VIVLIOTEKA TA INTERNET yuʼun Watchtower
VIVLIOTEKA TA INTERNET
yuʼun Watchtower
Tsotsil
ʼ
  • ʼ
  • VIVLIA
  • VUNETIK
  • TSOBAJELETIK
  • nwt Echos 1:1-28:31
  • Echos

Muʼyuk svideoal.

Paso perton, mu stij li videoe.

  • Echos
  • Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil
Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil
Echos

ECHOS

1 Teofilo, li baʼyel loʼil la jtsʼibabot tale jaʼ skotol li kʼusitik lik spas tal xchiʼuk li kʼusitik lik yakʼ tal ta chanel Jesus+ 2 jaʼ to ti kʼuxi laj yichʼ ikʼel muyel ta vinajele,+ jaʼo kʼalal laj xa ox yalbe mantal ta chʼul espiritu li jtakboletik ti stʼujoj xa onoʼoxe.+ 3 Kʼalal laj xa ox yil svokole, laj yakʼ sba ta ilel ta stojolalik, ep sprevailtak laj yakʼ ta ilel ti kuxule.+ Laj yilik 40 kʼakʼal xchiʼuk laj yalilanbe skʼoplal li Ajvalilal* yuʼun Diose.+ 4 Xi laj yalbe mantal li jtakboletik kʼalal jaʼo te tsobol xchiʼuke: «Mu me xalokʼik batel li ta Jerusalene,+ jaʼ lek malaik chavichʼik li kʼusi yaloj onoʼox Totile,+ jaʼ li kʼusi laj avaʼiik laj kale. 5 Yuʼun li Juane laj yakʼ ichʼvoʼ, yan li voʼoxuke poʼot xa chavichʼik voʼ ta chʼul espiritu».+

6 Xi la sjakʼbeik kʼalal jaʼo tsobolike: «Kajval, ¿mi yuʼun yakal xa chchaʼta yav avuʼun li ajvalilal ta Israel avie?».+ 7 Xi albatike: «Jaʼ noʼox li Totil te oy ta vinajel ti xuʼ xal kʼusi ora chkʼot ta pasel li kʼusitike, li voʼoxuke mu persauk xanabeik li yorail taje.+ 8 Pe chavichʼ atsatsalik kʼalal mi vul ta atojolalik li chʼul espiritue,+ vaʼun chavalik batel+ jkʼoplal ta Jerusalen,+ ta sjunul Judea, ta Samaria+ xchiʼuk kʼalal to ta namal balumil».*+ 9 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, kʼalal jaʼo te skʼelojike, laj yichʼ ikʼel muyel ta vinajel. Vaʼun, mak batel ta tok, jech chʼay batel ta satik.+ 10 Skʼelojik-o vinajel kʼalal muy batel li Jesuse, vaʼun ta anil noʼox te kʼot chaʼvoʼ viniketik ta xokonik ti sak skʼuʼ spokʼ slapojike+ 11 xchiʼuk xi laj yalike: «Viniketik ta Galilea, ¿kʼu yuʼun liʼ vaʼaloxuk akʼelojik muyel vinajele? Li Jesus ti liʼ toʼox achiʼukike xchiʼuk ti laj yichʼ ikʼel batel ta vinajele jaʼ jech tsut tal kʼuchaʼal laj avilik muy batel ta vinajele».

12 Vaʼun, lokʼik batel li ta vits Olivatik chalbeike, batik ta Jerusalen+ ti te van junuk kilometro snamal ti te chlik tal ta Jerusalene. 13 Kʼalal kʼotike, muyik batel li ta kuarto ta akʼol ti bu chvayike. Taje jaʼik li Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago ti jaʼ li xnichʼon Alfeoe, Simon ti jaʼ li Baxbol Vinike* xchiʼuk li Judas xnichʼon Santiagoe.+ 14 Skotolik koʼol yoʼontonik mu xikta sbaik ta spasel orasion, te oy junantik antsetik,+ te oy li Maria smeʼ Jesuse xchiʼuk li yitsʼinabtake.+

15 Vaʼun, li vaʼ kʼakʼale, oy jun velta ti vaʼi ta stojolal ermanoetik li Pedroe (li epal krixchanoetik taje te van 120 ta voʼ skotolik) xchiʼuk xi laj yale: 16 «Viniketik, kermanotak, persa onoʼox skʼan xkʼot ta pasel li Tsʼibetik ti laj yal ta albil kʼop ta stojolal David li chʼul espiritu ta sventa li Judase.+ Li Judase jaʼ kʼot ta jbeiltasvanej yuʼun li buchʼutik bat xchukik Jesuse.+ 17 Yuʼun jaʼ toʼox jchiʼilkutik+ xchiʼuk jmoj litunkutik. 18 (Li vinik taje man-o jsep yosil li stojol ta skoj li kʼusi chopol la spase,+ pajal kʼot sjol kʼalal pʼaje,* tʼom li xchʼute,* vaʼun buskʼij lokʼel skotol li sbel xchʼute.+ 19 Taje la snaʼ skotol jnaklejetik ta Jerusalen, jech oxal Akeldama la sbiiltas ta skʼopik li osil taje, jaʼ xkaltik, ‹yosilal chʼichʼ›). 20 Yuʼun xi tsʼibabil ta slivroal Salmose: ‹Xokoluk xkom ti bu nakale, mi junuk jnaklej xkom te›.+ Jech xtok: ‹Yanuk xa-o buchʼu sbain li kʼusi toʼox sbainoje›.+ 21 Jaʼ yuʼun, persa skʼan xichʼ tʼujel junuk li buchʼu liʼ onoʼox la xchiʼinunkutik skotol kʼakʼal kʼalal la spas yabtel ta jtojolalkutik li Kajvaltik Jesuse, 22 ti te oy kʼalal akʼbat yichʼ voʼ yuʼun Juan+ kʼalal liʼ toʼox jchiʼukutike xchiʼuk kʼalal laj yichʼ ikʼel muyele,+ li vinik taje persa skʼan ti yilojuk jech kʼuchaʼal laj kilkutik ti chaʼkuxi li Jesuse».+

23 Jaʼ yuʼun, la svaʼanik chaʼvoʼ: jaʼ li Jose ti Barsabas chalbeik ti Justo yan sbie xchiʼuk li Matiase. 24 Vaʼun, la spasik orasion xchiʼuk xi laj yalike: «Jeova,* voʼot ti xavojtikinbe yoʼonton skotol li krixchanoetike,+ akʼbun kilkutik buchʼu junukal atʼujoj li ta xchaʼvoʼalik 25 sventa jaʼ akʼo stsak li abtelal liʼe xchiʼuk ti jaʼ akʼo ochuk li ta abtel sventa jtakbole, ti laj yikta komel Judas sventa stam batel yan sbee».+ 26 Jaʼ yuʼun, laj yakʼik suerte,+ vaʼun jaʼ kʼot ta stojolal Matias li suertee; jech oxal kʼot ta xchiʼilik* li 11 ta voʼ jtakboletike.

2 Vaʼun, kʼalal jaʼo yakal li Skʼinal Pentekostese,+ jmoj te tsobolik ta jpʼej na. 2 Ta ora noʼox oy kʼusi nik ta vinajel, tsots tajek xjumumet jech kʼuchaʼal tsatsal ikʼ, laj yichʼ aʼiel ta spʼejel na ti bu chotolike.+ 3 Xchiʼuk oy kʼusi laj yilik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal leb kʼokʼe, la spuk sba ti bu oyike xchiʼuk te kʼot ta sbaik ta jujuntal, 4 vaʼun skotolik lik ventainatikuk yuʼun chʼul espiritu+ xchiʼuk lik kʼopojikuk ta yantik kʼopetik, jaʼ ti kʼusi kʼopal akʼbat snaʼik yuʼun li chʼul espiritue.+

5 Li vaʼ kʼakʼale, li judaetik ta yantik lum ta spʼejel balumil ti lek yichʼojik ta mukʼ Diose te talemik ta Jerusalen.+ 6 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yaʼiik li kʼusi nike, la stsob sba epal krixchanoetik xchiʼuk chʼayal to kʼot yoʼontonik, yuʼun laj yaʼiik ta jujuntal ti yakal chkʼoponatik ta skʼop stukike. 7 Ta melel, toj chʼayal to kʼot yoʼontonik xchiʼuk xi lik yalike: «Kʼelavilik, ¿mi mu jgalileaetikuk+ li buchʼutik yakal chkʼopojike? 8 ¿Kʼuxi xa noʼox ti yakal chkʼopojik ta jkʼop jtuktike?* 9 Li krixchanoetik liʼ jchiʼuktike jaʼik jpartiaetik, jmediaetik,+ j-elametik,+ jmesopotamiaetik, judaetik, jkapadosiaetik, jpontoetik, krixchanoetik ta slumal Asia,+ 10 jfrijiaetik, jpanfiliaetik, j-ejiptoetik, jlibiaetik ti te nopol xbat ta Sirenee, jvulaʼaletik ti likemik tal ta Roma ti jaʼik judaetik xchiʼuk achʼ jchʼunolajeletike,*+ 11 jkretaetik xchiʼuk j-arabiaetik, laj kaʼi ta jkʼop jtukutik li yutsil slekil yabtel Diose». 12 Ta melel, skotolik toj labal sba laj yaʼiik xchiʼuk chʼayal to kʼot yoʼontonik xchiʼuk xi lik yalbe sbaike: «¿Kʼusi smelolal leʼe?». 13 Pe junantike lik naʼlevanikuk xchiʼuk xi chalike: «Yakubemik ta chiʼil vino».*

14 Jaʼ yuʼun, vaʼi li Pedroe xchiʼuk li 11 ta voʼ xchiʼiltake,+ xi tsots lik yale: «Viniketik ta Judea xchiʼuk skotol jnaklejetik ta Jerusalen, chikintaik lek li kʼusi chkalboxuke xchiʼuk naʼik me li kʼusi liʼe. 15 Ta melel, li krixchanoetik liʼe muʼyuk bu chyakubik jech kʼuchaʼal chavalike, yuʼun yoxibal to ora.* 16 Yuʼun li kʼusi yakal chkʼot ta pasele jaʼ li kʼusi xi xa onoʼox albil ta stojolal j-alkʼop Joele: 17 ‹Xi chal li Diose: «Vaʼun, li ta slajebal xa kʼakʼale, ta jmal yalel tal jchʼul espiritu ta stojolal skotol krixchanoetik, vaʼun li akerem atsebike ta xalik albil kʼopetik, oy kʼusitik chilik li akeremike xchiʼuk li moletik avuʼunike ta xvaychinajik,+ 18 jech xtok, kʼalal to ta jmosotak xchiʼuk ta jkiaratak ta jmal tal ta stojolalik jchʼul espiritu li vaʼ kʼakʼale, vaʼun chalik batel albil kʼopetik.+ 19 Xchiʼuk chkakʼ ta ilel kʼusitik labal sba ta vinajel xchiʼuk senyailtak ta sba balumil, chvinaj chʼichʼ, kʼokʼ xchiʼuk pimil chʼail.* 20 Ch-ikʼub li kʼakʼale xchiʼuk tspas ta chʼichʼ li luna* kʼalal skʼan toʼox xtal li smukʼta kʼakʼalil Jeova* ti toj tsots skʼoplale. 21 Jaʼ yuʼun, skotol li buchʼu tskʼan vokol ta sbi Jeovae* jaʼ chkol»›.+

22 »Viniketik ta Israel, chikintaik li jkʼope: li Diose laj yakʼ lek avilik ti jaʼ la stak tal li Jnasaretal Jesuse, la spas skʼelobiltak juʼelal xchiʼuk kʼusitik labalik sba ta aventaik ta stojolal li Jesuse,+ jech kʼuchaʼal anaʼojike. 23 Li vinik ti laj yichʼ akʼel ta kʼabal ta stojolal yajkontratake, ti jech laj yakʼ kʼotuk ta pasel Dios ti snaʼoj xa onoʼoxe,+ voʼoxuk laj avakʼik ta jokʼanel ta jtel teʼ ta skʼob li buchʼutik toj chopolike xchiʼuk laj avakʼik ta milel.+ 24 Pe li Diose la skolta lokʼel+ ta yok skʼob li xkʼuxul* lajelal kʼalal la xchaʼkuxese, yuʼun mu stakʼ ti te xkom ta yok skʼob li lajelale.+ 25 Yuʼun xi onoʼox laj yal David ta stojolal taje: ‹Te oy-o ta koʼonton* li Jeovae,* te oy ta jbatsʼikʼob sventa mu buchʼu svuyilanun. 26 Xkuxet tajek koʼonton xchiʼuk ximuyubaj noʼox kʼusi laj kal ta skoj taje. Jech xtok, oy spatobil koʼonton; 27 yuʼun muʼyuk te chaviktaun li ta Mukinale* mi jaʼuk chavakʼbe kʼaʼuk sbekʼtal li buchʼu tukʼ yoʼonton chakʼ sba ta atojolale.+ 28 Laj xa avakʼbun kil li sbelel kuxlejale; chavakʼbun tajek xkuxetel koʼonton kʼalal te oyun ta atojolale›.*+

29 »Viniketik, kermanotak, mi xavakʼik xikʼopoje, xuʼ jamal chkalboxuk ta melel ta sventa David ti jaʼ jolil ta utsʼ alalile, yuʼun cham xchiʼuk laj yichʼ mukel li stuke,+ liʼ to oy ta jtojolaltik avi li smukinale. 30 Yuʼun jaʼ toʼox jun j-alkʼop xchiʼuk snaʼoj ti jamal yaloj ta melel Dios ti jaʼ chchoti junuk snitilulal li ta chotlebal sventa ajvalile,+ 31 laj yil xchiʼuk laj xa onoʼox yal ta sventa li xchaʼkuxesel Kristoe, ti muʼyuk bu laj yichʼ iktabel sbekʼtal li ta Mukinale* xchiʼuk ti muʼyuk bu te kʼaʼe.+ 32 Taje jaʼ li Jesus ti laj yichʼ chaʼkuxesel yuʼun Diose, testigoutik jkotoltik ti jech kʼot ta pasele.+ 33 Jaʼ yuʼun, ta skoj ti laj yichʼ toybel skʼoplal ta sbatsʼikʼob Dios+ xchiʼuk ti laj yichʼ chʼul espiritu ti albil onoʼox skʼoplal yuʼun Totile,+ jaʼ laj yakʼ Jesus li kʼusi chavilik xchiʼuk li kʼusi chavaʼiike. 34 Pe muʼyuk bu muy batel ta vinajel li Davide, yuʼun xi laj yal stuke: ‹Li Jeovae* xi laj yalbe li Kajvale: «Chotlan ta jbatsʼikʼob 35 jaʼ to mi laj kakʼ ta skajleb avakan li avajkontratake»›.+ 36 Jaʼ yuʼun, akʼo snaʼ lek sjunul jteklum Israel ti Diose laj yakʼ kʼotuk ta Kajvaltik+ xchiʼuk ta Kristo li Jesuse, jaʼ li buchʼu la amilik ta jtel teʼe».+

37 Vaʼun, kʼalal laj yaʼiik li kʼusitik taje, solel toj kʼux laj yaʼi ta yoʼontonik, jaʼ yuʼun xi laj yalbeik li Pedro xchiʼuk li yantik jtakboletike: «Viniketik, kermanotak, ¿kʼusi skʼan jpaskutik?». 38 Xi albatik yuʼun li Pedroe: «Suteso avoʼontonik+ xchiʼuk ichʼik voʼ ta jujuntal+ ta sbi Jesukristo sventa chavichʼ pasbel perton li amulike,+ vaʼun chavichʼik chʼul espiritu ti jaʼ jun matanal ti muʼyuk tojbile. 39 Yuʼun jaʼ aventaik li kʼusi albil skʼoplale,+ jaʼ sventa avalab anichʼnabik xchiʼuk jaʼ sventa li buchʼutik nom oyike, skotol li buchʼutik chtakatik ta ikʼel yuʼun li Jeova* Dios kuʼuntike».+ 40 Jech xtok, ep to kʼusitik laj yal sventa lek tsʼakal chalbe skʼoplal li mantale xchiʼuk xi to tojobtasvane: «Chʼako abaik ta stojolal li jkʼol kuxlejal ti toj chopol liʼe».+ 41 Jaʼ yuʼun, li buchʼutik ta muyubajel la xchʼambeik li skʼope laj yichʼik voʼ,+ li vaʼ kʼakʼal une, te van oxmiluk kʼotik ta jchʼunolajel.+ 42 Xchiʼuk jech-o laj yakʼ ta yoʼontonik xchanel li kʼusi chakʼik ta chanel li jtakboletike, koʼol tstsob sbaik,* chveʼik+ xchiʼuk tspasik orasion.+

43 Li jtakboletike toj labalik sba kʼusitik lik spasik xchiʼuk ep senyailtak la spasik. Lik xiʼuk skotol li buchʼutik laj yilik taje xchiʼuk lik xiʼtaik* li Diose.+ 44 Skotol li buchʼutik pasik ta jchʼunolajele jmoj lek tsobolik, koʼol yuʼunik li kʼusitik oy yuʼunike, 45 la xchonik li kʼusitik oy yuʼunike+ xchiʼuk li yosilike xchiʼuk la xchʼakbe sbaik li stojole, jaʼ ti kʼu yelan chtun yuʼunik ta jujuntale.+ 46 Jech xtok, jujun kʼakʼal chkʼotik ta templo sventa koʼol kʼusi chkʼot spasik xchiʼuk te chveʼik ta jeltos naetik, xmuyubajik tajek kʼalal koʼol chveʼike xchiʼuk ta sjunul yoʼonton tspasik taje, 47 tskʼupil kʼoptaik Dios xchiʼuk lek ch-ilatik yuʼun skotol li krixchanoetike. Kʼalal jech yakal chkʼot ta pasele, jujun kʼakʼal laj yichʼik pojel yuʼun Jeova* li krixchanoetike, jech pasik ta jchankʼopetik.+

3 Oy jun kʼakʼal ti yakal chmuyik batel ta templo li Pedro xchiʼuk Juane, ti jaʼo yorail chichʼ pasel orasion li ta sbalunebal orae,* 2 te ch-ikʼat batel jun vinik ti koxo onoʼox vokʼeme. Te chakʼik skotol kʼakʼal ta stsʼel stiʼ templo ti Kʼupil sba sbi sventa tskʼanbe limoxna* li buchʼutik te ch-ochik ta temploe. 3 Kʼalal la sta ta ilel Pedro xchiʼuk Juan ti jutuk xa skʼan x-ochik batel ta temploe, lik skʼanbe limoxna.* 4 Pe li Pedro xchiʼuk Juane la skʼelik lek xchiʼuk xi laj yalbeike: «Kʼelunkutik». 5 Jech oxal, kʼelatik lek yuʼun li koxoe, yuʼun tsmala mi oy kʼusi ch-akʼbat. 6 Pe xi laj yal li Pedroe: «Muʼyuk jplata mi jaʼuk j-oro, pe chkakʼbot li kʼusi oy kuʼune: ¡ta sbi Jnasaretal Jesukristo, xanavan!».+ 7 Vaʼun, la stsakbe sbatsʼikʼob xchiʼuk la snit likel.+ Ta anil noʼox tsatsub li yakane xchiʼuk li snukʼ yakane;+ 8 laj une xpʼitluj to likel+ xchiʼuk lik xanavuk. Vaʼun, koʼol xa ochik batel li ta temploe, chanav batel, xpʼitomaj noʼox batel xchiʼuk tskʼupil kʼopta Dios. 9 Te une, ilat yuʼun skotol krixchanoetik ti yakal chanav xchiʼuk ti tskʼupil kʼopta Diose. 10 Vaʼun, lik yojtikinik ti jaʼ li vinik ti te onoʼox xchotet tskʼan limoxna* li ta stiʼ templo ti Kʼupil sba sbie,+ labal sba tajek laj yilik xchiʼuk chʼayal to kʼot yoʼontonik ta skoj li kʼusi kʼot ta pasele.

11 Kʼalal te stsakojbe skʼob Pedro xchiʼuk Juan li vinike, mu xa snaʼ kʼusi tspasik li krixchanoetik ta skoj ti xmuyubajik ta jyalele, vaʼun anil batik ti bu sbiinoj Kotkot na yuʼun Salomon+ ti oy jaychol yoyale. 12 Kʼalal laj yil Pedro taje, xi laj yalbe li jteklume: «Viniketik ta Israel, ¿kʼu yuʼun ti labal sba tajek chavaʼiik leʼe? Xchiʼuk ¿kʼu yuʼun ti solel chakʼelunkutike, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta juʼel noʼox jtukutik yilel o ti jaʼ noʼox ta skoj ti ta sjunul koʼonton chitunkutik ta stojolal Dios ti lik xanavuke? 13 Li Sdios Abraan, Isaak xchiʼuk Jakobe,+ ti jaʼ Sdios li jmoltotaktike, la stoybe skʼoplal li Yajtunel+ ti jaʼ Jesus+ ti laj avakʼik ta kʼabal+ xchiʼuk ti la apʼajik ta yeloval Pilato akʼo mi tskʼan ox tskolta lokʼel li stuke. 14 Jech, li voʼoxuke la apʼajik li buchʼu chʼul xchiʼuk tukʼe, jaʼ la akʼanik vokol ti jaʼ akʼo xavichʼik koltabel lokʼel li jun jmilvanej vinike,+ 15 pe jaʼ laj avakʼik ta milel li Bankilal Jbeiltasvanej sventa kuxlejale.+ Pe li Diose la xchaʼkuxes, laj kilkutik ti jech kʼot ta pasele.+ 16 Jaʼ yuʼun, ta sventa li sbie xchiʼuk li xchʼunel koʼontonkutik ta sbie, kolem xa li vinik liʼ akʼelojike xchiʼuk ti xavojtikinike. Li xchʼunel koʼontonkutik ta stojolal Jesuse jaʼ ta skoj ti kolem xa lek li vinik liʼ akʼelojike. 17 Li avie, kermanotak, jnaʼoj ti jaʼ ta skoj ti mu xanabeik smelolal ti jech la apasike,+ jech kʼuchaʼal la spasik li ajvaliletik avuʼunik eke.+ 18 Pe jaʼ jech laj yakʼ kʼotuk ta pasel Dios li kʼusi yaloj xa onoʼox ta ye skotol li j-alkʼopetike, ti chil svokol li Kristoe.*+

19 »Jaʼ yuʼun, suteso avoʼontonik+ xchiʼuk sutanik tal+ sventa xichʼ tupʼel li amulike,+ vaʼun jech chkʼot yorail li siketel oʼontonal ti te chlik talel ta stojolal Jeovae* 20 xchiʼuk sventa tstakboxuk tal li Kristo ti jaʼ vaʼanbil ta atojolalike, ti jaʼ li Jesuse. 21 Li stuke skʼan te xkom ta vinajel jaʼ to mi la sta yorail chchaʼta yav skotol li kʼusitik yaloj xa onoʼox Dios ta ye li chʼul j-alkʼopetik yuʼun ta voʼnee. 22 Yuʼun xi onoʼox yaloj li Moisese: ‹Li Jeova* Dios avuʼunike tsvaʼanboxuk jun j-alkʼop ti te chlokʼ ta stojolal avermanotakik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal voʼone.+ Skʼan me xachikintabeik skotol li kʼusitik chalboxuke.+ 23 Ta melel, buchʼuuk* noʼox ti mu xchikintabe li J-alkʼop taje chichʼ lajesel yuʼun Dios›.+ 24 Jech onoʼox, skotol li j-alkʼopetike, ti lik tal ta skʼakʼalil Samuel kʼalal to ta yantik j-alkʼopetik ti tsʼakal to talike, yalojik onoʼox ta jamal ti jech chkʼot ta pasel li kʼusitik avie.+ 25 Li voʼoxuke jaʼ xnichʼnaboxuk j-alkʼopetik xchiʼuk voʼoxuk chatabeik sbalil li kʼusi albil skʼoplal ta trato la spas Dios xchiʼuk amoltotakike,+ xi albat li Abraane: ‹Tstaik bendision ta stojolal anitilulal skotol li utsʼ alaliletik ta balumile›.+ 26 Kʼalal la stoy likel Yajtunel li Diose, la stakboxuk batel baʼyel+ sventa xakʼboxuk bendision kʼalal la xchʼakoxuk lokʼel li ta kʼusitik chopol chapasik ta jujuntale».

4 Kʼalal jaʼo yakal chchiʼinik ta loʼil jteklum li chaʼvoʼike, te kʼot ta stojolalik li paleetike, li bankilal yuʼun jchabivanejetik ta temploe xchiʼuk li jsaduseoetike.+ 2 Ch-ilinik ta skoj ti yakal chchanubtasik jteklum li jtakboletike xchiʼuk ti yakal chalik ta jamal ti laj yichʼ chaʼkuxesel li Jesuse.+ 3 Vaʼun, laj yichʼik tsakel batel xchiʼuk tikʼatik ta chukel+ kʼalal to ta yokʼomal, yuʼun ch-och xa ox akʼobal. 4 Akʼo mi jech, li buchʼutik laj yaʼiik li mantale ep buchʼutik la xchʼunik, te van voʼmiluk yepal li viniketike.+

5 Li ta yokʼomale, la stsob sbaik ta Jerusalen li ajvaliletik yuʼunike, li moletike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale. 6 Te oy ek li Anas+ ti jaʼ bankilal palee, li Kaifase,+ li Juane, li Alejandroe xchiʼuk skotol li buchʼutik jaʼ yutsʼ yalal li bankilal palee. 7 Vaʼun, vaʼanatik ta oʼlol li Pedro xchiʼuk Juane, xi lik jakʼbatikuke: «¿Buchʼu ta sjuʼel o buchʼu ta sbi ti jech la apasike?». 8 Vaʼun, li Pedro ti ventainbil yuʼun chʼul espiritue+ xi la stakʼe:

«Ajvaliletik ta jteklum xchiʼuk moletik, 9 mi chajakʼbunkutik avi ta skoj ti oy kʼusi lek la jpasbekutik jun vinik ti ipe+ xchiʼuk mi chakʼan chanaʼik buchʼu la xpoxta li vinik liʼe, 10 naʼik me akotolik xchiʼuk skotol steklumal Israel ti jaʼ ta sbi Jesukristo li Jnasaretal vinike,+ ti la amilik ta jtel teʼe+ pe ti chaʼkuxesat yuʼun Diose.+ Jaʼ ta sventa ti liʼ vaʼal ta atojolalik li vinik ti poxtajem xae. 11 Taje jaʼ ‹li ton ti muʼyuk sbalil laj avilik voʼoxuk li jvaʼanej naoxuke, li ton taje jaʼ li bu kʼotem ta chikin na ti mas tsots skʼoplale›.+ 12 Jech xtok, muʼyuk bu yan chichʼ tael kolebal, yuʼun chʼabal yan biil+ ta balumil ti akʼbil tal ta stojolal krixchanoetik ti xuʼ xijkol yuʼune».+

13 Pe toj labal sba laj yaʼiik kʼalal laj yilik ti lek jamal snaʼ xkʼopojik* li Pedro xchiʼuk Juane xchiʼuk kʼalal laj yakʼik venta ti jaʼ viniketik ti muʼyuk chanunajemike,*+ ti jaʼik noʼox kʼuchaʼal yan krixchanoetike. Jech oxal, laj yakʼik venta ti jaʼik li buchʼutik chchiʼinik toʼox li Jesuse.+ 14 Kʼalal te skʼelojik li vinik ti laj yichʼ poxtaele, ti te vaʼal xchiʼuk li Pedro xchiʼuk Juane,+ mu xa snaʼ kʼusi tstakʼik.+ 15 Jaʼ yuʼun, takatik lokʼel ti bu tstsob sbaik li Sanedrine, vaʼun oy kʼusi lik sjakʼilanbe sbaik, 16 xi laj yalike: «¿Kʼusi ta jpasbetik li viniketik liʼe?+ Yuʼun lek xvinaj ta melel li senyail laj yakʼik ta ilele, jun senyail ti laj yilik li jnaklejetik ta Jerusalene,+ jaʼ yuʼun mu xuʼ xkaltik ti muʼyuk bu jech kʼotem ta pasele. 17 Sventa mu xpuk batel mas skʼoplal li ta jteklume, tsots jsibtastik xchiʼuk kalbetik ti akʼo mu xa buchʼu xalbeik skʼoplal li biil taje».+

18 Vaʼun, takatik ta ikʼel xchiʼuk albatik mantal ti mu me kʼusi xalik jsetʼuk* xchiʼuk ti mu me xchanubtasvanik ta sventa li sbi Jesuse. 19 Pe xi la stakʼ li Pedro xchiʼuk Juane: «Mi tukʼ chil Dios ti jaʼ ta jchikintakutik li kʼusi chavalike ti jaʼ muʼyuk ta jchikintabekutik li Diose, voʼot xanaʼ atukik. 20 Pe li voʼonkutike mu xuʼ xkikta jbakutik ta yalel li kʼusi kilojkutik xchiʼuk li kʼusi kaʼiojkutike».+ 21 Jech oxal, kʼalal tsots xa ox sibtasatik yan veltae, koltaatik batel, yuʼun muʼyuk bu la stabeik srasonal sventa chakʼbeik kastigo xchiʼuk ta skoj ti chiʼtaik li jteklume,+ yuʼun yakal tskʼupil kʼoptaik Dios skotolik ta skoj li kʼusi kʼot ta pasele. 22 Yuʼun mas xa ta 40 sjabilal li vinik ti laj yichʼ poxtael ta skʼelobil juʼelale.*

23 Kʼalal laj xa ox yichʼik koltael lokʼele, batik ta stojolal li xchiʼiltakike xchiʼuk laj yalbeik li kʼusi albatik yuʼun li bankilal paleetik xchiʼuk li moletike. 24 Kʼalal laj yaʼiik taje, koʼol yoʼontonik la spasik orasion ta stojolal Dios xchiʼuk xi laj yalike:

«Kajval ti Mukʼul Jpasmantalote, voʼot la apas li vinajele, li balumile, li nabe xchiʼuk skotol li kʼusitik te oye+ 25 xchiʼuk ta stojolal chʼul espiritu xi laj aval ta ye jmoltotkutik David+ ti jaʼ avajtunele: ‹¿Kʼu yuʼun ti xvochlajetik* li mukʼtik lumetike? ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk sbalil kʼusi tsnop li jteklumetike? 26 Tsvaʼan sbaik lek li ajvaliletik ta balumile xchiʼuk li buchʼutik tsots yabtelike jmoj tstsob sbaik sventa tskontrainik li Jeovae* xchiʼuk li buchʼu stʼujoje›.*+ 27 Yuʼun ta melel, li Erodese, li Ponsio Pilatoe,+ li jyanlum krixchanoetike xchiʼuk li j-israeletike laj yichʼik tsobel liʼ ta jteklume sventa tskontrainik li avajtunel Jesus ti chʼule, jaʼ li buchʼu la atʼuje,+ 28 jaʼ yuʼun la stsob sbaik sventa tspasik li kʼusi onoʼox avaloje. Jaʼ jech kʼot ta pasel li kʼusitik taje, yuʼun oy ajuʼel xchiʼuk jaʼ jech oy ta avoʼonton.+ 29 Li avie, Jeova,* tsako ta venta ti tsibtasvanike xchiʼuk koltao sventa oyuk stsatsal yoʼontonik xalik batel akʼop li amosotake, 30 yoʼ to chayeʼ akʼob sventa chapoxtavan xchiʼuk yoʼ to chkʼot ta pasel li senyailtake+ xchiʼuk li kʼusitik labal sba ta sventa sbi li avajtunel Jesus ti chʼule».+

31 Kʼalal laj xa ox skʼanik vokole,* nik li bu stsoboj sbaike, vaʼun ventainbil kʼot skotolik yuʼun li chʼul espiritue+ xchiʼuk tsots yoʼonton chalik batel li skʼop Diose.+

32 Jech xtok, li epal krixchanoetik ti la xchʼunike koʼol yoʼontonik xchiʼuk koʼol snopbenik, mi junuk buchʼu laj yal ti jaʼ yuʼun stuk li kʼusi oy yuʼune, ta komon yuʼunik skotol li kʼusitike.+ 33 Jech xtok, li jtakboletike oy lek yip stsatsalik laj yalik batel ti chaʼkuxi li Kajvaltik Jesuse.+ Skotolik batsʼi ep akʼbatik li slekil yutsil yoʼonton Diose. 34 Ta melel, muʼyuk buchʼu junukal abol sba yuʼunik,+ yuʼun skotol li buchʼutik oy yosilik o snaike la xchonik, vaʼun chichʼik tal ti kʼu yepal stojole, 35 te chkʼot yakʼik ta yok skʼob li jtakboletike.+ Vaʼun, te chichʼik pukbel ta jujuntal ti kʼu yepal chtun yuʼunike.+ 36 Jech oxal, li Jose ti Bernabe yan sbi yuʼun li jtakboletike+ (ti xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: «xnichʼon jpat-oʼontonal»), ti jaʼ jlevi vinik ti vokʼem ta Chipree, 37 oy jsep yosil, la xchon, vaʼun laj yichʼbe tal li stojole xchiʼuk laj yakʼbe ta yok skʼob li jtakboletike.+

5 Pe oy jun vinik ti Ananias sbie xchiʼuk ti Safira sbi li yajnile la xchon jsep yosilik. 2 Pe la xchʼakbe komel ta mukul jlomuk li stojole, snaʼoj ek li yajnile, vaʼun jlom xa noʼox bat yakʼbe ta yok skʼob li jtakboletike.+ 3 Pe xi laj yal li Pedroe: «Ananias, ¿kʼu yuʼun laj avakʼ stijbot avoʼonton Satanas ti la aloʼla+ li chʼul espiritue+ xchiʼuk ti ta mukul la achʼakbe komel li stojol avosile? 4 ¿Mi mu jaʼuk toʼox avuʼun kʼalal muʼyuk toʼox achonoje? Xchiʼuk kʼalal laj xa ox achone, ¿mi mu oyuk toʼox ta avok akʼob? ¿Kʼu yuʼun jech la anop ta avoʼonton leʼe? Maʼuk la aloʼla li krixchanoetike, jaʼ la aloʼla li Diose». 5 Kʼalal laj yaʼi li Ananiase, yal ta lum xchiʼuk cham. Vaʼun, xiʼik tajek skotol li buchʼutik laj yaʼiike. 6 Pe vaʼiik li kerem viniketike, la xpixik ta pokʼ, la slokʼesik batel xchiʼuk la smukik.

