Mataupu e 13

Te Pogai e Maua ei a Fiafiaga mai te Olaga Amio Atua

1. Kaia e mafai ei o fai atu tatou me e maua a fiafiaga mai i auala o Ieova?

A IEOVA ko “te Atua fiafia,” kae e manako a ia ke fiafia koe ki te olaga nei. (1 Timoteo 1:​11, NW) Kafai e sasale atu koe i tena auala e mafai ne koe o maua a mea aogā mo te filemu telā e katoatoa kae tumau e pelā me se vaitafe telā e tafe mai faeloa. A te sasale atu i te auala o te Atua e fakamalosi aka foki i ei se tino ke fai faeloa ne ia a faiga amio‵tonu, e “pela mo galu kola e fati ki luga i te tafatai.” E aumai i ei a fiafiaga ‵tonu.​—Isaia 48:17, 18.

2. E mafai pefea ne Kelisiano o fia‵fia faitalia me i nisi taimi e se ‵lei ei a faifaiga ki a latou?

² Kāti ka fāmeo mai a nisi tino penei, ‘E logo‵mae sāle a tino ona ko te faiga o te mea tonu.’ E tonu, tenā loa te mea ne tupu ki apositolo a Iesu. Kae e tiga eiloa ne fakasauāgina latou, ne fia‵fia eiloa latou kae ne tumau foki latou i te lotou “lauga atu ki tino e uiga ki a Iesu te Keliso.” (Galuega 5:​40-42) E maua ne tatou a akoakoga tāua i ei. E tasi te akoakoga e fai penei, me faitalia me e ola tatou i se olaga amio Atua e se fai pelā me ka ‵lei faeloa a faifaiga a tino ki a tatou. Ne tusi mai a Paulo penei: “Ko latou katoa kola e ma‵nako o ola i te olaga atua i te ‵soko tasi mo Keliso Iesu, ka fakasauagina.” (2 Timoteo 3:12) E fai penā me e ‵teke mai a Satani mo tena lalolagi ki tino kolā e ola i se olaga amio Atua. (Ioane 15:​18, 19; 1 Petelu 5:8) Kae e se ti fakalagolago sāle atu a fiafiaga ‵tonu ki mea e matea. Kae e māfua mai eiloa i te talitonuga me e fai ne tatou te mea tonu kae ona ko te mea tenā e fiafia mai eiloa te Atua ki a tatou.​—Mataio 5:​10-12; Iakopo 1:​2, 3; 1 Petelu 4:​13, 14.

3. E ‵tau o ‵fuli pefea te olaga o se tino ona ko te tapuakiga ki a Ieova?

³ E isi ne tino kolā e ma‵natu aka pelā me e mafai o fakakolekole ne latou te Atua māfai e tapuaki atu latou ki a ia i nisi taimi kae e mafai foki o puli i a latou te Atua i nisi taimi. E se tenā te faiga o te tapuakiga tonu ki a Ieova te Atua. E aofia i ei a amioga a se tino i itula katoa e ala ei a ia, i aso katoa, i tausaga katoa. Tenā eiloa te pogai e fakaigoa ei te tapuakiga tenā ko “te Ala Tonu.” (Galuega 19:9; Isaia 30:21) E fakauiga te mea tenā ki se olaga amio Atua telā e ‵tau ei o faipati kae amio tatou e ‵tusa loa mo te Muna a te Atua.

4. Kaia e aogā ei ke fai ne ‵fuliga ko te mea ke ola e tusa mo auala o te Atua?

⁴ Kafai ko maina a tino ‵fou kolā e a‵koga i te Tusi Tapu me e ‵tau o fai ne latou a nisi ‵fuliga i olotou olaga ko te mea ke fakafiafia atu ki a Ieova, kāti ko fesili ifo latou penei, ‘E mata, e aogā tonu te olaga amio atua?’ E aogā ‵ki. Kaia? Me i “te Atua ko te alofa,” kae e ‵tau eiloa o aogā mai ana auala ki a tatou. (1 Ioane 4:8) E poto foki te Atua kae e iloa ne ia a toe mea ‵lei mō tatou. Me e malosi katoatoa a Ieova te Atua, e mafai ne ia o fakamalosi mai ki a tatou ke fakataunu eiloa ne tatou te ‵tou manakoga ke fakafiafia atu ki a ia mai i te taofiga o se amioga masei. (Filipi 4:13) Ke na mafau‵fau malie aka tatou ki nisi fakatakitakiga kolā e aofia i te olaga amio Atua kae ke onoono aka me e maua pefea te fiafia māfai e fakagalue aka a mea konā.

