Қийин вақитларда Йәһваға тайиниң

1, 2. а) Бизниң вәзийитимиз Йерусалимға қайтип кәлгән йәһудийларниң вәзийитигә немиси билән охшайду? ә) Йәһудийлар дуч кәлгән бәзи қийинчилиқларни ейтип бериң («Һагай, Зәкәрия вә Әзраниң замани» намлиқ рамкиға қараң.)

СИЗ бәзидә келәчәк һәққидә ғәм-әндишә қиламсиз? Бәлким, хизмитиңиздин айрилип қалғансиз вә аилиңизни қандақ бақимән дәп әнсириватқансиз. Турақсиз сәясий вәзийәт, зиянкәшлик яки вәз қилишимизға қарши чиққучилар сәвәплик аилиңизниң бехәтәрлиги үчүн ғәм-әндишә қилишиңиз мүмкин. Мошу қийинчилиқларниң биригә дуч келиватамсиз? Әгәр шундақ болса, қедимий Исраил хәлқи охшаш қийинчилиқларға дуч кәлгәндә, Йәһва Худа уларға қандақ ярдәм бәргәнлигини муһакимә қилиш сизгә илһам бериду.

² Өмүр бойи Бабилда яшиған исраилларға яхши турмуш шараитлирини ташлап, анчә яхши билмәйдиған зиминға меңиш үчүн күчлүк етиқат керәк еди. Улар Йерусалимға кәлгәндә, узун өтмәй ихтисадий қийинчилиқларға дуч келип, аилилирини беқиш қийин болди. Униңдин башқа, улар хошна хәлиқләрниң қаршилиғиға учриған. Шуңа, бәзилиригә Йәһваниң ибадәтханисини қайта ясаш ишиға пүтүнләй тиришип хизмәт қилиши қийин болған. Миладидин бурун 520-жили Йәһва Худа Һагай вә Зәкәрия пәйғәмбәрләрни әвәтти. Улар хәлиққә илһам-мәдәт берип, шу ишни қайтидин қизғинлиқ билән қилишиға ярдәм бәргән (Һагай 1:1; Зәк. 1:1). Һазир көрүмизки, бу пәйғәмбәрләрниң хизмити үнүмлүк болған. Тәхминән 50 жилдин кейин Йерусалимға қайтип кәлгән йәһудийлар йәнә илһам-мәдәткә муһтаҗ болған. Язмиларни көчүрүп көпәйткүчи Әзра шу чағда Бабилдин Йерусалимға қайтип келип, Худа хәлқини пак ибадәтни һаятида биринчи орунға қоюшқа илһамландурған (Әзра 7:1, 6).

3. Биз қандақ соалларни муһакимә қилимиз? (Пәнд-нәсиһәтләр 22:19)

³ Һагай вә Зәкәрия йәткүзгән бәшарәтләр Худа хәлқигә қаршилиқларға қаримай, давамлиқ Худаға тайинишиға ярдәм бәргән. Бүгүнки күндиму бу бәшарәтләр бизгә қийинчилиқларға қаримай, Йәһва Худа ярдәм беридиғанлиғиға давамлиқ ишәнч қилишимизға ярдәм берәләйду (Пәнд-нәсиһәтләр 22:19ни оқуң). Һагай билән Зәкәрия ейтқан хәвәрни вә Әзраниң мисалини муһакимә қилғанда, мошу соалларға җавап тапалаймиз: Өз жутиға қайтип кәлгән йәһудийларға түрлүк қийинчилиқлар қандақ тәсир қилған? Биз қийинчилиқларға дуч кәлгәндә, немә үчүн Худаниң ирадисини һаятимизда давамлиқ биринчи орунға қоюшимиз керәк? Қийин пәйтләрдә Йәһваға болған ишәнчимизни техиму күчәйтиш үчүн немә қилалаймиз?

ҚИЙИНЧИЛИҚЛАР ТҮПӘЙЛИ ЙӘҺУДИЙЛАР ҚИЗҒИНЛИҒИНИ ПӘСӘЙТТИ

4, 5. Йәһудийларниң қурулуш ишидики қизғинлиғи немә үчүн пәсәйгән болуши мүмкин?

⁴ Жутиға қайтқан йәһудийлар үчүн Йерусалимда нурғун ишлар бар еди. Улар тезла Йәһваға қурбанлиқ суписини қайта ясап, ибадәтханиниң һул-асасини салған (Әзра 3:1—3, 10). Амма уларниң дәсләпки қизғинлиғи узун өтмәйла совуп кәткән. Чүнки ибадәтхана қурулушидин башқа, улар өй селип, деханчилиқ қилиши һәмдә аилисини беқиши керәк еди (Әзра 2:68, 70). Буниңдин башқа, улар дүшмәнләрниң қаршилиғиға учриған. Дүшмәнләр уларниң ибадәтханини қайта ясаш ишини тохтитишни планлиған еди (Әзра 4:1—5).

