E Lavea Te Poto O Ieova I Mea Ne Faite

“A te uiga sē lavea o te Atua . . . ne fakaasi faka‵lei mai e alatu . . . i ana mea ne fai.”—LOMA 1:20.

1. Se a te ikuga e maua ne tino e tokouke i aso nei mai i te poto faka-te-lalolagi?

E FAKAAOGA valevale sāle ne tino a te pati ko te “poto.” E fai mai a nisi tino me e poto se tino māfai e uke ana mea e iloa. Kae ko tino kolā e ‵kilo atu ki ei e pelā me e ‵poto, e se mafai o tuku mai ne latou a takitakiga kolā e fakatalitonugina ke maua ei se pogai aoga i te olaga. E ‵kese mai i ei, ko latou kolā e talia ne latou ke tau‵tali atu ki fakamalosiga a tino ‵poto konā ka iku atu ki te fai e pelā me “e peipei ne galu, io me agina foki ne matagi o akoakoga.”—Efeso 4:14.

2, 3. (a) Kaia e fai ei a Ieova mo fai “te Atua poto e tokotasi”? (e) E ‵kese pefea te poto mai te Atua mo te poto o te lalolagi?

² Ko oko eiloa i te ‵kese o tino kolā e maua ne latou te poto tonu, telā e Pogai mai i a Ieova te Atua! E fai mai te Tusi Tapu ki a tatou me i a Ieova ko “te Atua poto e tokotasi.” (Loma 16:27) E iloa ne ia a mea katoa e uiga ki te lagi mo te lalolagi, e aofia i ei a mea katoa mo te auala ne faite ei. A tulafono e uiga ki te lalolagi—kolā e fakalagolago ki ei a tino i faiga o olotou sukesukega—ne fakatoka katoa ne Ieova. Tela la, e se poi a ia i mea kolā e faite ne tino, kae e se ofo foki a ia i poto o tino kolā e fakamaluga aka ne latou. A “te mea telā e manatu ki ei te lalolagi nei me se poto, se mea valea fua i te Atua.”—1 Kolinito 3:19.

³ E fai mai te Tusi Tapu ki a tatou me i a Ieova “e aumai ne ia te poto” ki ana tavini. (Faataoto 2:6) E se pelā mo poto o tino, a te poto telā e aumai mai te Atua e se mafai o sē aoga. I lō te fai penā, e fakatāua mai i ei a faka‵tauga ‵lei kae e fakavae ki te iloa mo te malamalama tonu. (Faitau te Iakopo 3:17.) Ne ofo a te apositolo ko Paulo i te poto o Ieova. Ne tusi mai a ia: “Tapa! Ko oko eiloa i te ‵poko o te maukoloa, mo te poto mo te malamalama o te Atua! E faigata o sukesukegina ana fakamasinoga, e faigata foki o iloa ona auala.” (Loma 11:33) Ona ko Ieova ko te ‵toe tino poto, e tali‵tonu tatou me e takitaki tatou ne ana tulafono i te ‵toe auala ‵lei ke ola i ei. E se gata i ei, e iloa ne Ieova a mea e uke atu i lō so se tino e uiga ki mea kolā e ‵tau o fai ke fia‵fia ei tatou.—Faataoto 3:5, 6.

Iesu—“Se Tagata Poto i te Fakatutu”

4. Se a te auala e tasi e mafai ei o iloa ne tatou te poto o Ieova?

4 E mafai o lavea atu te poto o Ieova, fakatasi mo ana nisi uiga kolā e se mafai o fakanafagina, i ana mea ne faite. (Faitau te Loma 1:20.) Mai i te ‵toe mea lasi ke oko ki te ‵toe mea foliki, e fakaasi mai i mea ne fai ne Ieova ana uiga. Faitalia me e ‵kilo atu tatou ki fea—ki te lagi io me ki te laukele mai lalo o ‵tou vae—e maua ne tatou a fakamaoniga e lava kae ‵toe e uiga ki te lasi o te poto mo te alofa o te Mafuaga. E mafai o iloa ne tatou a mea e uiga ki a ia mai te mafaufau ki mea kolā ne fai ne ia.—Salamo 19:1; Isaia 40:26.

5, 6. (a) I tafa o Ieova, ko oi ne aofia i te faitega o mea? (e) Ne a mea ka mafau‵fau tatou ki ei, kae kaia?