E MAUA TE FIAFIA ONA KO TE FAKAMAONI

5. Ne a muna a te Tusi Tapu e uiga ki te pati loi mo te kaisoa?

⁵ A Ieova ko “te Atua fakamaoni.” (Salamo 31:5) Kāti e se taumate, e fia tautali atu koe ki tena fakaakoakoga kae ke lauiloa koe e pelā me se tino fakamaoni. E iku atu te fakamaoni ki te āva o te tino ki a ia eiloa mo te tokagamalie o ana lagonaga. Ona ko te salalau valevale o te sē fakamaoni i te lalolagi fai agasala tenei, e ‵tau o fakamasaua atu penei ki Kelisiano: “A tino katoa e ‵tau o faipati ki olotou taina ki te mea tonu. . . . A te tino tela e masani o kaisoa, e ‵tau mo ia o fakagata tena amioga tena [“kae ke galue malosi,” NW], ko te mea ke mafai ne ia o fesoasoani ki tino ma‵tiva.” (Efeso 4:​25, 28) A Kelisiano ga‵lue e fakamaoni eiloa o ga‵lue i te aso kātoa. E se mafai ne latou o ave keatea a mea a te lotou pule, seiloga ke talia ne ia. Faitalia me e ga‵lue latou, e a‵koga, io me e ‵nofo atu i olotou fale, e ‵tau mo tino tapuaki ki a Ieova, “o fai te mea tonu i taimi katoa.” (Epelu 13:18) So se tino e loi sāle io me e kaisoa sāle, e se mafai o talia a ia ne te Atua.​—Teutelonome 5:19; Fakaasiga 21:8.

6. Kāti ka faka‵malu atu pefea ki a Ieova ona ko te fakamaoni o se tino amio Atua?

⁶ E maua te fia o fakamanuiaga ona ko te fakamaoni. A Selina se fafine fakaalofa i Afelika telā ko mate tena avaga, kae e alofa a ia ki a Ieova te Atua mo ana fakatakitakiga amio‵tonu. E tasi te aso ne maua ei ne tou fafine se ato mo te tusitupe mo te fia o tupe i ei. Ne fakaaogā ne ia te tusi telefoni, kae ne maua aka ne ia te tino i ā ia te ato tenā​—ko te tino telā e isi sena sitoa kae ne kaisoa ne se tino ana tupe. Ne ofo masei tou tagata i te taimi ne āsi atu ei a te fafine fakamasakisaki ko Selina ki a ia kae ne fakafoki atu a mea katoa kolā ne maua i te ato. “E ‵tau o tuku atu se taui ki se vaegā tino fakamaoni penā,” ko ana pati kae ne tuku atu ne ia ne tupe ki tou fafine. Kae e sili atu i te tāua, ne tavae ne ia te lotu a Selina. Ao, a faifaiga fakamaoni e fakagali‵gali ei a akoakoga a te Tusi Tapu, e faka‵malu i ei a Ieova kae e aumai foki i ei te fiafia ki tino fakamaoni kolā e tapuaki atu ki a ia.​—Tito 2:10; 1 Petelu 2:12.

E MAUA TE FIAFIA ONA KO TE ALOFA KAIMALIE

7. Kaia e se ‵lei ei te pelētupe?

⁷ E maua te fiafia māfai e mafola tou lima, kae ka se oko atu a tino kaima‵nako ki “te Malo o te Atua.” (1 Kolinito 6:​10, NW) A te vaega masani o te kaimanako ko te pelētupe, telā e taumafai i ei ke maua a tupe mai i te faiga ke ‵galo a tupe a nisi tino. E se talia ne Ieova a tino “kaimanako” kolā e fia maua a mea mai nisi tino i auala sē ‵tau. (1 Timoteo 3:8) Faitalia me e fakasaoloto ne te malo a te pelētupe, kae e pelētupe fua se tino e pelā me se tafaoga, e mafai o fakavalevale a ia ki ei, kae e ‵lago atu foki a ia ki te faiga telā ko oti ne fakamasei i ei olaga o tino e tokouke. E fakaa‵lofa sāle te kāiga o te tino pelētupe, me kāti e se uke olotou tupe e ‵toe mai ke ‵togi ne latou a mea kolā e ‵tau o maua e pelā mo meakai mo gatu.​—1 Timoteo 6:10.

