Ke Fakamalosi Aka Te Loto Maulalo Tonu
“E faka‵sao ne koe a latou kolā e loto malalo.”—2 SAMUELU 22:28.
1, 2. Ne a mea e tai ‵pau ei a tino pule e tokouke o te lalolagi?
E FAKAMAONI mai a pelimita i Aikupito e uiga ki tāgata kolā ne pule atu ki te fenua tenā. A nisi tino kolā ne lauiloa i tala mua ko Sanelivi mai Asulia, Alesana te Sili i Eleni, mo Iulio Kaisala i Loma. E tasi te mea e ‵pau ei a tino pule katoa konā. Ne seki lauiloa latou e pelā me ne tino loto mau‵lalo ‵tonu.—Mataio 20:25, 26.
2 Kai iloa aka eiloa ne koe se tino pule i a latou konā ne masani o saga atu ki tino ma‵lalo i tena malo kolā e ma‵nako ki se fesoasoani? E seai eiloa! Io me e fakaataata ne koe me e olo atu latou ki koga fatauvā kolā e ‵nofo i ei a tino loto māfatia ke fakamalosi atu ki a latou. Ko se faka‵tau eiloa i te ‵kese o te lotou kilokiloga ki tino fakaa‵lofa mai te kilokiloga a te Pule Tafasili i te Maluga i te lagi mo te lalolagi, ko Ieova te Atua!
Te ‵Toe Fakaakoakoga Sili o te Loto Maulalo
3. E pefea a faifaiga a te Pule Tafasili i te Maluga ki ana tino?
3 E se fakanafagina te maluga mo te sili o Ieova, kae “onoono faka‵lei eiloa ki te lalolagi, e ave ne ia a te malosi ki tino kolā e fakamaoni ki a ia.” (2 Nofoaiga Tupu 16:9) Kae ne a mea e fai ne Ieova māfai ko maua ne ia a tino tapuaki fakaa‵lofa kolā e loto māfatia ona ko mea faiga‵ta kese‵kese kolā e fe‵paki mo latou? “E ‵nofo fakatasi” a ia mo vaegā tino penā e auala i tena agaga tapu, “ke toe fakamalosi ne [ia] olotou loto mo olotou fakamoemoega.” (Isaia 57:15) Telā la, e mafai ei o tavini atu mo te fia‵fia ana tino tapuaki kolā ko toe ma‵losi mai. Ko tafaga la te lasi o te loto maulalo o te Atua!
4, 5. (a) E pefea a lagonaga o te faisalamo e uiga ki te auala e pule mai ei te Atua? (e) Se a te uiga o te “punou ifo” o te Atua ke fesoasoani atu ki “tino ma‵tiva”?
4 E seai eiloa se tino kai fakamalalo ifo i te auala telā ne fakamalalo ifo ei a te Aliki Sili i te lagi mo te lalolagi ko te mea ke fesoasoani atu ki tino agasala. Ne mafai o tusi mai te faisalamo: “A te Aliki e pule i malo katoa; a tena ‵malu e maluga i te lagi. E seai se tino e fakatusa ki ei te Aliki te ‵tou Atua. E nofo a ia i koga ma‵luga, kae punou ifo a ia ke lavea ne ia te lagi mo te lalolagi. E avake ne ia a te tino mativa mai tena olaga masei; e siki ake ne ia ki luga a tino sōgea mai te lotou puapuagātia.”—Salamo 113:4-7.
5 Onoono aka la ki te pati “punou ifo.” Kafai e fakasino atu ki tino, e mafai o sē ‵lei tena uiga, me e mafai o kilo ifo mo ‘te fia maluga ki tino ma‵lalo io me ko tino ma‵tiva.’ E se tāitāi eiloa o fakasino atu se uiga fakamatamata penā ki a Ieova te Atua, telā e ‵mā kae ‵malu kae e se “fakamatamata” foki. (Maleko 7:22, 23) Kae e mafai foki o fakauiga te pati “punou ifo” ki te fanaifo ki lalo ke ‵pau mo te tulaga o se tino malalo io me ko te fakamalalo ifo mai i se tulaga maluga māfai ko fesokotaki atu ki se tino malalo. Telā la, e ‵fuli ne nisi Tusi Tapu a te Salamo 113:6 e pelā me e fakamalalo ifo ne te Atua a ia eiloa. Ko oko eiloa i te fetaui ‵lei o te fakamatalaga tenā mo te ‵tou Atua loto maulalo telā e saga atu mo te alofa ki manakoga o ana tino tapuaki sē ‵lei katoatoa!—2 Samuelu 22:36.
