SUMU YA SOLOMONI
1 Sumu ya zisumu,* iyo nja Solomoni:+
3 Sungu la mafuta ghako ndiwemi.+
Zina lako lili nga ni mafuta ghakununkhira agho ghapungulika.+
Lekani ŵamwali ŵakukutemwa.
4 Unitore,* tiye tichimbire.
Pakuti themba laninjizga mu vipinda vyake vyamukati.
Tiye tikondwe na kusekelera mwa iwe.
Tiye tilumbe* chitemwa chako kuluska vinyo.
Mphake kuti ŵakukutemwa.*
5 Imwe ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu, ine nili mufipa kweni nili wakutowa,
Nili nga mahema gha Kedara,+ nga ni salu za hema+ la Solomoni.
6 Munganidodoliskanga yayi chifukwa chakuti nabinkha,
Chifukwa dazi laniŵawura.
Ŵana ŵanalume ŵa amama ŵakanikwiyira.
Ŵakanimika kuti nisungilirenge minda ya mpheska,
Kweni munda wane wa mpheska nkhawusunga yayi.
7 Niphalira, iwe wamweneiwe nkhukutemwa* chomene,
Uko ukuliska mskambo wako,+
Uko wawugoneka namuhanya pakati.
Kasi niŵirechi nga ni mwanakazi uyo wabundilizgika chidiko*
Pakati pa miskambo ya ŵanyako?”
8 “Usange ukumanya yayi, iwe wakutowa chomene mu ŵanakazi,
Luta ulondezge malundi gha mskambo
Ndipo uliske tumbuzi twako pafupi na mahema gha ŵaliska.”
9 “Iwe wakutemweka wane, nkhukuyaniska na hachi lanakazi pakati pa magileta gha Farawo.+
10 Matama ghako ghakuwoneka makora na vitoweskero,
Singo yako na vingwe vya mikanda.
11 Tikupangirenge vitoweskero vyagolide,
Na kuviphaka siliva.”
13 Wakutemweka wane wali nga nkhathumba ka mure kwa ine,+
Kakugona pakati pa mabere ghane.
15 “Wona, ndiwe wakutowa, wakutemweka wane.
Wona, ndiwe wakutowa. Maso ghako ghakukozgana na gha nkhunda.”+
16 “Wona, wakutemweka wane, ndiwe wakutowa* na wakukondweska.+
Chakugonapo chithu chili pakati pa mahamba.
17 Michiko ya nyumba yithu nja makuni gha sidara,
Mapaso ghithu ni makuni gha junipa.
2 “Nga ni luŵa pakati pa minga,
Ndimo waliri wakutemweka wane pakati pa ŵamwali.”
3 “Nga ni khuni la maapulo pakati pa makuni gha mu nkhorongo,
Ndimo waliri wakutemweka wane pakati pa ŵanyamata.
Nkhudokera chomene kukhala musi mu mfwiri wake,
Ndipo chipambi chake chikunong’omera mu mulomo wane.
4 Wakaluta nane ku nyumba ya chiphikiro,*
Ndipo ndembera yake pa ine yikaŵa chitemwa.
Mungayezganga chara kusunkhunya panji kuwuska chitemwa mwa ine m’paka chikhumbe chekha.+
8 Mwapulika, mazgu gha wakutemweka wane!
Wonani, uyo wakwiza,
Wakukwera mapiri, wakudukaduka pachanya pa tumapiri.
9 Wakutemweka wane wali nga ni mphoyo, nga nkhambaŵala kanalume.+
Wonani, yura wimilira kuseri kwa chiliŵa chithu,
Wakudodoliskira pa windo,
Wakulingizga mu vidangazi.
10 Wakutemweka wane wakuyowoya, wakuti kwa ine:
‘Wuka, wakutemweka wane,
Wakutowa wane, tiye ulute nane.
11 Wona, chifuku chajumpha,*
Vula yamara, yaluta.
