Te tiaraa i te uputa o te taviniraa rahi aˈe
“AITA roa ˈtu e manaˈo faatitiaua. Te hinaaro ra te mau taata atoa ia manuïa te mau taata atoa,” ta Richard e Lusia ïa i parau a faahiti ai i to raua mau hoa haapiiraa no te 105raa o te piha a te Haapiiraa Bibilia a te Watchtower no Gileada. “Mea taa ê anaˈe matou te tahi i te tahi, ia mâua râ, e faufaa rahi to te taata haapii taitahi.” Ua farii atoa o Lowell, te hoê hoa haapiiraa, i te reira a parau ai e: “Ua haafatata to matou mau taa-ê-raa te tahi i te tahi.”
E rau iho â te huru o te mau taata haapii o taua piha ra i faatupu i te opereraa parau tuite i te 12 no Setepa 1998. Ua tavini te tahi o te feia haapii ei pionie i te mau vahi e hinaaro-rahi-hia te feia poro i te Basileia; area te tahi ra, ua tavini ïa ma te haapao maitai i pihai rii aˈe i to ratou nohoraa. Mea titauhia i te tahi mai ia Mats e Rose-Marie ia rohi maoro i te haapii maitai atu â i te reo Beretane hou a haere mai ai i te haapiiraa. E rave rahi o te feia haapii tei hinaaro e tavini ei mitionare mai te tamariiraa mai â. Hoê ahuru ma piti taime to te tahi na hoa faaipoipo faaîraa i te parau aniraa; ua oaoa roa ïa raua i te taeraa mai te hoê parau titauraa no te 105raa o te piha haapiiraa!
Ua mairi oioi noa na hebedoma haapiiraa hohonu e 20. Ua hitimaue te feia haapii i to ratou faahoˈiraa i ta ratou ohipa haapiiraa papai hopea e i to ratou vauvauraa i ta ratou parau faataa hopea, inaha hoi ua tae mai te mahana opereraa parau tuite.
Ua faahaamanaˈo te peretiteni o te porotarama o Albert Schroeder, melo no te Tino Aratai a te mau Ite no Iehova, i te piha haapiiraa e ‘te tia ra’ ratou “i te uputa o te taviniraa rahi aˈe o te haapiiraa Bibilia,” e e apiti atu ratou i na feia e 7 000 i na mua mai ia ratou i Gileada. Ua tapao oia e i te tau mahanahana, ua fanaˈo te feia haapii i te taime maitai taa ê amuiraa ˈtu i roto i te mau mitionare i tavini maoro i to ratou haereraa mai e mataitai i te pu rahi i te taime o te mau tairururaa na te mau nunaa atoa.
Ua vaiiho aˈera Taeae Schroeder i te parahiraa na Max Larson no te Tomite o te Ohipa o te Betela. Ua vauvau oia i te tumu parau “Te haapiiraa e aratai i te ora mure ore.” Ua faahiti Taeae Larson i te Maseli 1:5 e na ô ra e: “E riro te feia paari i te haapao, e e tupu to ˈna ite, e noaa te ite mau i te taata [“aravihi,” MN].” E titauhia te aravihi no te manuïa ei mitionare. E tia te taata aravihi i mua i te mau arii. (Maseli 22:29) I muri aˈe i to ratou haapiiraahia i te roaraa e pae avaˈe, ua ineine maitai te feia haapii no te riro ei tia no te mau Arii rahi roa ˈˈe, o te Atua ra o Iehova e o Iesu Mesia.
I muri iho, ua paraparau o David Olson, no te Tuhaa o te Taviniraa, no nia i te tumu parau “A tauturu i te faaoaoa i te mafatu o Iehova.” Ua ani oia e: “Eaha ta te mau taata hara e nehenehe e rave no te faaoaoa i te mafatu o te Atua?” Eaha te pahonoraa? E nehenehe ratou e tavini ia ˈna ma te haapao maitai, ma te ore e taiva e ma te oaoa. E hinaaro Iehova ia oaoa to ˈna nunaa i te taviniraa ia ˈna. Ia rave tatou i te hinaaro o te Atua ma te oaoa, e faaoaoa tatou i to ˈna mafatu. (Maseli 27:11) Ua taio Taeae Olson i te hoê rata a na mitionare faaipoipo i noaa te parau tuite no Gileada i te 104raa o te piha. Te oaoa ra anei raua i ta raua tuhaa taviniraa apî? “Fatata 140 feia poro ta matou,” ta raua ïa i papai no nia i ta raua amuiraa, “e te hoê faito au noa feia e tae mai i te mau putuputuraa e 250 e tae atu i te 300. O te pororaa te tuhaa maitai roa ˈˈe. E maha haapiiraa ta mâua taitahi, e te haere aˈena maira te tahi i te mau putuputuraa.”
