Ke Tumau i te Amio ‵Mā Mai te Puipuiga o Tou Loto
“Kae e sili i mea katoa ke puipui tou loto me māfua mai i ei tou ola.”—FAATAOTO 4:23, Tusi Paia, Samoa.
1-3. (a) E fakaasi sāle mai pefea ne tino me sē fakatāua ne latou te lotou tulaga ‵mā? Fakamatala mai. (e) Kaia e tāua ei ke iloilo aka te tāua o tulaga ‵mā?
E FOLIGA mai me ko sē aogā te ata ne ‵lomi ke teu ki ei te fale. Kāti e se fetaui mo te tulaga o te fale. Kae faitalia a nisi tulaga, ne seki toe manako ki ei te tino i a ia te ata. Ne fakatau atu i ei te ata tenā ki se ‵togi e 29 tālā Amelika mō tino fakaa‵lofa. I nāi tausaga mai tua ifo i ei, ne fanaka tena ‵togi ki se aofaki toeitiiti kae kātoa te miliona tālā! E tonu, ne fai te ata tenā mo fai se mea tāua ‵ki telā e faigata o maua. Mafaufau la ki lagonaga o te tino muamua telā ne manatu māmā ki tenā aogā!
2 E tai ‵pau eiloa te mea tenā mo te tulaga ‵mā, ko amioga ‵mā a se tino. Ko tokouke ‵ki a tino i aso nei ko sē fakatāua lele eiloa ne latou olotou tulaga ‵mā. E tali‵tonu a nisi tino me i amioga ‵mā ne faifaiga kolā ko sē fetaui mo te olaga i aso nei. Tela la, e fulitua atu latou ki tulaga ‵mā ke maua fua se mea aogā foliki mai i ei. E fesuiaki ne nisi tino te lotou tulaga ‵mā mo ne nāi minute ke fakama‵lie ei olotou manakoga fakatauavaga. Kae e tiaki ne nisi tino te lotou tulaga ‵mā ona ko te lotou fia lauiloa i mua o olotou taugasoa io me ko olotou famau.—Faataoto 13:20.
3 Ne fatoā iloa aka ne tino e tokouke te tāua o te lotou tulaga ‵mā kae ko tō talimuli. E iku atu sāle ki se mea fakamataku. E pelā mo pati a te Tusi Tapu, a te ikuga o te finalalolagi e poisini, “ko te ‵mae fua mo te puapuaga,” e maua mai i ei. (Faataoto 5:3, 4) Ona ko te matagā o te tulaga i mea tau amioga i aso nei, e mafai pefea o tausi ne koe tou tulaga ‵mā? Ka onoono tatou ki auala tai ‵pau e tolu kolā e mafai o tau‵tali tatou ki ei.
Ke Puipui Tou Loto
4. Ne a mea e fakaasi mai i te loto, kae kaia e ‵tau ei o puipui faka‵lei?
4 A te kī ki te tausiga o amioga ‵mā ko te puipuiga o te loto. E fai mai te Tusi Tapu: “Kae sili i mea katoa, ke puipui tou loto me e māfua mai i ei tou ola.” (Faataoto 4:23, Tusi Paia, Samoa) E fakasino atu a te loto ki uiga o te tino, kae e aofia i ei ana mafaufauga, lagonaga, mo ana manakoga. E fai mai te Tusi Tapu me e ‵tau mo koutou o “a‵lofa ki [a Ieova] te otou Atua mo otou loto kātoa, mo otou agaga kātoa, mo otou malosi kātoa.” (Teutelonome 6:5) Ne fakasino atu a Iesu ki te fakatonuga tenei me ko te ‵toe tulafono tafasili i te maluga. (Maleko 12:29, 30) E manino ‵lei me e lasi ‵ki eiloa te aogā o ‵tou loto. E lasi ‵ki tena aoga māfai e puipui faka‵lei.
