Xcholetuk xaval batel li mantale

SVENTA lek xcholet xaval batele, skʼan anaʼojuk xa kʼusi chakʼan chkʼot ta pasel yuʼun li apartee. ¿Mi jaʼ noʼox chakʼan chavalbe skʼoplal jtosuk li kʼusi jchʼunojtike, jtosuk jtalelaltik o ti kʼu yelan jkuxlejaltike? ¿Mi chavalbe sprevailtak ti melel li kʼusi chavale? ¿Mi jaʼ chavalbe skʼoplal ti oyuk sbalil xilik jtosuk kʼusie o ti oyuk kʼusi spasike? Sventa kʼupiluk sba xaʼiik li mantal chavale akʼo mi ep o mi jun noʼox li buchʼutik chaʼibote, skʼan xatsak ta venta kʼusi tsnopik ta sventa li kʼusi chavale xchiʼuk mi snaʼojbeik xa skʼoplal. Mi laje, lek xcholet xaval batel sventa xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta avoʼontone.

Li ta Echos 9:22 chal ti kʼalal la xchol mantal Saulo (Pablo) ta Damaskoe «mu xa snaʼ kʼusi tspas yuʼun li judaetik ti te nakalik ta Damasko kʼalal lek jamal chakʼbe ta ilel sprevail ti jaʼ Kristo li Jesuse». ¿Kʼuxi ti jamal laj yakʼ ta ilel li sprevaile? Ta mas tsʼakal kʼalal la xchol mantal ta Antiokia xchiʼuk ta Tesalonika li Pabloe, jaʼ la stsak ta venta ti xchʼunojik kʼusi chal ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼop li judaetike xchiʼuk chalik ti xchʼunojik ta stojolal li Mesiase. Laje chalbe skʼoplal jvokʼuk li Tsʼibetik ti te chalbe skʼoplal li Jesuse xchiʼuk ti la xchol mantale. Baʼyel chapta, vaʼun tskoʼoltas xchiʼuk li kʼusi la spas Jesuse. Laj une jamal chakʼ ta aʼiel ti jaʼ onoʼox Kristo o Mesias li Jesuse (Ech. 13:16-41; 17:2, 3). Mi lek xcholet chaval batel ek li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae, mas chkʼot ta yoʼonton avuʼun li krixchanoetike.

¿Kʼuxi xuʼ lekuk xcholet xkaltik batel? Ep kʼutik yelan xuʼ jpastik sventa lekuk xcholet xkaltik batel, xuʼ jtunestik jtoschaʼtosuk kʼalal chketʼes jpartetike. Kalbetik batel skʼoplal junchibuk.

Jcholtik lek li kʼusitik chkalbetik skʼoplale. Ta jujuvokʼ xapas, li jujuvokʼ taje jaʼuk akʼo skoltaot sventa xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta avoʼontone. Taje jaʼ van li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal ti chkoltaatik sventa xaʼibeik smelolal li stemaile o jaʼ chkakʼtik-o ta ilel ti melel li kʼusi chkaltike. Manchuk mi jmoj tsakal skʼoplal xchiʼuk li stemaile, xuʼ jtupʼtik lokʼel jlomuk. Jech xtok, sventa xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta koʼontontike, xuʼ to jtikʼtik yan mi sta-o chkiltik li buchʼu ta jchiʼintik ta loʼile.

Jkʼelbetik jun skʼelobil ti kʼuxi xuʼ jpastike. Xuʼ xi jpastik mi jaʼ chkalbetik skʼoplal li sbi Diose: 1) kʼu yuʼun tsots skʼoplal skʼan jnabetik li sbi Diose, 2) kʼusi sbi li Diose xchiʼuk 3) kʼuxi xuʼ xkichʼbetik ta mukʼ li sbie.

Li vunetik tslokʼes li «tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil» ti chtun kuʼuntik sventa jchanubtastik li krixchanoetike te chakʼ kiltik kʼuxi chchol batel li kʼusitik chalbe skʼoplale (Mat. 24:45). Ep ta tos temaetik chalbe skʼoplal yoʼ xakʼ venta kʼusi chchanubtasvan Vivlia li buchʼu chichʼ xa chanubtasele. Li jlom vunetik ti mas pimike, yichʼoj talel subtitulo ti chchʼak ta jayvokʼ li jujun kapituloe. Li jujun stemaile jaʼ chkoltaat sventa snaʼ kʼusi chalbe skʼoplal li ta yan kapitulo xtale xchiʼuk chkoltaat yoʼ xakʼ venta kʼusi chchanubtasvan li Vivliae.

