Ke Fakatakavale Ne Koe Te Masei” Mai Te Taofiofi O Te Kaitaua

“Aku fagasele, sa taui ma sui, . . . ka ke fakatakavale ne koe te masei ki te ‵lei.”​—LOMA 12:19, 21.

1, 2. Ne a fakaakoakoga ‵lei ne tuku mai ne nisi Molimau kolā e faima‵laga atu ki nisi koga?

NE FAKATALAVE a te malaga a se potukau o Molimau a Ieova e toko 34 ki te fakaulufalega o se ofisa lagolago ona ko fakalavelave i masini o te vakalele. A te malaga telā ne fakamoemoe ke oko atu i se itula e tasi ne ‵fuli ki te 44 itula i se malae vakalele e aunoa mo ne mea‵kai, vai, io me ko fale fo‵liki. Ne kamata o kaitaua a pasese e tokouke kae fakamatakutaku ne latou a tino ga‵lue i te koga tenā. Kae ne tokagamalie eiloa a taina mo tuagane konā.

² Fakamuli loa, ne oko atu a Molimau konā ki te koga telā ne olo latou ki ei i te taimi tonu i te vaega fakaoti o te polokalame o te fakaulufalega. E tiga eiloa te lotou fi‵ta, ne ‵nofo eiloa latou o sau‵tala fakatasi mo taina i konā. Fakamuli loa, ne iloa ne latou me i te lotou fakaakoakoga e uiga ki te kufaki mo te loto pulea ne lavea atu ne nisi tino. Ne fai atu se pasese e tokotasi ki tino ga‵lue o te vakalele tenā, “Moi se ‵nofo mai a te toko 34 o Molimau a Ieova i te vakalele tenei, e mafai eiloa o tupu se taua i te malae vakalele.”

Ko ‵Nofo Atu Tatou i se Lalolagi Uiga Kaitaua

3, 4. (a) I te auala fea kae pefea te leva ne pokotia ei a tino i te uiga kaitaua? (e) E mata, ne mafai o taofiofi ne Kaino tena kaitaua? Fakamatala mai.

³ A fakalavelave o te olaga i te lalolagi masei tenei e mafai o fai ne ia ke kaitaua a tino. (Failauga 7:7) E mafai o iku atu faeloa a te kaitaua tenei ki te fakatau takalia‵lia mo amioga fakasaua. Ko ‵tupu a taua i va o atufenua, kae aumai foki ne te manavase a kinauga ki kāiga e tokouke. Ne aofia a te uiga kaitaua mo amioga fakasaua i te kamataga eiloa. Ne tamate ne Kaino, te tama tagata matua a Atamu mo Eva, a tena taina foliki ko Apelu ona ko te loto masei. Ne fai ne Kaino a te uiga masei tenei mai tua o te fakamalosiatuga a Ieova ke taofiofi ana lagonaga kae ne tauto atu me ka fakamanuia ne ia tou tagata māfai e fakalogo a ia.​—Faitau te Kenese 4:6-8.

⁴ E tiga eiloa tena tulaga sē ‵lei katoatoa, ne isi eiloa se filifiliga ne fai ne Kaino. Ne seki mafai o taofi ne ia tena kaitaua. Tenā eiloa te pogai ne ‵losi atu ei ki a ia mō te uiga masei ne fai ne ia. I se auala tai ‵pau, e fai ne te ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa ke faigata o ‵kalo keatea tatou mai uiga mo faifaiga kaitaua. Kae ko fakaopoopo mai foki a nisi fakalavelave ki te ‵tou loto mafatia i “taimi faiga‵ta” konei. (2 Timoteo 3:1) E pelā me se fakaakoakoga, e fai ne fakalavelave i mea tau tupe ke manava‵se tatou i mea tau lagonaga. Ne ‵soko tasi ne pulisimani mo fakapotopotoga i mea tau te kāiga a te fakalavelave i mea tau tupe mo te gasoloakaga o te uiga kaitaua mo amioga fakasaua.

5, 6. Se a te kilokiloga faka-te-lalolagi e uiga ki te kaitaua e mafai o pokotia tatou i ei?

⁵ E se gata i ei, e tokouke a tino kolā e fesokotaki mo tatou e “ma‵natu fakapito,” “fia ma‵luga,” kae e “mata kaitaua” foki. E faigofie ke maua ne tatou a vaegā uiga ma‵sei kae fai ei ke kaitaua tatou. (2 Timoteo 3:2-5) E tonu, e fakaasi mai faeloa i tamunei mo polokalame i TV a te taui ma sui e pelā me se mea ‵lei a ko amioga fakasaua e pelā me se faka‵leiga masani kae ‵lei ki fakalavelave. E fai ne tala masani ke ‵kilo atu a tino ki te taimi e “maua ei te taui” o te tino amio fakasaua​—e masani o tamate i se auala fakasaua ne te tino i o ia te ata.