Te Pogai ne Loto Maulalo ei Iesu
6. Se a te ‵toe faifaiga sili o te loto maulalo o Ieova?
6 A te ‵toe faifaiga sili o te loto maulalo mo te alofa o te Atua ko te ugamaiga o tena Tama fagasele eiloa e tokotasi ki te lalolagi kae ke tupu aka e pelā me se tino mō te fakaolataga o tino katoa. (Ioane 3:16) Ne akoako mai ne Iesu ki a tatou a te munatonu e uiga ki tena Tamana faka-te-lagi kae ne ofo atu tena foitino ‵lei katoatoa ke ave keatea ei a “agasala a te lalolagi.” (Ioane 1:29; 18:37) Mai te fakaakoako atu i se auala ‵lei katoatoa ki tena Tamana, e aofia i ei te loto maulalo o Ieova, ne loto fiafia Iesu o fai a mea kolā ne manako te Atua ke fai ne ia. Tenā eiloa te ‵toe fakaakoakoga sili o te loto maulalo mo te alofa ne fakaasi atu ne se tokotasi o mea ola ne faite ne te Atua. E se ko tino katoa ne fia‵fia ki te loto maulalo o Iesu, ke oko foki eiloa ki ana fili, ne ‵kilo atu latou ki a ia e pelā me ko “te ‵toe tino malalo eiloa.” (Tanielu 4:17) E tiga eiloa te feitu tenā, ne iloa ne te apositolo ko Paulo me e ‵tau o tau‵tali atu ana taina tali‵tonu ki a Iesu kae ke loto maulalo foki i olotou faifaiga, te suā tino ki te suā tino.—1 Kolinito 11:1; Filipi 2:3, 4.
7, 8. (a) Ne tauloto pefea ne Iesu a te loto maulalo? (e) Se a te mea ne fai atu ne Iesu ki tino kolā e mafai o fai mo ona soko?
7 Ne faka‵mafa mai ne Paulo te fakaakoakoga tafasili i te gali a Iesu, me ne tusi mai, penei: “A te faifaiga e ‵tau o maua ne koutou, ko te faifaiga foki telā ne fai ne Keliso Iesu: I tena nofoga i te lagi, ne iai mo ia a te ‵malu faka-Atua, kae ne pukemau ne ia te ‵malu fakaatua tenei. Mai luga i tona loto malie, ne tiakina katoatoa ne ia tona ‵malu faka-Atua, kae fai mo tavini. Ne liu tino a ia, ne fanau foki a ia i foliga faka te foitino. Ne loto malalo a ia kae ne sasale foki i te auala o te fakalogo muna, ke oko eiloa ki tona mate, telā ko tena mate i luga i te sataulo.”—Filipi 2:5-8.
8 Kāti ko fesili mai nisi tino, ‘Ne tauloto pefea ne Iesu a te loto maulalo?’ Ne maua eiloa ne ia te ‵toe mea aogā tenā ona ko tena fesokotakiga pili mo tena Tamana faka-te-lagi i te fia o tausaga, ko te taimi telā ne tavini atu ei a ia e pelā me “se tagata poto i te fakatūtū” i te faitega o mea katoa. (Faataoto 8:30) Mai tua o te ‵tekeatuga i Etena, ne lavea ‵lei atu ne te Tama toekimua a te Atua a faifaiga loto mau‵lalo a tena Tamana ki tino agasala. I te taimi ne nofo ei i te lalolagi, ne soko tonu eiloa a Iesu ki te loto maulalo o tena Tamana kae ne fai atu penei: “Ke amo ne koutou taku amoga, kae fakaakoako mai ki a au, me i a au e filemu kae loto malalo; e maua foki i ei ne koutou a te tokaga malie otou agaga.”—Mataio 11:29; Ioane 14:9.
9. (a) Se a te mea ne fiafia malosi ki ei a Iesu e uiga ki tama‵liki? (e) Se a te akoakoga ne akoako atu ne Iesu mai te fakaaogāga o se tamā tamaliki?