Kʼusi chichʼ pasel xchiʼuk kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun. Jaʼ xuʼ skoltautik sventa lekuk xcholet li kʼusi chkaltik batele.

Jtunel mi jaʼ chavalbe smelolal kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼu oy kʼusi yakal tspase o ti tspas yaʼie. Li ta skapituloal 7 ta Proverbiose oy jun skʼelobil. Te chalbe skʼoplal jun kerem ti mu xichʼ spʼijile xchiʼuk «mu jʼechʼel snaʼ snopel», jaʼ xkaltik, li kʼusi chichʼ pasele ti te napʼal-o batel ta spat jun jchonbail ants xchiʼuk ti laj yil svokol ta mas tsʼakale, jaʼ xkaltik, li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune (Prov. 7:7).

Sventa xavakʼ ta ilel ti melel li kʼusi chavale, albo skʼoplal kʼusi chopol kʼotem ta stojolal li buchʼu mu xchʼunbe smantal Jeovae xchiʼuk kʼusi lek kʼotem ta stojolal li buchʼu yakʼoj ta yoʼonton xchʼunele. Ta skoj ti tijbat yoʼonton yuʼun Jeova li Moisese jech la spas ek kʼalal la xchiʼin ta loʼil li j-israeletik kʼalal skʼan toʼox x-ochik ta Albil Balumile (Deut., kap. 28).

Bakʼintik kʼalal chlik ketʼestik junuk mantale, mas lek ti xlik kaltik li kʼusi kʼot ta pasele, jaʼ xkaltik, li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune, laje xuʼ xkaltik ti kʼu yuʼun jech kʼot ta pasele, jaʼ xkaltik, li kʼusi chichʼ pasele. Ti vaʼ yelan chajelubtase chavalbe skʼoplal jtos vokolil xchiʼuk ti kʼuxi ta chapanele.

Alo jtosuk vokolil xchiʼuk kʼuxi ta chapanel. Li kʼusi van lek chaʼi li krixchanoetik kʼalal ta jcholbetik mantale, jaʼ mi ta jloʼiltatik li kʼusi tsvul-o yoʼontone xchiʼuk mi chkalbetik kʼuxi ta chapanele. Li vokolile xuʼ van jaʼ li kʼusi laj aval voʼote o li kʼusi laj yal li yajval nae.

Xuʼ jaʼ xavalbe skʼoplal ti chijmalube, ti chijchame, ti yan sba milbail o li kʼusitik muʼyuk tukʼ ti pukem xa tajeke. Ta skoj ti snaʼojik lek ti jech yakal chkʼotanuk ta pasele, mu xa persauk xavakʼ ta ilel sprevail ti jech ta melele. Jaʼ noʼox albo skʼoplal jtosuk li vokolile xchiʼuk alo li kʼusi chal Vivlia sventa xchapaje.

Bakʼintik xtoke xuʼ van staoj svokolik, vokol van chaʼiik ti muʼyuk snup xchiʼilik tstsʼites yalab xnichʼnabike, chat van yoʼontonik ta skoj jtosuk chamel o yiloj svokolik ta skoj ti oy buchʼu ch-utilanatike. Skʼan jchikintabetik lek kʼusi chal li yajval na sventa jnaʼtik lek kʼusi chkalbetik ti xuʼ xkoltaate. Li Vivliae ep kʼusitik chalbe skʼoplal ti xuʼ xkoltaat ta stsalel li vokoliletike, pe skʼan me xkichʼ jpʼijiltik. Skʼan oyuk noʼox spʼisol kʼusi chkaltik sventa xkoltaat li yajval nae. Albo lek skʼoplal mi chkoltaat sbatel osil, mi oy noʼox kʼuk sjalil chkoltaat o mi jaʼ noʼox skʼan stsʼik batel ta skoj ti muʼyuk xchapanobil liʼ ta mol balumile. Tʼujo lek kʼusi tekstoal chakʼelbe ta sventa li kʼusi snuptanoje. Yuʼun mi muʼyuk lek chatʼuje, xuʼ van mu sta-o chaʼi li yajval nae.

