ESAPULO LIWA LIA YOANO

1 Kefetikilo wa kala Ndaka,+ Ndaka wa kala la Suku+ kuenda Ndaka wa kala osuku yimue.*+ 2 Eye kefetikilo wa kala la Suku. 3 Ovina viosi via lulikiwa pocakati caye+ kuenda lacimue ca lulikiwa nda ha pocakati cayeko.

Eci ca lulikiwa 4 pocakati caye, omuenyo kuenda omuenyo wa kala ocinyi comanu.+ 5 Ocinyi ci kasi oku tuila vowelema,+ pole, owelema ka wa ci yulile.

6 Kuenje kua katuka ulume umue onumiwa ya Suku; onduko yaye Yoano.+ 7 Ulume waco weya ndombangi, oco a imbe uvangi wocinyi+ okuti, omanu vosi va kolela mekonda liaye. 8 Eye ka kaile ocinyi,+ pole, wa tumiwa oco a imbe uvangi wocinyi caco.

9 Ocinyi cocili okuti ceca ocinyi komanu vosi, ca laikele oku iya voluali.+ 10 Eye wa kala voluali+ kuenda oluali lua lulikiwa pocakati caye,+ pole, oluali ka luo kũlĩhĩle. 11 Eye weya koluse luaye, pole, omanu vaye muẽle ka vo tavele. 12 Pole, ku vosi vana vo tambula, wa va ĩha omoko yoku kala omãla va Suku,+ momo va lekisa ekolelo konduko yaye.+ 13 Ovo ka va citiwile losonde pamue locipango cetimba, ale comanu, pole, va citiwa locipango ca Suku.+

14 Omo liaco, Ndaka wa linga omunu,+ wa tunga pokati ketu kuenda tua mola ulamba waye okuti, ulamba umue womõla wongunga+ wa isia umue; kuenje eye wa yukisua lohenda* ya Suku kuenda locili. 15 (Yoano wo wimbila uvangi, eye wa kaluka hati: “U yuna nda tukula eci nda popia siti, ‘Una iya konyima yange wa livanga, momo eye wa kala tete komuenyo.’”)+ 16 Omo okuti eye weyuka ohenda ya piãla, etu tuamamako oku yi tambula. 17 Omo okuti, Ocihandeleko ca eciwa pocakati ca Mose,+ ohenda ya piãla+ kuenda ocili ceya vonduko ya Yesu Kristu.+ 18 Lomue omunu wa muile Suku;+ suku wongunga+ o kasi ponele ya Isia,*+ eye wo situlula.+

19 Owu owo uvangi Yoano a eca eci va Yudea va tumile ovitunda kuenda va Lewi va tundile ko Yerusalãi oku u pula vati: “Ove helie?”+ 20 Wa kumbulula locili, ka kembele, puãi wa popia hati: “Ame, hameko Kristu.” 21 Kuenje vo pula vati: “Ove helie? Anga ove Eliya?”+ Eye hati: “Hameko.” “Ove Wuprofeto?”+ Wa kumbulula hati: “Sio!” 22 Ovo vo pula vati: “Ove helie? Tu sapuileko oco tu ece etambululo ku vana va tu tuma. Nye o popia catiamẽla kokuove?” 23 Eye hati: “Ame ndi ndaka ya una o kasi oku kalukila vekalasoko yiti: ‘Suñamisi+ onjila ya Yehova,’* ndeci ca popiwile luprofeto Isaya.”+ 24 Ovo va tumiwile la va Fariseo. 25 Kuenje vo pula vati: “Momo lie o papatisila nda haveko Kristu, ale Eliya pamue Uprofeto?” 26 Yoano wa va tambulula hati: “Ame ndi papatisa lovava. Pokati kene pa katuka umue ka wa kũlĩhĩli okuti, 27 yuna iya konyima yange, pole, si sesamẽla oku kutulula ovikolo violohaku viaye.”+ 28 Ovina evi via pita ko Betania kesinya likuavo lio Yordão, kuna Yoano a kala loku papatisila omanu.+

29 Keteke lia kuamamo eye wa mola Yesu oku iya kokuaye, yu wa popia hati: “Kameme+ ka Suku, una upa akandu+ oluali, yo!+ 30 Eye una nda popele siti: ‘Konyima yange ku iya ulume wa livanga, momo eye tete wa kala komuenyo.’+ 31 Puãi ndaño sio kũlĩhĩle, esunga lieci ndeyilila oku papatisa lovava lieli okuti, eye o situluiwa ko Isareli.”+ 32 Yoano wa imbavo uvangi wokuti: “Nda mola espiritu sandu lia loka kilu ndopomba kuenje liamamako vokuaye.+ 33 Ndaño sio kũlĩhĩle, pole, Una wa numa oku papatisa lovava, wa ndi sapuila hati: ‘Wosi o mola okuti espiritu liu lokila loku amamako vokuaye,+ eye una o papatisa lespiritu sandu.’+ 34 Kuenje nda ci mola yu nda imba uvangi wokuti, u Omõla a Suku.”+

35 Keteke lia kuamamo, Yoano wa talama kumue lolondonge viaye vivali, 36 kuenje eci a mola Yesu oku iya, wa popia hati: “Kameme+ ka Suku, yo!” 37 Eci olondonge vivali via yeva ovina eye a popia, ovio via kuama Yesu. 38 Eci Yesu a vanja konyima wa mola okuti va kala oku u kuama, yu wa va pula hati: “Nye vu sanda?” Ovo vo sapuila vati: “A Rambei, (ci lomboloka “Olongisi”), pi wa sikĩla?” 39 Wa va sapuila hati: “Enjui, oco vu tale.” Ovo va enda, yu va mola apa eye a sikĩla kuenje va kala laye keteke liaco; eci ca kala kowola yekũi.* 40 Andereu+ manji a Simono Petulu, eye umue pokati kalume vavali va yeva eci Yoano a popia kuenje wa kuama Yesu. 41 Eye tete wa sanga manjaye Simono yu wo sapuila hati: “Tua sanga Mesiya,”+ (ci lomboloka “Kristu”), 42 kuenda wo tuala ku Yesu. Eci Yesu o mola wa popia hati: “Ove Simono+ omõla a Yoano; o lukiwa Kefa” (ci lomboloka “Petulu”).+

43 Keteke lia kuamamo, Yesu wa yonguile oku enda ko Galilea. Kuenje eye wa sanga Filipu+ yu wo sapuila hati: “Linga ondonge yange.” 44 Filipu wo ko Betesaita, olupale lua Andereu kuenda Petulu. 45 Filipu wa sanga Nataneli,+ yu wo sapuila hati: “Tua sanga una Mose kuenda Ovihandeleko Lovaprofeto va sonehele okuti: Yesu omõla a Yosefe+ u Nasara.” 46 Nataneli wo sapuila hati: “Ko Nasara hẽ ku tunda cimue ciwa?” Filipu wo kumbulula hati: “Enju, ndo tale.” 47 Eci Yesu a mola Nataneli oku iya kokuaye, wa popia eci catiamẽla kokuaye hati: “Tala, u Isareli wocili okuti kokuaye ka kuli elimbi.”+ 48 Nataneli wo pula hati: “Wa ñulĩha ndati?” Yesu wo tambulula hati: “Osimbu Filipu ka ku kovongele eci wa kala vemẽhi liuti wukuyu, nda ku mola.” 49 Nataneli wa tambulula hati: “A Rambei, ove Wumõla a Suku, haive wu Soma yo Isareli.”+ 50 Yesu wo tambulula hati: “Anga hẽ wa ci kolela omo nda ku sapuila okuti, nda ku mola vemẽhi liuti wukuyu? O ka mola ovina via velapo okuti, evi vi sule.” 51 Kuenje eye wo sapuila hati: “Ocili ndu sapuili siti, vu ka mola ilu lia yuluka kuenda ovangelo va Suku va londa loku loka ku Mõlomunu.”+

2 Keteke liatatu, kua kala ocipito cimue cuvala ko Kana ko Galilea kuenda ina ya Yesu oko a kala. 2 Yesu kumue lolondonge viaye va lalekiwilevo kocipito caco cuvala.

3 Eci ovinyu ya kala oku pua, ina ya Yesu wo sapuila hati: “Ovo ka va kuete ovinyu.” 4 Pole, Yesu wo pula hati: “Okãi nye o yongola?* Owola yange handi ka ya pitĩlile.” 5 Inaye wa sapuila akuenje hati: “Cosi eye a ku sapuili, ci lingi.” 6 Kua kala asanga epandu ovawe oku kapa ovava ndeci ca kala ociholo ca va Yudea coku liyelisa,+ vesanga lesanga mu iñila eci ci soka akũi akuãla lakuãla ale akũi epandu lepandu kalitulu.* 7 Yesu wa va sapuila hati: “Yukisi asanga lovava.” Ovo va a yukisa toke komẽla. 8 Yu wa va sapuila hati: “Suiko tumue, ka tu tuali kusongui wocipito cuvala.” Kuenje va a tuala. 9 Eci usongui wocipito cuvala a mãha ovava a pongoluiwa ovinyu kuenda ka kũlĩhĩle apa ya tunda, (ndaño okuti akuenje va nena ovava aco va ci kũlĩhĩle), usongui wocipito wa kovonga sandombua, 10 kuenda wo sapuila hati: “Omanu vakuavo tete va eca ovinyu yiwa, noke eci omanu va kolua oco va eca eyi hayiwako. Pole, ove wa seleka ovinyu yiwa toke cilo.” 11 Yesu wa linga ocikomo caco eci a kala vo Kana ko Galilea okuti, oco ocilimbu caye catete kuenda wa situlula ulamba waye+ kuenje olondonge viaye via kolela kokuaye.

12 Noke eye la inaye kumue la vamanjaye+ kuenda olondonge viaye, va lokila ko Kafarinau,+ pole, ka va kaleleko oloneke vialua.

13 Kuenje o Paskoa+ ya va Yudea ya kala ocipepi kuenda Yesu wa enda ko Yerusalãi. 14 Eye wa sanga vonembele vana va landisa olongombe, olomeme, olopomba+ kuenda vakuakutolokala olombongo polomangu viavo. 15 Noke yoku linga osikote yimue yukolo, wa tundisa vosi lolomeme, lolongombe kosamua yonembele, wa pesela ovingangu violombongo via vakuakutolokala kuenda wa kupula olomesa viavo.+ 16 Yu wa sapuila vana va landisa olopomba hati: “Upi ovina evi palo! Liwekipo oku linga onjo ya Isiange onjo yomĩlu!”*+ 17 Olondonge viaye via ivaluka eci ca sonehiwa citi: “Ombili ñuetele onjo yove yi ndia.”+

18 Noke va Yudea vo pula vati: “Omo o kasi oku linga ovina evi, ondimbukiso yipi o tu lekisa?”+ 19 Yesu wa va tambulula hati: “Nyõli onembele eyi kuenje ndi yi tumbulula voloneke vitatu.”+ 20 Kuenje va Yudea va popia vati: “Onembele eyi ya tungiwa vokuenda kuanyamo a soka 46 kuenda ove o yi tumbulula voloneke vitatu?” 21 Pole, onembele a kala oku tukula yi lomboloka etimba liaye.+ 22 Eci eye a pinduka kolofa, olondonge viaye via ivaluka eci a enda oku vangula+ kuenje va kolela kocisonehua kuenda kueci Yesu a popele.

23 Eci a kala ko Yerusalãi kocipito co Paskoa, omanu valua va lekisa ekolelo konduko yaye eci va mola olondimbukiso a kala oku linga. 24 Pole, Yesu ka va kolelele, momo wa va kũlĩhĩle vosi, 25 kuenda ka sukilile okuti umue imbila omunu uvangi, momo eye wa kũlĩhĩle eci ca kala vovitima viomanu.+

3 Kua kala ulume umue u Fariseo o tukuiwa Nikodemo,+ haeye usongui wa va Yudea. 2 Eye wa enda ku Yesu luteke+ yu wo sapuila hati: “A Rambei,+ tua kũlĩha okuti ove wulongisi umue wa tunda ku Suku, momo lomue o tẽla oku linga ovilimbu evi+ ove o kasi oku linga, te Suku o kasi laye.”+ 3 Yesu wo tambulula hati: “Ocili, ndu ku sapuila siti, omunu ka tẽla oku mola Usoma wa Suku,+ te o citiwa evali.”*+ 4 Nikodemo wo pula hati: “Omunu o citiwa vali ndati nda wa kuka ale? O pondola hẽ oku iñila vimo lia inaye oco a citiwe onjanja yavali?” 5 Yesu wa tambulula hati: “Ocili, ndu ku sapuila siti, omunu ka pondola oku iñila Vusoma wa Suku, te o citiwa lovava+ kuenda lespiritu.+ 6 Eci ca citiwa letimba, etimba, leci ca citiwa lespiritu, espiritu. 7 Ku ka komõhe omo nda ku sapuila siti: Ene vu sukila oku citiwa evali. 8 Ofela yi sikila oku yi yongola kuenje ove o yeva okuõla kuayo, pole, kua kũlĩhĩle oku yi tunda. Cimuamue haico la vosi va citiwa lespiritu.”+

9 Poku tambulula Nikodemo wo pula hati: “Ovina evi vi tẽliwa ndati?” 10 Yesu wa tambulula hati: “Ove siti wulongisi wo Isareli, ovina evi handi ka via ku lombolokele? 11 Ocili ndu ku sapuila siti, eci tua kũlĩha tu ci popia, leci tua mola tu eca uvangi waco, pole, ene ka vu tava kuvangi tu eca. 12 Nda ame ndo sapuili ovina vio kilu lieve, pole, lopo ka vu tava, vu tava ndati nda ndu sapuili ovina vio kilu? 13 Lomue wa la londa kilu,+ te una wa tunda kilu+ okuti, Mõlomunu. 14 Ndeci Mose a tulika onyõha vekalasoko,+ haico Mõlomunu a tulikiwa,+ 15 oco okuti wosi o kolela kokuaye o kuata omuenyo ko pui.+

16 “Omo Suku a sola calua oluali, wa eca Omõlaye wongunga+ okuti, wosi o kolela kokuaye ka nyõliwa, pole, o kuata omuenyo ko pui.+ 17 Momo Suku ka tumile Omõlaye voluali oco a lu sombise, pole, wo tuma oco oluali lu popeliwe pocakati caye.+ 18 Pole, wosi o kolela kokuaye ka ka sombisiwa.+ Wosi ko kolela wa sombisiwa ale, momo ka kolelele konduko Yomõla wongunga wa Suku.+ 19 Esunga liesombiso liaco lieli okuti: ocinyi ceya voluali,+ pole, omanu va sole calua owelema okuti ocinyi ci sule, momo ovilinga viavo vĩvi. 20 Momo wosi o linga ovina vĩvi, wa suvuka ocinyi kuenda keya kocinyi oco ovilinga viaye ka vi ka pisiwe.* 21 Pole, wosi o linga ovina viwa iya kocinyi,+ oco ovilinga viaye vi situluiwe okuti vi taviwa la Suku.”

22 Noke liovina evi, Yesu kumue lolondonge viaye va enda vimbo lio Yudea, eye wa kalako otembo yimue lavo kuenda wa papatisa omanu.+ 23 Pole, Yoano wa kalavo oku papatisa ko Ainone ocipepi lo Salimi, momo pocitumãlo caco pa kala ovava alua+ kuenda omanu va kala oku iya oco va papatisiwe;+ 24 momo kotembo yaco Yoano ka kapiwile handi vokayike.+

25 Kuenje olondonge via Yoano via kala oku lihoyisa lu Yudea umue ovina viatiamẽla koku liyelisa. 26 Ovo veya ku Yoano yu vo sapuila vati: “A Rambei, ulume wa kala love kesinya likuavo lio Yordão una ove wa imbila uvangi,+ tala, o kasi oku papatisa kuenda omanu vosi vo va enda kokuaye.” 27 Yoano wa tambulula hati: “Omunu ka tambula cimue, te eci co wĩhiwa tunde kilu. 28 Ene muẽle vu njimbila uvangi eci nda popia okuti, ‘Hameko Kristu,+ pole, nda tumiwa kovaso yaye.’+ 29 Wosi o kuete ndombua eye sandombua.+ Pole, eci ekamba lia sandombua li votoka kuenje li yeva ondaka ya sandombua, li kuata esanju lialua omo liondaka ya sandombua. Esanju liange cilo lia suapo. 30 Eye te amamako oku vokiya, ame puãi ndi amamako oku tepulula.”

