“Fakaakoako Mai ki a Au”

“Ke amo ne koutou taku amoga, kae fakaakoako mai ki a au, me i a au e filemu kae loto malalo; e maua foki i ei ne koutou a te tokaga malie otou agaga.”​​—⁠MATAIO 11:⁠29.

NE MAFAUFAU, akoako, kae gasuesue faeloa a Iesu Keliso i se auala ‵lei. Ne toetoe fua tena taimi i te lalolagi, kae ne maua ne ia se galuega gali kae fakalotomalie, kae ne tumau foki a ia i te fiafia. Ne fakamaopoopo ne ia a soko kae akoako atu latou ki te auala e tapuaki atu ei ki te Atua, ke a‵lofa ki tino, kae fakatakavale te lalolagi. (Ioane 16:33) Ne faka‵fonu ne ia olotou loto ki te fakamoemoega kae “aumai ne ia te ola se gata mai ki te mainaga e alatu i te Tala ‵Lei.” (2 Timoteo 1:10) Kafai e aofia koe i ana soko, se a tau faka‵tau ki te uiga ke fai mo fai se soko? Mai te mafaufau ki pati a Iesu e uiga ki soko, e mafai ei o fakaakoako tatou ki te auala ke faka‵lei aka ‵tou olaga. E aofia i te mea tenā a te taliaga o tena kilokiloga kae fakagalue aka a nisi akoakoga fakavae.​​—⁠Mataio 10:​24, 25; Luka 14:​26, 27; Ioane 8:​31, 32; 13:35; 15:⁠8.

² I Tusitusiga Eleni faka-Kelisiano, a te pati telā ne ‵fuli ki te “soko” e fakauiga eiloa ki se tino e takitaki atu tena mafaufau ki se mea, io me se tino telā e fakaakoako. E sae mai se pati tai ‵pau i te ‵tou tusi siki fakavae, ko te Mataio 11:29: “Ke amo ne koutou taku amoga, kae fakaakoako mai ki a au, me i a au e filemu kae loto malalo; e maua foki i ei ne koutou a te tokaga malie otou agaga.” Ao, a te soko, se tino telā e fakaakoako atu. E fakaaogā sāle ne tusi Evagelia a te pati ko te “soko” ki taugasoa ‵pili o Iesu kolā ne faima‵laga fakatasi mo ia i te taimi ne talai atu ei a ia kae ne akoakogina foki latou ne ia. Kāti ko oti ne talia ne nāi tino a akoakoga a Iesu, kae ne fai ‵funa fua i ei. (Luka 6:17; Ioane 19:38) Ne fakasino atu foki a tino tusitala Evagelia ki “soko o Ioane te Papatiso, pela foki a soko o te kau Falesaio.” (Maleko 2:18) Ona ko te mea ne fakailoa atu ne Iesu ki ana soko ke “fakaeteete [i] . . . akoakoga a Falesaio,” e mafai o fesili ifo tatou ki a tatou eiloa, penei, ‘E fai au mo fai se soko o oi?’​​—⁠Mataio 16:⁠12.

³ Kafai e fai tatou mo fai ne soko o Iesu, kae ko oti foki ne fakaakoako atu tatou ki a ia, ko ‵tau ei o ma‵losi a nisi tino i te feitu faka-te-agaga ona ko tatou. E ‵tau o iloa ne latou me ko momea aka te ‵tou filemu mo te loto maulalo. Kafai e isi ne tiute tauave ke pule atu ki tino i te ‵tou galuega, io me e fai tatou e pelā me ne mātua, io me ne tausi mamoe i te fakapotopotoga Kelisiano, e mata, e mafau‵fau a tino kolā e tausi ne tatou me e ‵pau ‵tou faifaiga mo faifaiga a Iesu ki tino kolā ne tausi ne ia?