⁶ E fakamalosi aka a vaegā fakamatalaga ‵loi penā ne te “agaga o te lalolagi” fakatasi mo te lotou pule, ko Satani kae e se ko auala o te Atua. (1 Kolinito 2:12; Efeso 2:2; Fakaasiga 12:12) E fakamalosi aka ne te agaga tenā a te tulaga sē ‵lei katoatoa kae e ‵teke katoatoa atu ki te agaga tapu o te Atua mo ana fuataga. E tonu, a te akoakoga tāua o te Lotu Kelisiano e se ko te ‵toe taui atu. (Faitau te Mataio 5:39, 44, 45.) Kae e mafai pefea o fakagalue katoatoa ne tatou a akoakoga a Iesu?

Fakaakoakoga ‵Lei Kae Ma‵sei

7. Se a te ikuga ne maua ne Simeona mo Levi ona ko te sē mafai ne lāua o taofiofi te lā kaitaua?

⁷ E ‵fonu te Tusi Tapu i pati fakatonutonu e uiga ki te taofiofi o te kaitaua kae aofia foki i ei a fakaakoakoga tāua o mea kolā e mafai o ‵tupu māfai e taofiofi ‵tou kaitaua io me se mafai o fai penā. Mafaufau ki te mea ne tupu i te taimi ne toe taui atu ei ne tama a Iakopo ko Simeona mo Levi a te pukemālōga ne Sekema a te lotou tuagane ko Tina. Ne “‵poi kae kaitaua” lāua. (Kenese 34:7) E se gata i ei, ne taua atu a nisi tama‵liki tagata a Iakopo ki te fa‵kai o Sekema, kaisoa kae puke fakapagota ne latou a fafine mo tama‵liki. Ne fai ne latou a mea katoa konei e sē ona fua ko Tina kae ne fai foki penā ona ko te fakamata‵mata. Ne mafau‵fau latou me ne fakalogo‵mae ne Sekema a latou e pelā foki mo te lotou tamana, ko Iakopo. Kae ne a mafaufauga o Iakopo e uiga ki olotou amioga?

8. Se a te mea e fakaasi mai i te tala o Simeona mo Levi e uiga ki te taui ma sui?

⁸ Ne fanoanoa malosi a Iakopo ona ko te mea matagā ne tupu ki a Tina, kae ne taku fakamasei ne ia a te mea ne fai ne ana tama tagata. Ne taumafai a Simeona mo Levi o ‵fuli a lā faifaiga, me ne fai mai penei: “E se talia ne māua ke faivalevale te ma tuagane e pelā me se tamafine tali tagata.” (Kenese 34:31) Kae e se tenā te gataga o te fakalavelave, me ne fanoanoa foki a Ieova. I tausaga e uke ko ‵teka, ne ‵valo mai ne Iakopo me ona ko amioga fakasaua, mo uiga kaitaua o Simeona mo Levi, ka salalau valevale a olotou tupuga i matakāiga o Isalaelu. (Faitau te Kenese 49:5-7.) Ao, ne fakafanoanoa atu lā uiga kaitaua ki te Atua mo te lā tamana.

9. Se a te mea telā ne toeitiiti ko kaitaua i ei a Tavita?

⁹ Ne ‵kese eiloa mai te tupu ko Tavita. Ne maua ne ia a avanoaga e uke ke taui ma sui, kae seki fai a ia penā. (1 Samuelu 24:3-7) Kae i te taimi e tasi, toeitiiti eiloa ko kaitaua a ia. Ne kaitaua se tagata e igoa ki a Napalu ki tagata a Tavita, e tiga eiloa ne puipui ne latou a mamoe mo tausi mamoe a Napalu. Toeitiiti ko taui atu ne Tavita a mea a Napalu ne fai ki ana tagata. I te taimi ne olo atu ei a Tavita mo ana tagata o taua atu ki a Napalu mo tena kāiga, ne fakailoa atu ne se tamataene ki a Apikaila, te avaga atamai a Napalu, e uiga ki te mea ne tupu kae fakamalosi atu ke gasuesue fakavave a ia. Ne fanatu fakavave a ia o fakafetaui ki a Tavita mo se meaalofa lasi. Ne fakatoese atu a ia mo te loto maulalo mō te sē āva o Napalu kae ne fakasino atu tou fafine ki te mataku o Tavita ki a Ieova. Ne toe foki mai te mafaufau o Tavita kae ne fai atu: “Au e fakafetai ki te Atua e ‵tusa mo tou alofa mai, e pelā foki mo te mea ne fai ne koe i te aso nei o taofi ne koe a au mai te fai o te agasala ko te tatino mo te taui atu foki toku puapuaga.”​—1 Samuelu 25:2-​35.