7 Jutuk mu oxibuk ora ta tsʼakale, och batel li yajnile, mu snaʼ li kʼusi kʼotem ta pasele. 8 Xi laj yal li Pedroe: «Albun kaʼi, ¿mi jaʼ jech yepal stojol li avosilik la achon achaʼvoʼalike?». Xi la stakʼe: «Jaʼ jech yepal». 9 Vaʼun, xi albat yuʼun li Pedroe: «¿Kʼu yuʼun achaʼvoʼalik jmoj la anop akʼopik ti chavakʼik ta preva li xchʼul espiritu Jeovae?* ¡Kʼelavil! Liʼ xa xtalik ta tiʼ na li buchʼutik ay smukik li amalale, jaʼ chkuchoxuk batel ek». 10 Vaʼun, ta anil noʼox yal ta lum te ta yeloval Pedro xchiʼuk cham. Chamem xa la staik kʼalal ochik tal li kerem viniketike, la xkuchik batel xchiʼuk te la smukik ta xokon smalal. 11 Jaʼ yuʼun, xiʼ tajek sjunul li tsobobbaile xchiʼuk skotol li buchʼutik laj yaʼiik li kʼusitik kʼot ta pasele.

12 Li jtakboletike ep la spasik senyailtak xchiʼuk skʼelobiltak juʼelal li ta jteklume,+ jech xtok, skotolik te la stsob sbaik li ta Kotkot na yuʼun Salomon ti oy jaychol yoyale.+ 13 Pe jaʼuk li yantike mi junuk buchʼu oy ta yoʼonton tskʼan chbat xchiʼinik li jchankʼopetike; yan li jteklume lek chalbeik skʼoplal li jchankʼopetike. 14 Jech xtok, epaj batel li jchʼunolajeletik yuʼun Kajvaltike, epal viniketik xchiʼuk antsetik.+ 15 Maʼuk noʼox taje, yuʼun li krixchanoetike tslokʼesik ta mukʼtik kaye li jchameletike, te chpuchʼanik ta bikʼit tem xchiʼuk ta vayebal,* yuʼun bal to chaʼiik mi kʼot snakʼobal ta sbaik jayvoʼuk ti kʼalal te chjelav li Pedroe.+ 16 Jech xtok, te chkʼotilanik li epal krixchanoetik li ta jteklumetik ti te oy ta sjoylejal Jerusalene, laj yikʼik talel li jchameletike xchiʼuk li buchʼutik ch-ilbajinatik yuʼun ibal sba* pukujetike, vaʼun laj yichʼik poxtael skotolik.

17 Jech oxal, vaʼi li mero bankilal pale xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼuke, ti jaʼik li buchʼutik chchʼunik li chanubtasel chakʼ jsaduseoetike, ch-itʼixajik tajek. 18 Vaʼun, la stsakik li jtakboletike xchiʼuk la stikʼik li ta chukinab yuʼun jteklume.+ 19 Pe li ta akʼobaltike, la sjam stiʼ chukinab li yaj-anjel Jeovae,*+ lokʼesatik xchiʼuk xi laj yale: 20 «Batanik, bat vaʼano abaik ta templo xchiʼuk albeik-o batel jteklum skotol li aʼyej ta sventa li kuxlejale». 21 Kʼalal laj yaʼiike, ochik batel ta templo kʼalal sakub osile xchiʼuk lik chanubtasvanikuk.

Kʼalal kʼot li mero bankilal pale xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼuke, la stakik ta ikʼel li Sanedrine xchiʼuk skotol li jtsop moletik ta jteklum Israele, vaʼun la stakik batel j-abteletik ta chukinab sventa chikʼik tal li jtakboletike. 22 Pe kʼalal kʼotik li j-abteletike, muʼyuk bu te la staik li ta chukinabe. Jaʼ yuʼun, sutik tal xchiʼuk laj yalik li kʼusi kʼot ta pasele, 23 xi laj yalike: «Bajal lek ta seguro la jtakutik li chukinabe xchiʼuk te vaʼajtik ta tiʼ chukinab li jchabivanejetike, pe muʼyuk buchʼu te la jtakutik ta yut kʼalal la jamkutike». 24 Vaʼun, kʼalal laj yaʼiik li bankilal yuʼun jchabivanejetik ta templo xchiʼuk li bankilal paleetike, mu xa snaʼ kʼusi tspasik ta skoj ti kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta tsʼakale. 25 Pe oy buchʼu te kʼot xchiʼuk xi albatike: «¡Kʼelavilik! Te oyik ta templo li viniketik ti la atikʼik ta chukele, te vaʼajtik xchiʼuk yakal chchanubtasik li jteklume». 26 Vaʼun, bat li bankilal yuʼun jchabivanejetike xchiʼuk li j-abteletik yuʼune, bat yikʼik tal, pe muʼyuk bu laj yilbajinik, yuʼun chiʼik mi ch-akʼbatik ton yuʼun li jteklume.+

27 Jaʼ yuʼun, laj yikʼik tal xchiʼuk te la svaʼanik ti bu tstsob sbaik li Sanedrine. Vaʼun, oy kʼusi lik jakʼbatikuk yuʼun li mero bankilal palee, 28 xi laj yale: «Jamal laj kalbotkutik ti mu xa xachanubtasvanik batel ta sventa li biil taje.+ Pe ¡kʼelavilik!, noj xa ta chanubtasel avuʼunik li Jerusalene xchiʼuk jpʼel ta avoʼontonik chavakʼik jmulinkutik ti cham li vinik taje».+ 29 Xi la stakʼ li Pedro xchiʼuk li yan jtakboletike: «Jaʼ skʼan ta jchʼunbekutik smantal kʼuchaʼal ajvalil li Diose, maʼuk li krixchanoetike.+ 30 Li Dios yuʼun jmoltotaktike la xchaʼkuxes li Jesuse, ti voʼoxuk la amilik kʼalal la ajokʼanik ta jtel teʼe.*+ 31 Li Diose la stoybe skʼoplal ta sbatsʼikʼob+ kʼuchaʼal Bankilal Jbeiltasvanej+ xchiʼuk Jkoltavanej+ sventa tsutes yoʼonton li Israele xchiʼuk sventa tspasbat perton li smule.+ 32 Li voʼonkutike likʼotkutik ta testigo ta sventa taje, jaʼ testigo ek+ li chʼul espiritue,+ ti jaʼ li kʼusi akʼbilik yuʼun Dios li buchʼutik chchʼunbat smantal kʼuchaʼal ajvalile».

33 Ilinik tajek kʼalal laj yaʼiik taje xchiʼuk tskʼan ox tsmilik. 34 Pe te vaʼi jun vinik li ta Sanedrine, jaʼ jun jfariseo ti Gamaliel sbie,+ jchanubtasvanej ta Mantal ti tsakbil ta mukʼ yuʼun sjunul li jteklume, vaʼun laj yal mantal ti akʼo yichʼik lokʼesel batel jlikeluk li viniketike. 35 Laje, xi albatike: «Viniketik ta Israel, kʼelo me abaik ta sventa li kʼusi chanop chapasik ta stojolal li viniketik leʼe. 36 Jech kʼuchaʼal liʼe, leʼ xa kʼuk sjalile, lik stoy sba li Teudase, laj yal ti tsots la skʼoplale xchiʼuk epal viniketik la spas ta jmoj skʼopik xchiʼuk, te van chanibuk sien. Pe laj yichʼ milel, jech tanpuk bat li buchʼutik tstsʼakliik toʼoxe, vaʼun te laj-o skʼoplalik. 37 Ta tsʼakale, kʼalal jaʼo yorail chichʼ tsakel biile, lik stoy sba li Judas ti jaʼ jgalilea vinike, vaʼun la stsob krixchanoetik sventa tstsʼakliat. Akʼo mi jech, cham ek li vinik taje, jech tanpuk bat ta buyuk noʼox li buchʼutik tstsʼakliik toʼoxe. 38 Vaʼun, xi chkalboxuk ta skoj li kʼusitik kʼot ta pasel taje: mu xatikʼ abaik ta stojolal li viniketik leʼe, chʼan utik. Yuʼun mi ta stojolal noʼox krixchanoetik likem tal li chanubtasel o li abtelal taje, ta xichʼ lajesbel skʼoplal; 39 pe mi likem tal ta stojolal Diose, mu xuʼ avuʼunik slajesbel skʼoplal;+ yuʼun mi moʼoje, xuʼ van jaʼ chatsakik ta kʼop ta melel li Diose».+ 40 Jaʼ yuʼun, la xchʼunik li tojobtasel laj yakʼe, vaʼun la stakik ta ikʼel li jtakboletike, la stsitsik*+ xchiʼuk tsots laj yalbeik mantal ti akʼo xa yikta sbaik ta yalbel skʼoplal li sbi Jesuse, vaʼun la skoltaik batel.

41 Jech oxal, li stukike lokʼik batel li ta Sanedrine, xkuxet noʼox batel yoʼontonik,+ yuʼun jaʼ matanal chilik ti laj yil svokolik ta skoj li sbi Jesuse. 42 Vaʼun, skotol kʼakʼal ta templo xchiʼuk ta jujupʼej na+ muʼyuk bu laj yikta sbaik ta chanubtasvanej xchiʼuk ta yalbel skʼoplal li lekil aʼyejetik ta sventa li Kristo Jesuse.+

6 Li vaʼ kʼakʼale, kʼalal yakal ch-epaj li jchankʼopetike, li judaetik ti chkʼopojik ta griegoe lik bikʼtal kʼopojikuk ta stojolal li judaetik ti chkʼopojik ta ebreoe, yuʼun muʼyuk bu ichʼbilik ta venta li meʼon antsetik yuʼunik* ta sventa li kʼusi chichʼ pukel jujun kʼakʼale.+ 2 Jaʼ yuʼun, li 12 ta voʼ jtakboletike la stakik ta ikʼel skotol li jchankʼopetike xchiʼuk xi laj yalbeike: «Muʼyuk lek ti xkiktakutik li chanubtasvanej ta skʼop Dios sventa ta jpukutik veʼlile.+ 3 Jech oxal, kermanotak, tʼujik vukvoʼ viniketik avuʼunik+ ti xuʼ jpat koʼontontik ta stojolalike,* ti ventainbil yoʼontonik yuʼun chʼul espiritue xchiʼuk ti oyuk spʼijilike,+ yoʼ jvaʼantik ta sventa li kʼusi skʼan pasel liʼe;+ 4 yan li voʼonkutike jaʼ chkakʼ ta koʼontonkutik spasel orasion xchiʼuk li abtelal ta sventa skʼop Diose». 5 Vaʼun, lek laj yaʼi skotol jchankʼopetik li kʼusi laj yalike, jech oxal la stʼujik li Esteban ti jaʼ jun vinik ti oy ep xchʼunel yoʼontone xchiʼuk ti ventainbil yuʼun chʼul espiritue xchiʼuk Felipe,+ Prokoro, Nikanor, Timon, Parmenas xchiʼuk Nikolas ti jaʼ jun achʼ jchʼunolajel* ta Antiokiae. 6 Laj yikʼik tal ta stojolal li jtakboletike, vaʼun kʼalal laj xa ox spasik orasione, laj yakʼ skʼobik ta stojolalik.+

7 Ta skoj taje, jech-o puk batel li skʼop Diose,+ epaj batel ta jyalel li jchankʼopetik+ ta Jerusalene xchiʼuk ep paleetik kʼotik ta jchʼunolajeletik.+

8 Li Estebane tspas kʼusitik labalik sba tajek xchiʼuk senyailtak ta stojolal li jteklume, yuʼun lek tajek ch-ilat yuʼun Dios xchiʼuk oy sjuʼel Dios ta stojolal. 9 Pe tal junantik viniketik li ta Stsobobbail Buchʼutik kolemik chalbeike, te tal xchiʼuk jayvoʼuk jsireneetik, j-alejandriaetik, jsilisiaetik xchiʼuk j-asiaetik sventa tstsakik ta kʼop li Estebane. 10 Pe mu stsal yuʼunik ta skoj li spʼijile xchiʼuk ti te oy ta stojolal chʼul espiritu kʼalal chkʼopoje.+ 11 Vaʼun, ta mukul la xchʼun yuʼunik jlom viniketik ti akʼo xi xalike: «Kaʼiojkutik ti oy kʼusi chopol chal ta stojolal Moises xchiʼuk ta stojolal li Diose». 12 Xvochlajet* likel yuʼunik li jteklume, li moletike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale, vaʼun ta ora noʼox kʼotik ti bu oye, la stsakik ta persa xchiʼuk laj yikʼik batel ta Sanedrin. 13 La svaʼanik jutkʼop* testigoetik sventa xi xalike: «Li vinik liʼe mu xikta sba ta yalel kʼusitik chopol ta stojolal li templo liʼe xchiʼuk li Mantale. 14 Yuʼun kaʼiojkutik ti yaloj ti ta la sjines templo li Jnasaretal Jesuse xchiʼuk ti ta la sjel li kʼusitik nopem xkaʼitik spasel ti yakʼojbutik komel li Moisese».

15 Kʼalal tukʼ skʼelojik batel Esteban skotol li buchʼutik te chotajtik ta Sanedrine, laj yilik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal sat anjel li sate.

7 Pe xi laj yal li mero bankilal palee: «¿Mi melel taje?». 2 Xi la stakʼ li Estebane: «Viniketik, kermanotak xchiʼuk totiletik, aʼibeikun. Li Dios ti oy smukʼulale laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal jmoltotik Abraan kʼalal te toʼox oy ta Mesopotamiae, jaʼo kʼalal muʼyuk toʼox batem ta naklej ta Arane,+ 3 xi albate: ‹Iktao komel li alumale, li avutsʼ avalale xchiʼuk batan li ta jun lum bu chkakʼ avile›.+ 4 Vaʼun, lokʼ batel li ta slumal jkaldeaetike, bat nakluk ta Aran. Kʼalal cham xa ox te li stote,+ li Diose laj yikʼ tal ta naklej li ta balumil ti bu nakaloxuk avie.+ 5 Akʼo mi jech, muʼyuk bu laj yakʼbe jutebuk yosil te, mi jutebuk bu xuʼ stekʼan yakan, pe laj yalbe ti chuʼunine xchiʼuk ti chuʼunin ta tsʼakal li snitilulale+ akʼo mi chʼabal toʼox xnichʼon. 6 Jech xtok, albat yuʼun Dios ti jyanlumetik noʼox chkʼotik ta jun lum ti maʼuk yuʼunik li snitilulale, ti ch-ochik ta mosoil xchiʼuk ti ch-ilbajinatik chanib sien jabile.+ 7 Xi chal li Diose: ‹Voʼon chkakʼbe kastigo li lum ti chmosoinvane›.+ Laje, xi laj yale: ‹Mi kʼot xa ox ta pasel taje, ta xlokʼik talel xchiʼuk tspasik chʼul abtelal ta jtojolal liʼe›.+

8 »Jech xtok, li Diose la spas jun trato xchiʼuk Abraan ta sventa li sirkunsisione.*+ Jaʼ yuʼun, li xnichʼon Abraan ti jaʼ Isaake+ laj yakʼbe yichʼ sirkunsision kʼalal vaxakib xa ox kʼakʼal svokʼele,+ li xnichʼon Isaake jaʼ* Jakob, li xnichʼon Jakobe jaʼ li 12 ta voʼ joliletik* ta utsʼ alalile. 9 Li joliletik ta utsʼ alalile laj yitʼixtaik li Josee+ xchiʼuk la xchonik batel ta Ejipto.+ Pe li Diose te xchiʼuk li Josee,+ 10 la skolta ta skotol svokol, lek laj yil xchiʼuk laj yakʼbe spʼijil kʼalal te oy ta yeloval li faraon ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe. Vaʼun, la svaʼan sventa ch-ajvalilaj ta Ejipto xchiʼuk sventa tsventainbe skotol li kʼusitik oy ta snae.+ 11 Pe tal tsatsal viʼnal ta sjunul Ejipto xchiʼuk ta Kanaan, tal jun tsatsal vokolil. Vaʼun, muʼyuk xa bu jotukal sta sveʼelik li jmoltotaktike.+ 12 Li Jakobe laj yaʼi ti oy veʼlil* ta Ejiptoe, jaʼ yuʼun la stak batel ta sba velta li jmoltotaktike.+ 13 Li ta xchibal veltae, laj yakʼ sba ta ojtikinel ta stojolal yitsʼin xchiʼuk sbankiltak li Josee, vaʼun ojtikinbat yuʼun faraon li yutsʼ yalal Josee.+ 14 Jech oxal, la stak batel aʼyej li Josee xchiʼuk la stak ta ikʼel li stot ti jaʼ li Jakobe xchiʼuk skotol li yutsʼ yalaltak te nakalike:+ jaʼik 75 ta voʼ ta skotolik.+ 15 Jaʼ yuʼun, yal batel ta Ejipto li Jakobe+ xchiʼuk te cham,+ jaʼ jech ek li jmoltotaktike.+ 16 Laj yichʼik ikʼel batel ta Sikem xchiʼuk te laj yichʼik mukel li ta mukinal ti la sman ta plata takʼin li Abraane, ti jaʼ la smanbe li xnichʼnab Amor te ta Sikeme.+

17 »Kʼalal poʼot xa sta yorail sventa chkʼot ta pasel li kʼusi yalojbe Abraan li Diose, chʼi li jteklume xchiʼuk epajik li ta Ejiptoe, 18 jaʼ to kʼalal och jun ajvalil ta Ejipto ti jelele, ti mu xojtikin li Josee.+ 19 Taje manya kʼu yelan la skontrain li jmoltotaktike xchiʼuk toj chopol kʼusi la spas kʼalal la suj li totiletik ti sjipik komel li xnichʼnabik sventa mu kuxuluk xkomike.+ 20 Jaʼo vokʼ Moises li vaʼ kʼakʼale, ti toj kʼupil sba ilat yuʼun li Diose. Oxib u te laj yichʼ tsʼitesel* ta sna stot.+ 21 Kʼalal laj yichʼ jipel komele,+ laj yichʼ tamel batel yuʼun stseb faraon, jaʼ la stsʼites kʼuchaʼal yol.+ 22 Jaʼ yuʼun, laj yichʼ chanubtasel ta skotol spʼijil j-ejiptoetik li Moisese. Jech ta melel, oy sjuʼel kʼalal chkʼopoje xchiʼuk kʼalal oy kʼusitik tspase.+

23 »Kʼalal tsʼaki xa ox 40 sjabilale, kʼot ta nopel yuʼun* ti chbat svulaʼan* li xchiʼiltak ti jaʼik li jteklum Israele.+ 24 Kʼalal la sta ta ilel ti oy jun j-ejipto vinik ti chopol kʼusi tspasbe li jun j-israele, la skolta li xchiʼile, la smil li j-ejipto vinik sventa spakbe skʼoplal li buchʼu chopol kʼusi tspasbate. 25 La snop ti chaʼibe smelolal xchiʼiltak ti jaʼ tstunesat yuʼun Dios sventa chpojatike, pe muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal. 26 Ta yokʼomale, te kʼot kʼalal jaʼo yakal tspasik kʼope, tskʼan ox tspajes sventa junuk yoʼontonik, xi laj yale: ‹Viniketik, li voʼoxuke avermano abaik. ¿Kʼu yuʼun ti chavilbajin abaike?›. 27 Pe li buchʼu yakal chilbajin xchiʼile la snetʼ lokʼel xchiʼuk xi laj yalbee: ‹¿Buchʼu la svaʼanot ta ajvalil xchiʼuk ta jchapanvanej kuʼunkutik? 28 ¿Mi chakʼan chamilun jech kʼuchaʼal la amil li jun j-ejipto vinik voljee?›. 29 Kʼalal laj yaʼi Moises taje, jatav batel, te bat nakluk ta yosilal Madian kʼuchaʼal jyanlum, ti bu vokʼ chaʼvoʼ xnichʼone.+

30 »Kʼalal echʼ xa ox 40 jabile, laj yakʼ sba ta ilel jun anjel ta stojolal te ta takixokol balumil ta vits Sinai, ta jpets chʼix ti xtiltun* skʼakʼale.+ 31 Jaʼ yuʼun, chʼayal to kʼot yoʼonton Moises kʼalal laj yil taje. Pe kʼalal nopaj batel sventa tskʼel leke, laj yaʼibe yechʼomal ye li Jeovae:* 32 ‹Voʼon li Sdiosun amoltotakike, jaʼ li Sdios Abraan, Isaak xchiʼuk Jakobe›.+ Lik nikuk ta xiʼel li Moisese, jaʼ yuʼun muʼyuk xa bu la skʼan la skʼel. 33 Xi laj yal li Jeovae:* ‹Lokʼo li axonobe, yuʼun chʼul balumil ti bu vaʼalote. 34 Ta batsʼi melel, kiloj ti chlaj ta ilbajinel li jteklumal ta Ejiptoe, laj kaʼi ti toj kʼux chaʼi ta yoʼontonike,+ jaʼ yuʼun liyal tal sventa tal jkolta. Jaʼ yuʼun, laʼ, ta jtakot batel ta Ejipto›. 35 Taje jaʼ li Moises ti la spʼajik xchiʼuk ti xi laj yalbeike: ‹¿Buchʼu la svaʼanot ta ajvalil xchiʼuk ta jchapanvanej?›.+ Li Diose la stunes li anjel+ ti te laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal Moises ta jpets chʼix sventa chalbe ti jaʼ chkʼot ta ajvalil xchiʼuk ta jkoltavanej ta stojolal steklumal li Moisese. 36 Li vinik taje la slokʼes talel j-israeletik+ kʼalal laj xa ox yakʼ ta ilel kʼusitik labal sba xchiʼuk senyailtak li ta Ejiptoe,+ li ta Tsajal nabe+ xchiʼuk li ta takixokol balumil ti jalij 40 jabile.+

37 »Taje jaʼ li Moises ti xi laj yalbe li xnichʼnab Israele: ‹Li Diose tsvaʼanboxuk jun j-alkʼop ti te chlokʼ ta stojolal avermanotakik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal voʼone›.+ 38 Taje jaʼ li buchʼu te onoʼox xchiʼuk tsobobbail li ta takixokol balumile, ti te xchiʼuk li anjel+ ti chiʼinat ta loʼil+ ta vits Sinai xchiʼuk ti la xchiʼin ta loʼil li jmoltotaktike, akʼbat smantal Dios ti jaʼ sventa chakʼbutike.+ 39 Li jmoltotaktike muʼyuk la skʼan la xchʼunbeik li smantale; jaʼ noʼox la spʼajik+ xchiʼuk oy ta yoʼontonik tsutik batel ta Ejipto,+ 40 xi laj yalbeik li Aarone: ‹Pasbun jdioskutik sventa jaʼuk jbabe xbat kuʼunkutik. Yuʼun mu jnaʼkutik kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal li Moises ti la slokʼesunkutik talel ta yosilal Ejiptoe›.+ 41 Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale, la spasik jkot chʼiom tot vakax, laj yakʼbeik milbil matanal li santo taje xchiʼuk lik muyubajikuk ta sventa li yabtel skʼobike.+ 42 Jaʼ yuʼun, li Diose la xchʼak sba ta stojolalik xchiʼuk laj yakʼ ti akʼo yichʼik ta mukʼ li soltaroetik ta vinajele,+ jech kʼuchaʼal xi onoʼox tsʼibabil ta slivro J-alkʼopetike: ‹Maʼuk voʼon laj avakʼbeikun matanaletik xchiʼuk milbil matanaletik ti jalij 40 jabil li ta takixokol balumile, ¿mi mu jechuk, jteklum Israel? 43 Li kʼusi la apasike jaʼ ti la akuchbeik batel li skarpana Moloke+ xchiʼuk ti laj avichʼik batel li kʼanal ti jaʼ li dios Refane, taje jaʼ li lokʼoletik ti la apasik sventa chavichʼik ta mukʼe. Jaʼ yuʼun, ta sjelavel to Babilonia ta jtakoxuk batel›.+

44 »Li jmoltotaktike oy yuʼunik li karpana ta takixokol balumile. Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti te oy ta stojolalik li Diose. Jaʼ jech la spas karpana li Moises jech kʼuchaʼal albat mantal kʼalal chiʼinat ta loʼile, ti akʼo spas jech kʼuchaʼal akʼbat yile.+ 45 Vaʼun, li jmoltotaktike laj yichʼik komel, koʼol laj yichʼik batel xchiʼuk Josue li ta balumil ti jaʼ toʼox yuʼuninoj li jteklumetike,+ ti nutsatik lokʼel yuʼun Dios ta sat jmoltotaktike.+ Te kom-o kʼalal to ta skʼakʼalil David. 46 Lek ilat yuʼun Dios, vaʼun la skʼanbe smoton ti akʼo akʼbatuk svaʼanbe sna li Dios yuʼun Jakobe.+ 47 Pe jaʼ Salomon ti buchʼu la svaʼanbe snae.+ 48 Manchuk mi jech, muʼyuk bu chnaki ta naetik pasbil ta skʼob krixchanoetik li Buchʼu toj toyol oye,+ jech kʼuchaʼal xi chal li j-alkʼope: 49 ‹Xi chal li Jeovae:* jaʼ jchotleb sventa ajvalil li vinajele+ xchiʼuk jaʼ skajleb kakan li balumile.+ ¿Kʼusi van jtosukal nail chavaʼanbeikun? ¿O bu oy li xkuxobil koʼontone? 50 Jaʼ yabtel jkʼob skotol li kʼusitik taje, ¿mi mu jechuk?›.+

51 »Viniketik ti tsots avoʼontonik xchiʼuk ti muʼyuk yichʼoj sirkunsision li avoʼontonik xchiʼuk li achikinike, skotol ora kontra chavilik li chʼul espiritue; jaʼ jech chapasik kʼuchaʼal la spas li amoltotakike.+ 52 ¿Buchʼu junukal j-alkʼop muʼyuk bu laj yichʼ kontrainel yuʼun li amoltotakike?+ Ta melel, la smilik li buchʼutik laj yalbeik skʼoplal ti chtal li buchʼu tukʼe,+ voʼoxuk laj avakʼik ta kʼabal xchiʼuk voʼoxuk la amilik,+ 53 voʼoxuk ti laj avichʼik li Mantal ti laj yichʼ akʼel ta stojolal anjeletike,+ pe muʼyuk bu achʼunojik».

54 Ilinik tajek kʼalal laj yaʼiik taje xchiʼuk lik xkʼux stanal yeik ta stojolal li Estebane. 55 Pe li stuke, ta skoj ti ventainbil yuʼun chʼul espiritue, tukʼ la skʼel muyel vinajel, la stabe ta ilel li smukʼulal Diose xchiʼuk te vaʼal ta sbatsʼikʼob Dios laj yil li Jesuse,+ 56 vaʼun xi laj yale: «¡Kʼelavilik! Jamal chkil li vinajele xchiʼuk te vaʼal ta sbatsʼikʼob+ Dios li Xnichʼon Krixchanoe».+ 57 Tsots avanik kʼalal laj yaʼiik taje xchiʼuk la smak xchikinik, vaʼun ta komon bat stsakik ta anil li Estebane. 58 Kʼalal laj xa ox sjipik lokʼel ta spat jteklume, lik yakʼbeik ton.+ Li skʼuʼ slapoj ta sbaik li jutkʼop* testigoetike+ te la svotsanik ta yakan jun kerem ti Saulo sbie.+ 59 Kʼalal jaʼo yakal chakʼbeik ton li Estebane, xi la skʼan vokole: «Kajval Jesus, chkakʼbot ta avok akʼob li jkuxlejale».* 60 Vaʼun, la skejan sba xchiʼuk xi tsots avane: «Jeova,* mu xavakʼbe kastigo ta skoj li mulil liʼe».+ Kʼalal jech laj yale, cham.*

8 Pe li Sauloe lek laj yil ti laj yichʼ milel li Estebane.+

Li vaʼ kʼakʼale, lik jun tsatsal kontrainel ta stojolal li tsobobbail ta Jerusalene; la spuk sbaik batel skotolik ta sjunlej slumal Judea xchiʼuk ta Samaria; jaʼ noʼox muʼyuk la spuk sbaik batel li jtakboletike.+ 2 Pe li viniketik ti lek yichʼojik ta mukʼ Diose la xkuchik batel li Esteban sventa chbat smukike xchiʼuk ep tajek laj yat yoʼontonik ta stojolal. 3 Akʼo mi jech, tsots tajek lik yilbajin tsobobbail li Sauloe. Lik ochuk ta naetik, chjochan lokʼel li viniketik xchiʼuk antsetike, tstikʼan ta chukel.+

4 Yan li buchʼutik laj yichʼik pukel batele chalik batel li lekil aʼyejetik ta sventa li skʼop Dios ti buyuk noʼox batike.+ 5 Te tsakal skʼoplal ek li Felipee, yal batel ta jteklum* Samaria+ xchiʼuk lik xchol mantal ta sventa li Kristoe. 6 Kʼalal chaʼiik xchiʼuk tskʼelik li senyailtak tspas Felipe li epal krixchanoetike, koʼol la stsʼet chikintaik lek li kʼusitik chale. 7 Yuʼun ep buchʼutik ochem ta yoʼontonik ibal sba* pukujetik xchiʼuk ti ch-avanik kʼalal chlokʼike.+ Maʼuk noʼox taje, laj yichʼik poxtael li buchʼutik alubem yok skʼobike xchiʼuk li koxoetike. 8 Jaʼ yuʼun, xkuxet tajek likel yoʼontonik li ta jteklum taje.

9 Vaʼun, li ta jteklume oy te jun vinik ti Simon sbie, kʼalal muʼyuk toʼox kʼotem ta pasel li kʼusitik taje, ta toʼox spas majia xchiʼuk labal sba tajek chil jteklum Samaria li kʼusi tspase xchiʼuk chalbe sba skʼoplal ti toj mukʼ lae. 10 Skotol krixchanoetik ti tsots skʼoplalik xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk tsots skʼoplalike lek chchikintabeik xchiʼuk xi chalike: «Li vinik leʼe yichʼojbe li sjuʼel Dios ti muʼyuk spajebe». 11 Lek chchikintabeik, yuʼun jal xa tajek labal sba chilik ti tspas majiae. 12 Pe kʼalal yakal chal lekil aʼyejetik sventa Ajvalilal* yuʼun Dios+ xchiʼuk sventa sbi Jesukristo li Felipee, la xchʼunik. Vaʼun, laj yichʼik voʼ li viniketik xchiʼuk li antsetike.+ 13 Kʼot ta jchʼunolajel ek li Simone, vaʼun kʼalal laj yichʼ voʼe, te la xchiʼin-o li Felipee;+ xchiʼuk chʼayal tajek chkom yoʼonton kʼalal chil li senyailtak xchiʼuk li mukʼtik skʼelobiltak juʼelal tspase.