⁵ E se ko Ieova tokotasi fua ne nofo atu i te taimi ne ‘faite ei ne ia te lagi mo te lalolagi.’ (Kenese 1:1) E fakaasi mai i te Tusi Tapu me koi tuai o faite a mea katoa, ne faite ne ia se tino faka-te-agaga telā ne faite ei ne ia a nisi “mea katoa” e auala i a ia. A te tino faka-te-agaga tenā ko te Tama e tokotasi a te Atua—“ko te uluaki o mea katoa ne faite”—telā ne ola fakamuli i te lalolagi nei e pelā me ko te tagata ko Iesu. (Kolose 1:15-17) E pelā mo Ieova, e maua foki ne Iesu te poto. A te ‵tonuga loa, i te Faataoto mataupu e 8, e fakaata mai i ei a ia e pelā me ko te poto. E fakasino atu foki te mataupu tenā i te Tusi Tapu ki a Iesu e pelā me se “tagata poto i te fakatutu” a te Atua.—Faataoto 8:12, 22-31.

6 Tela la, e fakaasi mai te poto o Ieova mo tena Tagata Poto i te Fakatutu, ko Iesu, i te faitega o mea kolā e matea ki mata. Ke na mafau‵fau tatou ki fakaakoakoga e fa o mea ne faite kolā ne fakamatala mai i te Faataoto 30:24-28 e pelā me ko oko eiloa i te “poto.”a

Se Akoakoga e Uiga ki te Galue Malosi

7, 8. Ne a manatu ‵tonu e uiga ki te lo e fakaofoofogia ki a koe?

⁷ Kafai e iloilo aka ne tatou te auala ne faite ei mo olotou galuega, e mafai eiloa o maua ne tatou ne akoakoga aoga mai i mea kolā e mafai o aofia i toe “manu fo‵liki eiloa.” E pelā mo te poto telā e lavea atu i te lo.—Faitau te Faataoto 30:24, 25.

⁸ E tali‵tonu a nisi tino fai sukesukega me kāti e nofo pelā ki te 200,000 o lo ki te tino e tokotasi, e ga‵lue malosi latou katoa i luga i te laukele kae mai lalo ifo o te laukele. E fakatoka a lo ki potukau, kae e maua atu i te ukega o potukau konā a vaegā lo e tolu: ne tupu fa‵fine, tagata, mo tino ga‵lue. E fesoasoani atu a potukau takitasi i auala kese‵kese ki te tausiga o manakoga o potukau konā. E tasi te vaegā lo, ko ia loa ko apo i te fai fatoaga. E fakamalū, e ‵toki, kae velevele ne te tamā manu tenei tena fatoaga i auala kolā e mafai ei o ‵fua malosi mai a mea‵kai i ei. Ne maua aka ne tino sukesuke me i te manu apo tenei i te fai fatoaga e fulifuli ana taumafaiga e ‵tusa mo te uke o mea‵kai e manakogina ne tena potukau.b

9, 10. E mafai pefea o fakaakoako tatou ki te lo i te galue malosi?

⁹ E mafai o maua ne tatou a mea aoga mai i lo. E akoako mai latou me e manakogina a taumafaiga mo te loto fiafia māfai e fia maua ne tatou a fuataga ‵lei. E fai mai te Tusi Tapu: “A tino paie e ‵tau o onoono ki manu ko lo, kae taumafai o tauloto te olaga e ola ei latou. E seai se takitaki, io me se pule o latou, kae e fakaputu olotou meakai i te tau ‵vela, o fakatoka mō te tau ‵moko.” (Faataoto 6:6-8) A Ieova mo tena Tagata Poto i te Fakatutu, ko Iesu ne tino ga‵lue malosi. “A toku Tamana e galue faeloa ke oko mai ki te aso tenei; e penā foki au.”—Ioane 5:17.

