Mareferensiya e Urongwa we Musangano Basa Redu uye Kurarama
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULHO 3-9
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ESDRA 4-6
“Musavhiringidze Basa”
Murikuona Zvakaonekwa na Zakariya Here?
13Basa rekuwakiswazve ke tempro rainga ricakarambidzwa. Kunyazi zvakadaro—Mupristi Mukuru Djoshuwa no Mutungamiriri Zorobhabheri—“akatangisa kuwakazve nyumba ya Mwari.” (Esdra 5:1, 2) Pamweni ku Adjudha amweni aiona hingana kuti cainga cisiripi cisananguro cakanaka. Hino aizodziiga kudini ku azondi awo, ino ecigadzirisa tempro. Azondi aizomutsa dambudziko rakakura maningi. Zvezvirokwazvo Djoshuwa na Zorobhabheri aida kugara ne rugondo rokuti anorubetso ra Djehovha. Uye aona akatambira rugondo irona. Nge mushobo upi?
w86 2/1 paji. 29, bhokisi mandi. 2-3
Madziso a Djehovha “Ainga Ari no Akuru”
Mumasure mekuti Adjudha ainga ari ku Bhabhironi ahwirira, pakatangiswa nguwa yekutama kuita basa ke makore 16. Muphorofita Ageu na Zakariya akakwanisa kuita kuti Adjudha asiye kuthya kawo uye atangezve kuwaka tempro ya Djehovha. Panguwa iyona, anyautongi e Persiya akaedza kurambidza basa iri. Aphikisi akabvunzisa kuti: “Ndiani wakamupasa citenderhwa cekuwaka nyumba ii?”—Esdra 5:1-3.
Mhinduro ye mubvunzo uu waishupha kudaira. Kudai akuru akathya, tempro ingadai yakaimiswa. Kudai akuru akatendera kuthya anyautongi, basa iri raizorambidzwa. Asi akuru (pasina mubvunzo ecitungamirirhwa no Mutungamiriri Zorobhabheri uye no Mupristi Mukuru Djoshuwa) akapasa mhinduro yakadjeka uye inoseenza. Awona akaedzurira anyautongi ngezve mutemo wa Siro wainga wakanganika, mutemo iwona waipasa Adjudha citenderhwa cakagondeka cekuti basa rienderere mberi. Eciziya mutemo we Persiya wekuti wainga usikadikani kucinjwa, anyautongi aya akasanangura kutama kucinja mutemo wa mambo. Akatendera kuti basa iri rienderere mberi, dakara Mambo Dhariyo atendera zviri pa mutemo!—Esdra 5:11-17; 6:6-12.
Murikuona Zvakaonekwa na Zakariya Here?
7 Pano cinjo yakaunzisa nyaradzo ku Adjudha. Ngaipi cinjo iyona? Mu gore ra 520 K.A.A., nyika ye Persiya yakatanga kutongwa na mambo mupsva, Dhariyo I. Mu gore recipiri rokutonga kake, iyena wakaona kuti kurambidzwa kuwakwa ke tempro, kainga kuri kunza ke mutemo. Ndiyo ndaa Dhariyo wakatendera kuti ciwakwa citangiswezve kuwakwa. (Esdra 6:1-3) Cisananguro ici cakashamisa munhu wese. Mambo wakabhuya kuti anyacigarisano aidikana kupasa mare ne zviro zvimweni zvaidikana kuti abetsere ciwakwa ici! (Esdra 6:7-12) Ngokudaro, muna 515 K.A.A. Adjudha akapedza kuwaka tempro mumasure me makore marongomuna.—Esdra 6:15.
Murikuona Zvakaonekwa na Zakariya Here?
16 Djehovha anotitungamirira eciseenzesa “muranda akagondeka akangwara.” (Mat. 24:45) Zvingaita kuti nguwa dzimweni muranda angatipasa nhungamiriro dzatisikanyasi kuzwisisa. Nge muezaniso, pamweni mungapaswa nhungamiriro dzekuti mugadzirire pa njodzi dzinoitika dzega dzamungaona kuti adzingaitiki mu nharaunda yamunogara. Pamweni zvingaitawo kuti nhungamiriro dzatakatambira kuti tidzidziirire pa nhenda ye korona vhiru yakanyanyisa. Pakadaropo tingaitei kana tikaona hingana kuti nhungamiriro aina musoro? Isusu tinodikana kurangarira kuti anhu ekare akabetsereka kudini paakapurutana nhungamiriro dzaakapaswa na Djoshuwa pamwepo na Zorobhabheri. Uye pamweniwo paya patisikazwisisi nyaya dzimweni dze Bhaibheri. Zvakamboitika kuti anhu a Mwari akatambira nhungamiriro, asi mumaonere e munhu zvaiita hingana zvisina musoro, asi zvakaponesa upenyu ye anhu.—Ato. 7:7; 8:10.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w93 6/15 paji. 32 mandi. 3-5
Mungagonda Bhaibheri Here?