8. Ne fai pefea ne Iesu se fakaakoakoga ‵lei e uiga ki te a‵lofa kaimalie, kae e mafai pefea ne tatou o alofa kaimalie?

⁸ Me e a‵lofa kaimalie latou, e fia‵fia eiloa a Kelisiano ona ko te lotou fesoasoani atu ki nisi tino, kae maise eiloa ko olotou taina tali‵tonu kolā e fakaa‵lofa. (Iakopo 2:​15, 16) A koi tuai o vau a Iesu ki te lalolagi, ne matea ne ia te alofa kaimalie o te Atua ki tino. (Galuega 14:​16, 17) Ne fakaaogā ne Iesu ana taimi, tena atamai, mo tena ola ke fesoasoani atu ki tino. Tela la, ne mafai ei ne ia o fai atu penei: “E sili atu te manuia o te tino tela e tuku atu fua ana mea i lo te tino tela e talia ne ia.” (Galuega 20:35) Ne tavae foki ne Iesu a te fafine mativa telā ne mate tena avaga kae ne alofa kaimalie a ia o tuku atu se avā tupe fo‵liki ki te pusa tupe i te faletapu, me “ne lafo atu katoa ne ia ana mea.” (Maleko 12:​41-44) Ne tuku mai ne tino Isalaelu i aso mua mo te kau Kelisiano i te senitenali muamua a fakaakoakoga ‵lei me ne tuku atu olotou mea mo te fiafia ke ‵lago atu ki mea tau tupe a te fakapotopotoga mo te galuega o te Malo. (1 Nofoaiga Tupu 29:9; 2 Kolinito 9:​11-14) E se gata fua i te avatuga o meaalofa tau tupe mō vaegā mea penā, e fia‵fia foki a Kelisiano i aso nei o avatu a tavaega ki te Atua kae e fakaaogā ne latou olotou olaga i tena taviniga. (Loma 12:1; Epelu 13:15) E fakamanuia atu a Ieova ki a latou me e fakaaogā ne latou olotou taimi, olotou malosi, mo nisi mea aka, e aofia foki i ei ko olotou tupe, ke ‵lago atu ki te tapuakiga tonu, kae ke fakalasi atu ei te talaiga o te tala ‵lei o te Malo i te lalolagi kātoa.​—Faataoto 3:​9, 10.

NISI MEA E FAKAMALOSI AKA EI TE FIAFIA

9. Ne a mea e ma‵sei ei te inu malosi ki mea ‵kava?

⁹ Ke fia‵fia a Kelisiano e ‵tau eiloa o ‘puipui faka‵lei ne latou olotou mafaufau.’ (Faataoto 5:​1, 2) E manakomia i ei ke na fai‵tau kae mafau‵fau ‵loto foki latou ki te Muna a te Atua mo tusi aogā faka-te-Tusi Tapu. Kae e isi foki ne mea e ‵tau o kalo keatea latou mai i ei. E pelā mo te inu malosi ki mea ‵kava e mafai ei o fai te tino ke se pule faka‵lei ki tena mafaufau. Kafai e penā loa olotou mafaufau, e oko sāle atu a tino e tokouke ki amioga fakatauavaga kolā e se ‵tau, e amio fakasauā, kae e ‵mate fakafuasei sāle i ei a tino. E se tioa eiloa o fai mai te Tusi Tapu me ka se oko atu a tino ko‵na ki te Malo o te Atua! (1 Kolinito 6:10) E ‵kalo keatea a Kelisiano ‵tonu mai te konā, me e fakaiku aka latou ke ‵lei olotou “mafaufau,” kae e fesoasoani atu i ei ke fakamalosi aka te fiafia i a latou eiloa.​—Tito 2:​2-6.

10. (a) Kaia e se fakaaogā ei ne Kelisiano a te paka? (e) Ne a mea aogā e maua māfai e fakagata a faifaiga sē ‵lei kolā e umiti sāle ki ei?

¹⁰ E fesoasoani mai foki te foitino ‵mā ke fiafia se tino. Kae e u‵miti sāle a tino e tokouke ki vailakau kolā e fakama‵taku. E pelā mo te mea e tasi, ke na mafaufau ki te fakaaogāga o te paka. E lipoti mai ne te Fakapotopotoga Tu ‵Ma o te Lalolagi me ona ko te ‵pusi “e ‵mate sāle i ei te taki tokotolu miliona o tino i tausaga takitasi.” Kāti ka faigata ke ‵kati te ‵pusi ona ko logo‵maega sē tumau māfai ko taofi aka ei te ‵pusi. Kae i te suā feitu, ko maua aka ne tino e tokouke kolā ne ‵pusi i aso mua me ko sili atu nei te lotou malosi faka-te-foitino, kae e uke atu foki a tupe e maua mō olotou kāiga. E tonu, kafai e manumalo se tino i te ‵pusi ki paka io me ko te umiti ki so se isi vailakau fakamataku aka, ka sili atu i ei te ‵mā o tena foitino, ka ‵lei tena loto lagona, kae ka fiafia tonu foki a ia.​—2 Kolinito 7:1.