9 Ona ko te mea ne loto maulalo tonu eiloa a Iesu, ne seki ma‵taku a tama‵liki fo‵liki i a ia. I lō te ma‵taku, ne olo atu eiloa latou ki a ia. Ne fiafia malosi a ia ki tama‵liki kae ne saga tonu atu foki ki a latou. (Maleko 10:13-16) Se a te mea ne fiafia malosi ei a Iesu ki tama‵liki? E mautinoa eiloa me e maua ne latou a uiga ‵gali kolā e se fakaasi atu faeloa ne nisi o ana soko kolā ko ma‵tua. Se manatu tonu kae faigofie me e ‵kilo atu a tama‵liki ki tino ma‵tua e pelā me e ma‵luga atu i a latou. E mafai o lavea ne koe te mea tenei e auala i te uke o olotou fesili. E tonu, kafai e fakatusa ne tatou ki tino ma‵tua e tokouke, e sili atu te faigofie ke akoako a tama‵liki kae e se fakamata‵mata malosi foki latou. I te taimi e tasi, ne fakasino atu a Iesu ki se tamaliki foliki kae fai atu ki Ana soko: “Kafai e ‵fuli koutou ke pelā mo tama‵liki, e mafai ne koutou o ulu atu ki te Malo o te lagi.” Ne toe fai atu a ia: “A te tino e sili i te Malo o te lagi, ko te tino telā e fakamalalo ne ia a ia eiloa, ke pelā mo te tamaliki tenei.” (Mataio 18:3, 4) Ne toe fai atu a Iesu: “So se tino e loto fia sili, ka fakamalalogina. Ka ko ia telā e loto malalo, ka fakamalugagina.”—Luka 14:11; 18:14; Mataio 23:12.
10. Ne a fesili ka mafau‵fau tatou ki ei?
10 E faka‵sae aka ne te mea tonu tenā a fesili tāua konei. A te atiakaga o te loto maulalo tonu se vaega e tasi e faka‵na ki ei te ‵tou fakamoemoega ke maua te ola se-gata-mai, kae kaia la e faigatā ei ki Kelisiano i nisi taimi ke maua ne latou te loto maulalo? Kaia e faigatā ei ke fa‵ki tatou i ‵tou uiga ko te fia sili kae ‵saga atu ki mea faiga‵ta mo te loto maulalo? Kae se a te mea ka fesoasoani mai ki a tatou ke ati aka te loto maulalo tonu?—Iakopo 4:6, 10.
Te Pogai e Faigatā ei ke Loto Maulalo
11. Kaia e se ‵poi ei tatou me se mea faigatā ke fakaasi atu te loto maulalo?
11 Kafai e faigatā ki a koe ke loto maulalo, e se ko koe fua tokotasi e fai penā. I te 1920, ne fakamatala mai i te mekesini tenei a pati fakatonutonu i te Tusi Tapu e uiga ki te loto maulalo, penei: “E pelā mo te mea e lavea atu ne tatou i te lasi o te fakatāua ne te Aliki a te loto maulalo, e ‵tau o fakamalosi atu ei ki soko ‵tonu katoa ke fakamalosi aka ne latou te uiga tenei i aso katoa.” Kae ne taku ‵tonu mai ne te mekesini a te mea tonu tenei: “E tiga eiloa a pati fakatonutonu konei i te Tusi Tapu, ona ko te sē ‵lei katoatoa o tino, e foliga mai me i tino kolā e fai mo fai ne tino o te Aliki kae tau‵tali atu foki ki te auala tenei, e fe‵paki mo fakalavelave e uke, kae e sili atu te faigatā ki a latou a te uiga tenei i lō so se isi uiga aka.” Ko faka‵mafa mai i ei a te pogai e tasi e faigatā ei ki Kelisiano ‵tonu ke loto mau‵lalo—ko te ‵tou tulaga agasala e manako faeloa ki tavaega sē ‵lei. E fai eiloa penei ona ko te mea ne ‵tupu mai tatou katoa mai te tauavaga agasala, ko Atamu mo Eva, kolā ne tosina atu ki lā manakoga kaima‵nako.—Loma 5:12.
12, 13. (a) E fai pefea te lalolagi mo fai se fakalavelave ki te fakaasiatuga o te loto maulalo faka-Kelisiano? (e) Ko oi e fai ne ia ke momea aka eiloa te faigatā o te ‵tou taumafai ke ati aka te loto maulalo?