⁵ Жутиға қайтип кәлгән йәһудийлар турақсиз ихтисадий вә сәясий вәзийәтниң тәсиригә учриған. Шу чағда улар яшайдиған зимин Парс империясигә тәвә болған. Миладидин илгирики 530-жили Парс падишаси Қорәш вапат болғандин кейин, униң тәхтигә Камбиз исимлиқ киши олтарған. Кейин у Мисирни бойсундуруш үчүн қошун башлап, һәрбий һуҗумға атланған. Униң әскәрлири Мисирға қарап кетиватқанда исраиллардин йемәклик, су вә пана сорап, уларға техиму көп қийинчилиқларни елип кәлгән болуши мүмкин. Камбизниң тәхтигә варислиқ қилған Дариусниң дәсләпки пәйтлиридә Парс империясидә қозғилаң болуп, сәясий турақсизлиқ дайим болуп турған. Мошу әһвал сәвәвидин, жутиға қайтқан нурғун йәһудийларниң өз аилисини беқиш тоғрилиқ ғәм-әндишә қилғанлиғи сөзсиз. Шуңа, бәзи йәһудийлар Йәһваниң ибадәтханисини қайта ясаш үчүн мувапиқ пәйт әмәс дәп ойлиған (Һагай 1:2).

6. Зәкәрия 4:6, 7-айәтләргә бенаән, йәһудийлар йәнә қандақ қийинчилиққа дуч кәлгән вә Зәкәрия уларни қандақ илһамландурған?

⁶ Зәкәрия 4:6, 7ни оқуң. Ихтисадий қийинчилиқ вә сәясий турақсиз вәзийәткә дуч келипла қалмай, йәһудийлар йәнә зиянкәшликкә учриған. Миладидин илгирики 522-жили дүшмәнләр йәһудийларниң ибадәтханисини қайта ясаштин тосуп қойған. Амма Зәкәрия пәйғәмбәр йәһудийларни Йәһва Худа Өзиниң күчлүк роһини әветип, һәрқандақ қийинчилиқларни йоқ қилидиғанлиғиға ишәндүргән. Миладидин илгирики 520-жили Дариус падиша қурулушни чәкләш буйруғини әмәлдин қалдуруп, йәһудийларниң Йәһваниң ибадәтханисини давамлиқ ясишиға йол қойған. Һәтта йәһудийларға қурулуш ишлирини давамлаштуруш үчүн пул бәргән вә йәрлик әмәлдарларниң уларға ярдәм беришини буйриған (Әзра 6:1, 6—10).

7. Өз жутиға қайтқан йәһудийлар Худаниң ирадисини биринчи орунға қойғанда қандақ бәрикәтләргә еришкән?

⁷ Йәһва Худа Һагай вә Зәкәрия арқилиқ Өз хәлқигә ибадәтханини қайта ясаш ишини биринчи орунға қойған болса, уларни қоллап-қувәтләйдиғанлиғини вәдә қилған (Һагай 1:8, 13, 14; Зәк. 1:3, 16). Миладидин илгирики 520-жили йәһудийлар пәйғәмбәрләрниң илһам-мәдәт бериши билән ибадәтхана қурулуш ишини қайта башлиған вә 5 жилға йәтмәй қурулуш ишини тамамлиған. Йәһудийлар һәр түрлүк қийинчилиқларға қаримай, Худаниң ирадисини орунлашни биринчи орунға қойғачқа, Йәһва уларниң маддий вә роһий җәһәттин еһтияҗлирини тәминләп бәргән. Нәтиҗидә, улар Йәһваға хошал-хорам ибадәт қилалиған (Әзра 6:14—16, 22).

ХУДАНИҢ ИРАДИСИНИ ДАВАМЛИҚ БИРИНЧИ ОРУНҒА ҚОЮҢ

8. Һагай 2:4тики сөзләр Худаниң ирадисини һаятимизда биринчи орунға қоюшқа қандақ ярдәм бериду? (Изаһәткиму қараң.)