10 E pelā mo te ‵tou fakaakoako ki te Atua mo Keliso, e ‵tau foki mo tatou o ga‵lue malosi. Faitalia me se a te ‵tou tofiga i te fakapotopotoga a te Atua, e ‵tau mo tatou katoa o ‘ga‵lue malosi i te galuega a te Aliki.’ (1 Kolinito 15:58) Tela la, e ‵tau mo tatou o faka‵logo ki pati fakamalosi a Paulo ki Kelisiano i Loma: “Ga‵lue malosi, kae ke se paie koutou. Ke tavini atu koutou ki te Aliki [ko Ieova] mo te loto ko ‵fonu i te fakamaoni.” (Loma 12:11) E se maumau ‵tou taumafaiga i te faiga o te loto o Ieova, me e fakatalitonu mai te Tusi Tapu: “Me i te Atua e fai mea tonu. E se mafai foki o puli i a ia a galuega ne fai ne koutou, io me ko te alofa ne fakaasi ne koutou mō ia.”—Epelu 6:10.

Puipuiga Mai Logo‵maega Faka-te-Agaga

11. Fakamatala mai a nisi foliga mo uiga o te lokipatia.

¹¹ A te lokipatia [rock badger] ko te suā manu foliki foki telā e mafai o maua ne tatou a akoakoga tāua mai i a latou. (Faitau te Faataoto 30:26.) E tai foliga pelā me se lapiti telā e toe‵toe kae puku‵puku ana taliga kae toe‵toe foki ana vae. E nofo atu te tamā manu tenei i koga fatufatua. E puipui a te lokipatia ne ana mata kolā e ‵kite malosi, kae e puipui foki a ia ne pūga mo ana i tafatafa o tāulu o mauga kolā e nofo atu a ia i ei, mai i manu fakama‵taku. Ne faite eiloa te lokipatia ke olaola ‵lei i koga kolā e ‵nofo fakatasi ei a manu e uke penā, telā e maua ei te puipuiga mo te fesoasoani ke fakamafanafana ei latou i te tau ‵moko.c

12, 13. Ne a akoakoga e mafai o maua ne tatou mai i te lokipatia?

¹² Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te lokipatia? Muamua la, ke mafaufau me i te manu tenei e se mafai o tuku faka‵sau atu ki mea fakama‵taku. I lō te fai penā, e fakaaoga faka‵lei ne ia ana mata ‵kite ke lavea ‵mao ne ia a manu fakama‵taku, kae e nofo fakapilipili faeloa a ia ki pūga mo ana kolā e mafai o sao a ia i ei. E penā foki loa tatou, e ‵tau o matapula‵pula malosi tatou ko te mea ke mafai o lavea faka‵lei a mea fakama‵taku kolā e māfua mai i te lalolagi a Satani. Ne fakamalosi atu a te apositolo ko Petelu ki Kelisiano: “Ke toka kae matapula‵pula foki koutou! Me i te otou fili, telā ko te Tiapolo, e fanofano tele e pelā mo se leona fekai, e salasala ki te tino ke kai ne ia.” (1 Petelu 5:8) I te taimi koi nofo atu ei a ia i te lalolagi, ne tumau a Iesu i te matapulapula, kae toka o ‵teke atu ki taumafaiga katoa a Satani ke fakamasei Tena fakamaoni. (Mataio 4:1-11) Ne tuku mai ne Iesu se fakaakoakoga ‵lei ki ana soko!

¹³ E tasi te auala e mafai ei o matapula‵pula tatou ko te taumafai o fakaaoga faka‵lei a te puipuiga faka-te-agaga telā ko oti ne tuku mai ne Ieova ki a tatou. E se ‵tau lele eiloa o fakata‵mala ki te sukesuke ki te Muna a te Atua mo te kau ki fakatasiga Kelisiano. (Luka 4:4; Epelu 10:24, 25) E se gata i ei, e pelā mo te lokipatia telā e ola ‵lei māfai e ‵piki ‵mau ki te lotou potukau, e ‵tau foki o ‵piki ‵mau tatou ki ‵tou taina Kelisiano kolā e mafai o fakatau “fakaloto malosi” ei tatou. (Loma 1:12) Mai i te faiga o mea kolā e mafai ei o maua ne tatou te puipuiga a Ieova, e fakaasi atu ne tatou me e lotoma‵lie tatou ki te faisalamo ko Tavita, telā ne tusi mai: “A te Aliki [ko Ieova] ko toku ‵pui, a Ia foki ko toku olo malosi. A toku Atua ko toku ‵pui e sao ei au. E puipui ne ia a au e pelā me se talita; e fakamalu ne ia au kae tausi mai foki ke sao au.”—Salamo 18:2.

