Faˈiraa hara
Auraa: Faaiteraa aore ra faˈiraa ravehia e te hoê taata, i mua anei i te huiraatira aore ra i te taata hoê, (1) i to ˈna mau tiaturiraa aore ra (2) i ta ˈna mau hara.
No roto anei i te mau Papai te oroa Katolika o te tatarahaparaa, tae noa ˈtu te faˈiraa te hoê taata faaroo i ta ˈna hara i te hoê perepitero?
Te parau e faataehia ˈtu i te perepitero
Teie te parau matauhia, e faaohipahia nei â: “A haamaitai mai ia ˈu e to ˈu Metua e, no te mea ua hara vau. Aita vau i faˈi i ta ˈu hapa mai . . . ”—Mon premier missel biblique, mau neneiraa Tardy, 1960, api 543.
Mat. 23:1, 9, V.C.J.S.: “Ua parau atura Iesu . . . Eiaha hoi outou e faametua ˈtu i to te fenua nei: hoe roa râ hoi to outou Metua, te i te rai ra.”
Te mau hara e nehenehe e faaorehia
“Ua haapii noa na te Ekalesia e e nehenehe e faaorehia te mau hara atoa, noa ˈtu eaha te inoraa.”—The Catholic Encyclopedia (tei nia iho nihil obstat e imprimatur) a R. C. Broderick (Nashville, 1976), api 554.
Heb. 10:26, V.C.J.S.: “Ahiri hoi tatou, tei ite papu i te parau mau, e rave ma te hinaaro mau i te hara, aitaˈtura ïa e taraehara toe.”
Mar. 3:29, V.C.J.S.: “Area o te tuhi i te Varua-Maitai ra, e ore roa ïa tana hara e faaore hia e a muri noaˈtu; ua rave râ oia i te hara te ore roa e mou.”
Te tatarahaparaa
Mea pinepine te taata faaroo i te faˈiraa hara i te ani i te taata tatarahapa ia faahiti i te “Pure a te Fatu” e te pure “Ia ora na, e Maria e.”
Mat. 6:7, V.C.J.S.: “E ia pure outou ra, eiaha ia rahi te parau [e na nia iho noa ma te taahoa], mai ta te mau etene ra. Te manao hoi ratou e, ia rahi te parau, e faatia hia mai ai ratou.”
Mat. 6:9-12, V.C.J.S.: “E naô râ outou ia pure: E to matou Metua i te rai ra, . . . faaore mai i ta matou hara.” (Aita roa ˈtu te Bibilia e haapii ra ia pure ia Maria aore ra ia pure i te Atua na roto i to ˈna arai. Hiˈo Philipi 4:6, e te mau api 224, 225 atoa, i te tumu parau “Maria.”)
Roma 12:9, V.C.J.S.: “Ei here haavare ore ra to outou. Ia riaria outou i te ino, e ia ati atu i te maitai.”
Aita anei o Iesu i horoa i te mana i ta ˈna mau aposetolo no te faaore i te hara?
Ioa. 20:21-23, V.C.J.S.: “Mai taˈu Metua i tono iaˈu nei, te tono atoa nei au ia outou. E ia na reira aera oia, ua haapuai atura i te aho i nia ia ratou, i te naôraa e: A farii mai outou i te Varua-Maitai: Ta outou i faaore i ta ratou hara ra, ua faaore hia ïa; e ta outou i vaiiho i ta ratou hara ra, ua vaiiho hia ïa.”
Mea nafea te mau aposetolo i te taaraa e i te faaohiparaa i teie mau parau? Aita roa ˈtu te Bibilia e faahiti ra e ua faaroo te hoê aposetolo i te faˈiraa hara a te hoê taata e ua faaore oia i ta ˈna hara. Teie râ, te faataa ra te mau Papai i te mau titauraa te tia ia faaî ia faaore mai te Atua i te hara. I raro aˈe i te aratairaa a te varua moˈa, ua nehenehe te mau aposetolo e ite maite o vai te faaî ra i taua mau titauraa ra, a nehenehe atu ai ratou e parau i te hoê taata e ua faaore anei te Atua i ta ˈna hara aore ra aita. Hiˈo i te mau hiˈoraa i roto i te Ohipa 5:1-11, e Korinetia 1, 5:1-5 e Korinetia 2, 2:6-8.
Hiˈo atoa i te tumu parau “Monoraa aposetolo.”
Aita te manaˈo o te feia ite e afaro ra nohea mai te faˈiraa hara i te hoê perepitero
Teie ta R. C. Broderick i papai: “Te faˈiraa hara i te hoê perepitero, e ravea ïa o tei fariihia mai te senekele 4 maira.”—The Catholic Encyclopedia, api 58.
Te faaite ra te New Catholic Encyclopedia e: “E rave rahi taata tuatapapa, Katolika e Porotetani, no teie nei tau o te faatuati nei i te mau haamataraa o te tatarahaparaa i mua i te tahi taata e te aˈo i faaohipa-pinepine-hia na i roto i te mau Ekalesia no Irelane, no Galles e no Beretane i reira te mau oroa moˈa, mai te tatarahaparaa, e horoahia ˈi e te tia teitei o te mau fare monahi e to ˈna mau mono. E au ra e ua haamauhia te faˈiraa hara parau-pinepine-hia e te faˈiraa hara o te paieti a te feia faaroo ia au i te hohoˈa o te peu monahi no te faˈiraa hara e te aratairaa pae varua i mua i te taata e ta te taata hoê. . . . Teie râ, i te senekele 11 roa te faaoreraahia te mau hara huna i te taime o te faˈiraa hara e hou te faaotiraa i te tatarahaparaa.”—(1967), Buka XI, api 75.