31 Una wa tunda kilu+ wa velapo vosi. Una o tunda kilu lieve ukuilu lieve kuenda o vangula ovina vio kilu lieve. Una wa tunda kilu wa velapo vosi vakuavo.+ 32 Eye imbila uvangi kueci a mola leci a yeva,+ pole, lomue o tava kuvangi waye.+ 33 Wosi o tava kuvangi waye wa kapako ondimbukiso yaye* yokuti Suku ukuacili.+ 34 Una Suku a tuma o popia olondaka via Suku,+ momo Eye ka eci espiritu lonjongo. 35 Isia o sole Omõla+ kuenda wa eca ovina viosi peka liaye.+ 36 Wosi o kolela Omõla o kuete omuenyo ko pui;+ puãi wosi ka pokola Komõla ka kuata omuenyo,+ pole, onyeño ya Suku yi kala ño laye.+

4 Eci Yesu* a limbuka okuti va Fariseo va yeva okuti, eye wa kala oku linga olondonge vialua loku papatisa+ okuti Yoano ci sule, 2 ndaño okuti Yesu ka kaile oku papatisa, pole, olondonge viaye ovio via ci linga, 3 eye wa tunda vo Yudea, yu wa enda vali ko Galilea. 4 Pole, eye wa sukilile oku pita vo Samaria. 5 Kuenje weya volupale lumue luo Samaria lu tukuiwa Sukare ocipepi lusenge Yakoba a ecele komõlaye Yosefe.+ 6 Ocisimo ca Yakoba haiko ca kala.+ Kuenje omo okuti Yesu wa kavele lungende, wa tumãla pocisimo caco.* Ca kala kowola yepandu.*

7 Ukãi umue u Samaria weya oku tapa ovava. Yesu wo sapuila hati: “Nyĩheko ovava oku nyua.” 8 (Olondonge viaye via endele volupale oku ka landa okulia.) 9 Kuenje ukãi u Samaria wo pula hati: “Ove nda u Yudea o minga ndati ovava oku nyua, nda ame ndukãi u Samaria?” (Momo va Yudea ka va kuatele ukamba la va Samaria.)+ 10 Yesu wo tambulula hati: “Nda wa kũlĩhĩle ombanjaile yocali ya Suku+ kuenda u o kasi oku ku sapuila okuti, ‘Nyĩheko ovava oku nyua,’ nda wo pinga kuenje eye nda wa ku ĩha ovava omuenyo.”+ 11 Ukãi wo sapuila hati: “A Ñala ove ku kuete ndaño muẽle ociyenjo cimue coku sua ovava kuenda ocisimo ca longa. Pi wupa ovava aco omuenyo? 12 Anga ove wa velapo kukululu yetu Yakoba wa tu ĩha ocisimo, muna eye a nyuile ovava kumue lomãla vaye lovinyama viaye?” 13 Yesu wo tambulula hati: “Wosi o nyua kovava a-a, o yeva vali enyona. 14 Omo liaco, wosi o nyua kovava ndu wĩha, ka ka yeva vali enyona,+ pole, ovava ndu wĩha, a linga vokati kaye ono yovava a tumõhaila oku eca omuenyo ko pui.”+ 15 Ukãi wo sapuila hati: “A Ñala, nyĩhe ovava aco okuti, si yevi vali enyona ndaño oku iya iya pocitumãlo cilo oku tapa ovava.”

16 Yesu wo sapuila hati: “Kuende, ka kovonge veyove kuenje enjui pocitumãlo cilo.” 17 Ukãi wa tambulula hati: “Si kuete veyange.” Yesu hati: “O kuete esunga poku popia okuti ‘Si kuete veyange.’ 18 Momo ove wa kuatele alume vatãlo kuenda ulume o kasi laye cilo hawoveko. Omo liaco, ove wa vangula ocili.” 19 Ukãi wo sapuila hati: “A Ñala, nda limbuka okuti ove wuprofeto.+ 20 Vakukululu yetu va enda oku fendela komunda eyi; pole, ene vu popia okuti omanu te va fendela lika vo Yerusalãi.”+ 21 Yesu wo tambulula hati: “Okãi ñolele, kuiya owola okuti ka vu ka fendela Isia komunda eyi ndaño vo Yerusalãi. 22 Ene vu fendela eci ka wa kũlĩhĩli;+ etu tu fendela eci tua kũlĩha, momo epopelo li fetikila ku va Yudea.+ 23 Owola iya kuenje yeya ale, eci afendeli vocili va ka fendela Isia lespiritu kuenda ocili, momo Isia wo sandiliya omanu va soka ndava oco vo fendele.+ 24 Suku Espiritu+ kuenje ava vo fendela, te vo fendela lespiritu kuenda ocili.”+ 25 Ukãi wo sapuila hati: “Nda kũlĩha okuti Mesiya o laika oku iya, una o tukuiwa hati Kristu. Eci eya o ka tu lomboluila ovina viosi.” 26 Yesu wo kumbulula hati: “Ame ndi kasi oku vangula ndeti love,+ ame muẽle.”

27 Vepuluvi liaco, haico olondonge viaye vieya kuenje ovio via komõha, omo eye a kala oku vangula lukãi. Lomue wo pula okuti: “Nye o kasi oku sandiliya?” ale, “Momo lie o vanguila laye?” 28 Kuenje ukãi wa sia esanga liaye liovava, yu wa enda oku ka sapuilako omanu volupale hati: 29 “Enjui, ndo tali ulume wa ndi sapuila ovina viosi nda linga. Anga hẽ haeyeko Kristu?” 30 Ovo va tunda volupale kuenje va fetika oku iya kokuaye.

31 Vepuluvi liaco olondonge vio peya viti: “A Rambei,+ lia.” 32 Pole, eye wa vi sapuila hati: “Ñuete ale eci ndi lia okuti, okulia kuaco ene ka wa ku kũlĩhĩli.” 33 Kuenje olondonge via lipula pokati viti: “Anga umue wo nenela cimue coku lia?” 34 Yesu wa vi kumbulula hati: “Okulia kuange oku linga ocipango cu wa numa+ loku tẽlisa upange waye.+ 35 Ene siti vu popia popia okuti, handi kua kamba olosãi vikuãla koku ungula? Ndu sapuili siti: Petuli ovaso ene kuenda tali ovapia okuti, a yelela ale oku ungula.+ 36 Ukuakungula o kasi oku tambula ofeto loku ungula apako omuenyo ko pui okuti, ukuakulima lukuakungula va sanjukila kumosi oku upisa cilo.+ 37 Konepa eyi ondaka yokuti: Umue ukuakulima ukuavo ukuakungula, yocili. 38 Ame ndo tumi oku ungula eci ka wa talavayeli. Vakuavo va linga upange, ene wa kuatisiwi lupange wavo.”

39 Kuenje va Samaria valua vo volupale luaco va kolela kokuaye omo liolondaka viukãi wa eca uvangi hati: “Eye wa ndi sapuila ovina viosi nda linga.”+ 40 Eci va Samaria veya kokuaye, ovo vo pinga oco a kale lavo kuenje oko a kala oloneke vivali. 41 Omo liaco, valua va tava omo liovina eye a popia, 42 kuenda ovo va sapuila ukãi hati: “Ka tua kolelele lika omo lieci wa popia; momo tua ci liyevela etu muẽle kuenda tua limbuka okuti ulume u, upopeli woluali.”+

43 Noke yoloneke vivali, eye wa tundako yu wa enda ko Galilea. 44 Yesu wa imba uvangi wokuti uprofeto ka sumbiwile vofeka a citiwila.+ 45 Kuenje eci a pitĩla vo Galilea, va Galilea vo yolela, omo va mola ovina viosi a linga kocipito+ vo Yerusalãi, momo va endelevo kocipito+ caco.

46 Noke eye weya vali vo Kana ko Galilea, kuna a pongoluile ovava oco a linge ovinyu.+ Kuenje kua kala ulume umue ukuenje wa soma okuti, omõlaye ulume wa kala oku vela ko Kafarinau. 47 Eci ulume waco a yeva okuti Yesu wa tunda ko Yudea oku enda ko Galilea, wa enda kokuaye kuenje wo pinga okuti o lokilako oco a sakule omõlaye, momo wa pandele koku fa. 48 Pole, Yesu wo sapuila hati: “Osimbu ka wa muili olondimbukiso lovilimbu, ene lalimue eteke vu ka tava.”+ 49 Ukuenje wa soma wo sapuila hati: “A Ñala, lokilako osimbu omõlange ka file.” 50 Yesu wo sapuila hati: “Kuende; omõlove o kasi lomuenyo.”+ Ulume wa kolela kondaka Yesu o sapuila kuenje wa enda. 51 Pole, osimbu a kala oku enda, apika vaye va ñualehela laye loku u sapuila okuti omõlove o kasi lomuenyo.* 52 Eye wa va pulisa owola a kaya. Ovo vo sapuila vati: “Ombambi yo weca hẽla kowola yepanduvali.”* 53 Isia wa ivaluka okuti kowola yaco oco Yesu o sapuilile hati: “Omõlove o kasi lomuenyo.”+ Kuenje eye la vakuanjo yaye vosi va kolela. 54 Eyi ya kala ondimbukiso yavali+ Yesu a linga noke yoku tunda ko Yudea oku enda ko Galilea.

5 Noke liovina evi, kua kala ocipito+ ca va Yudea kuenda Yesu wa enda ko Yerusalãi. 2 Vo Yerusalãi, Pombundi Yolomeme+ pali ociva cimue okuti kelimi lio Heveru ci tukuiwa Betesaita kuenda ci kuete ovindumba vitãlo. 3 Pa pekelele owiñi womanu va vela, olomeke, ovilema kuenda ovihata. 4 * —— 5 Pole, opo pa kala ulume umue wa kala oku vela vokuenda kueci ci soka 38 kanyamo. 6 Yesu poku mola ulume waco wa yala posi, loku limbuka okuti o kasi ale oku vela otembo yalua, wo sapuila hati: “O yongola hẽ oku kaya?”+ 7 Ulume o vela wo tambulula hati: “A Ñala, si kuete u o ñapa vociva eci ovava a tumõha; pole, osimbu ñasi oku enda, ukuavo o ndi pitila kovaso.” 8 Yesu wo sapuila hati: “Votoka! Tikula ociyalo* cove, kuende.”+ 9 Vonjanja yaco haico ulume a kaya, yu wa tikula ociyalo* caye kuenje wa fetika oku enda.

Eteke liaco ca kala Kesambata. 10 Kuenje va Yudea va sapuila ulume wa sakuiwa vati: “Etaili Esambata, ka ca sungulukile oku ambata ociyalo*+ cove.” 11 Eye wa va tambulula hati: “Ulume wa ndi sakula wa popia hati, ‘Tikula ociyalo* cove, kuende.’” 12 Ovo vo pula vati: “Helie ulume wa ku sapuila hati, ‘Tikula ociyalo, kuende’?” 13 Pole, ulume wa sakuiwa ka kũlĩhĩle nda elie wo sakula, momo Yesu wa tunda pokati kowiñi wa kalapo.

14 Noke liovina evi, Yesu wa sanga ulume waco vonembele, yu wo sapuila hati: “Tala, wa kaya. Ku ka linge vali ekandu, sanga cimue cĩvipo vali cu ku kuata.” 15 Ulume wa enda, yu wa sapuila va Yudea okuti Yesu eye wo sakula. 16 Omo liaco, va Yudea va fetika oku lambalala Yesu omo a linga ovina viaco Kesambata. 17 Eye wa va tambulula hati: “Isiange o kasi oku talavaya toke cilo, lamevo ñasi oku talavaya.”+ 18 Eli olio esunga lieci va Yudea va sandiliyila oku u ponda, momo ka kaile lika oku tomba Esambata, pole, wa enda oku tukulavo Suku okuti Isiaye,+ loku lisokisa la Suku.+

19 Yesu wa va tambulula hati: “Ocili ndu sapuili siti, Omõla ka lingi cimue locipango caye muẽle, pole, eci a mola ku Isia oco a linga.+ Momo ovina Eye a linga, haivio Omõla a lingavo. 20 Momo Isia o sole Omõla+ kuenda u lekisa ovina viosi eye a linga kuenje u lekisa ovilinga vinene okuti evi vi sule, oco ene vu komõhe.+ 21 Ndeci Isia a pindula ava va fa loku va muisa omuenyo,+ Omõla o muisavo omuenyo kuava eye a panga.+ 22 Momo Isia ka sombisa umue, puãi omoko yosi yoku sombisa wa yi kundika Komõla,+ 23 oco vosi va sumbile Omõla ndeci va sumbila Isia. Wosi ka sumbila Omõla, ka sumbilavo Isia una wo tuma.+ 24 Ocili ndu sapuili siti, Wosi o yeva ondaka yange kuenda o kolela ku una wa numa, o kuete omuenyo ko pui,+ ka ka sombisiwa, pole, wa tunda koku fa oco a kuate omuenyo.+

25 “Ocili ndu sapuili siti, owola iya kuenda yeya ale, eci ava va fa va ka yeva ondaka Yomõla a Suku kuenje vana va yi pokola, va ka kala lomuenyo. 26 Ndeci Isia a kuete unene woku eca omuenyo*+ haico eye a ecavo Komõla unene woku eca omuenyo.+ 27 Kuenje Isia wo wĩha omoko yoku sombisa,+ momo eye Mõlomunu.+ 28 Ko ka ci komõhi, momo owola yiya eci vosi va kasi vayambo* va ka yeva ondaka yaye,+ 29 kuenje va ka tundamo, vana va linga ovina viwa va tundila epinduko liomuenyo, vana va linga ovina vĩvi, va tundila epinduko liesombiso.+ 30 Si lingi lacimue locipango cange muẽle. Ndeci ndi yeva haico ndi sombisa, esombiso ndi linga liesunga,+ momo si sandiliya ocipango cange muẽle, te ocipango cu wa numa.+

31 “Nda ndi limbila uvangi ame muẽle, uvangi waco hawociliko.+ 32 Kuli ukuavo o njimbila uvangi kuenda nda kũlĩha okuti uvangi eye a eca watiamẽla kokuange, wocili.+ 33 Ene wa tumi alume ku Yoano kuenda eye wa imba uvangi wocili.+ 34 Si tava uvangi womanu, pole, ndi popia ovina evi oco vu popeliwi. 35 Ulume waco wa kala ondiyelo yi taima haiyo yeca ocinyi kuenda ene wa yonguili oku sanjukila calua ocinyi+ caye vokatembo kamue. 36 Pole, ame ñuete uvangi wa velapo okuti wa Yoano u sule, momo ovopange osi Isiange a numa oku tẽlisa okuti o-o ñasi oku linga, a eca uvangi wokuti Isia eye wa numa.+ 37 Isia wa numa, wa njimbilavo uvangi.+ Ene lalimue eteke wa yeveli ondaka yaye ndaño oku mola ocipala caye,+ 38 kuenda ondaka yaye ka yi kasi vovitima viene, momo ka wa koleleli una eye a tuma.

39 “Ene vu konomuisa Ovisonehua+ momo vu sima okuti, vokuavio omo vu muila omuenyo ko pui; pole, ovio* muẽle vi njimbila uvangi.+ 40 Lopo ka vu yongola oku iya kokuange+ oco vu kuati omuenyo. 41 Si tava ulamba womanu, 42 pole, nda kũlĩha okuti ka vu kuete ocisola ca Suku vovitima viene. 43 Ndeya vonduko ya Isiange, pole, ka wa nambuili. Nda umue weyilile vonduko yaye muẽle, nda wo tambuli. 44 Vu kolela ndati nda vu tava kulamba u tunda komunu lukuavo, pole, ka vu sandiliya ulamba u tunda ku Suku?+ 45 Ko ka simi okuti ndu pindiki ku Isia; kuli umue o vu pindiki okuti, Mose+ una wa koleli. 46 Omo liaco, nda wa koleleli Mose, nda wa ndi kolelivo, momo eye wa soneha eci catiamẽla kokuange.+ 47 Pole, nda ka wa koleleli kovina eye a soneha, vu kolela ndati kueci mopia?”

6 Noke yovina evi, Yesu wa yoka Okalunga ko Galilea, ale ko Tiberia.+ 2 Kuenje owiñi walua wo kuama,+ momo va mola ovilimbu a linga poku sakula vana va vela.+ 3 Yesu wa lamana komunda yimue kuenda oko a tumãla lolondonge viaye. 4 Ocipito ca va Yudea okuti o Paskoa,+ ca kala ocipepi. 5 Eci Yesu a petula ovaso, wa mola owiñi walua wa kala oku iya kokuaye, yu wa pula Filipu hati: “Pi tu ka landa olombolo oco omanu ava va lie?”+ 6 Pole, eye wa ci popela oku u seteka, momo wa kũlĩhĩle eci a laikele oku linga. 7 Filipu wo tambulula hati: “Olombolo viovita vivali kolodenariu* ka vi tẽla okuti omunu lomunu o tambula kamue.” 8 Umue pokati kolondonge viaye okuti, Andereu manji a Simono Petulu, wo sapuila hati: 9 “Palo pali kakuenje umue o kuete olombolo vitãlo viosevata lotulõsi tuvali. Pole, vi tẽla hẽ nye kowiñi owu ndeti?”+

10 Yesu wa tambulula hati: “Pingi komanu oco va tumãle.” Pocitumãlo caco pa kala owangu walua, omo liaco, omanu va tumãla va tẽla 5.000 kalume.+ 11 Yesu wa tikula olombolo, noke yoku eca olopandu ku Suku, wa vi avela vosi va tumãla; haico a lingavo lotulõsi kuenje ovo va lia cosi ndomo va yonguile. 12 Pana okuti vekuta, wa sapuila olondonge viaye hati: “Ongololi ovimuanyũila via supapo okuti, lacimue ci pesiwa.” 13 Omo liaco, vongolola ovimuanyũila kuenda va yukisa 12 kakualu lovimuanyũila viaco, vina via supa kuava va lia kolombolo vitãlo viosevata.

