MALICHI 30–EPULERO 5, 2026
SUMU 76 Kasi Mukujipulika Wuli?
Sambizgani Unenesko Mwalusungu
‘ Yehova, Chiuta waunenesko.’—SAL. 31:5.
FUNDO YIKURU
Umo mungasambizgira ŵanji unenesko munthowa yakuti uŵafike pamtima.
1. Kasi tikwenera kuchita wuli kuti tiŵe mu mbumba ya Yehova?
PARA takumana kakwamba na Mkhristu munyithu, fumbo limoza ilo tikutemwa kufumbana ndakuti, “Kasi mukasambira wuli unenesko?” Ŵanji pakuzgora fumbo ili ŵakuti “ŵakakulira mu unenesko.” Ŵanjiso ŵangati “ŵasambira unenesko” mwasonosono. Tikuzgora nthena chifukwa chakuti unenesko wa mu Mazgu gha Chiuta ukukhwaska umoyo withu wose. Chifukwa wuli tikuyowoya nthena? Chifukwa tikumanya kuti tingaŵa mu mbumba ya Yehova pekha para tikuwutemwa unenesko na kulondezga fundo zake pa umoyo withu. Ivi vikusazgapo kuŵa ŵanenesko mu ivyo tikuyowoya na kuchita.—Sal. 15:1-3.
2. (a) Kasi ŵanthu ŵakamanyanga vichi vyakukhwaskana na Yesu? (b) Kasi unenesko uwo Yesu wakasambizganga ukapangiska ŵanthu kuchitachi?
2 Nyengo zose Yesu wakayowoyanga unenesko. Nanga mbalwani ŵake ŵakamanyanga kuti wakayowoyanga unenesko nanga vingaŵa kuti ŵanthu ŵakondwenge navyo yayi. (Mat. 22:16) Pakuyowoya vyakukhwaskana na unenesko uwo wakasambizganga, Yesu wakati: “Nkhizira kuzakapatura mwana mwanalume na awiske, mwana msungwana na anyina, mkamwana na nyinavyara.” (Mat. 10:35) Yesu wakakhumbanga kuti ŵanthu ŵasuske uthenga uwo iyo na ŵalondezgi ŵake ŵakapharazganga yayi, kweni wakamanyanga kuti ivi ndivyo vichitikenge. (Mat. 23:37) Wakamanyanga kuti uthenga wake upangiskenge kuti ŵanthu mu charu ŵagaŵike magulu ghaŵiri—awo ŵakutemwa unenesko wa mu Baibolo na awo ŵakuwukana.—2 Tes. 2:9-11.
3. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?
3 Nga ni Yesu, tikuyezgayezga kuŵa ŵanenesko nyengo zose, nanga vingaŵa kuti ŵanthu ŵatitinkhenge para tachita nthena. Ndipo tikupharazga na kusambizga unenesko wa mu Baibolo nangauli ŵanji ŵangakondwa navyo yayi. Kasi ichi chikung’anamura kuti tileke kuŵikako mahara pa nkhani ya umo tikuyowoyera unenesko panji nyengo iyo tikwenera kuyowoyera? Yayi! Mu nkhani iyi, chakwamba tizgorenge fumbo lakuzirwa lakuti: Kasi unenesko tingawusanga nkhu? Kufuma apo, tizgorenge fumbo lakuti: Chifukwa wuli tikwenera kuphalirako ŵanji unenesko, tingayowoya munthowa wuli, kweniso mphanyengo wuli apo tingayowoyera? Mazgoro gha mafumbo agha ghatovwirenge kuti tisazgireko luso lwithu pa nkhani ya kusambizga makora unenesko—kuyowoya mwaluso kweniso pa nyengo yakwenelera.
KASI UNENESKO TINGAWUSANGA NKHU?