Te ‵Tu ‵Mautakitaki Faitalia a Tekemaiga

14. E tiga eiloa e se fakaofoofogia a te sē akelise e tasi, ne a pati e mafai o fai atu e uiga ki se potukau o sē akelise?

¹⁴ E mafai foki o maua ne tatou a akoakoga tāua mai i sē akelise. A te sē akelise e tasi, e lua inisi fua tena loa, e mafai o se ofo malosi tatou i ei, kae e fakaofoofogia eiloa se potukau o sē akelise. (Faitau te Faataoto 30:27.) Ona ko te lauiloa i tena fakamasei lakau, e mafai o fakamasei katoatoa ne se potukau o tamā manu fo‵liki kae fakama‵taku konei se fatoaga lasi telā ko toka o ‵kati. E fakatusa ne te Tusi Tapu a te logoā mai o se potukau o tamā manu konā, e aofia i ei a sē akelise, e pelā me ne kaliota kae pake‵ke mai foki pelā me ne mouku paku‵paku i loto i se afi. (Ioelu 2:3, 5) Ne faka‵ka ne tagata a afi ke fakagata te ua‵lolo mai o sē akelise, kae e se aoga sāle olotou togafiti konei. Kaia? E tamate fua a afi ne foitino o sē akelise, kae e olo atu eiloa ki mua a te ‵toega o latou e aunoa mo te fakatalave. E aunoa mo se tupu io me se takitaki, e gasue‵sue a potukau o sē akelise e pelā me se kautau telā e fakatoka faka‵lei, kae toeitiiti ko manumalo faeloa latou i so se mea faigata.d—Ioelu 2:25.

15, 16. E fai pefea a tino talai o te Malo i aso nei e pelā mo se potukau o sē akelise?

¹⁵ Ne fakatusa ne te pelofeta ko Ioelu a galuega a tavini a Ieova ki faifaiga a sē akelise. Ne tusi mai a ia: “A sē akelise e taua e pelā me ne tino tau, e ‵kake i ‵pui e pelā me ne sotia. E olo faeloa ki mua, e se mafai eiloa o ‵fuli ki se koga, io me ‵pono sua sē akelise ne suā sē akelise. E fakatau ‵tele latou i loto i ‵pui a te fili, [“kae kafai e ‵siga a nisi o latou i matasana ‵ka,” Tusi Paia, Samoa] kae e seai eiloa se mea e mafai o taofi [ei a nisi o] latou.”—Ioelu 2:7, 8.

16 Ko tafaga la te fetaui ‵lei o te valoaga tenei mo tino talai o te Malo o te Atua i aso nei! E seai ne “‵pui” o ‵tekemaiga e mafai o taofi aka ei te lotou galuega talai. I lō te fai penā, e fakaakoako atu latou ki a Iesu, telā e tumau i te faiga o te loto o te Atua faitalia me ne fakaseaoga a ia ne tino e tokouke. (Isaia 53:3) E tonu, ko oti eiloa ne ‘‵siga i matasana ‵ka’ a nisi Kelisiano ‵tonu mai te tamatega o latou e pelā me ne matulo ona ko te lotou fakatuanaki. Kae koi tumau eiloa te galuega talai, kae e gasolo aka foki eiloa ki luga te aofaki o tino talai o te Malo. A te ‵tonuga loa, ne fesoasoani atu faeloa a fakasauaga ki te fakasalalauatuga o te tala ‵lei ki tino kolā e seki lagona aka eiloa muamua ne latou te fekau o te Malo. (Galuega 8:1, 4) I te faiga o tau taviniga, e mata, ko oti ne fakaasi atu ne koe se lagonaga tai ‵pau mo sē akelise—faitalia te sē fia‵fia mo te ‵teke mai o tino?—Epelu 10:39.

