NKHANI YAKUSAMBIRA 45
SUMU 111 Vifukwa Vyakuŵira na Chimwemwe
Umo Mungachitira Kuti Mulutilire Kuŵa Ŵachimwemwe Para Mukupwelelera Muchekuru Panji Mulwari
“Awo ŵakuseŵa mbuto na masozi ŵavunenge na chimwemwe chikuru.”—SAL. 126:5.
FUNDO YIKURU
Nkhani iyi yili na masachizgo agho ghangamovwirani kulutilira kuŵa ŵachimwemwe apo mukupwelelera wamumbumba yinu uyo ni muchekuru panji mulwari.
1-2. Kasi Yehova wakujipulika wuli na ŵanthu awo ŵakupwelelera ŵachekuru panji ŵalwari? (Zintharika 19:17) (Wonaniso vithuzi.)
MUBALI munyake wa ku Korea zina lake Jin-yeol wakuti: “Ine na muwoli wane takhala mu nthengwa kwa vyaka vyakujumpha 32. Kweni vyaka vinkhondi ivyo vyajumpha muwoli wane wakukhumbikwira wovwiri wane chifukwa ni mulwari. Wakulwara nthenda ya ku wongo ndipo yikuchitiska kuti watondekenge na kwenda. Nkhumutemwa chomene muwoli wane ndipo nkhukondwa kumupwelelera. Usiku uliwose wakukhumbikwira kugona pa malo ghawemi. Nkhugona nayo pafupi ndipo tikukorana mawoko uku tagona.”
2 Kasi namwe mukupwelelera munthu munyake uyo mukumutemwa, nga mupapi winu, muwoli panji mfumu winu, mwana winu, panji mubwezi winu? Usange ni nthena, mukwenera kuti mukukondwa kuchita mulimo uwu. Nakuti mukuchitaso nthena chifukwa chakuti mukumutemwa Yehova. (1 Tim. 5:4, 8; Yak. 1:27) Ndipouli, apo mukuchita mulimo uwu kanandi mukusangana na masuzgo agho ŵanji ŵakughamanya yayi. Nyengo zinyake mungajipulika nga kuti palije uyo wakumanya ivyo mukujumphamo. Pamaso pa ŵanthu mungawoneka ŵakukondwa, kweni para muli kwa mwekha nyengo zinyake mukuthiska na masozi wuwo. (Sal. 6:6) Nangauli ŵanji ŵangamanya yayi ivyo mukujumphamo, kweni Yehova wakumanya. (Yaniskani na Ekisodo 3:7.) Masozi ghinu na kujipeleka kwinu ni vyakuzirwa kwa iyo. (Sal. 56:8; 126:5) Wakuwona vyose ivyo mukuchita apo mukovwira wakutemweka winu. Ndipo wakuwona kuti wali na ngongoli kwa imwe ndipo wakulayizga kuti wazamuwezga ngongoli iyi.—Ŵazgani Zintharika 19:17.
Kasi mukupwelelera munthu munyake uyo mukumutemwa? (Wonani ndime 2)
3. Kasi ni masuzgo wuli agho Abrahamu na Sara ŵakwenera kuti ŵakakumananga nagho apo ŵakapweleleranga Tera?
3 Mu Baibolo muli nkhani zinandi za ŵanthu awo ŵakapweleleranga ŵachekuru panji ŵalwari. Mwachiyelezgero, ghanaghanirani vya Abrahamu na Sara. Apo ŵakafumangako ku Uri, adada ŵawo a Tera ŵakaŵa na vyaka pafupifupi 200. Ndipouli, nawo ŵakaluta nawo lumoza. Ŵakenda mtunda wa makilomita 960 kukafika ku Harani. (Gen. 11:31, 32) Tikukayika yayi kuti Abrahamu na Sara ŵakaŵatemwanga adada ŵawo, kweni chikwenera kuti chikaŵa chakusuzga kuŵapwelelera, chomenechomene apo ŵakaŵa paulendo. Ŵakwenera kuti ŵakendanga pa ngamila panji pa mbunda, kweni chikwenera chikaŵa chakusuzga kwa Tera kwenda pa vinthu ivi chifukwa cha uchekuru. Ntchakuwonekerathu kuti nyengo zinyake Abrahamu na Sara ŵakavukanga chomene. Mulimose umo vikaŵira, tili na chigomezgo chose kuti Yehova wakaŵapanga nkhongono izo ŵakakhumbikwiranga. Nga umo Yehova wakawovwilira Abrahamu na Sara, namweso wamovwiraninge na kumupani nkhongono.—Sal. 55:22.
4. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?
4 Kuŵa ŵachimwemwe kungamovwirani kuti mulutilire kupwelelera ŵanthu awo mukuŵatemwa. (Zinth. 15:13) Munthu uyo ngwachimwemwe wangalutilira kuŵa wakukondwa nanga vinthu vingaŵa kuti vili makora yayi pa umoyo wake. (Yak. 1:2, 3) Kasi mungachita wuli kuti muŵenge ŵachimwemwe? Chimoza icho mungachita, nkhumulomba Yehova kuti wamovwirani kuwona vinthu mwakwenelera. Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge vinthu vinyake ivyo mungachita kuti mulutilire kuŵa ŵachimwemwe apo mukupwelelera munthu uyo ni muchekuru panji mulwari. Tiwonengeso ivyo ŵanji ŵangachita kuti ŵamovwirani. Chakwamba tidumbiskanenge chifukwa icho tikwenera kulutilira kuŵa ŵachimwemwe kweniso ivyo vingatipoka chimwemwe apo tikupwelelera ŵakutemweka ŵithu.
CHIFUKWA ICHO NTCHAKUSUZGA KULUTILIRA KUŴA ŴACHIMWEMWE APO MUKUPWELELERA ŴAKUTEMWEKA ŴINU
5. Chifukwa wuli awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakwenera kulutilira kuŵa ŵachimwemwe?
5 Usange awo ŵakupwelelera munthu uyo ni muchekuru panji mulwari ŵaleka kuŵa ŵachimwemwe, ntchipusu chomene kuti ŵaleke mulimo wawo. (Zinth. 24:10) Ndipo usange ŵavuka, ŵangaleka kuŵa ŵalusungu. Kasi ni masuzgo wuli agho ghangapangiska awo ŵakupwelelera ŵanji kuti ŵaleke kuŵa ŵachimwemwe?
6. Chifukwa wuli ŵanyake awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakuvuka chomene?
6 Awo ŵakupwelelera ŵanji ŵangavuka chomene. Mudumbu munyake zina lake Leah wakuti: “Nanga vinthu vingaŵa kuti vikwenda makora waka, kanandi para zuŵa likumara nkhuŵa wakuvuka chomene. Nyengo zinyake nkhutondeka na kuzgora mameseji wuwo.” Ŵanyake ŵakutondeka na kugona mwakukwana panji kuŵa na nyengo yakupumulira. Mudumbu munyake zina lake Inés wakuti: “Nkhugona mwakukwana yayi. Kanandi usiku nkhuwuka maora ghaŵiri ghalighose kuti nipwelelere amamavyara. Ndipo ine na mfumu wane tikuŵavya na nyengo yakupumulira wuwo panji kukatembeyapo.” Ŵanyake ŵakutondeka kuti ŵalute na ku ntchezgo panji kuchitako mauteŵeti ghanyake chifukwa ŵakukhumbikwira kupwelelera wakutemweka wawo nyengo yiliyose. Ntheura ŵangachita phukwa pakuti ŵakuŵavya nyengo yakuchezgera na ŵabwezi ŵawo kweniso ŵangaŵa na chitima chifukwa chakuti vinthu vyasintha chomene pa umoyo wawo.