4. Chifukwa wuli tingati Yehova ndiyo ni Mweneko wa unenesko?
4 Yehova ndiyo ni Mweneko wa unenesko. Chilichose icho wakuyowoya mbunenesko. Mwachiyelezgero, ivyo wakutiphalira pa nkhani ya icho ntchiwemi na chiheni mbunenesko. (Sal. 19:9; 119:142, 151) Vyose ivyo wakulayizga vya munthazi vikuchitika nadi. (Yes. 55:10, 11) Iyo wakutondekapo yayi kufiska ivyo walayizga. (Maŵa. 23:19) Nakuti vingachitika yayi kuti Yehova watete! (Heb. 6:18) Lekani mphake kuti Yehova wakumanyikwa kuti ni “Chiuta waunenesko.”—Sal. 31:5.
5. Chifukwa wuli ntchakusuzga yayi kumusanga “Chiuta waunenesko”? Longosorani. (Milimo 17:27)
5 Mwakupambana na umo ŵanthu ŵanyake ŵakuyowoyera, ntchakusuzga yayi kusanga Yehova, “Chiuta waunenesko.” Pali maukaboni ghanandi chomene agho ghakutisimikizgira kuti iyo waliko nadi. (Rom. 1:20) Apo mpositole Paulosi wakayowoyanga na Ŵagiriki ŵakusambira chomene mu Ateni, wakati Chiuta wakukhumba kuti ise ‘timusange’ ndiposo kuti iyo “wali kutali yayi na waliyose wa ise.” (Ŵazgani Milimo 17:27.) Nakuti Yehova wakuguzira kwa iyo ŵanthu ŵakujiyuyura awo ŵakupenja unenesko.—Yoh. 6:44.
6. Kasi ni unenesko wuli unyake uwo ukusangika mu Baibolo, ndipo chifukwa wuli mukuwonga kuti mukuwumanya?
6 Nthowa yimoza iyo tingasangira Yehova nkhusambira Baibolo. Ŵanthu awo ŵakalemba buku ili ŵakakhuŵilizgikanga na mzimu utuŵa wa Chiuta. (2 Pet. 1:20, 21) Ntheura vyose ivyo vili mu Baibolo ni vyaunenesko ndipo tingavigomezga. Mwachiyelezgero, tingaligomezga Baibolo para likuyowoya vyakukhwaskana na umo chilengiwa chikaŵirako kweniso umo umoyo ukambira pa charu chapasi. (Gen. 1:1, 26) Tingaligomezgaso para likuyowoya chifukwa icho tose tiliri ŵakwananga kweniso chifukwa icho paliri masuzgo ghanandi na nyifwa. (Rom. 5:12; 6:23) Kweniso tingaligomezgaso chomene para likuyowoya kuti kwizira mwa Yesu, Yehova wazamuwuskapo masuzgo ghose agho wali kwambiska Satana uyo ni “wiske wa utesi.” (Yoh. 8:44; Rom. 16:20) Ndipo tingaligomezgaso layizgo la mu Baibolo lakuti Yesu wazamuparanya ŵaheni, kuwuska ŵakufwa, kuzgora charu chapasi kuŵa paradiso, na kutovwira kuti tiŵeso ŵarunji. (Yoh. 11:25, 26; 1 Yoh. 3:8) Nadi, Yehova watipa mwaŵi wapadera chomene! Iyo watisambizga unenesko, ndipo wakutipa mwaŵi wakuti tisambizgeso ŵanji.—Mat. 28:19, 20.
CHIFUKWA WULI TIKUYOWOYA UNENESKO?
7-8. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa na vilato viwemi para tikuyowoya unenesko? Yowoyani chiyelezgero. (Mariko 3:11, 12) (Wonaniso vithuzi.)