TE FIAFIA I TE FAKAIPOIPOGA

11. Ne a mea e manakogina ke maua ei se fakaipoipoga telā e fetaui mo te tulafono, e tumau kae ‵malu?

¹¹ A tino kolā e ‵nofo fakatasi pelā me se tauavaga e ‵tau o tusi faka‵lei olotou fakaipoipoga i te malo. (Maleko 12:17) E ‵tau o ma‵natu aka latou me i te faiga o te avaga se tiute tāua ‵ki. E tonu, i nisi taimi kāti e ‵tau o fakamavae ona ko te ita fitifiti o te suā tino ke tausi mai, te amio fakasauā valevale, mo te fakamakosukosu katoatoa o te malosi faka-te-agaga. (1 Timoteo 5:8; Kalatia 5:​19-21) Kae ko pati a te apositolo ko Paulo i te 1 Kolinito 7:​10-17 e fakamalosi atu ki tauavaga ke na tumau i te ‵nofo fakatasi. E ‵tau eiloa o fakatau fakamaoni laua, ke maua ei a fiafiaga ‵tonu. Ne tusi mai penei a Paulo: “E ‵tau o faka‵malu ne tino katoa a te fakaipoipoga, ka ko tauavaga e ‵tau o fakatau a‵lofa. E fakamasino ne te Atua a latou kola e fina lalolagi, pela foki mo latou kola e mulilua.” (Epelu 13:4) E fakauiga te pati ko te “fakaipoipoga” ki faifaiga fakatauavaga i te va o te tagata mo te fafine telā ko oti ne fai faka‵lei te lā fakaipoipoga. E se mafai lele eiloa o fai atu me e “faka‵malu ne tino katoa” so se isi fesokotakiga fakatauavaga aka, e pelā mo te faiga o avaga e tokouke. Kae e taku fakamasei foki ne te Tusi Tapu a te ‵moe fakatasi kae sē avaga mo te ‵moe fakatasi o te tagata mo te suā tagata, mo te fafine mo te suā fafine.​—Loma 1:​26, 27; 1 Kolinito 6:18.

12. Ne a ikuga ma‵sei o te ‵moe tasi kae sē avaga?

¹² Kāti e maua malie ne se tino ne nāi fiafiaga faka-te-foitino ona ko te ‵moe fakatasi kae sē avaga, kae e se iku atu i ei ki fiafiaga ‵tonu. E se fiafia i ei te Atua kae e pakia i ei te loto lagona o te tino. (1 Tesalonia 4:​3-5) Se mea fakafanoanoa me kāti ka iku atu a faifaiga fakatauavaga kolā e se ‵tau ki te SELAMETE mo te polokī. Ne fai mai penei se lipoti fakatokitā e tasi: “Ko oti ne fakatautau aka pelā me ko te toko 250 miliona tupu o tino i te lalolagi kātoa ko poko ne te polokī, kae ko te suā toko 50 miliona ko oti ne poko ne te sifilisi.” E isi foki se fakalavelave i tamāfine kolā ko fai‵tama kae e se ma‵nako ki ei. E lipoti mai ne te Fakapotopotoga mō te Fuafuaga o te Kāiga i te Lalolagi Kātoa me e toko 15 miliona tupu tamāfine mai i te taki 15 ki te taki 19 olotou tausaga i te lalolagi kātoa ko fai‵tama sāle i tausaga takitasi, kae e tasi-vae-tolu te aofaki o tamāfine konā e faka‵to ne latou olotou pepe. Ne fakaasi mai ne se sukesukega i se fenua e tasi i Afelika, me i te 72 pasene o tamāfine kolā e ‵mate sāle, e ‵mate i te faka‵toga o olotou pepe. Kāti ka se ma‵saki io me e se fai‵tama a nisi tino kolā e ‵moe fakatasi kae sē a‵vaga, kae e se ‵sao latou i pa‵kiaga o olotou lagonaga. E se toe āva a nisi tino ki a latou eiloa io me e takalia‵lia latou ki a latou eiloa.

13. Ne a nisi fakalavelave e māfua mai i te mulilua, kae ne a mea e faka‵tali mai mō latou kolā e tumau i te ‵moe tasi kae sē avaga mo tino muli‵lua?