14 Kʼalal laj yaʼiik li jtakboletik ti te oyik ta Jerusalen ti laj xa xchʼamik skʼop Dios ta Samariae,+ la stakik batel li Pedro xchiʼuk Juane; 15 vaʼun yalik batel xchiʼuk la spasik orasion sventa chichʼik chʼul espiritu li jsamariaetike.+ 16 Yuʼun mi junuk to buchʼu yichʼoj yuʼunik, kʼajomal noʼox yichʼojik voʼ ta sbi li Kajvaltik Jesuse.+ 17 Vaʼun, laj yakʼ skʼobik ta stojolalik,+ jaʼ jech lik yichʼik li chʼul espiritue.

18 Kʼalal laj yakʼ venta Simon ti chichʼik chʼul espiritu kʼalal chakʼ skʼobik li jtakboletike, laj yal ti chakʼ takʼine, 19 xi lik yale: «Akʼbeikun juʼel ek yoʼ xichʼik chʼul espiritu li buchʼutik chkakʼ jkʼob ta sbaike». 20 Pe xi laj yalbe li Pedroe: «Batan ta chʼayel xchiʼuk li aplatae, yuʼun la anop ti stakʼ manel ta takʼin li matanal ti muʼyuk tojbil chakʼ Diose.+ 21 Li voʼote mu xata-o xchiʼuk mi jaʼuk oy aparte li ta abtelal liʼe, yuʼun muʼyuk tukʼ ta sat Dios li avoʼontone. 22 Jaʼ yuʼun, suteso avoʼonton ta skoj li choplejal taje xchiʼuk tsots kʼanbo vokol Jeova,* yuʼun mi xuʼ chile, akʼo spasbot perton li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone; 23 yuʼun chkil ti chʼail venenoot xchiʼuk ti smosoot li kʼusi muʼyuk tukʼe». 24 Xi la stakʼ li Simone: «Kʼanbeik vokol Jeova* ta jtojolal sventa mu xkʼot ta pasel ta jtojolal mi jtosuk li kʼusitik laj avalike».

25 Jaʼ yuʼun, kʼalal lek xa ox tsʼakal laj yalbeik skʼoplal li mantale xchiʼuk kʼalal laj xa ox xcholik li skʼop Jeovae,* sutik tal ta Jerusalen, la xcholik tal lekil aʼyejetik ta epal bikʼtal lumetik ta Samaria.+

26 Pe kʼoponat yuʼun yaj-anjel Jeova*+ li Felipee, xi albate: «Likan, batan ta sur, jaʼ li be ti chyal batel ta Gasa ti chlik tal ta Jerusalene». (Taje jaʼ jun be ti ch-echʼ ta takixokol balumile). 27 Kʼalal laj yaʼi taje, vaʼi xchiʼuk bat. Vaʼun, te la sta jun kapon vinik* ti likem ta Etiopiae, jun vinik ti yichʼoj tsots yabtel ta stojolal Kandase* ti jaʼ meʼ ajvalil ta Etiopiae xchiʼuk jaʼ sbainojbe skotol li skʼulejale. Li vinik taje ay yichʼ ta mukʼ Dios ta Jerusalen,+ 28 pe yakal xa tsut tal, te chotol tal ta skareta xchiʼuk tsots yakal chaptabe li svun j-alkʼop Isaiase. 29 Vaʼun, xi albat yuʼun chʼul espiritu li Felipee: «Nopajan batel, bat tao li karetae». 30 Anilaj batel ta xokon kareta li Felipee xchiʼuk laj yaʼi ti tsots chaptabe li svun j-alkʼop Isaiase, jech oxal xi laj yalbee: «¿Mi xavaʼibe smelolal* ta melel li kʼusi yakal chakʼele?». 31 Xi laj yale: «¿Kʼuxi xa noʼox chkaʼibe smelolal ta melel mi muʼyuk buchʼu xchanubtasune?». Vaʼun, albat Felipe ti akʼo xmuye xchiʼuk ti akʼo jmoj xchotiike. 32 Li loʼil ta Tsʼibetik ti tskʼel batele jaʼ liʼe: «Laj yichʼ ikʼel batel kʼuchaʼal jkot chij ti chichʼ milele, jech kʼuchaʼal jkot chij ti chʼan xi kʼalal chichʼ lokʼbel stsotsile, yuʼun muʼyuk kʼusi laj yal.+ 33 Kʼalal laj yichʼ kʼexlaltasele, muʼyuk bu tukʼ laj yichʼ chapanel.+ ¿Buchʼu xchapet chalbe skʼoplal ti bu likem tale? Yuʼun chichʼ tupʼbel ta balumil li xkuxlejale».+

34 Xi la stakʼbe Felipe li kapon vinike: «Avokoluk tajek, albun: ¿buchʼu yakal chalbe skʼoplal li j-alkʼope? ¿Mi jaʼ skʼoplal stuk o mi yan vinik yakal chalbe skʼoplal?». 35 Lik kʼopojuk li Felipee, te lik yalbe skʼoplal li Tsʼibetik taje, laj yalbe skʼoplal li lekil aʼyejetik ta sventa Jesuse. 36 Kʼalal te xbatik ta bee, kʼotik ti bu oy voʼe, jech oxal xi laj yal li kapon vinike: «¡Kʼelavil! Oy voʼ leʼe; ¿kʼusi tsmakun sventa xkichʼ voʼ?». 37* —— 38 Jaʼ yuʼun, laj yal mantal ti akʼo xkoti li karetae, jech oxal yalik batel ti bu oy voʼ li Felipe xchiʼuk li kapon vinike; vaʼun akʼbat yichʼ voʼ. 39 Kʼalal lokʼik ta voʼe, li xchʼul espiritu Jeovae* ta anil noʼox la sbeiltas batel ta yan be li Felipee, muʼyuk xa bu ilat yan velta yuʼun li kapon vinike, pe xmuyubaj noʼox la stam batel sbe li kapon vinike. 40 Pe te kʼot ta Asdod li Felipee, te echʼ li ta yosilal jteklume xchiʼuk la xchol-o batel li lekil aʼyejetik ta skotol jteklumetik jaʼ to ti kʼalal kʼot ta Sesareae.+

9 Yan li Sauloe, ti oy to ta yoʼonton tsots tsibtas xchiʼuk tsmil li yajchankʼoptak Kajvaltike,+ bat skʼel li mero bankilal palee, 2 vaʼun la skʼanbe svunal sventa chakʼ ta ilel li ta snail tsobobbailetik ta Damasko yoʼ xchuk tal ta Jerusalen ti buchʼutik tsta ti stamoj li Bee,*+ mi viniketik o mi antsetik.

3 Kʼalal yakal xa ox chnopaj batel ta Damaskoe, ta anil noʼox joyobtabil kʼot ta xojobal lus ti lik tal ta vinajele,+ 4 yal ta lum li Sauloe xchiʼuk laj yaʼi yechʼomal eil ti xi chale: «Saulo, Saulo, ¿kʼu yuʼun yakal chakontrainun?». 5 Xi la sjakʼe: «¿Buchʼuot, Kajval?». Xi takʼbate: «Voʼon Jesusun,+ voʼon ti yakal chakontrainune.+ 6 Pe vaʼlan, ochan li ta jteklume, te cha-albat kʼusi skʼan xapas». 7 Te vaʼalik xchiʼuk mu xkʼopojik li viniketik ti te xchiʼinoj batel ta xanbale, chaʼiik ti oy buchʼu chkʼopoje, pe muʼyuk buchʼu laj yilik.+ 8 Vaʼun, la stam sba likel ta lum li Sauloe, akʼo mi svikʼoj sat, mi jsetʼuk* xil osil. Jaʼ yuʼun, la snitik batel, laj yikʼik batel ta Damasko. 9 Oxib kʼakʼal muʼyuk bu xil jsetʼuk* osil,+ muʼyuk bu xveʼ xchiʼuk muʼyuk kʼusi xuchʼ.

10 Oy te jun jchankʼop ta Damasko ti Ananias sbie,+ li Kajvaltike laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Ananias!». Xi la stakʼe: «Liʼ oyune, Kajval». 11 Xi albat yuʼun li Kajvaltike: «Vaʼlan, batan li ta kaye ti bu Tukʼ chalbeike, vaʼun saʼo ta sna Judas jun vinik ti Saulo sbie, likem ta Tarso.+ Yuʼun yakal tspas orasion, 12 yuʼun oy kʼusi akʼbat yil, te laj yil ti ch-och batel jun vinik ti Ananias sbie xchiʼuk ti chakʼ skʼob ta stojolal sventa chil osil yan veltae».+ 13 Pe xi la stakʼ li Ananiase: «Kajval, ep kaʼioj chalbeik skʼoplal li vinik taje, ti ep kʼusitik chopol la spasbe li buchʼutik chʼul avuʼun ta Jerusalene. 14 Liʼ ta orae, akʼbil yabtel yuʼun bankilal paleetik sventa chchuk* skotol li buchʼutik chalik abie».+ 15 Pe xi albat yuʼun li Kajvaltike: «¡Batan!, yuʼun jaʼ jun tʼujbil vaso kuʼun li vinik leʼe,+ yuʼun jaʼ chalbe batel jbi li jyanlumetike,+ li ajvaliletike+ xchiʼuk li jteklum Israele. 16 Yuʼun jamal chkakʼbe yil kʼu to yepal chil svokol ta sventa li jbie».+

17 Jaʼ yuʼun, bat li Ananiase, och batel li ta nae, vaʼun laj yakʼ skʼob ta stojolal xchiʼuk xi laj yale: «Ermano Saulo, li Kajvaltik Jesus ti laj yakʼ sba ta ilel ta atojolal li ta be bu latale, la stakun tal sventa chavil osil yan velta xchiʼuk sventa chlik sventainot li chʼul espiritue».+ 18 Ta anil noʼox oy kʼusi lokʼ ta sat ti xkoʼolaj kʼuchaʼal smikʼal* choye, vaʼun jam li sate; jech oxal vaʼi xchiʼuk laj yichʼ voʼ, 19 jaʼ yuʼun veʼ kʼuk yepal, vaʼun la stsak yipal yan velta.

Te kom jayibuk kʼakʼal xchiʼuk li jchankʼopetik ta Damaskoe,+ 20 ta anil noʼox lik xchol mantal ta snail tsobobbailetik ta sventa li Jesuse, laj yal batel ti jaʼ Xnichʼon Diose. 21 Pe chʼayal to kom yoʼontonik li buchʼutik chaʼiike, xi chalilanike: «¿Mi mu jaʼuk li vinik ti chilbajin toʼox ta Jerusalen li buchʼutik chalik li biil taje?+ ¿Mi mu chukvanejuk talem xtok sventa chikʼanan* batel ta stojolal bankilal paleetik?».+ 22 Pe mas to tsots la stsak yip li Sauloe, vaʼun mu xa snaʼ kʼusi tspas yuʼun li judaetik ti te nakalik ta Damasko kʼalal lek jamal chakʼbe ta ilel sprevail ti jaʼ Kristo li Jesuse.+

23 Kʼalal jelav xa ox jayibuk kʼakʼale, li judaetike lik skomon nopik kʼuxi tsmilik.+ 24 Pe kʼot ta xchikin Saulo li kʼusi snopoj tskʼan chpasbate. Jech xtok, xchabiojik lek ta kʼakʼal akʼobal li stiʼ jteklume, yuʼun tskʼan tsmilik. 25 Jech oxal, ikʼat batel yuʼun li yajchankʼoptake, ta akʼobaltik lokʼesat ta ventana ta spat muro, la xchechik yalel ta moch.+

26 Laj yakʼ persa chchiʼin jchankʼopetik kʼalal kʼot ta Jerusalene,+ pe skotolik xiʼik ta stojolal, yuʼun mu xchʼunik mi jaʼ jchankʼop. 27 Jech oxal, tal li Bernabee,+ tal skolta li Sauloe xchiʼuk laj yikʼ batel ta stojolal jtakboletik, vaʼun lek xcholet laj yal kʼuxi laj yil ta be Kajvaltik li Sauloe,+ ti kʼoponate xchiʼuk ti kʼuxi ta stsatsal yoʼonton laj yalbe skʼoplal sbi Jesus ta Damaskoe.+ 28 Jaʼ yuʼun, te kom xchiʼinan, jun yoʼonton buyuk noʼox chanav* ta Jerusalen, tsots yoʼonton chalbe skʼoplal li sbi Kajvaltike. 29 Te chkʼopoj xchiʼuk tsvulilan sbaik xchiʼuk li judaetik ti chkʼopojik ta griegoe, pe jaʼuk ti stukike tskʼan tsmil yaʼiik.+ 30 Kʼalal laj yaʼi ermanoetik taje, laj yikʼik batel ta Sesarea, laje la stakik batel ta Tarso.+

31 Jech oxal un, ta melel, li tsobobbail ta sjunlej Judea, Galilea xchiʼuk Samariae+ jun xa yoʼontonik, tsatsub yoʼontonik. Jech xtok, lik epajikuk ta skoj ti xiʼtaojik* Jeova* xchiʼuk ti chpatbat yoʼontonik yuʼun chʼul espiritue.+

32 Pe ta skoj ti yakal chanav batel ta buyuk noʼox li Pedroe, yal batel, bat skʼel xtok li buchʼutik chʼul ti te nakalik ta Lidae.+ 33 Te la sta jun vinik ti Eneas sbie, ti oy xa ta vaxakib jabil puchʼul ta steme,* yuʼun alubem sbekʼtal. 34 Xi albat yuʼun li Pedroe: «Eneas, chpoxtaot li Jesukristoe.+ Vaʼlan, chʼubao li ateme».*+ Vaʼun, ta anil noʼox vaʼi. 35 Kʼalal laj yilik Eneas skotol li buchʼutik te nakalik ta Lida xchiʼuk ta stenlejaltik Sarone, lik xchʼunik li Kajvaltike.

36 Oy te jun jchankʼop ants li ta Jopee, Tabita sbi, Dorkas* smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele. Lekik tajek kʼusitik tspas xchiʼuk ep matanaletik chakʼ ta xkʼuxul yoʼonton. 37 Pe li vaʼ kʼakʼale, tsakat ta chamel, vaʼun cham. Jech oxal, la spokik xchiʼuk te la stelanik ta kuarto ta akʼol. 38 Pe ta skoj ti nopol xil Jope li Lidae, kʼalal laj yaʼiik jchankʼopetik ti te oy Pedro li ta jteklum taje, la stakik batel chaʼvoʼ viniketik sventa xi skʼanbeike: «Avokoluk, laʼ ta jtojolalkutik ta anil». 39 Kʼalal laj yaʼi li Pedroe, vaʼi xchiʼuk bat xchiʼin li viniketike. Kʼalal kʼote, laj yikʼik batel ta kuarto ta akʼol; vaʼun x-okʼoletik tal ta stojolal skotol li antsetik ti chamem smalalike xchiʼuk chakʼik ta ilel epal kʼuʼil pokʼiletik xchiʼuk natil kʼuʼiletik* ti jaʼ toʼox tspas Dorkas kʼalal kuxul toʼoxe. 40 Pe takatik lokʼel skotolik yuʼun li Pedroe,+ vaʼun la skejan sba, la spas orasion, laje joypʼij, la skʼel xchiʼuk xi laj yalbee: «Tabita, ¡likan!». Vaʼun, la svikʼ sat, la sta ta ilel li Pedroe, laje choti.+ 41 La stsakbe skʼob, la snit likel, laje la stak ta ikʼel li buchʼutik chʼule xchiʼuk li antsetik ti chamem smalalike, vaʼun kuxul xa akʼbat yilik.+ 42 Taje laj yaʼiik ta sjunul Jope, jech oxal ep pasik ta jchʼunolajel yuʼun Kajvaltik.+ 43 Li Pedroe jal te kom ta Jope xchiʼuk jun jkʼaʼesej nukul ti Simon sbie.+

10 Li ta Sesareae oy jun vinik ti Kornelio sbie, jaʼ jun bankilal soltaro* li ta jtsop j-italia soltaroetik* chalbeike. 2 Jaʼ jun vinik ti lek chichʼ ta mukʼ xchiʼuk ti xiʼtaoj* Dios xchiʼuk skotol li yutsʼ yalale. Jech xtok, chakʼbe epal matanal ta xkʼuxul oʼontonal li jteklume xchiʼuk skotol ora tskʼanbe vokol Dios. 3 Te van ta sbalunebal ora*+ ta kʼakʼaltike, oy kʼusi lek jamal akʼbat yil, laj yil ti yakal ch-och batel jun yaj-anjel Dios ti bu oye xchiʼuk xi chale: «¡Kornelio!». 4 Kʼalal te skʼeloj batele, xiʼem tajek li Kornelioe, xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi, Kajval?». Xi albate: «Skotol li orasion chapase xchiʼuk li matanaletik ta xkʼuxul oʼontonal chavakʼe kʼot xa ta stojolal Dios xchiʼuk te oy-o ta sjol.+ 5 Jaʼ yuʼun, tako batel viniketik ta Jope sventa xikʼik talel jun vinik ti Simon sbie xchiʼuk ti Pedro yan sbie. 6 Li vinik taje te chvay kʼuchaʼal yajvulaʼal ta sna Simon, jaʼ li jkʼaʼesej nukule, ti te oy sna ta stsʼel nabe». 7 Kʼalal naka toʼox laj kʼoponatuk yuʼun li anjele, bat, vaʼun li Kornelioe la stak ta ikʼel chaʼvoʼ yaj-abteltak xchiʼuk jun soltaro ti lek chichʼ ta mukʼ Diose, jaʼ jun ti te onoʼox chtun ta stojolale, 8 laj yalbe yaʼiik skotol li kʼusitik taje, jech oxal la stakan batel ta Jope.

9 Li ta yokʼomale, kʼalal yakal chbatik ta be xchiʼuk kʼalal nopol xa ox skʼan xkʼotik ta jteklume, muy ta jol na sventa tspas orasion li Pedroe, te van ta svakibal ora.* 10 Pe lik viʼnajuk tajek, tskʼan xa chveʼ yaʼi. Kʼalal yakal tsmeltsanik veʼlile, oy kʼusi laj yil li stuke.+ 11 Laj yil ti jamal li vinajele xchiʼuk laj yil ti oy kʼusi chyal tal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jlik mukʼta manta ta linoe, xlichʼet yalel tal xchanjotal xchikin ta sba balumil; 12 li ta mantae oy skotol jaychop chonbolometik ti oy chanib yakane xchiʼuk chonetik ti xkilet ta lum chanavike xchiʼuk mutetik ta vinajel. 13 Vaʼun, xi albat yuʼun jun yechʼomal eile: «Pedro, ¡likan, milo atiʼ!». 14 Pe xi laj yal li Pedroe: «Kajval, mu jechuk xakʼanbun taje, yuʼun muʼyuk onoʼox bu jtiʼo li kʼusi muʼyuk leke xchiʼuk li kʼusi ibal sbae».*+ 15 Kʼoponat ta xchibal velta yuʼun li yechʼomal eile: «Mu xaval ti muʼyuk lek li kʼusitik slekubtasoj xa Diose». 16 Jech to albat ta yoxibal velta, vaʼun ta anil noʼox laj yichʼ chupel muyel ta vinajel li mantae.

17 Kʼalal jaʼo chʼayal tajek yoʼonton Pedro ta sventa ti kʼusi van smelolal li kʼusi laj yile, li viniketik ti takbilik batel yuʼun Kornelioe ta ora noʼox la sjakʼik bu sna li Simone, te vaʼajtik ta tiʼ na.+ 18 Tsots chkʼopojik ochel, tsjakʼik mi te chvay li Simon ti Pedro yan sbie. 19 Kʼalal yakal toʼox tsnopilanbe skʼoplal li kʼusi laj yil Pedroe, xi laj yal li chʼul espiritue:+ «¡Kʼelavil! Yakal ta saʼot oxvoʼ viniketik. 20 Jaʼ yuʼun, vaʼlan, yalan batel, bat chiʼino, mu me xchibetuk avoʼonton, yuʼun voʼon la jtakan tal». 21 Vaʼun, li Pedroe yal ti bu oy li viniketike xchiʼuk xi laj yale: «Liʼ oyune, voʼon li buchʼu yakal chasaʼike. ¿Kʼu yuʼun ti liʼ oyoxuke?». 22 Xi laj yalike: «Li bankilal yuʼun soltaroetik ti Kornelio sbie,+ ti jaʼ jun tukʼil vinik xchiʼuk ti xiʼtaoj Dios xchiʼuk ti lek ch-albat skʼoplal yuʼun sjunul li jteklum yuʼun judaetike, albat mantal yuʼun Dios ta stojolal jun chʼul anjel ti akʼo xtal avichʼ albel ti akʼo xabat ta snae xchiʼuk ti akʼo yaʼi li kʼusitik chavalbee». 23 Jech oxal, laj yikʼan ochel xchiʼuk la xchʼam kʼuchaʼal yajvulaʼaltak.

Li ta yokʼomale, lik xchiʼuk bat xchiʼinan, jech xtok, bat chiʼinatuk yuʼun jlom ermanoetik ti te nakalik ta Jopee. 24 Li ta yokʼomal to xtoke, och ta Sesarea. Ta melel, te xa chmalaatik yuʼun li Kornelioe xchiʼuk stakoj ta ikʼel yutsʼ yalal xchiʼuk li buchʼutik yamigo tajek sbaik xchiʼuke. 25 Kʼalal och batel li Pedroe, lokʼ nupatuk ta be yuʼun li Kornelioe, la skejan sba ta yakan, vaʼun lik yichʼ ta mukʼ.* 26 Pe la snit likel li Pedroe, xi laj yalbee: «Likan; jaʼ noʼox jun vinikun ek».+ 27 Yakal chloʼilajik ochik batel, vaʼun te tsobol la sta epal krixchanoetik. 28 Xi laj yalanbee: «Li voʼoxuke anaʼojik lek ti mu stakʼ xchiʼin o xnopaj jun juda vinik ta stojolal jun vinik ti yan-o slumale,+ akʼo mi jech, laj yakʼbun kil Dios ti mu stakʼ xkal ti muʼyuk lek o ti ibal sba mi junuk krixchanoe.+ 29 Jaʼ yuʼun, muʼyuk kʼusi laj kal kʼalal litakat ta ikʼele. Pe ta jakʼboxuk ti kʼu yuʼun la atakikun ta ikʼele».

30 Vaʼun, xi laj yal li Kornelioe: «Leʼ xa ta xchanibal kʼakʼale, kʼalal jech ora kʼuchaʼal liʼe, yakal ta jpas orasion ta jna, te van ta sbalunebal ora,* vaʼun jaʼo te la svaʼan sba jun vinik ta kelov ti solel xojobaj li skʼuʼ spokʼe 31 xchiʼuk xi laj yale: ‹Kornelio, lek laj yichʼ aʼiel li orasion chapase xchiʼuk te oy ta sjol Dios li matanaletik ta xkʼuxul oʼontonal chavakʼe. 32 Jaʼ yuʼun, tako batel viniketik ta Jope sventa xatak ta ikʼel li Simone, ti Pedro yan sbie. Li vinik taje te chvay ta sna Simon ti jaʼ jun jkʼaʼesej nukule, ti te oy sna ta stsʼel nabe›.+ 33 Jaʼ yuʼun, la jtakot ta ikʼel ta anil, toj lek avoʼonton ti latale. Jech oxal avie, liʼ oyunkutik ta stojolal Dios sventa ta jchikintakutik skotol li kʼusi yalojbot tal Jeova* chavalbunkutike».

34 Ta skoj taje, xi lik yal li Pedroe: «Ta melel, xkaʼibe xa smelolal ti mu snaʼ xtʼujvan li Diose,+ 35 yuʼun buyuk noʼox slumal lek ilbil li buchʼu chiʼta xchiʼuk ti tspas kʼusi tukʼe.+ 36 Li stuke la stakbe batel aʼyej jteklum Israel sventa chalbe li lekil aʼyejetik sventa jun oʼontonal+ ta stojolal li Jesukristoe. Li stuke kʼot ta Kajvaltik sventa skotolik.+ 37 Anaʼojik li kʼusi laj yichʼ loʼiltael ta sjunlej Judea ti te lik yichʼ alel tal ta Galilea+ kʼalal laj xa ox yal Juan ta sventa li ichʼvoʼe: 38 ti likem ta Nasaret li Jesuse, ti kʼu yelan tʼujat yuʼun Dios ta chʼul espiritu+ xchiʼuk ta juʼelale, ti la spas batel kʼusi lek ta balumil xchiʼuk ti la xpoxta batel skotol li buchʼutik ilbajinbilik yuʼun li Diabloe;+ yuʼun te chiʼinbil yuʼun li Diose.+ 39 Jech oxal, skotol li kʼusi la spas ta steklumal judaetik xchiʼuk ta Jerusalene jaʼ testigo kʼotemunkutik; pe la smilik xchiʼuk la sjokʼanik ta jtel teʼ.* 40 Li Diose la xchaʼkuxes ta yoxibal kʼakʼal+ xchiʼuk laj yakʼ ti akʼo yakʼ sba ta ilele, 41 pe maʼuk ta stojolal sjunul li jteklume, jaʼ noʼox ta stojolal testigoetik ti vaʼanbilik xa onoʼox yuʼun Diose, voʼonkutik maʼ taje, ti la jchiʼinkutik ta veʼel xchiʼuk ta uchʼbolajel kʼalal laj xa ox yichʼ chaʼkuxesele.+ 42 Jech xtok, tsots laj yalbunkutik Jesus ti akʼo jcholbekutik mantal li jteklume xchiʼuk ti akʼo lek tsʼakal xkalbekutik skʼoplal+ ti vaʼanbil yuʼun Dios sventa xkʼot ta jchapanvanej ta stojolal li buchʼutik kuxulike xchiʼuk li buchʼutik chamemike.+ 43 Skotol li j-alkʼopetike chalbeik skʼoplal li vinik taje,+ skotol ti buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale tsta perton yuʼun smul ta sventa li sbie».+

44 Kʼalal yakal to chalbe skʼoplal Pedro li kʼusitik taje, kʼot chʼul espiritu ta stojolal skotol li buchʼutik yakal chaʼiik li kʼope.+ 45 Li jchʼunolajeletik* ti yichʼojik sirkunsision* ti xchiʼinojik tal Pedroe solel labal sba chilik, yuʼun li chʼul espiritu ti jaʼ matanal ti muʼyuk tojbile yakal chichʼik ek li jyanlumetike. 46 Yuʼun yakal chaʼiik chkʼopojik ta yantik kʼopetik xchiʼuk tsmukʼibtasbeik skʼoplal li Diose.+ Vaʼun, xi la stakʼ li Pedroe: 47 «Li viniketik liʼe ti laj xa yichʼik chʼul espiritu jech kʼuchaʼal laj kichʼtike, ¿mi oy van buchʼu xuʼ xal ti mu xuʼ xichʼik voʼe?».+ 48 Jaʼ yuʼun, laj yal mantal ti akʼo yichʼik voʼ ta sbi Jesukristoe.+ Vaʼun, la skʼanbeik vokol ti akʼo to komuk jayibuk kʼakʼale.

11 Vaʼun, li jtakboletik xchiʼuk li ermanoetik ti te toʼox oyik ta Judeae laj yaʼiik ti laj xa xchʼamik skʼop Dios ek li jyanlumetike. 2 Jech oxal, kʼalal muy batel ta Jerusalen li Pedroe, te tsakat ta utel yuʼun* li buchʼutik lek chilik sirkunsisione,*+ 3 xi laj yalike: «La-och ta sna viniketik ti muʼyuk yichʼojik sirkunsisione xchiʼuk jmoj laveʼ xchiʼukik». 4 Vaʼun, xcholet lek chapbatik smelolal yuʼun Pedro ta sventa taje, xi lik yale:

5 «Kʼalal yakal ta jpas orasion ta jteklum Jopee, oy kʼusi li-akʼbat kil: oy kʼusi yal tal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jlik mukʼta manta ta linoe, xlichʼet yalel tal xchanjotal xchikin ti lik tal ta vinajele, vaʼun te vul ta jtojolal.+ 6 La jkʼel lek li kʼusi taje, te laj kil li chonbolometik ta balumil ti oy chanib yakane, jtiʼvanej chonbolometik, chonetik ti xkilet ta lum chanavike xchiʼuk mutetik ta vinajel. 7 Laj kaʼi jun yechʼomal eil xtok ti xi chalbune: ‹Pedro, ¡likan, milo atiʼ!›. 8 Pe xi laj kale: ‹Kajval, mu jechuk xakʼanbun taje, yuʼun muʼyuk onoʼox bu jtikʼ-o ta ke li kʼusi muʼyuk leke xchiʼuk li kʼusi ibal sbae›.* 9 Xi la stakʼ ta xchibal velta li yechʼomal eil ta vinajele: ‹Mu xaval ti muʼyuk lek li kʼusitik slekubtasoj xa Diose›. 10 Jech to vinaj ta yoxibal velta, laje laj yichʼ chupel muyel skotol ta vinajel yan velta. 11 Li vaʼ ora xtoke, jaʼo te kʼot oxvoʼ viniketik li ta na bu oyunkutike, yuʼun takbilik tal sventa tsaʼikun, taje te likemik tal ta Sesarea.+ 12 Jech oxal, laj yalbun chʼul espiritu ti akʼo xbat jchiʼinike, ti mu me xchibetuk koʼonton xibate. Bat xchiʼinikun ek li vakvoʼ ermanoetike, vaʼun li-ochkutik batel ta sna li vinik taje.