7 Nga umo tawonera kale, tikwenera kuyowoya unenesko usange tikukhumba kuŵa mu mbumba ya Yehova. Ndipouli, kuti timukondweske tikwenera kuchita vinandi padera pa kuyowoya waka unenesko. Chilato icho tikuyowoyera unenesko ntchakuzirwa chomene kwa Yehova. Ghanaghanirani ivyo vikachitika apo Yesu wakachitanga uteŵeti wake pano pasi. (Ŵazgani Mariko 3:11, 12.) Apo Yesu wakapharazganga kufupi na Nyanja ya Galileya, mizinda yikuru ya ŵanthu yikamuwungilira. Pakati pawo pakaŵa ŵanyake awo ŵakaŵa na mizimu yaukazuzi ndipo ŵakawanga pasi panthazi pa Yesu na kuchemerezga kuti: “Ndimwe Mwana wa Chiuta.” Chifukwa wuli mizimu yaukazuzi yikayowoya unenesko wakukhwaskana na Yesu? Panji yikakhumbanga kuti ŵanthu awo ŵakuyipulika ŵambe kuyigomezga, ndipo paumaliro yiŵalekeske kuteŵetera Yehova. Nangauli mizimu yaukazuzi iyi yikayowoya unenesko, kweni chilato chawo chikaŵa chiheni. Ndipouli, Yesu wakamanya chilato chawo ndipo wakakondwa navyo yayi ivyo yikayowoya. Nakuti Yesu wakayilekeska mizimu yaukazuzi iyi kupharazga vya iyo.
8 Kasi tikusambirapo vichi pa nkhani iyi? Vilato ivyo tikuphalilira ŵanji unenesko, vikumukhwaska chomene Yehova. Ntheura ntchakuzirwa chomene kuti tiŵenge na chilato chiwemi para tikusambizga ŵanji unenesko, ndipo tikwenera kuwoneseska kuti uchindami wose ukuluta kwa Yehova, kwa ise yayi.—Mat. 5:16; yaniskani na Milimo 14:12-15.
Para mukusambizga unenesko, kasi mukupangiska kuti uchindami ulute kwa njani? (Wonani ndime 7-8)
9. Kasi tikwenera kugega vichi, ndipo chifukwa wuli?
9 Wonaniso nyengo yinyake iyo tikwenera kugega kujipenjera uchindami. Tiyelezgere kuti mubali waudindo watiphalira vinthu vinyake vyachisisi, mbwenu ise pamanyuma taphalirako ŵanji vinthu ivyo. Usange ŵanthu awo taŵaphalirako pamanyuma ŵangasanga kuti ivyo tikaŵaphalira mbunenesko nadi, ŵangamba kughanaghana kuti ise mphatali chifukwa kanandi tikumanyanga vinthu vyachisisi. Ivi vingapangiska kuti ŵambe kutiwona ŵakuzirwa chomene, kweni Chiuta wangakondwa nase yayi. (Zinth. 11:13) Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti tavumbura waka vinthu vyachisisi yayi, kweni chifukwaso chakuti tanguŵa na vilato viheni vyakuchitira nthena.
UMO TINGAYOWOYERA UNENESKO
10. Kasi mazgu ‘ghakukondweska’ ghakwenera kuŵa wuli? (Ŵakolose 4:6)
10 Ŵazgani Ŵakolose 4:6. Mpositole Paulosi wakakumbuska Ŵakhristu ŵa ku Kolose kuti ivyo ŵakuyowoya “viŵenge vyakukondweska nyengo zose.” Kasi ichi chikung’anamurachi? Lizgu la Chigiriki ilo likagwiliskirika ntchito apa, likung’anamura kuti ivyo tikuyowoya vikwenera kuŵa vyakovwira ku ŵanji kweniso vikwenera kuyowoyeka mwalusungu na munthowa yiwemi.
11-12. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa maso na umo tikusambizgira unenesko? Yowoyani chiyelezgero. (Wonaniso vithuzi.)
11 Tikwenera kulondezga ulongozgi wa Paulosi kuti tiyowoyenge vinthu vyakukondweska para tikusambizga ŵanji unenesko. Baibolo likuyaniska unenesko uwo tikuwusangamo na lupanga lwakuthwa ulo lungapatura umoyo na mzimu. Mu mazgu ghanyake tingati, lingavumbura umo tikujipulikira nadi mu mtima kweniso vilato vithu. (Heb. 4:12) Kweni usange tingagwiliskira ntchito Baibolo mwambura kwenelera, tingakhuŵazga ŵanthu panji kwambiska waka mphindano. Kasi ivi vingachitika wuli?