¹³ E tiga eiloa kāti e mafai o fakamagalo te mulilua, kae ko te amioga tenā se pogai ‵tau faka-te-Tusi Tapu ke ‵tala ei ne te tino telā ne seki mulilua a te lā avaga. (Mataio 5:32; fakatusa ki te Hosea 3:​1-5.) Kafai e ‵tala te avaga ona ko vaegā amioga sē ‵tau penā, kāti ka pa‵kia malosi i ei a lagonaga o te avaga telā ne seki mulilua, penā foki loa mo lā tama‵liki. Ke manuia te kāiga o tino katoa, e fakaasi atu ne te Muna a te Atua me ka fakamasino kae fakasala foki ne ia a tino sē sala‵mo kolā e ‵moe fakatasi kae sē avaga io me e muli‵lua. Kae e fakaasi manino mai foki i ei me i tino kolā e fai ne latou a amioga fakatauavaga kolā e se ‵tau “ka se maua ne latou te Malo o te Atua.”​—Kalatia 5:​19, 21, NW.

“E SE NE TINO O TE LALOLAGI”

14. (a) Ne a nisi vaega o te ifo ki tupua kolā e ‵kalo keatea mai i ei se tino amio Atua? (e) Ne a fakatakitakiga e maua i te Ioane 17:14 mo te Isaia 2:4?

¹⁴ A tino kolā e ma‵nako o fakafiafia atu ki a Ieova kae ke maua foki a fakamanuiaga mai tena Malo, e ‵tau eiloa o ‵kalo keatea mai i so se vaega o te ifo ki tupua. E fakaasi mai ne te Tusi Tapu me se mea ‵se ke faite a mea fakatusa kae ifo ki ei, e aofia i ei ko fakatusa o Keliso, penā foki loa mo te mātua o Iesu, ko Malia. (Esoto 20:​4, 5; 1 Ioane 5:21) Tela la, e se ifo a Kelisiano ‵tonu ki ata fakalotu, koluse, mo fakatusa. E ‵kalo keatea foki latou mai i nisi vaega e se matea vave o te ifo ki tupua, e pelā mo te ifo ki te fuka mo te usuga o pese kolā e ‵viki atu i ei ki fenua. Kafai e fakamalosi atu ki a latou ke fai penā, e masaua eiloa ne latou a pati a Iesu ki a Satani: “Tapuaki ki [a Ieova] tou Atua, me ko ia fua e tavini koe ki ei!” (Mataio 4:​8-10) Ne fai atu a Iesu me i ana soko “e se ne tino o te lalolagi.” (Ioane 17:16) Ko tena uiga e se ‵tau o ‵kau atu latou ki se feitu i mea fakapolitiki kae ke ‵nofo filemu latou e pelā eiloa mo pati konei i te Isaia 2:4: “Ka fakatoka ne ia [ko Ieova te Atua] a kinauga i va o malo lasi. Ka tuki ne latou olotou pelu ke fai mo mea fakamalu laukele ka ko olotou tao ke fai mo naifi vele vao. Ka se toe taua eiloa a malo, se toe fakatoka eiloa mō se taua.”

15. Se a te uiga o Papelonia te Sili, kae ne a mea e fai sāle ne tino a‵koga fou ki te Tusi Tapu ko te mea ke ‵tele keatea mai i ei?

¹⁵ A te faiga e pelā me e “se ne tino o te lalolagi,” e aofia foki i ei te sē toe kau atu ki ‘Papelonia te Sili,’ ko te emupaea o lotu ‵se i te lalolagi kātoa. Ne fakasalalau atu a tapuakiga sē ‵mā mai i Papelonia i aso mua ke oko eiloa ki te taimi ne fakamataku ei tena pulega faka-te-agaga ki tino i te lalolagi kātoa. E aofia i ‘Papelonia te Sili’ ko lotu katoa kolā e se fetaui olotou akoakoga mo olotou faifaiga mo te iloaga e uiga ki te Atua. (Fakaasiga 17:1, 5, 15) E seai lele eiloa se tino tapuaki fakamaoni ki a Ieova ka kau atu ki faifaiga a nisi lotu mai i te kau atu ki olotou tapuakiga io me ko nisi sauniga faka-te-agaga o so se vaega o Papelonia te Sili. (Numela 25:​1-9; 2 Kolinito 6:14) Ona ko te feitu tenā, e avatu sāle ne tino a‵koga fou i te Tusi Tapu olotou tusi fakamavae ki fakapotopotoga fakalotu kolā ne ‵kau atu muamua latou ki ei. Ko momea aka i ei te fakapili‵pili atu o latou ki te Atua, e pelā mo te folafolaga tenei: “‘E ‵tau o tiakina ne koutou latou, kae fakamavae keatea mo latou. Sa puke ki mea se ‵ma, ko talia ei ne au koutou,’” ko muna a Ieova. (2 Kolinito 6:17; Fakaasiga 18:​4, 5) Tenā loa te mea e manako koe ki ei, ke na talia koe ne te ‵tou Tamana faka-te-lagi, i ne?

