Mareferensiya e Urongwa we Musangano Basa Redu uye Kurarama
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAYO 1-7
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 17-19
“Onai Amweni nge Mushobo Waanooniwa ndi Djehovha”
w17.03 paji. 24 ndi. 7
Imwimwi Mungafunda no Miezaniso dze Kare Here?
7 Kodi Aza mwana wa Djeosafati wakaitawo kudini? Iyena wainga ano mawara akawanda akanaka. Nge kugonda Djehovha, iyena wakaita zviro zvakawanda zvakanaka. Asi, iyena wakaitawo zvisananguro zvisikazi kunaka. Ngo muezaniso, iyena wakaita citenderano no munhu waiita zviro zvakashata maningi na Mambo Akabhi mambo we kakutsi kuti mwana wake awake mwana wa Akabhi. Nokuhamba ke nguwa, Djeosafati wakabetsera Akabhi kurhwisana no Asiriya. Muphorofita Mika wakabvunza Djeosafati kuti asaende kunyazi zvakadaro iyena wakaenda. Paiitika hondo yakhona Djeosafati wakapona no pa boo re tsingano. Akabva ahwirira ku Djerusarema. (2 Mak. 18:1-32) Paakahwirira ku Djerusarema, muphorofita Djeu wakati: “Unodikana kubetsera anoita zvakashata, uye kupasa anozonda Djehovha here?”—Erengai 2 Makoronika 19:1-3.
w15 8/15 mapaji. 11-12 mandi. 8-9
Nyasai Kurangarira Ngezve Rudo Risikaperi ra Djehovha
8 Djehovha anoda kuti isusu tiziye kuti iyena anotida. Iyena anoziya kutama kukwana kedu, asi unopsvaka zviro zvakanaka zvatinoita. (2 Mak. 16:9) Ngo muezaniso, iyena wakaita izvona na Mambo Djeosafati we Djudha. Panguwa imweni, Djeosafati wakatendera kuperekedza Mambo Akabhi we ku Israeri ku kanpanya ye anya hondo kuti atore Ramoti-giriyadhi yaitongwa nge Aasiriya. Aphorofita ekunyepa anokwana kuita 400 akagondesa Akabhi kuti waizowina pa kurhwisana ikona, asi muphorofita wa Djehovha unozwi Mika wakabhuya kuti iyena waizonyiswa pakurhwisana ikona. Uye ndizvona zvakazoitika Akabhi wakafira kuhondo, uye Djeosafati wakada kufa. Paakahwirira ku Djerusarema, iyena wakasumururhwa ngekubatana na Akabhi. Kunyazi zvakadaro, Djeu mwana wa Hanani, wakati kuna Djeosafati: “Pano zviro zvakanaka zvakaoneka kamuri.”—2 Mak. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Mukutanga ke kutonga kake Djeosafati wakatuma acinda, Arevhi, uye apristi kuti ahambe mu mathaundi ese e Djudha kuti afundise anhu Mutemo wa Djehovha. Izvona zvainga zvakanaka maningi zvekutoti anhu e madzinza amweni akaguma pakuziya Djehovha. (2 Mak. 17:3-10) Izvirokwazvo kuti Djeosafati wakaita cisananguro cakashata, asi Djehovha aazi kukanganwa zviro zvakanaka zvaainga amboita. Muezaniso uu unotiedzurira kuti, kunyazi nokusama kukwana kedu, Djehovha acarumbwa ecipangidza rudo risikacinji katiri kana tikapeta masimba no mwoyo wese kuti tiite zvaanoda.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w17.03 paji. 20 mandi. 10-11
Seenzerai Djehovha no Mwoyo Wese!
10 Mambo umweni wakapeta masimba kuti apfadze Djehovha ndi Djeosafati “iyena wainga ari mwana wa mambo Aza waihamba mugwanza ra baba ake.” (2 Mak. 20:31, 32) Ngei tecidaro? Iyena waidawo kuti anhu ainga ari mu umambo wake anamate Djehovha. Nge muezaniso, iyena wakatumira anarume mumatii ese e thaundi re Djudha kuti afundise anhu ngezve “bhuku re Mutemo wa Djehovha.” (2 Mak. 17:7-10) Iyena wakaguma pakutoenda kamare ku mathunhu e Efraimu ku mbuto ye umambo e madzinza gumi a Israeri, “kuti aahwirinze kuna Djehovha.” (2 Mak. 19:4) Apana mubvunzo kuti Djeosafati “wakapsvaka Djehovha no mwoyo wese.”—2 Mak. 22:9.
11 Nyamasi uno Djehovha ari kufundisa anhu mu nyika yese ngekuseenzesa basa rekuparidzira, uye tese isusu tinokwanisa kuitawo basa iri. Imwimwi munoita urongwa wekubuda mu basa rekuparidzira mu mwedzi wese, uye munopeta masimba kuti mufundise anhu Bhaibheri kuti muabaye mwoyo yawo here? Nge kupeta masimba kenyu uye no makomborero a Djehovha, pamweni munokwanisa kuona fundo ye Bhaibheri. Imwimwi munoita munamato kuna Djehovha nge ndaa yazvo here? Munonga makagadzirira kuita fundo ye Bhaibheri no munhu, pese pamunonga muno mukana here? Ciro cimweni catingaita ngecekubetsera aya asikacaiti basa. Zvakada kutodzana hingana zvakaizwa ndi Djeosafati paakaenda ku mbuto ye Efraimu koobetsera anhu kuti ahwirire kuna Djehovha. Kupinda izvona, akuru anovhakacira aya akadzingwa uye anopasa rubetso aya e kuti pamweni akasiya zvishaishi zvaaimboita kare.
