NO ARHIPARHINI nani engaksï anapueuaka, o náki relijioni engaksï jatsiaka, sáno iámindu kʼuiripuechaksï pʼindesïndi kómarhini. Kʼuiripuechaksï mámaru lugaricharhu kómarhisïndi, templuecharhu, iglesiecharhu, santuariuecharhu ka ístu máteru lugaricha jimbo; ístuksï mámaru ambe úrasïndi para kómarhini komueska na jindeeka rosariuecha ka ístu libruecha.

Kʼuiripuechaksï méntku ménderuenisti eska náki uéjki máteru ambe enga tsípiti jaka ixú echerirhu jimbokaksï úsïnga kómarhini. Májkueni eskaksï animalicha, juchajtuchi uétarhinchasïnga tʼirekua, itsï ka tarhiata. Juchajtuchi niárasïnga andajpenuni, kʼuiripeni ka uarhini (Eclesiastés 3:19). Peru solu kʼuiripuechajkuchisï újka kómarhini. ¿Andi?

Juchachi kómarhisïnga jimbokachi uétarhinchasïnga ísï úni. Kʼuiripuechaksï kómarhisïndi jimbokaksï uékasïndi uandontskuarhekuni imeecheri Tata Diosïni. Biblia uandasïndi eskachi jánguarhintasïnga kómarhini jimbokachi ísï kueraanhaska (Eclesiastés 3:11). Jesúsi i ambe uandaspti: “Tsípisïndiksï imeecha engaksï exejka eskaksï uétarhinchasïnga Tata Diosïni” (Mateu 5:3).

Iáminduechachi uétarhinchasïnga ini ambe, jimbosï xáni uánikua relijionicha jati ka ístu xáni uánikua lugaricha nani engaksï kʼuiripuecha nirajka para kómarhini. Joperu máru kʼuiripuechaksï ísï exesïndi eskaksï no uétarhinchasïnga Tata Diosïni. ¿Peru ísïiski inde ambe? Jimbokachi kʼuiripuecha no xáni uinhapikua jatsiska, nóchi xáni ióni irekasïnga ka nóchi úsïnga kurhanguni uánikua ambe, jimbochisï uétarhinchajka nemani engajtsïni jarhuataaka. Uétarhinchasïngachi nemani enga sánderu jánhastika, sánderu uinhapiti ka enga sánderu ióni irekaaka eska jucha. Peru, ¿ambe úsïni eskachi uékaaka kómarhini?

¿Ménisïjtsï uétarhinchaski eskaksïni nema jarhuatapiringa, eskaksïni nema konseju ma íntskupiringa o eskaksïni jarhuatapiringa kurhanguni ambe ma engajtsï chá no ueenga kurhanguni? Jamberijtsï ménisï uétarhinchaska eskaksïni nema jarhuatapiringa jiáni engajtsï uarhiranchapka nemani, engajtsï erakuni japka ambe úni chaari tsípikuarhu o engajtsï niárapka no sési úni ka uétarhinchani eskaksïni nema puáchentapiringa.

Bibliajtsïni arhisïndi eskachi uaaka kómarhini iámindu inde ambe jimbo. Jimajtsïni arhisïndi na engachi jatsika para kómarhini ka ambe engachi uaaka kurhajkuarhini, jimboka jima jataska na engaksï uánikua kʼuiripuecha kurhakupka Tata Diosïni eska sési pʼikuastantaapiringa, eska jánhastaapiringa ka eska puákuantapiringa ka ístu engaksï kurhakupka eska jarhuataapiringa para úni kurhanguni ambe ma (Salmo 23:3; 71:21; Daniel 9:​4, 5, 19; Habacuc 1:⁠3).

Iámindu i kómarhikuechaksï májkuenispti ma ambe jimbo. Ima kʼuiripuechaksï mítespti ambe ma enga kánikua jukaparhakueka, sésiksï mítespti néni engaksï jatsipka para kómarhini, ambe ma engaksï iásï anapu kʼuiripuecha mirikurhikia.

¿KURHAUASÏNI Tata Diosï iámindu kómarhikuechani? Iásï anapu kʼuiripuechaksï eratsesïndi eska jo. Uánikua kʼuiripuechaksï eratsesïndi eskaksï iámindu relijionicha ambakitiska ka ísïksï exesïndi eskachi uaaka kómarhikuarhini na uéjkini Tata Diosïni enga ma uékaaka. Peru, ¿ísïiski inde ambe?

Biblia uandasïndi eskaksï no iámindu kʼuiripuecha kómarhisïnga imani Tata Diosïni enga jurhimbitika. Jiánisï enga Biblia karanhapka, pʼindenhaspti diosï úkatechani kómarhiani, joperu Tata Diosï someni arhispti imeeri iretani eskaksï no úpiringa indeni ambe. Salmo 115:4-6 uandasïndi eskaksï diosï úkatecha jukaaska kutsïkuechani, peru eskaksï no úsïnga kurhaani. Jimajkani, no ma ambe marhuasïndi kómarhini jarhani tata diosïni ma engajtsïni no kurhauaka.