14 Eci omanu va mola ondimbukiso eye a linga, va popia vati: “U eye muẽle Uprofeto wa laikele oku iya voluali.”+ 15 Yesu eci a limbuka okuti ovo va laikele oku iya oku u kuata oco vo lingise osoma,+ wa tundapo wa enda vali komunda lika liaye.+

16 Eci ca linga uteke, olondonge viaye via lokila kokalunga,+ 17 kuenje via londa vowato, via yoka okalunga oku enda ko Kafarinau. Kua tekãvele ale, Yesu lopo keyile kokuavo.+ 18 Handi vali, okalunga ka tema omo liofela yalua ya kala oku sika.+ 19 Eci va tapula owato ci soka olokilometulu vitãlo ale epandu,* va mola Yesu endela kilu liovava loku amela ocipepi lowato kuenje va kuata usumba. 20 Pole, eye wa va sapuila hati: “Ame; ko ka kuati usumba!”+ 21 Kuenje ovio via yonguile oku u tambula vowato kuenda haico owato wa pitĩla kongongo kuna va loñele.+

22 Keteke lia kuamamo, owiñi una wa kala kesinya likuavo liokalunga wa mola okuti ka kua kaile owato ukuavo, pa kala lika owato umue utito kuenda Yesu ka iñilile vowato lolondonge viaye, pole, olondonge viaye via enda lika liavo. 23 Awato a tunda ko Tiberia a pitĩla ocipepi locitumãlo ovo va lila ombolo noke ya Ñala oku eca olopandu ku Suku. 24 Kuenje eci owiñi wa mola okuti Yesu lolondonge viaye ka va kalepo, va londa vawato avo va enda ko Kafarinau oku sandiliya Yesu.

25 Eci vo sanga kesinya likuavo liokalunga vo pula vati: “A Rambei,+ eteke lipi weya kulo?” 26 Yesu wa va tambulula hati: “Ocili ndu sapuili siti, Ka vu kasi oku mbanjiliya omo liovilimbu wa moli, pole, vu mbanjiliya omo okuti wa li kolombolo kuenda wekuti.+ 27 Ko ka talavayeli okulia ku nyõleha, puãi talavayeli okulia ka ku nyõleha okuti, ku eca omuenyo ko pui,+ kuna Molõmunu o ko wĩhi; momo kokuaye Isia okuti Suku muẽle, wo kapela ondimbukiso yaye yoku u tava.”+

28 Kuenje ovo vo pula vati: “Nye tu linga oco tu tẽlise upange wa Suku?” 29 Yesu wa va kumbulula hati: “Upange wa Suku wowu okuti, vu kolela una eye a tuma.”+ 30 Ovo vo pula vati: “Nye ove o ka linga ndondimbukiso+ oco okuti, tu ci mola kuenda tu kolela kokuove? Upange upi o ka linga? 31 Vakukululu yetu va lia omana vekalasoko,+ ndomo ca sonehiwa citi: ‘Eye wa va ĩha ombolo yi tunda kilu oco va lie.’”+ 32 Yesu wa popia lavo hati: “Ocili ndu sapuili siti, Mose ka ecele kokuene ombolo yi tunda kilu, pole, Isiange wo wĩhi ombolo yocili yi tunda kilu. 33 Momo ombolo ya Suku, yina yi tunda kilu kuenda yeca omuenyo koluali.” 34 Ovo vo sapuila vati: “A Ñala, tu ĩhe ombolo eyi olonjanja viosi.”

35 Yesu wa va sapuila hati: “Ame ndimbolo yomuenyo. Wosi iya kokuange ka ka kuata vali onjala kuenda wosi o ndi kolela lalimue eteke a ka kuata vali enyona.+ 36 Pole, ndeci ndo sapuili, ene wa ndi moli, lopo ka wa koleleli.+ 37 Vosi vana Isia a nyĩha va keya kokuange kuenda una iya kokuange lalimue eteke ndi ko likala;+ 38 momo sia tundile kilu+ oku linga ocipango cange muẽle, puãi ndeya oku linga ocipango ca una wa numa.+ 39 Ocipango ca una wa numa ceci okuti, si nyelisapo umue ku vosi vana eye a nyĩha, pole, ndi va pindula+ keteke lia sulako. 40 Momo eci oco ocipango ca Isiange okuti, wosi o limbuka Omõla loku kolela kokuaye, o kuata omuenyo ko pui+ kuenda ndu u pindula+ keteke lia sulako.”

41 Pole, va Yudea va fetika oku u ñuñunila, momo eye wa popele hati: “Ame ndimbolo ya tunda kilu.”+ 42 Kuenje ovo va popia vati: “U ndeti siti Yesu omõla a Yosefe okuti, isiaye la inaye tua va kũlĩha?+ O popia ndati okuti, ‘Ame nda tunda kilu’?” 43 Yesu wa va kumbulula hati: “Liwekipo oku ñuñuna pokati kene. 44 Lomue iya kokuange, te Isia una wa numa u koka+ kuenje ndu ko pindula keteke lia sulako.+ 45 Ca sonehiwa Kovaprofeto citi: ‘Vosi yavo va ka longisiwa la Yehova.’*+ Wosi una o yeva Isia loku lilongisa, iya kokuange. 46 Ka ci kasi okuti umue wa mola Isia,+ te lika una wa tunda ku Suku; eye lika wa mola Isia.+ 47 Ocili ndu sapuili siti, wosi o kolela, o kuete omuenyo ko pui.+

48 “Ame ndimbolo yomuenyo.+ 49 Vakukululu yene va lia omana vekalasoko, lopo va fa.+ 50 Eyi oyo ombolo yi tunda kilu oco okuti, wosi o liako ka fi. 51 Ame ndimbolo yi kasi lomuenyo ya tunda kilu. Nda umue o lia kombolo eyi, o ka kala lomuenyo otembo ka yi pui; momo ombolo ngeca, etimba liange, oco omanu va kuate omuenyo.”+

52 Va Yudea va fetika oku lihoyisa pokati, vati: “Omunu u o tẽla ndati oku eca etimba liaye oco tu li lie?” 53 Kuenje Yesu wa popia lavo hati: “Ocili ndu sapuili siti, ka vu kuata omuenyo* nda ka wa lili etimba lia Mõlomunu loku nyua osonde yaye.+ 54 Wosi o lia etimba liange loku nyua osonde yange o kuete omuenyo ko pui kuenje ndu ko pindula+ keteke lia sulako; 55 momo etimba liange okulia kuocili kuenda osonde yange okunyua kuocili. 56 Wosi o lia etimba liange loku nyua osonde yange, eye lame tu kala vomunga.+ 57 Ndeci ame ñasi lomuenyo mekonda lia Isia una o kasi lomuenyo haeye wa numa, wosi o lia etimba liange o kalavo lomuenyo mekonda liange.+ 58 Eyi oyo ombolo ya tunda kilu. Ka ci kasi ndeci vakukululu yene va lia, lopo va fa. Wosi o lia ombolo eyi, o kala lomuenyo otembo ka yi pui.”+ 59 Eye wa tukula ovina evi osimbu a kala oku longisa vosunangonga* vo Kafarinau.

60 Valua pokati kolondonge viaye eci via ci yeva, via popia vati: “Ondaka eyi ya kãla; helie o tẽla oku yi yevelela?” 61 Pole, Yesu poku limbuka okuti olondonge viaye via kala oku ñuñuna omo liondaka yaco, wa vi sapuila hati: “Anga hẽ eci cu kokeli ocilondokua? 62 Nda wa kali ndati nda wa muili Mõlomunu oku londa oku a kala osimbu?+ 63 Espiritu olio li eca omuenyo;+ etimba ka li tẽla cimue. Ovina ndo sapuili ovio espiritu haivio omuenyo.+ 64 Pole, kuli vamue pokati kene okuti ka va kolelele.” Momo Yesu tunde kefetikilo wa kũlĩhĩle ava ka va kolelele kuenda una wa laikele oku u pakula.+ 65 Eye wa popia hati: “Oco nda popela lene siti, lomue o tẽla oku iya kokuange, te co wĩhiwa la Isia.”+

66 Omo liaco, valua pokati kolondonge viaye via tiukila kovina via siala konyima,+ ka via endaile vali laye. 67 Kuenje Yesu wa sapuila olondonge Ekũi la Vivali hati: “Ene vu yongola oku endavo?” 68 Simono Petulu wo tambulula hati: “A Ñala, kulie tu enda?+ Ove, ove o kuete olondaka viomuenyo ko pui.+ 69 Etu tua kolela kuenda tua kũlĩha okuti, ove Una o Kola wa Suku.”+ 70 Yesu wa va tambulula hati: “Siti ame ndo nõli ekũi la vivali?+ Umue pokati kene ukualundi.”*+ 71 Eye wa kala oku tukula Yuda omõla a Simono Isikariote, momo wa laikele oku u pakula, ndaño wa kala umue pokati kolondonge Ekũi la Vivali.+

7 Noke Yesu wamamako oku kunda vo Galilea, omo ka yonguile oku enda vo Yudea, momo va Yudea va kala oku u sandiliya oco vo ponde.+ 2 Kuenje Ocipito Colosinge*+ ca va Yudea ca kala ocipepi. 3 Vamanjaye+ vo sapuila vati: “Tunda kulo, kuende vo Yudea oco olondonge viove vi molevo ovopange o kasi oku linga. 4 Momo lomue okuti o yongola oku kũlĩhĩwa lomanu, pole, o linga ovina vuyombeki. Nda ove o kasi oku linga ovina evi, li lekisa koluali.” 5 Ocili okuti, vamanjaye ka vo kolelele.+ 6 Omo liaco, Yesu wa va sapuila hati: “Otembo yange handi ka ya pitĩlile,+ pole, kokuene otembo yosi ya sunguluka. 7 Oluali ka lu kuete esunga lioku vu suvuki, pole, oluo lua suvuka ame, momo njimba uvangi wokuti ovilinga vialuo via vĩha.+ 8 Kuendi kocipito; ame handi si endi kocipito caco, momo otembo yange handi ka ya pitĩlile.”+ 9 Noke yoku va sapuila ovina evi, wa siala vo Galilea.

10 Pana okuti vamanjaye va enda kocipito, eye wa kuamako, ka limolẽhisile, pole, wa ci linga vuyombeki. 11 Kuenje va Yudea vo sandiliya kocipito loku popia vati: “Ulume una o kasi pi?” 12 Owiñi wa kala oku ñuñuna pokati catiamẽla kokuaye. Vamue va popia vati: “Eye omunu umue uwa.” Vakuavo vati: “Sio. Eye o kasi oku yapuisa owiñi.”+ 13 Ocili, lomue wa tẽla oku vangula catiamẽla kokuaye powiñi omo liusumba wa va Yudea.+

14 Eci ocipito ca kala vokati lakati, Yesu wa enda vonembele kuenje wa fetika oku longisa. 15 Va Yudea va komõha, loku popia vati: “Ulume u wa kũlĩha ndati Ovisonehua+ nda ka la enda kosikola?”*+ 16 Yesu wa va tambulula loku popia hati: “Eci ndi longisa hacangeko, pole, ca una wa numa.+ 17 Nda umue o yongola oku linga ocipango Caye, omunu waco o ka kũlĩha nda elongiso liaco li tunda ku Suku+ ale olondaka viange muẽle. 18 Wosi o popia olondaka viaye muẽle, o li sandela ulamba waye muẽle; pole, wosi o sanda ulamba wa una wo tuma,+ eye ukuacili kuenda kokuaye ka kuli ekambo liesunga. 19 Mose siti wo wĩhi Ocihandeleko?+ Pole, lomue pokati kene o pokola Kocihandeleko. Momo lie vu sandela oku ndi ponda?”+ 20 Owiñi wa tambulula hati: “Ove o kuete ondele. Helie o kasi oku sandiliya oku ku ponda?” 21 Yesu wa va tambulula hati: “Nda linga lika ocikomo cimosi kuenda vosi wa komõhi. 22 Eli olio esunga lieci Mose o wĩhili evamba,+ hamomoko okuti lia tunda ku Mose, pole, lia tunda ku vakukululu+ kuenda ene vu sevisa omunu evamba kesambata. 23 Nda omunu o seviwa evamba kesambata oco Ocihandeleko ca Mose ka ci ka tombiwe, momo lie wa temẽli lame omo nda sakula ulume kesambata?+ 24 Liwekipo oku sombisa ndeci ci molẽha lovaso, puãi sombisi lesombiso liesunga.”+

25 Olonungi vimue vio Yerusalãi via popia vati: “U hayeko una va kasi oku sandiliya oku ponda?+ 26 Handi haimo a vanguila lowiñi kuenda lomue u popisa cimue. Anga hẽ asongui vetu va kũlĩha muẽle okuti, u eye Kristu? 27 Tua kũlĩha oku ulume u a tunda;+ pole, eci Kristu a keya lomue o ka kũlĩha oku a tunda.” 28 Kuenje Yesu osimbu a kala oku longisa vonembele wa kaluka hati: “Ene wa ndi kũlĩhi kuenda wa kũlĩhi oku nda tunda. Sieyile locipango cange muẽle,+ puãi Una wa numa ukuacili kuenda ene ka wo kũlĩhĩli.+ 29 Ame ndo kũlĩha,+ momo ndinumiwa yaye kuenda Eye wa numa.” 30 Va sanda oku u kuata,+ pole, lomue wa tẽla oku u kuata, momo owola yaye handi ka ya pitĩlile.+ 31 Puãi owiñi walua pokati kavo wo kolela+ kuenda va popia vati: “Eci Kristu a keya anga hẽ o ka linga ovilimbu vialua okuti, viulume u vi sule?”

32 Va Fariseo va yeva ndomo owiñi wa ñuñunila ovina evi viatiamẽla kokuaye kuenje ovitunda via velapo la va Fariseo va tuma olondavululi oku u kuata. 33 Kuenje Yesu wa popia hati: “Ndi kala naito lene osimbu sia endele ku Una wa numa.+ 34 Vu ka ndi sandiliya pole, ka vu ka ndi sanga kuenda oku ngenda, ka vu pondola oku endako.”+ 35 Va Yudea va livangula pokati vati: “Pi ulume u a yongola oku enda okuti ka tu pondola oku u sanga? Anga o yongola oku enda ku va Yudea va sandokaila pokati ka va Helasi loku longisa va Helasi? 36 Nye eye a yongola oku popia lolondaka viokuti, ‘Ene vu ka ndi sandiliya, pole, ka vu ka ndi sanga kuenda oku ngenda ka vu pondola oku endako’?”

37 Keteke lia sulako, halio eteke linene liocipito,+ Yesu wa votoka kuenje wa kaluka lolukandi hati: “Nda umue o kuete enyona, eye kokuange, oco a nyue ovava.+ 38 Wosi o ñolela ndeci Ocisonehua ca popia, ‘Vutima waye mu ka tunda olondui viovava omuenyo.’”+ 39 Omo liaco, eye wa kala oku popia catiamẽla kespiritu lina vana vo kolelele va laikele oku tambula; pole, handi ka kua kale espiritu,+ momo Yesu ka kemãlisiwile handi.+ 40 Vamue pokati kowiñi okuti va yeva olondaka evi, va popia vati: “Ocili, u Uprofeto.”+ 41 Vakuavo vati: “U eye Kristu.”+ Handi vakuavo vati: “Anga Kristu o tunda ko Galilea?+ 42 Ocisonehua ka ca popele hẽ okuti Kristu o tunda kombuto ya Daviti+ kuenda ko Beteleme+ kimbo kuna kua tungile Daviti?”+ 43 Pokati kowiñi pa kala oku litepa mekonda liaye. 44 Vamue pokati kavo, va yonguile oku u kuata, pole, lomue wa tẽla oku u kuata.

45 Noke olondavululi via tiuka kovitunda via velapo kuenda ku va Fariseo kuenje ovo va pula olondavululi vati: “Momo lie ka wo neneli?” 46 Asualali va tambulula vati: “Lomue omunu wa la popia ndeye.”+ 47 Va Fariseo va pula vali ndoco: “Anga hẽ lenevo wa yapuisiwi? 48 Siti pokati kasongui ale ka va Fariseo lomue wo kolela?+ 49 Pole, owiñi owu okuti ka wa kũlĩhĩle Ocihandeleko, wa siñaliwa.” 50 Nikodemo una wa endele ale kokuaye haeye wa tiamẽlele kokuavo, wa va sapuila hati: 51 “Anga hẽ Ocihandeleko cetu tete ci pisa omunu osimbu ka vo yevele, loku kũlĩhĩsa eci a linga?”+ 52 Vo tambulula vati: “Lovevo u Galilea? Konomuisa kuenje limbuka okuti lomue uprofeto o ka tunda ko Galilea.”*

8 12 Noke Yesu wa va sapuila vali hati: “Ame ndicinyi coluali.+ Wosi o ñuama ka endela vali vowelema, puãi o ka kuata ocinyi+ comuenyo.” 13 Kuenje va Fariseo vo sapuila vati: “O limbila uvangi ove muẽle; uvangi wove hawociliko.” 14 Yesu wa va tambulula hati: “Ndaño ndi limbila uvangi ame muẽle, uvangi wange wocili, momo nda kũlĩha oku nda tunda, loku ngenda.+ Pole, ene ka wa kũlĩhĩli oku nda tunda loku ngenda. 15 Ene vu sombisa ndeci ci molẽha lovaso;+ puãi ame si sombisa omunu laumue. 16 Handi vali ndaño ndi sombisa, oku sombisa kuange kuocili, momo si kasi lika liange, pole, Isia una wa numa o kasi lame.+ 17 Vocihandeleko cene muẽle mua sonehiwa ndoco: ‘Uvangi womanu vavali wocili.’+ 18 Ame ndi limbila ame muẽle uvangi kuenda Isia una wa numa o njimbilavo uvangi.”+ 19 Ovo vo pula vati: “Isiove o kasi pi?” Yesu wa tambulula hati: “Ene ka wa ndi kũlĩhĩli kuenda ka wa kũlĩhĩlivo Isiange.+ Nda wa ndi kũlĩhĩli, nda wa kũlĩhĩvo Isiange.”+ 20 Olondaka evi wa vi vanguila vohondo yoku seleka ukuasi+ osimbu a kala oku longisa vonembele. Pole, lomue wo kuata, momo owola yaye handi ka ya pitĩlile.+

21 Eye wa va sapuila vali hati: “Ame ngenda kuenda vu ka mbanjiliya kuenje vu ka fila vekandu liene.+ Oku ngenda, ka vu pondola oku endako.”+ 22 Va Yudea va popia vati: “Anga hẽ o ka li ponda eye muẽle? Momo wa popia hati, ‘Oku ngenda, ka vu pondola oku endako.’” 23 Wamisako loku va sapuila hati: “Ocitumãlo cene palo posi; ocitumãlo cange kilu.+ Ene vukualuali lulo; ame siukualuali luloko. 24 Eli olio esunga lieci ndu sapuili siti: Vu ka fila vakandu ene. Momo nda ka vu kolela okuti ame una wa laikele oku iya, vu ka fila vakandu ene.” 25 Vo pula vati: “Ove helie?” Yesu wa va tambulula hati: “Momo lie handi ndi vanguila lene? 26 Ñuete ovina vialua vioku vangula viatiamẽla kokuene levi vioku sombisa. Handi vali, Una wa numa ukuacili kuenda ovina nda yeva kokuaye ovio ndi vangula voluali.”+ 27 Ovo ka va limbukile okuti eye wa kala oku va sapuila eci ciatiamẽla ku Isia. 28 Kuenje Yesu wa popia hati: “Eci vu tulika Mõlomunu kuti,+ vu ka limbuka nda ame helie+ kuenda si lingi cimue locipango cange muẽle;+ pole, ndeci Isia a ndongisa, ame mopia ovina viaco. 29 Una wa numa o kasi lame; eye ka njandulukile, momo ndi lingainga ovina viu sanjuisa.”+ 30 Osimbu a kala oku vangula ovina evi, omanu valua va lekisa ekolelo kokuaye.