MAYO 8-14
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 20-21
“Garai Nokutenda Muna Djehovha Mwari Wenyu”
w14 12/15 paji. 23 ndi. 8
Tinodikana Kugara Takabatana no Amweni Kuti Tikwanisane no Mugumo
8 Mumazuwa a Mambo Djeosafati, anhu a Mwari akarhwisana no muzondi wainga ano simba, “anhu akawanda maningi” ecibva mu nyika dziri dhuze. (2 Mak. 20:1, 2) Aseenzi a Mwari akaita ciito cakanaka cekutama kurhwisa eciseenzesa simba rawo pacawo. Awona akapsvaka Djehovha. (Erengai 2 Makoronika 20:3, 4.) Asi umwe na umwe aazi kuita cisananguro cake ega, kana kuita zvaairangarira. Bhaibheri rinobhuya kuti: “Anarume ese e Adjudha ainga ari pamberi pa Djehovha, pamwepo no akadzi awo uye no ana awo, uye kutobatanidzawo no ana adoko.” (2 Mak. 20:13) Kubvira ku madjaha dakara ku anhu akuru, awona aibetserana umwe na umwe pakugonda nhungamiriro dzaaipaswa na Djehovha, uye Djehovha akaadziirira pa azondi awo. (2 Mak 20:20-27) Imwimwi amutenderani nazvo here kuti uu muezaniso wakanaka ku anhu a Djehovha ari kubatana no zvinetso?
Kazado Dzabva Kucata—Wakai Upenyu Wenyu Mukuseenzera Djehovha
7 Djehovha akareketa na Djeosafati eciseenzesa Murevhi unozwi Jazieri. Djehovha akati: “Garai mu mbuto dzenyu, morumbwa makaima uye onai kuponeswa kamucaizwa na Djehovha.” (2 Mak. 20:13-17) Nhungamiriro dzakapaswa Djeosafati dze hondo dzainga dzisikazi kudjairika! Asi, idzona dzainga dzisikazi kubva ku munhuwo hake; asi kuna Djehovha kamare. Ecinyasa kugonda Mwari wake, Djeosafati wakatondowedza nhungamirirodzo. Iyena no dzinza re Aisraeri paakaenda koonana no azondi awo, iyena aazi kukanda mberi masurudado anonyasa kukwanisa kurhwa, asi wakakanda aembi asina cokurhwa naco. Djehovha aazi kutsukwarisa Djeosafati; Iyena akanyisa cikwata ciya ce anyahondo.—2 Mak. 20:18-23.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
it-2 paji. 35 mandi. 3-4
Djeoramu
Nge ndaa ye maitiro akashata e mukadzi wake Atariya, Djeoramu aazi kutondowedza makwanza akanaka a baba ake Djeosafati. (2Md 8:18) Djeoramu aazi kuuraya anukuna ake atanhatu basi no macinda amweni e mu Djudha basi, asi akaita kuti anhu aitonga anamate madzimwari amweni e kunyepa. (2Mk 21:1-6, 11-14) Kutonga kake kese kakashaishidzwa no zviro zviiri. Cekutanga, Edhomu wakapanduka; uye Ribhina wakapandukirawo Adjudha. (2Md 8:20-22) Mu tsamba yaakatarira Djeoramu, muphorofita Eriya wakatara kuti: “Onai! Djehovha acarhwisa anhu ako no ana ako, no akadzi ako uye no zviro zvako zvese.” Uyezve imwimwi, Mambo Djeoramu, “mucagara no nhenda dzakawanda, no nhenda yo maura, dakara maura ako abuda kunza nge ndaa yo nhenda iyona zuwa no zuwa.”—2Mk 21:12-15.
Zvese zvakaita izvona kamare. Djehovha akatendera kuti Aarabhe no Afiristeu aparadze nyika iyona nokutora zviro zvese zva mambo kutobatanidzawo no akadzi awo uye ana a Djehoramu. Mwari akatendera kuti mwana umwe basi mudoko wa Djeoramu, Djeoakaji (waizwiwo Aziya), kuti apone pa zviro zvakatenderhwa uye zvakaizwa nge ndaa yecitenderano ce Umambo cakaizwa kuna Dhavhidhi. “Mumasure me zvese izvi Djehovha akaita kuti [Djeoramu] agare no nhenda yainga isikarapiki mumaura ake.” Mumakore mairi akazoteera “maura ake akabuda” uye nokuhamba ke nguwa wakazofa. Ndipo pakaperera upenyu we mwanarume uu waita zviro zvakashata, “wakafa asikacapfarirhwi.” Iyena wakaenda kokotswa ku Thaundi ra Dhavhidhi, “asi haiwa ku makuwa e madzimambo.” Mwana wake Aziya wakazogara mambo pa mbuto yake.—2Mk 21:7, 16-20; 22:1; 1Mk 3:10, 11.
MAYO 15-21
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 22-24
“Djehovha Anokomborera Zviito zve Ushingi”
w09 4/1 paji. 24 mandi. 1-2
Djoashi Wakasiya Djehovha Ngekuti Waishamwaridzana no Anhu Anoita Zvakashata
YAINGA iri nguwa inoshupha maningi mu Djerusarema, mu thaundi mainga muno tempro ya Mwari. Mambo Aziya wainga abva kuuraiwa. Zvakazoizwa na mai a Aziya, Atariya, zvinopsverudza. Akaita kuti azukuru ake, ainga ari ana a — Aziya—auraiwe! Munozviziya kuti ngei?—Ngekuti aiitira kuti ana a Aziya asatonge asi kuti ayena atonge.