5. E mafai pefea o aogā malosi kae fakamataku foki te loto?
5 Kae e fai mai foki te Tusi Tapu me “i te loto . . . ko te ‵toe mea tafasili foki eiloa i te faka‵se tino; e se mafai o fai ke ‵lei, me ko tō masaki.” (Ielemia 17:9) E mafai pefea o faka‵se tino te loto—telā e fakamataku ki a tatou? Ia, mafaufau ki se motoka, se kope tāua, kae e mafai foki o fakaaogā ke fakaola ei se tino i se fakalavelave tupu fakafuasei. Kae kafai e se fakatele faka‵lei te motoka, e faigofie ke fai te motoka tenā mo fai se mea tatino. E penā foki ‵tou loto, kafai e se puipui faka‵lei, ka pule atu eiloa ki a koe ou manakoga mo lagonaga, kae ka ‵taki atu ei koe ki fakalavelave ‵lasi. E fai mai te Muna a te Atua: “Se mea valea o tautali i ou mafaufauga. Tautali i akoakoga a tino e poto atu i a koe, kae ka saogalēmū tou olaga.” (Faataoto 28:26) E tonu, e mafai o sasale koe mo te poto kae ‵kalo keatea mai fakalavelave ‵lasi mai te fakaaogāga o te Muna a te Atua ke takitaki ne ia koe, e pelā eiloa mo te mape telā e ‵tau o onoono koe ki ei a koi tuai o kamata tau malaga.—Salamo 119:105.
6, 7. (a) Se a te tulaga tapu, kae kaia e tāua ei ki tavini a Ieova? (e) E iloa pefea ne tatou me e mafai o fakaata mai i tino sē ‵lei katoatoa a te tulaga tapu o Ieova?
6 E se mafai ne te loto o ‵taki koe ki tulaga ‵mā. E ‵tau o ‵taki atu ne tatou ki ei. E tasi te auala ke fai ei penā, ko te mafaufau ki te aogā tonu o te tulaga ‵mā. E tai ‵pau eiloa te uiga tenei mo te tulaga tapu, telā ko te ‵mā, ‵mā pakipaki, mo te fakatafa keatea mai te tulaga fai agasala. A te tulaga tapu se vaega sili i te tāua o uiga o Ieova te Atua. E lau i selau o fuaiupu i te Tusi Tapu e faipati i ei ki te uiga tenā o Ieova. Ao, e fai mai te Tusi Tapu me “E tapu a Ieova.” (Esoto 28:36 Tusi Paia, Samoa) Kae se a la te aogā o te uiga sili tenā ki a tatou, tino sē ‵lei katoatoa?
7 E fai mai a Ieova ki a tatou i tena Muna: “E ‵tau mo koutou o tapu, i te mea i au e tapu.” (1 Petelu 1:16) E tonu, e mafai o fakaakoako atu tatou ki te tulaga tapu o Ieova; e mafai o ‵mā tatou i ana mua, mai te tausi atu faeloa ki ‵tou amioga ‵mā. Tela la, kafai e ‵kalo keatea tatou mai amioga lai‵lai, e kausaki eiloa tatou ke maua se tauliaga sili kae fakafiafia—ko te atagia i a tatou se uiga sili i te gali o te Atua Tafasili i te Maluga! (Efeso 5:1) E se ‵tau o fai se ‵tou faka‵tauga me e se mafai o fai tatou penā, me i a Ieova se Pule poto kae uiga faigofie telā e se mafai o fakatonu mai ke fai ne tatou a mea kolā e se ‵kafi o fai. (Salamo 103:13, 14; Iakopo 3:17) E tonu, e manakogina a taumafaiga e uke ko te mea ke tumau tatou i te ‵mā i te feitu faka-te-agaga mo mea tau amioga. Ne fai mai te apositolo ko Paulo me i te “‵lei [io me ko te ‵ma] mo te tuku kātoa atu otou loto [io me ko te fakamaoni] i a Keliso.” (2 Kolinito 11:3) E a, e ‵tau o fai tatou pelā mo Keliso mo tena Tamana mai te faiga o so se mea ke tausi ei ‵tou amioga ke ‵ma? Ao, me ko oti ne fakaasi mai ne laua te alofa telā e sili atu i so se mea e mafai o ‵togi atu ne tatou. (Ioane 3:16; 15:13) Telā la, se tauliaga gali mō tatou ke fakaasi atu te ‵tou loto fakafetai mai te ola i se olaga ‵mā i mea tau amioga. A te ‵kilo atu ki te ‵tou tulaga ‵mā i te auala tenei, ka matea ei ne tatou tena tāua kae puipui foki i ei ‵tou loto.