31 Kuenje Yesu wa sapuila va Yudea vana vo kolelele hati: “Nda vu pandikisa vondaka yange, vulondonge viange muẽle ocili, 32 kuenje vu ka kũlĩha ocili+ kuenda ocili cu yovoli.”+ 33 Ovo vo sapuila vati: “Etu tumbuto ya Avirahama kuenda ka tua la kala apika vomunu umue. Ove o popia ndati okuti, ‘Vu yovuiwa’?” 34 Yesu wa va tambulula hati: “Ocili ndu sapuili siti, wosi o linga ekandu, upika wekandu.+ 35 Omo liaco, upika kamamako vepata otembo ka yi pui; omõla amamako otembo ka yi pui. 36 Nda Omõla o vu yovola, vu yovoka muẽle ocili. 37 Nda kũlĩha okuti vucitumbulukila ca Avirahama. Pole, vu yongola oku ndi ponda, momo ka vu tava kalongiso ange. 38 Mopia ovina nda mola eci nda kala la Isiange,+ puãi ene vu linga ovina wa yevi ku isiene.” 39 Ovo va tambulula vati: “Isietu Avirahama.” Yesu wa va kumbulula hati: “Nda ene wa kaili omãla va Avirahama,+ nda wa lingi ovilinga via Avirahama. 40 Pole, vu yongola oku ndi ponda, ame ndo sapuili ocili nda yeva ku Suku.+ Avirahama hacoko a lingile. 41 Ene vu linga ovilinga via isiene.” Ovo vo sapuila vati: “Ka tua citiwile vukahonga;* tu kuete Isietu umuamue okuti, Suku.”

42 Yesu wa va sapuila hati: “Nda Suku wa kaile Isiene, nda wa ndi soli,+ momo nda tunda ku Suku kuenje ñasi palo. Sieyile locipango cange muẽle, pole, Eye, eye wa numa.+ 43 Momo lie ka vu kuetele elomboloko lieci mopia? Momo ka vu tẽla oku yeva ondaka yange. 44 Ene wa tundi ku isiene Eliapu, oco vu yonguila oku linga ocipango ca isiene.+ Eye omondi tunde kefetikilo+ kuenda ka pandikisile vocili, momo ocili ka ci kasi vokuaye. Eci a vangula uhembi, o vangula ndeci eye muẽle a yongola, momo ohembi haeye isia yuhembi.+ 45 Puãi omo ndo sapuili ocili, ka wa ndi koleleli. 46 Helie pokati kene o ndi pisila ekandu? Nda ndi vangula ocili, momo lie ka vu ndi kolelela? 47 U wa tiamẽla ku Suku, o yeva ondaka ya Suku.+ Eli olio esunga lieci ene ka vu yevela, momo ka wa tiamẽleli ku Suku.”+

48 Va Yudea vo tambulula vati: “Ka tua popele ocili eci tua popia tuti, ‘Ove wu Samaria+ kuenda o kuete ondele’?”+ 49 Yesu wa kumbulula hati: “Si kuete ondele, pole, nda sumbila Isiange, puãi ene ka wa ndi sumbilili. 50 Si sandi ulamba wange muẽle;+ kuli Una o kasi oku sanda ulamba waco kuenda o sombisa. 51 Ocili ndu sapuili siti, Nda umue o pokola kondaka yange, lalimue eteke a ka fa.”+ 52 Va Yudea vo sapuila vati: “Kaliye tua limbuka okuti, o kuete ondele. Avirahama wa fa kuenda ovaprofeto, pole, ove o popia hati, ‘Nda umue o pokola kondaka yange, lalimue eteke a ka fa.’ 53 Anga hẽ ove wa velapo isietu Avirahama una wa fa? Ovaprofeto lavovo va fa. Ove o sima okuti ove helie?” 54 Yesu wa tambulula hati: “Nda ndi li muisa ame muẽle ulamba, ulamba wange hacimueko. Isiange eye o ndi muisa ulamba,+ una vu tukula okuti, Suku yene. 55 Lopo ka wo kũlĩhĩli,+ puãi ame ndo kũlĩha.+ Nda nda popele okuti sio kũlĩhĩle, nda nda kala ohembi ndene. Pole, ame ndo kũlĩha kuenda ndi pokola kondaka yaye. 56 Avirahama isiene wa sanjukile calua omo lielavoko lioku mola eteke liange, wa li mola kuenje wa li sanjukila.”+ 57 Va Yudea vo sapuila vati: “Ove handi ku kuete 50 kanyamo, lopo Avirahama wo mola?” 58 Yesu wa va kumbulula hati: “Ocili, ndu sapuili siti, osimbu Avirahama ka citiwile, ame nda kala ale komuenyo.”+ 59 Kuenje va tikula ovawe oco vo sosõle, pole, Yesu wa salama, yu wa tunda vonembele.

9 Osimbu a kala oku pita, wa mola ulume umue wa citiwa omeke. 2 Kuenje olondonge viaye vio pula viti: “A Rambei,+ elie wa linga ekandu, ulume u, ale olonjali viaye omo a citiwa omeke?” 3 Yesu wa tambulula hati: “Lomue wa linga ekandu, ci kaile ulume u, ci kaile olonjali viaye, pole, ca lingiwila oco ovopange a Suku a situluiwe vokuaye.+ 4 Tu sukila oku linga ovopange a Una wa numa osimbu kuli utanya;+ uteke u kasi oku iya okuti, lomue omunu o ka tẽla oku linga upange. 5 Osimbu ndi kasi voluali, ndicinyi coluali.”+ 6 Noke yoku popia ovina evi, wa siyila posi, yu wa tama onata lovate kuenje wa laña onata vovaso ulume,+ 7 kuenda wo sapuila hati: “Kuende, ka puse vociva co Siloama” (ci lomboloka “Ca Tumiwa”). Eye wa enda, yu wa pusa kuenje wa tiuka okuti o lete.+

8 Kuenje vana va lisunguile laye la vana va enda oku u mola oku pinga osimola, va fetika oku popia vati: “U siti ulume una wa enda oku tumãla oku pinga osimola?” 9 Vamue va popia vati: “Eye muẽle.” Vakuavo vati: “Haeyeko, pole, wa lisetahãla laye.” Ulume wa popia hati: “Ame muẽle.” 10 Ovo vo pula vati: “Ovaso ove a patuluka ndati?” 11 Eye wa tambulula hati: “Ulume o tukuiwa Yesu wa tama onata kuenda wa yi laña vovaso ange, yu wa ndi sapuila hati, ‘Kuende ko Siloama ka puse.’+ Kuenje nda enda, nda pusa kuenda nda fetika oku leta.” 12 Noke vo pula vati: “Ulume waco o kasi pi?” Eye hati: “Si cĩ.”

13 Ovo vambata ulume wa kala omeke ku va Fariseo. 14 Ca kala Kesambata+ eci Yesu a tama onata loku patulula ovaso+ wulume waco. 15 Vepuluvi liaco, va Fariseo va fetikavo oku u pula ndomo ovaso aye a patuluka. Wa va sapuila hati: “Eye wa laña onata vovaso ange, yu nda pusa kuenje ndi lete.” 16 Va Fariseo vamue va popia vati: “Ulume u ka tundile ku Suku, momo ka lavi Esambata.”+ Vakuavo vati: “Ulume ukuakandu o pondola oku linga ndati ovilimbu ndevi?”+ Kuenje va fetika oku lipatãla pokati.+ 17 Kuenje ovo va pula vali ulume omeke vati: “Nye o popia catiamẽla kokuaye, omo a patulula ovaso ove?” Ulume hati: “Eye uprofeto.”

18 Pole, va Yudea ka va tavele okuti eye wa kala omeke kuenje cilo wa patuluka, toke eci va vilikiya olonjali viulume wa patuluka ovaso. 19 Va va pula vati: “U omõlene wa popi hoti, wa citiwa omeke? Ndamupi okuti, cilo o lete?” 20 Olonjali viaye via tambulula viti: “Tua kũlĩha okuti u omõletu kuenda wa citiwa omeke. 21 Pole, ka tua kũlĩhĩle ndomo cilo eye a kasi oku leta; ale, omunu wa patulula ovaso aye, ka tuo kũlĩhĩle. U pulisi. Eye ukulu. A vangule eye muẽle.” 22 Olonjali viaye via popia ovina evi omo via kuatela usumba va Yudea,+ momo va Yudea va likunda okuti, nda umue o tava okuti Yesu eye Kristu, omunu waco o tundisiwa vosunangonga.+ 23 Eli olio esunga lieci olonjali viaye via popela viti: “Eye ukulu. U pulisi.”

24 Va kovonga onjanja yavali ulume wa kala omeke kuenje vo sapuila vati: “Sivaya Suku; tua kũlĩha okuti ulume u ukuakandu.” 25 Eye wa tambulula hati: “Nda eye ukuakandu, sia ci kũlĩhĩle. Eci nda kũlĩha ceci okuti nda kala omeke, pole, cilo ndi lete.” 26 Noke vo pula vati: “Nye eye a ku linga? Wa patulula ndati ovaso ove?” 27 Wa va tambulula hati: “Nda ku sapuili ale, lopo ka vu yevi. Momo lie vu yonguila oku ci yeva vali? Anga hẽ vu yongolavo oku kala olondonge viaye?” 28 Kuenje vo sepula vati: “Ove wundonge yulume waco, pole, etu tulondonge via Mose. 29 Tua kũlĩha okuti Suku wa vanguila pocakati ca Mose, puãi ulume u, oku a tunda ka tua kũlĩhĩleko.” 30 Ulume wa va tambulula hati: “Eci ci komõhisa okuti ka wa kũlĩhĩli oku eye a tunda, pole, wa patulula ovaso ange. 31 Tua kũlĩha okuti, Suku ka yevi vakuakandu,+ pole, nda umue o sumbila Suku kuenda o linga ocipango caye, eye u yeva.+ 32 Tunde osimbu ka kua la yevala umue wa patulula ovaso omunu wa citiwa omeke. 33 Omunu u, nda ka tundile ku Suku, nda ka tẽlele oku linga cimue.”+ 34 Vo tambulula vati: “Ove wa citiwilavo vekandu, cilo o tu longisa?” Kuenje vo tundisila posamua!+

35 Yesu wa yeva okuti vo tundisila posamua, eci o sanga, wo pula hati: “Ove hẽ wa kolela Mõlomunu?” 36 Ulume wo tambulula hati: “A ñala, eye helie oco ndi kolele kokuaye?” 37 Yesu wo tambulula hati: “Ove wo mola kuenda ocili okuti, eye una o kasi oku vangula love.” 38 Eye hati: “A Ñala, ndo kolela.” Kuenje wo kekamẽla. 39 Yesu wa popia hati: “Ndeya voluali oku sombisa okuti, vana ka va lete, va leta+ kuenda vana va lete va linga olomeke.”+ 40 Va Fariseo vana va kala laye va yeva ovina evi, yu vo sapuila vati: “Anga hẽ etu tulomekevo?” 41 Yesu wa va sapuila hati: “Nda wa kaili olomeke, nda ka vu kuete ekandu. Puãi cilo vu popia hoti, ‘Tu lete.’ Ekandu liene ka li ka ecelua.”+

10 “Ocili, ndu sapuili siti, wosi ka iñila vocunda colomeme poku pita pepito, pole, o tẽhela pamue pañi, eye ocimunu haeye ukuakupunda.+ 2 Puãi wosi iñilila pepito eye ungombo wolomeme.+ 3 Ukuakulava ombundi u yuluila epito+ kuenje olomeme vi yeva ondaka yaye.+ Eye o kovonga olomeme viaye kolonduko kuenje o vi songuila posamua. 4 Eci opamo olomeme viaye viosi, o vi pitila kovaso kuenje olomeme viu kuama, momo via kũlĩha ondaka yaye. 5 Umue wiñi ka viu kuama, viu tila momo ka via kũlĩhĩle ondaka ya vaiñi.” 6 Yesu wa ta olusapo olu kokuavo, pole, ovo ka va kuatele elomboloko lieci eye a kala oku va sapuila.

7 Kuenje Yesu wa popia vali hati: “Ocili, ndu sapuili siti, ame ndipito liolomeme.+ 8 Vosi veya pomangu yange, ovimunu haivo vakuakupunda; pole, olomeme ka via va yevele. 9 Ame ndipito; wosi iñilila pocakati cange, o ka popeliwa kuenda o ka iñila, loku tunda kuenje o sanga usenge woku lisila oviunda.+ 10 Ocimunu ciyilila ño oku iva loku ipaya kuenda oku nyõla.+ Ame ndeyilila oco ovo va kuate omuenyo okuti, omuenyo waco u supoka. 11 Ame ndungombo uwa;+ ungombo uwa o pesila olomeme omuenyo waye.+ 12 Ukuopange una okuti olomeme viaco haviayeko, eci a mola okuti ombinji yi kasi loku iya, o sia olomeme kuenda o tila kuenje ombinji yi vi kuata loku vi sandola, 13 momo eye ukuopange ño, ka tati olomeme. 14 Ame ndungombo uwa. Nda kũlĩha olomeme viange kuenda olomeme viange via ndi kũlĩha,+ 15 ndeci Isia a ndi kũlĩha kuenda ndeci ame nda kũlĩha Isia;+ kuenje mesila olomeme omuenyo wange.+

16 “Ñuete olomeme vikuavo okuti, haviocunda eciko;+ ovio laviovo ndi vi nena, vi yeva ondaka yange kuenje vi kala vocunda cimuamue lungombo umuamue.+ 17 Eli olio esunga lieci Isia a ndi solele,+ momo mesela omuenyo wange+ oco ndu u tambule vali. 18 Lomue o u njupa, puãi ndu u pesela ame muẽle. Ñuete omoko yoku u pesela, ndi kuetevo omoko yoku u tambula vali.+ Ocikundi eci nda ci tambula ku Isiange.”

19 Va Yudea+ va lipatãla vali omo Yesu a popia olondaka evi. 20 Valua pokati kavo va popia vati: “Eye o kuete ondele kuenda wa linga eyui. Momo lie vu u yevelila?” 21 Vakuavo vati: “Olondaka evi haviomunuko o kuete ondele. Ondele hẽ yi tẽla oku patulula ovaso olomeke?”

22 Otembo yaco ya kala otembo Yocipito Coku Tumbika Onembele yo Yerusalãi. Ca kala kotembo yombambi, 23 kuenda Yesu wa kala oku ñuala ñuala vonembele vocindumba ca Salomone.+ 24 Va Yudea vo ñuala ocingonja kuenje vo pula vati: “Toke otembo yipi o tu sia vatatahãi? Nda ove wu Kristu, tu sapuile ocili.” 25 Yesu wa va kumbulula hati: “Ndo ci sapuili ale, pole, lopo ka vu kolela. Ovilinga ame ñasi oku linga vonduko ya Isiange, vi njimbila uvangi.+ 26 Pole, ene ka vu kolela omo havulomeme viangeko.+ 27 Olomeme viange vi yeva ondaka yange kuenda nda vi kũlĩha kuenje vi ndi kuama.+ 28 Ame ndi vi ĩha omuenyo ko pui+ kuenje lalimue eteke vi nyõleha kuenda lomue o vi ndi potosola peka liange.+ 29 Eci Tate a nyĩha ca velapo okuti, ovina viosi vikuavo vi sule kuenda lomue o pondola oku vi potosola peka lia Tate.+ 30 Ame la Isia tuamuamue.”*+

31 Va Yudea va tikula vali ovawe oco vo sosõle. 32 Yesu wa va kumbulula hati: “Ndo lekisi ovilinga vialua viwa via tunda ku Isia. Ovilinga vipi vu ndi sosũila?” 33 Va Yudea vo kumbulula vati: “Etu tu ku sasõla, hamekondako lielinga liwa, pole, mekonda lioku popia etonãi;+ momo ndaño okuti ove wumunu, o li lingisa osuku.” 34 Yesu wa va kumbulula hati: “Ka ca sonehiwile hẽ Vocihandeleko cene ndoco: ‘Nda popia siti: “Ene vulosuku”’?*+ 35 Nda eye wa tukula ‘olosuku’+ ku vana va pisiwa londaka ya Suku kuenda ocisonehua ka citava okuti ci pongoluiwa, 36 oco hẽ ene vu popia ndati kokuange, una Suku a kolisa loku tuma voluali hati: ‘Ove o popia etonãi,’ omo nda popia siti, ‘Ndimõla a Suku’?+ 37 Nda si kasi oku linga ovilinga via Isiange, ko ka ñoleli. 38 Pole, nda ovio ndi kasi oku linga, koleli kovilinga viaco+ ndaño ka vu ñolela ame okuti, vu kũlĩha kuenda vu limbuka okuti Isia o kasi vomunga lame, lame ñasi vomunga la Isia.”+ 39 Omo liaco, ovo va seteka vali oku u kuata, pole, wa puluka povaka avo.