Faifaiga a Iesu ki Tino

⁴ E ‵tau o iloa ne tatou a faifaiga a Iesu ki tino, maise eiloa ki tino kolā ne faiga‵ta olotou fakalavelave. E se ‵tau o faigata ke fakaakoako ki te mea tenā; me e maua i loto i te Tusi Tapu a tala e uke e uiga ki te fakafesagai atu o Iesu ki nisi tino, kae ko nisi o latou ne mauagina ne fakalavelave. Ke mafau‵fau foki tatou ki faifaiga a takitaki lotu, maise ko te kau Falesaio, ki tino kolā ne maua ne latou a fakalavelave tai ‵pau. Ka matea faka‵lei atu eiloa te ‵kese.

⁵ I te tausaga ko te 31 T.A., i te taimi ne fanatu ei a Iesu i se malaga talai i Kalilaia, “a Iesu ne ami ne te Falesaio e igoa ki a Simona ke ‵kai laua.” Ne seki ita a Iesu ma talia te ‵kamiga. “Tela fanatu ei a Iesu ki tona fale, fakapale ifo ei tona tulilima o kai. E isi se fafine i te fa‵kai tena, ne ola i se olaga fina lalolagi. Ne logo a ia i a Iesu e kai i te fale o te Falesaio, tela aumai ei ne ia se fagu alapasa e fonu i sausau, kae ne tu mai tua i vae o Iesu, e tagi kae faka‵sofi ifo ona loimata ki vae o Iesu. Ne fakamalo ne ia a vae o Iesu ki ona lauulu, ne sogi ki vae, kae ne ‵ligi te sausau ki luga i ona vae.”​​—⁠Luka 7:​36-​38.

⁶ E mata, e mafai o fakaataata ne koe te mea tenā i tou mafaufau? E fai mai penei se fakamatalaga e tasi: “A te fafine (f.37) ne fakaaogā faka‵lei ne ia a tuu kolā ne taliagina ei a tino e ma‵nako ki se fesoasoani ke āsi atu ki vaegā ‵kaiga penā ke maua a toegā mea‵kai.” Kāti ko maina tatou i te auala e mafai ei o ulu atu se tino e seki ‵kami ki loto. Kāti e uke atu foki a nisi tino kolā ne fakamoe‵moe ke ‵kai i te fakaotiga o te ‵kaiga tenā. Kae ne ‵kese a amioga a te fafine tenā. Ne seki tu atu a ia e pelā me se tino e mataonoono, kae faka‵tali ke oti te ‵kaiga. Ne lauiloa tou fafine e pelā me se ‘tino agasala’ telā ne fai atu ei a Iesu me e iloa ne ia “a te uke o ana agasala.”​​—⁠Luka 7:​47.

⁷ Mafaufau me e nofo atu koe i te taimi tenā kae e tupu te mea tenā ki a koe. Ka pefea au faifaiga ki ei? E mata, e fai fakaatea ou lagonaga i te taimi e fanatu ei te fafine tenei ki a koe? Ne a ou manatu ki se vaegā tulaga penā? (Luka 7:45) E mata, ka ofo kae takalialia koe ki a ia?

⁸ Moi ne aofia koe i nisi tino ‵kami, e mata, ka tai ‵pau ou mafaufauga mo mafaufauga o Simona te Falesaio? “I te laveaga ne te Falesaio tela ne ami ne ia a Iesu a te mea tenei, ana muna i tona loto eiloa, ‘Kafai a te tagata tenei se pelofeta, e ‵tau o iloa ne ia me ko oi te fafine tenei e puke atu ki a ia, me i a ia se fafine agasala.’ ” (Luka 7:39) E ‵kese mai i ei, a Iesu se tagata telā ne lasi tena alofa. Ne malamalama a ia i te tulaga o te fafine kae ne lavea ne ia tena logo‵mae malosi. Ne seki fai mai ki a tatou e uiga ki te auala ne tō atu ei a ia ki se olaga fai agasala. A te ‵tonuga loa, kafai a ia se fafine talitāgata, e mautinoa eiloa me ne seki fesoasoani atu ki a ia a tāgata o te fa‵kai kolā ne loto finafinau ki te lotu Iutaia.