Mare yakhona yakaizwa ku Tarso, thaundi riri kudii re katemaidumba zvino raakuzwi Turkiya. Iyona yakaizwa munguwa yekutonga ke mutongi we Persiya Mazaeu, muzana re makore re cirongomuna K.A.A. Rinomupangidza hinga mutungamiriri we provhinsiya “Kumuceto ke Murambo,” zvecida kureya Murambo we Eufrati.
Ngei masoko aya ecikosha? Ngekuti mucagumira masoko akatodzana mu Bhaibheri renyu. Esdra 5:6–6:13 panopangidza tsamba yaakatarirana mambo Dhariyo we ku Persiya no mutungamiriri waizwi Tatenai. Paibhuiwa ngezve nyaya ye kuwakwazve ke tempro ku Djerusarema no Adjudha. Esdra wainga ari mutari we Mutemo wa Mwari ano uzii, uye waietserhwa kuti atare zviro zve cokwadi. Pana Esdra 5:6 uye 6:13 mucaona kuti iyena wakadainza Tatenai kuti “mutungamiriri we kumuceto ke Murambo.”
Esdra wakatara izvona muna 460 K.A.A., makore 100 mare ii isati yagadzirhwa. Hino, anhu amweni pamweni akarangarira kuti zina ro mukuru mukuru iciro cisikakoshi. Asi kana mukagonda atari e Bhaibheri kunyazi no zviro zvidoko, izvona azvitunhudziri kugonda kenyu mu zviro zvimweni zvaakatara here?
JULHO 10-16
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ESDRA 7-8
“Maitiro a Esdra Akaita kuti Djehovha Akudzwe”
w00 10/1 paji. 14 ndi. 8
Kufunda—Kuno Mubairo uye Kunodakadza
8 Rudo ratinaro mu Soko ra Djehovha rinodikana kubva mukati me mwoyo, munobva zvikonzero. Tinodikana kupfadzwa ngokunyasa kurangarira matsamba atinonga tabva kuerenga. Tinodikana kunyasa kukanda mu mwoyo medu marangariro e kumwiya, toabatisisa uye tonyasa kuarangarira. Izvi zvinoda kureya kurangarira takaterama uye kuita munamato. Kuita hingana Esdra, tinodikana kugadzirira mwoyo wedu kuti tierenge uye kufunda Soko ra Mwari. Zvakatarhwa nge zvake: “Esdra wainga agadzirira mwoyo wake kuti aone kuti mutemo wa Djehovha unotii uye kuti auseenzese uye kuti afundise mutemo wake no matongero ake mu Israeri.” (Esdra 7:10) Onai zviro zvitatu zvakaizwa ndi Esdra kuti agadzirire mwoyo wake: kufunda, kuzviseenzesa iyena pacake uye kufundisa. Tinodikana kuteedzera muezaniso wake.
si paji. 75 ndi. 5
Bhuku ro Bhaibheri Numero 13—1 Makoronika
5 Apana waisisira kupinda Esdra waikwanisa kuunganidza ngano ii zvakaezana uye zvakanaka. “Esdra wainga agadzirira mwoyo wake kuti aone kuti mutemo wa Djehovha unotii uye kuti auseenzese, uye kuti afundise mutemo wake no matongero ake mu Israeri.” (Esdra 7:10) Djehovha akamubetsera no mwiya mucena. Mutungamiriri we nyika yese ye Persiya wakaziya ungwaru wa Mwari kubva mu bhuku ra Esdra uye wakamupasa masimba makuru e utongi we nharaunda ye Djudha. (Esdra 7:12-26) Ngekupaswa masimba na Mwari uye na mambo, Esdra waikwanisa kuunganidza ngano yake mumatarhwa akanakisisa aionekwa.