⁸ Чоң балаю апәт йеқинлап кәлгәнсири, биз вәз хизмитигә қатнишишниң қанчилик муһим екәнлигини техиму көпирәк һис қилимиз (Марк 13:10). Амма биз ихтисадий қийинчилиқларға яки вәз хизмитидә қаршилиқларға дуч кәлсәк, хизмәткә пүтүн ғәйритимиз билән қатнишиш қийин болуши мүмкин. Ундақта, Худа Падишалиғини биринчи орунға қоюшимизға немә ярдәм берәләйду? «Қошунларниң Сәрдари Йәһва»b бизгә ярдәм бериватқанлиғиға қәтъий ишинишимиз керәк. Әгәр биз давамлиқ Худа Падишалиғиниң мәнпәитини биринчи орунға қойсақ, Худа чоқум бизни қоллап-қувәтләйду вә биз һечнемидин қорқмаймиз (Һагай 2:4ни оқуң).

9, 10. Бир җүп әр-аял Мәтта 6:33дә йезилған Әйсаниң сөзлириниң растлиғиға қандақ көз йәткүзгән?

⁹ Пионер болуп хизмәт қилидиған бир җүп Олег вә Иринаниңc мисалини көрүп бақайли. Улар башқа җайдики җамаәткә ярдәм бериш үчүн көчүп барған. Бирақ уларниң дөлитидә ихтисадий әһвал барғансири начарлишишқа башлиғачқа, улар ишидин айрилип қалған. Тәхминән бир жилчә турақлиқ ишлири болмиған, бирақ улар һәрдайим Йәһваниң ғәмхорлуғиға вә ярдимигә еришкән. Арилап-арилап нәччә қериндаш уларға ярдәм бәргән. Улар шу қийинчилиқларға қандақ тәқабил туралиған? Дәсләптә Олег вә униң аяли азирақ үмүтсизләнгән болсиму, бу қийинчилиқларға қандақ тәқабил туралиған? Улар бир тәрәптин ишләп, башқа тәрәптин давамлиқ вәз қилған. Олег мундақ дәйду: «Вәз хизмити билән алдираш болуш бизгә диққитимизни әң муһим ишқа қаритишқа ярдәм бәрди».

¹⁰ Бир күни вәз хизмитидин өйгә қайтип кәлгәндә, йеқин дости уларға икки пакет йемәклик елип кәлгән екән. У 160 километр сәпәр қилипту. Олег мундақ дәйду: «Әшу күни биз Йәһва Худа вә қериндашлиримизниң бизни интайин яхши көридиғанлиғини йәнә бир қетим һис қилдуқ. Биз шуниңға ишинимизки, хизмәтчилири үмүтсиз әһвалға чүшкәндә, Йәһва уларни һәргизму унтуп қалмайду» (Мәт. 6:33).

11. Худаниң ирадисини биринчи орунға қойсақ, қандақ бәрикәтләргә еришимиз?

¹¹ Йәһва Худа шагирт тәйярлап, адәмләрни қутқузидиған ишни һаятимизда биринчи орунға қоюшимизни халайду. 7-абзацта тилға елинғандәк, Һагай пәйғәмбәр хәлиқни ибадәтхана қурулушини қайтидин башлашқа дәвәт қилған. Әгәр улар қурулушни давамлаштурса, Йәһва уларни бәрикәтләйдиғанлиғини вәдә қилған (Һагай 2:18, 19). Бизму шуниңға қәтъий ишинәләймизки, әгәр пүтүн күчимиз билән Йәһва бизгә тапшурған хизмәтни қилсақ, Униң бәрикитигә чоқум еришәләймиз.

ЙӘҺВАҒА БОЛҒАН ИШӘНЧИМИЗНИ ҚАНДАҚ КҮЧӘЙТӘЛӘЙМИЗ?

12. Немә үчүн Әзра вә сүргүндин қайтқан йәһудийларға күчлүк етиқат керәк болған?

¹² Миладидин илгири 468-жили Әзра иккинчи топ йәһудийлар билән Йерусалимға қайтип кәлгән. Улар бу хәтәрлик сәпәрни қилиш үчүн интайин күчлүк етиқатқа муһтаҗ еди. Чүнки улар өзлири билән ибадәтханиға ианә қилинған нурғун алтун-күмүчләрни елип жүргәнликтин, асанла қарақчиларниң һуҗум нишани болуп қалалатти (Әзра 7:12—16; 8:31). Униңдин башқа, улар Йерусалимниң өзиму бехәтәр әмәслигини көп өтмәй билгән. Бу шәһәрниң аһалиси интайин шалаң олтурақлашқан болуп, тамлири вә дәрвазилири ремонт қилишқа муһтаҗ еди. Әзраниң мисалидин Йәһваға болған ишәнчимизни күчәйтиш тоғрилиқ немиләрни үгинәләймиз?