Ju je exeni ambe engachi uaaka jorhenguarhini Biblieri uandantskueri ma. Profeta Elíasi arhiaspti Baaliri profetechani eskaksï kómarhipiringa imeecheri diosïni ka eska tátsekua imajtu kómarhipiringa imeeri Tata Diosïni ka eska ima enga mókukuantapiringa xarhatapirindi eska ima jindeespka Tata Diosï jurhimbiti. Baaliri profetechaksï ísï úspti. Iónksï kómarhispti ka astaksï uinhachaparini uandajpaspti peru Baali no mókukuaspti, Biblia uandasïndi eska no nema mókukuaspka ka eska no nema kurhauaxapka (1 Reyes 18:29). Peru, ¿ambe úkuarhispi enga Elíasi kómarhipka imeeri Tata Diosïni?

Jiáni enga Elíasi na kʼamarapkia kómarhini, imeeri Tata Diosï jirejiresï uekopaspti chpiri auandarhu uératini para kurhirani ima kéjtsïtakua enga profeta úkupka. ¿Andisï Tata Diosï mókukuntapi Elíasiri kómarhikuani? Uaakachi kurhanguni engachi arhintaska 1 Reyes 18:36, 37 nani enga karakata jaka kómarhikua enga profeta Elíasi úpka. Ini karakata jimbo enga ma 30 uandakuecha jukanharhika ebreu orijinali jimbo, tanimu uelta jukanharhisti Tata Diosïri nombri. Jo, imani kómarhikua jimbo Elíasi tanimu uelta úraspti Tata Diosïri nombri enga jindeeka: Jeoba.

¿Andisï jukaparhakue míteni i ambe? Kanaáni anapuechaksï Baalini kómarhisïreendi ka mámaru nombri jimboksï uandajpasïreendi seguni nani engaksï irekapiringa. Peru Tata Diosïri nombri májkuesti jimboka jindeeska nombri ima Tata Diosïri enga jurhimbitika. Ima mismu uandaspti: “Ji jindeeska Jeoba. Inde jindeesti juchiiti nombri ka no nemani íntskuaka juchiiti kʼérikua” (Isaías 42:8).

Ini ambe míteparini, ¿sési japirini eskachi eratsepiringa eska ima kómarhikua enga profeta Elíasi úpka ka ístu ima kómarhikua engaksï Baaliri profetecha úpka májku tata Diosï niárakuspka? Méntku nómbe. Paraksï kʼéri ambe arhini Baalini, kʼuiripuechaksï ísku jándikua ambe niátasïreendi ka kʼuiripuechani kéjtsïtaani. Peru para Tata Diosï Jeobani kómarhini, méntku ménderuenispti. Jeoba no uékasïreendi eskaksï imeeri marhuaricha úpiringa ima ikichakueni jásï ambe engaksï Baaliri kómarhiricha ueenga. Ima uékasïreendi eskaksï pímbinhasï kómarhipiringa. Eratsi je ini ambe: engajtsï uékapiringa karta ma axakuni chaari amiguni ma jatsipiringajtsï para imeeri nombrini jatsikuni. Peru engajtsï máteru nombri jatsikuska, seguru eska ima karta no méni niárakuaka chaari amiguni.

Imeecha engaksï kómarhijka Tata Diosï Jeobani, kómarhixatiksï kuerajpirini, ima enga jindeeka Taati iámindu kʼuiripuecheri.a Profeta Isaíasi ini ambe uandaspti kómarhikua ma jimbo: “Tʼuri jindeeska juchaari Taati, oh Jeoba” (Isaías 63:16). Jesúsi imanisï arhikuekeendi enga arhiapka imeeri chúxapatichani: “Niuaka karhanchentani juchiiti Taati jingoni enga ístu chaari Taatika, juchiiti Tata Diosï jingoni enga ístu chaari Tata Diosïka” (Juanu 20:17). Jeoba jindeesti Jesúsiri Taati jémba, ístu ima jindeesti Tata Diosï enga Jesúsi kómarhienga ka ima Tata Diosï engaksï imeeri chúxapaticha jatsipka para kómarhini (Mateu 6:9).

Peru, ¿no uandasïni Biblia eskachi jatsiska para kómarhini Jesúsini, Maríani, santuechani o ánjelichani? Nómbe. Uandasïndi eskachi Jeobantkuchisï jatsika para kómarhini. ¿Andi? Exeakachi tsimani ambe. Orheta, jimboka kómarhikua jindeesti ambe ma engachi újka para marhuakuni. Ka Biblia uandasïndi eskachi Jeobantku jatsiska para marhuakuni (Éxodo 20:5). Máteru ambe jindeesti jimboka ima jindeeska enga kurhauajka kómarhikuechani (Salmo 65:2). Ísïisti, nájkiruka Jeoba máteruechani íntsaaska ánchikuarhitechani, no nemani íntskusti ánchikuarhita para kurhaani juchaari kómarhikuechani.

Ísï jimbo, paraka Jeoba kurhauaka juchaari kómarhikuechani, uétarhisïndi eskachi imani uandajpakuarhiaka. Biblia uandasïndi: “Iámindu imeecha engaksï kómarhiaka Tata Diosï Jeobaeri nombri jimbo, pʼímutantskateuatiksï (Ukuecha [Hechos] 2:21). ¿Arhikuekasïni i ambe eska ima kurhauasïnga iáminduechani engaksï imani kómarhijka? ¿Ochi jatsiski para máteru ambe úni?