13 »Laj yalbunkutik ti kʼu yelan te vaʼal jun anjel laj yil ta snae xchiʼuk ti xi albate: ‹Tako batel viniketik ta Jope sventa xatak ta ikʼel li Simon ti Pedro yan sbie,+ 14 vaʼun jaʼ chalbot kʼuxi xuʼ xakol xchiʼuk li avutsʼ avalale›. 15 Pe kʼot chʼul espiritu ta stojolalik kʼalal lik kʼopojkune, jaʼ jech kʼuchaʼal kʼot ta jtojolaltik ta slikebale.+ 16 Taje jaʼ vul-o ta jol li kʼusi chal Kajvaltike, ti xi onoʼox chalilane: ‹Li Juane laj yakʼ ichʼvoʼ,+ yan li voʼoxuke chavichʼik voʼ ta chʼul espiritu›.+ 17 Jech oxal, mi akʼbatik yuʼun Dios ek li matanal muʼyuk tojbil kʼuchaʼal laj kichʼtik voʼotik ti kakʼoj xchʼunel koʼontontik ta stojolal Kajvaltik Jesukristoe, ¿buchʼuun yaʼel sventa jmak ta be li Diose?».+

18 Kʼalal laj yaʼiik li kʼusitik taje, lek laj yaʼiik* xchiʼuk la stoybeik skʼoplal li Diose, xi laj yalike: «¡Jaʼ yuʼun, jech akʼbat sutes yoʼontonik yuʼun Dios ek li jyanlumetik sventa jech xuʼ sta xkuxlejalike!».+

19 Li buchʼutik laj yichʼik pukel batel+ kʼalal lik tsatsal vokolil ta skoj li kʼusi la spasbeik Estebane batik kʼalal to ta Fenisia, ta Chipre xchiʼuk ta Antiokia, la xcholik batel li mantale, pe jaʼ noʼox la xcholbeik li judaetike.+ 20 Pe oy junantik viniketik ta Chipre xchiʼuk ta Sirene ti talemik ta Antiokiae lik xchiʼinik ta loʼil li krixchanoetik ti chkʼopojik ta griegoe, la xcholbeik li lekil aʼyejetik sventa Kajvaltik Jesuse. 21 Jech xtok, te oy ta stojolalik li Jeovae* xchiʼuk ep krixchanoetik pasik ta jchʼunolajel xchiʼuk lik stsʼakliik li Kajvaltike.+

22 Li kʼusitik kʼot ta pasel ta stojolalike kʼot ta xchikin li tsobobbail ta Jerusalene, vaʼun la stakik batel Bernabe+ kʼalal to ta Antiokia. 23 Te laj yilbe li slekil yutsil yoʼonton Dios kʼalal kʼote, vaʼun xkuxet likel yoʼonton xchiʼuk lik spatbe yoʼonton skotolik sventa te oyikuk-o ta sjunul yoʼontonik ta stojolal li Kajvaltike;+ 24 yuʼun jaʼ jun lekil vinik xchiʼuk ventainbil yuʼun chʼul espiritu xchiʼuk oy lek xchʼunel yoʼonton. Jech xtok, epal krixchanoetik kʼotik ta jchʼunolajel yuʼun Kajvaltik.+ 25 Vaʼun, bat saʼ ta sjunul Tarso li Sauloe.+ 26 Kʼalal la stae, laj yikʼ tal ta Antiokia. Jaʼ yuʼun, jun jabil jmoj te la stsob sbaik xchiʼuk li tsobobbail te ta Antiokiae xchiʼuk la xchanubtasik epal krixchanoetik, jaʼ te ta Antiokia ti bu baʼyel la sbiinik yajtsʼaklom Kristo li jchankʼopetike, taje jaʼ jech la sbiinik ta skoj ti beiltasvan li Diose.+

27 Li vaʼ kʼakʼale, te lik talel ta Jerusalen jayvoʼuk j-alkʼopetik+ ti talik ta Antiokiae. 28 Te vaʼi jun yuʼunik ti Agabo+ sbie xchiʼuk laj yal ta stojolal chʼul espiritu ti chvul ta lokʼel tsatsal viʼnal ta stojolal jnaklejetik ta spʼejel balumile;+ taje vul onoʼox ta lokʼel ta skʼakʼalil Klaudio. 29 Jech oxal, li jchankʼopetike ta jujuntal la skʼelik ti kʼu yepal xuʼ yuʼunik+ sventa tstakbeik batel koltael+ li ermanoetik ti te nakalik ta Judeae; 30 jech la spasik, la stakbeik batel li moletike, jaʼ laj yichʼik batel li Bernabe xchiʼuk Sauloe.+

12 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalil Erodese lik yilbajin jayvoʼuk li buchʼutik te ta tsobobbaile.+ 2 La smil ta espada+ li Santiago ti jaʼ sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk li Juane.+ 3 Kʼalal laj yil ti lek laj yaʼi judaetike, la snop tstikʼ ta chukel li Pedro eke. (Taje jaʼo Skʼakʼalil Pan ti Muʼyuk Slevaduraile).*+ 4 Kʼalal la stsake, la stikʼ ta chukel+ xchiʼuk laj yakʼ chankʼex soltaroetik sventa xchabiat, chanchanvoʼ jujukʼex, yuʼun oy ta yoʼonton chakʼbe yil* jteklum kʼalal mi echʼ xa ox li Kʼin Koltaele. 5 Jaʼ yuʼun, te tikʼil ta chukinab li Pedroe, pe li buchʼutik te oyik ta tsobobbaile ta sjunul yoʼonton tspasik orasion ta stojolal Dios ta sventa li Pedroe.+

6 Kʼalal jutuk xa skʼan xakʼ ta ilel Pedro li Erodese, jaʼ chukbil ta chaʼlik kadena ta chaʼvoʼ soltaro chvay li vaʼ akʼobale xchiʼuk te oy jchabivanejetik ta tiʼ chukinab sventa chchabiik li chukinabe. 7 Pe ta anil noʼox te vaʼal kʼot li yaj-anjel Jeovae,*+ xojobaj noʼox kʼot lus li ta chukinabe. La stijbe xokon Pedro sventa xjulav xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Likan ta anil!». Vaʼun, sol yalel li kadena chukul ta skʼobe.+ 8 Xi albat yuʼun li anjele: «Lapo li akʼuʼ apokʼe* xchiʼuk chuko li axonobe». Jaʼ jech la spas. Xi to albat ta slajebe: «Lapo li akʼuʼ ta sbae xchiʼuk tsʼakliun talel». 9 Vaʼun, lokʼ batel, te stsʼaklioj batel, pe mu aʼibajuk chaʼi mi jaʼ melel li kʼusi tspas anjele. La snop ti yuʼun oy kʼusi yakal chile. 10 Te echʼik li ta sbatsopal jchabivanejetike, te echʼik li ta xchaʼtsopale, laje te kʼotik li ta tiʼ na pasbil ta takʼin ti skʼeloj batel jteklume, vaʼun jam stuk li tiʼ nae. Kʼalal lokʼik xa oxe, xanavik batel jun kaye, vaʼun ta anil noʼox la xchʼak sba batel ta stojolal li anjele. 11 Xi laj yal Pedro kʼalal vul xa ox lek xchʼulele: «Avie, jnaʼoj xa ta melel ti la stak talel yaj-anjel li Jeovae* xchiʼuk ti la skoltaun lokʼel ta yok skʼob li Erodese xchiʼuk ta skotol li kʼusitik smalaojik xa ox chkʼot ta pasel ta jtojolal li judaetike».+

12 Kʼalal laj yakʼ venta taje, bat ta sna Maria ti jaʼ smeʼ li Juan ti Markos yan sbie,+ jaʼ ti bu ep te tsobolik xchiʼuk ti yakal tspasik orasione. 13 Kʼalal la skʼoj li tiʼ na ta ochebale, tal kʼelatuk yuʼun jun kiara ti Rode sbie. 14 Kʼalal laj yaʼi ti jaʼ yechʼomal ye Pedroe, muʼyuk la sjam li tiʼ nae, yuʼun xmuyubaj tajek, kʼajomal noʼox anil xa och batel xchiʼuk laj yal ti te vaʼal ta ochebal li Pedroe. 15 Pe xi albate: «Likem achuvaj». Pe li antse laj yal ti ta melel te oy li Pedroe. Pe xi lik yalike: «Jaʼ jun anjel». 16 Pe te tskʼojilan-o tiʼ na li Pedroe. Kʼalal la sjamik li tiʼ nae, toj chʼayal to kʼot yoʼontonik kʼalal laj yilike. 17 Pe li stuke la spas senya ta skʼob sventa stsʼijiik xchiʼuk lik xchap lek ti kʼu yelan lokʼesat ta chukel yuʼun li Jeovae,* vaʼun xi laj yale: «Bat albeik yaʼi Santiago xchiʼuk ermanoetik li kʼusitik taje».+ Vaʼun, lokʼ batel, la stam batel sbe sventa yan-o bu chbat.

18 Kʼalal sakub osile, xvochlajetik* likel li soltaroetik ta sventa ti kʼusi van kʼot ta pasel stojolal li Pedroe. 19 Li Erodese la saʼ lek, pe muʼyuk bu la sta, jaʼ yuʼun la sjakʼilanbe li soltaroetike xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo bat yichʼik kastigoe;+ vaʼun yal batel ta Sesarea ti te lik batel ta Judeae, te kom kʼuk sjalil.

20 Ilin tajek ta stojolal li jtiroetik xchiʼuk li jsidonetike. Jaʼ yuʼun, li stukike jmoj batik ta stojolal li ajvalile, vaʼun laj yakʼbeik xchʼun Blasto ti akʼo bat skʼanbe ajvalil ti junuk yoʼonton xchiʼukike, li vinik taje jaʼ sventainojbe li sna* ajvalile, ti jech la spasike, jaʼ ta skoj ti te chlik talel ta slumal ajvalil li sveʼelike. 21 Kʼalal la sta skʼakʼalil ti kʼusi ora albile, li Erodese la slap li kʼuʼil sventa ajvalile xchiʼuk te choti ta chapanobbail, vaʼun lik yal mantal ta stojolal li krixchanoetike. 22 Xi lik avanikuk li jteklum ti te tsobolike: «¡Yechʼomal ye jun dios, maʼuk yechʼomal ye jun krixchano!». 23 Pe ta anil noʼox yayijesat yuʼun li yaj-anjel Jeovae,* yuʼun maʼuk laj yakʼ ta ichʼel ta mukʼ li Diose; lik tiʼatuk ta xuvit xchiʼuk cham.

24 Vaʼun, epaj batel li skʼop Jeovae* xchiʼuk lik pukuk batel.+

25 Kʼalal laj xa ox lek yoʼontonik ta abtel li Bernabe+ xchiʼuk Saulo te ta Jerusalene,+ sutik batel xchiʼuk laj yikʼik batel li Juan+ ti Markos yan sbi xtoke.

13 Li ta tsobobbail ta Antiokiae oy te j-alkʼopetik xchiʼuk jchanubtasvanejetik:+ Bernabe, Simeon ti Nijer yan sbie, Lusio ti likem ta Sirenee xchiʼuk Manaen ti koʼol chanunaj xchiʼuk Erodes ti jaʼ ajvalil ta yosilal Galileae xchiʼuk Saulo. 2 Kʼalal yakal chtunik ta stojolal Jeova* xchiʼuk tspasik ayunoe,* xi laj yal li chʼul espiritue: «Tʼujbeikun li Bernabe xchiʼuk Saulo+ ta sventa li abtelal ti kaloj xa onoʼox tspasike».+ 3 Vaʼun, kʼalal laj xa ox spasik ayuno xchiʼuk orasione, laj yakʼ skʼobik ta stojolalik, laje laj yakʼik akʼo batikuk.

4 Jech oxal, li viniketik ti takbilik batel yuʼun chʼul espiritue yalik batel ta Seleusia, vaʼun te ochik batel ta varko sventa chbatik ta Chipre. 5 Vaʼun, lik spukbeik skʼoplal skʼop Dios ta snail tsobobbailetik yuʼun judaetik kʼalal kʼotik ta Salaminae. Te xchiʼukik ek li Juane, yuʼun jaʼ yajtunelik.*+

6 Kʼalal laj xa ox xtuchʼik li lum joyol ta nab kʼalal to ta Pafose, te la staik jun juda vinik ti Bar-Jesus sbie, jaʼ jun j-akʼchamel xchiʼuk jloʼlavanej j-alkʼop. 7 Te xchiʼuk li ajvalil* Serjio Pauloe, jun pʼijil vinik. La stak ta ikʼel li Bernabe xchiʼuk Sauloe, ta sjunul yoʼonton tskʼan chchikinta skʼop Dios li ajvalil taje. 8 Pe lik kontrainvanuk li Elimas* ti jaʼ jun j-akʼchamele (taje jech ta alel li sbi kʼalal chichʼ jelubtasele), yuʼun tskʼan chchibajesbe xchʼunel yoʼonton li ajvalile. 9 Jech oxal, li Saulo ti Pablo yan sbi xtoke lik ventainatuk yuʼun chʼul espiritu, vaʼun la skʼelbe lek sat 10 xchiʼuk xi laj yale: «Jloʼlavanej vinikot ta jyalel xchiʼuk toj chopolot, xnichʼonot Diablo,+ akontrainoj skotol li kʼusitik tukʼe, ¿mi muʼyuk chavikta aba ta sokesbel li stukʼil betak Jeovae?* 11 ¡Kʼelavil! Chakʼ atoj amul li Jeovae,* maʼsat chakom xchiʼuk muʼyuk chavil xojobal kʼakʼal kʼuk sjalil». Vaʼun, ta anil noʼox la stsin sba talel lumaltok xchiʼuk ikʼal osil ta stojolal, jech oxal te xa xjoyet tsaʼ buchʼu xuʼ xnitat batel. 12 Jaʼ yuʼun, kʼot ta jchʼunolajel li ajvalil kʼalal laj yil li kʼusi kʼot ta pasele, yuʼun chʼayal to kom yoʼonton ta skoj li chanubtasel yuʼun Jeovae.*

13 Li Pablo xchiʼuk xchiʼiltake ochik batel ta varko, te likik ta Pafos, kʼotik ta Perga ta Panfilia. Yan li Juane+ iktavan, vaʼun sut batel ta Jerusalen.+ 14 Pe li stukike la stam-o batel sbeik, te likik ta Perga, vaʼun kʼotik ta Antiokia ta Pisidia. Ochik batel ta snail tsobobbail+ li ta skʼakʼalil savadoe, vaʼun te chotiik. 15 Kʼalal laj xa ox yichʼ kʼelel ta stojolal krixchanoetik li Mantale+ xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike, li bankilal jpasmantaletik ta snail tsobobbaile xi la stakik batel mantale: «Viniketik, ermanoetik, mi oy kʼusi chavalik sventa chapatbeik yoʼonton li jteklume, alik talel». 16 Jech oxal, vaʼi li Pabloe, la spas senya ta skʼob xchiʼuk xi laj yale:

«Viniketik ta Israel xchiʼuk voʼoxuk ti axiʼtaojik* Diose, aʼiik. 17 Li Dios yuʼun jteklum Israele jaʼ la stʼuj li jmoltotaktike xchiʼuk la stoybe skʼoplal li jteklum kʼalal nakiik kʼuchaʼal jyanlumetik ta yosilal Ejiptoe xchiʼuk ta sjuʼel* lokʼesatik tal te.+ 18 Jech xtok, te van 40 jabiluk tsʼikbatik li ta takixokol balumile.+ 19 Kʼalal laj xa ox slajes vukub jteklum li ta yosilal Kanaane, akʼbat yosilik sventa chkʼot ta xrextoik.*+ 20 Taje jalij van 450 jabil ta skotol.

»Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, akʼbatik jchapanvanejetik, jaʼ to te paj ta skʼakʼalil j-alkʼop Samuel.+ 21 Kʼalal echʼ xa ox taje, lik skʼanik jun ajvalil li vaʼ kʼakʼale,+ vaʼun jaʼ akʼbatik yuʼun Dios li Saul xnichʼon Kise, jun vinik ti ta snitilulal Benjamin likem tale,+ ajvalilaj 40 jabil. 22 Kʼalal laj xa ox slokʼese, jaʼ vaʼanbatik ta ajvalil li Davide,+ jaʼ ti buchʼu xi xa onoʼox jamal laj yalbe skʼoplale: ‹Laj xa jta li David xnichʼon Jesee,+ jun vinik ti kʼu yelan tskʼan koʼontone,+ ti tspas skotol li kʼusi oy ta koʼontone›. 23 Jech onoʼox kʼuchaʼal albil skʼoplale, li Diose laj yakʼ jun jkoltavanej ta Israel, jaʼ li Jesus ti te lik tal ta snitilulal li vinik taje.+ 24 Kʼalal skʼan toʼox xvul ta lokʼel li buchʼu taje, li Juane laj xa onoʼox yalbe ta jamal jteklum Israel ti skʼan xichʼik voʼ sventa xakʼik ta ilel ti sutesoj xa yoʼontonike.+ 25 Pe xi laj yal li Juan kʼalal tstsuts xa ox batel li yabtele: ‹¿Buchʼuun ti avalojike? Maʼukun li buchʼu taje. Pe oy buchʼu tsʼakal chtal kuʼun ti mu jta-o ti jtitunbe li xonobe›.+

26 »Viniketik, kermanotak, voʼoxuk li xnichʼnaboxuk ta yutsʼ yalal Abraane xchiʼuk li buchʼutik te achiʼukik ti xiʼtaojik Diose, li kʼop ta sventa kolebal liʼe jaʼ laj yichʼ takel tal ta jventatik.+ 27 Yuʼun li jnaklejetik ta Jerusalen xchiʼuk li jnitvanejetik ta relijion* yuʼunike muʼyuk bu stsakik ta venta li buchʼu taje, yuʼun kʼalal abtejik ta jchapanvanejetike kʼot ta pasel yuʼunik li kʼusi yaloj J-alkʼopetike,+ ti tsots chichʼ aptael skotol savadoe. 28 Akʼo mi muʼyuk bu stabeik smul sventa sta-o xichʼ milel,+ la skʼanbeik ta persa Pilato ti akʼo yichʼ milele.+ 29 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel skotol li kʼusitik tsʼibabil ta stojolale, la syalesik li ta jtel teʼe* xchiʼuk te laj yakʼik ta mukinal.+ 30 Pe li Diose la xchaʼkuxes+ 31 xchiʼuk jal laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal li buchʼutik la xchiʼinik batel kʼalal to ta Jerusalen ti likik batel ta Galileae. Vaʼun, jaʼ xa testigo kʼotemik ta stojolal li jteklume.+

32 »Jaʼ yuʼun, li voʼonkutike yakal ta xkalkutik li lekil aʼyejetik ta sventa li kʼusi albilik xa onoʼox li moltotiletike. 33 Li Diose laj yakʼ kʼotuk ta pasel skotol ta jtojolalkutik ti jaʼunkutik li xnichʼnab totil meʼiletike, taje jaʼo kʼot ta pasel kʼalal la xchaʼkuxes Jesuse,+ jech kʼuchaʼal xi tsʼibabil ta xchibal salmoe: ‹Voʼot jnichʼonot, avie likʼot xa ta atot›.+ 34 Ti jech la xchaʼkuxese, jaʼ sventa mu xichʼ yan velta sbekʼtal jech kʼuchaʼal jun krixchano ti snaʼ xlaje, xi laj yale: ‹Jaʼ chkakʼboxuk ta ilel li melel tukʼil kʼanelal ti laj onoʼox kalbe li Davide›.+ 35 Jaʼ yuʼun, xi chal ta yan salmoe: ‹Muʼyuk chavakʼ kʼaʼuk sbekʼtal li buchʼu tukʼ yoʼonton chakʼ sba ta atojolale›.+ 36 Yan li Davide tun ta stojolal* Dios ta sjunul xkuxlejal, vay ta lajelal, te laj yichʼ mukel ti bu mukul smoltotake, vaʼun kʼaʼ li sbekʼtale.+ 37 Pe li buchʼu chaʼkuxesat yuʼun Diose muʼyuk bu xkʼaʼ sbekʼtal.+

38 »Jech oxal, ermanoetik, naʼik me lek ti yakal chichʼ pukbel skʼoplal ti jaʼ ta stojolal ti chichʼ tael perton ta skoj mulile.+ 39 Jech xtok, ta stojolal li buchʼu taje xuʼ xal Dios ti chʼabal smulik li buchʼutik chchʼunike. Yan li Smantal Moisese+ mu xuʼ xchʼay mulil.+ 40 Jech oxal, kʼelo me abaik lek ti mu me jaʼuk xkʼot ta pasel ta atojolalik li kʼusi xi yaloj J-alkʼopetike: 41 ‹Kʼelavilik, jlabanvanejetik, labaluk sba xavaʼiik, lajanik, yuʼun yakal ta jpas jun abtelal li ta akʼakʼalilike, jun abtelal ti mi jaʼuk onoʼox bu chachʼunike akʼo mi oy buchʼu lek xa xcholet chalboxuk›».+

42 Kʼalal yakal xa ox chlokʼik batele, lik kʼanbatikuk vokol yuʼun krixchanoetik ti akʼo to yalbeik mas skʼoplal ta yan savado li kʼusitik laj yalike. 43 Kʼalal laj yoʼontonik ta tsobajel li ta snail tsobobbaile, ep judaetik xchiʼuk achʼ jchʼunolajeletik* ti yichʼojik ta mukʼ Diose la stsʼakliik batel li Pablo xchiʼuk Bernabee, kʼalal yakal chkʼopojike, laj yalik ti te oyikuk-o li ta slekil yutsil yoʼonton Diose.+

44 Li ta yan savadoe, jutuk mu sjunuluk jteklum la stsob sbaik sventa chaʼibeik li skʼop Jeovae.* 45 Yan li judaetike ch-itʼixajik tajek kʼalal laj yilik li epal krixchanoetike, jech xtok, lik yalik ti mu meleluk li kʼusitik chal Pabloe xchiʼuk lik xchopol kʼoptaik tajek.+ 46 Vaʼun, tsots yoʼonton xi laj yal li Pablo xchiʼuk Bernabee: «Voʼoxuk onoʼox baʼyel skʼan xavichʼik albel li skʼop Diose.+ Yuʼun yakal chapʼajik xchiʼuk mu xata-o chavaʼiik ti chata akuxlejalik sbatel osile, ¡kʼelavilik!, chibatkutik ta stojolal li jyanlumetike.+ 47 Yuʼun xi laj yalbunkutik Jeova* ti akʼo xkalbotkutike: ‹La jvaʼanot kʼuchaʼal sakil osil ta stojolal mukʼtik lumetik sventa xakʼot ta jkoltavanej kʼalal to ta spajeb balumil›».+

48 Xkuxet likel yoʼontonik li jyanlumetik kʼalal laj yaʼiik taje, lik stoybeik skʼoplal li skʼop Jeovae* xchiʼuk pasik ta jchʼunolajel li buchʼutik oy lek ta yoʼontonik stael li kuxlejal sbatel osile. 49 Jech xtok, laj yichʼ pukel batel ta sjunul lum li skʼop Jeovae.* 50 Pe li judaetike lik stijbeik yoʼonton li antsetik ti lek ojtikinbilik ti xiʼtaojik Diose, lik stijbeik yoʼonton li viniketik ti tsots skʼoplalik ta jteklume, jech xtok, jaʼ la sokbeik sjol sventa skontrainik+ li Pablo xchiʼuk Bernabee, vaʼun la snutsik lokʼel li ta jteklume. 51 Jaʼ yuʼun, la slilin komel spukukal* yakanik ta stojolalik, vaʼun batik ta Ikonio.+ 52 Ventainbilik-o yuʼun chʼul espiritu li jchankʼopetike xchiʼuk xkuxet noʼox yoʼontonik.+

14 Vaʼun, koʼol ochik ta snail tsobobbail yuʼun judaetik ta Ikonio, pe ta skoj ti solel lek kʼopojike, pasik ta jchʼunolajel epal krixchanoetik ti jaʼik judaetik xchiʼuk jgresiaetike. 2 Pe li judaetik ti muʼyuk pasik ta jchʼunolajele lik sokbeik sjol li jyanlumetik sventa tskontrainik li ermanoetike, jech oxal chopol kʼusitik lik snop yuʼunik.+ 3 Jaʼ yuʼun, jal tajek kʼopojik xchiʼuk tsots yoʼontonik ta skoj ti akʼbil yabtelik yuʼun Jeovae,* ti jaʼ chalbe skʼoplal stuk li slekil yutsil yoʼontone, akʼbatik xtok ti akʼo spasik senyailtak xchiʼuk kʼusitik labalik sbae.+ 4 Akʼo mi jech, lik xchʼak sbaik li epal krixchanoetik ta jteklume; jlome laj yakʼ sbaik ta stojolal judaetik, pe li jlome laj yakʼ sbaik ta stojolal jtakboletik. 5 Kʼalal li jyanlumetik, li judaetik xchiʼuk li ajvalil yuʼunik oy ta yoʼontonik tskʼan chilbajinik xchiʼuk chakʼbeik tone,+ 6 albatik li kʼusi tskʼan tspasbatike, vaʼun jatavik batel ta jteklum Likaonia, Listra, Derbe xchiʼuk ta yan jteklumetik ta sjoylejaltak.+ 7 Te laj yalik-o batel li lekil aʼyejetike.

8 Li ta Listrae te oy jun vinik ti mu xtun yakantake. Yuʼun koxo onoʼox vokʼem xchiʼuk mu jsetʼuk* bu xanavem-o. 9 Li vinik taje te chotol yakal chaʼi li kʼusi chal Pabloe. Vaʼun, kʼalal te skʼelojbe lek sat vinik li Pabloe xchiʼuk ti laj yil ti oy xchʼunel yoʼonton sventa xpoxtaje,+ 10 xi tsots laj yale: «Likan, vaʼlan». Vaʼun, xpʼitluj to likel, lik xanavuk li vinike.+ 11 Kʼalal laj yilik kʼusi la spas Pablo li epal krixchanoetike, xi lik kʼopojikuk ta likaonia kʼope: «¡Pasik kʼuchaʼal krixchanoetik li diosetike, yalik talel ta jtojolaltik!».+ 12 Vaʼun, Seus lik yalbeik li Bernabee, yan li Pabloe Ermes laj yalbeik, yuʼun jaʼ baʼyel chkʼopoj. 13 Pe li pale yuʼun Seuse, ti te oy ta yochebal jteklum li stemploe, laj yikʼ talel tot vakaxetik xchiʼuk laj yichʼ talel xotbil nichimetik* ta stiʼ li jteklume, yuʼun tskʼan chakʼbe milbil matanaletik xchiʼuk li epal krixchanoetike.

14 Kʼalal laj yaʼiik li jtakbol Bernabe xchiʼuk Pabloe, lik sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼike, vaʼun batik ti bu oy li epal krixchanoetike, xi avanike: 15 «Viniketik, ¿kʼu yuʼun ti jech chapasike? Li voʼonkutike krixchanounkutik noʼox ek ti chkil jvokolkutik jech kʼuchaʼal voʼoxuke.+ Yuʼun tal jcholkutik lekil aʼyejetik ta atojolalik sventa xaviktaik li kʼusitik muʼyuk sbalil yoʼ xasutik tal ta stojolal li kuxul Diose, jaʼ li buchʼu la spas li vinajele, li balumile, li nabe xchiʼuk skotol li kʼusitik oy tee.+ 16 Li ta voʼnee, laj yakʼ akʼo stam batel sbeik li jujun lume.+ 17 Akʼo mi jech, akʼbat onoʼox yilik li kʼusitik lek spasoje,+ yuʼun akʼbatik talel voʼ ta vinajel xchiʼuk lek laj yakʼ sat li kʼusitik tstsʼunike,+ akʼbat lek sveʼelik xchiʼuk xkuxet tajek yoʼontonik».+ 18 Akʼo mi jech laj yalik li kʼusitik taje, vokol pajtsaj yuʼunik li epal krixchanoetik ti akʼo mu xmilbatik li matanaletike.

19 Pe te kʼot judaetik ti likemik tal ta Antiokia xchiʼuk ta Ikonioe, lik sloʼlabeik sjol li epal krixchanoetike,+ jaʼ yuʼun lik yakʼbeik ton li Pabloe xchiʼuk la xjochik lokʼel li ta jteklume, yuʼun la snopik ti chamem xae.+ 20 Kʼalal la sjoyiik Pablo li jchankʼopetike, vaʼi xchiʼuk och li ta jteklume. Vaʼun, li ta yokʼomale, bat ta Derbe xchiʼuk li Bernabee.+ 21 Kʼalal laj xa ox yalik li lekil aʼyejetik li ta jteklum taje xchiʼuk kʼalal laj xa ox spasik ta jchʼunolajel epal krixchanoetike, sutik batel ta Listra, ta Ikonio xchiʼuk ta Antiokia. 22 Te la stsatsubtasbeik yoʼonton li jchankʼopetike,+ la spatbeik yoʼonton ti akʼo oyuk-o xchʼunel yoʼontonike, xi laj yalike: «Ta onoʼox xkil ep tsots jvokoltik sventa xij-och li ta Ajvalilal* yuʼun Diose».+ 23 Jech xtok, la svaʼanik moletik li ta jujun tsobobbaile.+ La spasik orasion xchiʼuk ayuno,*+ vaʼun laj yakʼbeik ta yok skʼob Jeova* li moletik taje, yuʼun kʼotik xa ta jchʼunolajeletik.

24 Laje, echʼik batel ta Pisidia, jech xtok, ochik batel ta Panfilia,+ 25 kʼalal laj xa ox yalik skʼop Dios li ta Pergae, yalik batel ta Atalia. 26 Vaʼun, ochik batel ta varko sventa chbatik ta Antiokia, jaʼ te ti bu laj yichʼik li slekil yutsil yoʼonton Dios ta sventa li abtelal ti laj xa yuʼunike.+

27 Kʼalal kʼotik xa oxe xchiʼuk kʼalal laj xa ox stsobik li tsobobbaile, laj yalik li kʼusitik ep la spas Dios ta stojolalike xchiʼuk ti laj xa sjam Dios li tiʼ na sventa xchʼunel oʼontonal ta sventa li jyanlumetike.+ 28 Vaʼun, te komik kʼuk sjalil xchiʼuk li jchankʼopetike.

15 Vaʼun, oy jayvoʼuk viniketik likik talel ta Judea xchiʼuk xi lik xchanubtasik li ermanoetike: «Mi muʼyuk laj avichʼik sirkunsision* jech kʼuchaʼal chal Smantal Moisese,+ muʼyuk bu chata akolelik». 2 Kʼalal laj xa ox yut sbaik xchiʼuk viniketik li Pablo xchiʼuk Bernabee, laj yichʼ chapel sventa xbatik ta Jerusalen ti bu oy jtakboletik xchiʼuk moletik+ sventa xchapaj li kʼop taje, li buchʼutik laj yichʼik takel batele jaʼik Pablo, Bernabe xchiʼuk yan ermanoetik.

3 Jaʼ yuʼun, chiʼinatik batel jtuchʼuk be yuʼun li tsobobbaile, laje batik ta Fenisia xchiʼuk ta Samaria, lek xcholet laj yalbeik batel skʼoplal ti laj yichʼik ta mukʼ Dios li jyanlumetike xchiʼuk xmuyubaj noʼox yuʼunik skotol li ermanoetike. 4 Kʼalal kʼotik ta Jerusalene, lek chʼambil kʼotik ta tsobobbail, ta stojolal jtakboletik xchiʼuk ta stojolal moletik, vaʼun lik yalik ti ep kʼusitik la spas Dios ta stojolalike. 5 Pe oy jlom li ta jvokʼ yuʼun jfariseoetik ti kʼotemik xa ta jchʼunolajele likik ti bu chotolike, xi laj yalike: «Persa skʼan xichʼik sirkunsision xchiʼuk akʼo xchʼunik li Smantal Moisese».+

6 Jaʼ yuʼun, la stsob sbaik li jtakboletik xchiʼuk moletik sventa tskʼelbeik lek skʼoplal taje. 7 Kʼalal jal xa ox laj yut sbaik tajeke, vaʼi li Pedroe xchiʼuk xi laj yale: «Viniketik, ermanoetik, anaʼojik lek ti voʼne xa onoʼox la stʼujun lokʼel Dios ta atojolalik sventa xkalbeik lekil aʼyejetik li jyanlumetike xchiʼuk ti akʼo xchʼunike.+ 8 Li Diose xojtikin li oʼontonale,+ jaʼ yuʼun laj yakʼ ta ilel kʼalal laj yakʼanbe li chʼul espiritue,+ jech kʼuchaʼal laj yakʼbutik eke. 9 Koʼol la xkʼuxubinutik,+ yuʼun sakubtasbat yoʼontonik ta skoj li xchʼunel yoʼontonike.+ 10 Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun chavakʼik ta preva Dios kʼalal chavakʼbeik xkuch alal ikatsil li jchankʼopetik+ ti muʼyuk bu kuch yuʼunik ek li jmoltotaktike xchiʼuk ti muʼyuk bu kuch kuʼuntik eke?+ 11 Li kʼusi noʼoxe oy xchʼunel koʼontontik ti chijkolutik ta sventa li slekil yutsil yoʼonton Kajvaltik Jesus+ jech kʼuchaʼal chkol li stukik eke».+

12 Jaʼ yuʼun, tsʼiji skotol li epal krixchanoetike, lik yaʼibeik li Bernabe xchiʼuk Pablo kʼalal yakal chalik ti laj yakʼik ta ilel ep senyailtak xchiʼuk kʼusitik labal sba ti akʼbat spasik yuʼun Dios ta stojolal li jyanlumetike. 13 Kʼalal laj xa ox yoʼontonik ta loʼile, xi takʼav li Santiagoe: «Viniketik, ermanoetik, aʼibeikun. 14 Lek tsʼakal laj yal Simeon+ ti kʼu yelan laj yakʼ sat Dios ta sba velta ta stojolal jyanlumetik sventa te tslokʼes talel jun jteklum ta sventa li sbie.+ 15 Jaʼ yuʼun, sta-o li kʼusi yaloj J-alkʼopetik ti xi onoʼox tsʼibabile: 16 ‹Chisut talel mi kʼot ta pasel taje xchiʼuk ta jchaʼvaʼanbe li skarpana* David ti jineme; ta jchaʼvaʼan ti butik sokeme xchiʼuk chchaʼta yav kuʼun 17 sventa akʼo saʼik ta sjunul yoʼontonik Jeova* ti kʼu to yepal komemike xchiʼuk skotol li jyanlumetike, krixchanoetik ti biiltasbilik ta jbie, xi li Jeova* ti jaʼ li buchʼu yakal tspas li kʼusitik taje,+ 18 ti nabil xa onoʼox ta voʼnee›.+ 19 Jech oxal, jaʼ jech kʼot ta nopel kuʼun ti* mu jkʼan xkakʼbe svokol li jyanlumetik ti yakal xa tsutes yoʼontonik ta stojolal Diose,+ 20 pe skʼan xichʼik tsʼibabel batel ti akʼo stsʼik sbaik ta sventa li kʼusitik ikʼubtasbil xa ta santoetike,+ ta sventa mulivajel,*+ ta sventa li kʼusi michʼbil snukʼ chchame* xchiʼuk ta sventa li chʼichʼe.+ 21 Yuʼun voʼne xa onoʼox oy buchʼutik chalbeik batel skʼoplal ta jujun jteklum li tsʼibetik yuʼun Moisese, yuʼun te chichʼ aptabel skʼoplal ta snail tsobobbailetik skotol savado».+

22 Vaʼun, li jtakboletike, li moletike xchiʼuk sjunlej li tsobobbaile la snopik ti tstakik batel jayvoʼuk viniketik ti la stʼujike, jaʼ la stʼujik li Judas ti Barsabas chalbeike xchiʼuk li Silase,+ ti jaʼik jbabe yuʼun li ermanoetike. Jmoj takatik batel ta Antiokia xchiʼuk Pablo xchiʼuk Bernabe. 23 Xi chal li karta ti la stsʼibaik xchiʼuk ti la stakik batele:

«Voʼonkutik li jtakbolunkutik xchiʼuk li molunkutik ti avermanounkutike: ermanoetik ta Antiokia,+ Siria xchiʼuk Silisia ti jyanlumoxuke: ¡chabanukoxuk! 24 Ta skoj ti laj kaʼikutik ti oy jayvoʼuk ti lokʼem ta jtojolalkutik ti la sokes avoʼontonik ta skoj li kʼusitik laj yalike,+ ti tskʼan tsjel li kʼusitik achʼunojike akʼo mi maʼuk ta jmantalkutik ti jech la spasike, 25 jaʼ yuʼun jech jmoj kʼot ta nopel kuʼunkutik ti ta jtakkutik batel ta atojolalik jayvoʼuk viniketik ti la jtʼujkutike, ti te skʼoplalik ek li Bernabe xchiʼuk Pablo ti kʼanbil kuʼunkutike, 26 viniketik ti yakʼoj ta vokol xkuxlejalik ta sbi li Kajvaltik Jesukristoe.+ 27 Jech oxal, ta jtakbotkutik talel li Judas xchiʼuk Silas sventa xalboxuk ek li kʼusitik la jnopkutike.+ 28 Yuʼun li chʼul espiritue+ la skoltaunkutik sventa xkʼot ta nopel kuʼunkutik ti mu xa xkakʼkutik mas avikatsike, jaʼ noʼox li kʼusitik persa skʼan xichʼ pasel liʼe: 29 ti akʼo xatsʼik-o abaik ta stojolal li kʼusitik milbil ta smoton santoetike,+ ta sventa li chʼichʼe,+ ta sventa li kʼusi michʼbil snukʼ chchame*+ xchiʼuk ta sventa li mulivajele.*+ Mi chakʼel abaik lek ta sventa li kʼusitik taje, lek me chbat akuxlejalik. Te jkʼopon jbatik ta yan kʼakʼal».*

30 Jech oxal un, kʼalal akʼat batikuk li viniketik taje, yalik batel ta Antiokia, la stsobik skotol li jchankʼopetike, vaʼun laj yakʼbeik li kartae. 31 Kʼalal laj xa ox skʼelike, xkuxet likel yoʼontonik ta skoj ti patbat yoʼontonike. 32 Vaʼun, ta skoj ti jaʼik j-alkʼopetik ek li Judas xchiʼuk Silase, ep la spatbeik yoʼonton xchiʼuk la stsatsubtasbeik yoʼonton ermanoetik ta skoj li skʼopojelike.+ 33 Kʼalal oy xa ox kʼuk sjalil te oyike, albatik yuʼun ermanoetik ti junuk yoʼontonik akʼo sutikuk batel ta stojolal ti buchʼutik takvanemik talele. 34* —— 35 Yan li Pablo xchiʼuk Bernabee te komik ta Antiokia sventa chakʼik ta chanel xchiʼuk chalik li lekil aʼyejetik ta sventa skʼop Jeovae,* jech jmoj tspasik xchiʼuk epal krixchanoetik.

