TALA TONU
Ne Fesoasoani Mai a Ieova ki a Māua ke ‘Ola ˋLei i te Koga ne ˋToki ei Māua’
“OLA ˋlei i te koga ne ˋtoki ei koe” se tugapati telā e foliga fai fakaatea. Kae ko Mats mo Ann-Catrin, se tauavaga mai Sweden, e uke a taimi ne “ˋtoki” ei lāua. I te auala fea, kae ne aoga pefea te manatu fesoasoani tenā ki a lāua?
Ne ˋkau atu a Mats mo Ann-Catrin ki te Akoga Kiliata i te 1979 kae i te gasologa o tausaga ne “ˋtoki,” io me ne ˋtofi lāua ke tavini atu i Iran, Mauritius, Myanmar, Tanzania, Uganda, mo Zaire. Ne lagona ne lāua i Kiliata a te manatu fakatonutonu a te faiakoga e tokotasi ko Jack Redford, telā ne aoga malosi ki a lāua i te taimi ne “ˋtoki,” “unu aka,” kae “toe ˋtoki” lāua i taimi e uke. Ke fakamatala mai ne lāua.
Mats, fakamolemole fakamatala mai aka me ne maua pefea ne koe te munatonu.
Mats: I te motou ˋnofoga i Polani i te taimi o te Taua i te Lua a te Lalolagi, ne lavea ne toku tamana a te uke o faifaiga sē ˋlei i te Lotu Katolika. Kae ne fai aka faeloa a ia penei, “E ˋtau eiloa o isi se lotu tonu!” Fakamuli ifo, ne fakamautinoa aka ne au me isi eiloa. Ne ˋtogi ne au a tusi faiˋtau mua e uke. E tasi mai ei ko te tusi lanu moana ko te The Truth That Leads to Eternal Life. Ne gali ˋki a te ulutala o te tusi tenā ki a au, kae ne faitau ne au te tusi kātoa i te po eiloa ne maua ei ne au. I te taeaoakaga ne iloa ei ne au me ko maua ne au te munatonu!
Mai i a Apelila 1972 ne faitau ne au a tusi e uke a Molimau a Ieova kae ne maua ne au a tali ki aku fesili mai te Tusi Tapu. Ne fai eiloa au e pelā mo te tagata fai pisinisi i te tala fakatusa a Iesu, telā i te mauaga ne ia se penina ˋtogi ˋmafa ne fakatau ne ia ana mea katoa ki tua ko te mea ke mafai o ˋtogi ne ia a te penina tenā. Ne fakatau ne au ki tua aku palani ke akoga i se iunivesiti kae ke fai pelā me se tokita ko te mea fua ke mafai o ˋtogi ne au a te penina, telā ko te munatonu ko maua ne au. (Mata. 13:45, 46) Ne papatiso au i a Tesema 10, 1972.
I loto eiloa i te tausaga tenā, ne talia ne oku mātua mo toku taina foliki a te munatonu kae ne papatiso foki. I a Iulai 1973, ne kamata ei taku taviniga tumau. E aofia i paenia loto finafinau i te motou fakapotopotoga ko te tuagane tinogali kae matua faka-te-agaga, ko Ann-Catrin. Ne fiaˋfai māua kae avaga i te 1975, kae ne ˋnofo māua i te suā fa tausaga i te fakai ko Strömsund, se koga talai gali telā e ˋfua malosi i Sweden.
Ann-Catrin: Ne tauloto toku tamana ki te munatonu kae ko fakaotioti ana akoga i iunivesiti i Stockholm. Ko tolu fua oku masina i te taimi tenā, kae ne ave faeloa ne ia au ki fakatasiga mo te galuega talai. Ne seki fiafia toku mātua ki ei kae ne taumafai o fakamaoni aka ne ia me e ˋse a Molimau. Kae ne seki mafai ne ia. Fakamuli loa, ne papatiso foki tou fafine. Ne papatiso au kae ko 13 oku tausaga, kae i te taimi ko 16 oku tausaga ne kamata au paenia. Mai tua o taku taviniga i Umeå, se koga telā ne manakogina malosi ei a tino talai o te Malo, ne kamata au o paenia fakapito.