NÁJKIRUKAKSÏ relijionicha mámaru ambe újka para kómarhini, Biblia no xáni uandasïndi na engachi jatsika para jarhani, ambe engachi jatsika para uandani o máteru ambe engachi jatsika para úni para kómarhini. Joperu kʼóru uandasïndi máteru ambe enga kánikua jukaparhakueka.

Biblia uandasïndi máru Tata Diosïri marhuaricheri engaksï mámaru lugaricharhu ka engaksï mámaru japka para kómarhini Tata Diosïni. Engaksï máru kómarhienga, kurhakuarhisïrendi ambe engaksï uandani jarhenga ka máteruechaksï sïpatikuarku kómarhispti. Máruksï erancheparini kómarhispti ka máteruechaksï kʼutitsespti. Imaksï no úraaspti imajenichani, rosariuechani, ni libru ambe paraksï jima pʼitaani kómarhikuechani ka ni máteru ambe. Sánderu sési, imeecha imani ambeksï aiangukuarhispti Tata Diosïni ambe engaksï pʼikuarhinhenga. ¿Peru andisï jiókuarhiapi Tata Diosï imeecheri kómarhikuechani?

Jimbokaksï Tata Diosï Jeobantkusï kómarhienga. Ka eskachi na exekia, inde ambe kánikua jukaparhakuesti paraka ima kurhauaka kómarhikuechani. Joperu 1 Juanu 5:14 arhisïndi máteru ambe: “Ka i jindeesti konfiansa engachi jucha jatsika imani jingoni: eska engachi kurhajkuarhiaka ma ambe eska ima na uékajka, imajtsïni kurhajchaaka”. Ísïisti, ambe engachi kurhajkuarhiaka jatsisti para terukuntani imani ambe jingoni enga Tata Diosï uékajka. Ka, ¿ambe arhikuekasïni i ambe?

Orhetachi jatsiska para míteni ambe uékasïni Tata Diosï. Ísï jimbo, orheta uétarhisïndi míteni ambe enga imeeri Karakata arhijka. Ka nájkiruka Tata Diosï Jeoba no erokuarhijka eskachi méntku iámindu ambe jorhenguarhiaka Biblieri ambe, joperu kʼóru uékasïndi eskachi jorhenguarhiaka ambe enga ima uékajka, eskachi jánguarhintaaka kurhanguni ka eskachi ísï uaaka (Mateu 7:21-23). Engachi kómarhijka, jatsiskachi para imani ambe kurhajkuarhini enga terukuntajka imani ambe jingoni engachi Bibliarhu jorhenguarhijka.

Ístu, engachi sánderu jorhenguarhiska Tata Diosï Jeobaeri ambe ka ambe enga ima uéjka, niárasïngachi sánderu mintsikani imani. I jindeesti máteru ambe enga kánikua jukaparhakueka paraka Tata Diosï kurhauaka juchaari kómarhikuechani jimboka tata Jesukristu uandaspka: “Iámindu ambe engajtsï kurhakuaka Tata Diosïni, íntskuatiksïni engajtsï mintsikaparini kómarhiska” (Mateu 21:22). Mintsikani ambe ma, no arhikuekasïndi eska méntku iámu ambe jakajkuaka nájkirukachi no seguru jauaka sini ísïiski o nómbe. Mintsikani ísï eska Jesúsi na uandapka, arhikuekasïndi eskachi jatsiska para pruebechani exeani parachi seguru jarhani ima ambeeri engachi jakajkujka (Ebreu 11:1). Ísïisti, nóchi úsïnga exeni Tata Diosï Jeobani. Perujtsïni Biblia aiangusïndi uánikua ambe engachi jimbo uaaka seguru jarhani eska ima jarhaska, eska mintsinharhikueska ka eska mókuantasïnga kómarhikuechani imeecheri engaksï imani mintsinharhijka. Ima no no sési exesïndi engachi kurhakujka eskajtsïni jarhuataaka parachi sánderu mintsinharhini imani; sánderu sési, imajtsïni tsípikua jingoni jarhuataati engachi kurhajkuarhiska (Lukasʌ 17:5; Santiagu 1:17).

Peru jarhasti máteru ambe enga kánikua jukaparhakueka eskachi uaaka parakajtsïni Tata Diosï kurhajchaaka engachi kómarhiaka. Jesúsi uandaspti: “No nema úsïndi andarhierani Taatini enga no jíndeni jimboeuaka” (Juanu 14:6). I ambe arhikuekasïndi eska Jesúsijkujtsïnisï uaaka andarhiterani Taatini. ¡Jimbosï Jesúsi jorhendaati imeeri chúxapatichani paraksï imeeri nombri jimbo kurhajkuarhini ambe ma kómarhikuecharhu! (Juanu 14:13; 15:16). Joperu kómarhini Jesúsiri nombri jimbo, no arhikuekasïndi eskachi imanisï kurhakuaka ambe ma. Sánderu sési, arhikuekasïndi eskachi sési mítetixaka eska Jesúsi jimbojkuchisï újka uandajpakuarhini juchaari Taatini auandarhu anapu, ima enga pímbinhasïka ka enga no ma kʼamanharhintskua jatsika.