Nge kudaro, Djoashi muzukuru umweni wa Atariya wainga ari mudoko, wakaponeswa, uye mbiya ake aazi kutombozviziya. Munoda kuzviziya here kuti wakaponeswa kudini?—Mwana mudoko uu wainga ano yaya ake aizwi Djeoshebha, akafisa Djoashi mu tempro. Yaya aya aikwanisa kuita izvi ngekuti mwamuna wawo wainga ari Mupristi Mukuru Djeoyadha. Ndiyo ndaa ese ari airi akanyasa kucengeta Djoashi.
w09 4/1 paji. 24 mandi. 3-5
Djoashi Wakasiya Djehovha Ngekuti Waishamwaridzana no Anhu Aiita Zvakashata
Mumasure me makore matanhatu, Djoashi akarumbwa akafiswa mu tempro. Ari imona akafunda zvakawanda ngezva Djehovha uye no mutemo yake. Pakupedzesera, Djoashi paakakwanisa makore 7, Djeoyadha wakaita kuti Djoashi agare mambo. Imwimwi maizopfarira kuziya kuti ngazvipi zvakaizwa na Djeoyadha uye ngazvipi zvakazoitika na mbiya ake Djoashi, Mambokadzi Atariya?—
Ngecifise-fise, Djeoyadha akadainza arindiri aiseenzera madzimambo mu Djerusarema panguwa iyona. Wakaapanganidzira kuti iyena no mukadzi wake ainga aponesa kudini mwana wa Mambo Aziya. Pedzepo Djeoyadha wakapangidza Djoashi kuno arindiri aya, uye akaona kuti ndiye wainga akasisira kutonga. Hino akaronga zvaaizoita.
Djeoyadha wakabudisa Djoashi uye akabva amupfekedza korona. Nge kudaro, anhu “akatanga kupondera nyara eciti: ‘Mambo ngaarumbwe ecirarama!’” Arindiri akatenderedza Djoashi kuti amudziirire. Pedzepo, Atariya paakazwa anhu ecipfara, iyena wakabuda kunza uye akatanga kudainzira ecibhuya kuti zvainga zvakashata. Asi, ecitenderhwa na Djeoyadha arindiri akauraya Atariya.—2 Madzimambo 11:1-16.
it-1 paji. 818 ndi. 9
Kukotsa, Mbuto ye Makuwa
Mupristi Mukuru akagondeka Djeoyadha wakakotswa zvakanaka “mu Thaundi ra Dhavhidhi pamwepo no madzimambo,” ari ega basi unobhuiwa wainga asiripi mubarirhwana wa mambo wakatambira rukudzo irona.—2Mk 24:15, 16.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
it-2 mapaji. 1221-1222 ndi. 12
Zakariya
12. Mwana we Mupristi Mukuru Djeoyadha. Mumasure mekufa kake, Mambo Djoashi wakapauka pakunamata ke zvirokwazvo, ecipurutana mazano akashata, pane kupurutana aphorofita a Djehovha. Zakariya, hama yake Djoashi (2Mk 22:11), wakangwadza anhu ngezvazvo, asi pane kuti iyena acinyuke wakamufura nge mapuwe ari paruwanze pe tempro. Masoko a Zakariya paainga aakuda kufa ngee kuti: “Djehovha ngaone akutonge.” Cikumbiro ici cakaiizwa nge muphorofita uu cakadairhwa, ngekuti zvinetso zvakakura maningi zvakaitika ku Adjudha azvizi kubarhwa no Asiriya, asi Djoashi wakatouraiwa nge aseenzi ake airi “nge ndaa ye ngazi ye mwana wa Djeoyadha mupristi.” Septuaginta ye Cigrego uye Vulgata latina anoti Djoashi wakauraiwa kuti atsiye ngazi ye “mwana” wa Djeoyadha. Tsamba ye massorético uye Pesito siriaca, inobhuya kuti “ana e anarume,” hinga zvinoseenzeswa no anhu akawanda zvecida kupangidza kuita zviro zvakanaka zvaiizwa nge mwana we mwanarume wa Djeoyadha, Zakariya muphorofita-mupristi.—2Mk 24:17-22, 25.
MAYO 22-28
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 25-27
“Djehovha ane Mishobo Yekupasa Zvakawanda Kudarika Izvona”
it-2 paji. 32 ndi. 1
Djoashi
Djoashi wakarugariwo masurudado anokwana kuita 100 000 ku mambo we Djudha, kuti arhwisane no Maedhomu. Ngokudaro, eciteerera mazano e “mwanarume wa Mwari we zvirokwazvo” awona akabvunzwa kuti aende, kunyazi ainga apaswa 100 matarento e prata ($660 600), awona akanyangadzwa nge kuendeswa kumba, pamweni nge ndaa yekuti aizoruza nhaka ye zviro zvaaizopamba. Asi mumasure mekuhwirira ku N akapamba thaundi doko re umambo we katemaidumba, kubvira ku Samariya (pamweni paraitangira) dakara ku Bheti-horom.—2Mk 25:6-10, 13.
“Mungaraira” Kudini Kunaka ka—Djehovha?
16 Dzipirei kuna Djehovha. Isusu atidikani hedu kusiya zviro zvese zvakanaka kuti tipfadze Djehovha. (Mup. 5:19, 20) Asi, kana kutya kuruza zviro kecitiita kuti tisaite zviro zvakawanda pakuseenzera Djehovha, tingaguma pakuita cishaishi cakaizwa no mwanarume unorekethwa pa muezaniso wa Djesu. Mwanarume uu, wainyanya kuda upenyu wakanaka zvekuti wakasiya Mwari sure. (Erengai Ruka 12:16-21.) Christian hama inogara ku França inoti, “Inini ndainga ndisikaseenzesi zvakanaka nguwa no simba rangu kuna Djehovha kana ku mhuri yangu.” Iyena no mukadzi wake akasanangura kugara mapionero. Asi kuti adzadzise cinangwa ici, awona akabuda pa basa rawo. Kuti adziriritire, awona akatanga kuseenza mabasa ekucenesa, uye akafundira kugara no zviro zvisikazi kuwanda. Kudzipira kaakaita kakaabetsera here? Christian unoti, “Isusu taakupfarira maningi kuparidzira uye tinopfara maningi patinoona afundi edu uye aya anopfarira kufunda nge zva Djehovha.”
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w07 12/15 paji. 10 mandi. 1-2
Imwimwi Muno Cipangamazano Wakakura Pakunamata Here?