36 Pe xi laj yalbe Bernabe li Pablo kʼalal jelav xa ox jayibuk kʼakʼale: «Sutkutik xa batel,* bat jvulaʼantik li ermanoetik ta jujun lum ti bu la jcholbetik skʼop Jeovae,* bat jkʼeltik kʼu yelanik».+ 37 Li Bernabee oy tajek ta yoʼonton tskʼan chikʼ batel li Juan ti Markos yan sbie.+ 38 Yan li Pabloe mu skʼan ti akʼo xikʼik batele, yuʼun te la xchʼak sba lokʼel ta stojolalik ta Panfilia xchiʼuk muʼyuk bu bat chiʼinatikuk li ta abtelale.+ 39 Tsots lik skʼakʼal yoʼontonik ta skoj taje, jaʼ yuʼun la xchʼak sbaik batel ta jujuntal; li Bernabee+ laj yikʼ batel li Markose, vaʼun och batel ta varko, bat ta Chipre. 40 Pe li Pabloe jaʼ la stʼuj li Silase, vaʼun lokʼ batel kʼalal kʼubanat xa ox yuʼun ermanoetik ta sventa li slekil yutsil yoʼonton Jeovae.*+ 41 Te jelav batel ta Siria xchiʼuk ta Silisia, la stsatsubtasbe yoʼonton li tsobobbailetike.

16 Jaʼ yuʼun, te kʼot ta Derbe xchiʼuk ta Listra.+ Vaʼun, te oy jun jchankʼop ti Timoteo sbie,+ yol jun jchʼunolajel juda ants, pe jgresia vinik li stote. 2 Lek tajek chalbeik skʼoplal Timoteo li ermanoetik ta Listra xchiʼuk ta Ikonioe. 3 Li Pabloe laj yal ti oy ta yoʼonton chikʼ batel li Timoteoe, vaʼun laj yikʼ batel xchiʼuk laj yakʼbe yichʼ sirkunsision* ta skoj li judaetik ti te oyik li ta lumetik taje,+ yuʼun snaʼoj skotolik ti jgresia vinik li stote. 4 Kʼalal yakal chanavik batel ta jujun jteklume, te chakʼik batel li mantaletik sventa akʼo xchʼunike, jaʼ li kʼusi kʼot ta nopel yuʼun li jtakboletik xchiʼuk li moletik ti te oyik ta Jerusalene.+ 5 Jech oxal, mas tsatsub batel xchʼunel yoʼontonik li tsobobbailetike xchiʼuk epajik batel jujun kʼakʼal.

6 Jech xtok, echʼ xtuchʼik Frijia xchiʼuk jteklum Galasia,+ yuʼun pajesatik yuʼun chʼul espiritu ti mu xbat xcholik skʼop Dios li ta yosilal Asiae. 7 Jech xtok, laj yakʼik persa ch-ochik ta Bitinia+ kʼalal yalik batel ta Misiae, pe pajesatik yuʼun Jesus ta sventa li chʼul espiritue. 8 Jech oxal, jelavel echʼik* li ta Misiae, yalik batel ta Troas. 9 Li ta akʼobaltike, oy kʼusi akʼbat yil li Pabloe, te vaʼal jun jmasedonia vinik ti xi chale: «Laʼ ta Masedonia, laʼ koltaunkutik». 10 Kʼalal akʼbat xa ox yil li kʼusi taje, la jkʼelkutik kʼuxi chibatkutik ta Masedonia, yuʼun kʼot ta nopel kuʼunkutik ti la stakunkutik ta ikʼel Dios sventa chbat kalbekutik li lekil aʼyejetike.

11 Jech oxal, li-ochkutik batel ta varko, te lilikutik ta Troas, tukʼ libatkutik ta Samotrasia, pe libatkutik ta Neapolis li ta yokʼomale; 12 te une libatkutik ta Filipos+ ti jaʼ jun kolonyae, jaʼ li jteklum mas tsots skʼoplal ta yosilal Masedoniae. Te lijalijkutik jayibuk kʼakʼal li ta jteklum taje. 13 Lilokʼkutik ta stiʼ jteklum li ta savadoe, libatkutik ta stsʼel ukʼum, la jnopkutik ti jaʼ te ti bu chichʼ pasel orasione, te lichotikutik xchiʼuk lik jchiʼinkutik ta loʼil li antsetik te tsobolike. 14 Oy jun ants ti Lidia sbie, jchonkʼuʼil pokʼil ti bonbil ta kuxul moradoe, ta jteklum Tiatira+ likem tal xchiʼuk chichʼ ta mukʼ Dios, te yakal chaʼi xchiʼuk jambat lek yoʼonton yuʼun Jeova* sventa xchʼam li kʼusi chal Pabloe. 15 Vaʼun, kʼalal laj yichʼ voʼ xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta snae,+ xi laj yalbunkutike: «Mi tukʼ oyun ta stojolal Jeova* chavilike, laʼ komanik ta jna». La sujunkutik sventa te xikomkutik.

16 Vaʼun, kʼalal jaʼo yakal chibatkutik ti bu chichʼ pasel orasione, te la staunkutik jun kiara ti ochem ibal sba* pukuj ta yoʼontone, ti jaʼ ch-akʼbat snaʼ li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale.+ Ep onoʼox tajek tspas kanal yuʼun yajval li kiara ta skoj ti chakʼ ta naʼel li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale. 17 Te tijil batel ta spat Pablo xchiʼuk ta jpatkutik li tseb taje, xi tsots chale: «Li viniketik liʼe jaʼ smosotak li Dios ti toj toyol oye+ xchiʼuk yakal tspukboxuk skʼoplal li sbelel kolebale». 18 Oy jayibuk kʼakʼal jech la spas. Jech oxal, tavan xaʼi li Pabloe, joypʼij xchiʼuk xi laj yalbe li pukuje: «Ta sbi Jesukristo chkalbot mantal ti akʼo xalokʼ ta stojolal li tsebe». Vaʼun, ta anil noʼox lokʼ batel.+

19 Pe kʼalal laj yil yajvaltak ti chʼabal xa kʼusi tspasik-o kanale,+ la stsakik li Pablo xchiʼuk Silase xchiʼuk la xjochik batel ta chʼivit ta stojolal ajvaliletik.+ 20 Xi laj yalik kʼalal laj yikʼik batel ta stojolal ajvaliletik ta jteklume: «Yakal tsokbeik tajek yoʼonton jteklumaltik li viniketik liʼe.+ Jaʼik judaetik 21 xchiʼuk tspukbeik batel skʼoplal li kʼusitik nopem xaʼiik spasel ti mu stakʼ jchʼamtik xchiʼuk ti mu stakʼ jpastik jeche, yuʼun jromautik». 22 Jech oxal, kontrainatik yuʼun li epal krixchanoetike; vaʼun li ajvaliletik ta jteklume la snitbeik lokʼel li skʼuʼ spokʼike, ta tsʼakale, laj yalik mantal ti akʼo sjisbeik teʼe.+ 23 Kʼalal ep xa ox tajek laj yichʼik majele, tikʼatik ta chukel xchiʼuk laj yalbeik mantal li jchabichukinab ti akʼo xchabian leke.+ 24 Ta skoj ti jech laj yichʼ mantal li jchabichukinabe, la stikʼan ochel ta batsʼi yutil to chukinab xchiʼuk la slatsʼanbe yakanik ta latsʼob teʼ.*

25 Te van ta oʼlol batel akʼobale, yakal tspasik orasion li Pablo xchiʼuk Silase xchiʼuk yakal tskʼupil kʼoptaik Dios ta kʼejoj,+ te yakal ch-aʼibatik yuʼun li yan jchukeletike. 26 Ta anil noʼox tal tsatsal nikel, jech oxal nik li snaklebtak chukinabe. Jech xtok, ta anil noʼox jam skotol li stiʼtake xchiʼuk sol yalel skadenail skotolik.+ 27 Kʼalal julav li jchabichukinabe xchiʼuk ti laj yil ti jamajtik li stiʼtak chukinabe, la snit lokʼel li s-espadae, tsmil xa ox sba, yuʼun la snop ti jatavemik xa batel li jchukeletike.+ 28 Pe xi tsots laj yal li Pabloe: «¡Mu xamil aba, yuʼun liʼ oyunkutik jkotolkutike!». 29 Jech oxal, la sta ta kʼanel kantiletik, och batel ta anil xchiʼuk xtʼeltʼun* tajek ta xiʼel la skejan sba ta stojolal Pablo xchiʼuk Silas. 30 Lokʼesatik xchiʼuk xi laj yale: «Viniketik, ¿kʼusi skʼan jpas sventa xuʼ xikole?». 31 Xi laj yalike: «Chʼuno li Kajvaltik Jesuse, vaʼun chakol xchiʼuk li buchʼutik te ta anae».+ 32 Te laj yalbeik skʼop Jeova* li jchabichukinab xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta snae. 33 Jech oxal, ikʼatik batel li vaʼ ora akʼobale xchiʼuk pokbat li syayijemalike. Vaʼun, li jchabichukinabe laj yichʼ voʼ ta anil xchiʼuk skotol li yutsʼ yalale.+ 34 Laj yikʼ ochel ta sna xchiʼuk te laj yakʼbe sveʼelik ta mexa li Pablo xchiʼuk Silase, jaʼ yuʼun muyubaj tajek xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta sna ta skoj ti xchʼunojik xa Diose.

35 Kʼalal sakub osile, la stakik batel mayoletik li ajvaliletik ta jteklum sventa akʼo xi yalike: «Koltao batel li viniketike». 36 Xi albat yuʼun jchabichukinab li Pablo ta skoj li kʼusitik laj yalik li ajvaliletik ta Filipose: «Stakoj talel viniketik li ajvaliletik ta jteklum sventa xavichʼik koltael lokʼel achaʼvoʼalike. Jech oxal, lokʼanik batel xchiʼuk junuk avoʼonton batanik». 37 Xi albatik yuʼun li Pabloe: «La stsitsunkutik* ta yeloval sat krixchanoetik akʼo mi muʼyuk laj kichʼkutik chapanel baʼyel, la stikʼunkutik ta chukel akʼo mi jromaunkutik.+ Avi une, ¿mi yuʼun ta mukul tskʼan tslokʼesunkutik batel? ¡Moʼoj! Akʼo taluk stukik xchiʼuk akʼo xchabiunkutik lokʼel». 38 Jech oxal, laj yalbeik ajvaliletik ta jteklum li mayoletike. Vaʼun, xiʼik kʼalal laj yaʼiik ti jaʼ jromaetike.+ 39 Vaʼun, talik xchiʼuk la slekil kʼoponik, kʼalal chabiatik xa ox lokʼele, albatik ti akʼo lokʼikuk batel li ta jteklume. 40 Kʼalal lokʼik ta chukele, batik ta sna Lidia; xchiʼuk la spatbeik yoʼonton kʼalal laj yilik li ermanoetike,+ vaʼun lokʼik batel.

17 Vaʼun, echʼik batel ta Anfipolis xchiʼuk ta Apolonia, laje kʼotik ta Tesalonika+ ti bu oy jun snail tsobobbail yuʼun judaetike. 2 Och batel Pablo ti bu oyike, jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼie,+ vaʼun oxib savado rasonaj xchiʼuk krixchanoetik ta sventa li Tsʼibetike,+ 3 te chchapbe smelolal xchiʼuk chakʼ ta ilel ta tsʼibetik ti persa onoʼox chil svokol li Kristoe+ xchiʼuk ti chchaʼkuxie,+ xi chale: «Li Jesuse jaʼ li Kristo ti yakal chkalboxuk skʼoplale». 4 Ti kʼusi kʼot ta pasele jaʼ ti oy jayvoʼuk pasik ta jchʼunolajele, jaʼ yuʼun te la xchiʼinik li Pablo xchiʼuk Silase.+ Jech xtok, jaʼ jech la spasik ep jgresiaetik ti chichʼik ta mukʼ Diose xchiʼuk ep antsetik ti tsots skʼoplalike jech la spasik ek.

5 Pe lik itʼixajikuk li judaetike,+ vaʼun lik stsobik junantik chopol viniketik ti jecheʼ te chchʼayik kʼakʼal ta chʼivite, jaʼ yuʼun lik stsob sba epal krixchanoetik, lik sokbeik sjol li jteklume. Jech oxal, ochik ta persa ta sna Jason, yuʼun tskʼan tslokʼesik batel li Pablo xchiʼuk Silas yoʼ bu oy li epal krixchanoetike. 6 Pe kʼalal muʼyuk bu la staike, la xjochik batel ta stojolal ajvaliletik ta jteklum li Jason xchiʼuk jayvoʼuk ermanoetike, xi tsots chalike: «Liʼ oyik ek li viniketik ti la sokbe sjol li jnaklejetik ta balumile,+ 7 jech xtok, lek la xchʼam kʼuchaʼal yajvulaʼal li Jasone. Skotol li buchʼutik liʼ oyike skontrainojik li smantaltak Sesare, yuʼun chalik ti oy la yan ajvalile, jaʼ li Jesuse».+ 8 Kʼalal laj yaʼi epal krixchanoetik xchiʼuk ajvaliletik ta jteklum li kʼusitik taje, likik ta vochlajetel;* 9 jaʼ yuʼun la skʼanbeik takʼin li Jason xchiʼuk li yantike, ta tsʼakal une, laj yakʼik akʼo batikuk.

10 Li vaʼ ora akʼobale, li Pablo xchiʼuk Silase ta anil noʼox laj yichʼik takel batel ta Berea yuʼun li ermanoetike. Ochik ta snail tsobobbail yuʼun judaetik kʼalal kʼotike. 11 Li krixchanoetik taje mas oy ta yoʼontonik kʼusi chchanik, yuʼun mas oy tajek ta yoʼontonik chchʼamik li skʼop Diose xchiʼuk tskʼelbeik lek smelolal skotol kʼakʼal li Tsʼibetik sventa tskʼelik mi jech ta melel li kʼusitike, jaʼ mu sta li buchʼutik ta Tesalonikae. 12 Jaʼ yuʼun, ep pasik ta jchʼunolajel, pasik ta jchʼunolajel ek li jgresia antsetik ti tsots skʼoplalike xchiʼuk junantik viniketik. 13 Pe kʼalal laj yaʼiik li judaetik ta Tesalonika ti te chalbe skʼop Dios ta Berea li Pabloe, bat stijbeik yoʼonton li epal krixchanoetike xchiʼuk la sokbeik sjol.+ 14 Ta skoj taje, li ermanoetike la stakik batel ta anil sventa xbat ta tiʼ nab li Pabloe,+ pe li Silas xchiʼuk Timoteoe te komik. 15 Pe li buchʼutik xchiʼinojik batel Pabloe laj yikʼik batel kʼalal to ta Atenas, pe sutik talel, albatik mantal yuʼun Pablo ti akʼo stakik batel li Silas xchiʼuk Timoteo+ sventa xbat skʼelik ta anil li Pabloe.

16 Kʼalal te chmalavan ta Atenas li Pabloe, chopol laj yaʼi ta yoʼonton kʼalal laj yil ti noj ta santoetik li jteklume. 17 Jaʼ yuʼun, lik rasonajuk xchiʼuk judaetik ta snail tsobobbail xchiʼuk li yan krixchanoetik ti yichʼojik ta mukʼ Diose, rasonaj xchiʼuk xtok li krixchanoetik ti te tsta ta chʼivit skotol kʼakʼale. 18 Pe oy jlom j-epikuroetik xchiʼuk j-estoikoetik ti jaʼik jfilosofoetike lik svul sbaik xchiʼuk, xi chalik li jlome: «¿Kʼusi tskʼan chalbutik li mu chuvaj vinik ti xvulvun noʼoxe?». Xi chal xtok li yantike: «Yakal chalbe skʼoplal yan santoetik yilel». Taje jaʼ ta skoj ti yakal chalbe skʼoplal li lekil aʼyejetik ta sventa li Jesuse xchiʼuk ta sventa li chaʼkuxesele.+ 19 Jaʼ yuʼun, la stsakik xchiʼuk laj yikʼik batel ta Areopago, xi laj yalike: «¿Mi xuʼ van xavakʼ jnaʼkutik kʼusi jaʼ li achʼ chanubtasel ti yakal chavalbe skʼoplale? 20 Yuʼun muʼyuk bu kaʼiojkutik-o li kʼusitik chavale, jaʼ yuʼun ta jkʼan ta jnabekutik smelolal li kʼusitik taje». 21 Yuʼun li krixchanoetik ta Atenas xchiʼuk li yan krixchanoetik ti yan-o bu likemik tal ti te oyik eke* muʼyuk kʼusi xchʼay-o mas skʼakʼalik, jaʼ noʼox chalik xchiʼuk chaʼiik li kʼusitik achʼe. 22 Jech oxal, vaʼi ta oʼlol Areopago+ li Pabloe xchiʼuk xi laj yale:

«Viniketik ta Atenas, ta skotol li kʼusitik chapasik chkile jaʼ mas chavichʼik ta mukʼ li santoetike,* jaʼ mu jechuk tspas li yantike.+ 23 Kʼalal lixanav xchiʼuk kʼalal la jkʼel lek li kʼusitik chavichʼik ta mukʼe, laj kil xtok jun skajleb matanal ti xi tsʼibabile: ‹Sventa jun Dios ti Muʼyuk Ojtikinbile›. Jaʼ yuʼun, jaʼ yakal chkalbe skʼoplal li kʼusi chavichʼik ta mukʼ ti mu xavojtikinike. 24 Li Dios ti la spas balumil xchiʼuk skotol li kʼusitik te oye jaʼ Kajvaltik ta vinajel xchiʼuk ta balumil,+ jaʼ yuʼun mu xnaki ta templo ti pasbil ta kʼabale.+ 25 Jech xtok, muʼyuk chtun yuʼun krixchanoetik sventa xkoltaat,+ yuʼun li stuke jaʼ chakʼbe xkuxlejal xchiʼuk jaʼ chakʼbe yichʼ ikʼ skotol li krixchanoetike+ xchiʼuk li yan kʼusitike. 26 Jech xtok, ta jun noʼox vinik+ la spas krixchanoetik ta skotol lumetik sventa akʼo nakiikuk ta spʼejel li balumile,+ jech oxal yalojbe xa onoʼox yorail li kʼusitik chkʼot ta pasele xchiʼuk ti butik noʼox xuʼ xnakiik li krixchanoetike.+ 27 Jech la spas sventa saʼik li Diose, yuʼun ta onoʼox staik mi tsaʼilanik ta melele,+ yuʼun muʼyuk onoʼox bu nom oy ta jtojolaltik ta jujuntal. 28 Jaʼ kuxulutik yuʼun, chijbakʼ* xchiʼuk ti oyutike, jech onoʼox kʼuchaʼal xi yaloj jayvoʼuk j-alnichimalkʼop avuʼunike: ‹Yuʼun xnichʼnabutik* ek›.

29 »Jech kʼuchaʼal chkiltike jaʼ xnichʼnabutik* Dios,+ jaʼ yuʼun mu stakʼ jnoptik ti koʼol kʼuchaʼal oro, plata o pasbil ta ton li Diose o ti pasbil noʼox ta skʼob krixchanoetik jech kʼuchaʼal xtal noʼox ta snopbenike.+ 30 Ta melel, li Diose laj xa yorail yuʼun ti jech toʼox tspasik ta skoj ti mu snaʼike;+ pe li avie, yakal chalbe skotol krixchanoetik ta buyuk noʼox ti akʼo sutes yoʼontonike. 31 Jech oxal, xchʼakojbe xa jun skʼakʼalil sventa lek tukʼ chchapan+ skotol li krixchanoetik ta spʼejel balumile, taje svaʼanoj jun vinik, jaʼ yuʼun kʼalal la xchaʼkuxese, jaʼ kʼot ta spatobil yoʼonton skotol li krixchanoetike».+

32 Vaʼun, kʼalal laj yaʼiik ta sventa ti oy chaʼkuxesele, oy junantik ti lik labanvanikuke,+ pe li junantike xi laj yalike: «Chkaʼikutik to ta yan velta li kʼusitik chavale». 33 Vaʼun, iktaatik komel yuʼun li Pabloe, 34 pe oy junantik viniketik ti la xchiʼinik batel Pablo ti kʼotik ta jchʼunolajele. Te oy ek li Dionisio ti jaʼ jchapanvanej li ta snail chapanobbail ta Areopagoe, te oy jun ants ti Damaris sbie xchiʼuk te oy yantik.

18 Kʼalal kʼot ta pasel taje, lokʼ batel ta Atenas li Pabloe, vaʼun bat ta Korinto. 2 Te la sta jun juda vinik ti Akila+ sbi ti te vokʼem ta Pontoe, achʼ to slokʼelik talel ta Italia xchiʼuk yajnil ti Prisila sbie, yuʼun laj yal mantal Klaudio ti akʼo lokʼikuk ta Roma skotol li judaetik ti te oyike. Jaʼ yuʼun, te bat svulaʼan 3 xchiʼuk te kom ta sna ta skoj ti jmoj yabtelike. Te jmoj abtejik,+ yuʼun jaʼ yabtelik spasel karpanaetik. 4 Pe skotol savado+ te chal mantal* ta snail tsobobbail+ xchiʼuk chchʼun yuʼun li judaetik xchiʼuk li jgresiaetike.

5 Kʼalal lokʼik ta Masedonia li Timoteo+ xchiʼuk Silase,+ lik yakʼbe yipal ta yalel skʼop Dios li Pabloe, laj yalbe mantal judaetik sventa chakʼ ta ilel ti jaʼ Kristo li Jesuse.+ 6 Pe ta skoj ti jech kontrainat-o xchiʼuk ti chchopol kʼoptaate, la slilin li skʼuʼ spokʼe+ xchiʼuk xi laj yalbe yaʼiike: «Te chkom ta aba atukik li achʼichʼelike.+ Voʼone muʼyuk xa jmul.+ Liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, jaʼ xa chbat kalbe li jyanlumetike».+ 7 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel* xchiʼuk te bat ochuk ta sna jun vinik ti Tisio Justo sbie, yichʼoj ta mukʼ Dios xchiʼuk te xkom ta stsʼel snail tsobobbail li snae. 8 Pe li Krispo+ ti jaʼ bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile kʼot ta jchʼunolajel yuʼun Kajvaltik xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta snae. Xchiʼuk ep jkorintoetik lik xchʼunik xchiʼuk laj yichʼik voʼ. 9 Xchiʼuk xtok, xi albat yuʼun Kajvaltik ta akʼobaltik li Pablo kʼalal oy kʼusi akʼbat yile: «Mu me xaxiʼ, alo-o me batel, mu me xavikta aba ta yalel, 10 yuʼun liʼ jchiʼinojote+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu chilbajinot; yuʼun ep buchʼutik kuʼun li ta jteklum liʼe». 11 Jaʼ yuʼun, te to kom jun jabil xchiʼuk vakib u, te chakʼ ta chanel skʼop Dios ta stojolalik.

12 Kʼalal jaʼ toʼox ajvalil* ta Akaya li Galione, lik xchap lek skʼopik li judaetik sventa skontrainik li Pabloe xchiʼuk laj yikʼik batel ta chapanobbail, 13 xi laj yalike: «Li vinik liʼe yakal chakʼbe xchʼun krixchanoetik ti akʼo yichʼik ta mukʼ Dios ti mu jechuk kʼuchaʼal chal li mantale». 14 Pe kʼalal chkʼopoj xa ox li Pabloe, xi laj yalbe judaetik li Galione: «Aʼio avaʼiik, judaetik, mi yuʼun oy kʼusi muʼyuk tukʼ spasoje xchiʼuk mi yuʼun tsots tajek ti smule, ta xkaʼiboxuk lek ti jechuke. 15 Pe mi jaʼ noʼox ta sventa kʼusitik kʼopal, mi ta skoj noʼox biiletik o mi ta sventa noʼox mantaletik avuʼunike,+ te xachapan atukik. Voʼone mu jkʼan jchapan li kʼusitik taje». 16 Jaʼ yuʼun, la stakan lokʼel li ta chapanobbaile. 17 Vaʼun, skotolik bat stsakik li Sostenes+ ti jaʼ bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile xchiʼuk te lik smajik ta yeloval chapanobbail. Pe li Galione muʼyuk la stikʼ sba jsetʼuk* ta skoj li kʼusitik taje.

18 Li Pabloe te kom jayibuk kʼakʼal, laje laj yikta komel li ermanoetike, och batel ta varko sventa chbat ta Siria, te chiʼinbil batel yuʼun li Prisila xchiʼuk Akilae. Li ta Senkrease+ te laj yakʼ ta juxel sjol ta skoj ti yakʼoj yee. 19 Jaʼ yuʼun, te kʼotik ta Efeso, vaʼun te iktaatik komel li stukike, yan li Pabloe och batel ta snail tsobobbail xchiʼuk te rasonaj xchiʼuk li judaetike.+ 20 Manchuk mi laj yichʼ kʼanilanbel ti akʼo to te xpaj jayibuk kʼakʼale, muʼyuk bu la xchʼun, 21 kʼajomal noʼox xi laj yal komele: «Chisut talel yan velta mi jech skʼan yoʼonton Jeovae».* Vaʼun, och batel ta varko te ta Efeso 22 xchiʼuk te yal batel ta Sesarea. Jaʼ yuʼun, muy batel* xchiʼuk bat skʼopon li tsobobbaile, laje yal batel ta Antiokia.+

23 Vaʼun, lokʼ batel kʼalal paj xa ox jayibuk kʼakʼal tee, xcholet echʼ batel ta yosilal Galasia xchiʼuk ta Frijia,+ tstsatsubtasbe batel yoʼonton li jchankʼopetike.+

24 Vaʼun, oy jun juda vinik ti Apolos+ sbi ti te vokʼem ta Alejandria ti te kʼot ta Efesoe; li vinik taje xtojob lek ta kʼopojel xchiʼuk xchanoj lek li Tsʼibetike. 25 Jech xtok, chanubtasbil ta sventa li sbe Jeovae* xchiʼuk xojobaj noʼox ta skoj li chʼul espiritue, jech oxal chkʼopoj xchiʼuk lek jamal chchanubtasvan ta sventa li Jesuse, pe jaʼ noʼox xojtikin lek li ichʼvoʼ ta sventa Juane. 26 Xchiʼuk lek tsots yoʼonton lik chanubtasvanuk ta snail tsobobbail, jaʼ yuʼun kʼalal laj yaʼiik li Prisila xchiʼuk Akilae,+ laj yikʼik batel, vaʼun mas to lek jamal laj yalbeik smelolal ta sventa li sbe Diose. 27 Jech xtok, ta skoj ti oy ta yoʼonton tskʼan ch-echʼ batel ta Akayae, li ermanoetike la stsʼibabeik batel karta li jchankʼopetik ti akʼo lekuk xchʼamike. Jaʼ yuʼun, kʼalal kʼote, ep la skoltaan li buchʼutik kʼotemik ta jchʼunolajel ta sventa li slekil yutsil yoʼonton Diose; 28 yuʼun oy lek yip skʼop xchiʼuk jamal laj yakʼbe yil sprevailtak li krixchanoetik ti mu jechuk li chanubtasel yuʼun judaetike, jamal laj yakʼ ta ilel ta Tsʼibetik ti jaʼ Kristo li Jesuse.+

19 Kʼalal jaʼo yakal chkʼot ta pasel taje, kʼalal jaʼo te oy ta Korinto li Apolose,+ te xanav batel Pablo li ta be ti nom yiloj nabe, laje yal batel ta Efeso,+ vaʼun te la sta jayvoʼuk jchankʼopetik; 2 xi laj yale: «¿Mi laj avichʼik chʼul espiritu kʼalal la-ochik ta jchʼunolajele?».+ Xi la stakʼike: «¡Mi jaʼuk onoʼox bu kaʼiojkutik mi oy chʼul espiritu!». 3 Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi ichʼvoʼal laj avichʼik?». Xi laj yalike: «Jaʼ li ichʼvoʼ ta sventa Juane».+ 4 Xi laj yal li Pabloe: «Li Juane laj yakʼbe yichʼ voʼ krixchanoetik ti jaʼ svinajeb ti sutesoj xa yoʼontonike,+ laj yalbe krixchanoetik ti akʼo yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta sventa li buchʼu te tijil talel ta stojolale,+ jaʼ xkaltik, li Jesuse». 5 Laj yichʼik voʼ ta sbi Kajvaltik Jesus kʼalal laj yaʼiik taje. 6 Vaʼun, tal chʼul espiritu ta stojolalik kʼalal laj yakʼ skʼob Pablo ta stojolalike,+ jech xtok, lik kʼopojikuk ta yantik kʼopetik xchiʼuk lik yalik albil kʼopetik.+ 7 Te van 12 ta voʼ viniketik ta skotolik.