I te otiga ne avaga māua mo Mats ne fiaˋfia māua o fesoasoani ki tino e tokouke ke tauloto ki te munatonu. E aofia i a latou ko Maivor, se tamaliki fafine talavou telā ne taofi ne ia ana tafaoga kae ne fai mo fai te soa paenia o toku taina foliki. Ne ˋkau lāua ki te akoga i Kiliata i te 1984 kae ko tavini atu nei pelā me ne misionale i Ecuador.
I te lua taviniga e pelā me ne misionale, ne tauˋtali pefea koulua ki pati fakatonutonu ke “ola ˋlei i te koga ne ˋtoki ei koe”?
Mats: E uke a taimi ne “toe ˋtoki” ei māua i koga ˋfou. Kae ne taumafai māua ke tumau te “ˋmau o aka” o māua i a Iesu mai te faiga o te ˋtoe mea e mafai ke fakaakoako atu ki a ia, maise eiloa ko tena loto maulalo. (Ko. 2:6, 7) E pelā me se fakaakoakoga, ne seki maˋnako māua ko taina i te fakapotopotoga ke fakaakoako ki te auala e fai ei ne māua a mea. Kae ne taumafai māua o fakaakoako ki te auala e fai ei ne latou a mea kae ke iloa foki a pogai e fai ei latou penā. Ne maˋnako māua ke malamalama i te auala e mafauˋfau ei latou mo olotou tuu mo aganuu. Ko te uke o taimi e fakaakoako ei māua ki a Iesu, ko te lavea fakaˋlei atu foki me i a māua ne “ˋtoki i tafa o vai e ˋtafe” ko te mea ke ola i so se koga ne ˋtofi māua ki ei.—Sala. 1:2, 3.
A te faimaˋlaga faeloa o asi atu ki fakapotopotoga se vaega tāua i te mā olaga
Ann-Catrin: Ko te mea ke mafai o ola aka se lakau telā ne toe ˋtoki e manakogina ne ia a te mafanafana gali o te la. Ne fai faeloa ne māua a Ieova e pelā me “se la” o māua. (Sala. 84:11) Ne tuku mai ne ia ki a māua se kautaina faka-te-agaga aˋlofa kolā e fai pelā me se fakamafanafanaga ki a māua. E pelā mo te fakapotopotoga foliki o Tehran, i Iran, ne fakaasi mai ne latou te uiga talimalo telā ne lauiloa i taimi o te Tusi Tapu. Ne fia ˋnofo eiloa māua i Iran, kae i a Iulai 1980, ne fakatapu te galuega a Molimau a Ieova i konā kae ne fakailoa mai ke tiaki fakavave ne māua te fenua i loto i se 48 itula. Ne toe ˋtofi ei māua ke olo atu ki Zaire (telā e fakaigoa nei ki Congo) i Afelika.
Taimi ˋgali i te mā taviniga i Zaire, i te 1982
I te taimi ne iloa ne au me ka olo māua ki Afelika, ne tagi au. Ne mataku au ona ko tala ne lagona ne au e uiga ki gata mo masaki e uke i Afelika. Kae ne fai mai a taugasoa pele e tokolua kolā ne tavini atu i konā mō se taimi leva penei: “Koe seki oko ki konā! Fano muamua o onoono ki ei, kae ka fiafia eiloa ki Afelika.” Kae tenā loa te mea ne tupu. A taina mo tuagane i konā e aˋlofa malosi. A te tonuga loa, i te taimi ko ˋtau o tiaki ne māua a Zaire i se ono tausaga mai tua ifo me ko fakatapu te galuega i konā, ne fakamisikata ifo au ki a au eiloa me ko ˋkese ˋki oku lagonaga kae ko ˋtalo atu nei au ki a Ieova, “Fakamolemole, tuku mai ke ˋnofo māua i Afelika.”
Ne a mea fakafiafia ne maua ne koulua i te gasologa o tausaga?