12 Maluŵa ghawoneka mu charu,+
Nyengo yakuthenelera yafika,+
Ndipo sumu ya njiŵa yapulikikwa mu charu chithu.+
13 Vipambi vyakwamba vya khuni la mkuyu vyaphya.+
Mpheska zikuzota maluŵa ndipo ghakununkhira makora.
Wuka, wakutemweka wane, zanga.
Wakutowa wane, tiye ulute nane.
14 Iwe nkhunda yane, mu mphaku za jalawe,+
Mu malo gha ku udesi gha vigodobu,
Nikuwone na kupulika lizgu lako,+
Pakuti lizgu lako ndakukondweska ndipo kawonekero kako nkhawemi saza cha.’”+
15 “Tikolera ŵakambwe,
Ŵakambwe ŵachokoŵachoko awo ŵakunanga minda ya mpheska,
Pakuti minda yithu ya mpheska yikuzota maluŵa.”
16 “Wakutemweka wane ngwane ndipo ine nili wake.+
Wakuliska+ mskambo mu maluŵa.+
17 M’paka kamphepo kapute* ndipo mifwiri yichimbire,
Welera luŵiro, iwe wakutemweka wane.
Nga ni mphoyo+ panji nkhambaŵala kanalume+ pa mapiri ghakupatukana.*
Nkhamupenja, kweni nkhamusanga chara.+
Nkhamupenja, kweni nkhamusanga chara.
3 Ŵalinda awo ŵakuzingilira mu msumba ŵakanisanga.+
‘Kasi mwamuwonako uyo nkhumutemwa?’*
4 Nkhati naŵajumpha,
Nkhamusanga uyo nkhumutemwa.*
Nkhademelera kwa iyo, nkhamuleka chara,
M’paka nkhamutolera mu nyumba ya amama,+
Mu chipinda chamukati cha uyo wakanibaba.
5 Nkhumulapizgani, imwe ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu,
Na mphoyo kweniso mbaŵala zamuthondo kuti:
Mungayezganga chara kusunkhunya panji kuwuska chitemwa mwa ine m’paka chikhumbe chekha.”+
6 “Kasi ntchivichi icho chikwiza nga ni mizati ya josi kufuma ku mapopa,
Chakununkhira mure na lubani,
Na viwufu vyakununkhira vyose vya wamalonda?”+
7 “Wonani! Ni gileta la Solomoni.
Vinkhara 60 vyalizingilizga,
Ŵanalume ŵankhongono ŵa Israyeli,+
8 Wose ŵali na lupanga,
Wose ŵali kusambizgika nkhondo.
Waliyose wali na lupanga lwake mu chiwuno
Kuti wavikilire ku wofi wa usiku.”
9 “Ni gileta laufumu la Themba Solomoni
Ilo lili kujipangira na makuni gha ku Lebanoni.+
10 Ntchindamiro zake ni zasiliva,
Vikhozgero vyake vyagolide.
Pakukhala pali weya utchesamu,
Mukati mwake mwatozgeka mwaluso
Na ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu.”
11 “Fumani, imwe ŵana ŵanakazi ŵa Ziyoni,
Laŵiskani Themba Solomoni
Lavwara mphumphu* yaukwati iyo anyina+ ŵakalipangira
Pa zuŵa la nthengwa yake,
Pa zuŵa la kusekelera kwa mtima wake.”
4 “Wona, ndiwe wakutowa, wakutemweka wane.
Wona, ndiwe wakutowa.
Mu chidiko chako, maso ghako ghakukozgana na gha nkhunda.
Sisi lako lili nga ni mskambo wa mbuzi,
Izo zikukhira mapiri gha Giliyadi.+
2 Mino ghako ghali nga ni mskambo wa mberere izo zameteka waka
Izo zafuma kukageziskika,
Zose zikubaba ŵana ŵaŵiriŵaŵiri,
Ndipo palije iyo yazgeŵeska mwana wake.
3 Milomo yako yili nga wuzi uswesi,
Ndipo kayowoyero kako nkhakukondweska.
