Te Auala ke Fakamalosi Aka ei Tou Kāiga Fakaipoipo

KE FAKAATAATA i tou mafaufau se fale telā ko masei valevale. Ko mafolefole te pēni i ei ko ‵tulu te tuāfale kae ko malaku valevale a kaiga i te tafāfale. E mautinoa eiloa me ne masei te fale tenei ona ko matagi ma‵losi i te fia tausaga ko ‵teka mo te sē tausi faka‵lei atu ki ei. E mata, e ‵tau o ofa ki lalo? E se manakogina ke fai penā. Kafai e malosi ‵lei tena fakavae pelā foki mo tena faitega e mafai eiloa o toe faka‵lei aka te fale tenā.

E mata, e fakamasaua mai ne te tulaga o te fale tenā a tou kāiga fakaipoipo? I te fia o tausaga ko ‵teka, kāti ko oti ne fakamasei aka i se auala fakatusa a tau fakaipoipoga ne matagi ma‵losi. Kāti ko sē fia saga atu se tokotasi i a koulua io me ko koulua tokolua ki tau lua fakaipoipoga. Kāti e ‵pau ou lagonaga mo Sandy. Mai tua o te 15 tausaga ne fakaipoipo ei tou fafine, ne fai mai a ia, penei: “E ‵nofo tasi fua maua ona ko te mea ne fakaipoipo māua kae e se fealofani eiloa maua. Kae e se tenā fua te mea e manakogina.”

Kafai ko oko atu tau fakaipoipoga ki te tulaga tenei, ke sē fakaiku fakavave aka ne koe me ko ‵tau o fakaseai atu. E mafai eiloa o toe faka‵lei aka te tulaga tenā. E fakalagolago a te mea tenei ki te tulaga o te amanaia o te suā tino ki te suā tino. Ka fesoasoani atu a te amanaia tenā ke fakatumau aka ei te fakaipoipoga i taimi o tofotofoga. Kae e fesoasoani mai pefea a te Tusi Tapu ke fakamalosi aka te vaegā amanaia tenā?

E Aofia i ei se Tiute

E fakauiga a te amanaia ki te faiga o se tiute io me e fakamalosi aka koe ne tou loto ke fai se mea. I nisi taimi e fakasino a te pati tenā ki se mea, e pelā mo faifaiga fakapisinisi. E pelā mo se tino fakatūtū fale, kāti e maua ne ia se lagonaga ke fakataunu te feagaiga ko oti ne saina ne ia ke fakatū se fale. Kāti e se masani faka‵lei a ia mo te tino telā ne fai atu ke fai te galuega. Kae e maua ne ia se lagonaga me e ‵tau o fai ne ia te galuega tenā e ‵tusa eiloa mo manakoga o te feagaiga.

E ui eiloa a te fakaipoipoga e se se faifaiga fakapisinisi telā e seai ne lagonaga i ei, e aofia i te amanaia tonu ke faka‵lei te fakaipoipoga a te faiga o se tiute. Kāti ko oti ne fai ne koulua mo tau avaga se tautoga i mua o te Atua mo nisi tino me ka ‵nofo fakatasi koulua faitalia me ne a mea e mafai o ‵tupu. Ne fai atu Iesu, penei: “A ia telā ne faite ne ia a tino i te kamataga, ne faite ne ia a te tagata mo te fafine. Ne fai atu, ‘Tenā te pogai ko tuku ei ne te tagata tena tamana mo tena matua, kae fakatasi mo tena avaga, ko fai ei laua mo foitino e tasi.’ ” Ne toe fakaopoopo mai a ia, penei: “A laua kolā ko oti ne fakatasi ne te Atua, e seai se tino e mafai ne ia o ‵tala.” (Mataio 19:​4-6) Tela la, kafai e ‵sae aka ne fakalavelave, e ‵tau la mo koulua mo tau avaga o tu ‵mautakitaki ke fakataunu te tautoga ko oti ne fai ne koulua.a Ne fai mai se fafine avaga, penei: “I te taimi ne fakaiku aka ei ne maua ke sē toe mafaufau ke ‵tala te ma avaga, ne gasolo aka ei o ‵lei a mea.”