Lek xcholet chichʼ albel skʼoplal. Oy temaetik ti sta-o lek xcholet xkaltik batele. Li ta slivroal Exodoe te chalbe skʼoplal lajuntos vokoliletik ti xcholet chal batel ti kʼu yelan kʼot ta pasele. Ta kapitulo 11 ta Evreose, li jtakbol Pabloe laj yalbe skʼoplal viniketik xchiʼuk antsetik ti oy lek xchʼunel yoʼontonike, kʼalal lek xcholet laj yale, la stsak ta venta ti kʼusi skʼakʼalil kuxiike.

Mi lek xcholet chkaltik batel li kʼusitik kʼotemik ta pasel ta voʼnee, chkoltaatik sventa xaʼibeik lek smelolal ti kʼuxi laj kʼotanuk ta pasele. Jechuk me xcholet chkaltik batel li kʼusitik kʼotemik ta pasel ta voʼnee o mi jaʼ li kʼusi kʼotemik ta pasel ta jkʼakʼaliltike. O xuʼ jtunestik xchaʼtosal: ti lek xcholet chkaltik batele o ti chkaltik li kʼusi chichʼ pasel xchiʼuk kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune. Mi jaʼ chlik aval li kʼusi yaloj Vivlia ti muʼyuk to kʼotem ta pasele, lek me kʼun xachol batel sventa xaʼibeik lek smelolal xchiʼuk sventa xkom ta sjolik.

Kʼalal oy kʼusi lek xcholet ta jkʼan chkalbetik skʼoplale, mu persauk jlikestik ta slikebal. Bakʼintike mas lek mi te chlik avalbe skʼoplal ti bu mas labal sba ta aʼiele. Mi chavalbe skʼoplal sloʼil xkuxlejal junuk krixchanoe, xuʼ jaʼ te xlik aval kʼalal laj yil svokol ta skoj ti tukʼ chtun ta stojolal Diose. Mi oy xa ta yoʼonton tskʼan tsnaʼ li buchʼu chachiʼin ta loʼile, lek xcholet xlik avalbe skʼoplal ti kʼuxi kʼotanuk ta pasele.

Jaʼ noʼox alo ti bu mas sta-oe. Jaʼ noʼox alo ti bu mas sta-oe mu ventauk ti kʼu yelan chachol batele. Li stemail mantal chavetʼese jaʼ tskoltaot ta stʼujel li kʼusi chaval batele. Skʼan xatsak ta venta xtok li buchʼutik te chaʼibote. Yuʼun li jlome xuʼ van stabeik sbalil, pe li yane mu van stabeik sbalil. Jaʼ noʼox xaval li kʼusi tskoltaot sventa xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta avoʼontone. Yuʼun mi moʼoje, mu stabeik sbalil manchuk mi kʼupil sba li kʼusi chavale.

Kʼalal chachapan abae, xuʼ van ep kʼusitik chata ta saʼel ti jaʼ chalbe skʼoplal li stemail mantal chavetʼese. ¿Mi ep kʼusitik skʼan xatunes? Mu me xkʼot ta pasel kʼusi oy ta avoʼonton mi chchʼajubik-o ta skoj ti ep kʼusitik chavale. Mas xkom ta sjolik mi junchib noʼox kʼusi chaval ti tsotsik skʼoplale, jaʼ mu xkom ta sjolik mi ep kʼusi ta anil chavale. Taje maʼuk skʼan xal ti mu xa stakʼ xaval li kʼusitik kʼupilik sbae, jaʼ noʼox venta mi mu xkʼejpʼuj ta be li kʼusi oy ta avoʼonton chakʼan chkʼot ta pasele. Akʼo venta ti oy onoʼox kʼusi laj yichʼ tsʼibaele, pe ti muʼyuk xkʼejpʼuj ta be sloʼil li Markos 7:3 xchiʼuk 4; Juan 4:1 kʼalal ta 3, 7 kʼalal ta 9.

Mu me aniluk xlik ajel mi yan xa-o kʼusi chlik avalbe skʼoplale, sventa xaʼibeik to smelolal kʼuxi snitojbe sba skʼoplal li kʼusi chavale. Sventa lek stsak sba xchiʼuk li yan kʼusi chlik avalbe skʼoplale, skʼan xaval junuk orasion o jaypʼeluk kʼop ti snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li kʼusi chlik avale. Kʼalal yan xa-o kʼusi chlik yalik li ta yantik kʼope, chalik jaypʼeluk kʼop sventa snit sba li kʼusi laj xa yalik xchiʼuk li kʼusi chlik yalike.

Sventa xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta avoʼontone, jaʼ noʼox alo ti bu mas sta-oe xchiʼuk lek xcholet xaval batel.