8. (a) E mafai pefea o fagai ne tatou te loto? (e) Se a te mea e fakaasi mai ne ‵tou sau‵talaga e uiga ki a tatou?
8 E puipui foki ‵tou loto i te auala e ‵kai ei tatou ki meakai faka-te-agaga. E ‵tau o fagai faeloa ‵tou mafaufau mo ‵tou loto ki mea‵kai ‵lei faka-te-agaga, mai te ‵saga tonu atu ki te tala ‵lei o te Malo o te Atua. (Kolose 3:2) E ‵tau o fakaasi atu foki i ‵tou sau‵talaga me e ‵saga tonu tatou ki ei. Kafai e lauiloa tatou pelā me ne tino e fai‵pati faeloa ki mea faka-te-foitino mo tala ma‵sei, e fakaasi atu ei ne tatou a mea i ‵tou loto. (Luka 6:45) I lō te fai penā, ke na fai ke lauiloa tatou i te fai‵pati sāle ki mea faka-te-agaga kae fakamalosi loto. (Efeso 5:3) Ke puipui ‵tou loto, me e isi ne mea fakama‵taku kolā e ‵tau o ‵kalo keatea tatou mai i ei. Ke na suke‵suke nei tatou ki mea e lua konei.
‵Kalo Keatea Mai te Finalalolagi
9-11. (a) Kaia e tuku faka‵sau atu ei a tino kolā e fakasēaogā ne latou a pati polopoloki i te 1 Kolinito 6:18 ki amioga ma‵sei kae matagā? Fakamatala mai. (e) Kafai e fia ‵tele keatea tatou mai te finalalolagi, ne a mea e ‵tau o ‵kalo keatea mai ei? (i) Se a te fakaakoakoga tafasili i te gali ne tuku mai ne te tagata fakamaoni ko Iopu ke tau‵tali tatou ki ei?
9 Ne fai ne Ieova ke tusi ne te apositolo ko Paulo a nisi manatu fakatonutonu kolā ko oti ne fesoasoani atu ki tino e tokouke ke puipui ei olotou loto mo te tausiga o te lotou tulaga ‵mā. Ne fai mai a Paulo: “Fakagata [io me “tele keatea mai” Tusi Paia, Samoa] te fina lalolagi.” (1 Kolinito 6:18) Masaua la, me ne seki fai mai fua ke “fakagata te finalalolagi.” E uke atu a mea e ‵tau o fai ne Kelisiano. E ‵tau o ‵tele keatea latou mai faifaiga matagā konā, e pelā mo te lotou ‵tele keatea mai i se koga fakamataku. Kafai e se fia ‵saga atu tatou ki pati fakatonutonu konā, ka faigofie atu i ei te aofia o tatou i amioga finalalolagi matagā kae ka sē talia ei tatou ne te Atua.
10 Ke fai se fakatusaga: Ne fakakoukou ne se mātua tena tamaliki tagata kae fakapei ana gatu mō se faigā mea tāua. Ne fakamolemole atu te tamaliki ke tafao a ia i tua a koi tuai o ma‵laga te lotou kāiga, kae ne talia ne te mātua—māfai e fakalogo ki te fakatonuga e tasi tenei: “E tapu eiloa koe e fanatu ki tafa o te koga suasua i tua. Kafai e pelapelā koe, ka ‵kini eiloa koe.” Kae i ne nāi minute mai tua ifo, ko lavea atu ne ia te tamaliki ko tai tō atu eiloa ki te kaugutu o te koga suasua. Kae e seki pelapelā eiloa tou tagata. E ui i ei, ne seki fakalogo eiloa tou tagata ki tena fakatonuga ke mo a ma fanatu ki tafa o te koga suasua, kae seki ‵mao foki o tupu se fakalavelave. (Faataoto 22:15) E fai foki ne talavou mo tino ma‵tua e tokouke kolā ko ‵tau o lasi te lotou mea e iloa, a mea ‵se penā. E pefea la?