Te mā “potu ˋmoe” i Tanzania, i te 1988
Mats: E manako au o taku atu a va fakataugasoa ˋgali ne maua ne māua mo misionale mai fenua keseˋkese kae ˋkese foki a olaga ne ˋtupu aka i ei. I nisi fenua ne ˋtofi māua ki ei, ne tu ˋkese eiloa te fiaˋfia ne maua ne māua mai i akoga faka-te-Tusi Tapu e uke ne fai ne māua. I nisi taimi ne nofo ki se 20 a akoga a se tino e tokotasi! A te aˋlofa mo te uiga talimalo o taina mo tuagane i Afelika e se mafai o toe fakapuli i toku mafaufau. I asiga a māua ki fakapotopotoga i Tanzania, ne fakaasi mai ne taina mo tuagane e tokouke a te uiga talimalo telā “e sili atu” māfai ko fakatu te mā “potu ˋmoe”—telā se motoka lasi i tafa o olotou fale. (2 Koli. 8:3) E tasi te mea telā e gali ˋki ki a māua ko te mea e taku ne māua me ko te taimi sauˋtala. I te fakaotiga o aso takitasi, e sagaˋsaga fakatasi māua mo Ann-Catrin o sauˋtala e uiga ki mea ne ˋtupu i te aso kae fakafetai māua ki a Ieova mo te ˋkau fakatasi mai ki a māua.
Ann-Catrin: A te mea fakafiafia ki a au, ko te mafai o fakamasani atu ki taina mo tuagane mai i koga keseˋkese o te lalolagi. Ne tauloto māua ki ˋgana ˋfou, e aofia i ei te ˋgana Farsi, Falani, Luganda, mo Swahili, kae tauloto foki māua ki tuu mo aganuu keseˋkese. Ne akoako ne māua a soko ˋfou, maua a taugasoa ˋtonu, kae gaˋlue fakatasi mo latou i te taviniga ki a Ieova “tuauma ki tuauma.”—Sefa. 3:9.
Ne lavea foki ne māua te uke o mea fakaofoofogia i mea ˋgali a Ieova ne faite. I so se taimi e talia ne māua se tofiga fou i te taviniga a Ieova, e pelā eiloa me ko olo atu māua i se malaga telā e takitaki ne Ieova. Ne akoako ne ia māua ki mea e uke kolā e se mafai o tauloto māua ki ei i a māua eiloa.
Te talai atu i koga keseˋkese i Tanzania
Ne a tulaga faigaˋta ne feˋpaki mo koulua kae ne fakafesagai atu pefea koulua ki ei?
Mats: Ne ˋpoko māua i masaki keseˋkese i tausaga e uke, e aofia i ei te malalia. Kae isi foki ne ˋtipiga o Ann-Catrin ne fai. Ne manavaˋse foki māua ki mā mātua kolā ko gasolo eiloa o maˋtua, tela la, e loto fakafetai māua ki mā taina mo tuagane kolā ne tausi atu ki a latou. Ne fakamaoni faeloa latou o fai te tiute tenā mo te kufaki, te fiaˋfia, mo te aˋlofa. (1 Timo. 5:4) Kae i nisi taimi e oko mai a lagonaga sē ˋlei, e pelā mo te mafaufau ke uke a mā mea e mafai o fai i lō te tausi atu fua ki mā mātua mai se fenua ˋmao.
Ann-Catrin: I te 1983, kae koi tavini atu māua i Zaire, ne poko malosi au i te masaki ko kolela. Ne fai atu te tokita ki a Mats, “Ave keaˋtea tou fafine mai te fenua i te aso eiloa tenei!” I te aso mai tua, ne sopo māua i se vakalele tali kakō, telā ko te vakalele fua ne mafai o eva i te aso tenā, kae ne olo atu māua ki Sweden.
Mats: Ne mafauˋfau māua me tenā te fakaotiga o te mā taviniga e pelā me ne misionale. Tenā ne ˋtagi malosi ei māua. Kae ui eiloa a pati a te tokita me ka se ˋlei te masaki o Ann-Catrin, kae ne toe ˋlei eiloa tou fafine. I se tausaga mai tua ifo, ne toe ˋfoki māua ki Zaire, kae i te taimi nei ne ˋtofi māua ke tavini atu i se fakapotopotoga foliki e faiˋpati ki te ˋgana Swahili, i Lubumbashi.