it-1 mapaji. 1179-1180 ndi. 7
Kudzidodosa
Pasai Nhungamiriro Yakadjeka. Uya unodzidodosa pamberi pa Djehovha ungaetsera kutambira nhungamiriro ya Mwari. Esdra wainga ano ubaba wakakura wekutungamirira anarume anodarika 1500 tisikabatanidzi apristi, Anetineu, no anakadzi uye no ana kubva ku Bhabhironi kuenda Djerusarema. Kusiya izvona, aitora oro yakawanda uye prata kuti arungamise tempro ku Djerusarema. Awona aida kudziirirhwa mukati me rhwendo rawo, asi Esdra wainga asikadi kukumbira mambo cikwata co masurudado. Ngokudaro, iyena wainga asikadi kupangidza kuti waigonda simba re anhu. Kusiya izvona, wainga wabvunza mambo kuti: “Nyara yakanaka ya Mwari wedu iri pane aya anomupsvaka.” Nokudaro akabvunza anhu kuti atsanye, kuitira kuti adzidodose pamberi pa Djehovha. Akakumbira kuna Mwari uye iyena akaazwa uye akaadziirira ku azondi awo mukati me rhwendo rawo, zvekutoti akapedza rhwendo rawo zvakanaka. (Esd 8:1-14, 21-32) Painga ari kuutapwa ku Bhabhironi, muphorofita Dhanyeri wakaizirhwa usisi na Mwari ngekutumirhwa ngirozi ino ciono, ngekuti Dhanyeri wakadzidodosa pamberi pa Mwari pakupsvaka kaiita nhungamiriro uye kuzwisisa.—Dha 10:12.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w06 1/15 paji. 19 ndi. 10
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Esdra
7:28–8:20—Ngei Adjudha akawanda ainga ari ku Bhabhironi ainga asikadi kuenda ku Djerusarema na Esdra? Kunyazi painga padarika makore 60 kubva Adjudha paakahwirira ku nyika yawo, mu Djerusarema mainga muno agari padoko. Kuhwirira ku Djerusarema zvaireya kuwaka upenyu upsva mu migariro ye zviro inoshupha. Panguwa iyona, Djerusarema rainga risikapangidzi kubudirira pamweni ku Adjudha aibudirira pa zviro zve kunyama ku Bhabhironi. Atidikaniwo kukanganwa kuti rhwendo rawo rainga rino ngozi. Aya aihwirira aidikana kugara nokutenda kakabamba kuna Djehovha, kushingaira pakunamata ke cokwadi uye ushingi kuti akwanise kuita cinjo iyona. Kunyazi Esdra wakabambiswa ngekuti nyara ya Djehovha yainga iri paari. Ecikohomedzeswa ndi Esdra, mhuri dzinokwana kuita 1500—pamweni anhu anokwana 6000—akatenda kumuperekedza. Mumasure mekuti Esdra atora matanhu amweni, Arevhi anokwana kuita 38 uye no Atineu anokwana kuita 220 akaitawo zvimwezvo.
JULHO 17-23
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | ESDRA 9-10
“Mugumisiro Wakashata Wekutama Kupurutana”
w061/15 paji. 20 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Esdra
9:1, 2—gei kuwakana no anhu e munyika iyona zvainga zvakashata? Dzinza rainga rakahwirinzwa raidikana kudziirira kunamathwa ka Djehovha dakara kuguma ka Mesiya. Kuwakana no anhu aigara imona kaizokanda pangozi kunamata ke cokwadi. Ngekuti amweni ainga akawakana no anhu ainamata zvidhori, pamweni dzinza irona rese raizobatana no aya ainga asikanamati Djehovha. Kunamata kakacena kaizotsakatika pa nyika. Hino Mesiya waizouiira ani? Azvitishamisi kuti Esdra wakashamisika paakaona zvainga zvaitika!
w09 10/1 paji. 10 ndi. 6
Djehovha Anotikumbirei?
Kuzwira kedu no mwoyo wese kunoita kuti titambire makomborero. Mozesi wakatara kuti: “Cengeta mitemo . . . yandinokubvunza nyamasi kuti zvikunakire.” (Vhersikuro 13) Zvezvirokwazvo, mitemo yese ya Djehovha—zvese zvaanotikumbira kuti tiite—zvinoita kuti zviro zvitihambire zvakanaka. Bhaibheri rinotibvunza kuti “Mwari i rudo.” (1 Juau 4:8) Ngekudaro, iyena akatipasa mitemo inoita kuti zviro zvitinakire nokusikaperi. (Isaya 48:17) Kuita zvese zvatinokumbirhwa na Djehovha kuti tiite kucaita kuti tisavhiringidzike maningi nyamasi uno uye kucaita kuti titambire makomborero akawanda mune ramangwana pasi pe Umambo wake.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w06 1/15 paji. 20 ndi. 2
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Esdra
10:3, 44—Ngei ana akaendeswa pamwepo no madzimai awo? Kudai ana akasara, akadzi aya aizoona mukana we kuhwirira nge ndaa ye ana awo. Kusiya izvona, ana adoko anoda kucengethwa ngo madzimai awo.
JULHO 24-30
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 1-2
“Ciriporipoco Ndakanamata”
w08 2/15 paji. 3 ndi. 5
Itai kuti Djehovha Agare Pamberi Penyu Nguwa Dzese
5 Nguwa dzimweni tinodikana kuita munamato kuna Djehovha ngekukasika tecikumbira rubetso. Pano nguwa imweni, Mambo Artaxerxe wakaona kuti mudiri wake Neemiya wainga wakatsukwara. “Urikuedza kukumbirei?” wakamubvunzisa mambo. “Ciriporipoco [Neemiya] wakanamata kuna Mwari we kudenga.” Munamato uu waakaita mucinyararire, wainga usikadikani kureba. Asi Mwari akaudaira ngekuti Neemiya wakatsigirhwa ndi mambo kuti awakezve muru we Djerusarema. (Erengai Neemiya 2:1-8.) Honde, kunyazi munamato usikazi kureba uye unoizwa mucinyararire ungakwanisa kudairhwa.
