tsaka ka xiyimu lexi ni nga ka xona.”
10. Hi mhaka muni hi nga tamaka hi tsaka hambiloko hi kumana ni swikarhatu?
10 Loko hina kumbe maxaka ya hina hi kumana ni swikarhatu, hi nga swi kota ku tama hi tsaka.b (Ps. 126:5) Hi mhaka muni? Hikusa ntsaku wa hina a wu yi hi swiyimu leswi hi nga ka swona. Makwerhu Maria lweyi nga mupfuli wa ndlela, a li: “Loko hi kumana ni swikarhatu, hi tama hi tsaka hikusa hi khumbuka leswi Yehovha a nga hi tshembisa swona. Leswo a swi vuli swona leswaku a hi nga ta tshuka hi rila kumbe hi tiphofula. Kambe Papayi wa hina Yehovha wa hi pfuna swaku hi tama hi tsaka ku nga mhaka swilo leswi hi kumanaka na swona.” Khumbuka leswaku hambiloko u li ka xikarhatu xa ku tika kandjhani, Yehovha ku nga li khale, a ta helisa swilo hinkwaswu leswi yendlaka hi hlupheka swi tlhela swi hi yendla hi nga tsaki.
11. Xikombiso xa mupostolo Pawulo xi nga ku pfunisa ku yini?
11 Loko u kumana ni swikarhatu, u nga ha pimisa leswaku Yehovha a nga ha ku yamukeli. Kambe leswi nga ku pfunaka i ku pimisa hi swikombiso swa vanhu va Yehovha va ku tshembeka va khale lava nga kumana ni swikarhatu. Pimisa hi mupostolo Pawulo, yena a langiwe hi Yesu hi ku kongoma leswaku a chumayela hi vito la yena “ka matiko, ka tihosi ni ka vana va Israyele.” (Min. 9:15) Lowo a wu li nkateko wawukulu! Hambileswo, Pawulo a kumane ni swikarhatu swa swinyingi ka wutomi la yena. (2 Ko. 11:23-27) Indjhe leswo a swi kombisa swaku Pawulo a a nga ha yamukeliwi hi Xikwembu? Ihim! Ku hambana ni leswo, ku va Pawulo a swi kotile ku tiyisela swikarhatu swa yena a swi kombisa swaku Yehovha a a tama a mu katekisa. (Rom. 5:3-5) Se na wena, leswi u tamaka u tiyisela swikarhatu hinkwaswu leswi u kumanaka na swona, tiyiseka leswaku Yehovha a tama a ku pfuna funtshi wa ku yamukela.
12. Hi nga titwisa ku yini loko swi nga koteki ku fikelela leswi a hi navela ku mu yendlela swona Yehovha?
12 2: Loko swi nga koteki ku fikelela leswi a hi navela ku mu yendlela swona Yehovha. (Swiv. 13:12) Lirhandzu leli hi nga na lona hi Yehovha ni leswi hi mu khensaka hi leswi a hi yendlelaka swona, swi hi yendla hi navela ku yengesela ntirho lowu hi mu yendlelaka wona. Kambe loko ho tivekela maplanu ya ku mu yendlela swilo leswi xiyimu xa hina xi kalaka xi nga hi pfumeleli, swi nga hi heta ntamu. (Swiv. 17:22) Makwerhu wa xisati lweyi a vitaniwaka Holly, lweyi a nga mupfuli wa ndlela, a te: “A ni lava ku ya ka Xikola Xa Vachumayeli Va Mfumu, ni ya chumayela ka tiko lin’wani kumbe ni ya pfunisa ka ntirho wa ku yaka aRamapo. Kambe xiyimu xa mina xi txintxile, se a swi nga ha ta koteka swaku ni fikelela maplanu wolawo. Leswo swi ni hete ntamu.” Ku tala ka vamakwerhu va titwa hi ndlela ya ku fana.