Nga ntchiŵalukwa cha marimoni
Ndimo ghaliri matama* ghako mu chidiko chako.
4 Singo yako+ yili nga ntchigongwe cha Davide,+
Chakuzengeka na malibwe
Apo papayikika viskango vikwi,
Viskango vyose vya vinkhara.+
5 Mabere ghako ghaŵiri ghali nga nthwana tuŵiri,
Twana twamuleza twa mphoyo,+
Uto tukurya pakati pa maluŵa.”
6 “M’paka kamphepo kapute* ndipo mifwiri yichimbire,
Nilutenge ku phiri la mure
Na ku kaphiri ka lubani.”+
8 Tiye tifumeko ku Lebanoni, mwali wane,
Tiye tifumeko ku Lebanoni.+
Khira pachanya pa Amana,
Pachanya pa Seniri, mutununtha wa Heremoni,+
Kufuma mu mphanji za nkhalamu, mu mapiri gha ŵanyalubwe.
9 Watora mtima wane,+ mudumbu wane, mwali wane,
Watora mtima wane pakunilaŵiska kamoza na maso ghako,
Na chitoweskero chimoza cha mu singo yako.
10 Chitemwa chako ntchakutowa nadi,+ mudumbu wane, mwali wane!
Chitemwa chako ntchiwemi chomene kuluska vinyo,+
Sungu la mafuta ghako likuluska vyakununkhira vilivyose.+
11 Milomo yako, mwali wane, yikunthonya uchi wa ku chisa.+
Uchi na mkaka vili kusi ku lulimi lwako,+
Sungu la vyakuvwara vyako lili nga ni sungu la Lebanoni.
12 Mudumbu wane, mwali wane, wali nga ni munda uwo wajalirika,
Munda wakujalirika, mbwiwi iyo yabenekelereka skee.
13 Mphukira zako* ni paradiso* wa makuni gha marimoni,
Muli vipambi viwemi chomene, mbuto za kofa na sipikenadi,
14 Sipikenadi+ na safuroni, mujuŵa*+ na sinamoni,+
Na makuni ghose ghakununkhira, mure na aloyi,+
Pamoza na vyakununkhira vyose viwemi chomene.+
15 Ndiwe mbwiwi ya mu munda, chisimi cha maji ghawemi,
Na tumilonga uto tukufuma ku Lebanoni.+
16 Wuka, iwe mphepo yakumpoto,
Zanga, iwe mphepo yamwera.
Muthutire* pa munda wane.
Vyakununkhira vyake vithaze.”
“Wakutemweka wane wize mu munda wake
Warye vipambi vyake vyakunowa chomene.”
5 “Nanjira mu munda wane,+
Iwe mudumbu wane, mwali wane.
Natora mure na vyakununkhira vyane.+
Narya chisa chane na uchi wane.
Namwa vinyo lane na mkaka wane.”+
“Lyani, ŵabwezi ŵakutemweka!
Mwani na kuloŵera chitemwa!”+
2 “Nagona, kweni mtima wane uli maso.+
Nkhupulika wakutemweka wane wakukhung’uska!”
“Nijulirako, iwe mudumbu wane, wakutemweka wane,
Nkhunda yane, wambura kalema wane!
3 “‘Navura munjilira wane,
Kasi niwuvwareso?
Nageza malundi ghane,
Kasi nighabinkhiskeso?’
4 Wakutemweka wane wakawuskapo woko lake pa chidolozi cha chijaro,
Ndipo mtima wane ukati waka khabu!
5 Nkhawuka kuti nkhamujulire wakutemweka wane.
Mawoko ghane ghakanthonya mure,
Ndipo minwe yane na mure wamajimaji,
M’paka mu vikolelero vya loko.
6 Nkhamujulira wakutemweka wane,
Kweni wakutemweka wane wakafumapo, waluta.
Nkhaŵa wakwenjerwa* wati waluta.*
Nkhamupenja, kweni nkhamusanga chara.+
Nkhamuchema, kweni wakanizgora yayi.