40 Kuenje eye wa yokila vali kesinya likuavo lio Yordão kocitumãlo kuna Yoano a fetikila+ oku papatisa kuenje oko a kala. 41 Omanu valua veya kokuaye kuenje vo sapuila vati: “Yoano ka lingile ocilimbu cimue, pole, ovina viosi Yoano a tukuila omunu u, via kala viocili.”+ 42 Kuenje haiko valua va lekisila ekolelo kokuaye.

11 Kua kala ulume umue o vela, o tukuiwa Lasaru; eye wa kala u Betania imbo lia Maria kuenda lia manjaye Marta.+ 2 Maria yaco eye una wa sieketa ulela welemba liwa ku Ñala kuenda wo puenya olomãhi lesinga liaye;+ Lasaru una wa kala oku vela, wa kala mume waye. 3 Omo liaco, vamukãi vaye va tuma omunu umue kuna Yesu a kala, oco o sapuile hati: “A Ñala, ekamba liove o sole o vela.” 4 Pole, eci Yesu a ci yeva wa popia hati: “Ocimãho cuvei owu, hakufako, puãi culamba wa Suku+ oco okuti, Omõla a Suku o muisiwilako ulamba.”

5 Yesu wa solele Marta, la manjaye kuenda Lasaru. 6 Kuenje eci a yeva okuti Lasaru o vela, wamamako oku kala vali oloneke vivali kocitumãlo a kala. 7 Noke eye wa sapuila olondonge hati: “Tu endi vali ko Yudea.” 8 Olondonge vio sapuila viti: “A Rambei,+ siti va Yudea ndopo va yonguile oku ku sosõla lovawe,+ handi wendako vali?” 9 Yesu wa tambulula hati: “Ka kuli hẽ olowola 12 viocinyi cutanya?+ Nda umue endela vocinyi cutanya ka lipunduka kocina cimue, momo eye o lete ocinyi coluali lulo. 10 Pole, nda umue enda luteke, o lilondoka, momo ocinyi ka ci kasi vokuaye.”

11 Noke yoku vangula ovina evi, wamisako hati: “Lasaru ekamba lietu wa pekela,+ pole, ngendako oku ko pasula.” 12 Kuenje olondonge vio sapuila viti: “A Ñala, nda eye wa pekela, o ka kala ciwa.” 13 Yesu puãi wa kala oku vangula catiamẽla koku fa kuaye. Pole, ovo va sima okuti eye wa kala oku vangula oku puyukila votulo. 14 Noke Yesu wa va sapuila ocili hati: “Lasaru wa fa,+ 15 kuenje nda sanjuka mekonda liene omo okuti sia kaileko, oco vu koleli. Pole, tuendi kokuaye.” 16 Tomasi okuti wa tukuiwilevo Njamba, wa sapuila olondonge vikuavo hati: “Tu endivo, oco tu file kumue laye.”+

17 Eci Yesu a pitĩla, wa sanga okuti Lasaru wa kala ale oloneke vikuãla veyambo. 18 O Betania ya kala ocipepi lo Yerusalãi ci soka olokilometulu vitatu* viocinãla. 19 Kuenje valua va Yudea veya ku Marta la Maria oku va lembeleka omo lia mume wavo. 20 Eci Marta a yeva okuti Yesu wa kala oku iya, wa enda oku ñualehela laye; pole, Maria+ wamamako oku tumãla vonjo. 21 Marta wa sapuila Yesu hati: “A Ñala, nda wa kaile kulo, mume wange nda ka file. 22 Ndaño cilo, nda kũlĩha okuti cosi o pinga ku Suku, eye o ku cĩha.” 23 Yesu wo sapuila hati: “Mume wove o ka pinduka.” 24 Marta wo tambulula hati: “Nda kũlĩha okuti, eye o ka pinduka kepinduko+ lieteke lia sulako.” 25 Yesu wo sapuila hati: “Ame ndipinduko haime ndimuenyo.+ U o ñolela ndaño o fa, haimo lumue o kala vali lomuenyo; 26 kuenda wosi o kasi lomuenyo kuenje o ñolela, lalimue eteke a ka fa.+ Ove hẽ wa ci kolela?” 27 Eye wo tambulula hati: “Oco a Ñala, nda kolela okuti, ove wu Kristu Omõla a Suku, una wa sukilile oku iya voluali.” 28 Noke yoku popia olondaka evi, Marta wa enda oku ka vilikiya manjaye Maria kuenje wo sapuila pokolika hati: “Ulongisi+ o kasi kulo, wa ku vilikiya.” 29 Maria eci a ci yeva, wa votoka lonjanga kuenje wa enda kokuaye.

30 Yesu handi ka iñilile vimbo, pole, wa kala pocitumãlo pana Marta o sangele. 31 Eci va Yudea vana va kala vonjo oku lembeleka Maria, va mola okuti wa votoka lonjanga loku tunda, ovo vo kuama loku sima okuti, wa kala oku enda keyambo+ oku ka lililako. 32 Eci Maria a pitĩla apa Yesu a kala kuenje wo mola, wa kekamẽla kolomãhi viaye yu wo sapuila hati: “A Ñala, nda wa kaile kulo, manjange nda ka file.” 33 Eci Yesu a mola okuti eye o kasi oku lila kuenda va Yudea vana veya laye va kalavo oku lila, wa yeva esumuo lialua ocikembe kuenda wa tokotelua. 34 Eye wa pula hati: “Pi wo langeki?” Vo tambulula vati: “A Ñala, enju ndo tale.” 35 Kuenje Yesu wa fetika oku lila.+ 36 Va Yudea va popia vati: “Tali, ndomo Yesu o solele calua!” 37 Vamue pokati kavo va popia vati: “U siti una wa patulula ovaso wulume omeke,+ nda ka tẽlelevo hẽ oku tateka okuti Lasaru ka fi?”

38 Kuenje Yesu wa yeva vali esumuo lialua, yu wa enda keyambo. Eyambo liaco lia kala eleva kuenda lia sitikiwile lewe. 39 Yesu hati: “Ewe liupiweko.” Marta mukãi yu wa fa, wo sapuila hati: “A Ñala, citava okuti eye o kasi ale oku lẽha, momo pa pita ale oloneke vikuãla.” 40 Yesu wo sapuila hati: “Sia ku sapuilile hẽ okuti nda o kolela o mola ulamba wa Suku?”+ 41 Kuenje ewe va liupako. Noke Yesu wa petuila ovaso aye kilu+ loku popia hati: “A Tate, ndu ku pandula omo wa njeva. 42 Ocili, nda kũlĩha okuti olonjanja viosi o njeva njeva; pole, nda ci popela omo liowiñi wongoloka, oco va kolele okuti, ove wa numa.”+ 43 Noke yoku popia ovina evi, wa kaluka lolukandi hati: “A Lasaru, tundila posamua!”+ 44 Ulume wa file, wa tundila posamua okuti, wa iñiwa olonjambo kolomãhi lo kovoko kuenda ocipala caye ca futisua lonanga. Yesu wa va sapuila hati: “U kutululi kuenda a ende.”

45 Kuenje valua va Yudea vana veyile oku nyula Maria kuenda va mola eci eye a linga, vo kolela,+ 46 pole, vamue pokati kavo va enda ku va Fariseo oku ka va sapuila eci Yesu a linga. 47 Noke ovitunda via velapo la va Fariseo vongolola Ekanga kuenje va popia vati: “Nye tu linga, omo okuti ulume u o kasi oku linga ovilimbu vialua?+ 48 Nda tuo wecelela ndoto, vosi va ka kolela kokuaye kuenje va Roma va keya va tu tambula ocitumãlo cetu* kuenda ofeka yetu.” 49 Pole, umue pokati kavo okuti Kayafa,+ wa kala ocitunda cinene kunyamo waco, wa va sapuila hati: “Ene ka wa kũlĩhĩli cimue, 50 kuenda ka wa sokoluili okuti cu kuatisi ene muẽle nda omunu umosi o fila omanu, pole, ofeka yosi oku nyõleha hacoko.” 51 Eye ka ci popele lovisimĩlo viaye muẽle, pole, omo a kala ocitunda cinene kunyamo waco, wa imba owanji wokuti, Yesu wa laikele oku fila ofeka, 52 kuenda ka ci lingila lika ofeka, pole, o ci lingilavo oku ongoluila pamosi omãla va Suku vana va lisanduile. 53 Tunde keteke liaco, va tumbika ongombo oco vo ponde.

54 Kuenje Yesu ka endaile vali oku limolẽhisa pokati ka va Yudea, pole, wa tundako wa enda kovaimbo a kasi ocipepi lekalasoko, volupale lumue lu tukuiwa Efarimi+ kuenda oko a kala kumue lolondonge. 55 Ocipito co Paskoa+ ca va Yudea ca kala ocipepi kuenje omanu valua va tunda vovaimbo, va lamanela ko Yerusalãi oco va liyelise osimbu o Paskoa ka ya pitĩlile. 56 Kuenje va kala oku sandiliya Yesu loku lipula pokati osimbu va kala vonembele vati: “Nye vu sima? Anga eye keya kocipito?” 57 Pole, ovitunda via velapo la va Fariseo va handelekele okuti, nda umue wa kũlĩha apa Yesu a kasi, a ci sapule, oco vo kuate.

12 Eci pa kambele oloneke epandu oco ku lingiwe o Paskoa, Yesu wa pitĩla vo Betania muna mua kala Lasaru+ una Yesu a pinduile kuava va fa. 2 Kuenje oko vo pongiyila ondalelo, Marta wa kala oku va avela,+ pole, Lasaru wa kala pokati ka vana va kala oku lia* laye. 3 Noke Maria wa nyañula eci ci panda omeyu yokilu* yulela welemba liwa okuti, ulela wo nardo yocili haiwo wa tĩla calua, yu wa u sieketa kolomãhi via Yesu kuenda wo puenya olomãhi lesinga liutue waye. Kuenje onjo yeyuka lelemba liulela waco.+ 4 Pole, Yuda Isikariote,+ umue pokati kolondonge viaye, una wa laikele oku u pakula, wa popia hati: 5 “Momo lie ulela owu welemba liwa ka wa landisiwile londando yi soka 300 kolodenariu* loku eca olombongo viaco kolohukũi?” 6 Eye ka ci popelele omo a sakalalele lolohukũi, pole, wa ci popela omo okuti eye wa kala ocimunu kuenda wa kala lokasia yolombongo kuenje wa enda oku nyana olombongo via enda oku kapiwamo. 7 Kuenje Yesu wa popia hati: “Ukãi a kale, eye o ci lingila oku pongiya eteke liange lioku kendiwa.+ 8 Otembo yosi ene vu kasi lolohukũi,+ pole, ka vu ka kala lame otembo yosi.”+

9 Owiñi walua wa va Yudea, wa limbuka okuti eye oko a kala kuenje ka veyilile lika omo lia Yesu, pole, va yonguilevo oku tala Lasaru una eye a pindula kuava va fa.+ 10 Ovitunda via velapo via tumbikavo ongombo oco va ponde Lasaru, 11 momo mekonda liaye, valua va Yudea va endako kuenda va kolela Yesu.+

12 Keteke lia kuamamo, owiñi walua una weyile kocipito wa yeva okuti Yesu wa kala oku iya ko Yerusalãi. 13 Kuenje va kuata ovianja vioviti vieva kuenda va tunda oku liñualẽhela laye loku kaluka vati: “Tu ku pinga tuti, u yovola! U iyilila vonduko ya Yehova*+ wa sumũlũha, Soma ya Isareli!”+ 14 Eci Yesu a sanga okacimbulu kamue, wa tumãlako+ ndomo ca sonehiwa citi: 15 “Ku ka yokoke, amõla ukãi a Siono. Tala! Soma yove o kasi oku iya, wa tumãla kokamõla kocimbulu.”+ 16 Puãi olondonge viaye tete ka via kuatele elomboloko liovina evi, pole, eci Yesu a muisua ulamba,+ ovo va ivaluka okuti, ovina evi via sonehiwa viatiamẽla kokuaye kuenda ovo va linga ovina evi kokuaye.+

17 Owiñi una wa kala laye eci a vilikiya Lasaru oku tunda veyambo+ loku u pindula kuava va fa, wamamako oku eca uvangi.+ 18 Eli olio esunga lieci owiñi wa endela oku ka lisanga laye, momo wa yeva okuti eye wa linga ocilimbu eci. 19 Kuenje va Fariseo va livangula pokati vati: “Wa ci limbuki? Ka tu kasi oku kuata onima yiwa. Momo oluali luosi lu kasi oku u kuama.”+

20 Kua kala va Helasi vamue pokati ka vana veyile oku fendela kocipito. 21 Ovo va enda ku Filipu+ u Betesaita wo ko Galilea kuenje vo pinga vati: “A ñala, tu yongola oku mola Yesu.” 22 Filipu wa enda oku ka sapuilako Andereu. Andereu la Filipu veya yu va sapuilako Yesu.

23 Yesu wa va tambulula hati: “Owola Mõlomunu a muisua ulamba ya pitĩla.+ 24 Ocili ndu sapuili siti, olumema luotiliku nda ka lu lokila posi ha lu fi, lu amamako oku kala olumema lumosi; puãi nda lu fa,+ oco lika lu ima apako alua. 25 Wosi o sole omuenyo waye, o u pumba,*+ pole, wosi o suvuka omuenyo waye voluali lulo, o u solekela omuenyo ko pui.+ 26 Nda umue o yongola oku kala ukuenje wange, a ñuame kuenda oku ñasi haiko ukuenje wange a kalavo.+ Nda umue o yongola oku kala ukuenje wange, Isia u kemãlisa. 27 Cilo utima wange wa tokotelua+ kuenda nye ndi popia? A Tate, mopele kowola eyi.+ Eli olio esunga lieci ndeyilila palo posi vepuluvi lilo. 28 A Tate, muisa ulamba onduko yove.” Kuenje kilu kua tunda ondaka+ yiti: “Ame nda yi muisa ale ulamba kuenda ndi yi muisa vali ulamba.”+

29 Owiñi wa kalako wa ci yeva kuenje wa fetika oku popia okuti kua lemĩla. Vakuavo vati: “Ungelo umue wa vangula laye.” 30 Yesu wa tambulula hati: “Ondaka eyi ka ya yevalele mekonda liange, puãi mekonda liene. 31 Esombiso lioluali lulo li kasi oku lingiwa cilo; ombiali yoluali lulo+ yi tundisiwa cilo.+ 32 Kuenje catiamẽla kokuange, nda ame ndi tulikiwa kuti,+ ndi ka kokela omanu vosi kokuange.” 33 Eci wa ci popela oco a lekise ndomo oku fa kuaye ku ka kala.+ 34 Owiñi wo pula hati: “Tua yeva Vocihandeleko okuti, Kristu o kala otembo ka yi pui.+ O popia ndati hoti Mõlomunu te o valeliwa?+ Mõlomunu waco helie?” 35 Yesu wa va sapuila hati: “Ocinyi ci kala vali pokati kene okatembo kamue. Endi osimbu vu kuete ocinyi, oco ka vu ka yuliwi lowelema; wosi endela vowelema ka kũlĩhĩle oku a enda.+ 36 Osimbu vu kuete ocinyi, koleli kocinyi okuti, vu kala omãla vocinyi.”+

Eci Yesu a popia ovina evi, wa tunda pokati kavo kuenje wa lisalamisa. 37 Ndaño okuti wa linga ovilimbu vialua kovaso yavo, lopo ka vo kolelele, 38 oco ondaka yuprofeto Isaya yi tẽlisiwe, una wa popia hati: “A Yehova,* helie wa kolela kueci va yeva kokuetu?*+ Okuokuo kua Yehova* kua situluiwa kulie?”+ 39 Esunga lieci ovo ka va kolelele, ceci Isaya a popele vali hati: 40 “Eye wa patisa ovaso avo kuenda wa tĩlisa ovitima viavo okuti, ka va vanji lovaso kuenda ka va kuata elomboloko lovitima viavo okuti, va pongoloka kuenje ndi va sakula.”+ 41 Isaya wa popia ovina evi omo wa mola ulamba waye kuenda wa vangula eci catiamẽla kokuaye.+ 42 Haimo lumue, asongui valua va kolela kokuaye,+ pole, omo lia va Fariseo ka va ci lekisile oco ka va ka tundisiwe vosunangonga;+ 43 momo ovo va solele vali ulamba womanu okuti, ulamba wa Suku u sule.+