13. Әзра Йәһваға болған ишәнчисини қандақ күчләндүргән? (Изаһәткиму қараң.)

¹³ Әзра қийин вақитта Йәһваниң Өз хәлқигә қандақ ярдәм бәргәнлигини көргән. Буниңдин нәччә жиллар илгири, миладидин илгирики 484-жили Әзра Бабилда яшиған болуши мүмкин. Шу вақитта Ахашверош падиша пүтүн Парс империясидики йәһудийларниң һәммисини қирип өлтүрүш тоғрисида буйруқ чиқарған еди (Әст. 3:7, 13—15). Әзраниң һаяти хәтәр астида қалған еди! Шундақ вәзийәткә дуч кәлгән һәрбир өлкидики йәһудийлар роза тутуп, жиға-зар қилишқан. Бәлким, улар Йәһва Худаға дуа қилип, Униңдин йол-йоруқ сориған (Әст. 4:3). Бирақ кейин вәзийәт өзгирип, йәһудийларға зиянкәшлик қилмақчи болған кишиләр һаятидин айрилған (Әст. 9:1, 2). Әзра вә униң йәһудий қериндашлири шу вақитта қандақ һис-туйғуда болғанлиғини тәсәввур қилип көрүң! Өтмүштә баштин кәчүргән мошу вақиәләр Әзраға келәчәктики синақларға тәйяр болушиға вә Йәһваниң Өз хәлқини қоғдап қалалайдиғанлиғиға қәтъий ишинишкә ярдәм бәргәнd.

14. Бир қериндаш қийин вақитта Йәһваниң ярдимини көрүп немигә үгәнди?

¹⁴ Қийинчилиқларда Йәһваниң ғәмхорлуғиға еришкәндә, Униңға болған етиқадимиз техиму күчийиду. Шәрқий Европида яшайдиған Анастасияниң мисалини көрүп бақайли. У бетәрәпликни сақлаш үчүн ишидин айрилған. У мундақ дәйду: «Мән әзәлдин пулум йоқ болған вәзийәткә чүшүп бақмиған. Бу ишни Йәһваға ташлап қоюп, Униң маңа қандақ көйүнгәнлигини көрдүм. Келәчәктә иштин йәнә бир қетим айрилип қалсам, һәргизму қорқмаймән. Асмандики Атимиз һазир маңа ғәмхорлуқ қилған болса, келәчәктиму чоқум маңа ғәмхорлуқ қилиду».

15. Әзраниң Йәһваға болған ишәнчисини күчләндүрүшигә немә ярдәм бәргән еди? (Әзра 7:27, 28)

¹⁵ Әзра Йәһваниң өзигә қандақ ярдәм бәргәнлигини көргән. Әзра Йәһва Худаниң илгири нурғун қетим униңға ярдәм бәргәнлиги тоғрисида ойланғанда, бу униңға Йәһваға давамлиқ ишинишигә ярдәм бәргән. Бу униң: «Мән Башпанайим Йәһваниң қолиниң ярдимидә роһландим»,— дәп ейтқан сөзлиридин көриниду (Әзра 7:27, 28ни оқуң). Әзра өзи қәләмгә алған язмиларда мошуниңға охшаш сөзләрни алтә қетим ишләткән (Әзра 7:6, 9; 8:18, 22, 31).

16. Қандақ вәзийәтләрдә биз Йәһваниң ярдимини көрәләймиз? (Рәсимгиму қараң.)

¹⁶ Биз қийинчилиққа дуч кәлгәндә Йәһва бизгә ярдәм берәләйду. Мәсилән, конгрессқа қатнишиш үчүн башлиғимиздин рухсәт сорашқа яки җамаәт учришишлириға қатнишиш үчүн иш вақтимизни өзгәртишни сорашқа тоғра келиши мүмкин. Мошу чағларда Йәһваниң ярдимини көрүшкә пурситимиз болиду. Нәтиҗидә, ишлар биз ойлиғандинму яхширақ болуши мүмкин. Шу чағда Йәһваға болған етиқадимиз техиму күчийиду.

17. Қийинчилиққа дуч кәлгәндә, Әзра кәмтәрлигини қандақ көрсәтти? (Муқавидики рәсимгә қараң.)

¹⁷ Әзра кәмтәрлик билән Йәһвадин ярдәм сориған. У һәр қетим вәзипини өз үстигә алғанда бесим һис қилғанда, Йәһва Худаға кәмтәрлик билән дуа қилған (Әзра 8:21—23; 9:3—5). Башқилар Әзраниң Йәһваға шундақ таянғанлиғини көргәндә, улар Әзрани қоллашқа вә униң ишәнчини үлгә қилишқа һәрикәт қилған (Әзра 10:1—4). Биз маддий еһтияҗлиримиз яки аилимизниң бехәтәрлиги тоғрилиқ ғәм-әндишә қилип бесим һис қилғанда, чоқум ишәнч билән Йәһваға дуа қилишимиз керәк.