be paji. 178 ndi. 1
Kupanganidza Musikaiti Zvokuerenga
Kana mukakumbirhwa musikakariri kuti murekete ngezve zviro zvamunotenda, cinyi cingamubetserai kuti mupase mhinduro yakanaka? Teedzerai Neemiya, wakanamata mucinyararire asati adaira mubvunzo wa Mambo Artaxerxe. (Nee. 2:4) Pedzepo itai mharidzo ngo musoro. Matanho okutanga amunodikana kuita ndi aya: (1) Kusanangura mafundo mairi anodikana kubatanidzwa pamunonga mecipanganidza (mungaseenzesa mafundo ari mubhuku rinozwi Kukurukurirana Tichishandisa Magwaro). (2) Kusanangura kuti i tsamba dzipi dze Bhaibheri dzamungaseenzesa kuti mutsigire mafundo awona. (3) Kurangarira kuti mucatanga kudini kupanganidza no rureremedzo kuti anomupurutana ade kurumbwa ecimupurutana. Mumasure mazvo, tangai kureketa.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w86 2/15 paji. 25
Kunamata ke Cokwadi Kunobudirira
Haiwa, ngekuti ke nguwa yakareba migariro yainga isikazi kunaka mu Djerusarema yaibatanidzwawo paminamato ya Neemiya “usiku no masikati.” (1:4, 6) Paakaona mukana we kuti abvunze Mambo Artaxerxe ngezve cido cake cekuwakazve muru we Djerusarema, Neemiya wakanamatazve hinga zvaaiita kakawanda. Mhinduro yakanaka ya Djehovha yakaita kuti muru we thaundi uwakwezve.
Zatinofunda: Neemiya wakapsvaka kutungamirirhwa na Djehovha. Isusuwo patinonga tecida kuita zvisananguro zvakakura, tinodikana “kurumbwa teciita munamato” uye toita maererano no nhungamiriro dza Djehovha.—Aroma 12:12.
JULHO 31–AGOSTO 6
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 3-4
“Basa re Nyara Riri Pasi Penyu Here?”
w06 2/1 paji. 10 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Neemiya
3:5, 27. Atidikani kuona basa rinoda kuseenza no nyara rinoizirhwa kunamata ke cokwadi, hinga basa risikasisiri kuizwa na isusu hingana zvakaizwa no “akuru akuru”e anhu e Atekowa. Asi tingateedzera Atekoita ainga asikadzikudzi akadzipira kuseenza no mwoyo wese.
w19.10 paji. 23 ndi. 11
Djehovha Acaita kuti Imwimwi Mugare Cinyi?
11 Papera mazana e makore, Djehovha akaseenzesa ana e anakadzi a Sarum kuti abetsere pakuwakwazve ke muru we Djerusarema. (Nee. 2:20; 3:12) Kunyazi hazvo baba awo ainga ari mucinda, ana aya ainga akagadzirira kuita basa raishupha uye raikanda upenyu wawo pangozi. (Nee. 4:15-18) Musiyano wakakura maningi wainga uripo pakati pawo no anarume ainga ano mbiri e mu thaundi re Tekowa, “asikazi kudzidodosa uye kuitawo basa irona” andizvopi! (Nee. 3:5) Rangaridzai mupfaro wakazwa ana a Sarum muru pewakapedzwa kuwakwazve pamazuwa 52 basi! (Nee. 6:15) Mumazuwa edu ano hanzvadzi dzakawanda dzinopangidzawo kudzipira ikona. Idzona dzinopfara maningi ngekubetsera pakuita basa cena rekuwaka uye kugadzirisa zviwakwa zvinoseenzeswa pakunamata Djehovha. Kukwanisa kawo kuita zviro uye cido cawo nokugondeka kawo kunobetsera maningi pakuita kuti basa iri ribudirire.
w04 8/1 paji. 18 ndi. 16
Garai no Maonero Amwewo no a Kristu Anocokuita no Ukuru
16 Akristu ese, madjaha no akuru anodikana kugara no maonero amwewo no a Kristu anocokuita no ukuru. Mu ungano muno mabasa akasiyana-siyana anodikana kuizwa. Musamborambe kana mukakumbirhwa kuti muite zviro zvinoita hingana zvidoko. (1 Samueri 25:41; 2 Madzimambo 3:11) Abereki, munokohomedzesa here ana enyu adoko kana kuti madjaha kuti aseenze ecipfara pa basa ripi haro raanopaswa, pa Nyumba ye Umambo, pagungano re nharaunda kana kuti pambuto inoizirhwa gungano re mutanha? Awona anomuonai meciita mabasa ekudzidodosa here? Hama imweni irikuseenza zvino ku sedhi mundiyari ye Apupuri a Djehovha, inoedzurira muezaniso ye abereki ayo. Iyona yakati: “Mushobo waaikoshesa basa re kucenesa mu Nyumba ye Umambo uye mbuto yo magungano zvaindifundisa kuti izvona zvaikosha maningi. Kakawanda kakhona awona aidzipira kuti aite mabasa aibetsera ungano kana kuti hama, kunyazi nekuti basa iri raiita hingana doko. Marangariro aya anondibetsera kutenda no mwoyo wese basa ripi haro randinopaswa pa Bheteri.”
