¿MI OY VAN BUCHʼU LA SPAS?
Toj tsots skʼoplal li hormona sventa lekuk noʼox oy li jbekʼtaltike
Sventa lek x˗abtej li jbekʼtaltike, oy kʼu yepal chtun yuʼun electrolitos li jchʼichʼeltike, jech kʼuchaʼal li kalsioe. Pe jujun kʼakʼal chjel ti kʼu yepal chlaj yuʼun electrolitos li jchʼichʼeltike. ¿Kʼu yelan ch˗abtej li jbekʼtaltik sventa jechuk˗o yepal electrolitos li ta jchʼichʼeltike?
Li jbekʼtaltike jaʼ tskʼel kʼu yepal chtun yuʼun electrolitos, jaʼ te ch˗ayan tal ta jbekʼtaltik li hormonae, te tskʼej xchiʼuk jaʼ tspuk batel ta jchʼichʼeltik. Li hormonae jaʼ tskʼel ti kʼu yelan ch˗abtej li jujutos kʼusi oy ta jbekʼtaltike. Akʼo mi juteb tajek li hormonae, ep kʼusi xuʼ spas ta jbekʼtaltik. Jech kʼuchaʼal chal li Encyclopedia Britannicae, ti kʼu yelan tspuk sba echʼel ta jchʼichʼeltik li hormonae «maʼuk ta jech noʼox tspuk sba, yuʼun snaʼoj kʼu yepal xchiʼuk bakʼin tspuk sba batel».
Jech kʼuchaʼal liʼe, jkʼeltik kʼu yelan ch˗abtej li glándulas paratiroides ti oy chanibe xchiʼuk ti jaʼ jech smukʼtikil kʼuchaʼal jpʼej arose. Li glándulas taje te oy ta yut jnukʼtik xchiʼuk jaʼ chaʼi ti kʼu yepal oy skalsioal jchʼichʼeltike.
Kʼalal chjutukaj tajek li kalsio ta jbekʼtaltike, li paratiroidese ta anil tslokʼes jun hormona sventa xbat ta jbakiltik. Mi kʼot xa ox ta jbakiltik li hormona taje, li jbakiltike tslokʼes talel mas kalsio sventa xbat ta jchʼichʼeltik. Li hormona taje jaʼ tspajes xtok li jrinyontik sventa mu xa slokʼes mas kalsio li ta jchʼichʼeltike. Jech xtok, jaʼ chalbe li jbikiltik ti akʼo stsob talel mas kalsio ta jveʼeltike.
Pe kʼalal toj ep xa kalsio li ta jchʼichʼeltik xtok une, li tiroidese jaʼ xa tslokʼes jun hormona ek sventa xbat ta jbakiltik, vaʼun jaʼ xa te tstsob li kalsioe. Li hormona taj xtoke chalbe jrinyontik sventa xchijik xchiʼuk ti akʼo xchʼayik batel mi toj ep xa skalsioale.
Chib noʼox skʼelobil laj kalbetik skʼoplal, yuʼun oy to mas ta 100 hormona ti jaʼ chtun sventa lekuk noʼox x˗abtej li kʼusi oy ta jbekʼtaltike.
¿Kʼusi chanop? Ti kʼu yelan ch˗abtej li hormona sventa lekuk noʼox oy li jbekʼtaltike, ¿mi ta jech noʼox kʼataj talel o mi oy buchʼu la spas?