Ua paraparau Lyman Swingle, no te Tino Aratai, no nia i te “Hoê taime no te faaea e no te numera i ta outou mau haamaitairaa.” Ua horoa mai te haapiiraa i Gileada i te mau haamaitairaa e rave rahi. Ua tauturu te reira i te feia haapii ia faahohonu i to ratou ite, ia haafaufaa ˈtu â i te faanahonahoraa a Iehova, e ia faahotu i te mau huru maitatai faufaa mai te haehaa. “E ohipa haehaa te haereraa mai i ǒ nei e rave i te taime no te faaroo i te haapiiraa,” ta Taeae Swingle ïa i parau a na ô faahou ai e: “E faarue outou i teie vahi ma te ineine roa ˈtu â no te faahanahana ia Iehova.”
“Te oaoa rahi nei outou—Eaha ïa e haapeapea ˈi?” o te upoo parau ïa o te oreroraa parau a Daniel Sydlik, melo atoa no te Tino Aratai. Ia tupu mai te mau fifi, a imi i te aratairaa a te mau Papai, ta ˈna ïa i faaitoito. Na roto i te faaohiparaa i te mau irava o te pene 6 a Mataio, ua faaite Taeae Sydlik nafea ia rave i te reira. E nehenehe te ereraa i te faaroo e turai ia tatou ia haapeapea no te mau mea o teie nei ao, mai te maa e te ahu. Ua ite râ Iehova eaha ta tatou e hinaaro. (Mataio 6:25, 30) E faarahi noa ˈtu â te haapeapearaa i te ahoaho ta te mahana taitahi e hopoi mai. (Mataio 6:34) I te tahi aˈe pae, mea faufaa te tahi tabularaa i te haamâuˈaraa. (A faaau e te Luka 14:28.) “Ta Iesu e opani ra, e ere ïa te feruriraa ma te paari i te tau a muri aˈe, te haapeapearaa râ i te reira ma te paari ore,” ta Taeae Sydlik ïa i faataa. “O te ohipa te hoê o te mau rapaauraa maitai roa ˈˈe no te ahoaho. Ia ahoaho tatou, mea maitai no tatou te haamataraa i te paraparau no nia i te parau mau.”
Te aˈoraa a te feia e haapii maira
E mau oreroraa parau a na melo e toru no te haapiiraa no Gileada to muri mai i te reira. O Karl Adams tei paraparau na mua no nia i te tumu parau “Eaha ta outou e faahoˈi na Iehova?” Ua niuhia ta ˈna oreroraa parau i nia i te Salamo 116 ta Iesu paha i himene i te po hou oia a pohe ai. (Mataio 26:30, nota i raro i te api, MN) Eaha ta Iesu i manaˈo a himene ai oia e: “Eaha ra ta ˈu ia hopoi atu na Iehova, i te mau hamani maitai no ˈna ia ˈu nei”? (Salamo 116:12) Peneiaˈe ua manaˈo oia i te tino tia roa ta Iehova i faaineine no ˈna. (Hebera 10:5) E pûpû hoi oia i taua tino ra ei tusia i te mahana i muri mai a haapapu ai i te hohonu o to ˈna here. Ua tamata te feia haapii o te 105raa o te piha i te maitai o Iehova i roto i na avaˈe e pae i mairi. I teie nei, e faaite ratou i to ratou here i te Atua na roto i te rohiraa i roto i ta ratou tuhaa taviniraa mitionare.