12 A te suā pogai e faigatā ei ke fakaasi atu ne tatou te loto maulalo, me e sikomia tatou ne te lalolagi telā e fakamalosi atu ki tino ke taumafai ke ma‵luga atu latou i nisi tino. E aofia i fakamoemoega masani o te lalolagi a te taumafai ke fakama‵lie aka a “manakoga agasala, ko mea e matea ne tino kae ma‵nako ki ei, mo mea katoa i te lalolagi nei kolā e fakamata‵mata ki ei a tino.” (1 Ioane 2:16) I lō te taliaga o vaegā manakoga faka-te-lalolagi penā, e ola a soko o Iesu i se olaga faigofie kae ‵saga tonu atu ki te faiga o te loto o te Atua.—Mataio 6:22-24, 31-33; 1 Ioane 2:17.
13 A te tolu o pogai e faigatā ei te fakaasiatuga o te loto maulalo me i te māfuaga o te fakamatamata, ko Satani te Tiapolo, e pule mai ki te lalolagi tenei. (2 Kolinito 4:4; 1 Timoteo 3:6) E fakamalosi aka ne Satani ana uiga ma‵sei. E pelā mo tena taumafaiga ke tapuaki atu a Iesu ki a ia ko te mea ke tuku atu ne ia a “malo o te lalolagi mo olotou ‵malu.” Ona ko te lasi o te loto maulalo o Iesu, ne ‵teke atu eiloa a ia mo te mautinoa ki te fakaosoosoga a te Tiapolo. (Mataio 4:8, 10) E penā foki loa i aso nei, e fakaosooso ne Satani a Kelisiano ke fia takutakua latou. I lō te fai penā, e tau‵tali atu a Kelisiano loto maulalo ki te fakaakoakoga a Iesu, mai te avatuga o tavaega mo te fakaaloalo ki te Atua.—Maleko 10:17, 18.
Te Fakamalosiakaga mo te Fakaasiatuga o te Loto Maulalo Tonu
14. Se a te “loto malalo fakaloiloi”?
14 I tena tusi ki te kau Kelisiano i Kolose, ne fakailoa atu ne te apositolo ko Paulo ke fakaeteete i te fakaasi fakaloiloi atu o te loto maulalo ke ofo ei a tino. Ne fakamatala mai ne Paulo te mea tenei e pelā me se “loto malalo fakaloiloi.” A tino kolā e fakaasi fakaloiloi atu fua ne latou te loto maulalo e se ne tino e ma‵losi i te feitu faka-te-agaga. I lō te fai penā, e fakaasi lēmū atu ne latou i a latou “e ‵fete” i te fakamata‵mata. (Kolose 2:18, 23) Ne fakasino atu Iesu ki fakaakoakoga o te vaegā loto maulalo fakaloiloi penā. Ne taku fakamasei ne ia te kau Falesaio ona ko olotou ‵talo fia fakaasiasi mo te auala e fakaliki‵liki ei latou i te fanoa‵noa kae fakama‵sei olotou mata ko te mea ke lavea ne tino. E ‵kese mai i ei, ko te mea ke talia ne te Atua a ‵tou ‵talo totino, e ‵tau o fai atu i te loto maulalo.—Mataio 6:5, 6, 16.
15. (a) Se a te mea e mafai ne tatou o fai ke fakatumau ei te loto maulalo? (e) Ne a nisi fakaakoakoga ‵lei o te loto maulalo?
15 E fesoasoani atu ki Kelisiano ke tumau i te loto maulalo mai te ‵saga tonu atu ki toe fakaakoakoga ‵lei o te loto maulalo, ko Ieova te Atua mo Iesu Keliso. E aofia i te mea tenei a te faiga faeloa o sukesukega ki te Tusi Tapu mo tusi faka-te-Tusi Tapu kolā e tuku mai e auala i “te tavini fakamaoni kae poto.” (Mataio 24:45) E tāua a vaegā sukesukega penā ki ovasia Kelisiano, ko te mea ke “fakamao ei [latou] mai te manatu pelā i a [latou] e sili atu” i olotou taina. (Teutelonome 17:19, 20; 1 Petelu 5:1-3) Ke mafaufau ki fakaakoakoga e uke o tino kolā ne fakamanuiagina ona ko te lotou loto maulalo, e pelā mo Luta, Hana, Elisapeta, mo nisi tino aka e tokouke. (Luta 1:16, 17; 1 Samuelu 1:11, 20; Luka 1:41-43) Mafaufau foki la ki fakaakoakoga ‵lei o tino ma‵luga kolā ne tumau i te loto maulalo i te tavini atu ki a Ieova, e pelā mo Tavita, Iosia, Ioane te Papatiso, mo te apositolo ko Paulo. (2 Nofoaiga Tupu 34:1, 2, 19, 26-28; Salamo 131:1; Ioane 1:26, 27; 3:26-30; Galuega 21:20-26; 1 Kolinito 15:9) Kae e a te fia o fakaakoakoga ‵lei o te loto maulalo kolā e maua atu ne tatou i te fakapotopotoga Kelisiano i aso nei? Mai te mafaufau ‵loto ki fakaakoakoga konei, ka fesoasoani atu ei ki Kelisiano ‵tonu ke “‵pei ki te gatu o te loto malalo, ko te mea ke fakatau tavini koutou.”—1 Petelu 5:5.