Kae e uke atu a mea e aofia i te amanaia ke fakatumau se fakaipoipoga i lō te faiga fua o se tiute. Ne a nisi mea e aofia i ei?

E Fakamalosi Aka ne te Ga‵lue Fakatasi a te Tautoga o te Fakaipoipoga

E se fakauiga a te tautoga o te fakaipoipoga me ka seai eiloa ne fakalavelave i te va o se tauavaga. Kafai e sae aka se fakalavelave e ‵tau eiloa o ‵saga atu te tauavaga ke faka‵lei aka te fakalavelave tenā e se ona ko te tautoga telā ko oti ne fai kae ona ko te la fakatau a‵lofa. Ne fai mai a Iesu e uiga ki taki tauavaga, penei: “Tela la, ko se toe tokolua laua, ka ko tasi.”

Se a te uiga ke “tasi” laua mo tena avaga? Ne tusi mai te apositolo ko Paulo me i “tāgata e ‵tau o a‵lofa ki olotou avaga e pelā eiloa mo te lotou atafai ki olotou foitino ‵tonu.” (Efeso 5:​28, 29) Tela la, a te “tasi” o laua e fakauiga ki te saga atu ki te ‵lei o tau avaga e pelā eiloa mo tou saga tonu atu ki a koe eiloa. E ‵tau o ‵fuli aka ne tino a‵vaga a te auala e mafau‵fau ei latou; i lō te mafau‵fau ki mea mai i a latou taki tokotasi, e ‵tau o ‵kilo atu ki ei e pelā me ne mea a laua tokolua. Ne tusi mai se tino poto, penei: “E se ‵tau o toe mafaufau aka se tokotasi i a ia e seki a‵vaga, kae ke na mafau‵fau pelā i a laua se tauavaga.”

E mata, e mafau‵fau koulua mo tau avaga i a koulua se “tauavaga” i lū loto? E mafai fua o ‵nofo tasi koulua i se fia tausaga kae sē mafaufau pelā me ko “tasi” koulua i te feitu tenā. E tonu, e mafai o tupu te mea tenā, kae e fai mai a te tusi ko te Giving Time a Chance, penei: “A te fakaipoipoga ko te ola fakatasi, kae ko te uke o mea e fia‵fia fakatasi ki ei se tokolua ko te uke atu foki o mea ka fia‵fia fakatasi laua ki ei.”

E ‵nofo tasi fua a nisi tauavaga ona ko olotou tama‵liki io me ke maua se puipuiga i mea tau tupe. E kufaki a nisi tino ona ko te ma‵taku i mafaufauga o nisi tino māfai e māvae laua io me e ‵teke malosi atu latou ki te fakaikuga ke ‵tala te avaga. E ui eiloa e fakamālō atu ona ko te loto kufaki, kae masaua la me e ‵tau o fakamoemoe koe ke maua se fesokotakiga telā e tumau ona ko te alofa.

E Fakamalosi Aka ne te Uiga sē Kaimanako a te Amanaia Fakatauavaga

Ne ‵valo mai i te Tusi Tapu me i “aso fakaoti” a tino ka “ma‵natu fakapito.” (2 Timoteo 3:​1, 2) E ‵tusa mo te valoaga tenā, e lavea atu i aso nei me ko ‵saga ifo a tino ki a latou eiloa. I fakaipoipoga e uke, a te tukuatuga io me ko te faiga o se mea e aunoa mo se fakamoemoega ke maua se taui mai i ei ko fai pelā me se vāivāiga. I loto i se fakaipoipoga ‵lei, e fakatau fakaasi atu ne te tauavaga a te uiga ko te kaimalie. E mafai pefea o fai koe penā?