Ua aˈo o Mark Noumair, te piti o te taata no Gileada i haapii ia ratou ia “Tamau i te rave i te mea tia.” Ua faaruru o Iosepha 13 matahiti hamani-ino-raa tia ore i muri aˈe i to ˈna hooraahia ei tîtî i Aiphiti. Ua vaiiho anei oia i te mau ohipa hape a vetahi ê e haaparuparu ia ˈna? Aita, ua tamau oia i te rave i te mea tia. E inaha, i te taime i faataahia e te Atua, ua faaorahia Iosepha i ta ˈna mau tamataraa. Ua taui taue noa oia mai te faaearaa i roto i te hoê fare tapearaa na roto i te faaearaa i roto i te hoê aorai. (Genese, pene 37-50) Ua ani aˈera te taata i haapii i te feia i haapiihia e: “Ia ore e noaa ia outou ta outou i hinaaro i roto i ta outou tuhaa taviniraa mitionare, e faarue anei outou? E topa anei outou i roto i te hepohepo? Aore ra e faaruru atu outou, mai ia Iosepha?”
I te pae hopea, ua faatere te papai parau a te Haapiiraa no Gileada, o Wallace Liverance, ma te mǎrû, i te hoê tauaparauraa oraora maitai e te feia haapii i nia i te tumu parau “A poro i te Arii e te Basileia.” Ua faatia te tahi feia haapii i te mau aamu no nia i ta ratou pororaa i tera e tera fare, i tera e tera fare toa e i roto i te mau aroâ. Ua faaite te tahi atu â nafea to ratou pororaa i te mau taata reo ěê. Ua faaite atoa te tahi nafea ia poro i te mau taata no tera e tera haapaoraa. Te ru ra te feia taitahi i noaa te parau tuite i te apiti roa ˈtu i roto i te taviniraa mitionare.
Mau mitionare oaoa tei tavini maoro
Na Robert Wallen i vauvau i te tuhaa i muri mai, teie te upoo parau “Te mau faahopearaa oaoa o te taviniraa mitionare,” e mau uiuiraa manaˈo ïa i na taeae e maha no te pu rahi i fanaˈo aita i maoro aˈenei i te amuimuiraa faahiahia e te tahi mau mitionare aravihi. Ua farii oioi taua mau mitionare ra e e ere i te mea ohie na ratou te haapiiraa i te hoê reo apî, te faaauraa i te mau peu ê, aore ra te haamatauraa i te ahuaraˈi ê. Te vai atoa ra hoi te mihiraa i te utuafare te tia ia faaruruhia. I te tahi taime, e tupu te fifi i te pae o te oraora-maitai-raa. I roto râ i teie mau tupuraa atoa, ua tapea noa te mau mitionare i te manaˈo maitai, e ua haamaitaihia to ratou tapea-maitai-raa. Ua aratai te tahi i te feia e rave rahi ia ite no nia ia Iehova. Ua tauturu te tahi atu â na roto i te mau ravea rau i te maraaraa o te ohipa a te Basileia i roto i to ratou fenua.
Te taata hopea i paraparau, o Carey Barber ïa, melo no te Tino Aratai. Ua faahaamanaˈo oia i te mau manaˈo faufaa o te porotarama o te tairururaa “E aratai te eˈa o te Atua i te ora.” Ua ani oia i te feia e faaroo maira e: “Nafea te porotarama o te tairururaa i te ohiparaa i nia i to outou taairaa e o Iehova?” Ua faaite te taata orero i te taa-ê-raa i rotopu i te mau faahopearaa o te peeraa i te eˈa o te Atua e te hopea ino no te feia e pee i te eˈa o teie nei ao. Ma te faahiti i te hara a Mose i Meriba, ua faaara oia e: “Noa ˈtu e ua tavini te hoê taata ma te haapao maitai ehia rahiraa matahiti, eita Iehova e vaiiho i te hoê ofatiraa haihai i Ta ˈna mau ture tia.” (Numera 20:2-13) Ia tapea maite te mau tavini atoa a te Atua i te mau vahi atoa i ta ratou mau hopoia faahiahia i roto i te taviniraa!