KE MAFAUFAU FAKA‵LEI KI FAKAMANATUGA FAKA-TE-TAUSAGA

16. Kaia e se fakamanatu ei ne Kelisiano ‵tonu te Kilisimasi?

¹⁶ Ona ko te olaga amio Atua e fakasaoloto i ei a tatou mai mea kolā e fakalavelave sāle mai ko te fakamanatu ki aso malōlō o te lalolagi. E pelā me se mea e tasi, e se fakaasi mai ne te Tusi Tapu a te aso tonu telā ne fanau mai ei a Iesu. Kāti ka fai mai nisi tino, ‘I taku fakatau ne fanau mai a Iesu i te po 25 o Tesema!’ E se tonu te manatu tenā me ne mate a ia i masina e ‵somo aka ei a lau o lakau i te 33 T.A., kae ko 33 1/2 ana tausaga. E se gata fua i konā, i te taimi ne fanau mai ei a ia, “e isi ne tausi mamoe ne ‵nofo i te koga vao tena i te po, e tausi olotou mamoe.” (Luka 2:8) I te fenua ko Isalaelu, e ‵moko ‵ki te fakaotiga o Tesema kae e ‵to malosi i ei a vaiua, kae e tausi sāle a mamoe i loto i fale i po ke puipui ei latou mai i te tau ‵moko. A te tonuga loa, ne fakamanatu sāle ne te kau Loma a te po 25 o Tesema e pelā me ko te aso fanau o te lotou atua ko te la. I te fia selau tausaga mai tua ifo o te taimi ne nofo ei a Iesu i te lalolagi, ne talia ne Kelisiano aposetate a te aso tenā ke fakamanatu ei te aso fanau o Keliso. Tela la, e se fakamanatu sāle ne Kelisiano ‵tonu te Kilisimasi io me ko so se isi aso malōlō aka telā e fakavae ki talitonuga fakalotu kolā e ‵se. Ona ko te lotou tapuaki katoatoa atu ki a Ieova, e se ti fakamanatu sāle foki ne latou a aso malōlō kolā e ifo i ei ki tino agasala io me ko atufenua.

17. Kaia e se fai ei ne tino amio Atua a pātī e fakamanatu ei aso fanau, kae kaia e fia‵fia ei a tama‵liki Kelisiano kae faitalia te feitu tenā?

¹⁷ E lua fua aso fanau e taku mai i te Tusi Tapu, kae ne aofia i te avā aso konā a tino kolā e se tavini atu ki te Atua. (Kenese 40:20-22; Mataio 14:​6-11) Kafai e se fakaasi mai ne te Tusi Tapu a te aso fanau o te tagata ‵lei katoatoa ko Iesu Keliso, kaia e ‵tau ei o fakatāua ne tatou a aso fanau o tino sē ‵lei katoatoa? (Failauga 7:​1) E tonu, e se ti fakatali sāle a mātua amio Atua ki se aso fakapito kae fatoā fakaasi atu ei te alofa ki olotou tama‵liki. Ne fai mai penei se tamāfine Kelisiano telā ko 13 ana tausaga: “E uke ‵ki a mea ‵gali e fai ne au fakatasi mo toku kāiga. . . . Au e alofa malosi ki oku mātua, kae kafai e fesili mai a nisi tama‵liki me kaia e se fakamanatu ei ne au a aso fanau, au e fai atu ki a latou me e fiafia sāle au i aso katoa.” Muna a se talavou Kelisiano telā e 17 ana tausaga: “I te motou kāiga, e fakatau tuku atu ne matou a meaalofa i te tausaga kātoa.” E sili atu te fiafia telā e maua māfai e tuku fakafuasei atu a meaalofa.

18. Se a te fakamanatuga e tasi telā ne fakatonu atu ne Iesu ki ana soko ke fakamanatu ki ei i tausaga katoa, kae ne a mea e fakamasaua mai i ei?