16. E fesoasoani mai pefea te taviniga faka-Kelisiano ke fakaasi atu ne tatou te loto maulalo?
16 A te kau atu faeloa ki te taviniga faka-Kelisiano e mafai foki o fesoasoani mai ke loto mau‵lalo tatou. A te loto maulalo e fai ei tatou ke ma‵goi ‵tou galuega māfai ko olo atu ki tino sē masani mo tatou kolā e maua ne tatou mai fale ki fale mo nisi koga aka foki. E aogā malosi eiloa te mea tenei māfai ne seki fiafia io me ne seki āva mai a tino i te fale i te taimi muamua ki te fekau o te Malo. E fakafesiligina faeloa ‵tou talitonuga, kae e mafai o fesoasoani atu te loto maulalo ki te Kelisiano ke tumau i te tali atu ki fesili konā “i te loto malalo mo te āva.” (1 Petelu 3:15, 16) Ko oti ne olo atu a tavini loto maulalo a te Atua ki koga ‵fou kae ne fesoasoani atu ki tino kolā e ‵kese olotou tuu mo olotou vaegā olaga. E mafai eiloa o fakafesagai a vaegā tavini loto mau‵lalo penā mo te mea faigatā ko te tauloto ki se ‵gana fou ko te mea ke mafai o fesoasoani faka‵lei atu latou ki tino kolā e ma‵nako latou o talai atu ki ei te tala ‵lei. E ‵tau eiloa o fakamālō atu ki a latou!—Mataio 28:19, 20.
17. Ne a tiute faka-Kelisiano e manakogina i ei te loto maulalo?
17 Ona ko te loto maulalo, ne fai ei ne tino e tokouke olotou tiute faka-Kelisiano, mai te fakamuamua ne latou a manakoga o nisi tino i lō olotou manakoga. E pelā mo te tamana Kelisiano, e taofi aka ne ia a mea kolā e fiafia a ia o fai ona ko te loto maulalo, ke fakatoka kae fai foki ne ia se akoga faka-te-Tusi Tapu mo ana tama‵liki telā e aogā. E fesoasoani atu foki te loto maulalo ki tama‵liki ke āva kae faka‵logo ki olotou mātua, kolā e se ‵lei katoatoa. (Efeso 6:1-4) Ko fāfine kolā e se tali‵tonu olotou avaga, e masani o fe‵paki mo tulaga kolā e manakogina ei te loto maulalo ko te mea ke mafai o tali‵tonu olotou avaga ki te munatonu ona ko “te ‵ma mo te ‵tonu [olotou] amioga.” (1 Petelu 3:1, 2) A te loto maulalo mo te alofa sē kaiū ne uiga tāua ‵ki māfai e tausi atu tatou mo te atafai ki manakoga o mātua kolā e ma‵saki kae ko ma‵tua foki.—1 Timoteo 5:4.
E Faka‵lei Aka ne te Loto Maulalo a Fakalavelave
18. E mafai pefea o fesoasoani mai te loto maulalo ke faka‵lei aka a fakalavelave?
18 E se ‵lei katoatoa a tavini faka-te-foitino katoa a te Atua. (Iakopo 3:2) I nisi taimi, e mafai o sae aka se kinauga io me se tamā fakalavelave i te vā o Kelisiano e tokolua. Kāti e maua ne se tino tokotasi se pogai tonu ke fāmeo e uiga ki te suā tino. E masani eiloa o faka‵lei a vaegā fakalavelave penā māfai e fakagalue aka a pati fakatonutonu konei: “Ke fakatau fesoasoani koutou i a koutou eiloa, ke fakatau fakamagalo foki koutou i a koutou eiloa, manafai e isi se mea e se malie ei te suā tino ki te suā tino. E pelā mo te Aliki ko oti ne fakamagalo ne ia koutou, e ‵tau foki mo koutou o fakatau fakamagalo.” (Kolose 3:13) A te ‵tonuga loa, e se se mea faigofie ke tautali atu ki te fautuaga tenei, kae ka fesoasoani mai eiloa te loto maulalo ke fakamasani tatou ki ei.