Ua tae i te taime e farii ai te feia haapii i ta ratou mau parau tuite. I muri iho, ua taio te hoê tia o te piha i te hoê rata haamauruururaa no te haapiiraa ta ratou i fanaˈo. I muri aˈe i te hoê himene hopea e te hoê pure ma te mafatu taatoa, ua oti aˈera te porotarama opereraa parau tuite. No te 105raa râ o te piha, o te haamataraa noa ïa teie, no te mea ‘te tia ra’ te mau mitionare apî “i te uputa o te taviniraa rahi aˈe.”
[Tumu parau tarenihia i te api 23]
Te tabula o te piha haapiiraa
Rahiraa o te mau fenua e tia to ratou: 9
Rahiraa o te mau fenua e terehia ˈtu: 17
Rahiraa o te feia haapii: 48
Rahiraa o te feia faaipoipo: 24
Faito matahiti au noa: 33
Rahiraa matahiti au noa i roto i te parau mau: 16
Rahiraa matahiti au noa i roto i te taviniraa ma te taime taatoa: 12
[Tumu parau tarenihia i te api 24]
Ua maiti ratou i te taviniraa ma te taime taatoa
“I to ˈu apî-rii-raa, aita vau i opua e riro ei pionie,” ta Ben, te hoê i noaa te parau tuite i te 105raa o te piha ïa i parau. Te parau faahou ra oia e: “Te manaˈo noa ra vau e o te feia anaˈe e aravihi taa ê to ratou e mea maitai roa to ratou mau huru tupuraa te nehenehe e riro ei pionie. Ua haapii râ vau i te here i te pororaa. E inaha, i te hoê mahana, ua ite mai nei au e te riroraa ei pionie, te haere-rahi-noa-raa ïa i roto i te taviniraa. I reira to ˈu iteraa e e nehenehe ia ˈu e riro ei pionie.”
“Ua haafaufaa-rahi-noa-hia te mau tavini ma te taime taatoa i roto i to ˈu utuafare,” ta Lusia ïa i faatia. Te haamanaˈo ra oia i te horuhoruraa e itehia i roto i ta ˈna amuiraa i te mau taime atoa e haere mai ai te mau mitionare e farerei ia ratou. “A paari mai ai au,” ta ˈna ïa e parau ra, “te papuhia ra e e riro te taviniraa ma te taime taatoa ei opuaraa na ˈu.”
Ua pohe te metua vahine o Theodis a 15 noâ ˈi matahiti to ˈna. “I taua taime ra, ua tauturu mau mai te amuiraa ia ˈu,” ta ˈna ïa e parau ra, “no reira vau i ui ai ia ˈu iho e, ‘Eaha ta ˈu e nehenehe e rave no te faaite i to ˈu mauruuru?’” Na te reira i turai ia ˈna ia rave i te taviniraa ma te taime taatoa e i teie nei i te ohipa mitionare.
[Hohoˈa i te api 25]
Te 105raa o te piha a te Haapiiraa Bibilia a te Watchtower no Gileada
I roto i te tabula iˈoa i raro nei, ua numerahia te mau anairaa mai mua e haere atu ai i muri, e te mau iˈoa mai te pae aui e haere atu ai i te pae atau
(1) Sampson, M.; Brown, I.; Heggli, G.; Abuyen, E.; Desbois, M.; Pourthié, P. (2) Kassam, G.; Lindberg, R.; Dapuzzo, A.; Taylor, C.; LeFevre, K.; Walker, S. (3) Baker, L.; Pellas, M.; Woggon, E.; Böhne, C.; Asplund, J.; Haile, J. (4) Pourthié, T.; Whittaker, J.; Palmer, L.; Norton, S.; Gering, M.; Haile, W. (5) Walker, J.; Böhne, A.; Groenveld, C.; Washington, M.; Whittaker, D.; Abuyen, J. (6) Gering, W.; Washington, K.; Pellas, M.; Desbois, R.; Heggli, T.; Asplund, Å. (7) Woggon, B.; LeFevre, R.; Taylor, L.; Brown, T.; Groenveld, R.; Palmer, R. (8) Norton, P.; Sampson, T.; Baker, C.; Lindberg, M.; Kassam, M.; Dapuzzo, M.