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w06 2/1 paji. 9 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Neemiya
4:17, 18—Mwanarume waizoita kudini basa re kuwaka no nyara imwe basi? Ku aya aithwara zviro zvinorema zvainga zvisikazoashuphiri. Awona aikanda mutoro pamusoro kana kuti paphewa, zveciita nyore kubata no nyara imwe basi, “imweni yakhona yakabata combo caiizwa zvekukhandirhwa.” Awaki aiseenzesa nyara dzawo dzese pakuwaka, ainga “akasungira supada mu cihuno cawo.” Ainga akagadzirira kudzidziirira kudai aizorhwiswa no azondi.
AGOSTO 7-13
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 5-7
“Neemiya Waida Kuseenza, Haiwa Kuseenzerhwa”
w02 11/1 paji. 27 ndi. 3
Atsigiri e Kunamata ke Cokwadi—Kare uye Zvino
Neemiya aazi kupasa nguwa yake uye kukwanisa kuita zviro kuti aite urongwa basi. Iyena wakaseenzesawo zviro zvake zvekunyama kuti atsigire kunamata ke cokwadi. Iyena wakaseenzesa mare yake kamare kuti asudzunure hama dzake Adjudha ainga atengeswa hinga aranda. Iyena waifiyarisi mare asikakumbiri juru. Iyena aazi kumboita kuti Adjudha “aremerhwe” ngekuwarongosa kuti amupase mare ngekuti iyena wainga ari mutungamiriri, kunyazi iyena wainga ano citenderhwa cekuti azviite. Pane kudaro, misuwo ye nyumba yake yaigara yakafunungurhwa kuti apase zvokurhya “anarume anokwana kuita zana ne makumi mashanu, no aya aibva kumadzinza ainga akamutenderedza.” Zuwa rimwe na rimwe iyena waipasa anhu aaipika “n’ombe imwe, mabira matanhatu akasanangurhwa uye shiri.” Kusiya izvona, kamwe pamazuwa gumi iyena waiyapasa “vhinyu yakawanda ye madzinza ese”—zvese izvi zvainga zviri zve mare yake.—Neemiya 5:8, 10, 14-18.
w16.09 paji. 6 ndi. 16
“Musasiye kuti Nyara Dzenyu Dzirembe”
16 No rubetso ra Djehovha, Neemiya uye no Adjudha amweni akabambisa nyara dzawo kuti awake muro we Djerusarema. Ngokudaro, awona akapedza kuwaka mu mazuwa 52 basi! (Nee. 2:18, masoko e pasi; 6:15, 16) Neemiya aazi kuonerera basi, asi iyena wakaseenzawo. (Nee. 5:16) Nyamasi uno, akuru akawanda ano rudo akaita hingana Neemiya. Awona anobetsera pa maprojeto e kuwaka uye pakucenesa nokugadzirisa Nyumba ye Umambo. Kusiya izvona, ngekuseenza no aparidzi mu basa re kuparidzira uye kuita basa rekuusha, awona anobambisa nyara dzakaremba dze aya arikudzirhya mwoyo.—Erengai Isaya 35:3, 4.
w00 2/1 paji. 32
Djehovha Acamuedzurirai Kudini?
Kakawanda kakhona, Bhaibheri rinopangidza kuti kuna Mwari, “kuedzurira” kunoreya kuita ciro. Ngo muezaniso, mumasure mekuti ndambi huru yaitika pa nyika mumazuwa 150, “Mwari akaedzurira Nowa . . . , uye Mwari akaita kuti dutu rivhuvhute pa nyika uye mvura yakatanga kuphwa.” (Genesi 8:1) Mazana e makore akazoteera, Afiristeu akaita kuti Samusoni agare bofu uye akamusunga no makorenti. Hino iyena wakanamata eciti: “Ndapota Djehovha, ndiedzurireiwo uye ndibambiseiwo panguwa ino basi.” Djehovha akaedzurira Samusoni nge kumupasa simba rinopinda ro munhu wese kuti atsiye zvaakaizirhwa no azondi a Mwari. (Atongi 16:28-30) Panyaya ya Neemiya, Djehovha akakomborera kupeta kake masimba uye kunamata ke cokwadi kakahwirinzwa ku Djerusarema.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w07 7/1 paji. 30 ndi. 15
“Rumbwai Mecikunda Zvakashata ngo Zvakanaka”
15 Cocitatu, azondi a Neemiya akaseenzesa mupanduki, Muisraeri waizwi Semaya kuti aedze Neemiya kuti aputse Mutemo wa Mwari. Semaya wakati kuna Neemiya: “Ngatipangane kusongana mumba ma Mwari we cokwadi, mukati me tempro uye tofunga misuwo dze tempro; ngokuti ari kuuya kuzokuuraya.” Semaya wakabhuya kuti Neemiya wainga ooda kuuraiwa, asi kuti iyena waikwanisa kudziponesa ngekufindara mu tempro. Asi Neemiya wainga asiripi mupristi. Iyena waizoita citema kudai akaenda koofindara mu nyumba ya Mwari. Kodi iyena waizoposha Mutemo wa Mwari ngekuedza kuponesa upenyu wake? Neemiya wakadaira kuti: “Ndiani wakaita hinga inini waizopinda mu tempro uye orarama? Haiwa, andipindi!” Ngei Neemiya asikazi kuwira pa murau uu? Ngekuti iyena waiziya kuti kunyazi Semaya wainga ari Muisraeri, “wainga asikazi kutumwa na Mwari.” Hinga zvamunoziya, muphorofita we cokwadi wainga asikazombomukohomedzesi kuposha Mutemo wa Mwari. Cimwenizve, Neemiya aazi kutendera kukundwa nge azondi aya akashata. Pasati padarika nguwa yakareba, iyena wakazoreketa kuti: “Muru wakapera pa mazuwa 25 a Eruri, mu mazuwa 52.”—Neemiya 6:10-15; Numero 1:51; 18:7.