Te Kilokiloga a te Kelisiano

10. Se a te uiga e ‵tau o fakaasi atu ne Kelisiano ki te uiga ko te taui ma sui?

¹⁰ E fakaasi manino mai i te mea telā ne tupu ki a Simeona mo Levi e pelā foki a Tavita mo Apikaila me e ‵teke atu a Ieova ki te uiga kaitaua telā e se mafai o taofiofi mo amioga fakasaua kae e fakamanuia ne ia a taumafaiga a tino ke maua te filemu. “Fai te mea e mafai ne koutou, ko te mea ke maua te olaga filemu i te va o koutou mo nisi tino,” ko muna a Paulo. “Aku fagasele, sa taui ma sui, kae tuku eiloa ki te taui ma sui a te Atua, me ne fai mai te Tusi, ‘Muna a te Aliki, e a aku te taui ma sui, kae e a aku foki e toe ‵togi atu.’ Ikai, ‘kafai e fia kai tou fili, fagaigina; kafai foki e fia inu, fainugina; i te mea kafai e fai ne koe penā, ko te mea eiloa ko taema a ia i ana mea ma‵sei ne fai ki a koe [“ko tuku atu a malala ‵ka ki olotou ulu,” NW].’ Ke se fakatakavale koe ne te masei; ka ke fakatakavale ne koe te masei ki te ‵lei.”​—Loma 12:18-​21.a

11. Ne mafai pefea o taofiofi aka ne se tuagane e tokotasi a te kaitaua?

¹¹ E mafai o fakagalue aka ne tatou a te polopolokiga tenā. E pelā me se fakaakoakoga, ne fakaasi atu ne se tuagane tena fameo ki se toeaina e uiga ki tena pule fou i te galuega. Ne fai atu ne ia me i tena pule e masei kae se atafai. Ne kaitaua tou fafine ki tena pule kae ne manako o tiaki tena galuega. Ne fakamalosi atu a te toeaina ke mo a ma fai ne ia se mea masei. Ne loto malamalama a ia me e fai ne te tulaga kaitaua o te tuagane tenei ki faifaiga sē ‵lei a tena pule ke na masei atu a te fakalavelave. (Tito 3:1-3) Ne faka‵mafa atu ne te toeaina me kafai e maua fakamuli ne ia se isi galuega, e ‵tau foki o ‵fuli tena kilokiloga ki vaegā faifaiga sē atafai penā. Ne fakamalosi atu a ia ke atafai atu ki te pule e pelā mo tena atafai ki a ia eiloa, e pelā mo te mea ne akoako mai ne Iesu ke fai ne tatou. (Faitau te Luka 6:31.) Ne talia ne te tuagane tenei ke taumafai a ia ki ei. Se a te ikuga? Mai tua o ne nāi taimi, ne kamata ei o ‵kese a uiga o te pule, kae ne fakafetai atu foki a ia ki te tuagane tenei mō ana galuega.

12. Kaia e fakalogo‵mae ei a kinauga i te va o Kelisiano?

¹² Kāti e se ‵poi tatou māfai e ‵tupu a vaegā fakalavelave penei ki tino mai tua o te fakapotopotoga Kelisiano. E iloa ne tatou me e se ‵lei faeloa a te olaga i te fakanofonofoga a Satani kae e ‵tau o taua atu tatou ke ‵kalo keatea mai te uiga masei ko te kaitaua. (Salamo 37:1-​11; Failauga 8:12, 13; 12:13, 14) Kae kafai e ‵sae aka a fakalavelave i se taina io me se tuagane faka-te-agaga, e mafai o logo‵mae malosi tatou i ei. Ne toe fai mai se Molimau e tokotasi, penei, “A te mea faigata e tasi ki a au i te taimi ne vau ei au ki te munatonu ko te talia ne au o te manatu me i tino o Ieova e sē ‵lei katoatoa.” Kafai ko oti ne ‵vae kea‵tea koe mai se lalolagi sē alofa, e fakamoemoe eiloa koe me ka fakaasi atu ne tino katoa i te fakapotopotoga a te atafai faka-Kelisiano. Tela la, kafai ko fai ne se taina Kelisiano, maise eiloa te tino telā e maua ne ia a tauliaga, se faifaiga sē tonu i se auala telā e se ‵tau o fai ne se Kelisiano, e mafai o fakalogo‵mae kae fai ei ke kaitaua tatou. E mafai o fesili ifo tatou penei, ‘E mafai pefea o ‵sae aka a vaegā mea penei i tino o Ieova?’ A te ‵tonuga loa, ne ‵sae aka foki a vaegā mea penā i va o Kelisiano fakaekegina i aso o te kau apositolo. (Kalatia 2:11-​14; 5:15; Iakopo 3:14, 15) E ‵tau o ‵saga atu pefea tatou māfai e pokotia tatou i ei?