7 Ŵalinda awo ŵakuzingilira mu msumba ŵakanisanga.
Ŵakanitimba, ŵakanipweteka.
Ŵalinda ŵa malinga ŵakanipoka chakudika chane.
8 Nkhumulapizgani, imwe ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu kuti:
Usange mwamusanga wakutemweka wane,
Mumuphalire kuti chitemwa chanilwariska.”
9 “Kasi wakutemweka wako wakuluska wuli ŵakutemweka ŵanyake,
Iwe wakutowa chomene pakati pa ŵanakazi?
Kasi wakutemweka wako wakuluska wuli ŵakutemweka ŵanyake,
Kuti uchite na kutilapizga?”
10 “Wakutemweka wane ni muswesi na wakuzongomara.
Wakuwonekera pakati pa ŵanalume 10,000.
11 Mutu wake ni golide, golide liwemi chomene.
Vipoti vya sisi lake vili nga ni mahamba gha viŵali,
Ndifipa nga ni chaholi.
12 Maso ghake ghali nga ni nkhunda mumphepete mwa mlonga wa maji,
Zikugeza mu mkaka,
Zakhala pafupi na chiziŵa chakubwibwituka.
13 Matama ghake ghali nga ni mubedi wa vyakununkhira,+
Nthusi za vyakumera vya sungu liwemi.
Milomo yake ni maluŵa, yikunthonya mure wamajimaji.+
14 Mawoko ghake ni mikombero yagolide, yakuphakika kurusolito.
Nthumbo yake yili nga ni mino gha zovu ghakutozgeka na safiro.
15 Malundi ghake ni ntchindamiro za mabo zakuŵikika pa vyakujinthamo vya golide liwemi.
Mawonekero ghake ghali nga ni Lebanoni, ghambura kuyelezgereka nga ni makuni gha sidara.+
16 Mulomo wake ukunong’omera,
Ndipo vyose mwa iyo ni vyakudokeka.+
Uyu ndiyo ngwakutemweka wane, uyu ndiyo ntchibwezi chane, imwe ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu.”
6 “Kasi wakutemweka wako waluta nkhu,
Iwe wakutowa chomene pakati pa ŵanakazi?
Kasi wakutemweka wako wanjilira nthowa nji?
Tiye tikovwire kumupenja.”
2 “Wakutemweka wane wakhilira ku munda wake,
Ku mibedi ya vyakununkhira,
Kuti wakaliske mskambo pakati pa minda
Na kuponthora maluŵa.+
3 Ine nili wa wakutemweka wane,
Ndipo wakutemweka wane ngwane.+
Wakuliska mskambo mu maluŵa.”+
4 “Ndiwe wakutowa nga ni Tiriza,*+ wakutemweka wane,+
Wakuwoneka makora nga ni Yerusalemu,+
Wakutora mtima nga mbankhondo awo ŵazingilizga ndembera zawo.+
Sisi lako lili nga mskambo wa mbuzi
Uwo ukugodoboka vikhizga vya Giliyadi.+
6 Mino ghako ghali nga ni mskambo wa mberere
Izo zafuma kukageziskika,
Zose zikubaba ŵana ŵaŵiriŵaŵiri,
Ndipo palije iyo yazgeŵeska mwana wake.
7 Nga ntchiŵalukwa cha marimoni
Ndimo ghaliri matama ghako* mu chidiko chako.
9 Kweni yumoza pera ndiyo ni nkhunda yane,+ wambura kalema wane.
Yekha na yekha pa anyina.
Ngwakutemweka chomene kwa uyo wakamubaba.
Ŵana ŵanakazi ŵakumuwona, ndipo ŵakumuchema wakukondwa.
Mafumukazi na ŵanakazi ŵanyake, ŵakumulumba.
