Оқурмәнләрниң соаллири

Әлчи Паулниң «вақти тошмай туғулғандәк болған» дегән сөзи немини билдүриду? (Коринтлиқларға 1-хәт 15:8)

Әлчи Паул Коринтлиқларға 1-хәт 15:8дә: «Һәммисидин кейин вақти тошмай туғулғандәк болған маңиму көрүнди». Бу йәрдә Паул вәһийдә Әйсани асманда көргини тоғрилиқ ейтиватиду. Лекин у «вақит тошмай туғулғандәк» дегәндә немини көздә тутқан? Илгири бу айәтни биз бундақ чүшәнгән едуқ. Паул бир вәһийдә тирилдүрүлгән Әйсани көрүп, роһий һаятлиқ үчүн туғулуш имтиязиға еришкәндәк болған. Башқичә сөз билән ейтқанда, майланғанларниң тирилдүрүлүшигә техи нәччә әсирләрчә вақит бар болсиму, асмандики тирилишкә балдурирақ еришкәндәк болған. Бирақ биз бу айәтни чоңқурирақ тәтқиқ қилғанда, бу чүшәнчимизни өзгәртиш керәклигини тонуп йәттуқ.

Паулниң бу йәрдә Әйсаниң әгәшкүчиси болған вақиәни ейтиватқанлиғи раст. Паул өзи тоғрилиқ «вақти тошмай туғулғандәк» дегәндә немини көздә тутқан? Һазир бирнәччә ой-пикирләр үстидә муһакимә қилип бақайли.

Паулниң Әйсаниң әгәшкүчиси болуши туюқсиз вә азап-оқубәтлик болған. Балдур туғулуш дайим ата-аниларни һәйран қалдуриду. Савл кейинирәк Паул дәпму тонулған Мәсиһ әгәшкүчилиригә зиянкәшлик қилиш үчүн Дәмәшққә кетиватқанда, вәһий арқилиқ тирилгән Әйсани көридиғанлиғи униң чүшигиму кирмигән еди. Паул Әйсаниң әгәшкүчиси болғанлиғи униң өзи вә Дәмәшқтики етиқатчилар үчүнму һәйран қаларлиқ иш болған. Униңдин ташқири, тирилгән Әйсани көрүш униңға азап-оқубәт елип кәлгән, чүнки униң көзи вақитлиқ көрмәй қалған еди (Әлчиләр 9:1—9, 17—19).

Паул туюқсиз күтилмигән вақитта Әйсаниң әгәшкүчиси болған. Грек тилидики «вақти тошмай туғулған» дегән сөзни йәнә тюқсиз күтүлмигән вақитта туғулған дәпму тәрҗимә қилишқа болиду. «Йерусалим Муқәддәс китап нәшридә» бу айәт: «Мән һечким күтмигән вақитта туғулған» дәпму тәрҗимә қилинған. Паул Әйсаниң әгәшкүчиси болғанда, Әйса аллиқачан асманға көтирилип кәткән еди. Бу айәтниң алдидики айәтләрдә тилға елинған кишиләр тирилдүрүлгән Әйсани асманға чиқип кетиштин бурун көргән. Амма Паул шу чағда Әйсани көрмигән (Кор. 1-х. 15:4—8). Һәтта «туюқсиз күтүлмигән вақитта» туғулған болсиму, йәни Әйса Мәсиһ тирилгәндин кейин Паул уни туюқсиз күтмигән вақитта көрүш шан-шәрипигә еришкән.

Паул өз сөзидә кәмтәрликни көрсәткән. Бәзи алимларниң ейтишичә, Паул бу ибарини өзини жуқури қоймаслиқ үчүн қолланған. Әгәр Паул растинла шуни нәзәрдә тутқан болса, өзиниң әлчи болушқа налайиқ екәнлигини етирап қилған. Шуңа у мундақ дәп язған: «Мән әлчиләрниң арисида әң төвини һәм әлчи дәп атилишқиму лайиқсиз, чүнки мән Худаниң җамаитини тәқиплигән едим. Амма Рәббимниң мол меһирлиги бойичә мән һазир силәр көрүватқан дәриҗигә йәттим» (Кор. 1-х. 15:9, 10).

Демәк хуласилисәк, Паул бу йәрдә Әйсаниң күтүлмигән вақитта көрүнгәнлиги, һечким күтмигән пәйттә Әйсаниң әгәшкүчиси болғанлиғи вә мошу әҗайип вәһийни көрүшкә өзини лайиқ әмәс дәп қариғанлиғи тоғрилиқ ейтқан болуши мүмкин. Вәзийәт қандақ болсун, Паул өзи баштин кәчүргән әшу вақиәни муһим дәп қариған. У Әйсаниң өлүмдин тирилгәнлигигә гуман қилмиған. Шуңа ениқки, у Әйсаниң тирилиши тоғрилиқ вәз қилғанда, әшу вақиәни һәрдайим тилға алған (Әлч. 22:6—11; 26:13—18).