18. Йәһваға болған ишәнчимизни күчәйтишкә немә ярдәм бериду?

¹⁸ Әгәр биз кәмтәрлик билән Йәһвадин йол-йоруқ издәп, қериндашлиримизниң ярдимини қобул қилсақ, Худаға болған ишәнчимиз күчийиду. Эрика исимлиқ үч балиниң аниси қийин әһвалдиму, Йәһваниң униңға ғәмхорлуқ қилидиғанлиғиға һәрдайим ишәнгән. Қисқа вақит ичидә у қосиғидики балисидин вә қәдирдан йолдишидин айрилип қалған. У әшу қийин вақитларни әсләп мундақ дәйду: «Йәһва Худа сиз ойлап бақмиған усулда ярдәм берәләйду. Мән шуни көрүп йәттимки, достлиримниң ейтқан сөзлири, қилған ишлири Йәһваниң дуалиримға қайтурған җавави болди. Достлиримға ич бағримни төкүп бәргәндә, улар үчүн маңа ярдәм бериш техиму асанирақ болиду».

ЙӘҺВАҒА АХИРҒИЧӘ ИШӘНЧ ҚИЛИҢ

19, 20. Йерусалимға қайтмиған йәһудийларниң мисалидин немигә үгинәләймиз?

¹⁹ Биз Йерусалимға қайталмиған йәһудийлардинму нурғун нәрсиләрни үгинәләймиз. Уларниң бәзилири яшинип қалған, еғир кесили болған яки аилидики вәзийити сәвәвидин Бабилда қелишиға тоғра кәлгән болуши мүмкин. Шундақ болсиму, улар қайтип маңғанларға хошаллиқ билән маддий җәһәттин ярдәм бәргән (Әзра 1:5, 6). Биринчи топ йәһудийлар Йерусалимға қайтқандин кейин тәхминән 19 жил өткәндә, Бабилда қалғанлар өз ихтиярлиғи билән ибадәтхана үчүн давамлиқ һәдийәләрни әвәткән (Зәк. 6:10).

²⁰ Биз ойлиғандәк көпирәк хизмәт қилалмисақму, Йәһва Худа бизниң чин жүрәктин атқуруватқан хизмитимизни қәдирләйдиғанлиғиға гуман қилмисақ болиду. Буни қәйәрдин билимиз? Буни Йәһваниң Зәкәрияға бәргән буйриғидин көрәләймиз. Шу вақитта Йәһва Худа Зәкәрияни Бабилдин чиққан алтун-күмүчтин бир таҗ ясашни сориди (Зәк. 6:11). Бу йоған таҗ уларға өзлириниң сехийлиқ билән бәргән ианилирини әслитип турған (Зәк. 6:14). Шуңа, биз шуниңға ишинәләймизки, Йәһва қийинчилиққа дуч кәлгән пәйтлиримиздә Униңға хизмәт қилиш үчүн көрсәткән барчә тиришчанлиғимизни һәргиз унтуп қалмайду (Ибр. 6:10).

21. Кәлгүсидә қандақ қийинчилиқларға йолуқушимиздин қәтъийнәзәр, Йәһваға болған ишәнчимизни қандақ сақлалаймиз?

²¹ Биз ахирқи күнләрдә һәр түрлүк қийинчилиқларға дуч келимиз, кәлгүсидә вәзийәт техиму яманлишип кетиши мүмкин (Тим. 2-х. 3:1, 13). Бирақ униңдин ғәм-тәшвишкә петип қелишимизниң һаҗити йоқ. Йәһваниң Һагай пәйғәмбәр арқилиқ Өз хәлқигә ейтқан сөзини әстә сақлаң. У мундақ дегән: «Мән силәр биләндур. . . Қорқмаңлар!» (Һагай 2:4, 5). Шуңа, биз пүтүн күчимиз билән Йәһваға хизмәт қилсақ, Униң чоқум биз билән биллә екәнлигигә ишинәләймиз. Биз Һагай вә Зәкәрияниң бәшарәтлиридин вә Әзраниң мисалидин үгәнгән савақларни әмәлий қоллиниш арқилиқ кәлгүсидә қандақ қийинчилиқларға йолуқушимиздин қәтъийнәзәр, Йәһваға болған ишәнчимизни қәтъий сақлалаймиз.