⁹ Kae ne manako a Iesu o fesoasoani atu ki a ia. Ne fai atu tou tagata ki a ia, penei: “Ko magalo au agasala.” Kae ne toe fai atu, penei: “Ko ola koe i tou fakatuanaki; fano la mo te manuia.” (Luka 7:​48-50) Ne gata atu foki eiloa i konei a te tala. Kāti ka se fiafia se tino me ne seki uke a mea a Iesu ne fai ki a ia. Ne uga atu ne ia tou fafine ke fano kae ne fakamanuia atu ki a ia. E mata, e mafaufau koe me kāti ne ‵toe foki atu a ia ki tena olaga fakafanoanoa mua? E tiga eiloa e se mafai ne tatou o fakamautinoa aka te ‵tonuga, mafaufau ki pati kolā ne toe fai mai ne Luka. Ne fakamatala mai ne ia me ne faimalaga atu a Iesu “i loto i fa‵kai ‵lasi mo fa‵kai fo‵liki, o takutaku atu te Tala ‵lei e uiga ki te Malo o te Atua.” Ne lipoti mai foki ne Luka me ne ‵nofo tasi a “nisi fafine” mo Iesu mo ana soko, kae ne ‘fesoasoani ki a latou i te lotou tausiga.’ Kāti ne aofia a te fafine salamō kae loto fakafetai tenei i a latou konā, mai te puke ‵mau ki se olaga fakaatua mo te loto lagona ‵mā, kae ko oti ne fakafou tena mafaufau, mo te alofa ‵poko ki te Atua.​​—⁠Luka 8:​1-3.

Te ‵Kesega o Iesu mo te Kau Falesaio

¹⁰ Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te tala manino tenei? E otia ‵tou loto i ei, i ne? Ke fakaataata i tou mafaufau me e nofo atu koe i te fale o Simona. Ka pefea ou lagonaga? E mata, ka saga atu koe ki ei e pelā mo Iesu, io me ka tai ‵pau ou lagonaga mo te Falesaio telā ne ‵kami ne ia a Iesu? A Iesu ko te Tama a te Atua, telā e se mafai o ‵pau katoatoa ‵tou lagonaga mo ‵tou faifaiga mo ia. I te suā feitu, kāti e se mafau‵fau malosi tatou ke fai tatou pelā mo Simona, te Falesaio. Ne nāi tino fua e maua ne latou a te loto fakamatamata ke fai pelā mo te kau Falesaio.

¹¹ Mai se sukesukega faka-te-Tusi Tapu mo fakamaoniga mai tino poto i te lalolagi, e mafai o fakaiku aka ne tatou me ne fakamata‵mata malosi a Falesaio i olotou mea ne fai ke onoono ki te ‵lei o tino mo te atufenua. Ne seki lotoma‵lie latou me i te Tulafono a te Atua e manino kae faigofie o maina i ei. Kafai e se fakasino atu te Tulafono ki se tulafono mautinoa e uiga ki se mataupu, ne taumafai latou o fāulu a nisi fakamatalaga ki ei ke fakatonu atu ki te tino i lō te fakaaogāga o te loto lagona o te tino. Ne taumafai a takitaki lotu konei ke fai se aofaga ke pule atu ki amioga i mea katoa, ke oko foki eiloa ki mea sē tāua.a