11 Ona ko te tokouke o tino i aso nei ko fakavale‵vale “ki amioga fakalumaluma” o te finalalolagi, ne fakatu aka ei se pisinisi lasi ‵ki ke fakatau atu ei a faifaiga fakatauavaga matagā. (Loma 1:26, 27) Ko oti ne salalau valevale a ata ma‵sei i mekesini, tusi, kaseti vitiō, mo te Internet. A tino kolā e talia ne latou ke faka‵fonu olotou mafaufau ki vaegā ata penā, e se tāitāi eiloa o ‵tele keatea mai te finalalolagi. E ta‵fao latou ki ei, mai te fakapili‵pili atu ki kaugutu o se tulaga fakamataku, mai te sē fakalogo ki pati polopoloki i te Tusi Tapu. I lō te puipui atu ki ei, e fakapoisini ne latou te loto ki ata kolā e mafai o ‵piki ‵mau i te mafaufau i te fia o tausaga mai tua ifo i ei. (Faataoto 6:27) Ke na fakaakoako tatou ki te tagata fakamaoni ko Iopu, telā ne fai ne ia se tautoga—i a ia eiloa ke mo eiloa e kilo atu ana mata ki se mea telā ka fakalata ei a ia ke fai te mea masei. (Iopu 31:1) Tenei eiloa te taimi ke tau‵tali atu ki te fakaakoakoga gali tenā.
12. E mafai pefea o “‵tele keatea mai te finalalolagi” a tauavaga Kelisiano i te taimi koi fia‵fai ei?
12 Se mea tāua ‵ki ke ‘faka‵mao keatea mai amioga fina lalolagi’ i te taimi ko fia‵fai ei se tokolua. E ‵tau o fai te taimi tenā mo fai se mea fakafiafia, kae fakamoe‵moe ki ei, kae ko oti ne fakamasei ne nisi talavou te taimi tenā mai te fakapatele‵tele atu ki faifaiga ma‵sei. I te faiga tenā, ko fakaseai ei ne laua te ‵toe fakavae tāua mō se fakaipoipoga ‵lei—se fesokotakiga telā e fakavae ki te alofa sē kaimanako, te loto pulea, mo te fakalogo ki a Ieova te Atua. Ne aofia se tauavaga Kelisiano i amioga ma‵sei i te taimi koi fia‵fai ei laua. Mai tua o te lā fakaipoipoga, ne taku tonu mai ne te fafine, me ne masei ‵ki tena loto lagona, ke oko ki te aso o te la fakaipoipoga. Ne taku ‵tonu mai tou fafine: “Ne fakamolemole fakafia atu au ki a Ieova ke fakamagalo mai au, kae ne tumau eiloa oku lagonaga sē ‵lei i tausaga e fitu mai tua ifo i ei.” Se mea tāua ‵ki eiloa mō tino kolā ne aofia i vaegā agasala penā, ke olo atu ki toeaina Kelisiano mō se fesoasoani. (Iakopo 5:14, 15) Kae e tokouke foki eiloa a tauavaga Kelisiano ‵poto kolā ne ‵kalo keatea mai i mea fakama‵taku konei i te taimi koi fia‵fai ei latou. (Faataoto 22:3) Ne fakatapulā ne latou te fakaasiatuga o te lotou a‵lofa. E ave faeloa ne latou se talitaliuli kae ‵kalo keatea mai te ‵nofo tokolua i se koga telā e seai ne tino i ei.
13. Kaia e se ‵tau ei mo Kelisiano o fia‵fai mo tino kolā e se tavini atu ki a Ieova?
13 E mafai eiloa o fe‵paki a Kelisiano kolā e fia‵fai mo tino kolā e se tavini atu ki a Ieova mo fakalavelave faiga‵ta. E pelā mo te mea tenei, e mafai pefea o kau atu koe ki se tino telā e se alofa ki a Ieova te Atua? Se mea tāua ‵ki ke ‵kau fakatasi a Kelisiano mo tino fua kolā e a‵lofa ki a Ieova kae āva ki ana tulaga ‵ma. E fai mai te Muna a te Atua ki a tatou: “Sa taumafai o ga‵lue tasi mo tino sē tali‵tonu. E se mafai o fakatasi te amiotonu mo te masei. E se mafai o mafuta fakatasi te mainaga mo te pouliga.”—2 Kolinito 6:14.
14, 15. (a) Se a te kilokiloga ‵se e maua ne nisi tino e uiga ki te ‘finalalolagi’? (e) Ne a vaegā faifaiga kolā e aofia i te ‘finalalolagi’ i te Tusi Tapu kae e mafai pefea o ‘‵tele keatea a Kelisiano mai te finalalolagi’?