13. U nga yendla yini loko leswi a wu navela ku mu yendlela swona Yehovha swi nga koteki?
13 I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka? Khumbuka leswaku Yehovha a nga lavi leswaku u mu yendlela leswi tlulaka leswi nga matimbeni ya wena. Yehovha a tama a hi nyika lisima hambiloko leswi hi swi yendlaka swi nga fani ni leswi van’wani va kotaka ku swi yendla. Yehovha a lava leswaku u tiveka hansi u tlhela u kombisa lipfumelo. (Mik. 6:8; 1 Ko. 4:2) Yehovha a ni mhaka swinene ni leswi hi nga tshamisa xiswona hi le ndzeni ku tlula leswi hi mu yendlelaka swona. Se a swi twali ku pimisa leswaku a lava u mu yendlela swilo leswi u kalaka u nga swi koti.c Se loko xiyimu xa wena xi nga ku pfumeleli kuva u mu yendlela leswi a wu swi navela, tivekeli mintirho leyi u nga ta kota ku yi fikelela. Hi xikombiso, indjhe u nga swi kota ku pfuna majovhem leswaku ma yi yendla kahle mintirho ya wona, kumbe ku tiyisa lava nga guga? U nga swi kota ku tiyisa vamakwerhu van’wani ku nga ha va na mi li xikan’we, hi telefoni kumbe hi ku va tsalela mensajem? Yehovha a ta ku katekisa hi ku ku nyika ntsaku loko u tivekela mintirho ya ku fana ni leyi! Naswona ku nga li kahle, ka misava ya nyuwani u ta kota ku mu tirhela hi tindlela ta ku ni ku ti pimisa a wu ti pimisi! Holly, lweyi hi nga vulavula hi yena, a li: “Loko ni hela ntamu, ni pimisa hi leswaku ni ta va ni wutomi la ku kala li nga heli. Naswona hi ku pfuniwa hi Yehovha swin’wani swa leswi ni swi navelaka ni to kota ku swi hetisisa ka misava ya nyuwani.”
14. I yini xin’wani xi nga hi yendlaka hi xukuvala?
14 3: Ku lwela ku titsakisa. Ka ma redes sociais hi nga ha vona vanhu lava swi tikombaka na va tsakile swinene hi mhaka swilo swaswinene leswi va kotaka ku swi yendla. Va tshamela ku byela van’wani leswaku va ngo tsaka ntsena loko va yendla swilo leswi va swi rhandzaka, va xava swilo leswi va swi lavaka, ni ku tshamela ku yendza. I ntiyiso swaku ku yendla leswi hi swi rhandzaka a swi bihanga. Yehovha a lava hi tikhorisa hi swilo leswi a nga swi yendla. Kambe vanhu va vanyingi lava lavaka ku titsakisa ntsena a va wu kumi ntsaku wa ntiyiso. Makwerhu Eva, lweyi a nga mupfuli wa ndlela, a te: “Lava minkama hinkwayu xa vona ku nga ku titsakisa a va kolwi.” Impela ku lwela ku titsakisa swi nga yendla hi hela ntamu hi tlhela hi xukuvala.
15. Hi djondza yini ka xikombiso xa Hosi Solomoni?
15 Hi nga djondza swilo swa swinyingi ka leswi nga yendlekela Hosi Solomoni, lweyi a nga vona leswaku ku lava ku titsakisa a swi yendli munhu a tsaka. Phela Solomoni a zame hi tindlela ta ku hambanahambana leswaku a titsakisa; hi xikombiso, a tikhorise hi swakudla swaswinene, a yingisela mamuzika yamanene a tlhela a xava swilo swa ku dura. Kambe swilo swoleswo a swi zanga swi mu yendla a tsaka. Yena a game a ku: “Tihlo a li kolwi hi ku vona; hambi ndleve a yi tali hi ku yingisela.” (Ekl. 1:8; 2:1-11) Hambileswi vanhu va vanyingi va pimisaka leswaku loko va ni male ya ku xava xin’wani ni xin’wani lexi va xi lavaka va ta tsaka, vo tihembela hikusa male a yi nge wu xavi ntsaku wa ntiyiso.