¹² Ne fakamautinoa mai ne te tino tusitala Iutaia ko Iosefatu i te senitenali muamua me ne mafau‵fau te kau Falesaio i a latou ne tino atafai, uiga faigofie kae fakamaoni kolā e fetaui ‵lei mo te lotou galuega. E seai se fakalotolotolua me ne tai penā eiloa a nisi o latou. Kāti ko mafaufau koe ki a Nikotemo. (Ioane 3:​1, 2; 7:​50, 51) Fakamuli, ne puke ‵mau a nisi tino i a latou ki te auala Kelisiano. (Galuega 15:⁠5) Ne tusi mai a te apositolo Kelisiano ko Paulo e uiga ki nisi tino Iutaia, e pelā mo te kau Falesaio, penei: “Me lasi te lotou toaga ki te Atua, ka ko te mea e seai eiloa se mainaga i a latou.” (Loma 10:⁠2) Kae ne fakamatala mai ne tusi Evagelia me ne ‵kilo atu a tino masani ki a latou e pelā me ne tino fakamata‵mata, mataitaita, fia amio‵tonu, mata onoono ki mea ‵se, fakamasino tino, kae fakamasei tino.

Te Kilokiloga a Iesu

¹³ Ne kote‵kote a faiakoga o te tulafono mo Falesaio ne Iesu e pelā me ne tino ‵loi. “E fakaeke foki ne latou amoga ‵mafa kae saisai ki tua o tino, kae e se mafai lele eiloa ne latou o fakapatele atu se maikao e tasi ki amoga kona.” E tonu, ne ‵mafa te amoga, kae ne tuku atu ki tino a amoga ko oko eiloa i te faiga‵ta. Ne toe taku foki ne Iesu a faiakoga o te Tulafono mo Falesaio e pelā me ne “tino ‵supa.” A te tino supa se mea fakalavelave ki te fenua. Ne fai mai foki Iesu me ko faiakoga o te Tulafono mo Falesaio ne “takitaki ‵kivi” kae fai atu me ko oti ne “tiakina ne [latou] a feitu aoga o akoakoga mai i te Tulafono, e pela mo te fai mea tonu, te alofa mo te fakamaoni.” E se manako se tino e tokotasi ke mafaufau a Iesu me i a ia e fai pelā me se Falesaio, i ne?​​—⁠Mataio 23:​1-4, 16, 17, 23.

¹⁴ Kāti e faigofie ke lavea atu ne so se tino faitau ki tala i tusi Evagelia a te mata onoono o te tokoukega o Falesaio. Mai tua o te ‵kamiga ne Iesu a te tagata ao lafoga, ko Mataio, te tino Levi, ke fai mo fai se soko, ne fai ne te tagata Levi se ‵kaiga lasi mō ia. E fai mai te tala, penei: “E isi Falesaio mo faiakoga o te Tulafono, ne fatufatu ki soko o Iesu, kae ne fai mai, ‘Ai a e ‵kai kae inu fakatasi ei koutou mo tino agasala?’ Ne tali atu a Iesu ki a latou, ‘. . . Au ne seki vau o kalaga ki tino amiotonu, ka ko tino agasala ke salamo ki olotou agasala.’ ”​​—⁠Luka 5:​27-32.

¹⁵ Ne maina foki a Levi i se isi mea aka telā ne faipati a Iesu ki ei i te taimi tenā: “Olo o salasala ake me se a te uiga o te muna tenei: ‘Au e loto ki te alofa, kae se ko te taulaga.’ ” (Mataio 9:13) E tiga eiloa ne fai mai te kau Falesaio me e tali‵tonu latou ki tusitusiga a pelofeta Epelu, ne tali‵tonu latou ki pati konei mai i te Hosea 6:⁠6. Kafai ko soli ne latou se fakatonuga, e fakamautinoa aka ne latou me e faka‵logo eiloa ki tuu mo aganuu. E mafai ne tatou taki tokotasi o fesili ifo ki a tatou eiloa, penei, ‘E mata, e lauiloa au e pelā me se tino e puke ‵mau ki nisi tulafono, e pelā mo tino kolā e mafau‵fau fua ki manatu totino io me ko fakamatalaga masani ki se mataupu? Io me e mafau‵fau muamua a nisi tino me i a au se tino alofa fakamagalo kae kaimalie?’