¹⁸ Kae e tasi eiloa te aso i tausaga katoa e ‵tau o fakamanatu ki ei a tino kolā e amio Atua. Ko te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, telā e fakaigoa sāle ko te Fakamanatuga o te mate o Keliso. Ne fakatonu atu penei a Iesu ki ana soko e uiga ki ei: “Ke fai te mea tenei mo fakamanatuga ki a au.” (Luka 22:​19, 20; 1 Kolinito 11:​23-25) I te taimi ne kamata ei ne Iesu a te ‵kaiga tenā i te po i a Nisani 14, 33 T.A., ne fakaaogā ne ia a falaoa sē faka‵fete mo uaina lanu ‵kula, kae ne fakauiga i ei ki tena foitino faka-te-tagata telā e seai se agasala i ei mo tena toto ‵lei katoatoa. (Mataio 26:​26-29) A falaoa mo uaina konā e ‵kai kae inu fua ne Kelisiano kolā ne fakaekegina ne te agaga tapu o te Atua. Ko aofia latou i te feagaiga fou mo te feagaiga mō te Malo, kae e isi foki se lotou fakamoemoega faka-te-lagi. (Luka 12:32; 22:​20, 28-30; Loma 8:​16, 17; Fakaasiga 14:​1-5) Kae e isi ne mea aogā e maua ne tino katoa kolā e ‵kau atu ki ei i te po telā e fetaui tonu mo te po 14 o Nisani i te kalena mua a te kau Iutaia. E fakamasaua mai i ei ki a latou e uiga ki te alofa telā ne fakaasi mai ne Ieova te Atua mo Iesu Keliso i te taulaga togiola telā e fakamagalo ei a agasala kae e fakaavanoa mai foki i ei a te ola se-gata-mai mō latou kolā e fiafia ki ei te Atua.​—Mataio 20:28; Ioane 3:16.

GALUEGA MO FAKAFIAFIAGA

19. Se a te tulaga faigata telā e fepaki sāle mo Kelisiano i olotou galuega?

¹⁹ E ‵tau mo Kelisiano ‵tonu o ga‵lue malosi kae fakatoka faka‵lei a mea kolā e ‵tau o maua ne latou. Kafai e fai ne ulu o kāiga a mea konā ka loto ma‵lie latou i ei. (1 Tesalonia 4:​11, 12) E tonu, kafai e fepaki se galuega a se Kelisiano mo te Tusi Tapu, ka galo i ei tena fiafia. Kae i nisi taimi se mea faigata ‵ki ke maua aka ne se Kelisiano se galuega telā e fetaui ‵lei mo tulaga faka-te-Tusi Tapu. E pelā mo te fakatonu atu ki nisi tino ga‵lue ke fakaloi‵loi aka ne latou a tino. Kae ko te suā feitu, e amanaia sāle a pule e tokouke ki te loto lagona o te tino galue telā e fakamaoni, me e se ma‵nako ke galo i a latou se tino galue mo te fakamaoni. Faitalia me se a te mea e tupu, e mafai eiloa o talitonu koe me ka fakamanuia atu te Atua ki au taumafaiga ke ‵sala aka se galuega telā e ‵lei i ei tou loto lagona.​—2 Kolinito 4:2.

20. Kaia e ‵tau ei o fakaeteete tatou i te filifiliga o fakafiafiaga?

²⁰ Me e manako te Atua ke fia‵fia ana tavini, e ‵tau o fuafua faka‵lei aka ne tatou a galuega ‵mafa mo avanoaga ‵gali mō fakafiafiaga mo malōlōga. (Maleko 6:31; Failauga 3:​12, 13) E fakamalosi aka ne te lalolagi a Satani a fakafiafiaga sē amio Atua. Kae ke fakafiafia atu tatou ki te Atua, e ‵tau eiloa o fakaeteete tatou i tusi kolā e fai‵tau ne tatou, polokalame i letiō mo pese kolā e fakalogo‵logo tatou ki ei, penā foki loa mo koniseti, tamunei, ata i televise mo vitiō kolā e onoono tatou ki ei. Kafai e fe‵paki sāle a fakafiafiaga kolā ne filifili ne tatou i aso ko ‵teka mo vaegā tusi siki pelā mo te Teutelonome 18:​10-12, Salamo 11:​5, mo te Efeso 5:​3-5, ka fakafiafia atu tatou ki a Ieova kae ka momea aka foki ‵tou fiafia māfai e fai ne tatou a ‵fuliga ki ei.

TE ĀVA KI TE OLA MO TE TOTO

21. E ‵tau o ‵fuli pefea ‵tou kilokiloga ki te faka‵toga o pepe, penā foki loa mo ‵tou faiga mo ‵tou amioga ona ko te āva ki te ola?