44 Kuenje Yesu wa kaluka hati: “Wosi o ñolela, ka ñolela lika ame, o kolelavo una wa numa;+ 45 wosi o ndete ame, o letevo Una wa numa.+ 46 Ndeya voluali+ ndocinyi okuti, wosi o ñolela ka kala vowelema.+ 47 Nda umue o yeva olondaka viange kuenje ka vi kapiko, siu sombisa; momo sieyilile oku sombisa oluali, pole, ndeyilila oku yovola oluali.+ 48 Wosi o ndi pembula kuenda ka yevi olondaka viange, kuli u o ko sombisa. Ondaka nda popia oyo yu ko sombisa keteke lia sulako. 49 Momo sia popele locipango cange muẽle, pole, Isia una wa numa, wa ñundika eci ndi popia leci ndi longisa.+ 50 Nda kũlĩhavo okuti olonumbi viaye vi lomboloka omuenyo ko pui.+ Omo liaco, cosi mopia ndi ci vangula ndeci Isia a ndi sapuila.”+

13 Osimbu ocipito co Paskoa ka ca fetikile, Yesu wa kũlĩhĩle ale okuti owola yaye yoku tunda voluali oco a ende ku Isia,+ ya pitĩla+ kuenje wa sola olondonge viaye via kala voluali, wa vi sola muẽle toke kesulilo.+ 2 Eci va kala oku lia ondalelo, Eliapu lia kapele ale vutima wa Yuda Isikariote+ omõla a Simono ocisimĩlo coku u pakula.+ 3 Omo Yesu a kũlĩhĩle okuti Isia wa eca ovina viosi peka liaye kuenda wa tunda ku Suku kuenje wa kala oku enda ku Suku,+ 4 wa votoka komesa, wa li upa ocikutu* caye loku ci kapa ponele. Kuenje wa tikula etuaya yu wa litika vombunda.*+ 5 Noke yoku kapa ovava pombasiya, wa fetika oku sukula olomãhi violondonge loku vi puenya letuaya lina a itikile vombunda.* 6 Kuenje weya ku Simono Petulu. Eye wo pula hati: “A Ñala, o sukula olomãhi viange?” 7 Yesu wo tambulula hati: “Eci ñasi oku linga ka ci ku lomboloka cilo, puãi ci ka ku lomboloka noke liovina evi.” 8 Petulu wo sapuila hati: “Lalimue eteke o sukula olomãhi viange.” Yesu wo tambulula hati: “Nda si ku sukula,+ ku pangi onepa kokuange.” 9 Simono Petulu wo sapuila hati: “A Ñala, ku ka sukule lika olomãhi viange, pole, sukulavo ovaka ange lutue wange.” 10 Yesu wo sapuila hati: “Wosi wa yua ka sukila vali oku lisukula, te oku sukula lika kolomãhi viaye, momo wa yela ale. Ene wa yeli, pole, havosiko.” 11 Momo eye wa kũlĩhĩle omunu wa laikele oku u pakula.+ Eli olio esunga lieci a popela hati: “Ka wa yeleli vosi.”

12 Kuenje eci a mala oku sukula olomãhi viavo loku wala ocikutu caye, wa tumãla vali komesa, yu wa va pula hati: “Eci ndo lingili co lomboloki? 13 Ene vu nukula ‘Ulongisi’ kuenda ‘Ñala’ kuenje vu popia ciwa, momo ame muẽle.+ 14 Pole, nda okuti ame ndi Ñala kuenda Ulongisi nda sukula olomãhi viene,+ ene vu sukilavo* oku lisukula pokati olomãhi viene.+ 15 Momo ndo sili ongangu okuti, ndeci ame ndo lingi, haico vu lingavo.+ 16 Ocili, ndu sapuili siti, upika ka velelepo cime caye, ndaño yuna wa tumiwa ka velelepo una wo tuma. 17 Nda wa kũlĩhi ovina evi, vu sumũlũha nda vu vi linga.+ 18 Si kasi oku popia catiamẽla ku vosi yene; ava nda nõla nda va kũlĩha. Pole, ca lingiwila oku tẽlisa ocisonehua cokuti:+ ‘Una wa lia lia okulia kuange wa ndi katukila.’*+ 19 Ndi kasi oku vu sapuili okuti eci ci ka lingiwa oco okuti, eci vu ci mola okuti ci kasi oku pita lame, vu ka limbuka okuti ocisonehua eci ci kasi oku vangula catiamẽla kokuange.+ 20 Ocili, ndu sapuili siti, wosi o yekisa u ndi tuma, o njekisavo ame+ kuenje wosi o njekisa, o yekisavo Una wa numa.”+

21 Noke yoku popia ovina evi, Yesu wa tokotelua kuenje wa eca uvangi poku popia hati: “Ocili, ndu sapuili siti, umue pokati kene o ka makula.”+ 22 Olondonge via fetika oku livanja omunu lukuavo, momo ka va kũlĩhĩle nda elie a kala oku tukula.+ 23 Umue pokati kolondonge, una Yesu a solele,+ wa tumãlele ponele* ya Yesu. 24 Simono Petulu wa payula ondonge yaco loku yi sapuila hati: “Tu Sapuile nda elie a kasi oku tukula.” 25 Kuenje wa kunamẽla ponete ya Yesu loku u pula hati: “A Ñala, elie?”+ 26 Yesu wa tambulula hati: “Eye una ndĩha okambolo aka eci ndi ka miña.”+ Noke yoku miña ombolo, wa yeca ku Yuda omõla a Simono Isikariote. 27 Eci Yuda a tambula okambolo, Satana wa iñilila vokuaye.+ Kuenje Yesu wo sapuila hati: “Eci o kasi oku linga, ci linga lonjanga.” 28 Puãi ava va tumãla komesa lomue wa kũlĩhĩle esunga lieci eye a popela laye ndoco. 29 Kuenje vamue va sima okuti, omo Yuda eye wa solakaile okasia yolombongo,+ Yesu wa kala oku u sapuila hati: “Landa ovina tu sukila kocipito,” ale oco eye a ece cimue kolohukũi. 30 Noke yoku tambula okambolo, haico eye a tunda lonjanga. Kuenje ca kala luteke.+

31 Omo liaco, eci eye a tunda Yesu wa popia hati: “Cilo Mõlomunu o muisua ulamba+ kuenda Suku o muisuavo ulamba pocakati caye. 32 Kuenje Suku o ko muisa ulamba+ kuenda u muisa ulamba lonjanga. 33 Ene amãla, ndi kala vali lene okatembo kamue. Vu ka ndi sandiliya; ndeci nda sapuilile va Yudea hati, ‘Oku ngenda ka vu pondola oku endako,’+ cimuamue haico ndu sapuili cilo. 34 Ndu wĩhi ocihandeleko cokaliye, cokuti vu lisola pokati; ndeci ame ndo soli,+ ene lisolivo pokati.+ 35 Poku ci linga, vosi va ka limbuka okuti vulondonge viange, nda wa lisoli pokati.”+

36 Simono Petulu wo sapuila hati: “A Ñala, pi wenda?” Yesu wo tambulula hati: “Oku ngenda ku pondola oku ñuama cilo, pole, o ka ñuama noke.”+ 37 Petulu wo sapuila hati: “A Ñala, momo lie ka ci tavela okuti ndu ku kuama cilo? Hu pesila omuenyo wange.”+ 38 Yesu wo tambulula hati: “O mesila omuenyo wove? Ocili, ndu ku sapuila siti, osimbu ekondombolo ka lia lilile, o ka ndi likala olonjanja vitatu.”+

14 “Ovitima viene ka vi ka tokotelue.+ Koleli Suku;+ ñolelivo ame. 2 Konjo ya Tate kuli ovitumãlo vialua vioku kala. Nda hacoko, nda ndo ci sapuili, momo ngenda oco ndi ka ku pongiyili ocitumãlo.+ 3 Handi vali, nda nda enda oku ko pongiyili ocitumãlo, ndi ka tiuka vali kuenda ndu vu upilili okuti, oku ndi kala haiko ene vu kalavo.+ 4 Oku ngenda onjila yaco wa yi kũlĩhi.”

5 Tomasi+ wo sapuila hati: “A Ñala, ka tua kũlĩhĩle oku wenda. Tu kũlĩha ndati onjila yaco?”

6 Yesu wo tambulula hati: “Ame ndinjila,+ haime ndicili,+ haime ndimuenyo.+ Lomue o pondola oku iya ku Isia, te lame.+ 7 Nda ene wa ndi kũlĩhĩli, nda wa kũlĩhĩvo Isiange; momo oku upisa cilo wo kũlĩhi kuenda vu u mola mola.”+

8 Filipu wa popia laye hati: “A Ñala, tu lekise Isia kuenje ci tẽla kokuetu.”

9 Yesu wo sapuila hati: “Nda kala kala lene otembo yosi eyi, lopo kua ndi kũlĩhĩle a Filipu? Wosi o ndi mola, o molavo Isia.+ O popia ndati okuti, ‘Tu lekise Isia’? 10 Ove ku tava okuti ame ñasi vomunga la Isia kuenda Isia o kasi vomunga lame?+ Ovina ndu sapuili si vi popi locipango cange muẽle,+ pole, Isia una o kasi oku amamako vomunga lame, o kasi oku linga ovopange aye. 11 Ñoleli okuti ame ñasi vomunga la Isia kuenda Isia o kasi vomunga lame; nda hacoko, koleli ño omo liovopange aco.+ 12 Ocili, ndu sapuili siti, wosi o ñolela, o ka lingavo ovopange nda linga; kuenda o ka lingavo ovopange anene okuti a-a a sule,+ momo ngenda ku Isia.+ 13 Cosi vu pinga vonduko yange, ndu ci lingili oco okuti, Isia o muisua ulamba mekonda lia Mõla.+ 14 Nda ene vu pinga cimue vonduko yange, ndu cĩhi.

15 “Nda ene vu ndi sole, vu ka pokola kocihandeleko cange.+ 16 Kuenje ndi ka pinga ku Isia kuenda eye o ko wĩhi oñuatisi* yikuavo yi kala lene otembo ka yi pui,+ 17 okuti espiritu liocili,+ lina oluali ka lu tẽla oku li tambula, momo ka lu pondola oku li mola loku li kũlĩha.+ Ene wa li kũlĩhĩ, momo olio li kasi lene kuenda li kasi vokuene. 18 Si ka vu si ulika.* Njiya kokuene.+ 19 Okasimbu kaño oluali ka lu ndi moli vali, ene puãi vu ka ndi mola,+ omo ñasi lomuenyo kuenda ene vu ka kalavo lomuenyo. 20 Keteke liaco, vu ka kũlĩha okuti ame ñasi vomunga la Isiange, lene vu kala vomunga lame kuenda ame ndi kala vomunga lene.+ 21 Wosi o kuete ovihandeleko viange kuenje o vi pokola, eye o ndi sole. Wosi o ndi sole, o ka soliwavo la Isiange kuenda ame ndu ko sola kuenje ndi ka limolẽhisa kokuaye.”

22 Yuda+ una okuti hayeko Isikariote, wo sapuila hati: “A Ñala ci kasi ndati okuti o limolẽhisa kokuetu, pole, koluali hakoko?”

23 Yesu wo tambulula hati: “Nda umue o ndi sole, o pokola kondaka yange+ kuenda Isiange u sola kuenje etu tu iya kokuaye, tu tunga ocitumãlo cetu laye.+ 24 Wosi ka ndi sole, ka pokola kolondaka viange. Kuenje ondaka vu yevite hayangeko, pole, ya Isia una wa numa.+

25 “Nda popia ovina evi kokuene osimbu handi ñasi lene. 26 Pole, oñuatisi okuti espiritu sandu, yina Isia a ka tuma vonduko yange, yi ko longisi ovina viosi loku wivaluisi ovina viosi ndo sapuili.+ 27 Ndu sili ombembua; ndu wĩhi ombembua yange.+ Siu wĩhi ndeci oluali lu eca eca. Ovitima viene ka vi ka tokotelue ndaño oku kala lusumba. 28 Wa yevi eci ndo sapuili okuti, ‘Ngenda, pole, ndi tiuka vali kokuene.’ Nda wa ndi soleli, nda wa sanjukili okuti ngenda ku Tate, momo Tate wa mbelapo, ame ndi sule.+ 29 Ndo ci sapuili osimbu ka ca lingiwile oco okuti, eci ci lingiwa, vu kolela.+ 30 Oku upisa cilo, si vangula vali lene calua, momo ombiali yoluali+ yi kasi oku iya, oyo ka yi kuete unene lame.+ 31 Pole, oco oluali lu kũlĩhe okuti ame ndi sole Isia, ndi linga ovina Isia a ndi tuma oku linga.+ Votoki, tu tundi palo.

15 “Ame nduyuva wocili kuenda Isiange eye ongunja. 2 Eye o teta ocanja cosi okuti ka cimi epako vokuange kuenda o sonja ocanja cosi ceca epako oco cime apako alua.+ 3 Ene wa sonjelui ale omo liondaka ndo sapuili.+ 4 Amamiko vomunga lame kuenda ame ndi kamamako vomunga lene. Ndeci ocanja ka cimi epako olio muẽle, pole, te ci kala kuyuva, haico ene, vu tẽla lika oku ima epako nda wamamiko vomunga lame.+ 5 Ame nduyuva; ene vuvianja. Wosi amamako vomunga lame kuenda ame ñala vomunga laye, eye ima epako;+ momo nda vu litepa lame, ka vu tẽla oku linga cimue. 6 Nda umue kamamako vomunga lame, eye inasiwa ndocanja cimue kuenda ci kukuta. Noke alume vongolola ovianja viaco, va vimba vondalu kuenje vi pia. 7 Nda ene wamamiko vomunga lame kuenda olondaka viange vi amamako vokuene, pingi cosi vu yongola kuenje cu wĩhiwi.+ 8 Isiange o muisua ulamba, nda vu amamiko oku ima apako alua loku lekisa okuti, vulondonge viange.+ 9 Ndeci Isia a ndi sole,+ haico ame ndo soli; amamiko vocisola cange. 10 Nda vu pokola kovihandeleko viange, vu amamako vocisola cange, ndeci nda pokola kovihandeleko via Tate kuenje ndi amamako vocisola caye.

11 “Ndo sapuili ovina evi, oco esanju liange li kale vokuene kuenje esanju liene li livokiya.+ 12 Eci oco ocihandeleko cange cokuti, vu lisola pokati ndeci ame ndo soli.+ 13 Lomue o kuete ocisola ca velapo ndeci okuti, omunu o pesila omuenyo waye akamba vaye.+ 14 Ene wakamba vange nda vu linga eci ndu tumi.+ 15 Siu tukuli vali apika, momo upika ka kũlĩhĩle eci cime caye a linga. Pole, ndu tukuli akamba, momo ndo sapuili ovina viosi nda yeva ku Isiange. 16 Ene ka wa ndi nõleli, pole, ame ndo nõli kuenda ndo tumi oco wamamiko oku ima apako okuti apako amamako oco okuti, cosi vu pinga ku Tate vonduko yange, eye u cĩhi.+

17 “Ndi vu handeleki ovina evi okuti, lisoli pokati.+ 18 Nda oluali lu vu suvuki, ivaluki okuti tete lua suvuka ame osimbu ka luo suvukili.+ 19 Nda wa pangeli onepa koluali, oluali nda luo soli, momo wa tiamẽli kokualuo. Cilo omo okuti ka vu pangi onepa koluali,+ pole, ame ndo nõli voluali, eli olio esunga lieci oluali luo suvukili.+ 20 Ivaluki ondaka ndo sapuili siti: Upika ka velelepo cime caye. Nda va ndi lambalala, vo lambalalivo;+ nda va pokola kondaka yange, va ka pokolavo kondaka yene. 21 Pole, ovo va ko lingili ovina evi viosi omo lionduko yange, momo ka va kũlĩhĩle Una wa numa.+ 22 Nda sieyile kuenda nda sia vanguile lavo, nda ka va kaile lekandu.+ Pole, cilo ka va kuete eci va tatẽlela ekandu liavo.+ 23 Wosi o ndi suvuka, wa suvukavo Isiange.+ 24 Nda sia lingile pokati kavo ovilimbu vina okuti lomue wa vi lingile, nda ka va kuatele ekandu;+ pole, cilo ovo va ndi mola kuenda va ndi suvuka ame kumue la Isiange. 25 Pole, eci ca lingiwila oco ku tẽlisiwe ondaka ya sonehiwa Vocihandeleko cavo yokuti: ‘Ovo va ndi suvuka okuti, ka va kuete esunga lioku ci linga.’+ 26 Eci oñuatisi yina ndi tuma yi pitĩla okuti yi tunda ku Isia, haiyo espiritu liocili+ lina li tunda ku Isia, olio li ka njimbila uvangi;+ 27 kuenje ene vu ka njimbilavo uvangi,+ momo vu kasi lame tunde kefetikilo.