PAAINGA ano makore 16, Uziya wakagara mambo we katemaidumba ke umambo we Djudha. Wakatonga ke makore anodarika 50, kubvira mukupera ke zana re makore e cipfembamwe dakara mukutanga ke zana re makore e cisere K.A.A. Kubvira aciri mudjaha, Uziya “waiita maererano no zvaidiwa na Djehovha.” Cinyi cakamubetsera kuti aite zviro zvakanaka? Ngano yakhona inoti: “[Uziya] wakarumbwa ecipsvaka Mwari mumazuwa a Zakariya, wakamufundisa kuthya Mwari wezvirokwazvo; uye, iyena paaipsvaka Djehovha, Mwari we zvirokwazvo zvaiita kuti abudirire.”—2 Makoronika 26:1, 4, 5.
Apana zvakawanda zvinoziikanwa ngezva Zakariya, wainga ari cipangamazano ca mambo, kunza ke nyaya ii iri mu Bhaibheri. Hino, zvaainga ari “mufundisi waifundisa kuthya Mwari we zvirokwazvo,” Zakariya wakabetsera maningi mutongi mudoko uu kuti aite zviro zvakanaka. Bhuku rinozwi The Expositor’s Bible (Bhaibheri ra Expositor) rinobhuya kuti zviri pamhene kuti Zakariya wainga ari “munhu wainyasa kuziya matarhwa macena, wainga ano uzii wakakura pa zvekunamata, uye waikwanisa kubvunza amweni zvaaiziya.” Muzii umweni we Bhaibheri wakabhuya kuti ngezva Zakariya: “Wainyasa kuziya uphorofiti uye wainga ari . . . mwanarume wakangwara, waidzipira, uye zvinoita hinga kuti wakabetsera maningi Uziya.”
MAYO 29–JUNYO 4
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 28-29
“Mungakwanisa Kuseenzera Djehovha Kunyazi Makarerhwa nge Musobo Unoshupha”
w16.02 paji. 14 ndi. 8
Teedzerai Shamwari dza Djehovha
8 Ngano ya Ezekiya yakasiyana maningi no ngano ya Rute. Ezekiya wainga ari mu Israeri, dzinza rakadzipira kuna Mwari. Asi a Israeri akawanda ainga asikapurutani Mwari. Kupinda izvona baba a Ezekiya, Mambo Akaji, ainga ari mwanarume waiita zviro zvakashata maningi. Iyena aazi kureremedza tempro ya Mwari uye wakatopausa anhu kuti anamate madzimwari ekunyepa, ecitosvipisa tempro yainga iri mu Djerusarema. Akaji wakatokanda mu muriro hama dzimweni dza Ezekiya kuti aapase ku anamwari ekunyepa. Upenyu wa Ezekiya paainga aciri mudoko waishupha maningi!—2 Mad. 16:2-4, 10-17; 2 Mak. 28:1-3.
w16.02 paji. 14 mandi. 9-11
Teedzerai Shamwari dza Djehovha
9 Ezekiya pamweni waizogara munhu usikapfari, no shungu kuna Mwari. Nyamasi uno, kunyazi asikazi kusongana no matambudziko akawanda, amweni anoona kuti anozvikonzero zvokuti agare “akanyangadzirhwa Djehovha amweni anogara akanyangadzirhwa sangano rake.” (Zvie. 19:3) Amweniwo anorangarira kuti upenyu wawo unobatanidzwa no zvinobhuiwa no anhu kuti mwana we howe ndi cihowe. Anorangarira kuti atongerhwa kogara no upenyu usikapfadzi kana kuti kuphinda zvishaishi zve abereki awo ngekuti akarerhwa mu mugariro wakashata. (Ezek. 18:2, 3) Asi izvona izvirokwazvo here?
10 Mhinduro ye mubvunzo uu ngeye kuti: Haiwa! Zvakaitika kuna Ezekiya zvinopangidza pamhene. Apana cikonzero cingaita kuti tigare no shungu na Djehovha, iyena aana ndaa nge zviro zvakashata zvinosongana no anhu. (Djobo 34:10) Izvirokwazvo, kuti abereki mararamiro awo angapasa muezaniso wakanaka kana kuti wakashata ku ana awo. (Zvie. 22:6; Ako. 3:21) Asi izvona azvireyi kuti mushobo unonga wakarerhwa ana ndiwona mushobo waacazogara. Ngekuti Djehovha akatipasa cipo cinokosha—rusununguko rekusanangura zvatinoda kuita uye zvatinozogara. (Dhe. 30:19) Ezekiya wakaseenzesa kudini cipo cake cekusanangura?