8 Oxib u och ta snail tsobobbail,+ tsots yoʼonton kʼopoj, te chal mantal xchiʼuk ta rason chkʼopoj sventa chakʼ ta chʼunel li Ajvalilal* yuʼun Diose.+ 9 Pe kʼalal oy junantik ta stoyobbailik mu skʼan xchʼunike, ti chopol tajek lik kʼopojikuk ta yeloval sat epal krixchanoetik ta sventa li Bee,*+ li Pabloe lokʼ batel ta stojolalik+ xchiʼuk laj yikʼ lokʼel li jchankʼopetike, vaʼun te chal mantal skotol kʼakʼal li ta jkʼol snail chanob vun yuʼun Tiranoe. 10 Chib jabil jech la spas, jech oxal laj yaʼibeik skʼoplal Kajvaltik skotol li buchʼutik te oyik ta yosilal Asiae, laj yaʼiik ek li judaetik xchiʼuk jgresiaetike.

11 Jech la spas-o batel Dios li labal sba yabtel juʼelal ta skʼob Pabloe.+ 12 Manchuk mi spokʼ o mi skʼuʼ noʼox ti echʼem ta sbekʼtal li Pabloe, chbat yakʼbeik li buchʼutik ipike,+ vaʼun chpaj li kʼusi kʼux chaʼiike xchiʼuk chlokʼ li pukujetik ti toj chopolike.+ 13 Pe oy jlom judaetik ti chanavik batel sventa tslokʼesik pukujetike la stunesbeik ek li sbi Kajvaltik Jesus ta stojolal li buchʼutik ochem ta yoʼontonik li pukujetik ti toj chopolike, xi chalike: «Tsots chkalboxuk avaʼiik ta sbi Jesus ti jaʼ li buchʼu chalbe batel skʼoplal Pabloe».+ 14 Oy jun bankilal pale ti jaʼ judae, Eseva sbi, oy vukvoʼ xnichʼnab ti jech tspasike. 15 Pe xi takʼbatik yuʼun li pukuj ti toj chopole: «Xkojtikin buchʼu jaʼ li Jesuse+ xchiʼuk jnaʼoj buchʼu xtok li Pabloe,+ ¿pe buchʼuoxuk li voʼoxuke?». 16 Vaʼun, li vinik ti uʼuninbil yuʼun li pukuj ti toj chopole xpʼitluj to batel ti bu oyike; tsalatik ta jujuntal xchiʼuk pasatik ta kanal, jaʼ yuʼun tʼanal xa jatavik batel xchiʼuk yayijem xa lokʼik batel li ta na taje. 17 Laj yaʼi skotol krixchanoetik, laj yaʼi judaetik xchiʼuk jgresiaetik ti te nakalik ta Efesoe; xiʼ skotolik, vaʼun laj yichʼ mukʼibtasbel-o batel skʼoplal li sbi Kajvaltik Jesuse. 18 Ep ti buchʼutik pasik ta jchʼunolajele talik, laj yalik ta jamal xchiʼuk la sloʼiltaik li kʼusi toʼox tspasik ta voʼnee. 19 Jech, ep ti buchʼutik tspasik toʼox majiae la stsob li slivroike xchiʼuk la xchikʼik ta yeloval sat krixchanoetik.+ Vaʼun, lik xchapbeik ti kʼu yepal stojole, te laj yakʼik venta ti 50 mil ta sep plata li stojole. 20 Jech, toj echʼem sjuʼel kʼu yelan pʼol batel li skʼop Jeovae* xchiʼuk ep kʼusitik tsal batel yuʼun.+

21 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel skotol taje, laj yakʼ lek ta yoʼonton Pablo ti chbat ta Jerusalen+ kʼalal mi echʼ xa ox ta Masedonia+ xchiʼuk ta Akayae. Xi laj yale: «Skʼan xibat ta Roma+ xtok mi li-ay xa ox ta Jerusalene». 22 Jaʼ yuʼun, la stak batel chaʼvoʼ yajtunel ta Masedonia, jaʼ li Timoteo+ xchiʼuk Erastoe,+ yan li stuke te to paj kʼuk sjalil ta yosilal Asia.

23 Li vaʼ orae, lik tsots kʼop+ ta sventa li Bee.*+ 24 Yuʼun oy jun vinik ti Demetrio sbie, chabtelan plata, tspasbe sbikʼtal chʼulnatak santo Artemis, ep tspas kanal yuʼun li buchʼutik chabtelanike;+ 25 vaʼun la stsob li viniketik taje xchiʼuk li buchʼutik jech chabtelanik kʼuchaʼal taje, xi laj yale: «Viniketik, anaʼojik lek ti ep kʼusitik yakʼojbutik li pʼolmajel liʼe. 26 Kʼelavilik xchiʼuk aʼio avaʼiik ti maʼuk noʼox ta Efesoe,+ yuʼun jech ta sjunul yosilal Asia ti ep xa laj yakʼbe xchʼun krixchanoetik xchiʼuk ti yan xa-o kʼusi tsnop yuʼun krixchanoetik li Pabloe, yuʼun chal ti maʼuk la melel diosetik li diosetik pasbil ta kʼabale.+ 27 Jech xtok, maʼuk noʼox xiʼel sba ti chʼabal xa stu chkʼot li jpʼolmaltike, yuʼun xiʼel sba xtok ti chʼabal xa sbalil xlik yilik li stemplo meʼ dios Artemise xchiʼuk li yutsil slekilal ti jaʼ li kʼusi chichʼik ta mukʼ ta sjunul yosilal Asia xchiʼuk li ta spʼejel balumil ti bu oy jnaklejetike, poʼot xa muʼyuk stu chkʼot yuʼunik». 28 Lik skʼakʼal yoʼontonik kʼalal laj yaʼiik taje, xi lik avanikuke: «¡Mukʼ skʼoplal li Artemis yuʼun j-efesoetike!».

29 Jech oxal, mu xa snaʼ kʼusi tspas li jteklume, vaʼun jmoj ochik batel ta anil li ta teatroe, xjochojik ochel li Gayo xchiʼuk li Aristarkoe,+ jaʼik jmasedoniaetik ti jaʼ xchiʼiltak ta xanbal li Pabloe. 30 Ta ox stikʼ sba ochel yaʼi ta stojolal krixchanoetik li Pabloe, pe muʼyuk x-akʼat ochuk yuʼun li jchankʼopetike. 31 Oy junantik xtok ti buchʼutik tskʼelbeik skʼoplal kʼinetik xchiʼuk tajimoletik ti lek xil sbaik xchiʼuke la stakbeik batel mantal sventa tskʼanbeik vokol ti mu x-och batel ta teatro sventa mu xakʼ ta vokol li xkuxlejale. 32 Oy jlom krixchanoetik ti jelajtik li kʼusi x-avlajet chalike; yuʼun mu xa snaʼ kʼusi tspasik li buchʼutik te tsobolike xchiʼuk jaʼ mas epik ti mu snaʼik ti kʼu yuʼun te tsobolike. 33 Jaʼ yuʼun, la slokʼesik ta stojolal epal krixchanoetik li Alejandroe, vaʼun netʼat jelavel yuʼun li judaetike; jech oxal la spas senya ta skʼob li Alejandroe, yuʼun oy ta yoʼonton tspak skʼoplal ta stojolal li krixchanoetike. 34 Pe kʼalal laj yakʼik venta ti jaʼ jun juda vinike, te van chibuk ora jmoj xi lik avanikuke: «¡Mukʼ skʼoplal li Artemis yuʼun j-efesoetike!».

35 Vaʼun, xi laj yal li bankilal j-abtel ta jteklum kʼalal tsʼiji xa ox yuʼun li epal krixchanoetike: «Viniketik ta Efeso, ¿buchʼu van krixchanoal ta melel ti mu snaʼ ti jaʼ chchabibe stemplo Artemis li lum Efesoe xchiʼuk ti jaʼ chchabi li lokʼol ti pʼaj* yalel tal ta vinajele? 36 Ta skoj ti jaʼ melel li kʼusitik taje, chʼan chianik noʼox xchiʼuk mu me ta aniluk noʼox li kʼusi chapasike. 37 Yuʼun maʼuk j-elekʼetik ta templo li viniketik laj avikʼik talele xchiʼuk muʼyuk bu chchopol kʼoptaik li meʼ dios kuʼuntike. 38 Jech oxal, mi yuʼun chal Demetrio+ xchiʼuk j-abteletik ti oy buchʼu oy smule, oy onoʼox skʼakʼalil ti chchapanvan li snail chapanobbailetike xchiʼuk oy ajvaliletik;* akʼo te yalbe sba li smulik ta jujuntale. 39 Pe mi yuʼun oy to kʼusi yan chakʼan chachapanike, jaʼ to te chichʼ nopel kʼalal oy mukʼta tsobajel jech kʼuchaʼal chal li mantale. 40 Yuʼun ta melel, xibal sba xkichʼtik pakʼtael ta toybail ta stojolal ajvalil ta skoj li kʼusi kʼot ta pasel avie, yuʼun muʼyuk srasonal kuʼuntik sventa ta jpak jkʼoplaltik ta skoj ti muʼyuk smelolal kʼu yelan xvochlajet* likel li krixchanoetike». 41 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, la stak batel li buchʼutik te tsobolike.

20 Kʼalal laj xa ox li vochlajetele,* la stak ta ikʼel jchankʼopetik li Pabloe, vaʼun bat ta Masedonia kʼalal laj xa ox spatbe yoʼontonik xchiʼuk kʼalal laj xa ox yal ti chbate. 2 Kʼalal echʼ xa ox batel ta Masedoniae* xchiʼuk kʼalal ep xa ox la xchiʼin ta loʼil sventa tspatbe yoʼonton li buchʼutik te nakalike, bat ta Gresia. 3 Vaʼun, te kom oxib u, pe kʼalal poʼot xa ox x-och batel ta varko sventa chbat ta Siriae, li judaetike lik snopik sventa tsmilik,+ jaʼ yuʼun kʼot ta nopel yuʼun ti tsut batel ta Masedoniae. 4 Te chiʼinat batel yuʼun Sopater ti jaʼ xnichʼon Pirro ti likem ta Bereae, Aristarko+ xchiʼuk Segundo ti likemik ta Tesalonikae, Gayo ti likem ta Derbee, Timoteo,+ jech xtok, te oy Tikiko+ xchiʼuk Trofimo+ ti likemik ta yosilal Asiae. 5 Jelavik batel li viniketik taje, te la smalaunkutik ta Troas, 6 pe li voʼonkutike li-ochkutik batel ta varko te ta Filipos kʼalal echʼ xa ox li Skʼakʼalil Pan ti Muʼyuk Slevaduraile,*+ kʼalal echʼ xa ox voʼob kʼakʼale, te la jtakutik ta Troas li yantike; vaʼun te lijalijkutik vukub kʼakʼal.

7 Li ta sba kʼakʼal ta xemanae, kʼalal te tsobolunkutik sventa chiveʼkutike, li Pabloe lik loʼilajuk xchiʼukik, jaʼ ta skoj ti ta yokʼomal xa chbate; vaʼun li mantal laj yale jalij kʼalal to ta oʼlol akʼobal. 8 Jech oxal, li ta kuarto ta akʼol ti bu tsobolunkutike, oy ep kantiletik. 9 Te chotol ta ventana jun kerem ti Eutiko sbie, och tajek svayel kʼalal yakal chkʼopoj li Pabloe, vaʼun pʼaj* yalel ta yoxibal piso ta skoj ti solel ochem svayele, jaʼ yuʼun chamem xa la stoyik. 10 Vaʼun, yal talel li Pabloe, la spatan sba ta stojolal, la smey+ xchiʼuk xi laj yale: «Iktao abaik ta vochlajetel,* yuʼun kuxul».+ 11 Jaʼ yuʼun, muy batel yan velta, lik li veʼele,* vaʼun veʼ. Jech xtok, jal to loʼilaj batel, jaʼ to ti kʼalal sakub osile, laj une bat. 12 Jaʼ yuʼun, kuxul xa laj yichʼ ikʼel batel li kereme xchiʼuk xpatet xa tajek kom yoʼontonik.

13 Vaʼun, tukʼ libatkutik ta varko li voʼonkutike, libatkutik ta Ason ti bu chmuy kalojkutik ta varko li Pabloe. Jech xa onoʼox laj yalbunkutik ti akʼo jpaskutike, yuʼun oy ta yoʼonton chanav batel li stuke. 14 Jaʼ yuʼun, kʼalal te la staunkutik ta Asone, laj kikʼkutik muyel, vaʼun libatkutik ta Mitilene. 15 Kʼalal li-ochkutik batel ta varko ta yokʼomale, te likʼotkutik ta yeloval Kios. Pe li ta xchibal kʼakʼale, te lipajkutik jlikel ta Samos, li ta yoxibal kʼakʼal une, likʼotkutik ta Mileto. 16 Snopoj xa onoʼox ti muʼyuk chjelav ta Efeso+ li Pabloe, yuʼun mu xa skʼan te xjalij li ta yosilal Asiae, yuʼun sujom xa chbat ta Jerusalen+ yoʼ chkʼot li ta skʼakʼalil Skʼinal Pentekostes mi xuʼ to yuʼun chile.

17 Akʼo mi jech, kʼalal te toʼox oy ta Miletoe, la stak batel mantal ta Efeso sventa tstak ta ikʼel li moletik ta tsobobbaile. 18 Kʼalal talik ta stojolale, xi albatike: «Anaʼojik onoʼox lek kʼu yelan jtalelal ta atojolalik kʼalal livul ta sba kʼakʼal li ta yosilal Asiae,+ 19 ti bikʼit tajek laj kakʼ jba kʼalal litun kʼuchaʼal smoso Kajvaltike,+ ti lokʼ yaʼlel jsate xchiʼuk tal prevaetik ta jtojolal ta skoj ti la snop ox tsmilikun li judaetike. 20 Akʼo mi jech, muʼyuk onoʼox laj kikta jba ta yalbel krixchanoetik li kʼusitik oy sbalile,* jech xtok, muʼyuk laj kikta jba ta yakʼel chanubtasel ta yeloval krixchanoetik+ xchiʼuk ta jujupʼej na.+ 21 Ti kʼusi la jpase jaʼ ti lek tsʼakal laj kalbe skʼoplal mantal li judaetik xchiʼuk jgresiaetik+ ta sventa li sutesel oʼontonal ta stojolal Diose xchiʼuk li xchʼunel oʼontonal ta sventa li Kajvaltik Jesuse.+ 22 Pe li avi une, tsbeiltasun* li chʼul espiritue, jaʼ yuʼun skʼan xibat ta Jerusalen akʼo mi mu jnaʼ kʼusi chkʼot ta jtojolal te, 23 li kʼusi noʼox chalilanbun ta jujun jteklum li chʼul espiritue jaʼ ti chkichʼ la chukele xchiʼuk ti ta la jta tsots jvokoltake.+ 24 Akʼo mi jech, maʼuk tsots skʼoplal chkil* li jkuxlejale jaʼ noʼox venta mi tsuts li anilajel jlikesoje+ xchiʼuk li abtelal ti laj kichʼ ta stojolal Kajvaltik Jesuse, ti skʼan lek tsʼakal chkalbe skʼoplal li mantal sventa li lekil aʼyejetik ta sventa li slekil yutsil yoʼonton Diose.

25 »Li avi une, jnaʼoj ti muʼyuk xa chavilik yan velta jsat li voʼoxuk ti la jcholboxuk mantal ta sventa li Ajvalilal* yuʼun Diose. 26 Jaʼ yuʼun li avie, la jtakoxuk ta ikʼel sventa xakʼotik ta testigo ti muʼyuk jmul ta sventa li xchʼichʼel skotol krixchanoetike,+ 27 yuʼun muʼyuk onoʼox laj kikta jba ta yalbel krixchanoetik skotol li tojobtasel yuʼun* Diose.+ 28 Jaʼ yuʼun, kʼelo me aba atukik+ xchiʼuk skotol li chijetike, yuʼun li chʼul espiritue jaʼ svaʼanojoxuk kʼuchaʼal jkʼelvanejetik+ sventa xachabiik li stsobobbail Dios+ ti jaʼ la sman ta xchʼichʼel li Xnichʼone.+ 29 Kʼalal mi libate, jnaʼoj ti ch-och talel ta atojolalik jtiʼvanej loboetik*+ ti muʼyuk bu chkʼuxubinik li chijetike. 30 Jech xtok, te noʼox chlokʼ ta atojolalik viniketik ti chakʼik ta chanel jecheʼ chanubtaseletik sventa chjochik batel ta stojolal stukik li jchankʼopetike.+

31 »Jaʼ yuʼun, vikʼiluk-o me asatik xchiʼuk teuk-o me ta ajolik ti oxib jabil+ xi-okʼolet la jtojobtasoxuk ta jujuntal ta kʼakʼal akʼobale. 32 Li avi une, ta jkʼubanoxuk ta stojolal Dios xchiʼuk li ta skʼop ti jaʼ chalbe skʼoplal li slekil yutsil yoʼontone, li kʼop taje xuʼ stsatsubtasoxuk xchiʼuk xuʼ jmoj chakʼ avichʼik li kʼusitik chichʼik li buchʼutik chʼultajesbilik xae.+ 33 Muʼyuk bu xpichʼ koʼonton ta plata, ta oro xchiʼuk ta skʼuʼ spokʼ yantik.+ 34 Anaʼojik ti li-abtej ta jkʼob jtuk ta sventa li kʼusitik chtun kuʼune+ xchiʼuk ta sventa li buchʼutik te xchiʼinojikune. 35 Laj kakʼboxuk ta ilel ta skotol ti kʼalal cha-abtejike,+ jaʼ jech xuʼ xakoltaik li buchʼutik kʼunike. Jech xtok, skʼan teuk ta ajolik li kʼusi xi laj yal stuk li Kajvaltik Jesuse: ‹Jaʼ mas xmuyubaj li buchʼu chakʼe,+ jaʼ mu sta li buchʼu chichʼe›».

36 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, la skejan sba skotolik xchiʼuk li Pabloe, vaʼun la spas orasion. 37 Ta melel, okʼik tajek skotolik xchiʼuk lik smeyik li Pabloe, jech xtok, la skʼunil tsʼutsʼik,* 38 yuʼun toj kʼux laj yaʼiik kʼalal albatik ti muʼyuk xa chilbeik yan velta sate.+ Vaʼun, la xchiʼinik-o batel jaʼ to ti bu oy li varkoe.

21 Kʼalal laj xa ox jchʼak jbakutik ta stojolalike, kʼalal li-ochkutik xa ox ta varkoe, libatkutik xchiʼuk tukʼ likʼotkutik ta Kos. Li ta yokʼomale, libatkutik ta Rodas, laje libatkutik ta Patara. 2 Kʼalal te la jtakutik jkot varko ti chbat ta Fenisiae, limuykutik, vaʼun libatkutik. 3 Laj kilkutik ta nom li Chipre ti jaʼ jun lum joyol ta nabe, ta tsʼetkʼob* kom kuʼunkutik. Tukʼ libatkutik ta Siria, laje te libatkutik ta Tiro jaʼ ti bu tsyales yikats li varkoe. 4 La jsaʼkutik jchankʼopetik te, vaʼun la jtakutik xchiʼuk te likomkutik vukub kʼakʼal. Pe li Pabloe ta jujulikel ch-albat yuʼun ermanoetik ti akʼo mu xbat stekʼan yakan ta Jerusalene, yuʼun jech ch˗albatik yuʼun li espiritue.+ 5 Kʼalal tsʼaki ti jayib kʼakʼal taje, lilokʼkutik batel xchiʼuk la jtam batel jbekutik; te la xchiʼinunkutik batel skotolik jaʼ to ti kʼalal lilokʼkutik ta spat li jteklume, te kapal batel antsetik xchiʼuk ololetik. Vaʼun, te la jkejan jbakutik ta tiʼ nab ta spasel orasion, 6 laje la jchʼak jbakutik ta jujuntal. Limuykutik ta varko li voʼonkutike, pe li stukike sut batel ta snaik.

7 Vaʼun, kʼalal lilokʼkutik ta lum Tiroe, likʼotkutik ta lum Tolemaida, te la jchiʼinkutik ta loʼil li ermanoetike, te likomkutik jun kʼakʼal xchiʼukik. 8 Li ta yokʼomale, libatkutik, vaʼun likʼotkutik ta Sesarea, laje li-ochkutik ta sna li Felipe ti jaʼ j-al lekil aʼyeje xchiʼuk ti jaʼ jun li ta svukvoʼal viniketike,+ te likomkutik xchiʼuk. 9 Li vinik taje oy chanvoʼ stsebetak ti muʼyuk malijemik* ti chalik albil kʼopetike.+ 10 Kʼalal ep xa ox kʼakʼal te likomkutike, lik talel ta Judea jun j-alkʼop ti Agabo+ sbie, 11 vaʼun te tal ta jtojolalkutik, la stsakbe xchuk li Pabloe, la xchuk ta yok skʼob xchiʼuk xi laj yale: «Xi chal li chʼul espiritue: ‹Jaʼ jech chichʼ chukel yuʼun judaetik ta Jerusalen+ li vinik ti jaʼ yajval li chukil liʼe xchiʼuk chakʼik ta stojolal jyanlumetik›».+ 12 Kʼalal laj kaʼikutik taje, la jkʼanbekutik vokol ti mu xmuy batel ta Jerusalene, jech la spasik ek li buchʼutik te nakalike. 13 Pe xi la stakʼ li Pabloe: «¿Kʼu yuʼun ti cha-okʼike xchiʼuk ti chachibajesik li koʼontone?* Xuʼ xapat avoʼontonik ti maʼuk noʼox chapalun sventa xkichʼ chukele, yuʼun chapalun xtok sventa te xicham ta Jerusalen ta skoj li sbi Kajvaltik Jesuse».+ 14 Kʼalal laj kilkutik ti muʼyuk bu pajtsaj kuʼunkutike, muʼyuk xa la jsujkutik,* xi xa noʼox laj kalbekutike: «Akʼo kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae».*

15 Ta tsʼakal une, lik jchapan jbakutik sventa chibatkutik ta Jerusalen. 16 Te la xchiʼinunkutik batel jayvoʼuk jchankʼopetik ti likemik ta Sesarea sventa xikʼunkutik batel ta stojolal jun vinik ti Mnason sbi ti te likem ta Chipree, voʼne xa onoʼox ti jaʼ jchankʼope xchiʼuk te kom vaykunkutik ta sna. 17 Kʼalal likʼotkutik ta Jerusalene, xmuyubajik la xchʼamunkutik li ermanoetike. 18 Li ta yokʼomale, la xchiʼinunkutik batel Pablo sventa chbat jkʼelkutik li Santiagoe;+ xchiʼuk te tsobol skotol li moletike. 19 Vaʼun, la xchiʼinan ta loʼil xchiʼuk bikʼitik la xchapbe lek smelolal li kʼusitik la spas Dios ta stojolal jyanlumetik ta skoj li yabtel yakal tspase.

20 Kʼalal laj yaʼiike, lik stoybeik skʼoplal Dios skotolik, pe xi laj yalbeike: «Ermano, avakʼoj venta ti ta smilal noʼox jchʼunolajeletik oy li ta Judeae xchiʼuk ti skotolik oy to ta yoʼontonik li Mantale.+ 21 Li stukike yaʼiojik akʼoplal ti yakal la chachanubtas judaetik ti te nakajtik ta yantik lum sventa xiktaik spasel li kʼusi chal Moisese, ti yakal la chavalbe ti mu persauk xichʼik sirkunsision* li yalab xnichʼnabike xchiʼuk ti yakal la chavalbe ti mu xa spasik li kʼusitik nopem xaʼiik spasele.+ 22 Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi skʼan pasel ta sventa taje? Yuʼun li stukike chaʼiik ti liʼ xa oyote. 23 Jaʼ yuʼun, paso li kʼusi chkalbotkutike: oy chanvoʼ viniketik kuʼunkutik ti oy kʼusi yakʼoj ye tspasike. 24 Ikʼo batel xchiʼuk koʼol sakubtaso abaik kʼuchaʼal chal li Mantale xchiʼuk voʼotuk xabain ti kʼu yepal chlaj yuʼunike, laje xuʼ xichʼ juxbel li sjolike. Vaʼun, jech tsnaʼ skotolik ti mu jechuk ti kʼu yelan chaʼiik akʼoplale, chakʼik venta ti lek li atalelale xchiʼuk ti chachʼun li Mantal eke.+ 25 Ta sventa li jyanlum jchʼunolajeletike, laj xa jtsʼibabetik batel li kʼusi kʼot ta nopel kuʼuntike, ti akʼo skʼel sbaik ta sventa li kʼusitik milbil ta smoton santoetike,+ ta sventa li chʼichʼe,+ ta sventa li kʼusi michʼbil snukʼ chchame*+ xchiʼuk ta sventa li mulivajele».*+

26 Li ta yokʼomale, li Pabloe laj yikʼ batel li viniketike xchiʼuk la sakubtas sbaik kʼuchaʼal chal li Mantale.+ Laje, och batel ta templo sventa chal kʼusi ora tstsʼaki skʼakʼalil li sakubtasejbail kʼuchaʼal chal li Mantale xchiʼuk sventa chal kʼusi ora chakʼik li matanal ta jujuntale.

27 Vaʼun, kʼalal tstsʼaki xa ox li vukub kʼakʼale, li judaetik likemik ta Asiae laj yilik ti te vaʼal ta templo li Pabloe, lik sokbeik sjol li epal krixchanoetike, vaʼun la stsakik 28 xchiʼuk xi avanike: «¡Viniketik ta Israel, koltavananik! Li vinik liʼe jaʼ li buchʼu chchanubtas skotol krixchanoetik ta buyuk noʼoxe, tskontrain li jteklumaltike, li Mantal kuʼuntike xchiʼuk li avilal liʼe, pe maʼuk noʼox taje, yuʼun laj xa yikʼ talel jgresiaetik li ta temploe xchiʼuk laj xa sokes li chʼul avilal liʼe».+ 29 Ti jech laj yalike, jaʼ ta skoj ti laj yilik ta jteklum ti te xchiʼuk Trofimo+ ti jaʼ j-efesoal vinike, vaʼun la snopik ti laj yikʼ ochel ta templo li Pabloe. 30 Xvochlajet* likel li jteklume xchiʼuk stsopetik batel ta anil li krixchanoetik ta stojolal li Pabloe, vaʼun la stsakik, la xjochik batel ta spat templo xchiʼuk ta anil noʼox laj yichʼ bajel li tiʼ naetike. 31 Kʼalal ta xa ox smilike, laj yaʼi li komandante yuʼun jtsop soltaroetik ti sokem tajek sjolik li buchʼutik te ta Jerusalene; 32 vaʼun li stuke laj yikʼ batel soltaroetik xchiʼuk bankilal soltaroetik, yal batel ta anil ti bu oyike. Kʼalal la staik ta kʼelel li komandante yuʼun soltaroetik xchiʼuk li soltaroetik yikʼoj batele, laj yiktaik smajel li Pabloe.

33 Li komandante yuʼun soltaroetike nopaj batel xchiʼuk laj yikʼ batel ta chukinab, vaʼun laj yal mantal ti akʼo chukatuk ta chaʼlik kadenae;+ ta tsʼakale, la sjakʼbe buchʼu jaʼ xchiʼuk kʼusi ti spasoje. 34 Pe oy jayvoʼuk li ta epal krixchanoetike jelajtik kʼusitik chalik kʼalal x-avlajetike. Jaʼ yuʼun, li stuke muʼyuk laj yaʼi lek jtosuk li kʼusi chalik ta skoj ti xvochlajetik tajeke, jaʼ yuʼun laj yal mantal ti akʼo yikʼik batel ta nail soltaroetike. 35 Pe kʼalal kʼot ti bu oy li eskaleraetike, li soltaroetike la xchechik batel li Pabloe, yuʼun solel stsopet tajek li epal krixchanoetike; 36 yuʼun te tijilik batel skotolik xchiʼuk xi chalike: «¡Milo!».

37 Kʼalal ch-ikʼat xa ox batel ta nail soltaroetike, xi laj yalbe komandante yuʼun soltaroetik li Pabloe: «¿Mi xuʼ oy kʼusi chkalbot?». Xi takʼbate: «¿Mi xakʼopoj ta griego chaʼa? 38 ¿Mi mu jaʼukot li j-ejipto vinik ti leʼ xa ta jayibuk kʼakʼal la stoy sba ta stojolal ajvalil xchiʼuk ti laj yikʼ batel chanmil viniketik ta takixokol balumil ti jaʼik jmilvanejetike?». 39 Vaʼun, xi laj yal li Pabloe: «Juda vinikun,+ likemun ta Tarso+ ta Silisia, jun jteklum ti lek ojtikinbile. Jaʼ yuʼun, ta jkʼanbot vokol: akʼbun jchiʼin ta loʼil li jteklume». 40 Kʼalal albat ti xuʼe, te la svaʼan sba ta eskalera li Pabloe, la spasbe senya ta skʼob li jteklume. Kʼalal lek xa ox tsʼijilike, lik kʼopojuk ta ebreo kʼop,+ xi laj yale:

22 «Viniketik, ermanoetik xchiʼuk totiletik, chikintaik lek ti kʼu yelan ta jpak jkʼoplal avie».+ 2 Kʼalal laj yaʼiik ti yakal chkʼoponatik ta ebreo kʼope, mas to tsʼijiik, vaʼun xi laj yale: 3 «Juda vinikun,+ te livokʼ ta Tarso ta Silisia,+ pe liʼ laj kichʼ chanubtasel ta jteklum ta stojolal Gamaliele.+ Lek laj kichʼ chanubtasel jech kʼuchaʼal chal li Smantal jmoltotaktike+ xchiʼuk oy ta koʼonton Dios jech kʼuchaʼal oy ta avoʼontonik avi kʼakʼale.+ 4 La jnuts li krixchanoetik ti stamojik li Be* taje xchiʼuk oy ox ta koʼonton ta jmilik, la jchukan xchiʼuk la jtikʼan ta chukel, ta vinik ta antsetik jech la jpasbe,+ 5 xuʼ xal li mero bankilal pale xchiʼuk li jtsop moletik ti jech la jpase. Jech xtok, laj yakʼbeikun batel vunetik sventa jchuk tal li ermanoetik ta Damaskoe, vaʼun jaʼo yakal chixanav batel sventa xbat jchukik tal ta kadena li buchʼutik te oyike xchiʼuk ti xkikʼik talel ta Jerusalen yoʼ xichʼik akʼbel kastigoe.

6 »Kʼalal yakal chixanav batele xchiʼuk kʼalal chinopaj xa ox batel ta Damaskoe, te van ta oʼlol kʼakʼal, vaʼun ta anil noʼox joyobtabil likʼot ta xojobal tsatsal lus ti lik tal ta vinajele,+ 7 laje liyal ta lum, laj kaʼi yechʼomal eil ti xi chalbune: ‹Saulo, Saulo, ¿kʼu yuʼun yakal chakontrainun?›. 8 Xi la jtakʼe: ‹¿Buchʼuot, Kajval?›. Xi la stakʼbune: ‹Voʼon li Jnasaretal Jesuse, jaʼ li buchʼu yakal chakontraine›. 9 Jech xtok, li viniketik te jchiʼuke laj yilik li luse, pe muʼyuk bu laj yaʼiik li yechʼomal eil yakal tskʼoponune. 10 Vaʼun, xi laj kale: ‹¿Kʼusi skʼan jpas, Kajval?›. Xi laj yalbun li Kajvaltike: ‹Likan, batan ta Damasko, yuʼun te cha-albat skotol li kʼusi skʼan xapase›.+ 11 Pe ta skoj ti la stupʼbun ta jyalel jsat li xojobal lus taje, jaʼ la snitikun batel li buchʼutik te xchiʼinojikun sventa likʼot ta Damaskoe.

