Ebreos 11:1 | «Ti jech jchʼunojtic ti Diose, jnaʼojtic lec ti ta xquichʼtic ti cʼusi jmalaojtique»

«Li xchʼunel oʼontonale jaʼ ti oy kʼusi malabil chkʼot onoʼox ta pasel ta persae, jaʼ slekil vinajeb li kʼusitik onoʼox jaʼe akʼo mi mu xvinaj ta kʼelel» (Ebreos 11:1, Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ balumil).

«Ti jech jchʼunojtic ti Diose, jnaʼojtic lec ti ta xquichʼtic ti cʼusi jmalaojtique. Acʼo mi mu xquiltic, pero jbel scʼoplal ta xcʼot ta pasel» (Ebreos 11:1, Ti Achʼ Rextomento yuʼun ti Jesucristoe, ta skʼop Chamula).

Li kʼusi skʼan xal Ebreos 11:1

Li versikulo liʼe, lek jamal chalbe skʼoplal ta jpʼelchaʼpʼel noʼox kʼusi jaʼ li xchʼunel oʼontonale. Jech xtok, jamal chakʼ ta ilel ta Vivlia ti melel xchʼunel oʼontonale maʼuk noʼox ti oy kʼusi jchʼunojtike, oy to kʼusi yan skʼan xal.

«Li xchʼunel oʼontonale jaʼ ti oy kʼusi malabil chkʼot onoʼox ta pasel ta persae». Kʼalal laj yalbe skʼoplal «xchʼunel oʼontonal» li jtakbol Pablo ta Ebreos 11:1, la stunes jpʼel kʼop ta griego ti chakʼ ta aʼiel ti melele, ti xuʼ jpat-o koʼontontik li kʼusi chichʼ chʼunele xchiʼuk ti xuʼ jchʼuntik ti melel chkʼot ta pasele. Li melel xchʼunel oʼontonale, maʼuk noʼox ti oy kʼusi jchʼunojtike. Moʼoj, jaʼ ti «chkʼot onoʼox ta pasel ta persa» li kʼusi jmalaojtike. Li jpʼel kʼop ta griego ti laj yichʼ jelubtasel «chkʼot onoʼox ta pasel ta persae»,a xuʼ xi chichʼ jelubtasel xtoke: «Jlik vun ti chal ti jaʼ avuʼun li jtos kʼusie». Kʼalal oy kichʼojbetik lek svunal o s˗eskriturail jtosuk kʼusie, xuʼ xa jpat lek koʼontontik ti jaʼ xa kuʼuntike.

«Li xchʼunel oʼontonale jaʼ slekil vinajeb li kʼusitik onoʼox jaʼe akʼo mi mu xvinaj ta kʼelel». Li xchʼunel yoʼonton jun krixchanoe jaʼ to chlik ayanuk kʼalal oy lek sprevailtak yuʼune. Ta skoj li sprevailtak taje, li jun krixchanoe melel xa ta xil akʼo mi mu xil ta sat.

Stsʼak loʼil ta Ebreos 11:1

Li slivroal Ebreose jaʼ jun karta la stsʼiba jtakbol Pablo sventa li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel siglo ti te nakalik toʼox ta Jerusalen xchiʼuk ta spat xokon jteklume. Li ta jvokʼ skarta liʼe, li Pabloe chal ti tsots skʼoplal ti oyuk xchʼunel koʼontontike. Xi jun skʼelobile: «Muʼyuk lek chilutik Dios mi chʼabal xchʼunel koʼontontike, yuʼun li buchʼu chnopaj ta stojolal Diose skʼan xchʼun ti oye xchiʼuk ti ch˗akʼbat smotonik li buchʼutik ta sjunul yoʼonton tsaʼike» (Ebreos 11:6). Kʼalal laj xa ox yalbe skʼoplal kʼusi skʼan xal li xchʼunel koʼontontik Ebreos 11:1, li Pabloe lik yalbe skʼoplal viniketik xchiʼuk antsetik ti laj yakʼik ta ilel li xchʼunel yoʼontonike. Chal xtok, ti jaʼo laj yakʼik ta ilel kʼalal la spasik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose (Ebreos 11:4-38).