“Puke ‵Mau ki te Mea ‵Lei”

17. Kaia e ‵piki ‵mau ei a vae o se pili ki koga mole‵mole?

¹⁷ E foliga mai me e se pokotia te pili mafolefole i te malosi o te maneta o te lalolagi. (Faitau te Faataoto 30:28.) A te ‵tonuga loa, e ofo malosi eiloa a saienitisi i te mafai ne te tamā manu tenei o kake aka i ‵pui mo fakaalo o fale e aunoa mo te ‵to ifo ki lalo. E mafai pefea ne te pili o fai te mea tenā? A te tonuga loa, e seai se mea e ‵miti ne ia io me e faka‵piki ki ei e pelā me se kulū. I lō mea konā, e tofu eiloa a matikao vae o te pili mo tamā mea pa‵pa kolā e ‵tu i ei a te fia afe o mea pelā me ne laulu toe‵toe. Kae tofu eiloa laulu takitasi konā mo tamā mea e fakaigoa ki filaments kolā e lau i selau mo olotou mata e pelā me ne sasa. Ko te malosi mai i filaments konā e sau ne ia se mea e ‵mafa atu i lō te foitino o te pili—e penā foki loa māfai e tele tou tagata i te fakaalo o se fola kilasi! E fai mai a saienitisi me e mafai o fakaaoga te poto mai vae o te pili mafolefole ke faite ki ei se kulū malosi ‵ki.e

18. E mafai pefea o fakamautinoa aka ne tatou me e ‘puke ‵mau tatou ki te mea tonu’?

¹⁸ Ne a mea aoga e mafai o tauloto ne tatou mai i te pili? E fakamalosi mai te Tusi Tapu ki a tatou: “Kaitaua ki te masei, kae puke ‵mau ki te mea ‵lei.” (Loma 12:9) E mafai o fai tatou ne fakamalosiga ma‵sei kolā e lauiloa i te lalolagi a Satani ke se puke ‵mau ki akoakoga fakavae a te Atua. E pelā mo te fai taugasoa ki tino kolā e se faka‵logo ki tulafono a te Atua—faitalia me ko te akoga io me ko galuega ‵togi io me e auala i nisi vaegā fakafiafiaga sē ‵lei—e mafai o pokotia i ei ‵tou fakaikuga ke fai te mea tonu. Ke mo a ma talia ne koe ke tupu te mea tenā ki a koe! E polopoloki mai te Muna a te Atua: “Ke mo a eiloa e talia ne koe ne ou mafaufauga e fai pelā i a koe ko gasolo aka o poto.” (Faataoto 3:7) I lō te fai penā, ke tautali atu ki pati fakatonutonu kae poto kolā ne tuku atu ne Mose ki tino o te Atua i aso mua: “E ‵tau mo koutou o ma‵taku ki a Ieova te otou Atua. Ko Ia fua e ‵tau o tavini kae ‵piki ‵mau koe ki ei.” (Teutelonome 10:20, Tusi Paia Samoa) Mai i te ‵piki ‵mau ki a Ieova, ka tau‵tali atu ei tatou ki a Iesu, telā ne fai mai penei e uiga ki a ia: “E fiafia koe ki te mea tonu kae takalialia ki te mea ‵se.”—Epelu 1:9.

Akoakoga Aoga Mai i Mea ne Faite

19. (a) Ne a uiga o Ieova e lavea ne koe i mea kolā ne faite? (e) E mafai pefea o maua ne tatou a mea aoga i te poto mai te Atua?

¹⁹ E pelā mo te mea ne lavea ne tatou, e lavea faka‵lei atu a uiga o Ieova i mea ne fai ne ia, kae tuku mai foki ne ana mea ne faite a akoakoga tāua mō tatou. A te momea aka o te ‵tou sukesuke ki galuega a Ieova, ko te momea aka foki o te ‵tou ofo i tena poto. A te ‵saga tonu ki te poto mai te Atua, ka momea aka ei te lasi o te ‵tou fia‵fia nei kae puipui foki ei tatou i aso mai mua. (Failauga 7:12) E tonu, ka fakatalitonu aka eiloa ne tatou a te ‵tonu o pati mautinoa i te Faataoto 3:13, 18, telā e fai mai: “Amutia te tagata e maua ne ia te poto mo te malamalama. A latou kolā e maua ne latou te poto e fia‵fia; kae maua foki ne latou te ola.”

[Fakamatalaga mai lalo]

E Masaua ne Koe?

Se a te akoakoga aoga e maua ne tatou mai i te . . .

• lo?

• lokipatia?

• sē akelise?

• te pili mafolefole?

[Ata i te itulau e 19]

E mata, e galue malosi koe e pelā mo te lo ko te leaf-cutting?