I tafa o te mafaufau faeloa penei, ‘Se a te mea ‵lei e maua ne au mai taku fakaipoipoga?’ ke ‵sili ifo koe penei, ‘Ne a mea e ‵tau o fai ne au ke fakamalosi aka ei te tulaga o taku fakaipoipoga?’ E fai mai te Tusi Tapu me e ‵tau mo Kelisiano o “kilo‵kilo ki mea e ‵lei ei nisi tino, kae se ko mea fua e ‵lei ei koutou.” (Filipi 2:⁠4) I te taimi e mafaufau ‵loto ei koe ki te fakatakitakiga faka-te-Tusi Tapu tenei, ke iloilo foki ne koe au faifaiga ne fai i te vaiaso ko teka. E mata, ne fakaasi fakafia atu ne koe a faifaiga a‵lofa ko te mea ke maua ne tau avaga a mea aogā? I te taimi ne faipati atu ei tau avaga e mata, ne fakalogologo koe ki ei​—⁠faitalia me ne seki manako koe ke fai penā? E pefea te uke o galuega kolā e fiafia atu ki ei tau avaga ne aofia koe i ei?

Kafai e iloilo faka‵lei ne koe a fesili konā, sa manavase māfai e se lavea mai ne tino au faifaiga ‵lei io me seai se taui e maua ne koe mai ei. E fai mai se fakamatalaga i se tusi, penei, “I te ukega o fakaipoipoga, ka toe fai mai eiloa ne tau avaga a faifaiga ‵lei kolā ne fai ne koe ki a ia, tela la, ke taumafai malosi koe o fakamalosi tau avaga ke fai a mea ‵lei mai te fakaasiatuga ne koe a faifaiga ‵lei.” A te fakaasiatuga o te uiga kaimalie ka fakamalosi aka ei tau fakaipoipoga me fakaasi atu i ei me fakatāua kae manako foki koe ke tumau faeloa tau fakaipoipoga.

E Tāua ‵ki ke Maua se Kilokiloga Tumau ki ei

E fakatāua malosi ne Ieova te Atua a te fakamaoni. Ne fai mai te Tusi Tapu, penei: “[Ieova], a koe e fakamaoni ki a latou kolā e fakamaoni atu ki a koe.” (2 Samuelu 22:26) A te fakamaoni ki te Atua e aofia i ei te fakamaoni foki ki te fakaipoipoga telā ne kamata ne ia.​—⁠Kenese 2:24.

Kafai e fakatau fakamaoni koulua, ka maua i ei ne koulua se lagonaga me ka tumau eiloa tau lua fakaipoipoga. Kafai e mafaufau koe ki te fia masina mo tausaga i aso mai mua, e mafai o fakaataata ne koe me koi ‵kau fakatasi eiloa koulua mo tau avaga. Ka se mafai eiloa o mafaufau koe me ka māvae koulua, kae e fai i ei ke maua ne koulua se puipuiga ‵lei ki tau lua fakaipoipoga. Ne fai mai se fafine avaga, penei: “Faitalia me kaitaua malosi au [ki taku avaga] kae fanoanoa malosi foki ki te mea ko tupu ki a maua, kae e se manavase eiloa au e uiga ki te māvae. E manavase fua au ki te auala ka toe mafai ei o toe faka‵lei aka te ma vā. E mautinoa eiloa i a au me ka mafai o toe ‵lei maua​—⁠kae e se iloa fua ne au i te taimi tenā me se a te mea e ‵tau o fai.”

A te mauaga o se kilokiloga tumau se vaega tāua e tasi o te tautoga telā ne fai ki tau avaga, kae se mea fakafanoanoa me ko se lavea atu te mea tenei i fakaipoipoga e uke. Kafai ko fakatau kinau se tauavaga, kāti a pakalaga mai se tokotasi penei, “Ka tiaki ne au a koe!” io me, “Au ka fano o ‵sala se suā tino telā e fakatāua malosi ne ia au!” E masani sāle o sē fakauiga ‵tonu ne tino olotou vaegā pati penā. Kae e fai mai te Tusi Tapu me i te gutu e “ ‵fonu foki i te poisini e ‵mate ei tino.” (Iakopo 3:⁠8) Kae e isi se mea e fakaasi mai ne fakatamatakutakuga mo fakaikuga kolā ne fai: ‘Ko se toe kilo atu au ki te fakaipoipoga a taua e pelā me se mea tumau. E mafai fua o tiakina ne au i so se taimi.’ A te faiga o se vaegā mea penā e mafai o fakamasei ei te fakaipoipoga.