13. Kaia kae se a foki te auala e ‵tau ei o ga‵lue tatou ke manumalo i kinauga?

¹³ “Ne fakamasani au o ‵talo atu mō so se tino telā e fakalogo‵mae ne ia au,” ko pati a se tuagane telā ne taku atu muamua. “E fesoasoani mai faeloa te mea tenā.” E pelā mo te mea ko oti ne fai‵tau ne tatou, ne akoako ne Iesu tatou ke ‵talo atu mō tino kolā e fakasaua mai ki a tatou. (Mataio 5:44) Se mea ‵tau eiloa ke ‵talo atu tatou mō ‵tou taina mo tuagane faka-te-agaga! E pelā me se tamana telā e manako ke fakaasi atu ne tena tama a te alofa ki nisi tino, e manako foki a Ieova ke fai penā ana tavini i te lalolagi nei. E olioli tatou ke ola fakatasi i te filemu mo te fiafia ki te se-gata-mai, kae e akoako eiloa ne Ieova tatou ke fai penā i te taimi nei. E manako a ia ke fesoasoani atu tatou i te faiga o tena galuega sili. Tela la, ke na faka‵lei aka ‵tou fakalavelave io me “ke se saga koe” ki mea ‵se kae ke ga‵solo fakatasi tatou ki mua. (Faitau te Faataoto 19:11.) I lō te faka‵mao mai i ‵tou taina māfai ko ‵sae aka a fakalavelave, e ‵tau o fesoasoani atu tatou ki tino taki tokotasi ke tumau i tino o te Atua, mai lalo i te puipuiga o “lima e se-gata-mai” o Ieova.​—Teutelonome 33:27, Tusitapu Tauloto.

A te Atafai ki Tino Katoa e Maua i ei a Ikuga ‵Lei

14. E mafai pefea o taua atu tatou ki fakamalosiga a Satani e uiga ki te fia fakamavae‵vae?

¹⁴ Ko te mea ke taofi ne ia tatou mai te fakasalalau atu o te tala ‵lei, e taumafai eiloa a Satani mo ana temoni ke fakamakosu ne latou a kāiga mo fakapotopotoga fia‵fia. E taumafai latou o fakatupu a mavae‵vaega, me e iloa ne latou a te masei o te ‵nofo mavae‵vae. (Mataio 12:25) I te taua atu ki olotou fakamalosiga ma‵sei, e ‵tau o tau‵tali faka‵lei atu tatou ki te polopolokiga a Paulo: “A te tavini a te Aliki e se ‵tau mo ia o kinau kae ke alofa ki so se tino.” (2 Timoteo 2:24) Ke masaua me e se taua atu tatou ki “tino, kae taua mo malosi ma‵sei faka te tiapolo.” Ke manumalo i te taua tenei, e ‵tau o fakagalue aka ne tatou a meatau faka-te-agaga, e aofia i ei a te “takutaku atu a te Tala ‵Lei o te Filemu.”​—Efeso 6:12-​18.

15. E ‵tau o ‵saga atu pefea tatou ki taua mai i tino i tua atu o te fakapotopotoga?

¹⁵ Mai tua o te fakapotopotoga, e taua ‵tonu mai eiloa a fili o Ieova ki ana tino uiga filemu. E fakasaua ne nisi fili konei a Molimau a Ieova i te feitu faka-te-foitino. E fakamasei tatou ne nisi tino i nusipepa mo fono fakamasino. Ne fai atu a Iesu ki ana soko ke fakamoe‵moe latou ke tupu te mea tenei. (Mataio 5:11, 12) E ‵tau o ‵saga atu pefea tatou ki ei? E se ‵tau mo tatou o “taui atu te masei ki te masei,” i ‵tou pati mo faifaiga.​—Loma 12:17; faitau te 1 Petelu 3:16.