11 Ezekiya wakagara umwe we mambo wakanaka maningi we Djudha. (Erengai 2 Madzimambo 18:5, 6.) Izvirokwazvo, kuti baba ake ainga ari muezaniso wakashata maningi uye umwe we mambo wainga anomuezaniso wakashata. Asi Ezekiya wakasanangura kuteerera anhu akanaka, aphorofita a Djehovha akaita hinga Isaya, Mika na Ozeya. Iyena wakapurutana aphorofita aya paipaswa mipango uye paisumururhwa. Izvona zvakabaya mwoyo wa Ezekiya uye zvakaita kuti akwanise kugadzirisa ndaa dzakawanda dzainga dzaizwa ndi baba ake. Ezekiya wakacenesa tempro, wakakumbira kuti Djehovha arekerere anhu uye wakaparadza mifanikiso yese yainga iri munyikemo. (2 Mak. 29:1-11, 18-24; 31:1) No kuhamba ke nguwa, mambo waizwi Senakeribhe wakatanga kurhwisa Djerusarema asi Ezekiya wakapangidza ushingi wakakura uye kutenda. Iyena wakagonda cidziiriro ca Djehovha uye wakabetsera anhu kuti agare no simba uye akwanise kubatana no mugarire uu waishupha. (2 Mak. 32:7, 8) Nguwa doko yakazoteera, Ezekiya wakadzikudza. Asi Djehovha paakamusumurura, iyena wakadzidodosa uye wakacinyuka. (2 Mak. 32:24-26) Zvezvirokwazvo, Ezekiya Muezaniso wakanaka katiri. Iyena aazi kusiya kuti marererhwe akashata aaizwa akuwadze upenyu wake. Pane kudaro, iyena wakapangidza kuti wainga ari shamwari ya Djehovha.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w12 2/15 mapaji. 24-25
Natani—Mubetseri Wakagondeka Wekunamata Kakacena
Hinga museenzi wakagondeka wa Djehovha, Natani wakanyasa kubetsera zvairongwa ndi Dhavhidhi zvekuwaka mbuto yekunamatira yekutanga panyika. Kunyazi zvakadaro, panguwa iyona Natani wakabhuya zvaairangarira haiwa zvaidiwa ndi Djehovha. Asi usiku iwona, Mwari wakabvunza muphorofita wake kuti aende koobvunza mambo Dhavhidhi kuti: Wainga asikazowakiri Djehovha tempro. Asi yaizowakwa nge umwe we ana a Dhavhidhi. Natani wakaziisawo kuti Mwari aakuda kuita citenderano na Dhavhidhi cekuti cigaro cake ce umambo “caizogara cakabamba maningi nokusikaperi.”—2 Sam. 7:4-16.
Zvaidikanwa ndi Mwari zvainga zvisikaenderani no maonero a Natani anocokuita no kuwaka tempro. Hino muphorofita uu waidzidodosa, wakatenda kuita zvinoenderana no cinangwa ca Djehovha asikagurunguti. Uu muezaniso wakanyasa kunaka wekuti titeedzere, kana Mwari akatibvunza zvekuita! Tinoziya kuti Mwari akarumbwa ecimupfarira ngekuti aazi kumubvisa pabasa rake ro muphorofita. Zvinoita hingana kuti Mwari akaseenzesa Natani pamwepo no muoni Gadhe, kuti abvunze Dhavhidhi kuti aronge aembi anokwana kuita 4000 kuti aite basa pa tempro.—1 Mak. 23:1-5; 2 Mak. 29:25.
JUNYO 5-11
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 30-31
“Kuungana Kakanaka Katiri”
it-1 paji. 920 ndi. 2
Ezekiya
Kushingaira Kenyu Pakunamata ke Zvirokwazvo. Ezekiya wakapangidza kushingaira kake pakunamata Djehovha paakatanga kutonga ano makore 25. Basa rekutanga raakaita rainga riri rekufunungura uye kugadzirisa tempro. Pedzepo, ecipika apristi no Arevhi, wakaabvunza kuti: “Zvino ndaakuda kuita citenderano na Djehovha Mwari we Israeri.” Cainga ciri citenderano cekugondeka, hinga citenderano ce Mutemo, kunyazi yainga iciri kuseenza yakasiiwa uye yotangazve papsva mu Djudha. Nge kuseenza no simba wakaenderera mberi ecironga Arevhi pamabasa awo uye wakatangazve kuita gadziriro yezviridzwa zve aya aizoemba ngoma yekurumbidza. Wainga uri mwedzi wa Nisani, mwedzi waidikana kuizwa Paskwa, asi tempro, apristi kutobatanidzawo no Arevhi zvainga zvisikazi kucena. Dakara zuwa reci 16 ra Nisani ainga aceneswa uye ohwirinza zviro zvinoseenzeswa mu tempro. Aidikana kucenesa Aisraeri ese. Kutanga, macinda ese akaunzisa zvibairo, zvipo zvezvitema zve umambo, mbuto cena, uye anhu, zviciteerhwa no mamiriyonji e zvipo zvinopiswa zvaipaswa nge anhu.—2Mk 29:1-36.
it-1 paji. 920 ndi. 3
Ezekiya
Nge ndaa yekutama kucena ke anhu kaiita kuti asapinde Paskwa pa nguwa kamare, Ezekiya wakaseenzesa mutemo waitendera kuti anhu asikazi kucena apinde Paskwa mumasure me mwedzi waizoteera. Wakapika haiwa basi Adjudha asi no a Israeri eciseenzesa tsamba dzaitumirhwa ku nyika yese kubvira ku Bhersebha dakara ku Dhaa. Asi nyika yakashorhwa nge akawanda; asi Aser, Manase, na Zebhuroni, akadzidodosa kuti aoneke pamwepo no aya aibva ku Efraimu na Isakari. Pano kudaro, painga pano anhu akawanda anamati a Djehovha asiripi a Israeri a Mwari. Pamweni, zvainga zvecishupa kuno amweni ainga ari ku umambo we katemaidumba aipfarira kunamata ke zvirokwazvo kuti auyepo. Awona, kuita hingana atumwa aietsera kushorhwa uye kuzondwa, ngekuti madzinza gumi e umambo ainga ari pamugariro unoshupa, ecinamata madzimwari e kunyepa uye aishuphika ngekuthyisidzirhwa kaaizwa nge Asiriya.—2Mk 30:1-20; Nu 9:10-13.
it-1 paji. 920. mandi. 4-5
Ezekiya
Mumasure me Paskwa, akaita Mutambo we Pau Isina Mbiriso ke mazuwa 7, no mupfaro wakakura, ungano yese yakasanangura kutunhudzira mazuwa 7. Kunyazi pa nguwa inoshupa akarumbwa ano makomborero a Djehovha, zvekutoti “pakaoneka mupfaro wakakura mu Djerusarema, kubvira pa nguwa ya Soromoni mwana wa Dhavhidhi mambo wa Israeri apazi kuzoonekazve zviro zvakaita hingana izvi mu Djerusarema.”—2Mk 30:21-27.