Ma xanhari, Jesúsiri chúxapati ma arhispti: “Tata, jorhendajtsïni kómarhini” (Lukasʌ 11:1). ¿Ambe arhikuekaxapi? Imeechaksï mítestia néna kómarhini. Ísï jimbo jamberi imeecha uékani japti míteni ambe engaksï jatsipka para kurhajkuarhini kómarhikua jimbo.

NÁJKIRUKA uandanhajka eska kómarhikua padrenuestrueri jindeeska kómarhikua enga sánderu repetirinhajka, ístu inde jindeesti kómarhikua enga kasi no nema míteka ambe enga arhikuekajka. Uánikua kʼuiripuechaksï, pauani pauani méntkuksï repetirintani jarhasïnga ini kómarhikuani, peruksï no mítesti ambe enga arhikuekajka. Joperu tata Jesukristu no méni uandaspti eskachi ísï jatsipiringa para úni. ¿Nénachi míteski inde ambe?

Jimboka antede jorhentpini imani kómarhikuani, ima uandaspti: “Engari kómarhini jauaka, nóri méntku úndaaka májku ambe uandani” (Mateu 6:7). Tata Jesukristu no orheta ini ambe uandapirindi ka tátsekua uandani eskaksï jatsispka para memoria jimbo jorhenguarhini imani kómarhikua paraksï méntku repetirintani jarhani. Ambe enga Jesúsi uékani japka jorhentpini, jindeesti ambe enga sánderu jukaparhakueka eskachi kurhajkuarhiaka kómarhikua jimbo. Ísï jimbo, ju je exeni ambe arhikuekasïni ima kómarhikua enga Jesúsi úrapka para jorhentpini na engachi jatsika para kómarhini, enga Mateu 6:9-13 jimbo jaka.

“Juchaari Taati engari auandarhu jaka, eska niáraaka mítenhani eska chiiti nombri pímbinhasïska”.

Uénani jámani, Jesúsi miátantaasïndi imeeri chúxapatichani eska engaksï kómarhiaka, imeeri Taatintkuksïsï jatsika para kómarhikuarhini, Tata Diosï Jeoba. Joperu, ¿andisï uandajki tátsekua eska jatsiska para mítenhani eska imeeri nombri pímbinhasïska?

Jimboka desdeka ueenaka jarhani kʼuiripuecha ixú echerirhu, uánikua chkuanderakua ambe uandanhasti Tata Diosïri ambe. Noambakiti enga xáni ikiakujka Tata Diosïni, uékasïndi eskachi jucha jakajkuaka eska Tata Diosï Jeoba no sáni uandanhiasïnga máteruechani jimbo, eska chkuandera máeska ka eska ima no jatsiska para juramukuni imeeri kueraakatani ambe (Génesis 3:1-6). Uánikua kʼuiripuechaksï májkueni eratsesïndi eska Noambakiti ka uandasïndiksï eska Tata Diosï no sáni uékpisïnga, eska no sési kámpisïnga ka eska no méni puátspentasïnga, máruksï asta niárasïndi uandani eska Tata Diosï no jarhaska. Ka máteruecha astaksï pʼikuntasti Tata Diosïri nombri Bibliarhu uératini ka nóksï uékasïndi eskaksï kʼuiripuecha úraaka.

Joperu Biblia uandasïndi eska Tata Diosï niáraaka sési péntani ini ambe (Ezequiel 39:7). Ka enga ísï uaaka, ístu sési péntaati iámindu jásï uandanhiatechani engaksï kʼuiripuecha jatsiajka. ¿Néna uaa indeni ambe? Jesúsi ístu ini ambe uandaspti.

“Eska juuaka chiiti Reinu”.

Relijioniri orhejtsïkutichaksï mámaru ambe uandasïndi ambe enga jindeeka Tata Diosïri Reinu. Joperu ióntki, imeecha engaksï kurhajchapka Jesúsiri kómarhikua mítesptiksï eska Tata Diosï aiatspespka eska ima axapiringa Mesíasini, ima enga orhejtsïkupiringa juramukuani ma enga iámindu ambe mójtakupiringa iámu parhakpinirhu (Isaías 9:6, 7; Daniel 2:44). I juramukua, uaati eska pímbinhajkunhantaaka Tata Diosï Jeobaeri nombri, xarhataati eska Noambakiti chkuandera máeska ka kʼamajkuati Noambakitini ka iámindu no sési ambe enga ima úka. Ístu uaati eska nóteru jauaka guerra ambe, pʼamenchakua ambe, kʼarhingua ka nijtu uarhikua (Salmo 46:9; 72:12-16; Isaías 25:8; 33:24). Ísï jimbo, méni engachi kurhakujka Tata Diosïni eska juuaka imeeri Reinu, kurhajkuarhixakachi eska úkuarhiakia i ambe enga ima aiatspika.