16 “Ame ndo sapuili ovina evi oco ka vu ka konyõhi. 2 Omanu vo ko tundisi vosunangonga.+ Ku iya owola eci wosi una o vu pondi+ o ka sima okuti o kasi oku lingila upange u kola Suku. 3 Pole, ovo va ka linga ovina evi, momo ka va kũlĩhĩle Tate ndaño ame.+ 4 Handi vali, ndo sapuili ovina evi oco okuti, eci ku iya owola yoku linga ovina viaco, wivaluka okuti nda ku vi sapuili ale.+

“Ovina evi, sia ku vi sapuilili tete, momo nda kala lene. 5 Pole, cilo ngenda ku una wa numa;+ handi lopo lomue pokati kene o mulisa okuti, ‘Wenda pi?’ 6 Pole, omo ndo sapuilili ale ovina evi, ovitima viene via nyumãla.+ 7 Ndu sapuili ocili okuti, ngenda oco vu kuatisiwi. Momo nda sia endele, oñuatisi+ ka yiya kokuene; pole, nda nda enda, ndi ka yi tuma kokuene. 8 Eci yi pitĩla, yi ka lekisa komanu vosi eci ci lomboloka ekandu, esunga kuenda esombiso li tunda ku Suku: 9 catete ceci catiamẽla kekandu,+ momo ovo ka va kasi oku lekisa ekolelo kokuange;+ 10 noke ceci catiamẽla kesunga, momo ngenda ku Tate kuenje ka vu ka ndi mola vali; 11 kuenda ceci catiamẽla kesombiso, momo ombiali yoluali lulo ya sombisiwa.+

12 “Handi ñuete ovina vialua vioku vu sapuili, pole, cilo ka vu pondola oku kuata elomboloko liavio. 13 Eci oyo* yi pitĩla okuti espiritu liocili,+ yi ku songuili kocili cosi, momo ka yi vangula locipango cayo muẽle, pole, ovina yi yeva ovio yi popia kuenda yu sapuili ovina vi laika oku iya.+ 14 Oyo yi ka ndi muisa ulamba,+ momo yi ku vu sapuili eci ya yeva kokuange.+ 15 Cosi Tate a kuete, cange.+ Eli olio esunga lieci nda popela siti, yu ku sapuili eci ya yeva kokuange. 16 Ndopo ka vu ka ndi mola vali+ kuenda vali, ndopo vu ka ndi mola.”

17 Kuenje olondonge vimue via lipula pokati viti: “Ci lomboloka nye eci a tu sapuila hati, ‘Ndopo ka vu ka ndi mola vali kuenda vali, ndopo vu ka ndi mola’ kuenje ‘momo ngenda ku Tate’?” 18 Noke via popia viti: “Ci lomboloka nye eci a popia hati, ‘ndopo’? Ka tua kũlĩhĩle eci eye a kasi oku popia.” 19 Yesu wa limbuka okuti, va yonguile oku u pula cimue, yu wa va sapuila hati: “Vu kasi oku lipula ene muẽle ondaka eyi, omo nda popia siti: ‘Ndopo ka vu ka ndi mola vali kuenda vali, ndopo vu ka ndi mola’? 20 Ocili ndu sapuili siti, vu ka lila loku litetela, puãi oluali lu ka yolela; ene vu ka sumua, pole, evalo liene li ka pongoloka onjolela.+ 21 Ukãi poku cita o yeva evalo, momo owola yaye ya pitĩla, pole, noke yoku cita omõla, ka ivaluka vali olongembia viaco omo liesanju liomõla wa citiwa voluali. 22 Cimuamue haico, ene cilo wa sumui; pole, ndi vu moli vali kuenda ovitima viene vi ka kala lonjolela+ kuenje lomue o ko vupi esanju liene. 23 Keteke liaco ka vu ka ndi linga epulilo lalimue. Ocili, ndu sapuili siti, nda vu pinga cimue ku Isia,+ eye o ko cĩhi vonduko yange.+ 24 Toke cilo ka wa pingili cimue vonduko yange. Pingi kuenje vu tambula, oco esanju liene li suepo.

25 “Nda vangula lene ovina evi lalusapo. Ku iya owola okuti si vangula vali lene lalusapo, puãi ndu sapuili ocili catiamẽla ku Isia. 26 Keteke liaco, vu ka pinga ku Isia vonduko yange; poku popia ndoco, ka ci lomboloka okuti ame ndu ko pingiliko. 27 Isia o vu sole, momo ene vu ndi sole+ kuenda wa koleli okuti, ndeya ndonumiwa ya Suku.+ 28 Ndeya voluali ndonumiwa ya Isia. Cilo, ndi tunda voluali ngenda ku Isia.”+

29 Olondonge viaye via popia viti: “Tala! Cilo ove o kasi oku popia ciwa kuenda ku kasi oku vangula lalusapo. 30 Cilo tua limbuka okuti ove wa kũlĩha ovina viosi kuenje ka ci sukila vali okuti umue o ku pula cimue. Omo liaco, tua kolela okuti ove wa tunda ku Suku.” 31 Yesu wa va pula hati: “Cilo wa ci koleli? 32 Tali! Owola iya kuenda yeya ale, eci vo sanduli omunu lomunu konjo yaye kuenje vu ka ndi sia lika liange.+ Pole, si kasi lika liange, momo Isia o kasi lame.+ 33 Ndo sapuili ale ovina evi oco okuti vonduko yange, vu kuata ombembua.+ Voluali vu ka talisiwa ohali, pole, kuati utõi! Ame nda yula oluali.”+

17 Yesu wa popia ovina evi kuenda wa petuila ovaso aye kilu kuenje wa popia hati: “A Tate, owola ya pitĩla. Muisa omõlove ulamba, oco omõlove a ku muisevo ulamba,+ 2 ndeci wo wĩha unene komanu vosi,+ oco eye a ece omuenyo ko pui+ ku vosi vana ove wo wĩha.+ 3 Eci ci lomboloka omuenyo ko pui+ okuti, ovo va ku kũlĩha* okuti, ove lika wu Suku yocili+ kuenda va sukila oku kũlĩhavo una ove wa tuma, Yesu Kristu.+ 4 Nda ku muisa ulamba kilu lieve+ kuenda nda malusula upange wa numa oku linga.+ 5 Cilo a Tate, muise ulamba konele yove, ulamba una nda kala lawo kumue love osimbu oluali ka lua lulikiwile.+

6 “Nda situlula* onduko yove komanu va kala voluali kuenje wa va nyĩha.+ Ovo va kala vove kuenje wa va eca kokuange kuenda va kuama* ondaka yove. 7 Cilo ovo va kũlĩha okuti ovina viosi ove wa nyĩha, via tunda kokuove; 8 ovo va ci kũlĩha, momo nda va sapuila ovina ove wa ndi sapuila+ kuenje ovo va vi tava kuenda va kũlĩha okuti ndeya ndonumiwa yove+ kuenje va kolela okuti ove wa numa.+ 9 Nda va likutililako; pole, si kasi oku likutililako oluali, te vana ove wa nyĩha, momo vove; 10 ovina viange viosi viove, ovina viove viange+ kuenda nda muisua ulamba pokati kavo.

11 “Si kasi vali voluali, pole, ovo va kasi voluali+ kuenda ame ñasi oku iya kokuove. A Tate o kola, va lava+ omo lionduko yove yina ove wa nyĩha okuti, va linga vamuamue* ndeci etu tuamuamue.*+ 12 Eci nda kala lavo, nda enda oku va lava+ omo lionduko yove yina ove wa nyĩha; kuenda nda va teyuila kuenje lomue pokati kavo wa nyõleha,+ te lika omõla wenyõleho,+ oco ocisonehua ci tẽlisiwe.+ 13 Pole, cilo ñasi oku iya kokuove kuenda ndi kasi oku vangula ovina evi voluali oco va kuate esanju liange.+ 14 Nda va ĩha ondaka yove, pole, oluali lua va suvuka, omo ka va pangi onepa koluali,+ ndeci ame si pangi onepa koluali.

15 “Ndu ku pinga okuti ku vopi voluali, pole, va lava omo liondingaĩvi.+ 16 Ovo ka va pangi onepa koluali,+ ndeci ame si pangi onepa koluali.+ 17 Va kolisila* vocili;+ ondaka yove oyo ocili.+ 18 Ndeci ove wa numa voluali, ame nda va tumavo voluali.+ 19 Ndi li kolisa ame muẽle mekonda liavo, oco va kolisiwevo vocili.

20 “Ame si likutililako lika ava, pole, ndi likutililakovo vana va ndi kolela mekonda liondaka yavo, 21 oco ovo va linge vamuamue,+ ndeci ove wu Tate o kasi vomunga lame kuenda ame ñasi vomunga love okuti,+ ovo va kalavo vomunga letu, oco oluali lu kolele okuti ove wa numa. 22 Nda va ĩha ulamba una wa nyĩha, oco ovo va linge vamuamue ndeci etu tuamuamue.+ 23 Ame ñasi vomunga lavo kuenda ove o kasi vomunga lame, oco ovo va likuate omunga yocili* kuenje oluali lu kũlĩha okuti, ove wa numa kuenda o va sole ndeci o ndi sole. 24 A Tate, ndi yongola okuti ava wa nyĩha va kalavo lame apa ñasi,+ oco va mole ulamba wange una wa nyĩha, momo ove wa ndi sola osimbu handi oluali ka lua sevetiwile.+ 25 A Tate ukuesunga, oluali ka lua ku kũlĩhĩle,+ pole, ame nda ku kũlĩha+ kuenda ovo va limbuka okuti ove wa numa. 26 Nda va longisa* onduko yove kuenda ndi yi longisa vali,+ oco ocisola o ndi sole laco, ci kale vokuavo kuenda ame ñala vomunga lavo.”+

18 Yesu noke yoku popia ovina evi, wa tunda lolondonge viaye, va yoka Ocimbota* co Kedrone+ okuti, oko kua kala ocumbo kuenje eye kumue lolondonge viaye omo va iñila.+ 2 Yuda omakuli yaye, wa kũlĩhĩlevo ocitumãlo caco, momo Yesu oko a endaile lolondonge viaye. 3 Kuenje Yuda kumue locisoko casualali lakuenje vovitunda via velapo kuenda via va Fariseo va endako lovimĩhi, lolondiyelo kuenda ovimãleho viuyaki.+ 4 Yesu poku limbuka ovina viosi via laikele oku pita laye, wa amela kovaso loku va pula hati: “Helie vu kasi oku sanda?” 5 Vo tambulula vati: “Yesu u Nasara.”+ Eye wa va sapuila hati: “Ame.” Kuenje Yuda omakuli yaye, wa kalavo pokati kavo.+

6 Eci Yesu a va sapuila hati, “Ame,” ovo va amela konyima kuenda va kupukila posi.+ 7 Noke wa va pula vali hati: “Helie vu kasi oku sanda?” Ovo vati: “Yesu u Nasara.” 8 Yesu wa tambulula hati: “Ndo sapuili ale okuti ame. Puãi nda ame vu sanda, eceleli okuti, alume ava va ende.” 9 Eci ca lingiwila oku tẽlisa eci eye a popele hati: “Pokati kava wa nyĩha, sia nyelisilepo laumue.”+

10 Noke Simono Petulu una wa kuatele osipata, wa yi pola kuenje wa lemẽha upika wocitunda cinene poku teta etũi liaye liondio.+ Onduko yupika waco Maliko. 11 Yesu wa sapuila Petulu hati: “Somẽha osipata vocilalo cayo.+ Okopo Tate a nyĩha si tẽla hẽ oku yi nyua?”+

12 Asualali la kesongo kolohoka kuenda akuenje va va Yudea, va kuata Yesu kuenje vo kuta. 13 Tete vo wambata ku Anasi, momo eye wa kala ndatembo yulume ya Kayafa,+ una wa kala ocitunda cinene kunyamo waco.+ 14 Kayafa eye una wa lungula va Yudea okuti, ovo nda va kuatisiwa nda omunu umosi o fila omanu.+

15 Kuenje Simono Petulu kumue londonge yikuavo, va kuama Yesu.+ Ondonge yaco ya kũlĩhĩwile locitunda cinene kuenda ya iñila la Yesu kocitali cocitunda cinene, 16 pole, Petulu wa talama puvelo* posamua. Kuenje ondonge yikuavo yina ya kũlĩhĩwile locitunda cinene ya enda kufeko ukuakulava ombundi, yu ya vangula laye kuenje ya iñisa Petulu. 17 Ufeko waco ukuakulava ombundi wa pula Petulu hati: “Siti lovevo vundonge yomunu o-o?” Eye hati: “Sio, hameko.”+ 18 Apika lolondavululi opo va kala oku siakãlela ondalu omo liombambi kuenje va kala oku yota. Petulu wa kalavo pokati kavo oku yota.

19 Noke ocitunda ca velapo ca pula Yesu catiamẽla kolondonge viaye kuenda kelongiso liaye. 20 Yesu wo tambulula hati: “Nda enda oku vanguila kovaso omanu vosi. Nda longaisa vosunangonga kuenda vonembele,+ muna va Yudea vosi va enda oku liongoluila, sia vanguile lacimue vuyombeki. 21 Momo lie o mulisila? Pulisa vana va yeva eci nda popia kokuavo. Ovo va kũlĩha eci nda popia.” 22 Noke yoku popia ovina evi, umue pokati kolondavululi wa kalapo, wa veta ocikusi kocipala ca Yesu+ loku popia hati: “Ococo o tambulula ocitunda ca velapo?” 23 Yesu wo kumbulula hati: “Nda nda vangula cimue cĩvi, imbila uvangi wocina caco cĩvi; pole, nda eci nda vangula cesunga, o mbetela nye?” 24 Noke Anasi wo tuma ku Kayafa ocitunda cinene okuti, wa kutiwa.+

25 Simono Petulu wa kalapovo oku yota. Kuenje vo pula vati: “Ove siti lovevo vundonge yaye?” Eye wa likala hati: “Sio, hameko.”+ 26 Umue pokati kapika vocitunda cinene okuti, wa kala epata liulume una Petulu a sonja etũi,+ wa pula hati: “Siti nda ku mola kumue laye vocumbo?” 27 Petulu wa likala vali kuenje vonjanja yaco, haico ekondombolo lia lila.+

28 Noke vopa Yesu ku Kayafa, vo tuala kelombe lia nguluvulu.+ Ca kala omẽle ociteketeke. Pole, ovo ka va iñilile kelombe lia nguluvulu, oco okuti ka va vĩhisua+ kuenje citava oku lia o Paskoa. 29 Pilato wa enda kokuavo posamua loku pula hati: “Nye vu pindikila ulume u?” 30 Vo tambulula vati: “Ulume u nda ka kaile ondingaĩvi,* nda ka tuo nenele kokuove.” 31 Pilato wa va sapuila hati: “U wambati ene muẽle kuenda ko sombisi locihandeleko cene.”+ Va Yudea vo sapuila vati: “Ka ca sungulukile kokuetu oku ponda omunu.”+ 32 Eci ca lingiwila oku tẽlisa ondaka Yesu a popele oco ku lekisiwe ndomo oku fa kuaye kua laikele oku kala.+

33 Pilato wa iñila vali kelombe lia nguluvulu, wa vilikiya Yesu loku u pula hati: “Anga ove Soma ya va Yudea?”+ 34 Yesu wo tambulula hati: “Epulilo eli ove muẽle wa li sima, ale vakuene ovo va ku sapuila catiamẽla kokuange?” 35 Pilato wa tambulula hati: “Anga hẽ ame ndu Yudea? Vakuafeka yove muẽle kuenda ovitunda via velapo, ovo va ku nena kokuange. Nye wa linga?” 36 Yesu wa tambulula hati:+ “Usoma wange ka u pangi onepa koluali lulo.+ Nda Usoma wange wa pangele onepa koluali lulo, akuenje vange nda ka va ecelele okuti va Yudea va ngambata.+ Pole, ndomo ci kasi, Usoma wange ka wa tiamẽlele koluali lulo.” 37 Kuenje Pilato wo pula hati: “Ove wusoma?” Yesu wa tambulula hati: “Ove muẽle wa ci popia okuti ame ndi soma.+ Momo oco nda citiwila kuenda oco ndeyilila voluali okuti, ngeca uvangi wocili.+ Wosi wa tiamẽla kocili, o yeva ondaka yange.” 38 Pilato wo pula hati: “Ocili oco nye?”

Noke yoku popia olondaka evi, wa enda vali ku va Yudea loku va sapuila hati: “Sia sangele eko kokuaye.+ 39 Ene vu kuete ocituwa cokuti, ndu yovuili omunu umue ko Paskoa.+ Vu yongola okuti ndu yovuili Soma ya va Yudea?” 40 Ovo va kaluka vali vati: “Ka tu yongola ulume u, tu yongola Baraba!” Pole, Baraba wa kala ocingumba.+

19 Noke Pilato wa tuma asualali oku kuata Yesu kuenda oku u tipula.+ 2 Asualali va vinda ekolowa liolosongo, vo li walisa kutue kuenda vo walisavo onanga yohusu,+ 3 kuenje veya kokuaye loku popia vati: “Kalunga,* a Soma ya va Yudea!” Noke vo veta ocikusi kocipala.+ 4 Pilato wa tunda vali kosamua loku va sapuila hati: “Tali! Ndu nena vali kokuene oco vu limbuki okuti sia sangele eko kokuaye.”+ 5 Kuenje Yesu weya kosamua lekolowa liolosongo kuenda onanga yohusu. Pilato wa va sapuila hati: “Tali! Ulume yu!” 6 Eci ovitunda via velapo lolondavululi vo mola va kaluka vati: “A valeliwe kuti! A valeliwe kuti!”*+ Pilato wa va sapuila hati: “U wambati ene muẽle kuenda u pondi,* momo sia sangele eko kokuaye.”+ 7 Va Yudea vo tambulula vati: “Tu kuete ocihandeleko kuenda ndomo ci popia ocihandeleko caco, eye o sesamẽla oku fa,+ momo eye muẽle wa lilingisa omõla a Suku.”+

8 Pilato poku yeva eci va kala oku popia, wa kuata usumba walua, 9 kuenje wa iñila vali kelombe lia nguluvulu kuenda wa pula Yesu hati: “Wa tunda pi?” Pole, Yesu ko tambuluile cimue.+ 10 Omo liaco, Pilato wo pula hati: “O kasi oku likala oku vangula lame? Kua kũlĩhĩle okuti ñuete omoko yoku ku yovola kuenda omoko yoku ku ponda?”* 11 Yesu wo tambulula hati: “Ove nda kua kuatele omoko layimue yoku ndi ñualelapo nda kua tambuile omoko yaco tunde kilu. Eli olio esunga lieci omunu wa ndi nena kokuove a kuetele ekandu linene.”