16. Ku pfuna van’wani swi nga hi pfunisa ku yini swaku hi tlhela hi tsaka? (Vona mafoto.)
16 I yini lexi nga hi pfunaka ku tlhela hi tsaka? Yesu a vule leswaku “swi tsakisa hintamu ku nyika ku tlula ku yamukela.” (Min. 20:35) Doda lin’wani leli vitaniwaka Alekos li li: “Ni zama ku yendla swilo swaswitsongo swaku ni pfuna vanhu van’wani. Ku yendla leswo swi ni pfuna kuva ni nga tshameli ku pimisa hi mina swi tlhela swi ni yendla ni tsaka.” Wena ke, u nga yendla yini leswaku u pfuna van’wani? Loko u vona makwerhu na a xukuvalile, zama ku mu tiyisa. I ntiyiso swaku minkama yin’wani a wu nge swi koti ku lulamisa xikarhatu xa yena, kambe u nga mu tiyisa hi ku mu yingisela hi lirhandzu, u mu twela wusiwana u tlhela u mu khumbukisa leswaku a nga rhula ndzhwalu wa yena ka Yehovha. (Ps. 55:22; 68:19) U nga tlhela u mu pfuna hi ku mu khumbukisa swaku Yehovha a nga ta tshuka a mu tshikile. (Ps. 37:28; Esa. 59:1) U nga tlhela u mu pfuna hi leswi a swi lavaka; hi xikombiso, u nga mu swekela swakudla kumbe u mu rhamba swaku mi paseyara xikan’we. Mu rhambi leswaku mi ya chumayela xikan’we, phela ku byela van’wani mahungu ya ku tsakisa swi tisa ntsaku wawukulu. Se pfumelela Yehovha a ku tirhisa kuva u tiyisa van’wani. Phela loko hi tirhisa nkama wa hina leswaku hi pfuna van’wani hi ta tsaka swinene! — Swiv. 11:25.
Handle ka ku tshamela ku yendla swilo leswi hi swi navelaka, hi fanele hi yendla swilo leswi nga ta pfuna van’wani (Vona paragrafu 16)d
17. Hi fanele hi yendla yini leswaku hi tsaka hi masiku ni masiku? (Tipisalema 43:4)
17 Loko hi ya hi mu tiva ku yampsa Yehovha hi ta tsaka hikakunene. Bibele li hi tiyisekisa leswaku Yehovha i ‘ku tsaka ka hina kakukulu.’ (Lerha Tipisalema 43:4.) Se ku nga na mhaka swaku hi kumana ni yini, a hi fanelanga hi karhateka kumbe hi chava, hikusa loko Yehovha Xihlovo xa ntsaku a li munghanu wa hina wamukulu, a ta hi pfuna leswaku hi tsaka hi masiku ni masiku! — Ps. 144:15.
LISIMU 155 Ku Tsaka Ka Hina A Ku Heli
a Vona kwadru leli nge “Tshemba Swaku Yehovha A Ta Ku Nyika Ntsaku.”
b Vona xikombiso xin’wani ka entrevhixta la makwerhu Dennis na Irina Christensen, ka Mahungu Ya Ntlawa Lowu Rhangelaka Ya 2023 — 5 ka jw.org.
c Swaku u tiva swin’wani, vona nhlokomhaka leyi nge “Tivekele Tipakani Leti U Nga Ta Ti Fikelela U Tlhela U Tsaka” ka Murindzi wa 15 ka Julho wa 2008, hi Xitsonga.
d NTLHAMUSELO WA MUFOTO: Makwerhu wa xisati lweyi a nga tixavela swilo axitolo a tsaka hintamu loko a xavela maflori makwerhu wa ku guga lweyi a lavaka ku tiyisiwa.