12 »Vaʼun, li vinik ti Ananias sbi ti lek yichʼoj ta mukʼ Dios jech kʼuchaʼal chal li Mantale xchiʼuk ti lek ch-albat skʼoplal yuʼun li judaetik ti te nakalike 13 tal skʼelun. Vaʼun, te la svaʼan sba ta jxokon, xi laj yalbune: ‹¡Saulo, ermano, jamuk yan velta li asate!›. Jech oxal, ta ora noʼox la jtoy li jsate, vaʼun laj kil li Ananiase.+ 14 Xi laj yale: ‹Li Dios yuʼun jmoltotaktike la stʼujot sventa xavojtikin li kʼusi tskʼan yoʼontone xchiʼuk xakʼel li buchʼu tukʼe+ xchiʼuk xachikintabe li kʼusi chlokʼ ta yee, 15 yuʼun chakʼot ta stestigo ta stojolal skotol krixchanoetik ta sventa li kʼusitik aviloj xchiʼuk li kʼusitik avaʼioje.+ 16 Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun ti chajalije? Likan, ichʼo voʼ xchiʼuk tabo ta naʼel sbi+ sventa xapok li amule›.+

17 »Pe kʼalal lisut xa ox batel ta Jerusalen+ xchiʼuk kʼalal yakal ta jpas orasion ta temploe, oy kʼusi li-akʼbat kil, 18 vaʼun laj kil li Kajvaltik ti xi chalbune: ‹Sujo aba, lokʼan batel ta anil liʼ ta Jerusalene, yuʼun mu xchʼamik li kʼusi chaval ta jtojolale›.+ 19 Xi laj kale: ‹Kajval, li stukike snaʼojik lek ti voʼon toʼox ta jtikʼik ta chukel xchiʼuk ta jtsitsik* ta snail tsobobbailetik li buchʼutik oy xchʼunel yoʼontonik ta atojolale,+ 20 kʼalal yakal chichʼ milel* li Esteban ti jaʼ atestigoe, te vaʼalun, lek laj kil xchiʼuk la jchabibe li skʼuʼ slapoj ta sbaik li buchʼutik milvanike›,+ 21 akʼo mi jech, xi laj yalbune: ‹Batan, yuʼun ta jtakot batel ta stojolal namal jyanlumetik›».+

22 Jaʼ noʼox laj yaʼiik li kʼusitik laj yichʼ alel taje. Vaʼun, lik avanikuk xchiʼuk xi lik yalike: «¡Chʼaybeik skʼoplal ta balumil li vinike, altik chkuxi!». 23 Ta skoj ti x-avlajetik, ti tsjipulanik li skʼuʼ slapoj ta sbaike xchiʼuk ti tsvijulanik pukuk* ta toyole,+ 24 li komandante yuʼun soltaroetike laj yal mantal ti akʼo yikʼik batel ta nail soltaro li Pabloe. Jech xtok, laj yal ti akʼo yichʼ tsitsel* kʼalal oy kʼusi chichʼ jakʼbel yoʼ xichʼ naʼel lek ti kʼu yuʼun x-avlajetik ta stojolal li Pabloe. 25 Kʼalal laj xa ox xachʼik sventa stsitsike,* li Pabloe xi laj yalbe jun bankilal soltaro ti te vaʼale: «¿Mi lek van ti chatsitsik jun jroma vinik* ti muʼyuk yichʼoj chapanel baʼyele?».+ 26 Vaʼun, kʼalal laj yaʼi li bankilal soltaro taje, bat yalbe li komandante yuʼun soltaroetike, xi laj yalbee: «¿Kʼusi anopoj chapas? ¡Yuʼun jaʼ jroma vinik!». 27 Jaʼ yuʼun, nopaj batel li komandante yuʼun soltaroetike, xi laj yalbee: «Albun kaʼi: ¿mi jroma vinikot?». Xi la stakʼe: «Jaʼ». 28 Xi la stakʼ li komandante yuʼun soltaroetike: «Li voʼone jmanoj ta epal takʼin li jderecho sventa li lum taje». Xi laj yal li Pabloe: «Li voʼone oy onoʼox kuʼun kʼalal livokʼe».+

29 Jaʼ yuʼun, ta ora noʼox valopat sutik li viniketik ti chakʼbeik xa ox svokol kʼalal oy kʼusi tsjakʼbeike; jech xtok, xiʼ li komandante yuʼun soltaroetik kʼalal laj yaʼi ti jaʼ jroma vinike xchiʼuk ta skoj ti la xchuk ta kadenae.+

30 Vaʼun, li ta yokʼomale, oy ta yoʼonton tskʼan tsnaʼ lek ti kʼu yuʼun chtikʼbat smul yuʼun li judaetike, la slokʼes xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo stsob sbaik li bankilal paleetik xchiʼuk skotol li Sanedrine. Vaʼun, laj yikʼ yalel tal li Pabloe xchiʼuk te la svaʼan ta oʼlol ti bu oyike.+

23 Xi laj yal Pablo kʼalal tukʼ skʼeloj batel li Sanedrine: «Viniketik, ermanoetik, sak-o tajek jol koʼonton kakʼoj jba ta stojolal Dios+ kʼalal to li avie». 2 Kʼalal laj yaʼi mero bankilal pale Ananias taje, laj yalbe mantal li buchʼutik te nopol vaʼalik ta stojolal ti akʼo xtʼaxbeik ta majel yee. 3 Vaʼun, xi albat yuʼun li Pabloe: «Jaʼ ta xtʼaxot ta majel stuk li Diose, pakʼbal na* ti bonbil ta sake. ¿Mi chotolot chachapanun jech kʼuchaʼal chal Mantal avaloje, pe ti muʼyuk chachʼun li kʼusi chal Mantal ta skoj ti chavakʼun ta majele?». 4 Xi laj yalik li buchʼutik te nopol vaʼalike: «¿Mi yuʼun chachopol kʼopoj ta stojolal li mero bankilal pale yuʼun Diose?». 5 Xi laj yal li Pabloe: «Ermanoetik, yuʼun mu jnaʼ mi jaʼ mero bankilal pale. Yuʼun xi tsʼibabile: ‹Mu xuʼ xachopol kʼopoj ta stojolal junuk ajvalil li ta alumale›».+

6 Kʼalal laj yakʼ venta Pablo ti jaʼ jvokʼ jsaduseoetik xchiʼuk ti jaʼ jvokʼ jfariseoetike, xi laj yalbe li Sanedrine: «Viniketik, ermanoetik, jfariseoun, xnichʼonun jfariseo.+ Yakal chkichʼ chapanel ta skoj ti jchʼunoj ti chchaʼkuxi li animaetike». 7 Ta skoj ti jech laj yale, mu jmojuk kʼusi lik snopik li jfariseoetik xchiʼuk li jsaduseoetike, vaʼun la xchʼak sba li epal krixchanoetike. 8 Yuʼun li jsaduseoetike chalik ti chʼabal la chaʼkuxesele, ti chʼabal la anjel xchiʼuk ti chʼabal la kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele, yan li jfariseoetike xchʼunojik* skotol li kʼusitik taje.+ 9 Jech oxal, tsots lik kʼop, vaʼun vaʼi jayvoʼuk jchanubtasvanejetik ta mantal ti jaʼ sviniktak jfariseoetike, tsots likik ta vulajetel, xi laj yalike: «Muʼyuk kʼusi chopol la jtabekutik li vinik liʼe. ¿Pe mi kʼoponat yuʼun jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel o mi yuʼun kʼoponat yuʼun jun anjel une?».+ 10 Vaʼun, kʼalal laj yil ti tsatsaj batel li skʼopike, xiʼ li komandante yuʼun soltaroetik ti smilik li Pabloe; jaʼ yuʼun laj yalbe mantal soltaroetik ti akʼo xyalik talel sventa xjochik lokʼel ta stojolal li krixchanoetike xchiʼuk ti akʼo yikʼik batel ta nail soltaroe.

11 Pe li ta akʼobaltik ta yokʼomale, te la svaʼan sba Kajvaltik ta xokon li Pabloe xchiʼuk xi laj yale: «¡Tsotsuk avoʼonton!+ Yuʼun jech kʼuchaʼal lek tsʼakal yakal chaval batel jkʼoplal ta Jerusalene, jaʼ jech skʼan xaval batel jkʼoplal ta Roma xtok».+

12 Pe lik snop skʼopik li judaetik kʼalal sakub osile, laj yakʼ yeik ti muʼyuk la bu chveʼik xchiʼuk ti muʼyuk la kʼusi chuchʼik jaʼ to la mi la smilik li Pabloe, mi muʼyuk la bu kʼot ta pasel yuʼunike, chopoluk la kʼusi xkʼot ta pasel ta stojolalik. 13 Te van mas ta 40 ta voʼ viniketik ti jech la snop skʼopike; 14 vaʼun batik ta stojolal bankilal paleetik xchiʼuk ta stojolal moletik, xi laj yalike: «Laj xa kakʼ kekutik ta melel ti chopoluk kʼusi xkʼot ta pasel ta jtojolalkutik mi liveʼkutik jsetʼuk* mi muʼyuk to bu jmilojkutik li Pabloe. 15 Jaʼ yuʼun, li voʼoxuk xchiʼuk li Sanedrine skʼan xavalbeik li komandante yuʼun soltaroetik ti akʼo yikʼboxuk yalel tal sventa chakʼelbeik mas skʼoplal yilel li kʼusitik spasoje. Vaʼun, chapalunkutik xa sventa ta jmilkutik kʼalal mu to chnopaj tale».

16 Pe laj yaʼi li yol xvix* Pablo ti yakal tsnopik ti oy bu ta nakʼal* tsmalaik ta bee, vaʼun och batel li ta nail soltaroe, bat yalbe li Pabloe. 17 Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel jun bankilal soltaro li Pabloe xchiʼuk xi laj yalbee: «Ikʼo batel ta stojolal komandante yuʼun soltaroetik li kerem liʼe, yuʼun oy kʼusi chalbe». 18 Jaʼ yuʼun, la snit xchiʼuk laj yikʼ batel ta stojolal li komandante yuʼun soltaroetike, xi laj yale: «La stakun ta ikʼel li Pablo ti jaʼ jun jchukele xchiʼuk laj yalbun ti akʼo tal kakʼ ta atojolal li kerem liʼe, yuʼun oy kʼusi chalbot». 19 Nitat batel yuʼun li komandante yuʼun soltaroetike xchiʼuk laj yikʼ batel ti bu stuk oyike, xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi ti chakʼan chavalbune?». 20 Xi laj yale: «Laj xa snop judaetik ti ta la xalboxuk ti akʼo xavikʼ yalel Pablo ta stojolal Sanedrin li okʼome, yuʼun la tskʼan tskʼelbeik mas skʼoplal yilel li kʼusitik spasoje.+ 21 Pe mu me xachʼun li kʼusitik chalike, yuʼun mas ta 40 ta voʼ sviniktakik te nakʼal* tsmalaik ta be, laj yakʼ yeik ti muʼyuk la bu chveʼik xchiʼuk ti muʼyuk la kʼusi chuchʼik jaʼ to la mi la smilike;+ vaʼun te xa chapalik, smalaojik ti akʼo xavakʼ permisoe». 22 Jech oxal, li komandante yuʼun soltaroetike laj yakʼ batuk li kerem kʼalal xi xa ox laj yalbee: «Mu me buchʼu xavalbe li kʼusi laj avalbune».

23 Vaʼun, la stak ta ikʼel chaʼvoʼ bankilal soltaroetik xchiʼuk xi laj yalbee: «Chapanik chib sien soltaroetik, 70 ta voʼ jkajlejetik ta kaʼ xchiʼuk chib sien j-akʼlansaetik sventa chbatik kʼalal to ta Sesarea li ta yoxibal ora* akʼobale. 24 Chapanik kaʼetik xtok sventa xkaji batel li Pablo yoʼ lekuk chabibil xbat avuʼunik ta stojolal li ajvalil Felikse». 25 Jech xtok, la stsʼiba jlik karta ti xi chale:

26 «Lek ichʼbilot ta mukʼ, ajvalil Feliks, voʼon Klaudio Lisiasun: ¡chabanukot! 27 Laj yichʼ tsakel yuʼun judaetik li vinik liʼe xchiʼuk tsmilik xa ox, pe ta anil noʼox libat xchiʼuk kajsoltarotak sventa la jkolta lokʼel,+ yuʼun laj kaʼi ti jaʼ jroma vinike.+ 28 Ta skoj ti ta jkʼan ta jnaʼ kʼu yuʼun oy smul chalike, laj kikʼbeik batel ta stojolal li Sanedrin yuʼunike.+ 29 Vaʼun, laj kil ti tikʼbil smul ta sventa kʼusitik chal li Mantal yuʼunike,+ pe mi jsetʼuk* oy smul ti sta-o xchame o ti xichʼ chukele. 30 Pe ta skoj ti laj kaʼi ti oy kʼusi snopoj tskʼan tspasbeik li vinike,+ jaʼ yuʼun ta ora noʼox ta jtakbot batel, jech xtok, chkalbe mantal li jtikʼmuliletik ti akʼo te bat yalik ta atojolal kʼusi ti smule».

31 Jaʼ yuʼun, laj yikʼik batel Pablo+ li soltaroetik jech kʼuchaʼal albatik mantale, vaʼun ta akʼobaltik laj yikʼik batel ta Antipatris. 32 Jaʼ yuʼun, li ta yokʼomale, stuk xa noʼox akʼat batuk Pablo xchiʼuk li jkajlejetik ta kaʼe, pe li yan soltaroetike sutik batel ta nail soltaro. 33 Ochik ta Sesarea li jkajlejetik ta kaʼe xchiʼuk laj yakʼbeik karta li ajvalile, jech xtok, la svaʼanik ta stojolal ajvalil li Pabloe. 34 Vaʼun, la skʼel li kartae xchiʼuk la sjakʼ bu slumal, jaʼ yuʼun laj yaʼi ti te likem ta Silisiae.+ 35 Xi laj yale: «Mi vul li buchʼutik tstikʼik amule, chkaʼibot lek li kʼusi chavale».+ Vaʼun, laj yal mantal ti akʼo to xchabiik li ta spasob mantal ajvalil Erodese.

24 Kʼalal echʼ xa ox voʼob kʼakʼale, yal talel li mero bankilal pale Ananiase+ xchiʼuk jayvoʼuk moletik xchiʼuk jun jkʼopojel* ti jaʼ sbi Tertuloe, vaʼun lik yalbeik smul Pablo ta stojolal li ajvalile.+ 2 Kʼalal takat ta ikʼele, xi lik stikʼ mulil li Tertuloe:

«Jaʼ ta atojolal ti xkuxet noʼox koʼontonkutike xchiʼuk ta skoj ti lek xanaʼ skʼelel li kʼusitike, lek kʼusitik kʼotem ta pasel liʼ ta jteklume, 3 ajvalil Feliks, voʼot ti lek ichʼbilot ta mukʼe, kolaval tajek, yuʼun ta kʼusiuk noʼox ora xchiʼuk ta buyuk noʼox jnaʼojkutik li kʼusitik taje. 4 Pe sventa mu jchʼaykutik jal avoʼontone, ta jkʼanbot ta slekil yutsil avoʼonton ti akʼo xachikintabunkutik jlikeluke. 5 Yuʼun laj kakʼkutik venta ti tsokbe sjol krixchanoetik li vinik liʼe+ xchiʼuk jaʼ tslikes ti tstoy sbaik+ ta stojolal ajvalil li judaetik ta spʼejel balumile xchiʼuk jaʼ jolil yuʼun li jvokʼ jnasaretal krixchanoetike.+ 6 Jech xtok, la sokbe skʼoplal li temploe, jaʼ yuʼun la jtsakutik.+ 7* —— 8 Mi la akʼel atuke, te chavakʼ venta skotol li smul chkalkutike».

9 La stikʼ sbaik ek li judaetike, yuʼun jamal chalik ti melel la li kʼusitik taje. 10 Xi la stakʼ Pablo kʼalal la spas senya ta sjol li ajvalil ti akʼo xkʼopoje:

«Jnaʼoj ti ep xa jabil ti jaʼ jchapanvanejot yuʼun li jteklum liʼe, ta slekil koʼonton chikʼopoj sventa ta jpak jkʼoplal,+ 11 xuʼ xajakʼ aʼyej atuk ti oy to noʼox ta 12 kʼakʼal ti limuy batel ta Jerusalen sventa xkichʼ ta mukʼ li Diose;+ 12 pe muʼyuk yakal ta jsaʼ kʼop ta templo la staikun xchiʼuk muʼyuk bu xvochlajet* kuʼun krixchanoetik ta snail tsobobbailetik o li ta sjunul jteklume. 13 Jech xtok, mu xuʼ xalboxuk ti jaʼ melel li jmul stikʼojbeikun avie. 14 Pe jamal chkalbot ta sventa li be jtamoj ti jaʼ jun achʼ relijion chalbeike, ti kʼu yelan yakalun ta spasel chʼul abtelal ta stojolal li Dios yuʼun jmoltotake,+ jaʼ ti jchʼunoj skotol kʼusitik chal li ta Mantale xchiʼuk li kʼusitik tsʼibabil yuʼun J-alkʼopetike.+ 15 Jech xtok, jpatoj koʼonton* ta stojolal Dios ti chchaʼkuxiik+ li buchʼutik tukʼike xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk tukʼike,+ jech kʼuchaʼal spatoj yoʼonton* li krixchanoetik liʼ eke. 16 Ta skoj taje, ta melel kakʼojbe-o yipal sventa sakuk-o jol koʼonton* ta stojolal Dios xchiʼuk ta stojolal krixchanoetik.+ 17 Jaʼ yuʼun, kʼalal ep xa ox jabil echʼe, tal kakʼ matanal takʼin*+ ta stojolal li jlumale xchiʼuk tal kakʼ matanal ta stojolal Dios. 18 Kʼalal yakalun spasel taje, sakubtasbilun la staikun ta templo jech kʼuchaʼal chal li Mantale,+ muʼyuk xitsopet xchiʼuk epal krixchanoetik xchiʼuk muʼyuk bu yakal ta jsaʼ kʼop. Pe oy te jayvoʼ judaetik ti likemik ta yosilal Asiae 19 skʼan liʼ oyik jechuk ta atojolal sventa tstikʼik jmul mi yuʼun ta melel oy kʼusi chopol chilik ta jtojolale.+ 20 O mi moʼoje, jaʼ akʼo yal stukik li buchʼutik liʼ oyike, mi yuʼun oy kʼusi chopol la stabeikun kʼalal livaʼi ta stojolal Sanedrine 21 o mi jaʼ van ta skoj ti xi tsots laj kal kʼalal te vaʼalun ta stojolalike: ‹¡Li avie, yakal chkichʼ chapanel ta skoj ti jchʼunoj ti chchaʼkuxi li animaetike!›».+

22 Vaʼun, ta skoj ti lek xojtikin Feliks li kʼusitik kʼotem ta pasel ta sventa li Be*+ taje, laj yalbe li viniketik ti jaʼ to tskʼelbe skʼoplal ta tsʼakale, xi laj yalbee: «Jaʼ to ta jnop kʼusi ta jpas ta sventa akʼopik mi yal xa ox talel li Lisias ti jaʼ komandante yuʼun soltaroetike». 23 Vaʼun, laj yalbe mantal li bankilal soltaroetik ti akʼo yichʼ chabiel lek ta chukinab li vinike, pe ti akʼo skoltaik jutuke xchiʼuk ti mu spajesbeik li yamigotak sventa ch-akʼbat li kʼusitik chtun yuʼune.

24 Kʼalal echʼ xa ox jayib kʼakʼale, tal Feliks xchiʼuk yajnil ti Drusila sbi ti jaʼ juda antse, vaʼun la stak ta ikʼel li Pabloe xchiʼuk laj yaʼibe kʼalal laj yalbe smelolal ti kʼusi smakoj li xchʼunel Kristo Jesuse.+ 25 Pe li Pabloe lik yalbe skʼoplal li tukʼilale, li pajesejbaile xchiʼuk li chapanel ti poʼot xa ta xtale,+ kʼalal laj yaʼi Feliks taje, xiʼ xchiʼuk xi laj yale: «Jaʼ lek batan to, te ta jtakot ta ikʼel yan velta mi xuʼ kuʼune». 26 Jech xtok, tsmala mi ch-akʼbat takʼin yuʼun li Pabloe. Jaʼ yuʼun, nopolik noʼox tstakilan ta ikʼel xchiʼuk chchiʼin ta loʼil. 27 Pe kʼalal echʼ xa ox chib jabile, li Porsio Festoe jaʼ kom ta xkʼexol li Felikse; pe ta skoj ti tskʼan lek ch-ilat yuʼun judaetik li Felikse,+ te tikʼil laj yikta komel ta chukel li Pabloe.

25 Jaʼ yuʼun, kʼalal kʼot xa ox ta lum xchiʼuk kʼalal laj xa ox yichʼ yabtel li Festoe,+ li ta yoxibal kʼakʼale, muy batel ta Jerusalen, te lik batel ta Sesarea; 2 jech oxal lik stikʼbeik smul Pablo+ li bankilal paleetik xchiʼuk li viniketik ti tsots skʼoplal yuʼun judaetike. Vaʼun, lik skʼanbeik vokol Festo 3 ti akʼo xkoltaatike, yuʼun tskʼanik* ti akʼo xtakbatik talel ta Jerusalen li Pabloe, pe li stukike ta mukul ox tsmakik ta be sventa tsmilik.+ 4 Pe laj yal Festo ti akʼo to yichʼ chukel ta Sesarea li Pabloe xchiʼuk ti poʼot xa sut batel te li stuk eke. 5 Xi laj yale: «Jaʼ yuʼun, li buchʼutik oy yabtel avuʼunike, chiʼinikun yalel, vaʼun tikʼbeik smul mi ta melel oy kʼusi chopol spasoj li vinike».+

6 Kʼalal echʼ xa ox van vaxakib o lajuneb kʼakʼal te oyike, yal batel ta Sesarea. Li ta yokʼomale, choti ta chapanobbail, vaʼun laj yal mantal ti akʼo yikʼik talel li Pabloe. 7 Kʼalal och batele, li judaetik yalemik talel ta Jerusalene la sjoyobtaik xchiʼuk lik stikʼbeik epal tsatsal muliletik, pe chʼabal sprevailtak yuʼunik.+

8 Pe xi la spak skʼoplal li Pabloe: «Mi jsetʼuk* bu jsaʼoj jmul ta stojolal li Mantal yuʼun judaetike, ta stojolal li temploe xchiʼuk ta stojolal li Sesare».+ 9 Pe ta skoj ti tskʼan lek ch-ilat yuʼun judaetik li Festoe,+ xi la stakʼbe li Pabloe: «¿Mi chakʼan chamuy batel ta Jerusalen sventa chavichʼ chapanel ta sventa li kʼusitik taje?». 10 Xi laj yal li Pabloe: «Liʼ oyun ta chapanobbail yuʼun Sesar ti bu skʼan xkichʼ chapanele. Jech kʼuchaʼal yakal chavakʼ venta eke, mi jsetʼuk* kʼusi chopol jpasojbe li judaetike. 11 Pe mi jpaschoplejalune xchiʼuk mi oy kʼusi jpasoj ti jta-o xkichʼ milele,+ muʼyuk ta jkʼan vokol ti akʼo mu xkichʼ milele; pe mi chʼabal sprevailtak li jmul stikʼojbeikun li viniketike, chʼabal buchʼu oy sderecho sventa chakʼun ta stojolalik. ¡Akʼo xchapanun li Sesare!».+ 12 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj xa ox skʼopon jtsop jtojobtasvanejetik li Festoe, xi la stakʼe: «Ta stojolal Sesar chakʼan chapanel; jaʼ yuʼun ta stojolal Sesar chabat un chaʼa».

13 Kʼalal echʼ xa ox jayibuk kʼakʼale, kʼotik ta Sesarea li ajvalil Agripa xchiʼuk Berenise sventa tsvulaʼanik li Festo yoʼ chakʼik ta ilel ti chichʼik ta mukʼe. 14 Ta skoj ti ep xa ox kʼakʼal te jalijike, li Festoe laj yalbe ajvalil kʼu yelan xbat skʼoplal li Pabloe, xi laj yale:

«Oy jun vinik ti tikʼil iktaat komel ta chukel yuʼun li Felikse, 15 pe li bankilal paleetik xchiʼuk li moletik yuʼun judaetike laj yalbeik skʼoplal kʼalal li-ay ta Jerusalene,+ la skʼanik ti akʼo xichʼ kastigoe. 16 Pe laj kalbeik ti mu jechuk nopem xaʼi tspas jromaetik ti chakʼik ta kʼabal jun vinik jech kʼuchaʼal tskʼan stukik kʼalal muʼyuk to spakoj skʼoplal ta yeloval li buchʼutik chtikʼbat smule.+ 17 Jaʼ yuʼun, kʼalal vulik liʼe, muʼyuk bu ep kʼakʼal te jalijik, ta yokʼomal noʼox lichoti ta chapanobbail xchiʼuk laj kal mantal ti akʼo yikʼik tal li vinike. 18 Kʼalal vaʼi li jtikʼmuliletike, muʼyuk bu la stikʼbeik jtosuk smul ti toj chopol jech kʼuchaʼal jnopoj oxe.+ 19 Jaʼ noʼox tsvulilan sbaik xchiʼuk Pablo ta sventa li srelijionike*+ xchiʼuk ta stojolal jun vinik ti Jesus la sbi ti chamem xae, pe li Pabloe chal ti kuxule.+ 20 Kʼalal mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas ta sventa li kʼop taje, la jakʼbe mi tskʼan xbat ta Jerusalen sventa te chichʼ chapanel ta sventa li kʼusitik taje.+ 21 Pe kʼalal laj yal Pablo ti tskʼan akʼo to yichʼ chabiel ta chukel jaʼ to ti kʼusi chkʼot ta nopel yuʼun li Augustoe,*+ laj kal ti akʼo to stikʼik ta chukel jaʼ to mi la jtak batel ta stojolal Sesare».

22 Jaʼ yuʼun, li Agripae xi laj yalbe li Festoe: «Ta jkʼan ta xkaʼi kʼusi chal li vinike».+ Xi laj yale: «Okʼom chavaʼibe». 23 Jech oxal, li ta yokʼomale, lek tajek smeltsanoj sbaik talel li Agripa xchiʼuk Berenisee, vaʼun koʼol ochik ta pasob mantal xchiʼuk li komandanteetik yuʼun soltaroetike xchiʼuk li viniketik ti tsots yabtelik ta jteklume. Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yal mantal li Festoe, laj yikʼik talel li Pabloe. 24 Vaʼun, xi laj yal li Festoe: «Ajvalil Agripa xchiʼuk voʼoxuk ti liʼ tsobolutike, x-avlajet skotol judaetik tskʼanbeikun ti mu la sta-o ti chkuxi li vinik liʼ akʼelojike, jech la skʼanik ta Jerusalen xchiʼuk liʼe.+ 25 Pe li voʼone laj kakʼ venta ti chʼabal kʼusi spasoj jsetʼuk* ti sta-o xichʼ milele.+ Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yal ti tskʼan chapanel ta stojolal Augusto li vinike, la jtak batel. 26 Pe mu jnaʼ kʼusi xuʼ jtsʼibabe batel Kajval* ta sventa li vinik liʼe. Jaʼ yuʼun, laj kikʼ talel ta atojolal akotolik, pe mas ta atojolal voʼot, ajvalil Agripa, sventa oy xa kʼusi xuʼ jtsʼiba mi laj yichʼ kʼelbel skʼoplale. 27 Yuʼun chʼabal smelolal chkaʼi ti ta jtak batel jun jchukel ti muʼyuk bu chichʼ albel kʼusitik smule».

26 Li Agripae+ xi laj yalbe li Pabloe: «Xuʼ xakʼopoj sventa xapak akʼoplal». Vaʼun, la syeʼ skʼob li Pabloe xchiʼuk xi lik yal sventa tspak skʼoplale:

2 «Ajvalil Agripa, ta skotol ti kʼu yelan stikʼojbeikun jmul li judaetike,+ ximuyubaj ti jaʼ ta atojolal ti tal jpak jkʼoplal avi kʼakʼale, 3 pe mas ximuyubaj ta skoj ti xanabe lek skʼoplal li kʼusitik nopem xaʼiik spasel li judaetike xchiʼuk ti xanaʼ lek ti kʼusitik tsvulilan-o sbaike. Jaʼ yuʼun, ta jkʼanbot vokol ti oyuk smalael avuʼun sventa xavaʼibun li kʼusitik chkale.

4 »Ti kʼu yelan jkuxlejal ta jkeremal ta jlumal* xchiʼuk li ta Jerusalene snaʼojik lek skotol li judaetik+ 5 ti xojtikinikun xa onoʼoxe. Mi tskʼan chalike, xuʼ xalik ti jech likuxi talel kʼuchaʼal jun jfariseoe,+ jaʼunkutik jvokʼ ti tsots skʼoplal kilojkutik li jrelijionkutike.+ 6 Pe li avi une, ta skoj li spatobil oʼontonal albilik onoʼox chkʼot ta pasel yuʼun Dios li jmoltotaktike,+ liʼ vaʼalun ta chapanobbaile; 7 li 12 ta vokʼ nitilulal kuʼuntike tskʼan tskʼelik chkʼot ta pasel li kʼusi albil onoʼoxe, tspasilanik chʼul abtelal ta kʼakʼal akʼobal. Li spatobil oʼontonal taje, ajvalil, jaʼ ta skoj ti tstikʼik-o jmul li judaetike.+

8 »¿Kʼu yuʼun mu chʼunbaj chavaʼiik ti chchaʼkuxes animaetik li Diose? 9 Li voʼone jnopoj ox lek ti skʼan xikontrainvan ta jyalel ta sventa li sbi Jnasaretal Jesuse. 10 Taje jaʼ li kʼusi la jpas ta Jerusalene, jaʼ yuʼun ep la jtikʼan ta chukel li buchʼutik chʼule,+ yuʼun laj kichʼ tsots kabtel yuʼun li bankilal paleetike.+ Vaʼun, laj kakʼ ke ek kʼalal chichʼik xa milele. 11 Nopajtik noʼox laj kakʼbeik kastigo ta snail tsobobbailetik, ta jkʼan ta jsujik ta persa ti akʼo yiktaik li kʼusitik xchʼunojike; vaʼun ta skoj ti batsʼi ilinemun tajek ta stojolalike, ay to kakʼbe svokolik xtok li buchʼutik oyik ta namal lumetike.

12 »Jaʼ yuʼun, libat ta Damasko, laj kichʼ akʼbel tsots kabtel xchiʼuk oy kʼusi bat jpas yuʼun li bankilal paleetike. 13 Ajvalil, kʼalal ta oʼlol kʼakʼal xa oxe, te laj kil lus ta be ti xojobaj tajek yalel tal ta vinajel ta joylejal xchiʼuk ta sjoylejal li buchʼutik xchiʼinojikun batele, mas to tsots xojobal kʼuchaʼal li kʼakʼale.+ 14 Vaʼun, laj kaʼi yechʼomal eil ti xi chalbun ta ebreo kʼop kʼalal yalemunkutik xa ox ta lume: ‹Saulo, Saulo, ¿kʼu yuʼun yakal chakontrainun? Yakal chavil avokol atuk kʼalal chalikvan ta tekʼel kʼuchaʼal jkot j-abtel vakax ti tslikbe ta tekʼel li xvachʼ yajvale›. 15 Pe xi laj kale: ‹¿Buchʼuot, Kajval?›. Xi laj yal li Kajvaltike: ‹Voʼon Jesusun, voʼon ti yakal chakontrainune. 16 Pe vaʼlan, yuʼun ti laj kakʼ jba ta ilel ta atojolale jaʼ sventa ta jtʼujot kʼuchaʼal jun jtunel xchiʼuk kʼuchaʼal jun testigo sventa li kʼusitik aviloj xae xchiʼuk li kʼusitik chkakʼ avil ta jpase;+ 17 ta jkoltaot ta stojolal li jteklum liʼe xchiʼuk ta stojolal li yan lumetike, jaʼ te ti bu ta jtakot batele,+ 18 sventa chajambe satik,+ sventa xlokʼik tal ta ikʼal osil+ yoʼ xtalik li ta sakil osile+ xchiʼuk ti xkolik lokʼel ta skʼob Satanas+ yoʼ xilbeik yabtel li Diose, sventa spasbat perton li smulike+ xchiʼuk ti sta xrextoik* xchiʼuk li buchʼutik chʼultajesbilik ta skoj ti chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta jtojolale›.