Ann-Catrin: I te mā ˋnofoga i Lubumbashi, ne faitama au kae ne ˋtafe toku sua. E tiga loa e seki mafauˋfau māua ke fai ne mā tamaˋliki kae ne faigata ˋki eiloa ki a au a te taimi ne mate atu ei taku pepe. Kae i te taimi fakafanoanoa tenā, ne maua ne māua se meaalofa seki fakamoemoegina mai i a Ieova. Ne uke a akoga faka-te-Tusi Tapu ne fai ne māua i te taimi tenā i lō aso mua. E seki kātoa te tausaga, kae ne gasolo o tokouke te fakapotopotoga mai te toko 35 ki te toko 70 tino talai. Kae ne fanaka foki te aofaki o tino e ˋkau ki fakatasiga mai te 40 ki te 220. Ne fakalaveˋlave malosi māua i te galuega talai, kae ne fai eiloa a fakamanuiaga a Ieova e pelā me se fakamafanafanaga lasi ˋki eiloa ki a au. Kae i nisi taimi e masani o mafaufau kae sauˋtala māua ki te mā pepe telā ne galo. E olioli māua ki te taimi ka fakaˋlei katoatoa ne Ieova a mā loto logoˋmae i aso mai mua.
Mats: I se taimi e tasi, ne kamata o fiˋta malosi a Ann-Catrin. Ne iloa aka me ko maua au ne te kenisa o te tinae, kae ne manakogina ke fai se tipiga lasi. I te aso nei, ko malosi ˋki au, kae ko Ann-Catrin e fai ne ia te ˋtoe mea e mafai o fai i tena taviniga ki a Ieova.
Ne iloa aka ne māua me e se ko māua fua e feˋpaki mo tulaga faigaˋta. Mai tua o te fakatau tamatega o tino i Rwanda, i te 1994, ne asi atu māua ki taugasoa e tokouke i koga e ˋnofo i ei a tino ˋsola. A te onoono atu ki te malosi o te lotou fakatuanaki, te lotou kufaki, mo te lotou tumau i te uiga talimalo ne tauloto i ei ne māua me e maua ne Ieova a te malosi ke tausi atu ki ana tino i so se tulaga faigata e feˋpaki mo latou.—Sala. 55:22.
Ann-Catrin: A te suā mea faigata ne feˋpaki mo māua ko te taimi ne ˋkau atu ei ki te fakaulufalega o te ofisa lagolago i Uganda, i te 2007. I te otiga o te polokalame, ne faimaˋlaga atu matou mo nisi misionale mo tino mai te Peteli i Nairobi, Kenya e toko 25. Mai mua malie o oko atu matou ki te tuakoi o Kenya, ne tele mai se pasi foliki ki te auala e ˋtele ei matou kae ˋtui te motou motoka mai mua. Ne mate te tino ne fakatele te motou motoka mo nisi taugasoa o matou e tokolima. Te suā tuagane ne mate fakamuli ifo i loto i te fakaimasaki. Ko olioli eiloa matou ke toe fetaui mo taina mo tuagane konei!—Iopu 14:13-15.
Fakamuli ifo, ne ˋmafu oku pakiaga. Kae maua ne māua mo Mats fakatasi mo nai pasese a te masaki o te mafaufau ko te manavaˋse faeloa ona ko te mea ne tupu. E pelā mo au, e ˋfagu sāle au i po ne te manavaˋse tenei kae fai loa pelā me masaki au ki toku fatu. Ne fai ei au ke mataku malosi. Kae ko te ˋtalo faeloa ki a Ieova fakatasi mo tusi faiˋtau ˋgali kolā ne fakamafanafana mai, ne fesoasoani mai ke mafai ne māua o fakafesagai atu ki ei. Ne maua foki ne māua ne manatu fesoasoani mai tokita kae ne aoga eiloa. Nei la, ko gasolo o feoloolo a te masaki tenā, kae ne akai māua ki a Ieova ke fesoasoani mai ke mafai ne māua o fakamafanafana atu a nisi tino kolā e feˋpaki foki mo se tulaga tai ˋpau.