“Eska úkuarhiaka ambe engari tʼu uéjka, jini auandarhu ka ístu echerirhu”.

Íksï uandakuecha xarhatasïndi eska Tata Diosï uaaka eska úkuarhiaka ixú parhakpinirhu ambe enga ima uéjka ísï eska na úkuarhikia jini auandarhu jiáni enga imeeri Uájpa andaka Satanasini ka imeeri demoniuechani ka enga Echerirhu kʼuanijpaapka (Jaŋaskuecha [Apocalipsis] 12:9-12). Ambe enga Jesúsi kurhajkuarhipka ini kómarhikua jimbo, jarhuatasïndijtsïni parachi kurhanguni eska ambe enga Tata Diosï uéjka, sánderu jukaparhakueska eska ima ambe engachi jucha uéjka. Ka méntkisï enga úkuarhijka ambe enga Tata Diosï uéjka, kánikua marhuakuasïndi iámindu imani ambeni enga ima kueraaka. Asta tata Jesukristu enga perfektuepka uandaspti ini ambe: “Eska no úkuarhiaka ambe engani ji uéjka sino ambe engari tʼu uéjka” (Lukasʌ 22:42).

“Íntskujtsïni tʼirekua para i jurhiatikua”.

Ini uandakuecha jingoni, Jesúsi arhikuekaxapti eskachi ístu uaaka kurhajkuarhini imani ambe engachi jucha uétarhinchajka. Jimajkani, no no sési jarhasti kurhakuni Tata Diosïni eskajtsïni íntskuaka imani ambe engachi pauani pauani uétarhinchajka. Engachi ísï újka, xarhatasïngachi eskachi sési mítetixaka eska ‘imasï tsípikua íntskuajka iámindu kʼuiripuechani ka tarhiata paraksï jirejtani ka iámindu ambeʼ (Ukuecha [Hechos] 17:25). Biblia uandasïndi eska Tata Diosï ísïiska komueska taati ma enga kánikua xénchaajka imeeri sapiichani ka enga kánikua sési pʼikuarherajka íntsaani ambe engaksï xáni uétarhinchajka. Joperu májkueni eska ambakiti taati ma, engachi jucha kurhakuska ambe ma engajtsïni no sési úchiaka, imajtsïni no íntskuati.

“Puáchentajtsïni imani ambe jimbo engachi no sési újka”.

¿Ambeeski imani ambe engachi no sési újka? ¿Ka andichisï uétarhinchajki eskajtsïni Tata Diosï puáchentaaka? Iásïks jarhasti uánikua kʼuiripuecha engaksï no míteka ambeeski pekadu ka nijtuksï míte eska i ambe kánikua no sési ambeeska. Joperujtsïni Biblia jorhendasïndi eska pekadu jindeeska engachi jimbo xáni uánikua uandanhiatechani jatsiajka ka ístu engachi jimbo uarhijka. Ka jimbokachi pekadu jingoni andajpenusïnga, niárasïngachi no sési ambe úni. Ísï jimbo, parachi úni jatsini tsípikua para méntkisï, uétarhinchasïngachi eskajtsïni Tata Diosï puáchentaaka (Roma 3:23; 5:12; 6:23). Joperu ístu, Bibliajtsïni aiangusïndi eska Tata Diosï Jeoba kánikua ambakitiska ka eska listu jarhaska parajtsïni puáchentani (Salmo 86:5).

‘Kuájchakujtsïni Noambakitiri’.

¿Úsïntsï kurhanguni andichisï xáni uétarhinchajki eskajtsïni Tata Diosï kuájchakuaka? Jamberiksï uánikuecha no uékasïndi jakajkuni eska Noambakiti jarhaska, ima enga jindeeka Satanasi. Joperu tata Jesukristu mítesti eska ima jarhaska, asta uandaspti eska ima jindeeska “i parhakpini anapu juramuti” (Juanu 12:31; 16:11). Noambakiti támisï jánhastaasti sáno iámindu parhakpinirhu anapuechani, ima juramukuasïndi; ka ístu, imajtsïni uékasïndi támisï jánhastani juchantsïnitu parachi no niárani sési pájperakua ma jatsini Tata Diosï Jeoba jingoni, juchaari Taati (1 Pedru 5:8). Joperuchi no jatsiska para chérhini Noambakitini jimboka Tata Diosï iauani sánderu uinhapitisti eska ima ka uékasïndi kuájchakuani imeechani engaksï xénchajka imani.

Jarhasti uánikua máteru ambe engachi uaaka kurhajkuarhini kómarhikua jimbo. 1 Juanu 5:14 uandasïndi: ‘Engachi kurhajkuarhiaka ma ambe eska ima na uékajka, imajtsïni kurhajchaati. I ambe arhikuekasïndi eskachi uaaka iámu ambe aiangukuarhini Tata Diosïni ka ima no méni ísï exeati enajki ísku ambeeka (1 Pedru 5:7).

Joperu, ¿Káni ka nanichi uaa kómarhini? ¿Ambe uandasïni Tata Diosïri Karakata íri ambe? Máteru artikulu jimbochi mókuntaaka ini kurhamarhikuani.