14 E tāua foki te iloaga tonu. E se mafai o ‵kalo keatea tatou mai te finalalolagi māfai e se iloa faka‵lei ne tatou me se a te mea tenā. Ko oti ne talia ne nisi tino i aso nei a te uiga ‵se o te “finalalolagi.” E ma‵natu aka latou me e mafai fua o fakama‵lie aka olotou manakoga fakatauavaga kae ke sē fai eiloa ne latou a faifaiga fakatauavaga. Ke oko ki fakapotopotoga o te ola ‵lei kolā e taumafai ke fakamu‵tana ifo te aofaki o talavou fai‵tama, e fakamalosi atu ki a latou ke aofia i faifaiga fakatauavaga kolā e se mafai o faitama i ei se tino. E fakafanoanoa me e se tonu te fautuaga tenā. E se ‵pau te faiga ke sē faitama kae seki avaga mo te tausiga o te tulaga ‵mā, kae e lauefa atu te uiga tonu o te “fina lalolagi.”
15 A te pati Eleni ko te por·neiʹa telā ne ‵fuli ki te “fina lalolagi,” e lauefa ‵ki tena uiga. E fakauiga ki te faiga ne tino seki a‵vaga a faifaiga fakatauavaga e aofia i ei te fakaaogā ‵se o koga tapu. E aofia i te por·neiʹa a faifaiga fakatauavaga kolā e fakaaogā i ei te gutu (oral sex), te muli (anal sex), mo te milimiliga o se isi tino ke fakamalie ei ona manakoga fakatauavaga (masturbating)—ko faifaiga kolā e masani o fai i fale tali tāgata. A tino kolā e fai mai me i faifaiga konā e se ko te “fina lalolagi” e fakava‵lea ne latou a latou eiloa kae ko ‵tō atu ki te malei e tasi tenā a Satani. (2 Timoteo 2:26) E se gata i ei, a te tumau i te ‵mā e se fakauiga fua ki te sē fai o faifaiga finalalolagi. Ke ‘‵tele keatea mai te finalalolagi,’ e ‵tau o ‵kalo keatea tatou mai mea lai‵lai mo faifaiga sōnafai kolā e mafai o iku ki te agasala matagā ko te finalalolagi. (Efeso 4:19) I te faiga tenā e fakatumau ei ne tatou te ‵tou tulaga ‵mā.
Ke ‵Kalo Keatea Mai te Mea Fakamataku ko te Fai Fāmau Valea
16. Ko te taimi fea e ‵lei ei te fakaasiatuga o lagonaga fakafāmau, e pelā mo te mea ne fakaasi mai i te Tusi Tapu?
16 Kafai e fia tumau tatou i te ‵mā, e ‵tau o iloa ne tatou a te suā mea fakamataku telā ko te fai fāmau valea. E fai mai a nisi tino me i te fai fāmau e se se mea masei. E tonu, e isi eiloa se taimi mo te koga mō faifaiga penā. Ne lavea atu me ne “moe tasi” a Isaako mo Lepeka, telā ne fakamaoni atu ei me ne seki fai fua laua mo fai se tau tuagane. (Kenese 26:7-9) Kae ko laua se tauavaga. Ne ‵lei eiloa te fakaasiatuga o lā lagonaga i a laua eiloa. Kae e se ‵pau te mea tenā mo faifaiga fakafāmau.
17. Se a te fai fāmau valea, kae e mafai pefea o pule atu ki ei?
17 E mafai o fakamatala atu penei te uiga o te fai fāmau valea: ko te fia‵fai e aunoa mo se manakoga ke avaga. E faigatā o iloa atu a uiga o tino, tela la, e mautinoa eiloa me e malaku a auala e mafai ei o fai fāmau latou, a ko nisi auala e se laveagofie. (Faataoto 30:18, 19) Tela la, e se mafai o faka‵lei aka ne tulafono ma‵keke a te mea tenei. I lō te faiga o se tulafono makeke, e isi se mea telā e sili atu tena aogā—ko te iloilo faka‵lei ne koe a koe eiloa mo te fakaaogāga tonu o akoakoga fakavae i te Tusi Tapu.