19 »Jaʼ yuʼun, ajvalil Agripa, muʼyuk bu la jtoy jba ta stojolal li kʼusi laj kil ti lik talel ta vinajele, 20 yuʼun jaʼ laj kalbeik baʼyel li buchʼutik te ta Damaskoe,+ laje ta Jerusalen,+ laje ta skotol yosilal Judea xchiʼuk ta stojolal jyanlumetik laj kal batel li aʼyej ti akʼo sutes yoʼontonike xchiʼuk ti akʼo sutikuk talel ta stojolal li Diose, ti akʼo yakʼ ta ilel ta yabtelik ti sutesoj xa yoʼontonike.+ 21 Taje jaʼ ta skoj ti la stsakikun ta templo li judaetike xchiʼuk ti tskʼan ox tsmilikune.+ 22 Pe ta skoj ti la skoltaun Diose, jech-o yakal chkal batel mantal ta bikʼit ta mukʼ, maʼuk ti yan-o kʼusi chkal batele, jaʼ noʼox chkal li kʼusitik laj yal J-alkʼopetik xchiʼuk li kʼusi laj yal Moises ti chkʼot onoʼox ta pasele:+ 23 ti ta onoʼox xil svokol li Kristoe+ xchiʼuk ta skoj ti jaʼ baʼyel chichʼ chaʼkuxesele,+ ta onoʼox xalbe batel skʼoplal sakil osil li judaetike xchiʼuk li jyanlumetike».+

24 Vaʼun, kʼalal jech yakal chal Pablo sventa tspak skʼoplale, xi tsots laj yal li Festoe: «¡Chlik achuvaj chkil, Pablo! ¡Jaʼ chlik-o achuvaj li kʼusitik ep achanojbe skʼoplale!». 25 Pe xi la stakʼ li Pabloe: «Ajvalil Festo, voʼot ti lek ichʼbilot ta mukʼe, muʼyuk bu chlik jchuvaj, yuʼun melel li kʼusitik chkale xchiʼuk oy lek srasonal. 26 Ta melel, li ajvalil ti lek jamal ta jkʼopone snaʼoj lek li kʼusitik taje; jnaʼoj lek ti chakʼ venta skotol li kʼusitik taje, yuʼun maʼuk ta mukul laj yichʼ pasel jtosuk li kʼusitik taje.+ 27 Ajvalil Agripa, ¿mi achʼunoj li kʼusi laj yal J-alkʼopetike? Jnaʼoj ti achʼunoje». 28 Pe xi laj yalbe Pablo li Agripae: «Mu ta sjaliluk chipas avuʼun ta yajtsʼaklom Kristo yaʼel». 29 Vaʼun, xi laj yal li Pabloe: «Ta jkʼanbe Dios ti kʼotuk noʼox ta pasel ta orae o mi moʼoje, ta jelavel to, pe maʼuk noʼox voʼot, akʼo jech xkʼot ta pasel ta stojolal skotol li buchʼutik chaʼibeikun avie, ti jechuk akʼo xkʼotik ta yajtsʼaklom Kristo jech kʼuchaʼal voʼone, jaʼ noʼoxe mu jechuk xkʼot ta stojolalik jech kʼuchaʼal chukulun ta kadenae».

30 Jech oxal, vaʼi li ajvalil Agripae, jaʼ jech la spas ek li Festo xchiʼuk li Berenisee xchiʼuk li viniketik te chotajtik xchiʼukike. 31 Pe xi chloʼilajik batel ta jujuntal kʼalal lokʼik batele: «Li vinik liʼe muʼyuk kʼusi spasoj ti sta-o xichʼ milele o ti sta-o chukel ta kadenae».+ 32 Vaʼun, xi laj yalbe Festo li Agripae: «Laj yichʼ koltael jechuk li vinik ti muʼyukuk bu la skʼan xichʼ chapanel ta stojolal Sesare».+

27 Vaʼun, ta skoj ti laj yichʼ nopel ti chitakatkutik batel ta varko sventa chibatkutik ta Italiae,+ li Pablo xchiʼuk li yan jchukeletike laj yichʼik akʼel ta skʼob Julio ti jaʼ bankilal soltaroe, ti jaʼ jun li ta jtsop soltaroetik yuʼun Augustoe. 2 Limuykutik batel ta varko ti te likem talel ta Adramitio ti yuʼun xa chtots batel sventa chbat ta tiʼtiʼ nab ta yosilal Asiae, vaʼun libatkutik li ta varkoe; te xchiʼinojunkutik batel li Aristarko+ ti jaʼ jmasedonia vinik ti te likem ta Tesalonikae. 3 Likʼotkutik ta Sidon li ta yokʼomale, li Julioe ta slekil yoʼonton la xkʼuxubin li Pabloe xchiʼuk laj yakʼ batuk ti bu oy yamigotak sventa chkʼelate.

4 Laje, te li-ochkutik batel ta varko sventa chibatkutik ta stsʼel Chipre sventa te ta jnakʼ* jbakutik, yuʼun tsnetʼunkutik sutel li ikʼe; 5 vaʼun la jtuchʼkutik batel yutil nab ta Silisia xchiʼuk ta Panfilia, te likʼotkutik ta skotleb varko ta Mira ta Lisia. 6 Jech oxal, li bankilal soltaroe te la sta jkot varko ti likem talel ta Alejandria ti chbat ta Italiae, laj yakʼ muykunkutik. 7 Kʼalal oy xa ox jayib kʼakʼal kʼunkʼun libatkutik ta varko xchiʼuk ti vokol likʼotkutik ta Knido ta skoj ti chujunkutik tajek li ikʼe, libatkutik ta stsʼel Kreta ti bu nopol yiloj Salmon sventa te ta jnakʼ* jbakutike, 8 pe vokol laj kaʼikutik kʼalal li-echʼkutik batel ta tiʼtiʼ nabe, vaʼun likʼotkutik ti bu Alakʼ sba Skotleb Varko sbie, te nopol xil li jteklum Laseae.

9 Jal xa ox jelav, jaʼ yuʼun toj xibal xa sba li xanbal ta varkoe xchiʼuk echʼem xa ox xtok li spasel ayuno* ta Skʼakʼalil Stael Pertone,+ jaʼ yuʼun xi pʼijubtasvan li Pabloe: 10 «Viniketik, chkile ta jta jvokoltik li ta xanbale xchiʼuk oy kʼusi ep chlaj kuʼuntik, yuʼun maʼuk noʼox chlaj li varko xchiʼuk li yikatse, yuʼun te tsakal jkʼoplaltik ek». 11 Pe muʼyuk bu la stsak ta venta kʼusi yakal chal Pablo li bankilal soltaroe, jaʼ la stsak ta venta li kʼusi chal li jtsʼotvarko xchiʼuk li yajval varkoe. 12 Vaʼun, ta skoj ti muʼyuk lek li skotleb varko sventa te ch-echʼ kuʼunkutik inviernoe,* ep laj yalik ti akʼo xi-ochkutik batel ta varko sventa jkʼelkutik mi xuʼ ti te x-echʼ kuʼunkutik ta Fenise li inviernoe, taje jaʼ jun skotleb varko ta Kreta ti skʼeloj batel noreste xchiʼuk surestee.

13 Kʼalal lik talel kʼunil ikʼ ta sure, la snopik ti xuʼ xkʼotik ti bu tskʼan chbatike, jaʼ yuʼun la skil muyel li s-anklaike, vaʼun lik batikuk ta tiʼtiʼ nab ta Kreta. 14 Ta jlikel noʼoxe, tal tsatsal ikʼ ti euroakilon* sbie, tsots kʼot ta Kreta. 15 Vaʼun, tsots majat li varkoe, muʼyuk bu kuch yuʼun li ikʼe, jaʼ yuʼun kʼalal laj kilkutik ti mu xa xuʼ kuʼunkutike, laj kakʼ akʼo xujunkutik batel li ikʼe. 16 Laje, libatkutik ta lum joyol ta nab ti Kauda sbi sventa te ta jnakʼ* jbakutike xchiʼuk kʼajomal xa tsak kuʼunkutik li kanova ti te oy ta chak varko ti yichʼoj talel li varkoe. 17 Kʼalal laj xa ox jchechkutik muyele, oy kʼusi la stunesik sventa chpechʼbeik xchʼut li varkoe; ta skoj ti xiʼik mi te matsʼal chkʼot li ta jiʼtik* ta tiʼ nab Sirtee,* la syalesik li pokʼe, vaʼun jech lixujatkutik batel ta ikʼ. 18 Ta skoj ti tsyukʼilanunkutik tajek li tsatsal ikʼaloʼe, la xyochbeik yikats varko li ta yokʼomale; 19 xchiʼuk li ta yoxibal kʼakʼale, ta skʼob xa stukik la sjipik yalel li yabtejebtak varkoe.

20 Kʼalal jal muʼyuk bu vinaj li kʼakʼal xchiʼuk li kʼanaletike xchiʼuk ti la smajunkutik li tsatsal ikʼaloʼe, la jnopkutik ti mu xa bu chikolkutik-oe. 21 Kʼalal jalij xa ox tajek ti muʼyuk xveʼike, vaʼi ta oʼlol li Pabloe xchiʼuk xi laj yale: «Viniketik, la achʼunik jechuk kʼalal la jpʼijubtasoxuke, muʼyuk la-ochik talel ta varko jechuk li ta Kretae xchiʼuk muʼyuk bu laj kil jvokoltik xchiʼuk muʼyuk bu xchʼay li kʼusitik jechuke.+ 22 Pe li avie, chkalboxuk ti kuxetuk avoʼontonike, yuʼun muʼyuk buchʼu chcham junukal avuʼunik, jaʼ noʼox chlaj li varkoe. 23 Yuʼun li ta akʼobal naxe, li Dios ti jaʼ yuʼunune xchiʼuk ti ta jpas chʼul abtelal ta stojolale la stak talel jun yaj-anjel+ 24 xchiʼuk xi laj yale: ‹Mu me xaxiʼ, Pablo, yuʼun persa onoʼox chbat avaʼan aba ta stojolal Sesar,+ jech xtok, li Diose tskolta skotol li buchʼutik te achiʼuk ta varkoe›. 25 Jaʼ yuʼun, viniketik, kuxetuk avoʼontonik, yuʼun jchʼunojbe Dios ti jaʼ jech tajek chkʼot ta pasel jech kʼuchaʼal laj kichʼ albele. 26 Pe jaʼ noʼoxe persa te matsʼal chkʼot li jvarkotik ta jun lum joyol ta nabe».+

27 Vaʼun, oy xa ox ta 14 akʼobal ti jecheʼ te xital xibatkutik ta nab ta Adriae. Li ta oʼlol akʼobale, li j-abteletik ta varkoe lik yakʼik venta ti chnopajik xa ta jun balumile. 28 Jaʼ yuʼun, lik spʼisik kʼu snatil li nabe, vaʼun 20 ta jov* snatil la staik; jaʼ yuʼun libatkutik to kʼuk snatil xchiʼuk lik spʼisik yan velta, vaʼun 15 ta jov* xa snatil la staik. 29 Ta skoj ti chiʼik mi oy bu matsʼal xikʼotkutik ta tontike, la sjipik yalel chanib ankla ti te oy ta chak varkoe xchiʼuk tskʼanik xa tajek ti akʼo sakubuk osile. 30 Pe li j-abteletik ta varkoe tskʼan ox chjatavik lokʼel ta varko. Jaʼ yuʼun, yakal tsyalesik ta nab li kanovae, xi laj yalike: «Chbat jyaleskutik li anklaetik ti te oy ta sjol varkoe». 31 Kʼalal laj yakʼ venta Pablo taje, xi laj yalbe li bankilal soltaroe xchiʼuk li soltaroetike: «Mi muʼyuk bu chkomik ta varko li viniketik liʼe, mu xakolik li voʼoxuke».+ 32 Vaʼun, la xtuchʼbeik yakʼiltak kanova li soltaroetike, jech te pʼaj* yalel yuʼunik.

33 Vaʼun, kʼalal jutuk xa skʼan sakub osile, li Pabloe lik yalbe skotolik ti akʼo veʼikuke, xi laj yale: «Avie, oy xa ta 14 kʼakʼal ti liʼ noʼox amalaojik tajek mi oy kʼusi chkʼot ta pasele, jech xtok, muʼyuk bu veʼemoxuk jutebuk. 34 Jaʼ yuʼun, chkalboxuk ti xaveʼik jutebuk sventa lekuk oyoxuke, yuʼun muʼyuk buchʼu ta xchʼay jpʼejuk stsotsil sjol avuʼunik». 35 La stsak jun pan kʼalal laj xa ox yal taje, te skʼelojik la stojbe ta vokol Dios, vaʼun la xut* xchiʼuk lik sveʼ. 36 Xkuxet likel yoʼonton skotolik, jaʼ yuʼun lik veʼikuk ek. 37 Oyunkutik 276 ta voʼ ta jkotolkutik li ta varkoe. 38 Vaʼun, lik xyochbeik yikats varko kʼalal noj xa ox xchʼutik ta veʼele, la stenik yalel ta nab li trigoe.+

39 Mu xojtikinik bu balumilal oyik kʼalal sakub osile,+ pe la staik ta kʼelel jun kʼob nab ti jiʼtik* stiʼile, vaʼun la snop te chbat xchiʼuk svarkoik mi xuʼ yuʼunike. 40 Jaʼ yuʼun, pʼaj* yalel yuʼunik ta nab li ankla kʼalal la xtuchʼbeik li yakʼiltake xchiʼuk la xyochbeik xtok li xchukobiltak xlechuobil voʼ yuʼun li varkoe, vaʼun kʼalal laj xa ox smuyesik li bikʼit pokʼe, jaʼ koltaatik batel sventa chkʼotik ta tiʼ nab. 41 Kʼalal te kʼotik ta jiʼtik* ti te tokol ta yut nabe, te matsʼal kʼot li varkoe, vaʼun pajkʼuj yalel li sjole, te matsʼal kom-o, lik vokʼuk li chak varko ta skoj ti xyukʼlajet tajek li nabe.+ 42 Li kʼusi kʼot ta nopel yuʼunik li soltaroetike jaʼ ti tsmilik skotol li jchukeletik yoʼ mu ta nuxuk xjatavik lokʼele. 43 Pe oy ta yoʼonton akʼo xkol Pablo li bankilal soltaroe, jaʼ yuʼun la spajes li kʼusi tskʼan tspasike. Xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo sjip sbaik yalel ta nab ti buchʼutik xtojobik ta nux yoʼ xkʼotik baʼyel ta tiʼ nabe, 44 ti te la chtalik li yantik eke, akʼo la kajiikuk batel ta tenelteʼ o akʼo la stunesik li sjepelul varkoe. Jech oxal, kuxul kʼot skotolik ta tiʼ nab.+

28 Kʼalal kuxul likʼotkutike, laj kaʼikutik ti Malta sbi li lum joyol ta nabe.+ 2 Vaʼun, li krixchanoetik ti ta yan-o skʼopike* solel laj yakʼik ta ilel slekil yoʼontonik. Jaʼ yuʼun, la stsanik kʼokʼ xchiʼuk ta slekil yoʼontonik lek la xchʼamunkutik ta skoj ti yakal chakʼ voʼ xchiʼuk ti oy sike. 3 Pe kʼalal la stsob jkʼech vachʼ li Pablo xchiʼuk kʼalal la stikʼ ta kʼokʼe, lokʼ tal jkot kiletel chon ta skoj li xkʼixnal kʼokʼe, vaʼun tibat skʼob xchiʼuk te jokʼol kom. 4 Kʼalal laj yakʼik venta ti te jokʼol jkot venenoal chon ta skʼob Pablo li krixchanoetik ti yan-o skʼopike, xi lik yalbe sbaik ta jujuntale: «Jaʼ jmilvanej ta melel li vinike, akʼo mi kuxul lokʼ talel li ta nabe, muʼyuk bu ch-akʼat kuxiuk yuʼun li Tukʼilale».* 5 Vaʼun, la slilin ta kʼokʼ li chone xchiʼuk muʼyuk kʼusi pasbat. 6 Pe la smalaik mi tsitub o mi chcham ta ora. Kʼalal jal xa ox tajek la smalaik xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chopol kʼot ta pasele, la sjel li kʼusi tsnopike, jech oxal lik yalik ti jaʼ jun diose.

7 Vaʼun, ti bu oyunkutike oy te nopol yosiltak li vinik mas tsots skʼoplal li ta lum joyol ta nabe, Publio sbi; jaʼ yuʼun lek la xchʼamunkutik xchiʼuk laj yakʼ vaykunkutik oxib kʼakʼal ta sna. 8 Te puchʼul ta tem* li stot Publioe, yuʼun ip ta kʼokʼ xchiʼuk tsakbil ta simnakʼal,* jech oxal och batel Pablo ti bu oye xchiʼuk la spas orasion, la skajan skʼob ta stojolal, vaʼun la xpoxta.+ 9 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, li yan jnaklejetik li ta lum joyol ta nab ti ipik eke tal skʼelik xchiʼuk laj yichʼik poxtael ek.+ 10 Laj yichʼunkutik ta mukʼ kʼalal laj yichʼik talel ep matanaletike, jech xtok, laj yakʼbunkutik li kʼusitik chtun kuʼunkutik kʼalal chibatkutik xa ox ta varkoe.

11 Kʼalal echʼ xa ox oxib ue, limuykutik ta jkot varko ti te slokʼol Xnichʼnab Seus ta sjole. Likem talel ta Alejandria li varko taje xchiʼuk te echʼ yuʼunik invierno* li ta lum joyol ta nabe. 12 Te lipajkutik oxib kʼakʼal kʼalal likʼotkutik ta skotleb varko ta Sirakusae. 13 Te li-echʼkutik batel ta stiʼiltak, vaʼun likʼotkutik ta Rejio. Li ta yokʼomale, lik talel ikʼ ta sur, li ta xchibal kʼakʼale, likʼotkutik ta Puteoli. 14 Te la jtakutik ermanoetik xchiʼuk la skʼanbunkutik vokol ti akʼo jchiʼinkutik vukubuk kʼakʼale; vaʼun jaʼ jech libatkutik ta Roma. 15 Kʼalal laj yaʼi li ermanoetik ti te oyunkutike, tal snupunkutik ta be ta Chʼivit Apio xchiʼuk ta Oxib Na.* Kʼalal la sta ta ilel ermanoetik li Pabloe, la stojbe ta vokol Dios xchiʼuk tsatsub-o yoʼonton.+ 16 Vaʼun, kʼalal li-ochkutik ta Romae, jaʼ xa noʼox chabiat yuʼun jun soltaro ti bu chvay li Pabloe.

17 Kʼalal echʼ xa ox oxib kʼakʼale, la stak ta ikʼel viniketik li Pabloe, jaʼ li buchʼutik tsots skʼoplalik ta stojolal judaetike. Xi laj yalbe kʼalal tsobolik xa oxe: «Viniketik, ermanoetik, akʼo mi muʼyuk kʼusi chopol la jpasbe li jteklume xchiʼuk akʼo mi muʼyuk la jkontrain li kʼusi nopem xaʼiik spasel li jmoltotaktike,+ laj kichʼ akʼel kʼuchaʼal jun jchukel ta skʼob jromaetik ta Jerusalen.+ 18 Kʼalal la skʼelik lek kʼusitik jpasoj li buchʼutik taje,+ oy ox ta yoʼontonik tskoltaikun, yuʼun muʼyuk jsetʼuk* jmul ti jta-o xkichʼ milele.+ 19 Pe ta skoj ti muʼyuk lek laj yaʼiik li judaetike, la jkʼan chapanel ta stojolal Sesar,+ pe maʼuk sventa ta jtikʼbe jtosuk smul li jlumale. 20 Jaʼ yuʼun, la jtakoxuk ta ikʼel sventa ta jkʼoponoxuk, yuʼun laj kichʼ chukel ta kadena ta skoj li spatobil yoʼonton Israele».+ 21 Xi laj yalbeike: «Muʼyuk bu kichʼojkutik jlikuk karta ti likem tal ta Judeae, jech xtok, mu jpʼeluk kʼusi chopol yalojik ta atojolal li ermanoetik ti te likemik talele. 22 Pe lek onoʼox mi chkaʼikutik ta ave atuk li kʼusi chanope,+ yuʼun jnaʼojkutik ti chopol chichʼ albel skʼoplal ta buyuk noʼox li achʼ relijion taje».+

23 Vaʼun, la sabeik skʼakʼalil sventa tstsob sbaik junuk kʼakʼal, jech oxal ep tajek talik ti bu chvaye. Jaʼ yuʼun, lik yalbe smelolal, lek tsʼakal lik yalbe skʼoplal Ajvalilal* yuʼun Dios yoʼ chakʼbe xchʼunik ta sventa li Jesuse,+ la stunes li Smantal Moises+ xchiʼuk li kʼusi yaloj J-alkʼopetike,+ la slikes ta sob kʼalal to ta bat kʼakʼal. 24 Li jlome la xchʼunik li kʼusitik laj yale; pe li jlome muʼyuk. 25 Jaʼ yuʼun, ta skoj ti jelel kʼusi tsnopike, xi xa noʼox laj yal Pablo kʼalal chbatik xa oxe:

«Laj yalbe xa onoʼox skʼoplal atot ameʼik ta stojolal Isaias li chʼul espiritue, 26 xi laj yale: ‹Batan li ta jteklum liʼe xchiʼuk xi xavalbee: «Chavaʼiik yilel, pe muʼyuk bu chavaʼibeik smelolal. Chakʼelik yilel, pe mu xavilbeik smelolal.+ 27 Yuʼun tsatsubem xa yoʼonton li jteklum liʼe, li kʼusi chaʼiike mu xchʼunik; yalel smakoj xchikinik xchiʼuk smakoj satik sventa mu kʼusi xilik-o batel ta satik xchiʼuk ti mu kʼusi xaʼiik li ta xchikinike xchiʼuk mi jaʼuk xaʼibeik smelolal ta yoʼontonik, jech oxal mu sutik tal ta jtojolal sventa jpoxtaik»›.+ 28 Jaʼ yuʼun, naʼik ti pojelal chakʼ Dios liʼe laj xa yichʼ takel batel ta stojolal jyanlumetik;+ li stukike chchikintaik».+ 29* ——

30 Jaʼ yuʼun, te kom chib jabil li ta na bu tslokʼe+ xchiʼuk te chchʼam ta slekil yoʼonton skotol li buchʼu chkʼotik ta vulaʼale, 31 chalbe skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios xchiʼuk lek jamal* chalbe skʼoplal ta sventa li Kajvaltik Jesukristo kʼalal chchanubtasvane,+ muʼyuk kʼusi chmakat.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

O «kʼalal to ta stiʼiltak balumil».

O «ti oy tajek ta yoʼontone».

O «tsʼuje».

O «jat ta oʼlol».

Kʼelo Apendise A5.

Jaʼ xkaltik, jech laj yichʼ ilel kʼuchaʼal li 11 ta voʼ jtakboletike.

O «ta jkʼop jtuktik ti bu vokʼemutike».

Jaʼ li buchʼutik ochemik xa ta srelijion judaetike.

O «achʼ vino».

Jaʼ xkaltik, te van ta baluneb ora ta sob.

O «chʼayil».

O «u».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O jaʼ van skʼoplal «yakʼiltak».

Literal «ta keloval».

Kʼelo Apendise A5.

O «Adese», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.

O «yeloval asate».

O «Adese», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O «chakʼbe sbaik li kʼusitik oy yuʼunike».

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

Kʼelo Apendise A5.

Jaʼ xkaltik, te van ta oxib ora ta bat kʼakʼal.

O «matanal ta xkʼuxul oʼontonal».

O «matanal ta xkʼuxul oʼontonal».

O «matanal ta xkʼuxul oʼontonal».

O «Skristoe».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Li ta griego kʼope jaʼ psykje. Kʼelo Glosario, psykje.

O «tsots yoʼontonik».

O «ti jutuk noʼox chanunajemike», jaʼ xkaltik, ti muʼyuk chanunajemik li ta chanob vun yuʼun jrabietike; maʼuk skʼan xal ti mu snaʼik skʼelel o stsʼibael vune.

O «jutebuk».

O «senyaile».

O «x-avlajetik».

Kʼelo Apendise A5.

O «li Skristoe».

Kʼelo Apendise A5.

O «spasik orasion ta sjunul yoʼontonike».

Kʼelo Apendise A5.

O «kamiya».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Kʼelo Apendise A5.

O «ta jpets teʼe».

O «smajik».

O «li antsetik ti chamem smalalik».

O «vukvoʼ viniketik ti lek ch-albat skʼoplalike».

Jaʼ li buchʼutik ochemik xa ta srelijion judaetike.

O «X-avlajet».

O «jnopkʼop; j-epalkʼop».

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

O jaʼ van skʼoplal «li Isaake jaʼ jech la spasbe».

O «moltotiletik».

O «sat tsʼunobil».

Literal «laj yichʼ akʼbel xchuʼ».

O «tal ta yoʼonton».

O «chbat skʼel».

O «xloklun; xpulpun».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O «jnopkʼop; j-epalkʼop».

O «yip jkuxlejale». Li ta griego kʼope jaʼ pneuma.

Kʼelo Apendise A5.

Literal «vay ta lajelal».

O jaʼ van skʼoplal «ta jun jteklum ta».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, kapon.

Jaʼ jech chalbeik li meʼ ajvaliletik ta Etiopiae.

O «xanaʼ».

Muʼyuk te chvinaj ta jlom voʼneal vunetik li versikulo liʼe, yuʼun muʼyuk te li ta Tsʼibetik laj yakʼ ta naʼel Diose. Kʼelo Apendise A3.

Kʼelo Apendise A5.

Li be taje jaʼ skʼoplal li xkuxlejal yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk li chanubtaseletike.

O «jutebuk».

O «jutebuk».

Literal «chchuk ta kadena».

O «xvaruxal; smerioal; solil».

Literal «chukul xikʼanan».

Literal «xlokʼ x-och noʼox».

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

Kʼelo Apendise A5.

O «svayebe».

O «avayebe».

Li biil Dorkas ta griego kʼop xchiʼuk li Tabita ta arameo kʼope jaʼ skʼan xal ‹gasela›.

O «kʼuʼiletik ti tslapik ta sba».

Jaʼ li buchʼu sbainoj o ti tspas ta mantal sien soltaroe.

Jtsop soltaroetik ta Roma ti jaʼik vakib sien soltaroetike.

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

Jaʼ xkaltik, te van ta oxib ora ta bat kʼakʼal.

Jaʼ xkaltik, te van ta oʼloltik batel kʼakʼal.

Kʼelo Glosario, ibal sba.

O «snijan sba ta stojolal».

Jaʼ xkaltik, te van ta oxib ora ta bat kʼakʼal.

Kʼelo Apendise A5.

O «ta jpets teʼ».

O «Li buchʼutik tukʼ yoʼontonik».

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

O «laj yut sbaik xchiʼuk».

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Literal «tsʼijil komik».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, levadura.

O «oy ta yoʼonton chikʼ lokʼel sventa chchapan ta yeloval».

Kʼelo Apendise A5.

O «Chuko lek li achʼute».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O «x-avlajetik».

Literal «li skuarto».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, ayuno.

O «yajkoltavanejik».

Jaʼ jun ajvalil ta yosilal Roma.

Jaʼ onoʼox li Bar-Jesus ti laj yichʼ albel skʼoplal ta versikulo 6.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

O «ta stsatsal skʼob».

O «spukulalik; sparteik».

Literal «li ajvaliletik».

O «ta jpets teʼe».

O «tun sventa spas kʼusi tskʼan yoʼonton».

Jaʼ li buchʼutik ochemik xa ta srelijion judaetike.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O «slumal».

Kʼelo Apendise A5.

O «jutebuk».

O «koronaetik».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Kʼelo Glosario, ayuno.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

O «yaxibalna; sna».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

O «Jech oxal, chkal noʼoxe».

Li ta griego kʼope jaʼ porneia. Kʼelo Glosario, mulivajel.

O «li kʼusi milbil ti muʼyuk lokʼesbil xchʼichʼele».

O «li kʼusi milbil ti muʼyuk lokʼesbil xchʼichʼele».

Li ta griego kʼope jaʼ porneia. Kʼelo Glosario, mulivajel.

O «Te me xakʼel abaik».

Muʼyuk te chvinaj ta jlom voʼneal vunetik li versikulo liʼe, yuʼun muʼyuk te li ta Tsʼibetik laj yakʼ ta naʼel Diose. Kʼelo Apendise A3.

Kʼelo Apendise A5.

O jaʼ van skʼoplal «Persa chijsut batel».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

O «echʼ xtuchʼik».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Kʼelo Glosario, latsʼob teʼ.

O «xniknun».

Kʼelo Apendise A5.

O «Laj yakʼbunkutik nukul».

O «avlajetel».

O «ti te oyik ta vulaʼale».

O «mas oy ta avoʼontonik li mantale».

O «chijnik».

O «snitilulalutik».

O «snitilulalutik».

O «te chrasonaj xchiʼukik».

Jaʼ xkaltik, li ta snail tsobobbaile.

Jaʼ jun ajvalil ta yosilal Roma.

O «jutebuk».

Kʼelo Apendise A5.

Yaʼeluke, muy batel ta Jerusalen.

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Li be taje jaʼ skʼoplal li xkuxlejal yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk li chanubtaseletike.

Kʼelo Apendise A5.

Li be taje jaʼ skʼoplal li xkuxlejal yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk li chanubtaseletike.

O «tsʼuj».

Jaʼ li ajvaliletik ta yosilal Romae.

O «x-avlajet».

O «avlajetele».

Literal «li ta osiletik taje».

Kʼelo Glosario, levadura.

O «tsʼuj».

O «avlajetel».

Literal «la xut li pane».

O «li kʼusitik lekike».

O «tstijbun koʼonton».

O «mi jutebuk sbalil chkil».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

O «skotol li kʼusi tskʼan yoʼonton».

Li loboe xkoʼolajtik kʼuchaʼal okʼil.

O «butsʼik; tsʼutsʼunik».

O «surtokʼob».

Literal «tojol tsebetik».

O «ti chakʼunibtasik li koʼontone».

Literal «tsʼijil likomkutik».

Kʼelo Apendise A5.

Kʼelo Glosario, sirkunsision.

O «li kʼusi milbil ti muʼyuk lokʼesbil xchʼichʼele».

Li ta griego kʼope jaʼ porneia. Kʼelo Glosario, mulivajel.

O «X-avlajet».

Li be taje jaʼ skʼoplal li xkuxlejal yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk li chanubtaseletike.

O «xkakʼbeik nukul».

Literal «malbel xchʼichʼel».

O «lum».

O «akʼbel nukul».

O «xakʼbeik nukule».

O «jnaklej ta Roma».

O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».

O «jamal chalik».

O «jutebuk».

O «yixlel».

O «mukul».

O «mukul».

Jaʼ xkaltik, te van ta baluneb ora ta akʼobaltik.

O «jutebuk».

O «abogado».

Muʼyuk te chvinaj ta jlom voʼneal vunetik li versikulo liʼe, yuʼun muʼyuk te li ta Tsʼibetik laj yakʼ ta naʼel Diose. Kʼelo Apendise A3.

O «x-avlajet».

Literal «oy spatobil koʼonton».

Literal «oy spatobil yoʼonton».

O «muʼyukuk-o jmul».

O «matanal ta xkʼuxul oʼontonal»

Li be taje jaʼ skʼoplal li xkuxlejal yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk li chanubtaseletike.

Literal «xvokoletik».

O «jutebuk».

O «jutebuk».

O «ti kʼu yelan chichʼik ta mukʼ li sdiosike».

Taje jaʼ jech chichʼ albel jun ajvalil ta Roma.

O «jutebuk».

Li jpʼel kʼop «Kajval» xie jaʼ skʼoplal li mukʼta ajvalil ta Romae.

O «ta stojolal jchiʼiltak»

O «spukulalik; sparteik».

O «jmuk».

O «jmuk».

Kʼelo Glosario, ayuno.

Jaʼ xkaltik, yorail siktik.

Jaʼ xkaltik, li ikʼ chlik tal ta norestee.

O «jmuk».

O «yiʼtik».

Kʼelo Glosario, Sirte.

Te van 36 metrouk. Kʼelo Apendise B14.

Te van 27 metrouk. Kʼelo Apendise B14.

O «tsʼuj».

O «la xetʼ; la svokʼ».

O «yiʼtik».

O «tsʼuj».

O «yiʼtik».

O «ti te noʼox nakajtike».

Li ta griego kʼope jaʼ dike. Jaʼ van skʼoplal li meʼ dios sventa tukʼilal ti chichʼik ta mukʼe o jaʼ noʼox skʼoplal li tukʼilale.

O «vayebal».

O «tsakbil ta chʼichʼ».

Jaʼ xkaltik, yorail siktik.

Literal «ta Oxib Taverna».

O «jutebuk».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Muʼyuk te chvinaj ta jlom voʼneal vunetik li versikulo liʼe, yuʼun muʼyuk te li ta Tsʼibetik laj yakʼ ta naʼel Diose. Kʼelo Apendise A3.

O «tsots lek yoʼonton».

    Vunetik ta tsotsil (2001-2025)
    Lokʼan
    Ochan
    • Tsotsil
    • Tako batel
    • Ti kʼu yelan chak'ane
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ti kʼutik yelan xuʼ xichʼ tunesele
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Ochan
    Tako batel