16, 17. Se a te fakalavelave faigata ne fakafesagai atu ki ei se fakapotopotoga e tasi?

¹⁶ Faitalia me ne a mea e fai mai ne te Tiapolo ki a tatou, e mafai o tuku atu ne tatou se molimau ‵lei mai te “fakatakavale ne koe te masei ki te ‵lei.” E pelā me se fakaakoakoga, ne ‵togi ne se fakapotopotoga i se fenua e tasi o te Pasefika se hall mō te Fakamanatuga. I te iloaga ne latou a te mea tenei, ne fai atu a ofisa o lotu i konā ki olotou tino ‵lotu ke maopoopo ki te hall tenā mō se lotu i te taimi o te Fakamanatuga. Kae ne fakatonu atu a te pule o pulisimani ki takitaki lotu konā ke fakaavanoa a te hall tenā mō Molimau i te taimi tenā. Kae i te okomaiga ki te itula tenā, ne ‵fonu eiloa te hall i tino o te lotu tenā kae ne kamata o fai te lotou sauniga.

¹⁷ I taimi ne olo atu ei a pulisimani o faimālō ke fakaavanoa a te hall, ne fanatu te pelesitene o te lotu tenā ki se tokotasi o toeaina kae fesili atu: “E mata, e isi se mea fakapito ne ma‵nako koutou ke fai i te afiafi tenei?” Ne fai atu a te taina tenei e uiga ki te Fakamanatuga, kae ne tali atu te tagata: “Io, e se iloa ne au!” Kae ne fai atu se pulisimani ki a ia i te taimi tenā: “Kae ne fakailoa atu ne matou ki a koe i te taeao nei!” Ne ‵fuli atu a te tagata lotu tenei ki te toeaina mo te fakamisikata fakaloiloi kae fai atu: “Ne a la au mea ka fai nei? Ko ‵fonu a te hall i tino. E mata, e manako eiloa koe ke ‵tuli ne pulisimani a matou ki tua?” Ne fakatoka ne ia a mea konei i se auala faitogafiti ko te mea ke fakafoliga atu me i Molimau ne tino fakasaua! Ne ‵saga atu pefea a ‵tou taina ki ei?

18. Ne ‵saga atu pefea a taina ki te mea masei tenei, kae se a te ikuga?

¹⁸ Ne tuku atu ne Molimau te avanoaga ke fai te lotou lotu i se āfa itula, kae ka oti, ko fai eiloa te lotou Fakamanatuga mai tua ifo i ei. Ne silia te taimi ne fai ei te lotu, kae i te taimi ne tiaki ei ne tino ‵lotu te koga tenā, ne kamata eiloa te Fakamanatuga i konā. I te suā aso, ne fakamaopoopo ne te malo se potukau o tino kolā e sukesuke ne latou a mea. I te iloaga ne latou te manatu tonu, ne faimālō ne te potukau tenā a te lotu ke faka‵pula atu me ne seki fakatupu ne Molimau a te fakalavelave, kae ko te pelesitene o te lotu. Ne fakafetai atu foki a te potukau tenei ki Molimau a Ieova mō te lotou loto kufaki i se tulaga faigata penā. Ne maua ne Molimau a ikuga ‵lei ona ko taumafaiga ke ‘maua te filemu i va o tino katoa.’

19. Se a te suā mea e mafai o ati aka ne ia a fesokotakiga filemu?

¹⁹ A te suā kī ki te fakatumauga o fesokotakiga filemu mo nisi tino ko te fakaaogaga o pati a‵lofa. Ka fakamatala mai i te suā mataupu a te uiga o pati a‵lofa mo te auala e mafai ei o ati aka kae fakagalue ne tatou.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• Kaia ko kaitaua malosi ei a tino i te lalolagi i aso nei?

• Ne a fakaakoakoga i te Tusi Tapu e fakaasi atu i ei a te tulaga e uiga ki te taofiofi io me ko te sē taofiofi o te kaitaua?

• E ‵tau o ‵saga atu pefea tatou māfai ko fakalogo‵mae tatou ne se taina Kelisiano?

• E ‵saga atu pefea tatou ki taua mai tino i tua atu o te fakapotopotoga?

[Ata i te itulau e 20]

Ne toe ‵foki atu a Simeona mo Levi​—mai tua o te otiga ne kaitaua lāua

[Ata i te itulau e 22]

A te fakaasi atu o te atafai e mafai o ‵fuli i ei a uiga o nisi tino