7. Chifukwa wuli ŵanyake awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakujipa mulandu panji ŵakuŵa na chitima?
7 Awo ŵakupwelelera ŵanji ŵangajipa mulandu panji ŵangaŵa ŵachitima. Mudumbu munyake zina lake Jessica wakuti: “Kanandi nkhujipa mulandu chifukwa nkhuwona kuti nkhuchita vinandi yayi pakuŵapwelelera adada. Ndipo para napatura nyengo kuti nipumulepo nkhujiwona nga ndine munthu wakujighanaghanira yekha.” Ŵanyake ŵakujipa mulandu chifukwa ŵakuwona kuti ŵakuchita vinandi yayi pakupwelelera wakutemweka wawo. Ndipo nyengo zinyake ŵakuwona kuti mbwenu ŵaleke waka kupwelelera munthu uyo. Nakuti nyengo zinyake para ŵavuka ŵangayowoya panji kuchita vinthu mwambura lusungu. Vyose ivi vingaŵapangiska kuti ŵaŵe na chitima chomene. (Yak. 3:2) Ŵanyake ŵangaŵa na chitima chomene para ŵakuwona kuti suzgo likuya munthazi lakukhwaskana na munthu uyo ŵakupwelelera. Mudumbu munyake zina lake Barbara wakuti: “Ntchakuŵinya chomene kuwona munthu uyo ukumutemwa mbwee zuŵa lililose wakumara pachoko na pachoko chifukwa cha ulwari.”
8. Kasi awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakukhwaskika wuli para ŵakuwongeka pa mulimo uwo ŵakuchita?
8 Ŵanyake awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakuwona kuti palije icho ŵakuchitapo. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti kanandi ŵakuwongeka yayi pa mulimo uwo ŵakuchita. Munthu wakukhozgeka chomene para wakuwongeka. (1 Tes. 5:18) Mudumbu munyake zina lake Melissa wakuti: “Nyengo zinyake nkhuthiska na masozi wuwo chifukwa cha kuvuka panji kugongoweskeka. Kweni para awo nkhuŵapwelelera ŵaniphalira kuti, ‘Tawonga chomene pa vyose ivyo mukutichitira,’ nkhujipulika makora chomene. Mazgu agha ghakunikwezga nkhongono mwakuti machero ghake para nkhuwuka nkhuŵa wakunozgeka kulutilira kuŵapwelelera.” Mubali munyake zina lake Ahmadu wakulongosora umo wakukhwaskikira para wawongeka. Iyo na muwoli wake ŵakupwelelera muphwa wake uyo ŵakukhala nayo. Mwana uyu wakulwara nthenda ya vizilisi. Mubali uyu wakuti: “Nangauli wakumanya makora yayi kujipata uko tikuchita kuti timupwelelere, kweni nkhukondwa chomene para watiwonga panji kutiphalira kuti ‘nkhumutemwani.’”
UMO MUNGACHITIRA KUTI MULUTILIRE KUŴA ŴACHIMWEMWE
9. Kasi kumanya ivyo munthu wangakwaniska kuchita kungawovwira wuli awo ŵakupwelelera ŵanji?
9 Mumanyenge ivyo mungakwaniska kuchita. (Zinth. 11:2) Palije munthu uyo wangafiska kuchita chilichose icho wakukhumba. Ntheura mukwenera kujiŵikira mphaka pa ivyo mungafiska kuchita na ivyo mungafiska yayi. Ndipo nyengo zinyake ntchiwemi waka kukanirathu vinyake ivyo mukuwona kuti mungafiska yayi. Nakuti ntchiheni yayi kuchita nthena. Apa ndikuti mukumanya ivyo mungafiska na ivyo mungafiska yayi kuchita. Usange ŵanyake ŵajipeleka kuti ŵamovwiraniko, zomerani wovwiri wawo. Mubali munyake zina lake Jay wakuti: “Panyengo yimoza, tikwenera kuchita ivyo tingafiska. Para wamunthu ukumanya mphaka yako ya ivyo ungakwaniska kuchita vikovwira kuti ulutilire kuŵa wakukondwa.”
10. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kuti awo ŵakupwelelera ŵanji ŵaŵenge ŵamahara? (Zintharika 19:11)
10 Muŵe ŵamahara. (Ŵazgani Zintharika 19:11.) Para ndimwe ŵamahara, mtima winu uŵenge mu malo usange ŵanji ŵamukhuŵazgani. Munthu wamahara panji waumanyi wakuyezgayezga kupulikiska chifukwa icho munthu munyake wakuchitira vinthu munthowa yinyake. Nthenda zinyake zingapangiska munthu kuchita vinthu ivyo wangachita yayi usange wali makora waka. (Muph. 7:7) Mwachiyelezgero, munthu uyo ngwalusungu kweniso wantchindi wangazgoka wamphindano panji mukali. Panji wangamba kudandawuradandawura waka pa chilichose. Usange mukovwira munthu uyo ni mulwari, ntchakovwira chomene kumanya vinandi vya nthenda iyo wakulwara. Para mwamanya makora nthenda iyo wakulwara, mumanyengeso kuti ulwari ndiwo ukumupangiska kuti wachitenge vinthu munthowa yinyake apo iyo ndimo waliri yayi.—Zinth. 14:29.
11. Kasi awo ŵakupwelelera ŵanji ŵakwenera kupatura nyengo zuŵa lililose yakuchitira vinthu wuli vyakuzirwa? (Salimo 132:4, 5)
11 Paturani nyengo yakukhozgera ubwezi winu na Yehova. Nyengo zinyake mukwenera kuleka dankha ntchito zinyake kuti muchite vinthu ivyo ni “vyakuzirwa chomene.” (Fil. 1:10) Chimoza mwa vinthu vyakuzirwa chomene nkhukhozga ubwezi winu na Yehova. Chinthu chakuzirwa chomene kwa Themba Davide chikaŵa kusopa Yehova. (Ŵazgani Salimo 132:4, 5.) Mwakuyana waka, ntchakuzirwa chomene kuti namwe zuŵa lililose mupaturenge nyengo yakuŵazgira Baibolo na kulomba. Mudumbu munyake zina lake Elisha wakuti: “Nkhulutilira kuŵa wachimwemwe chifukwa nkhupatura nyengo ya kulomba na kughanaghanirapo pa masalimo ghakupembuzga. Lurombo ndilo likunovwira chomene. Kanandi waka pa zuŵa nkhulomba kwa Yehova kuti wanovwire kuti mtima uŵe mu malo.”
12. Chifukwa wuli awo ŵakupwelelera ŵanji nawo ŵakwenera kupatura nyengo yakupwelelera umoyo wawo?
12 Mupaturenge nyengo yakupwelelera umoyo winu. Ŵanthu awo mbakutangwanika nga awo ŵakupwelelera ŵanji, chingaŵaŵira chakusuzga kuti ŵaryenge chakurya chiwemi chifukwa ŵakuŵavya nyengo yakukagulira chakurya chiwemi kweniso yakuphikira. Chakurya chiwemi kweniso maseŵero ghakukhozga thupi ni vyakovwira chomene kuti muŵe na umoyo uwemi kweniso mughanaghanenge makora. Ntheura yezgayezgani kuti muryenge chakurya chiwemi kweniso kupatura nyengo yakuchitira maseŵero ghakukhozga thupi nyengo na nyengo. (Efe. 5:15, 16) Kweniso, yezgani kugona mwakukwana. (Muph. 4:6) Nkhwantha zikuti para munthu wakugona mwakukwana vikovwira kuti wongo ujinozgenge na kuwuskamo viheni. Nkhani yakuti “Umo Kugona Kungawovwilira Kuti Muleke Kusuzgika Maghanoghano,” yakulembeka na wupu unyake wa vyaumoyo, yikulongosora kuti para munthu wakugona mwakukwana vikovwira kuti waleke kwenjerwa na kusuzgika maghanoghano. Mukweneraso kupatura nyengo yakuchitira maseŵero ghakukhozga thupi. (Muph. 8:15) Mudumbu munyake uyo wakupwelelera munthu munyake wakulongosora icho chikumovwira kuti walutilire kuŵa wachimwemwe. Iyo wakuti: “Para kwacha makora, nkhufuma kuwaro kuti nkhawothere dazi. Pa mwezi kamoza nkhunozgaso zuŵa lakusangwira na ŵabwezi ŵane.”