18. Se a te mea e fakamalosi atu ki nisi tino ke ta‵fao ki lagonaga o nisi tino, kae kaia e fakalogo‵mae ei te mea tenā?
18 Kafai e fakamaoni tatou ki a tatou eiloa, kāti ka taku ‵tonu mai ne te tokoukega o tatou me kafai e fiafai mai se tino, e lagona eiloa ne koe te maio. A te mea tenā se lagonaga masani. Kae e mata, ka fakaaogā ne koe te tulaga tenā ke sinā ‵nau aka eiloa tena fiafai—ko te mea fua ke lauiloa koe io me ke fiafai mai fua se tino? Kafai e penā loa, e mata, ne mafaufau koe ki te logo‵mae telā ka māfua mai i ei? E pelā mo te Faataoto 13:12, e fai mai penei: “Kafai ko sē taunu te fakamoemoega, ko tena uiga, ko te loto foki ko fanoanoa.” Kafai e sōna fai fāmau koe mo se tino, kāti ka sē iloa ne koe me ka pokotia pefea te tino tenā i ei. Kāti ka fakamoemoe te tino tenā ke momea aka te fesokotakiga kae ke iku atu eiloa ki te avaga. A te fanoanoa telā ka iku mai i ei, ka tuki mo‵momo ei te loto. (Faataoto 18:14) A te tafao ki lagonaga o nisi tino mo te iloa tonu se fakasauāga matagā.
19. E mafai pefea o fakamataku ki tauavaga Kelisiano a te tafao ki lagonaga o nisi tino?
19 Kae e sili atu i te tāua ke ‵kalo keatea a tino a‵vaga mai te mea tenā. Se mea ‵se ke fiafai ki se tino avaga—io me se tino avaga ke fiafai ki se isi tino. Se mea fakafanoanoa me ko oti ne talia ne nisi Kelisiano te manatu ‵se me e ‵lei fua te fiafai mo se isi tino i tafa o tena avaga. E fakaasi atu ne nisi tino a mea i olotou‵kano loto ki se “taugasoa” penā, ke oko ki te fakaasiatuga o olotou mafaufauga ‵funa kolā e se ti fakaasi atu ki olotou avaga. E iku atu i ei ki te fakamalosiakaga o lagonaga fia‵fai kolā e fakasēaogā kae fakamasei i ei te fakaipoipoga. Se mea ‵lei ke masaua faeloa ne Kelisiano a‵vaga a pati polopoloki a Iesu e uiga ki te mulilua—me e kamata mai eiloa i te loto. (Mataio 5:28) Tela la, ke na puipui ‵tou loto kae ‵kalo keatea mai tulaga kolā e mafai o takitaki atu ei tatou ki ikuga ma‵sei.
20. E ‵tau o amanaia pefea tatou ki ‵tou tulaga ‵mā?
20 E tonu, e se se mea faigofie ke tumau i te ‵mā i te lalolagi sōnafai tenei. Masaua la, me e faigofie ‵ki atu ke fakatumau tou tulaga ‵mā i lō te galo kae toe taumafai ke maua mai. E tonu, e ‘lasi te loto fakamagalo’ o Ieova kae e mafai o faka‵mā ne ia a tino kolā e sala‵mo tonu ki olotou agasala. (Isaia 55:7) Kae e se puipui ne Ieova a latou kolā e finalalolagi mai ikuga o olotou amioga. E mafai o tumau a ikuga ma‵sei konā i te fia o tausaga, io me ko te olaga kātoa. (2 Samuelu 12:9-12) Ke na fakaaogā so se auala ke puipui ei tou loto. Ke na kilo atu ki tou tulaga ‵mā i mua o Ieova e pelā me se koloa tāua—kae ke sē tiakina eiloa ne koe!
Ka Tali Mai Pefea ne Koe?
• Se a te tulaga ‵mā, kae kaia e tāua malosi ei?
• E mafai pefea o puipui a ‵tou loto?
• Ne a mea e aofia i te ‵kalo keatea mai te finalalolagi?
• Kaia e ‵tau ei o ‵kalo keatea tatou mai te fai fāmau valea?
[Ata i te itulau e 9]
E mafai o fakamataku te motoka māfai e se fakatele faka‵lei
[Ata i te itulau e 10]
Se a te mea e mafai o tupu māfai e fakasēaogā ne tatou a faka‵pulaga ke fakaeteete?
[Ata i te itulau e 11]
A te fai fāmau mo te ‵ma e fakafiafia kae fakaaloalo atu ki te Atua