¹⁶ Ko te mataonoono faeloa. Tenā eiloa te kilokiloga a te kau Falesaio. E ‵sala aka a te kau Falesaio ki mea ‵se katoa​​—⁠ki mea ‵tonu io me ko olotou mafaufauga fua. E se tokagamalie a tino kae ne fakamasaua atu faeloa ne te kau Falesaio a mea kolā e vāi‵vāi ei latou. Ne fakamata‵mata te kau Falesaio mai te pukemaiga o te tasi-vae-sefulu o tamā lakau o te vao, e pelā mo te mili, tili, mo te kumina. Ne fakaasiasi atu ne latou te lotou amio atua e auala i olotou gatu kae taumafai ke takitaki ne latou te atufenua. E mautinoa i ei, me kafai e ma‵nako tatou ke fakafetaui aka ‵tou faifaiga ki fakaakoakoga a Iesu, e ‵tau mo tatou o ‵kalo kea‵tea mai te ‵salaga mo te mataonoono ki mea ‵se a nisi tino.

Ne Faka‵lei Aka Pefea ne Iesu a Fakalavelave?

¹⁷ Ne ‵kese ‵mao eiloa a te auala ne faka‵lei ei ne Iesu a fakalavelave mai mea kolā ne fai ne te kau Falesaio. Mafaufau ki te auala telā ne faka‵lei aka ei ne Iesu se fakalavelave telā ne mafai o iku atu ki se matugā fakalavelave lasi. Ne tupu te mea tenei ki se fafine telā ne ‵tafe tena sua mō tausaga e 12. E mafai o faitau koe ki te tala tenā i te Luka 8:​42-48.

¹⁸ E fai mai te tala a Maleko me ko “polepole eiloa i te mataku” a te fafine. (Maleko 5:33) Kaia? Ne iloa tonu eiloa ne ia me ko oti ne ofa ne ia te Tulafono a te Atua. E ‵tusa mo te Levitiko 15:​25-28, kafai se fafine e ‵tafe tena sua, ka se ‵ma eiloa a ia ke oko ki te taimi e gata ei tena sua, kae fakaopoopo atu foki ki ei se vaiaso e tasi. Ka lailai so se mea mo so se tino e patele a ia ki ei. Ke oko atu ki a Iesu, ne ‵tau o taumafai malosi te fafine tenei ke ulu atu a ia i loto i te mumugā tino. Kafai e ‵kilo atu tatou ki te tala tenā i te taimi nei ko te 2,000 tausaga mai tua ifo i ei, e a‵lofa eiloa tatou ki a ia ona ko tena masaki tenā.

¹⁹ Moi ne nofo atu koe i te aso tenā, ka pefea tau kilokiloga ki te tulaga tenā? Ne a au pati ka fai atu ki a ia? Mafaufau la ki te atafai, alofa, mo te alofa kaimalie o Iesu ki te fafine tenei, e aunoa mo se pati fakalogo e uiga ki fakalavelave kolā ne mafai o māfua mai i tena amioga.​—⁠Maleko 5:​34.

²⁰ E mata, e mafai o tauloto ne tatou se mea mai te tala tenei? Mafaufau aka i a koe se toeaina i se fakapotopotoga Kelisiano i aso nei. Kae e a moi manakogina ke fai ne se Kelisiano fafine i aso nei a mea kolā e taku mai i te Levitiko 15:​25-​28, kae ko soli ne ia a te tulafono tenā, kae ko manavase kae sē sologa foki tou fafine? Ne a au mea ka fai? E mata, ka fakamasiasi ne koe a ia i mua o tino mo pati kolā e taku fakamasei ei a ia? E fai mai koe, penei: “Oi, ka se tāitāi eiloa o fai au penā! I te tautali atu ki te fakaakoakoga a Iesu, ka taumafai malosi au o fakaasi a te atafai, alofa, mafaufauga ‵lei, mo te alofa kaimalie.” Ko oko eiloa i te ‵lei! Kae ko te mea faigata ko te faiga o te mea tenā, ke tau‵tali atu ki te fakaakoakoga a Iesu.