Uku kainga kuri kuhwirinzwa ke zvirokwazvo no kunamata ke zvirokwazvo haiwa kundoungana ke mundangariro kuno uya kecidarika. Asati ahwirira kumba aya aiita Paskwa akabuda uye akaphwanya mapirari macena, no mbuto dzakakwirira dze artari, uye akatema matanda macena mu Djudha mese nomu Bhenjamini kutobatanidzawo Efraimu na Manase. (2Mk 31:1) Ezekiya wakapasa muezaniso wakanaka ngekudzengenyesa nyoka yainga yagadzirhwa ndi Mozesi, ngekuti anhu ainga aiita mufanikiso, eciipisira zvibairo. (2Md 18:4) Mumasure me mutambo uu Ezekiya wakagara no cokwadi cekuti kunamata kezvirokwazvo kuenderere mberi ngekuronga cikwata ce apristi kuti atsigire mabasa e pa tempro; wakabambidzira kuteerera Mutemo unocokuita no dhizimo uye nomupiro we zvibereko zvekutanga ku Arevhi no apristi, uye anhu aitsigira no mwoyo wese.—2Mk 31:2-12.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w18.09 paji. 6 mandi. 14-15
“Kana Imwimwi Meciziya Izvi, Munopfara Kana Mukazviita”
14 Mushobo umweni watinopangidza ndiwo kuti tinodzidodosa ngewe kugara apurutani akanaka. Tiyago 1:19 inobhuya kuti tinodikana kugara anhu “anokasika kupurutana.” Djehovha mupurutani akanaka. (Gen. 18:32; Djs. 10:14) Nge muezaniso rangarirai masoko akatarhwa pana Ekisodho 32:11-14. (Erengai.) Djehovha ainga asikadi maonero a Mozesi, kunyazi zvakadaro Djehovha akasiya kuti Mozesi arekete zvaaizwa. Uye kunyazi nguwa dzimweni Mozesi waireketa zvisiripi izvona, Djehovha wakapurutana zvaakabhuya. Imwimwi maizopurutanawo no mwoyo unononoka kutsamwa here? Asi, ndizvona kamare zvinoizwa na Djehovha kuno aya ese anoita munamato kaari nokutenda.
15 Dzibvunzisei kuti: ‘Kana Djehovha ari munhu anodzidodosa maningi paanopurutana anhu, hingana zvaakaita na Abrahamu, Rakeri, Mozesi, Djoshuwa, Manoa, Eriya, uye Ezekiya, hino andidikani kuitawo zvimwe-zvimwezvoo here? Ndingareremedza hama dzangu nokupurutana mazano adzo nokuatondowedza pese pazvinokwanisika? Kuno munhu ari mu ungano yangu kana kuti mu mhuri yangu wandinodikana kupurutana here? Ngazvipi zvandingaita?’—Gen. 30:6; Ato. 13:9; 1 Mad. 17:22; 2 Mak. 30:20.
JUNYO 12-18
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 32-33
“Garai Munhu Unobambisa Amweni Panguwa Dzinoshupha”
it-1 paji. 241 ndi. 3
Asiriya
Senakeribhe. Senakeribhe, mwana wa Sargau II, wakarhwisa umambo we Djudha mugore reci 14 ra Ezekiya (732 K.A.A.). (2Md 18:13; Isa 36:1) Ezekiya wakapandukira djoki re Asiriya rakagadzwa nge ndaa ya baba ake Akaji. (2Md 18:7) Senakeribhe waaita ciito cekuparadza Adjudha wakakunda mathaundi 46 (ezanisai na Isa 36:1, 2), pedzepo, akabva kumusasa wake Lakisi, wakakumbira kuna Ezekiya musoho we matarento 30 e oro (madhorari angakwana. 11 560 000) uye no matarento 300 e Parata (madhorari angakwana 1982 000). (2Md 18:14-16; 2Mk 32:1; ezanisai na Isa 8:5-8.) Kunyazi mare i yaripwa, Senakeribhe wakatuma mutumwa kuti abvunze anhu eku Djerusarema adzikande pasi pake. (2Md 18:17–19:34; 2Mk 32:2-20) Djehovha akaparadza Masurudado e Asiriya 185 000, mu usiko umwe basi, izvona zvakamubambidzira kuti iyena ahwirire ku Ninivhi. (2Md 19:35, 36) Paakaguma wakauraiwa nge ana ake airi uye wakazotsiwa no mwana wake, Esar-hadhon. (2Md 19:37; 2Mk 32:21, 22; Isa 37:36-38) Nyaya ii, yekuparadzwa ke masurudado e Asiriya yakatarhwa pabuwe ra Senakeribhe uye ra Esar-hadhon.—MAFOTO, Vhuru. 1, paji. 957.
w13 11/15 paji. 19 ndi. 12
Aushi Anomwe, no Macinda Masere—Anoimirira Ani Mazuwa Ano?
12 Djehovha akagadzirira kutiitira zvese zvatisikakwasi kuita tega, asi iyena anoetsera kuti tiite zvese zvatinokwanisa kuita. Ezekiya wakabvunzisa “macinda ake no anarume ano masimba,” uye ese akasanangura “kufunga mikana ye mvura yainga iri kunza ke thaundi . . . Pane kudaro, [Ezekiya] wakagara no ushingi uye waka-waka muru wese wainga wambwera uye akaimisa shongwe pauri, uye waka-waka muru umweni kunza, . . . nokugadzira zviro zvakawanda zve hondo zvinoita zvekukhandirhwa uye nocivhikhiro.” (2 Mak. 32:3-5) Kuti adziirire uye kuusha Anhu ake pa nguwa iyona, Djehovha akaseenzesa anarume akawanda ainga ano simba aibatanidza—Ezekiya, no macinda ake, no aphorofita akabamba pakunamata.
w13 11/15 paji. 19 ndi. 13
Aushi Anomwe, no Macinda Masere—Anoimirira Ani Mazuwa Ano?