13. Chifukwa wuli ntchiwemi kuseka? (Zintharika 17:22)
13 Musekenge na ŵanthu. (Ŵazgani Zintharika 17:22; Muph. 3:1, 4) Kuseka nkhwakovwira kuti tiŵe na umoyo uwemi kweniso tighanaghanenge makora. Kanandi para wamunthu ukupwelelera munthu munyake, ni viŵi yayi kuti vinthu vyende nga umo wangunozgera. Kweni para ukukwiya yayi na vyanthena ivi, chiŵenge chipusu kuzizipizga. Ndipo para mukuseka na munthu uyo mukumupwelelera vikovwira kuti muŵe paubwezi wakukhora na iyo.
14. Kasi kuyowoya na mubwezi winu wakugomezgeka kungamovwirani wuli?
14 Yowoyani na mubwezi winu wakugomezgeka. Nangauli mungachita vyose ivyo mungafiska kuti muŵe ŵakukondwa, kweni nyengo zinyake mwenjerwenge nipera. Panyengo zanthena izi, ntchakovwira chomene kuphalirako mubwezi winu wakugomezgeka umo mukujipulikira. (Zinth. 17:17) Wamutegherezganinge na kumuphalirani mazgu ghakukhozga, ivyo panji ndivyo mwakhumbikwiranga kuti mulutilire kuŵa ŵachimwemwe.—Zinth. 12:25.
15. Kasi kughanaghanira vya chigomezgo chinu cha munthazi kungamovwirani wuli kuŵa ŵachimwemwe?
15 Mujiwonenge kuti muli mu Paradiso lumoza na wakutemweka winu uyo mukumupwelelera. Kumbukani kuti mulimo uwo mukuchita ngwakanyengo, ndipo ni mulimo uwo Yehova wakakhumbanga kuti muchitenge yayi. (2 Kor. 4:16-18) “Umoyo wanadi” uchali undafike. (1 Tim. 6:19) Muŵenge ŵakukondwa chomene usange mukudumbiskana na wakutemweka winu ivyo muzamuchitira lumoza mu Paradiso. (Yes. 33:24; 65:21) Mudumbu munyake zina lake Heather wakuti: “Kanandi nkhuŵaphalira awo nkhuŵapwelelera kuti sonosono apa tizamusonera lumoza, kuchimbira, kweniso kukwera njinga. Tizamuphikira lumoza buledi na vyakurya vinyake vya ŵakutemweka ŵithu awo ŵawuskika. Tose pamoza tikumuwonga Yehova chifukwa cha kutipa chigomezgo chiwemi ichi.”