²¹ A te ‵tonuga loa, ne ‵tau o maua ne tino a te malosi fou i a Iesu, kae fakamalosigina foki i ei latou. Kafai e taku ‵tonu mai eiloa a te Tulafono a te Atua, e ‵tau eiloa o fai a te mea telā e taku mai i ei. Kae kafai se mea telā e ‵tau o filifili ki ei a tino katoa, ko fakagalue aka ei olotou loto lagona kae e mafai o fakaasi atu te lotou a‵lofa ki te Atua e auala i olotou fakaikuga. E fai ne te Tulafono a tino ke fai olotou filifiliga i te olaga. (Maleko 2:​27, 28) Ne alofa a te Atua ki ana tino, tumau i te galue mō te ‵lei o latou, kae e loto fia‵fia ke fakamagalo atu māfai ko fai ne latou a mea ‵se. Ne penā eiloa a Iesu.​​—⁠Ioane 14:⁠9.

Ikuga o Akoakoga a Iesu

²² A tino kolā ne fakalogo‵logo ki a Iesu kae fai mo fai ana soko ne fakatāua ne latou te munatonu telā ne folafola mai ne ia, penei: “Me amogofie taku amoga, kae māmā foki.” (Mataio 11:30) Ne seki fakafi‵ta, maneanea, io me ne fakamasiasigina latou ne ia. Ne saoloto, fia‵fia, kae silia atu te lotou loto tali‵tonu e uiga ki te lotou fesokotakiga mo te Atua mo te va foki o latou mo nisi tino. (Mataio 7:​1-5; Luka 9:​49, 50) Ne tauloto ne latou mai i a ia me i te faiga mo fai se takitaki i te feitu faka-te-agaga, e manakogina i ei a te fakamalosi atu ki nisi tino, kae fakaasi atu te loto maulalo telā e mafua mai te mafaufauga mo te loto.​​—⁠1 Kolinito 16:​17, 18; Filipi 2:⁠3.

²³ E sili atu i ei, ne ofo malosi a tino e tokouke i te tāua o te tumau i te ‵kau fakatasi mo Keliso kae fakaakoako atu ki te uiga telā ne fakaasi mai ne ia. Ne fai atu a ia ki ana soko, penei: “Au e alofa ki a koutou, e pela eiloa mo te alofa o te Tamana ki a au; ke tumau la koutou i toku alofa. Kafai e tausi ne koutou aku polopolokiga, ka tumau koutou i toku alofa, e pela mo au ko oti ne tausi a poloakiga a toku Tamana, kae tumau i tena alofa.” (Ioane 15:​9, 10) Kafai e fia iku manuia latou e pelā me ne faifeau mo tavini a te Atua, e ‵tau o fakagalue aka ne latou mo te loto fiafia a mea ko oti ne tau‵loto ne latou mai i a Iesu, i te talaiatuga mo te akoakoatuga ki tino katoa e uiga ki te tala ‵lei fakaofoofogia a te Atua mo olotou faifaiga ki kāiga mo taugasoa. I te taimi e fai ei se kautaina mo fai se fakapotopotoga, e ‵tau o fakamasaua atu ki a latou i taimi katoa me i tena auala ko te auala tonu. A mea kolā e akoako mai ne ia ko te munatonu, mo te olaga ne ola ei a ia, ko te olaga tonu e ‵tau o taumafai latou ki ei.​​—⁠Ioane 14:6; Efeso 4:​20, 21.