10 ‘Ni njani uyu, mweneuyo wakuŵala* nga ni matandakucha,
Wakutowa nga ni mwezi wamsuma,
Wali ngwee, nga mbungweru wa dazi,
Wakutora mtima nga mbankhondo awo ŵazingilizga ndembera zawo?’”+
11 “Nkhakhilira ku munda wa makuni gha skaŵa,+
Kuti nkhawone ivyo vyamera mu dambo,
Kuti nkhawone usange mpheska zaphuka,*
Usange makuni gha marimoni ghazota.
12 Pambere nindamanye,
Khumbo lane likaniŵika
Pa magileta gha ŵanthu ŵakwithu ŵakuchindikika.”
13 “Welera, welera, iwe Mushulamu!
Welera, welera,
Mwakuti tikudaŵirenge!”
“Kasi mukumudodoliskirachi Mushulamu?”+
“Wali nga ni gule wa magulu ghaŵiri!”*
7 “Malundi ghako ngakutowa nadi mu vilyato* vyako,
Iwe mwana msungwana wakuchindikika!
Kawumbikiro ka vigha vyako kali nga ni vitoweskero,
Mulimo wa mawoko gha munthu waluso.
2 Mudoto wako uli nga ni bakule wakuvungumara.
Wangasoŵanga chara vinyo lakusazgika.
Nthumbo yako ntchiwunjiko cha tirigu,
Yazingilizgika na maluŵa.
3 Mabere ghako ghaŵiri ghali nga nthwana tuŵiri,
Twana twamuleza twa mphoyo.+
4 Singo yako+ yili nga ntchigongwe cha mino gha zovu.+
Mphuno yako yili nga ntchigongwe cha ku Lebanoni,
Icho chikulazga ku Damaseko.
Themba likutoleka mtima* na sisi lako litali.
6 Ndiwe wakutowa nadi, ndipo ndiwe wakukondweska,
Iwe msungwana wakutemweka, kuluska vyose ivyo ni vyakukondweska!
7 Thupi lako lili nga ni khuni la mkama,
Ndipo mabere ghako ghali nga makhunje gha viŵali.+
8 Ine nkhati: ‘Nikwerenge khuni la mkama,
Kuti nkhakore vipambi vyake.’
Mabere ghako ghaŵe nga ni makhunje gha mpheska,
Mvuchi wako uŵe wakununkhira makora nga ni maapulo,
9 Ndipo mulomo wako uŵe nga ni vinyo liwemi chomene.”
“Limukhilire makoramakora wakutemweka wane,
Likukhira makora pa milomo ya awo ŵagona.
10 Ine nili wa wakutemweka wane,+
Ndipo khumbo lake lili kwa ine.
12 Tiye tiwuke usikusiku, tilute ku minda ya mpheska,
Tikawone usange mpheska zaphuka,*
Usange maluŵa ghazota,+
Usange marimoni ghali na maluŵa.+
Kwenekura namukulongora chitemwa chane.+
Viphya na vyakale wuwo,
Nakusungira iwe, wakutemweka wane.
8 “Uŵenge nga ni mudumbu wane,
Uyo wakawonkhanga mabere gha amama,
Ndipo nikusangenge kuwaro, mphanyi nakufyofyontha,+
Mphanyi palije uyo wangunipepura.
Mphanyi nakupa vinyo lakusazgako vyakununkhira kuti umwe,
Mujwere uwemi wa marimoni.
3 Woko lake lamazere mphanyi lili kusi kwa mutu wane,
Woko lake lamalyero mphanyi lanivumbatira.+
4 Nkhumulapizgani, imwe ŵana ŵanakazi ŵa Yerusalemu kuti:
Mungayezganga chara kusunkhunya panji kuwuska chitemwa mwa ine m’paka chikhumbe chekha.”+
5 “Ni njani uyu wakufuma ku mapopa,
Wayegamira pa wakutemweka wake?”
“Nkhakuwuska musi mwa khuni la maapulo.
Penepara ndipo anyoko nthumbo ya iwe yikawukira.
Penepara ndipo awo ŵakakubaba ŵakaŵira na vyakuŵinya.