12 Wonani chiyelezgero ichi. Tiyelezgere kuti mu uteŵeti tasangana na mwanalume wa mtima uwemi uyo nyengo zose wakulomba ku vikozgo, ndipo wakukondwa kuchitako Khisimasi na Isitara lumoza na mbumba yake. Mbwe kufuma apo, mwakugwiliskira ntchito Baibolo, tikumulongora munthu uyu kuti mbuchindere kulomba ku chinthu chambura umoyo kweniso kuti Khisimasi na Isitara ni vikondwelero ivyo vikamba na chisopa chautesi. (Yes. 44:14-20; 2 Kor. 6:14-17) Usange tingachita ivi pa chidumbirano chithu chakwamba na munthu uyu, tingaŵa kuti tikumuphalira unenesko, kweni apa ndikuti tatondeka kugwiliskira ntchito Mazgu gha Chiuta mwaluso.
Kasi mungachita wuli kuti musambizgenge unenesko mwaluso? (Wonani ndime 11-12)a
13. Kasi mazgu ghithu tingaghalunga wuli na mchere?
13 Paulosi wakatiso mazgu ghithu tikwenera kughalunga na mchere. Apa wakang’anamuranga kuti tibisengeko unenesko yayi panji kuwusinthako munthowa yinyake. M’malo mwake, wakachiskanga kuti ivyo tikuyowoya viŵenge “vyakulungika” mwakuti para munthu uyo tikumusambizga unenesko ‘wakuvicheta,’ wakondwenge navyo. (Yobu 12:11) Nyengo zinyake chingaŵa chipusu yayi kuchita nthena. Nga umo vikuŵira na chakurya cheneko, kanandi tikughanaghana nga kuti ivyo ise tikuwona kuti vyanowa mbwenu ŵanji nawo viŵanowerengeso. Mwakuyana waka, tingawona nga kayowoyero kithu kakukondweska waliyose. Kweni uwu mbunenesko yayi. Mwachiyelezgero, ŵanthu ŵanyake kuyana na mitheto yakwawo ŵakuyowoya waka maghanoghano ghawo mwakudunjika, nanga vingaŵa kuti ŵakuyowoya na ŵanthu awo mbalara kwa iwo. Apo ŵanthu ŵakufuma mu mitheto yinyake ŵangawona kuti kayowoyero kanthena nkhawemi yayi, ndipo panji ŵangakhuŵara nako. Paulosi wakati tikwenera kumanya umo ‘tingazgolera munthu waliyose.’ Ichi chikung’anamura kuti tikwenera kughalunga na mchere mazgu ghithu, kuyana na ivyo tikutemwa panji mitheto yithu yayi, kweni kuyana na ivyo munthu uyo wakutegherezga wangakondwa navyo.
NYENGO YAKWENELERA IYO TINGAYOWOYERA UNENESKO
14. Apo Yesu wakaŵa pano pasi, kasi wakaŵasambizga ŵasambiri ŵake vyose ivyo wakavimanyanga? Longosorani.
14 Nyengo zose Yesu wakayowoyanga makora na ŵalondezgi ŵake, ndipo mwalusungu wakaŵasambizga vinthu vinandi. (Mrk. 6:34) Kweni pakaŵa vinandi vyakuti ŵasambire. Yesu wakaŵasambizga vyose ivyo wakamanyanga pa nyengo yimoza yayi. Wakamanyanga ivyo ŵangafiska kupulikiska. Ndipo wakamanyangaso kuti yikaŵa nyengo yakwenelera yayi yakuti ŵasambilire unenesko unyake. Nakuti wakati unenesko uwu ukaŵa wakuti ŵangawupulikiska yayi pa nyengo iyo. (Yoh. 16:12) Kasi tikusambirapo vichi apa?