²⁴ Nei la, ko oti ne onoono tatou ki nisi mea kolā ne sau‵tala ki ei, e mata, e lavea ne koe a feitu kolā e ‵tau o galue koe ki ei? E mata, e lotomalie koe me ne mafaufau, akoako, kae gasuesue faeloa a Iesu i se auala ‵lei? Kae ke loto malosi koe. Konei ana pati fakamalosi loto ki a tatou: “Ko iloa nei ne koutou a te mea tonu; [fia‵fia] koutou manafai e fai ne koutou!”​​—⁠Ioane 13:⁠17.

[Fakamatalaga mai lalo]

Ka Tali Mai Pefea ne Koe?

• Se a te uiga o te fai mo fai se soko o Iesu ki a koe?

• E pefea a faifaiga a Iesu ki tino?

• Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te auala ne akoako atu ei a Iesu?

• E ‵kese pefea a te kau Falesaio mo Iesu?

[Fesili mo te Sukesukega]

1. Kaia e mafai ei ne te fakaakoako atu ki a Iesu o fakafiafia tatou kae faka‵lei aka foki ‵tou olaga?

2, 3. (a) Se a te uiga ke fai mo fai se soko o Iesu? (e) Kaia e tāua ei ke fesili ifo ki a tatou eiloa penei, ‘E fai au mo fai se soko o oi?’

4, 5. (a) Kaia e se faigata ei ke iloa atu a faifaiga a Iesu ki tino kolā ne fe‵paki mo fakalavelave? (e) Se a te mea ne tupu ki a Iesu i te taimi ne kai ei a ia i te fale o se Falesaio?

6. Kaia kāti ne nofo atu ei te fafine “agasala” i te fale o te Falesaio?

7, 8. (a) Se a te mea kāti ka fai ne tatou mai i lalo i se fakanofonofoga tai ‵pau mo te mea telā e fakamatala mai ne te Luka 7:​36-38? (e) Ne saga atu pefea a Simona ki ei?

9. Se a te tali a Iesu ki ei, kae ne a ikuga ‵lei ne maua mai i ei?

10. Kaia e aogā ei ke mafau‵fau ki te tala o Iesu mo te fafine i te fale o Simona?

11. Kaia e se ma‵nako ei tatou ke faka‵pau tatou mo Falesaio?

12. Se a te kilokiloga a te kau Falesaio ki a latou eiloa?

13. Ne a pati a Iesu ne fai atu e uiga ki te kau Falesaio?

14, 15. (a) Ne a mea e fakaasi mai ne faifaiga a Iesu ki a Mataio, te tino Levi e uiga ki faifaiga a te kau Falesaio? (e) Ne a akoakoga tāua e mafai o tauloto ne tatou mai te tala tenei?

16. Se a te mea ne lauiloa ei te kau Falesaio, kae e mafai pefea ne tatou o ‵kalo kea‵tea mai te tau‵tali atu ki a latou?

17-19. (a) Fakamatala mai te auala ne faka‵lei aka ei ne Iesu se fakalavelave telā ne mafai o iku atu ki se matugā fakalavelave lasi. (e) Ne a mea ne fakafaigata ei a te fakalavelave tenā? (i) Moi ne nofo atu koe i konā i te taimi ne fanatu ei a te fafine ki a Iesu, ne a au mea ka fai i ei?

20. Moi ne manakogina ke tau‵tali atu tatou ki te Levitiko 15:​25-28 i aso nei, se a te mea faigata i ei?

21. Ne a mea ne akoako atu ne Iesu ki tino e uiga ki te Tulafono?

22. I te fakaakoako atu ki a Iesu ne a lagonaga o soko o Iesu?

23. Ne a akoakoga tāua ne akoako atu ne Iesu ki ana soko ona ko te lotou ‵nofo fakatasi kae ne a ikuga ne fesoasoani atu ei ki a latou ke fai?

24. Ne a mea e ‵tau o ‵teu i ‵tou loto mai te fakaakoakoga a Iesu?

[Ata i te itulau e 16]

Ko tafaga la te ‵kese o te kilokiloga a Iesu ki tino mai te kilokiloga a te kau Falesaio!