Te parau ra te taata tuatapapa ra o A. H. Sayce e: “Te faaite ra te mau papai oroa e e ravehia na te faˈiraa hara i mua i te taata e i te taata hoê i Babulonia. E au ra hoi e o te faˈiraa hara i te taata hoê te ravea tahito roa ˈˈe e te matau-roa ˈˈe-hia.”—The Religions of Ancient Egypt and Babylonia (Édimbourg, 1902), api 497.
Eaha te mau tiaturiraa a te mau Ite no Iehova no nia i te faˈiraa hara?
Te faˈiraa i to ˈna faaroo na roto i te faaiteraa i mua i te taata
Roma 10:9, 10: “Ia faˈi hoi to vaha i te Fatu ra ia Iesu, e ia faaroo to aau e ua faatia te Atua ia ˈna i te poheraa ra, e ora ïa oe. O te aau hoi to te taata nei i faaroo, e ia roaa ˈtu te parau-tia; o te vaha hoi tei faˈi i te parau, e ia roaa ˈtu te ora.”
Mat. 10:32, 33: “E teie nei, o tei faˈi ia ˈu [Iesu Mesia] i mua i te aro o te taata nei, e faˈi atoa vau ia ˈna i mua i te aro o tau Metua i te ao ra. O tei huna râ ia ˈu i mua i te aro o te taata nei, e huna atoa vau ia ˈna i mua i te aro o tau Metua i te ao ra.”
Ia hara te hoê taata i te Atua
Mat. 6:6-12: “Area ia pure oe ra, e haere i roto i to piha, e opani maite i te opani a pure ai i to Metua . . . E to matou Metua i te ao ra, ia raa to oe iˈoa. . . . E faaore mai i ta matou hara, mai ia matou atoa e faaore i tei hara ia matou nei.”
Sal. 32:5: “E maoro aˈera, ua faˈi atura vau i tau hara ia oe [te Atua]; e aore au i huna i to ˈu nei piˈo: i na ô aˈera hoi au e, E faˈi au i tau hara ia Iehova ra; e ua faaore mai oe i te ino o taua hara na ˈu ra.”
Ioa. 1, 2:1: “Ia roohia ˈtu râ te hoê taata i te hara, e tia to tatou tei ô i te Metua ra, o Iesu Mesia, o te taata parau-tia ra.”
Ia faaino te hoê taata i to ˈna taata-tupu aore ra ia faainohia mai oia
Mat. 5:23, 24: “E teie nei ia hopoi oe i ta oe taoˈa horoa noa i te fata ra, e ua manaˈo ihora oe i reira, e e hara ta to taeae ia oe na; e vaiiho atu i to taoˈa i mua i te fata ra, e mata na i te haere e faaite i to taeae, a haere a hopoi ai i ta oe taoˈa.”
Mat. 18:15: “E ia hamani ino to taeae ia oe ra, e haere, e faaite atu ia ˈna i ta ˈna hapa o orua anaˈe ra.”
Luka 17:3: “Ia hamani ino mai to taeae ia oe, e aˈo atu; e ia tatarahapa oia ra, e faaore atu i ta ˈna hapa.”
Eph. 4:32: “Ia hamani maitai outou ia outou iho, ma te aau mǎrû aroha noa, ma te faaore hoi i te hara te tahi e te tahi, mai ta te Atua i faaore mai i ta outou i te Mesia ra.”
Ia rave te hoê taata i te hoê hara ino mau e ia ani oia i te hoê tauturu pae varua
Iak. 5:14-16: “Te pohe ra anei te hoê o outou i te maˈi [i te pae varua]? e tii oia i te mau [“matahiapo o te amuiraa,” MN] ra, e na ratou e pure ia ˈna, ma te faatahinu ia ˈna i te monoˈi i te iˈoa o te Fatu ra [Iehova]. E e ora taua maˈi ra i te pure faaroo, e na te Fatu [Iehova] oia e faatia i nia; e i rave na oia i te hara ra, e faaorehia ta ˈna hara [e te Atua]. E faˈi i ta outou mau hapa, te tahi i te tahi, e pure hoi te tahi i te tahi, ia faaorahia outou. Te pure faauˈana a te taata parau-tia ra, e mea tia-rahi-hia mai ïa.”
Mas. 28:13: “O tei tapoˈi i ta ˈna hara, e ore ïa e maitai; o tei faˈi râ e ua faarue, e arohahia ïa.”
Eaha te tia ia rave ia hara te hoê taata e eita oia e imi i te tauturu?
Gal. 6:1, MN: “E te mau taeae, noa ˈtu e e hape te hoê taata hou oia a ite ai, o outou tei ia outou ra te mau huru maitatai e titauhia i te pae varua, a tamata i te faatitiaifaro i teie taata na roto i te aau mǎrû, ma te ara atoa ia oe iho, ia ore oe ia hema atoa.”
Tim. 1, 5:20: “O tei rave i te hara ra e aˈo atu i mua i te aro o te taata atoa ra [oia hoi te feia atoa o tei ite i taua ohipa ra], ia mǎtaˈu atoa te tahi pae ra.”
Kor. 1, 5:11-13: “Eiaha outou e amui atu i te taata i parauhia e taeae ia riro ei taiata, e te nounou taoˈa, e te haamori idolo, e te faaino, e te taero ava, e te haru; e eiaha atoa e amu noa ˈtu i te maa i reira. . . . E faataa ê atu outou i taua taata parau ino i roto ia outou na.”