AGOSTO 14-20
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 8-9
“Mupfaro wa Djehovha Ndi Simba Renyu”
w13 10/15 paji. 21 ndi. 2
Zvatinofunda Kubva pa Munamato Wakanyasa Kugadzirirhwa
2 Pasati padarika mwedzi umwe musangano watambobhuya ngo zvawo usati waizwa, Adjudha ainga apedza kuwakazve muru we Djerusarema. (Nee. 6:15) Anhu a Mwari akapedza basa iri mu mazuwa 52 basi, uye akakanda ndangariro dzawo pa zviro zvekunamata. Hino, pazuwa rekutanga re mwedzi wakazoteera wa Tishri, awona akaungana pa mbuto yaiungana anhu kuti azwe Esdra no Arevhi amweni ecierenga nokupanganidza Mutemo wa Mwari. (Mufanikiso 1) Mhuri dzese, kutobatanidzawo no aya “esse ainga aakukwanisa kuzwa nokupurutana,” akaima kuti azwe “kubvira macibesi dakara masikati.” Apana mubvunzo kuti uu muezaniso wakanaka kuno aya anopinda musangano mu Nyumba dze Umambo! Asi pa misangano yakaita hingana iyona, ndangariro dzenyu dzinombobararika here, motanga kurangarira zviro zvisikakoshi? Kana zviri izvona, rangarirai ngezve muezaniso we Aisraeri. Awona akateerera nokunyasa kurangarira zviya zvaakazwa uye akatanga kucema ngekusama kutondoedza kaaiita Mutemo wa Mwari.—Nee. 8:1-9.
w07 7/15 paji. 22 mandi. 9-10
Imwimwi “Mucarumbwa Mecihamba Maererano no Mwiya Here”?
9 Mupfaro mazwiro amunoita kana zviro zvecimuhambira zvakanaka. Djehovha ndi “Mwari anopfara.” (1 Timoti 1:11; Pisarema 104:31) Mwana anopfarira kuita zvinodiwa na Baba ake. (Pisarema 40:8; Ahebheru 10:7-9) Uye “mupfaro wa Djehovha ndiro simba [redu] kamare.”—Neemiya 8:10.
10 Mupfaro unobva kuna Djehovha unoita kuti tigutsikane maningi patinoita zvaanoda kunyazi mu nguwa yekutambudzika, yekutsukwara kana kuti yekuteererhwa. Zvezvirokwazvo “uzii wa Mwari” we zvirokwazvo unoita kuti tipfare! (Zvierengo 2:1-5) Ukama wedu na Mwari unopfadza wakawakirhwa pa uzii we unatsi, pakutenda maari uye mu cibairo ca Djesu ce rusudzunuro. (1 Juau 2:1, 2) Kugara nhengo ye dii re mhuri ya Djehovha ye mu nyika yese kunoitawo kuti tipfare. (Zefaniya 3:9; Ajeu 2:7) Kariro yedu ye Umambo uye no makomborero e kuziisa masoko akanaka kunoita kuti tipfare. (Mateu 6:9, 10; 24:14) Ndizvo zvinoitawo kariro ye upenyu usikaperi. (Juau 17:3) Ngekuti tino kariro ii inoshamisa, tinodikana “kupfara zvezvirokwazvo.”—Dheuteronomiyo 16:15.
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
it-1 paji. 171 ndi. 3
Aramaiko
Paa padarika makore manganani, mumasure mekuti Adjudha ahwirira kuutaphwa ku Bhabhironi, Esdra mupristi, wakaerengera bhuku re Mutemo Adjudha ainga akaungana ku Djerusarema, uye Arevhi akawanda akapanganidzira anhu Neemiya 8:8 eciti: “Aierenga bhuku no izwi rinozwika, mu mutemo wa Mwari we zvirokwazvo, ecinyasa kuupanganidza uye ecibhuya zvazvaireya, ngokudaro, aibetsera anhu kuzwisisa zvaierengwa.” Kupanganidza no kududzira uku pamweni kaibatanidza kupanganidza tsamba dze Cihebheru mu Ciaramaiko, ngekuti pamweni Ahebheru akafundira Ciaramaiko paainga ari ku Bhabhironi. Apana mubvunzo kuti kupanganidza uku kakabatanidzawo kunyasa kudjekesa kuitira kuti Adjudha kunyazi aikwanisa kuzwa Cihebheru, anyasewo kuzwisisa kuti zvaierengwa zvaida kureyei kamare.