13 Zvakazoizwa na Ezekiya zvaikosha maningi kupinda kufunga mvura kana kubambisa muru we thaundi. Nge ndaa yekuti wainga ari muushi wakanaka, Ezekiya wakaunganidza anhu uye wakaabambisa no masoko ekuti: “Musathye kana kupatika nge ndaa ye mambo we Asiriya . . . , ngekuti ari katiri akawanda kupinda aanawo. Iyena uno moko we nyama asi isusu tina Djehovha Mwari wedu kuti atibetsere uye kuti arhwe hondo dzedu.” Ezekiya wakaedzurira anhu kuti — Djehovha aizoarhwira uye izvona zvakabambisa kutenda kawo! Adjudha paakazwa masoko aya “akadzibambisa no masoko a Ezekiya mambo we Adjudha.” Onai kuti “masoko a Ezekiya” ndiwo akaita kuti agare no ushingi. Iyena no macinda ake, no anarume ake ainga ano simba kubatanidzawo no muphorofita Mika na Isaya, akapangidza kuti ainga ari aushi akanaka, hinga zvainga zvabhuiwa na Djehovha eciseenzesa muphorofita wake.—2 Mak. 32:7, 8; erengai Mika 5:5, 6.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w21.10 mapaji. 4-5 mandi. 11-12
Cinyi Cinozwi Kucinyuka ke Zvirokwazvo?
11 Nokuhamba ke nguwa, Djehovha akadaira minamato ya Manase. Pa minamato yaiithwa na Manase, Djehovha akaona kuti Manase wainga acinja. Nge ndaa ye munamato wekudeketera wake, Djehovha akatendera kuti Manase agarezve mambo. Uye Manase wakakhorovhera mukana uu kuti apangidze kuti wainga acinyuka zvezvirokwazvo. Iyena wakaita zvisikambozi kuizwa na Akabhi. Uye iyena wakacinjawo miitiro yake. Iyena wakarhwisawo kunamata kekunyepa uye wakamutsidzira kunamata ke cokwadi. (Erengai 2 Makoronika 33:15, 16.) Kuita zviro izvi, zvaida kuti Manase agare no ushingi uye no kutenda. Ngekuti ke makore akawanda iyena wainga ari muezaniso wakashata ku mhuri yake, ku anhu anoseenza ku nyumba ya mambo uye ku anhu ese. Asi mu makore ake ekupedzesera, Manase wakaedza kugadzirisa zvishaishi zvimweni zvaainga aita. Zvingaita kuti iyena wakapangidza muezaniso wakanaka ku muzukuru wake Djosiya, wakazogara mambo wakanaka maningi.—2 Mad. 22:1, 2.
12 Tinofundei pa muezaniso wa Manase? Iyena wakadzidodosa pamberi pa Mwari uye wakaita zvakawanda kupinda kudzidodosa basi. Iyena wakanamata uye wakadeketera kuna Djehovha kuti amuzwire usisi. Manase wakacinja miitiro. Iyena wakapeta masimba kuti agadzirise ushaishi waainga aita, uye wakaita zviri zvese kuti anamate Djehovha uye wakabetserawo amweni kuti aite zvimwezvo. Muezaniso wa Manase, unopasa kariro anhu aya anonga aita zvitema zvakakura. Isusu tirikuona cipangidzo cakanaka cekuti Djehovha Mwari “akanaka uye akagadzirira kurekerera.” (Pis. 86:5) Zvinoita kuti tirekererhwe—asi ku uya unonga wacinyuka.
JUNYO 19-25
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | 2 MAKORONIKA 34-36
“Imwimwi Murikunyasa Kubetsereka no Soko ra Mwari Here?”
it-1 mapaji. 1178-1179 ndi. 3
Huridha
Djosiya paakazwa kuerengwa “ke bhuku irona re mutemo” rakaonekwa ndi Hirikiya, mupristi mukuru pa nguwa yaigadzirhwa tempro, iyena wakatuma munhu koobvunza Djehovha. Iyena wakaenda kuna Huridha, uyo wakaziisa soko ra Djehovha, zvaipangidza kuti dambudziko rese rakabatana no anhu nge ndaa yekusateerera zvakatarhwa mu “bhuku” zvaizouraya dzinza iri rakapanduka. Huridha wakatunhudzira kuti Djosiya, nge kudzidodosa pamberi pa Djehovha ainga asikazobatani no matambudziko aya, asi iyena aizobatanidzwa ku madzitsekuru ake uye oendeswa kumakuwa no runyararo.—2Md 22:8-20; 2Mk 34:14-28.
w09 6/15 paji. 10 ndi. 20
Shingairai Nyumba ya Djehovha!
20 Panguwa yaigadziriswa zviro na Mambo Djosiya, Mupristi Mukuru Hirikiya “wakaona bhuku re mutemo wa Djehovha rakapaswa paciseenzeswa Mozesi.” Iyena wakapasa Shafani mutari wa mambo, iyena wakatanga kurierengera Djosiya. (Erengai 2 Makoronika 34:14-18.) Izvona zvakaita kuti iyena aite kudini? Mambo akabva amwesa macira ake akati anhu ngaabvunzise Djehovha. Mwari akaseenzesa muphorofita we mwanakadzi aizwi Huridha kuti abvunze anhu kuti maitiro amweni aiizwa nge anhu ku Djudha ainga akashata. Nge kudaro, cinangwa ca Djosiya cainga ciri cekubvisa kunamata ke kunyepa, uye Djehovha akazviona. Hino izvona zvakaita kuti nyika izowirhwe no dambudziko mumasure me kufa kake. (2 Mak. 34:19-28) Izvi zvinotifundisei? Zvezvirokwazvo cido cedu cakatodzanawo no ca Djosiya. Tinoda kuita zviya zvinonga zvabhuiwa na Djehovha, tecinyasa kurangarira muezaniso wekuti ngacipi cingaitika kana tikasiya pfungwa dzekutama kupurutana nhungamiriro dze sangano uye kusama kugondeka zvecishaisha kunamata kedu. Uye tingakwanisa kugara no rugondo rekuti Djehovha unonyasa kuona kushingairira katinoita pakunamata ke zvirokwazvo hingana zvakaizwa na Djosiya.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w17.03 paji. 27 mandi. 15-17
Imwimwi Mungafunda Kubva ku Miezaniso ye Kare Here?