15. Kasi ŵasambiri ŵithu ŵa Baibolo tikwenera kuŵasambizga vyose ivyo tikumanya pa nyengo yimoza? Longosorani. (Zintharika 25:11) (Wonaniso chithuzi.)
15 Chiyelezgero cha Yesu chikulongora kuti kumanya unenesko chikung’anamura kuti mbwenu tisambizgenge ŵanthu vyose ivyo tikumanya pa nyengo yimoza yayi. Kasi tingalondezga wuli chiyelezgero cha Yesu? Tikwenera kughanaghanira umo vinthu viliri pa umoyo wa ŵanthu. Ghanaghaniraniso vya mwanalume uyo tanguti wakukondwelera Khisimasi na Isitara lumoza na mbumba yake. Tikumanya kuti vikondwelero ivi vikamba na chisopa chautesi ndipo Chiuta wakukondwa navyo yayi. Kweni tiyelezgere kuti mwamba kusambira Baibolo na mwanalume uyu kwati kwakhala sabata yimoza panji ziŵiri kuti Khisimasi yichitike. Kasi tingaŵa kuti tikuyowoya mazgu ghakukondweska usange tingamulongora ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya vikondwelero ivyo vikamba na chisopa chautesi, na kukhazga kuti waleke nyengo yeneyiyo kukondwelera Khisimasi? Mbunenesko kuti ŵasambiri ŵanyake ŵa Baibolo ŵakulondezga mwaluŵiro vyose ivyo ŵasambira mu Baibolo. Kweni ŵanyake vikuŵatolera nyengo kuti ŵasinthe kaghanaghaniro kawo na vyakuchita vyawo. Tingaŵawovwira ŵasambiri ŵithu ŵa Baibolo kulondezga ivyo ŵakusambira na kusintha apo mphakukhumbikwa usange tikuŵaphalira ivyo ŵakwenera kumanya pa nyengo yakwenelera—panyengo iyo ŵangaleka kukhuŵara navyo ivyo taŵaphalira.—Ŵazgani Zintharika 25:11.
Yezgani chiyelezgero cha Yesu apo mukusankha nyengo yakwenelera kweniso unandi wa vinthu ivyo mungayowoya para mukusambizga unenesko (Wonani ndime 15)
16. Kasi tingachita wuli kuti tovwire ŵasambiri ŵithu ŵa Baibolo ‘kulutilira kwenda mu unenesko’?
16 Pali vinthu vichoko chomene ivyo vingatipangiska kuŵa ŵakukondwa, kuluska ntchito yakovwira ŵanji kusambira unenesko wakukhwaskana na Yehova. Tingaŵawovwira kuti ‘ŵalutilire kwenda mu unenesko’ para tikuchita vinthu ivi: Tikulutilira kuŵa chiyelezgero chiwemi kwa iwo. (3 Yoh. 3, 4) Tikuwoneseska kuti umo tikuchitira vinthu pa umoyo withu vikulongora kuti tikugomezga malayizgo agho ghakusangika mu Mazgu gha Chiuta. Tikuyowoya unenesko na chilato chiwemi. Tikuyowoya vinthu vyakukondweska, mwakuyowoya mwalusungu kweniso pa nyengo yakwenelera para tikusambizga unenesko. Tikuwoneseska kuti uchindami wose ukuluta kwa Yehova. Usange tachita nthena, tilongorenge kuti ndise ŵa Yehova, Chiuta waunenesko.
SUMU 160 “Makani Ghawemi”
a MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mu chithuzi chakwamba, mubali wakuwona khuni la Khisimasi mu nyumba ya munthu uyo wakumupharazgira ndipo wakumulongora nkhani iyo yikuyowoya vyakuti Khisimasi yikamba na chisopa chautesi. Mu chithuzi chachiŵiri, mubali wakulongora mweneko nyumba nkhani iyo yili na masachizgo ghakovwira ŵadada. Kasi pa nthowa ziŵiri izi ni nji iyo yiŵenge na vyakufumapo viwemi chomene?