²¹ Ke maua a fiafiaga ‵tonu, e ‵tau eiloa mo tatou o ma‵natu aka me e tāua ‵ki te ola o tino, e pelā eiloa mo manatu o Ieova ki ei. E fakatapu ne tena Muna tatou ke mo a ma tatino. (Mataio 19:​16-18) A te tonuga loa, e fakaasi mai ne te Tulafono a te Atua ki te kau Isalaelu me e manatu aka a ia me e tāua te ola o te pepe telā ne seki fanau mai​—kae e se se mea e ‵tau o tamate. (Esoto 21:​22, 23) Ona ko te mea tenā, e se ‵tau o manatu māmā tatou ki te ola mai i te fakaaogāga o te paka, te fakalailaiga o ‵tou foitino i te sōna fakaaogāga o vailakau mo te kava, io me mai i te faiga o mea fakama‵taku. E se ‵tau foki o fai ne tatou a faiga fakama‵taku io me fakata‵mala tatou ki mea kolā e puipui ei te ola, me kāti ka pisipisia ei tatou i toto.​—Teutelonome 22:8.

22. (a) Se a te kilokiloga faka-te-Atua e uiga ki te toto mo tena fakaaogāga? (e) I oi te toto e mafai tonu o fakaola mai?

²² Ne fai atu a Ieova ki a Noa mo tena kāiga me i te toto e sui ei te ola. Tela la, ne fakatapu ne te Atua latou ke mo a ma ‵kai ki so se vaegā toto. (Kenese 9:3, 4) Me i a tatou ko olotou fanau, koi pule mai eiloa te tulafono tenā ki a tatou katoa. Ne fai atu a Ieova ki te kau Isalaelu me e ‵tau o ‵ligi ifo te toto ki te laukele kae e se ‵tau o fakaaogā ne tino. (Teutelonome 12:​15, 16) Kae ne toe taku atu foki te tulafono tenā a te Atua e uiga ki te toto i te faiatuga tenei ki Kelisiano i te senitenali muamua: “Mo a ma ‵kai ki te toto.” (Galuega 15:​28, 29) Ona ko te āva ki te tāua o te ola, e se talia ei ne tino amio Atua ke ‵suki latou ki toto, faitalia me e kinau mai a nisi tino me ka faka‵sao i ei olotou ola. E uke ‵ki a nisi togafiti fakatokitā kolā e talia ne Molimau a Ieova ko aogā eiloa kae e se maua i ei a masaki fakama‵taku kolā e maua mai i te sukiga o toto. E iloa ne Kelisiano me ko te toto maligi fua o Iesu e mafai ei o fakaola mai. A te fakatuanaki ki ei e aumai i ei a fakamagaloga mo te fakamoemoega ki te ola se-gata-mai.​—Efeso 1:7.

23. Ne a nisi taui e maua ona ko te ola i se olaga amio Atua?

²³ E manino ‵lei, me e manakogina a taumafaiga ma‵losi ke ola ei i se olaga amio Atua. Kāti ka iku atu i ei ki fakatauemuga mai i tino o te kāiga io me ko taugasoa. (Mataio 10:​32-39; 1 Petelu 4:4) Kae e sili atu te ‵gali o taui e maua i te vaegā olaga tenā i lō te faigata o so se tofotofoga e maua mai i ei. E iku atu i ei ki se loto lagona ‵lei kae e maua mai i ei a taugasoa ‵lei i ‵tou taina tapuaki ki a Ieova. (Mataio 19:​27, 29) E se gata fua i konā, kae ke fakaataata foki i tou mafaufau a te ola ki te se-gata-mai i te lalolagi fou kae amiotonu a te Atua. (Isaia 65:​17, 18) Ko tafaga la te gali o te fiafia telā e maua i te fakalogo ki pati fakatonutonu i te Tusi Tapu kae e fakafiafia atu i ei ki te loto o Ieova! (Faataoto 27:11) E se tioa eiloa o maua a fiafiaga i te ola i se olaga amio Atua!​—Salamo 128:​1, 2.

TOFOTOFO AKA TOU ILOAGA

Ne a nisi pogai e maua ei a fiafiaga ona ko te ola i se olaga amio Atua?

Ne a ‵fuliga kāti e ‵tau o fai ona ko te olaga amio Atua?

Kaia e manako ei koe o ola i se olaga amio Atua?

[Ata i te itulau e 124, 125]

Kafai e fuafua faka‵lei aka a faifaiga faka-te-agaga mo avanoaga mō malōlōga, ka fesoasoani atu i ei ki tino kolā e ola i se olaga amio Atua ke fia‵fia