12 Omo liaco, Pilato wa sanda onjila yoku u yovola, pole, va Yudea va kaluka vati: “Nda wa yovola ulume u-u, ku ekambako lia Kaisare. Omunu wosi o li lingisa osoma o lingila Kaisare usuanji.”*+ 13 Pilato noke yoku yeva olondaka evi, wambata Yesu kosamua kuenje eye wa tumãla komangu yekanga pocitumãlo pa kala osi ya pangiwa lovawe okuti kelimi lio Heveru yi tukuiwa hati, Gambata. 14 Ca kala eteke lioku Pongiya+ o Paskoa; ca kala kowola yepandu.* Eye wa sapuila va Yudea hati: “Tali! U-u eye Soma yene!” 15 Ovo va kaluka vati: “A pondiwe! A pondiwe! A valeliwe kuti!”* Pilato wa va pula hati: “Anga ndi ponda soma yene?” Ovitunda via velapo via tambulula viti: “Ka tu kuete osoma yikuavo te lika Kaisare.” 16 Noke wo weca kokuavo oco a pondiwile kuti.+

Kuenje ovo vambata Yesu. 17 Eye muẽle wa ambata uti waye wekangiso,* wa enda oku ku tukuiwa Ocitumãlo Cekõlokõlo+ okuti kelimi lio Heveru, Gongota.+ 18 Kuenje oko vo valela kuti+ ponele yalume vavali okuti umue kondio yaye ukuavo kepĩli, pole, Yesu wa kala pokati.+ 19 Pilato wa sonehavo ocisonehua cimue kuenje wa ci kapa kuti wekangiso.* Kua sonehiwile hati: “Yesu u Nasara Soma ya va Yudea.”+ 20 Va Yudea valua va tanga ocisonehua caco, momo kocitumãlo Yesu a valeliwa kuti, ocipepi lolupale kuenda oco ca sonehiwile kelimi lio Heveru, lio Latim kuenda lio Helasi. 21 Ovitunda via velapo via va Yudea via sapuila Pilato viti: “Ku ka sonehe hati, ‘Soma ya va Yudea,’ pole soneha okuti eye wa popele hati, ‘Ame ndi Soma ya va Yudea.’” 22 Pilato wa tambulula hati: “Eci nda soneha, nda soneha.”

23 Asualali noke yoku valela Yesu kuti, va kuata uwalo waye va u litepela volonepa vikuãla, esualali lesualali lonepa yaye, va kuatavo ocikutu caye. Pole, ocikutu caco ka ca kuatele uyiko, ca tongiwa ño cimuamue tunde konano toke kombuelo. 24 Ovo va livangula pokati vati: “Ka tu ka u toli, tu u limbili ocela oco tu nõle u o kala lawo.”+ Eci ca lingiwila oku tẽlisa ocisonehua citi: “Ovo va litepela pokati ovowalo ange kuenda va imbila ocela uwalo wange.”+ Eci oco asualali va linga.

25 Ocipepi luti wekangiso* wa Yesu, pa kala inaye,+ manji a inaye; Maria ukãi wa Kelopa kuenda Maria Magadala.+ 26 Kuenje eci Yesu a mola okuti inaye kuenda ondonge yina a solele+ va tãi ocipepi, wa sapuila inaye hati: “A ina oku upisa cilo, u eye omõlove!” 27 Noke wa sapuila ondonge hati: “Oku upisa cilo, u eye ina yove!” Vepuluvi liaco, ondonge yambata ukãi konjo yaye.

28 Eci Yesu a limbuka okuti ovina viosi via lingiwa ale oco ocisonehua ci tẽlisiwe, wa popia hati: “Ñuete enyona.”+ 29 Ponele yaye, pa kala ocikuata ceyuka indangele. Va tikula onjavi, va yi yuvika vindangele, yu va yi kapa koluneva kuenje va yi tulika toke komẽla waye.+ 30 Eci a tambula indangele, Yesu wa popia hati: “Ca tẽlisiwa!”+ oku petamisa utue, wa fa.*+

31 Omo okuti ca kala eteke lioku Pongiya,+ oco atimba ka a kamameko oku kala koviti viekangiso+ Kesambata, (momo eteke liaco Liesambata lia kala linene),+ va Yudea va pinga ku Pilato okuti ovolu avo a teyiwa kuenda atimba opiwako. 32 Asualali veya kuenje va teya ovolu wulume watete kuenda wulume wavali, vana va valeliwile ponele yaye kuti. 33 Eci veya ku Yesu va limbuka okuti wa fa ale kuenje ka vo teyele ovolu. 34 Pole, umue pokati kasualali wo toma ponele lonjelia+ kuenje vonjanja yaco, osonde kuenda ovava via fetika oku pita. 35 Una wa ci mola wa imba uvangi kuenda uvangi waye wocili kuenje wa kũlĩha okuti ovina eye a popia viocili, oco vu ci kolelivo.+ 36 Ovina evi via lingiwila oku tẽlisa ocisonehua citi: “Lalimue ekepa liaye li ka teyiwa.”*+ 37 Kua tẽlisiwavo ocisonehua cikuavo citi: “Va ka vandekela ku una ovo va toma.”+

38 Noke yovina evi Yosefe u Arimateya, una wa kala ondonge ya Yesu vuyombeki omo liusumba wa va Yudea,+ wa pinga ku Pilato nda citava oku ambata etimba lia Yesu; Pilato wo tava. Kuenje weya, wambata etimba liaye.+ 39 Nikodemo+ una wa endele onjanja yatete kokuaye luteke layevo weya, wa nena ocandala ca tengiwa lohula, ci kuete ocilemo ci soka 33 kolokilu.+ 40 Kuenje va tikula etimba lia Yesu va li muñila ponanga yovalatanya lolosimbolua,+ ndeci ca kala ocituwa ca va Yudea poku kenda. 41 Pocitumãlo a pondiwila* pa kala ocumbo cimue kuenje vocumbo caco mua kala eyambo limue liokaliye+ okuti, lomue wa langekiwilemo. 42 Omo okuti ca kala eteke lioku Pongiya+ o Paskoa ya va Yudea kuenda eyambo lia kala ocipepi, omo va langeka Yesu.

20 Keteke liatete liosemana, Maria Magadala weya selo keyambo osimbu kua kala+ owelema kuenje wa mola okuti, ewe lia kala keyambo lia tiñuluiwako.+ 2 Eye noke wa lupukila ku Simono Petulu kuenda kondonge yikuavo una Yesu a solele,+ yu wa va sapuila hati: “Ñala vo upamo veyambo+ kuenda ka tua kũlĩhĩle apa vo langeka.”

3 Oco, Petulu kumue londonge yikuavo va enda keyambo. 4 Kavali kavo va fetika oku lupuka, pole, ondonge yikuavo ya pitahãla Petulu kuenje oyo ya pitĩla tete keyambo. 5 Eci a lengelelamo, wa mola olonanga viovalatanya posi,+ pole, ka iñililemo. 6 Simono Petulu una wo kuama weyavo, yu wa iñila veyambo. Kuenje wa mola olonanga viovalatanya posi. 7 Onanga yina ya kala kutue waye ka ya kaile kumue lolonanga vikuavo viovalatanya, pole, ya muñiwile okuti ya kala ponele. 8 Noke ondonge yikuavo yina ya pitĩla tete keyambo, layovo ya iñila, ya ci mola kuenje ya tava. 9 Ovo handi ka va kuatele elomboloko liocisonehua cokuti eye o pinduiwa kuava va fa.+ 10 Kuenje olondonge via tiukila kolonjo viavo.

11 Pole, Maria wa talama posamua ocipepi leyambo, oku lila. Osimbu a kala oku lila, wa lengelela veyambo, 12 kuenje wa mola ovangelo vavali+ luwalo u yela okuti, va tumãla umue kovitue, ukuavo kovolu pocitumãlo pana etimba lia Yesu lia langekiwile. 13 Ovo vo pula vati: “Okãi, nye o lilila?” Eye wa va sapuila hati: “Ñala yange vo upamo veyambo kuenda sia kũlĩhĩle apa vo langeka.” 14 Noke yoku popia ovina evi, eye wa ñualapo kuenje wa mola Yesu wa talama, pole, ka limbukile okuti Yesu.+ 15 Yesu wo pula hati: “Okãi, nye o lilila? Helie o kasi oku sandiliya?” Eye wa sima okuti ukuakutata ocumbo kuenje wo sapuila hati: “A ñala, nda ove wo upamo, sapuile apa wo kapa, oco ndu wambatepo.” 16 Yesu wo sapuila hati: “A Maria!” Noke yoku ñualapo, wa popia laye kelimi lio Heveru hati: “A Ramboni!” (ci lomboloka “Olongisi!”) 17 Yesu wo sapuila hati: “Liwekapo oku ndi kuata, momo handi sia londele ku Tate. Pole, kuende ku vamanjange+ kuenje va sapuila hati, ‘Ndi londa ku Isiange+ okuti Isiene, ku Suku+ yange okuti haeye Suku yene.’” 18 Maria Magadala wa enda, yu wa sapuila ondaka yaco kolondonge hati: “Nda mola Ñala!” Kuenje wa va lomboluila ovina eye o sapuilile.+

19 Eci ekumbi lia iñila keteke liaco, hailio liatete vosemana kuenda muna mua kala olondonge apito a yikiwa omo liusumba wa va Yudea, Yesu weya kuenje wa talama pokati kavo noke wa popia lavo hati: “Ombembua yi kale lene.”+ 20 Eci a ci popia, wa va lekisa ovaka kuenda onele yetimba liaye pana vo tomele.+ Kuenje olondonge via sanjuka poku mola Ñala.+ 21 Yesu wa va sapuila vali hati: “Ombembua yi kale lene.+ Ndeci Isia a numa,+ ame ndu tumivo.”+ 22 Noke yoku ci popia, wa va fuimila loku va sapuila hati: “Tambuli espiritu sandu.+ 23 Nda ene weceli omunu umue, akandu aye a ecelua; nda vu likala oku u wecela, akandu aco ka a ecelua.”

24 Pole, Tomasi,+ umue pokati kolondonge Ekũi la Vivali, haeye wa tukuiwile Njamba, ka kaile lavo eci Yesu eya. 25 Olondonge vikuavo vio sapuila viti: “Tua mola Ñala!” Pole, eye wa va sapuila hati: “Nda sia muile ondimbukiso yolopeleko povaka aye kuenda nda sia kapele omuine wange pondimbukiso yolopeleko, loku kapa omuine wange ponele yetimba liaye pana vo tomela,+ si ci kolela.”

26 Noke yoloneke ecelãla, olondonge viaye via kala vali lapito a yikiwa kuenje Tomasi wa kala lavo. Yesu weya ndaño apito a yikiwile, wa talama pokati kavo, yu wa popia hati: “Ombembua yi kale lene.”+ 27 Noke wa sapuila Tomasi hati: “Kapa apa omuine wove kuenda tala ovaka ange, eka liove li kapa ponele yetimba liange pana va ndi tomele, liwekapo oku kala latatahãi,* puãi kolela.” 28 Tomasi wo tambulula hati: “A Ñala yange, a Suku yange!” 29 Yesu wo sapuila hati: “Omo wa ndi mola, oco wa kolelela? Ava ka va muile, pole, va kolela, va sumũlũha.”

30 Ocili, Yesu wa linga ovilimbu vialua kovaso yolondonge viaye okuti, ka via sonehiwile vociña eci.+ 31 Pole, evi via sonehiwila oco vu koleli okuti Yesu eye Kristu Omõla a Suku kuenda omo wa koleli, vu kuata omuenyo pocakati conduko yaye.+

21 Noke yovina evi, Yesu wa li lekisa* vali kolondonge Kokalunga ko Tiberia. Eye wa li molẽhisa ndomo: 2 Pocitumãlo caco pa kala Simono Petulu, la Tomasi (una wa tukuiwilevo Njamba),+ la Nataneli+ u Kana ko Galilea, lomãla va Sebedeo+ kuenda olondonge viaye vikuavo vivali. 3 Simono Petulu wa va sapuila hati: “Ndi ka pipa.” Ovo vo sapuila vati: “Tu enda love.” Va tunda, yu va londa vowato, pole, vuteke waco ka va kuatele cimue.+

4 Osimbu kua kala oku ca, Yesu wa talama kohulo yokalunga, pole, olondonge ka via limbukile okuti Yesu.+ 5 Kuenje Yesu wa va sapuila hati: “Ene amãla, ka vu kuete cimue* coku lia?” Ovo va tambulula vati: “Sio!” 6 Wa va sapuila hati: “Imbi owanda konele yondio yowato kuenje vu kuata olõsi.” Ovo va wimba, pole, ka va tẽlele oku u koka omo liolõsi vialua.+ 7 Kuenje ndonge una Yesu a solele+ wa sapuila Petulu hati: “U Ñala!” Eci Simono Petulu a yeva okuti Ñala, wa wala* uwalo waye, momo wa kala ño ndoto* kuenda wa limba vokalunga. 8 Olondonge vikuavo vieyilila vokawato oku koka owanda weyuka olõsi, momo va kala ocipepi longongo, ci soka 90 kolometulu.*

9 Eci va pitĩla kongongo, va mola akala vondalu okuti kilu liako kua kala ombisi lombolo. 10 Yesu wa va sapuila hati: “Neni olõsi vimue wa kuati.” 11 Simono Petulu wa enda vowato, wa koka owanda weyuka olõsi vinene okuti vi soka 153. Ndaño olõsi viaco vialuile, pole, owanda ka wa tokele. 12 Yesu wa va sapuila hati: “Enjui, ndo li ongau.” Lomue pokati kolondonge wa kuatele utõi woku u pula hati: “Ove helie?” momo va kũlĩhĩle okuti Ñala. 13 Yesu weya kuenje wa tikula ombolo kuenda wa va ĩha, cimuamue haico a linga lolõsi. 14 Eyi oyo onjanja yatatu+ Yesu a molẽhele kolondonge noke yoku pinduiwa kuava va fa.

15 Eci va mala oku lia ongau, Yesu wa pula Simono Petulu hati: “A Simono amõla a Yoano, o ndi sole vali okuti evi vi sule?” Eye wo kumbulula hati: “Oco, a Ñala, wa kũlĩha okuti ame ndu ku sole.” Eye wo sapuila hati: “Lisa otulomeme tuange.”+ 16 Wo pula vali onjanja yavali hati: “A Simono amõla a Yoano, o ndi sole?” Eye wo kumbulula hati: “Oco, a Ñala, wa kũlĩha okuti ame ndu ku sole.” Eye wo sapuila hati: “Lava otulomeme tuange.”+ 17 Wo pula vali onjanja yatatu hati: “A Simono, amõla a Yoano, o ndi sole?” Petulu wa sumua omo o pula onjanja yatatu hati: “O ndi sole?” Kuenje wo kumbulula hati: “A Ñala, ove wa kũlĩha ovina viosi; wa kũlĩha okuti ame ndu ku sole.” Yesu wo sapuila hati: “Lisa otulomeme tuange.+ 18 Ocili, ndu ku sapuila siti, eci wa kala umalẽhe wa enda oku wala lika liove loku enda oku wa panga. Pole, eci o kuka, o ka olõla ovoko ove kuenje omunu ukuavo o ku walisa, loku ku ambata oku ku yongola oku enda.” 19 Eci wa ci popela oco a lekise ndomo oku fa kuaye ku ka muisa ulamba ku Suku. Noke yoku ci popia, wo sapuila hati: “Amamako oku ñuama.”+

20 Petulu wa ñualapo kuenda wa mola ondonge yina Yesu a solele+ okuti o kasi oku va kuama, haeye una okuti kondalelo wa liyekele ponete yaye loku pula hati: “A Ñala, helie o ku pakula?” 21 Eci eye o mola, Petulu wa pula Yesu hati: “A Ñala, nye ci ka pita laye?” 22 Yesu wo sapuila hati: “Nda nda panga okuti eye o kala toke eci niuka, momo lie wa sakalalela leci? Amamako oku ñuama.” 23 Kuenje ondaka yaco ya lisanduila ku vamanji vosi okuti, ondonge yaco ka yi fi. Pole, Yesu ka popele kokuaye okuti ka fi, eye wa popia hati: “Nda nda panga okuti eye o kala toke eci niuka, momo lie wa sakalalela leci?”

24 Ondonge+ eyi oyo ya imba uvangi wovina evi loku vi soneha kuenda tua kũlĩha okuti uvangi waye wocili.

25 Ocili, kulivo ovina vialua vikuavo Yesu a linga okuti, nda via sonehiwile viosi, ndi sima okuti oviña viaco via sonehiwa, voluali nda ka via suilemo.+