SANO iámindu relijionicha engaksï parhakpinirhu jaka, arhiasïndiksï k’uiripuechani nani ka na jandoraksï jatsisti para nirani kómarhini. Joperu, ¿uandasïni Bibliarhu eskachi solu uaaka kómarhini máru lugaricha jimbo ka no na uéjki jatini?

Bibliarhu uandasïndi eska jarhaska máru ambe engachi jimbo jatsika para méntkisï kómarhini. Pori ejemplu, antede tʼireni, Jesúsi diosmaiamukua arhispti Tata Diosïni tʼirekua jimbo (Lukasʌ 22:17). Ístu, méni engaksï imeeri chúxapaticha tánguarhinteenga para kʼéri ambe arhini Tata Diosïni, kómarhisïrendiksï. Joperu i ambe nóksï jiáni ueenaspti úni. Engaksï judiuecha tánguarhinteenga sinagoguecharhu, imeechaksï tʼuini úsïrendia indeni ambe ka ístu Jerusaléni anapu templurhu májkuenksï úsïreendi, ima templu enga Tata Diosï uékeenga eska jindeepiringa ‘kʼumanchikua nani enga iámindu kʼuiripuecha kómarhipiringa Tata Diosïniʼ (Markusʌ 11:17).

Tata Diosï kánikua tsitisïndi eskaksï imeeri marhuaricha tánguarhiaka para imani kómarhini ka ima kurhauasïndi imeecheri kómarhikuechani. Engaksï imeecha mintsita jingoni kómarhiaka ka engaksï imeecheri kómarhikuecha terukuntaaka imani ambe jingoni enga Tata Diosï uéjka, ima kurhauasïndi. Ístu, jarhasti máru ambe enga ima no úpiringa, joperu engaksï kurhakuska, ima uaati (Ebreu 13:18, 19). Jimboksïsï Jeobaeri testiguechaksï kómarhijti engaksï tánguarhijka. Pʼímarhisïngaksïni parajtsï nirani jima engaksï Jeobaeri testiguecha tánguarhijka parakajtsï kurhauaka na engaksï kómarhijka.

Joperu Biblia no uandasïndi eskachi solu ma orariu jimbojkuchisï uaaka kómarhini o máru lugaricha jimbojku. Jimini uandasïndi eska ióntki, Tata Diosïri marhuarichaksï kómarhisïreendi na uéjki jatini ka nani uéjki. Jesúsi ini ambe uandaspti: “Engari uékaaka kómarhini Tata Diosïni, incha chiiti kuarturhu ka engari na míkaakia puertani, kómarhi chiiti Taatini enga jima jaka enga no ma kʼuiripu újka exeni. Ka jimajkani chiiti Taati enga iámu ambe exejka, maiamuntaatikeni” (Mateu 6:6).

Ambakiti ambeesti míteni eskachi uaaka uandajpani imani enga Sánderu Kʼéri ambeeka iámu parhakpinirhu ka eskajtsïni ima kurhajchani jauaka nani uéjkichi jarhani ka na uéjki jatini engachi uandajpaaka. ¿No ísïiski? Jimbosï Jesúsi jirinhanteendi nani enga úpiringa jandiajku jarhani para kómarhini Tata Diosïni. Ma xanhari méntku ma chúri kómarhispti Tata Diosïni antede jukaparhakua ambe úni (Lukasʌ 6:12, 13).

Biblia ístu uandasïndi máteru acheeticheri ka uarhiiticheri engaksï kómarhipka Tata Diosïni antede jukaparhakua ambe úni o engaksï kʼérati uandanhiatechani jatsiapka. Máruksï uinhachaparini kómarhispti ka máteruecha sïpatikuarku. Máruksï jandiajku jarhaspti engaksï kómarhipka ka máruksï máteruecha jingoni. Joperu ambe enga sánderu jukaparhakueka jindeesti eskaksï kómarhispka. Tata Diosï Jeobajtsïni arhisïndi: “Ka méntku jauena je kómarhini” (1 Tesalonika 5:17). Tata Diosïjtsïni pʼímarhisïndi kómarhini jimbokajtsïni kánikua xénchasïnga. No arhiparini namuni uelta engachi uandajpaaka, ima listu jarhasïndi parajtsïni kurhajchani.

Joperuksï jarhasti uánikua kʼuiripuecha engaksï eratsejka eska no ma ambe marhuasïnga kómarhini. O jamberijtsï chájtu niáraka ísï eratseni.

UÁNIKUA kʼuiripuechaksï eratsesïndi eska no ma ambe marhuasïnga kómarhini Tata Diosïni. Joperu Biblia uandasïndi eska kánikua marhuasïnga (Lukasʌ 22:40; Santiagu 5:13). Kómarhini, no solujtsïni jarhuatasïndi parachi sánderu andarhierani Tata Diosïni; ístujtsïni jarhuatasïndi parachi sési pʼikuarhinheni ka asta parachi no xáni pʼamenchani. ¿Andichisï ísï uandajki?