19. Ne a mea e ‵tau o masaua ne tatou māfai ko fai‵pati atu tatou ki se tino telā ne fakalogo‵mae ne ia tatou?
19 Kāti e mafaufau se Kelisiano i nisi taimi, me ko tō faigatā se mea ‵se ke fakapuli atu. Ka fesoasoani atu eiloa te loto maulalo ke faipati atu ki te tino fai mea ‵se mo te fakamoemoega ke maua se vā filemu. (Mataio 18:15) A te pogai e tasi e tumau ei a fakalavelave i vā o Kelisiano me e maua ne se tino e tokotasi io me ko laua tokolua a te uiga ko te fakamatamata telā ko se fia taku ‵tonu atu ei ne se tino i a ia ko ‵se. Io me ko te tino telā e fanatu muamua ki te suā tino, e mafai o faipati fia amiotonu, kae kote atu foki. E ‵kese mai i ei, a te tino loto maulalo tonu, ka ma‵goi eiloa ana taumafaiga ke faka‵lei aka ei a kinauga e uke.
20, 21. Se a te fesoasoani sili e tasi ke fakaasi atu ei ne tatou te loto maulalo?
20 A te kī ke fakamalosi aka ei te loto maulalo, ko te ‵talo atu mō te fesoasoani o te Atua mo tena agaga. Kae masaua la, me i “te Atua . . . [e] tuku atu ne ia a te alofa tauanoa [e aofia i ei tena agaga tapu] ki tino loto ma‵lalo.” (Iakopo 4:6) Telā la, kafai e isi se tamā kinauga i tou vā mo se taina talitonu, ‵talo ki a Ieova ke fesoasoani atu ko te mea ke taku ‵tonu atu ne koe mo te loto maulalo so se tamā mea ‵se io me ne mea ‵se ‵lasi kolā ne fai ne koe. Kafai ne logo‵mae koe kae ko fai atu mo te fakamaoni a te tino telā ne fakalogo‵mae atu, “Fakamolemole, au ko ‵se,” ke na fakamagalo atu ne koe mo te loto maulalo. Kafai e faigatā ki a koe te mea tenei, ‵talo kae akai atu ki te fesoasoani o Ieova ke ave keatea mai tou loto so se uiga fakamatamata ‵se.
21 A te malamalama i mea aogā e uke kolā e māfua mai i te loto maulalo e ‵tau o fakamalosi mai ki a tatou ke ati aka kae fakatumau foki te uiga tāua tenei. Ke fai tatou penā, e maua eiloa ne tatou a fakaakoakoga tafasili i te ‵gali ke tau‵tali ki ei, ko Ieova te Atua mo Iesu Keliso! Ke mo a eiloa ma puli a te fakatalitonuga tenei mai te Atua: “Fakalogo ki te Aliki, kae loto maulalo, kae ka maua ne koe te maumea, te fakaaloalogina mo te ola leva.”—Faataoto 22:4.
Manatu ke Mafaufau ‵Loto ki ei
• Ko oi a toe fakaakoakoga tafasili i te ‵lei o te loto maulalo?
• Kaia e faigatā ei te fakaasiatuga o te loto mau‵lalo?
• Ne a mea e mafai o fesoasoani mai ke loto maulalo tatou?
• Kaia e tāua malosi ei a te tumau i te loto maulalo?
[Ata i te itulau e 16]
Ne loto maulalo tonu eiloa a Iesu
[Ata i te itulau e 18]
E fakamalosi ne te lalolagi a tino ke taumafai ke ma‵luga atu latou i nisi tino
[Te Fakamatalaga]
WHO photo by L. Almasi/K. Hemzǒ
[Ata i te itulau e 19]
E fesoasoani mai te loto maulalo ke fesokotaki atu tatou ki tino kolā e se masani tatou i te ‵tou galuega talai
[Ata i te itulau e 20]
E mafai o faka‵lei sāle aka a kinauga mai te fakamagalo atu mo te loto maulalo ona ko te alofa
[Ata i te itulau e 21]
E uke a auala e fakaasi atu ei ne Kelisiano te loto maulalo