AGOSTO 21-27
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 10-11
“Awona Akadzipira Kuna Djehovha”
w98 10/15 paji. 22 ndi. 13
Djerusarema Rakagondeka ku Zina Raro
13 “Gadziriro yakagondeka yakaizwa” mu mazuwa a Neemiya, yakagadzirira anhu e kare a Mwari kuitira zuwa rekudimurhwa ke muru we Djerusarema. Asi painga pacino nyaya imweni yaidikana kugadziriswa nokukasika. Yakatenderedzwa no muru wakakura ino misuwo dzinokwana kuita 12, Djerusarema raida anhu akawanda. Kunyazi Aisraeri anganani aigara imona “thaundi rainga rakareba, uye rakakura uye mainga muno anhu padoko mukati maro.” (Neemiya 7:4) Kuti akwanise kupedza nyaya iyona, anhu “aikhandira mudjenya kuti pa anhu anokwana 10 umwe basi ndiyena waidikana koorarama mu Djerusarema, thaundi cena.” Kugadzirira kaainga akaita kakaita kuti anhu asimbe “anarume ese akadzipira ngekuda kawo kuti aende koogara ku Djerusarema.” (Neemiya 11:1, 2) Muezaniso wakanaka maningi ku anamati e cokwadi mazuwa ano, kana mugariro we zviro weciatendera kuenda kunodiwa aparidzi akawanda!
w86 2/15 paji. 26
Kunamata ke Cokwadi Kunobudirira
Kusiya nhaka yawo uye kuenda koogara ku Djerusarema zvaizoita kuti aona aruze zviro zvawo. Uye aya aigara mu thaundi irona pamweni aizogara no ngozi yakakura. Kunyazi no migariro yakadaro, amweni akaona kuti aya aidzipira aisisira kusimbwa uye apana mubvunzo kuti akaita munamato kuti Djehovha aakomborere.
w16.04 paji. 8 ndi. 15
Garai Makagondeka uye Itai kuti Djehovha Apfare
15 Akawanda edu takadzipira kuna Djehovha, nge ndaa yazvo takagondesa kuita kuda kake pasinei no zvaanotikumbira kuti tiite. Taizviziya kuti izvona zvaizobatanidza kupasa zvibairo. Asi panguweyo izvona zvingashupha, maka-maka patinonga tecida kuita ciro cokuti pakutanga tinonga tisikacidi. Patinoita zvibairo izvona uye patinoedza kuita zviro zvipsva mu basa ra Djehovha, tinopangidza kuti takagondeka. Izvona zvingashupha pakutanga, asi makomborero atinotambira akatinakira nguwa dzese. (Mara. 3:10) Tinofundei kubva ku mwana wa Djefitee?
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
w06 2/1 paji. 11 ndi. 1
Mafundo Makuru Anobva mu Bhuku ra Neemiya
10:34—Ngei anhu aidikana kuendesa huni? Kupasa huni kainga kusiripi mu Mutemo wa Mozesi. Izvona zvaidikana kuizwa nge ndaa ye migariro ye zviro. Paidikanwa huni dzakawanda pakupisirhwa ke zvibairo pa artar, uye kainga kusina Anetineu akawanda, aranda ainga asiripi Aisraeri aiseenza mu tempro. Hino, akakhandira mudjenya kuti agare no rugondo rekuti huni dzaizorumbwa dziripo.
AGOSTO 28–SETEMBRO 3
UPFUMI UNOBVA MU SOKO RA MWARI | NEEMIYA 12-13
“Garai Makagondeka Kuna Djehovha Pakusanangura Shamwari”
it-1 paji. 114 ndi. 2
Aamoni
Mumasure mekuti Tobhiya adzingirhwa mu tempro, mutemo wa Mwari uri pana Dheuteronomiyo 23:3-6 wairambidza kuti Aamoni uye no Amoabhi apinde mu ungano ye Aisraeri, wakaerengwa uye wakaseenzeswa. (Ne 13:1-3) Kurambidza uku kakaizwa mumasure me makore 1000 nge kuramba kakaita Aamoni uye no Amoabhi kubetsera Aisraeri paainga aa dhuze no Nyika Yakapikirhwa, zvinozwisisika hinga zvinoreya kuti madzinza awona ainga asikakwanisi kuona citenderhwa cekugara nhengo ye dzinza re Aisraeri, uye no makomborero ese aibatanidzwa pakugara nhengo ye dzinza irona. Izvona zvainga zvisikarei kuti anhu ainga ari pakati pe Aamoni no pe Amoabhi ainga asikadikani kushamwaridzana no Aisraeri, kana kuti kurarama pakati pawo, uye ngokudaro, obetsereka ngo makomborero a Mwari ku anhu ake. Izvona zvinooneka ngekubatanidzwa ka Zereki wambobhuiwa pataireketa ngezve anyahondo a Dhavhidhi pamwepo nozvitarhwa zvinocokuita na Rute mu Moabhi.Ru 1:4, 16-18.