Pori ejemplu engachi intsïnhajka regalu ma, méntkisïchi diosmaiamukua arhisïnga. ¿Andisï jukaparhakue eskachi ísï uaaka? Jimboka engachi uandakuecha jingoni arhijka diosmaiamu, úsïndi eskachi sánderu jukaparharaaka ambe engaksï máteruecha újka juchantsïni jimbo. Májkueni ambe úkuarhisïndi engachi kómarhijka Tata Diosïni. Ju je exeni na járhati kómarhikuechachi uaaka úni.

Kómarhini parachi diosmaiamukua arhini. Engachi kómarhijka Tata Diosïni parachi diosmaiamukua arhini imani ambakiti ambe jimbo engachi nitamakuarhijka, sánderuchi miántani jarhasïnga ambakiti ambe engachi intsïnhajka. Ka indeni ambe jimbochisï sánderu agradesidu jarhasïnga, sánderuchi tsípikua jingoni irekasïnga ka ambakiti ambechi eratseni jarhasïnga (Filipusʌ 4:6).

Ejemplu: Jesúsi kómarhispti imeeri Taatini para diosmaiamukua arhini jimboka kurhauasïreenga imeeri kómarhikuechani (Juanu 11:41).

Kómarhini parachi kurhajkuarhini eskachi puáminhantaaka. Engachi kómarhijka Tata Diosïni eskajtsïni puáchentaaka, úsïndi eskachi nóteru xáni no sési pʼikuarheraakia imani ambe jimbo engachi no sési úka. Ístu, niárasïngachi sánderu sési kurhanguni ambe enga sési jaka ka ambe enga no sési jaka, niárasïngachi arrepentirikuarini imani ambe jimbo engachi no sési úka ka kurhangusïngachi andisï jukaparhakue méntkisï kurhajchani Tata Diosïni.

Ejemplu: Kómarhikua enga Dabidi úpka jiáni enga xáni no sési pʼikuarherani japka imani ambe jimbo enga no sési úpka (Salmo 51).

Kómarhini para jarhuajperata ka jánhaskakua kurhajkuarhini. I járhati kómarhikuechajtsïni jarhuatasïndi parachi sánderu kaxumbitini jimbokajtsïni miátantasïnga eskachi no iámindu ambe úsïnga úni ka jarhuatasïndijtsïni mintsikani juchaari Taatini auandarhu anapuni ka no jucha mintsikakuarhini (Proverbios 3:5, 6).

Ejemplu: Kómarhikua enga Salomóni úpka para kurhakuni Tata Diosïni eska jarhuatapiringa ka eska jánhastapiringa para sési juramukuni ireta Israelini (1 Reyes 3:5-12).

Kómarhini jiáni engachi no sési nitamakuarhini jarhajka. Engajtsïni ambe ma kánikua uandanhiatani jarhajka, kánikuajtsïni sési pʼikuastantasïndi aiangukuarhini iámindu ambe Tata Diosïni. Ka ístu, inde ambe úsïndi eskachi sánderu mintsikaaka Tata Diosï Jeobani (Salmo 62:8).

Ejemplu: Kómarhikua enga rei Asá úpka jiáni enga uarhipepiringa kʼéri ikiatspiti ma jingoni (2 Crónicas 14:11).

Kómarhijpikuani imeechani engaksï uétarhinchani jarhajka ambe ma. I járhati kómarhikuechajtsïni jarhuatasïndi parachi no juchajkumindu uandanhiakuarhini, sino parachi pʼamojkuani ka kurhangukuani máteruechani.

Ejemplu: Jiáni enga Jesúsi kómarhijpikuapka imeeri chúxapatichani (Juanu 17:9-17).

Kómarhini para K’éri ambe arhini Tata Diosïni. Engachi kómarhijka Tata Diosï Jeobani para k’éri ambe arhini iámindu imani ambe jimbo enga kueraaka ka jimboka xáni sési kámpijka, niárasïngachi sánderu xénchani ka janhanharhini. I járhati kómarhikuechani uaani, ístu úsïndi eskachi sánderu andarhieraaka Tata Diosïni enga jindeeka juchaari Taati auandarhu anapu.

Ejemplu: Kómarhikua enga rei Dabidi úpka para diosmaiamu arhini Tata Diosïni iámindu ambe jimbo enga xáni kueraaka (Salmo 8).

Joperu ístu, kómarhini úsïndi eskachi jatsiaka máteru kóntperatani: niárasïngachi intsïnhani Tata “Diosïri pínandikua enga no nema újka jánhaskani” (Filipusʌ 4:7). Ini parhakpini jimbo enga xáni no sési jánhaskuarhini jaka, kánikua úkua jukasti pínandikua jatsini. Joperu enga nema jatsiaka pínandikua, asta marhuakuati para no xáni pʼamenchani (Proverbios 14:30). Joperu, ¿nénachi uaa Tata Diosïri pínandikua jatsini? ¿Uaachi jucha jandiajku niárani jatsini o uétarhijki máteru jukaparhakua ambe?

UÁNIKUA kʼuiripuechaksï kurhamarhikuarhisïndi ini ambe. Exeskachia eska Tata Diosï kurhauasïnga máru kómarhikuechani joperu no iáminduechani. ¿Ka nénachi mítea sini kurhaajki engachi jucha kómarhijka? Seguni na engachi jámaaka mándani jucha.