UMO ŴANJI ŴANGAWOVWILIRAPO
16. Kasi tingawovwira wuli awo ŵakupwelelera ŵanji mu mpingo withu? (Wonaniso chithuzi.)
16 Wovwirani awo ŵakupwelelera ŵanji kuti nawo ŵasangenge nyengo yakuchitira vinthu vyawo. Ŵabali na ŵadumbu mu mpingo ŵangawovwirapo para ŵangajipeleka kukakhalako na mulwari panji muchekuru. Ivi vingawovwira kuti uyo wakuŵapwelelera nayo wasange nyengo yakupumura panji kuchitira milimo yake yinyake. (Gal. 6:2) Ŵapharazgi ŵanyake ŵali kujipangira ndondomeko sabata yiliyose kuti ŵakawovwirengepo. Mudumbu munyake zina lake Natalya, uyo wakupwelelera mfumu wake uyo wakutondeka kwenda wakuti: “Mubali munyake mu mpingo wakwiza kamoza panji kaŵiri mu sabata kuzakawona mfumu wane. Ŵakupharazgira lumoza, kuchezga, kweniso kuwonelera mafilimu lumoza. Ivi vikovwira kuti mfumu wane waŵenge wachimwemwe ndipo nane nkhuŵa na m’pata wakuchitira vinthu vyane, nga nkhukatembeyapo.” Nyengo zinyake, mungajipeleka kumupwelelera munthu wanthena usiku wose mwakuti uyo wakumupwelelera nyengo zose nayo waŵeko na nyengo ya kugonera mwakukwana.
Kasi mungawovwira wuli uyo wakupwelelera mulwari panji muchekuru mu mpingo winu? (Wonani ndime 16)a
17. Kasi tingawovwira wuli awo ŵakupwelelera ŵanji panyengo ya maungano?
17 Wovwirani awo ŵakupwelelera ŵanji panyengo ya maungano. Awo ŵakupwelelera ŵanji ŵangatondeka kusanga chandulo mwakukwana na maungano gha mpingo, gha dera, na gha chigaŵa chifukwa cha kutangwanika kupwelelera wakutemweka wawo. Ndipo ŵanji mu mpingo ŵangawovwirapo mwa kukhala na mulwari panji muchekuru pa maungano ghose panji kwa kanyengo waka. Usange muchekuru panji mulwari wakuwukapo yayi pa nyumba, mungajipeleka kuluta kunyumba kwake nakukajoina maungano kwizira pa vidiyokonferensi mwakuti uyo wakumupwelelera nayo wakachite maungano maso na maso.
18. Kasi tingachitaso vichi kuti tovwire awo ŵakupwelelera ŵanji?
18 Muŵawongenge awo ŵakupwelelera ŵanji kweniso kuŵalombera. Nyengo zose ŵalara ŵakwenera kuŵayendera na kuŵakhozga awo ŵakupwelelera ŵanji. (Zinth. 27:23) Ndipo nanga vinthu vingaŵa wuli kwa ise, tose mu mpingo tikwenera kuŵawonga nyengo zose awo ŵakupwelelera ŵanji. Tingalombaso kuti Yehova walutilire kuŵakhozga kweniso kuŵawovwira kuti ŵalutilire kuŵa ŵakukondwa.—2 Kor. 1:11.
19. Kasi tikwenera kulindilira vichi mwakunweka?
19 Sonosono apa, Yehova wafyurenge masozi ghose agho ghakwiza chifukwa cha vyakuŵinya. Ulwari na nyifwa vizamuŵakoso yayi. (Chivu. 21:3, 4) “Ŵakupendera ŵazamudukaduka nga ni mbaŵala.” (Yes. 35:5, 6) Masuzgo agho ghakwiza chifukwa cha uchekuru kweniso chitima icho chikwiza chifukwa cha kupwelelera ŵakutemweka ŵithu awo mbalwari, vyose vizamuŵa ‘vinthu vyakale ivyo vizamukumbukikaso chara.’ (Yes. 65:17) Nanga ni sono nthena, apo tikulindilira kufiskika kwa chigomezgo chithu chapadera ichi, Yehova watitayengepo yayi. Para tilutilirenge kuthemba iyo kuti watipe nkhongono, watovwirenge ‘kuzizipizga vinthu vyose ndiposo kuzikira na kuŵa na chimwemwe.’—Kol. 1:11.
SUMU 155 Chimwemwe Chithu Muyirayira
a MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Ŵadumbu ŵaŵiri ŵachiwukirano ŵakhala na mudumbu muchekuru na chilato chakuti uyo wakumupwelelera mudumbu uyu wasange m’pata wakukatembeyapo.