Kafai e maua ne koe se kilokiloga tumau, e ‵tau o fakamoemoe koe ke fesoasoani atu ki tau avaga i tulaga faiga‵ta mo tulaga faigo‵fie katoa. E isi foki se isi mea tāua e maua mai i ei. Ka fakafaigofie i ei ki a koe mo tau avaga ke talia ne koulua a vāivāiga mo mea ‵se a te suā tino kae ke fakatau fesoasoani kae fakatau fakamagalo te suā tino ki te suā tino. (Kolose 3:13) E fai mai se tusi, penei: “I loto i se fakaipoipoga ‵lei, e isi faeloa ne mea ‵se e fai ne te tauavaga kae e tumau faeloa te fakaipoipoga faitalia a mea konā.”

I te taimi ne fai ei tau fakaipoipoga, ne fai tau tautoga ki se tino ola​—⁠ko tau avaga, kae se ki se mea mate fua ko te fakaipoipoga. E ‵tau o aogā malosi a te mea tenei ki te auala e mafaufau kae fai ei ne koe a mea e pelā me se tino avaga. E mata, e talitonu koe me e ‵tau o ‵nofo fakatasi koulua mo tau avaga e se ona fua ko tou talitonu ki te ‵malu o te fakaipoipoga a koulua kae ona foki ko tou alofa ki te tino telā ne avaga koe ki ei?

[Fakamatalaga mai lalo]

[Pokisi/Ata i te itulau e 5]

Mea e Mafai o Fai Nei ne Koe

E pefea te malosi o tou amanaia ke fakatumau kae fakamalosi aka tau fakaipoipoga? Kāti e mafai o lavea ne koe a auala ke faka‵lei aka ei tau fakaipoipoga. Ke fakamalosi aka te amanaia tenā, ke tofotofo aka ki mea konei:

● Ke fai se iloiloga ki a koe eiloa. Ke fesili ifo, penei: ‘E mata, e mafaufau au e pelā me se tino avaga io me koi mafaufau eiloa au i a au e seki avaga?’ Ke fesili atu ki tau avaga e uiga ki te mea tenei.

● Ke fai‵tau fakatasi ki te mataupu tenei mo tau avaga. Ka oti, ko sautala fakatasi ei koulua i se auala agamalū ki feitu e mafai ei o fakamalosi aka a te amanaia tonu ke fakatumau tau lua fakaipoipoga.

● Ke ‵kau fakatasi mo tau avaga ki faifaiga kolā e fakamalosi aka ei te amanaia tenā. E pelā, mo te onoono ki ata o tau lua fakaipoipoga mo nisi mea ‵gali kolā ne ‵tupu. Ke fai a faifaiga kolā ne fiafia koulua ki ei i te taimi koi fia‵fai ei koulua io me i te taimi ne fatoā oti ei ne fakaipoipo koulua. Ke suke‵suke fakatasi ki mataupu faka-te-Tusi Tapu mai Te Faleleoleo Maluga mo te Awake! kolā e faipati ki mea tau fakaipoipoga.

[Pokisi/Ata i te itulau e 6]

I te Fakaipoipoga e Aofia i ei  . . .

● A Tiute “Fai te mea ne tauto koe o fai. E sili atu te ‵lei ke sē fai sau tautoga, i lō te fai o tau tautoga kae e se tausi ne koe.”​—⁠Failauga 5:​4, 5.

● Te ‵Kau Fakatasi “A te tokolua e ‵lei atu i te tokotasi, . . . Kafai e siga te sua tino, kae ka fesoasoani ki ei a te sua tino.”​​—⁠Failauga 4:​9, 10.

● Te Uiga Kaimalie “E sili atu te manuia o te tino tela e tuku atu fua ana mea i lo o te tino tela e talia ne ia.”​​—⁠Galuega 20:⁠35.

● Se Kilokiloga Tumau “A te alofa, e kufaki . . . ne ia mea katoa.”​​—⁠1 Kolinito 13:​4, 7.

[Ata i te itulau e 7]

Kafai e fia faipati tau avaga e mata, e fakalogologo koe ki ei?