Jesúsi kánikua no sési ambe uandaspti jiáni anapu relijioniri orhejtsïkuticheri ambe. Imeechaksï kómarhisïreendi nomasi parakaksï kʼuiripuecha k’éri ambe exeapiringa, ka Jesúsi uandaspti ‘eskaksï imeecha intsïnhaspkia imeecheri kóntperataniʼ. Ima acheetichaksï no meru uékasïreendi Tata Diosïni uandajpani, sino eskaksï kʼuiripuecha exeapiringa; jimbosï Jesúsi uandapti eskaksï imeecha intsïnhaspkia imeecheri kóntperatani, inde ambejkuksïsï andapirindi (Mateu 6:5). Ka iásï sáno májkueni ambe úkuarhixati. Uánikua kʼuiripuecha engaksï kómarhijka, soluksï kurhakusïndi ambe engaksï imeecha uéjka, ka nóksï méni eratsesïndi ambe enga Tata Diosï uéjka. Eskachi na exekia máteru artikuluecha jimbo, Biblia arhisïndi na engachi jatsika para kómarhini. Ka jimbokaksï kʼuiripuecha no ísï kómarhijka, nóksï mókunhantaasïnga imeecheri kómarhikuecha.

¿Ka juchantsïnia? Paraka Tata Diosï kurhauaka juchaari kómarhikuechani, ima no exesïndi nani engachi anapueka o na engachi xáni jatsikuarheka. Biblia uandasïndi eska Tata Diosï “iáminduechani májkueni kaasïnga, ka eska jaiapanheantasïnga imeechani engaksï chénharhijka ka engaksï újka ambe enga sési jaka, nani uéjkiksï anapueni” (Ukuecha [Hechos] 10:34, 35). Ísï jimbo, ima kʼuiripu enga “chénharhijka” Tata Diosïni, xéparini jámaati para no úni imani ambe enga ima no jaiapanhentajka. Ka ima enga “újka ambe enga sési jaka”, no úsïndi ambe enga ima o máteruechaksï uékajka. Sánderu sési, jánguarhintasïndi para úni ambe enga Tata Diosï uékajka. Ísï jimbo, engachi uéjka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba kurhajchaaka engachi kómarhiaka, jatsiskachi para ísï kómarhini eska imeeri Karakatarhu na arhijka.a

Uánikua kʼuiripuechaksï erokuarhisïndi eska Tata Diosï milagru ma jimbo mókuantauaka imeecheri kómarhikuechani. Joperu ióntki, Tata Diosï no méntkisï uaasïreenga milagruechani para mókuantani kómarhikuechani. Enga Biblia uandajka milagrueri ma, ménichani uánikua uéxurhini nitamaspti paraka Tata Diosï máteru milagru úpiringa. Ístu, Biblia uandasïndi eskaksï milagruecha jiáni kʼamakurhipiringa engaksï apostolicha uarhipiringa (1 Korintu 13:8-10). Joperu i ambe no arhikuekasïndi eska Tata Diosï no mókuantasïnga kómarhikuechani. Ju je exeani máru ejempluechani na enga Tata Diosï mókuantajka kómarhikuechani ini jurhiatikuecha jimbo.

Jánhaskakua íntspisïndi. Tata Diosï jindeesti enga sánderu jánhaskatiika ka íntskusïndi imeeri jánhaskakua imeechani engaksï kurhakujka ka engaksï jánguarhintajka úni ambe enga ima uékajka (Santiagu 1:5).

Espiritu santu íntspisïndi. Espiritu santu jindeesti Tata Diosïri uinhapikua ka no jarhasti ambe ma enga sánderu uinhapitiuaka eska i. I Uinhapikuajtsïni jarhuatasïndi parachi tekaantani tsʼéjkukuechani, parachi pínandikua jatsini jiáni engachi uandanhiani jarhajka ka jarhuatasïndijtsïni parachi ambakiti kualidadichani xarhataani (Galasia 5:22, 23). Ka ambe enga sánderu sésiika, jindeesti eska tata Jesukristu aiatspespka eskajtsïni Tata Diosï íntskuaka espiritu santu xáni eskachi na xáni uétarhinchaaka (Lukasʌ 11:13).

Jarhuataasïndi imeechani engaksï uéjka jurhimbikua ambe míteni imeeri ambe. Eska na uandajka Ukuecha 17:26, 27, uánikua kʼuiripuechaksï uékaxati mintsita jingoni míteni Tata Diosïni. Uékaxatiksï míteni na enga arhinhajka, ambe enga eratseni jaka úni ini echerini jingoni ka kʼuiripuecha jingoni, ka ístuksï uékaxati míteni nénaksï uaa sánderu andarhierani Tata Diosïni (Santiagu 4:8). Jeobaeri testiguechaksï someni exeantasïnga i járhati kʼuiripuechani ka tsípikua jingonksï exeraasïndi ambe enga uandajka Biblia íri ambe.

¿O chájtu jimbojtsïsï arhintani jaki ini rebistani? ¿Uékaxakijtsï míteni Tata Diosïri ambe? Enga ísïika, jamberi Tata Diosï ini rebistani úraxati para mókuantaani chaari kómarhikuechani.