6 Uniŵike nga ntchidindo pa mtima wako,
Nga ntchidindo pa woko lako,
Pakuti chitemwa ntchankhongono nga ni nyifwa,+
Chikuthera chara nga ni Dindi,* chikukhumba munthu wajipelekenge kwa icho pera.
Madimi ghake ni moto wakugolera, dimi la Ya.*+
Usange munthu wangapeleka chuma chose cha mu nyumba yake chifukwa cha chitemwa,
Chipepulikenge* nadi.”
8 “Tili na mudumbu withu muchoko,+
Ndipo walije mabere.
Kasi tizamumuchitira vichi mudumbu withu
Mu zuŵa ilo wazamusongekera?”
9 “Usange iyo ntchiliŵa,
Tizamumuzengera msonji wasiliva,
Kweni usange ntchijaro,
Tizamumupilingizga na thabwa la khuni la sidara.”
10 “Ndine chiliŵa,
Mabere ghane ghali nga ntchigongwe.
Ntheura mu maso ghake nazgoka
Nga ni uyo wakusanga mtende.
11 Solomoni wakaŵa na munda wa mpheska+ mu Baala-hamoni.
Munda wa mpheska uwu wakawupeleka ku ŵakupwelelera.
Waliyose wa iwo wakalipiranga masiliva 1,000 pa vipambi ivyo wasanga.
12 Nili na munda wa mpheska, wane na wane.
Masiliva 1,000 ngako, iwe Solomoni,
Ndipo 200 nga awo ŵakupwelelera vipambi vyake.”
13 “Iwe ukukhala mu minda,+
Ŵanyane ŵakukhumba kupulika lizgu lako.
Leka nane nilipulike.”+
14 “Chimbira, wakutemweka wane,
Uŵe waluŵiro nga ni mphoyo+
Panji kambaŵala kanalume
Pa mapiri gha vyakununkhira.”
Panji kuti, “Sumu yapachanya.”
Mazgu gheneko, “Uniguze.”
Panji kuti, “tidumbe vya.”
Ndiko kuti, ŵamwali.
Panji kuti, “umoyo wane ukutemwa.”
Panji kuti, “chidiko cha chitengero.”
Mazgu gheneko, “Sipikenadi.”
Panji kuti, “wakuwoneka makora.”
Mazgu gheneko, “nyumba ya vinyo.”
Panji kuti, “nyengo ya vula yajumpha.”
Mazgu gheneko, “zuŵa lithute.”
Panji kuti, “mapiri gha Betheri.”
Panji kuti, “umoyo wane ukutemwa.”
Panji kuti, “umoyo wane ukutemwa.”
Panji kuti, “umoyo wane ukutemwa.”
Panji kuti, “umoyo wane ukutemwa.”
Panji kuti, “nkhata yamaluŵa.”
Panji kuti, “Ndimo ziliri mbulukutu zako.”
Mazgu gheneko, “zuŵa lithute.”
Pangayowoyekaso kuti, “Thupi lako.”
Panji kuti, “munda.”
Thete lakununkhira.
Panji kuti, “Muputire.”
Mazgu ghanyake, “wazumbwa.”
Mazgu ghanyake, “vikuti; mangongo.”
Panji kuti, “Umoyo wane ukanileka.”
Pangayowoyekaso kuti, “Umoyo wane ukanileka wati wayowoya.”
Panji kuti, “Msumba Wakutowa.”
Panji kuti, “Ndimo ziliri mbulukutu zako.”
Mazgu gheneko, “wakulaŵiska pasi.”
Panji kuti, “zasunda.”
Panji kuti, “gule wa ku Mahanayimu.”
Mazgu ghanyake, “nkhwaŵira; nkhwato.”
Mazgu ghanyake, “vikuti; mangongo.”
Mazgu gheneko, “mutu wako.”
Panji kuti, “lakoleka.”
Panji kuti, “zasunda.”
Panji kuti, “Sheole,” ndiko kuti, malaro. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
“Ya” nkhudumura kwa zina lakuti Yehova.
Pangayowoyekaso kuti, “Iyo wapepulikenge.”