w13 8/15 paji. 4 mandi. 5-6
Imwimwi Makaceneswa
5 Erengai Neemiya 13:4-9. Isusu tiri kurarama mu nyika yakatenderedzwa ngo anhu asikazi kucena, ngo kudaro azviripi nyore kurumbwa takacena. Onai zvakaitika kuna Eriazibhi na Tobhiya. Eriazibhi wainga ari mupristi mukuru uye Tobhiya wainga ari Muamoni uye pamweni wainga ano ubaba mu utongi we Persiya we ku Djudha. Tobhiya no amweni ake ainga aphikisa basa rekuwakazve muru we Djerusarema raiizwa ndi Neemiya. (Nee. 2:10) Aamoni ainga asina citenderhwa cekupinda mu tempro. (Dhe. 23:3) Hino, ngei mupristi mukuru wakatendera munhu wakaita hingana Tobhiya kuti agare mu nyumba yekurhyira ye mu tempro?
6 Tobhiya wainga agara shamwari ye padhuze ya Eriazibhi. Tobhiya no mwana wake Djeoanaa ainga akawaka anakadzi e Cidjudha uye Adjudha akawanda aireketa zvakanaka ngezva Tobhiya. (Nee. 6:17-19) Umwe we azukuru a Eriazibhi waka-waka mwana wa Sanibharati mutungamiriri we Samariya wainga ari shamwari ye padhuze ya Tobhiya. (Nee. 13:28) Ushamwari uwona unokwanisa kutibetsera kuzwisisa kuti ngei Mupristi Mukuru Eriazibhi wakatendera munhu usikatendi uye waiphikisa kuti amupfuridzire. Asi Neemiya wakapangidza kugondeka kuna Djehovha ngokukhandira midziyo yese ya Tobhiya kunze ke nyumba yekurhyira.
w96 3/15 paji. 16 ndi. 6
Kukunda Katingaita Muedzo Wekugondeka
6 Kana tikagondeka kuna Djehovha Mwari, atizoshamwaridzani no azondi ake. Ndiyo ndaa mufundi Tiyago wakatara kuti: “Imwimwi aiti e upombhwe, amuzii here kuti kushamwaridzana no nyika kuzondana na Mwari? Ngokudaro, munhu wese unoda kugara shamwari ye nyika, unonga ecitodziita muzondi wa Mwari.” (Tiyago 4:4) Tinoda kugondeka hingana Mambo Dhavhidhi paakati: “Andizondi aya anomuzondai here, haiwa Djehovha, uye andinyanyaswi no aya anomupandukirai here? Ndinoazonda zvekuazonda zviya. Agara azondi angu kamare.” (Pisarema 139:21, 22) Atidi kushamwaridzana no anoshaisha ecitozviziya kamare ngekuti atina ciro cakatodzana nawo. Kugondeka kuna Mwari akutirambidzi here kushamwaridzana no azondi api hawo a Djehovha, zvingaita kushamwaridzana no munhu kana kuti no terevhisao?
Upfumi Watinogumira mu Bhaibheri
it-2 paji. 431 ndi. 8
Ngoma
Kuemba mu tempro zvaikosheswa maningi. Izvona zvinonyasa kuoneka mumareferensiya akawanda e Bhaibheri ngezve aembi zvekuti aona ainga “akarerukirhwa pa mabasa amweni” aiizwa nge Arevhi amweni, kuti anyase kudzipira pakuita mabasa awo. (1Mk 9:33) Kurumbwa akaita hinga grupu re Arevhi akarongwa kaiasiyanisa no aya akahwirira kubva ku Bhabhironi. (Esd 2:40, 41) Kunyazi no ubaba wa mambo we Persiya Artaxerxe (Longimanus) wakaseenzeswa pakumupfarira, yecimusudzunura pamwepo no magrupu amweni aikosha pakuripa ‘musoho we anhu, musoho we zviro uye musoho we gwanza.’ (Esd 7:24) Nokuhamba ke nguwa, mambo wakabhuya kuti paidikana “kugara no zviro zvaipaswa aembi maererano no zvaidiwa zuwa no zuwa.” Kunyazi mutemo uu wakapaswa ndi Artaxerxe, pamweni mutemo uu wakagadzwa ndi Esdra nge ndaa ye ubaba waakapaswa ndi Artaxerxe. (Ne 11:23; Esd 7:18-26) Hino, zvinozwisisika kuti kunyazi aembi ese ainga ari Arevhi, Bhaibheri rinoreketa nge zvawo hinga grupu rinokosha, recibhuya ngezve “aembi no Arevhi.”—Ne 7:1; 13:10.