15 Ngatipedzesei ngekuona kuti, ingwadzo ipi yatinoona pano zvakaitika kuna Mambo Djosiya? Onai kuti cinyi cakaita kuti anyiswe uye afe. (Erengai 2 Makoronika 35:20-22.) Djosiya “wakaenda kurhwisa” Mambo Neko we ku Edjipitu, kunyazi hazvo mambo wakhona wainga akabvunza Djosiya kuti ainga asikazi kumboreketedzana naye. Bhaibheri rinobhuya kuti mosoko a Neko akabva “mumuromo ma Mwari.” Hino ngei Djosiya wakaenda kurhwisa? Bhaibheri aribhuyi kuti ngei wakazviita.
16 Asi, Djosiya waizozviziya kudini kuti masoko a Neko aibvadi kamare kuna Djehovha? Iyena waizokwanisa kubvunzisa Djeremiya muphorofita umweni wakagondeka. (2 Mak. 35:23, 25) Asi apana cinopangidza kuti ndizvona zvaakaita. Uyewo, Neko wainga ecienda ku Karkemis “koorhwisana no anhu amweni,” haiwa Djerusarema. Uye zvainga zvisikabatanidzi zina ra Mwari, ngekuti Neko wainga asikashori zina ra Mwari uye anhu ake. Hino Djosiya aazi kunyasa kurangarira paakaenda koorhwisana no Neko. Pano fundo yatingakwanisa kuseenzesawo here pa nyaya ii? Patinobatana no matambudziko zvakanaka kurangarira kuti Djehovha anoda kuti tiitei pa nyaya ii.
17 Patinoda kuita cisananguro, tinodikana kurangarira nge zve zvokwadi zvisikacinji zviri mu Bhaibheri uye tozviseenzesa zvakanaka. Nguwa dzimweni, tinodikana kunyasa kukwarakwatisa mu mabhuku. Nguwa dzimweni tingakumbirawo rubetso re akuru, awona angatibetsera kuedzurira zvokwadi zvimweni zvisikacinji zvingatibetsera. Hinga muezaniso, hanzvadzi imweni yaita urongwa kuti ibude mubasa re kuparidzira. Hino mwamuna wawo asiripi mupupuri wa Djehovha inoakumbira kuti asaende. Mwamuna wakhona anobhuya kuti awona ari airi aasopedzi nguwa yakareba ari ese. Hanzvadzi ii inoziya kuti inodikana kuita basa re kuparidzira. (Zviito 4:20) Isati yaita cisananguro, pamweni inorangarira ngezve matsamba anobhuya ngezve kupurutana Mwari uye ngezve basa rekuita afundi. (Mat. 28:19, 20; Zviito 5:29) Asi iyona inoedzurirazve kuti mukadzi unodikana kureremedza mwamuna uye kuti akristu anodikana kugara no maonero ari pakati no pakati. (Aef. 5:22-24; Afi. 4:5) Zvainga zvakanaka kuti hanzvadzi iyona idzibvunzise kuti, kodi mwamuna wangu uri kundirambidza ko paridzira mazuwa ese here kana kuti ndi nyamasi basi? Zviri pamhene kuti tinoda kuita kuda ka Mwari uye kuti tigare no hana yakacena. Asi, patinoita izvona, zvinokosha maningi kuti tigare no maonero ari pakati no pakati.
JUNYO 26–JULHO 2
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ESDRA 1-3
“Siyai kuti Djehovha Amuseenzesei”
Murikuona Zvakaonekwa na Zakariya Here?
ANHU ainga akapfara maningi. Zvainga zviri nyore kuoneka. Djehovha Mwari “akaita kuti Mambo Siro we Persiya” asudzunure Adjudha. Aona ainga apedza makore akawanda ari muutaphwa ku Bhabhironi. Mambo wakaziisa kuti Adjudha aizohwirirazve ku nyika yawo “uye owakazve nyumba ya Djehovha Mwari we Aisraeri.” (Esdra 1:1, 3) Ii yainga iri nguwa ye mupfaro mukuru! Pakupedzesera Adjudha aizohwirinzazve kunamata kecokwadi mu nyika yawo.
w17.10 paji. 26 ndi. 2
Ngoro Dze Hondo uye Korona Zvinomudziirirai Kudini?
2 Zakariya waiziya kuti a Djudha akacinja kuenda ku Djerusarema ainga ano kutenda muna Djehovha. “Mwari akaita kuti mwoyo yawo” itendere kusiya sure nyumba dzawo uye bhizi rawo. (Esdra 1:2, 3, 5) Kunyazi zvakanaka kana zvakashata, ku Bhabhironi kainga kuri kumba kawo. Asi awona akatendera kuti aende ku mbuto yekuti anhu akawanda ainga asati aiona. Ngei? Ngekuti aida kubetsera kuwaka tempro. Kudai aona ainga asikazvikoshesi, ainga asikadi kuita rhwendo rinoshupha maningi rino makirometro anokwana kuita 1000 (1600 km) kuti agume ku Djerusarema.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w06 1/15 paji. 19 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva Mu Bhuku ra Esdra
1:3-6. Hingana Aisraeri akagara ku Bhabhironi, Apupuri a Djehovha akawanda nyamasi uno aakwanisi kupinda mubasa re nguwa yakadzara kana kuti kuenda kunodiwa aparidzi akawanda. Kunyazi zvakadaro, awona anobetsera, anokohomedzesa aya anoda uye anoita mupiro kuti abetsere basa rekuparidzira no rekuita afundi.