I te fakamatalamaiga ne koulua te auala ne mafai o fakafesagai koulua ki tulaga faigaˋta penei, ne fai mai koulua me ne sau ne Ieova a koulua “e pelā me ne fuamoa ˋmata.” Se a te mea ne fakauiga koulua ki ei?
Mats: Te tugapati tenā ne māfua i te tugapati Swahili ko te “Tumebebwa kama mayai mabichi,” io me “Ne sau māua e pelā me ne fuamoa ˋmata.” Kafai e sau ne se tino a fuamoa ˋmata, e fakaeteete malosi a ia ke mo a ma maˋfa, e penā foki a Ieova ne fesoasoani mai a ia mo te atafai ki a māua i koga keseˋkese ne tavini māua i ei. Ne maua faeloa ne māua a mea e lava kae ˋtoe kolā ne manakogina ne māua. Te auala e tasi ne lavea ei ne māua a te alofa mo te fesoasoani o Ieova ki a māua, ko te loto malamalama ne fakaasi mai ne tino o te Potukau Pule.
Ann-Catrin: Ke fai atu ne au se tala e tasi o te alofa atafai o Ieova ki a māua. E tasi te aso ne telefoni mai se tino o fai mai me i toku tamana, telā e nofo i Sweden, e masaki malosi kae faulu i te fakaimasaki. A Mats i te taimi tenā koi logologosala i te pokoga ne te malalia. E se lava mā tupe ke ˋtogi ma tiketi ke ˋlele ki Sweden, tenā ne fakaiku aka ne māua ke ˋtogi ki tua te mā motoka. I konā eiloa, ne telefoni mai a tino e tokolua. Tasi se tauavaga kolā ne ˋlogo i te tulaga o māua kae ne toka o ˋtogi se tiketi e tasi. Kae ko te suā tino, se tuagane mātua, telā ne ˋteu faeloa ana tupe i se pokisi telā ne fakamailoga ne ia penei “Mō se tino e manako ki se fesoasoani.” Ne fesoasoani mai eiloa a Ieova ki a māua i loto fua i nai minute!—Epe. 13:6.
Kafai e toe mafauˋfau koulua ki te 50 tausaga o koulua i te taviniga tumau, ne a lua mea ne tauloto?
I te mā tofiga fou i Myanmar
Ann-Catrin: Ne tauloto ne au me i te ˋtou malosi e maua i te ˋtou “ˋnofo filemu kae fakaasi atu te loto talitonu.” Kafai e taliˋtonu tatou ki a Ieova, ka taua eiloa a ia mō tatou. (Isa. 30:15; 2 Nofo. 20:15, 17) Mai te faiga o te ˋtoe mea e mafai i koga keseˋkese ne tavini māua i ei, e uke atu a fakamanuiaga ne maua ne māua i lō mea ne mafai o maua ne māua moi fai e seki tavini māua ki a ia.
Mats: A te akoakoga ne tauloto ne au ko te fakalagolago ki a Ieova i so se tulaga kae onoono ki te auala ka saga mai ei a ia o fesoasoani mai ki a au. (Sala. 37:5) Ne fesoasoani mai faeloa a ia ki a au e pelā eiloa mo tena tautoga. Koi lavea eiloa ne māua te ˋtonu o te mea tenei i te koga tenei e tavini ei māua i te Peteli i Myanmar.
E fakamoeˋmoe māua ko talavou kolā e maˋnako ke fakalauefa atu te lotou galuega talai ke maua foki ne latou a te alofa fakamaoni telā ne fakaasi mai ne Ieova ki a māua. E taliˋtonu māua me ka maua eiloa ne latou māfai e talia ne latou ke fesoasoani atu a Ieova ke ola ˋlei latou i te koga ne ˋtoki ei latou.