UKANDA WA SONEHA TIAGO

1 Ame ndi Tiago ndukuenje wa Suku kuenda wa Ñala Yesu Kristu, ndi sonehela apata 12 a sandoka:

Kalungi!

2 A vamanjange, ovina viosi vi tendi lesanju eci vu liyaka lovitangi viñi viñi, 3 omo wa kũlĩhi okuti oku setekiwa kuekolelo liene ku koka epandi. 4 Pole, eceleli okuti epandi li tẽlisa ocimãho calio, okuti vu kanguka kuenda vu kala ciwa kovina viosi vu linga kuenje lacimue cu kambeli.

5 Nda umue pokati kene wa kamba olondunge, amameko oku pinga ku Suku, momo eye eca ku vosi lutima wosi halokupisako* kuenje ci eciwa kokuaye. 6 Puãi amameko oku pinga lekolelo, halokutatãlako, momo una o tatãla wa soka lakimba okalunga a tumoha lofela kuenda a pekuiwa. 7 Kuenje omunu waco ka ka lavoke oku tambula cimue ku Yehova; 8 momo eye ukuavitima vivali, haeye ukuatatahãi kolonjila viaye viosi.

9 Manji ohukũi a sanjukile* oku kemalisua kuaye, 10 kuenda ohuasi yi sanjukilevo oku liketisua kuaye, momo o ko uwuka ndonelẽho yovusenge. 11 Ndeci ekumbi li tunda lolosongo viayo kuenje li kukutisa ovikũla, olonelẽho vi kupuka kuenda oku fina kuavio ku imũha, haico ohuasi yuwuka pokati kovokuasi aye.

12 Wa sumũlũha omunu o pandikisa kohali, momo eci a yula, o ka tambula ekolowa liomuenyo, lina Yehova a likuminya ku vana va amamako oku U sola. 13 Eci umue a setekiwa, ka ka popie hati: “Ñasi oku setekiwa la Suku.” Momo Suku ka setekiwa leci cĩvi kuenda eye ka seteka umue. 14 Omunu lomunu o setekiwa eci a tambiwa* loloñeyi viaye muẽle. 15 Kuenje eci oloñeyi vi mina, vi cita ekandu; lekandu eci li kula li nena oku fa.

16 A vamanjange wa soliwi, ko ka kembiwi. 17 Ongavelo yosi yiwa, lombanjaile yosi ya lipua yi tunda kilu ku Isia yovinyi, una okuti ka pongoloka ndaño oku ñualapo ndulembo.* 18 Mekonda liocipango caye wa tu nena komuenyo omo liondaka yocili, okuti tu linga apako atete oviluvo viaye.

19 A vamanjange wa soliwi, limbuki okuti: Omunu lomunu a kale ukuanjanga koku yevelela, a livale koku popia, a livale konyeño, 20 momo onyeño ka yi tuala kesunga lia Suku. 21 Omo liaco, imbipo eliño liosi, levĩho liosi,* loku tava lumbombe ondaka ya kũliwa la Suku yina yi tẽla oku ku yovoli.*

22 Lingi vakuakutẽlisa ondaka, okuti vakuakuyeva lika haivo va likembisa ño lovisimĩlo viesanda, hacoko. 23 Nda umue o yeva lika ondaka, pole, ka yi tẽlisa, wa lisoka lomunu o livanjela* volumuĩlo. 24 Eye o vanja ocipala caye noke enda kuenje vepuluvi liaco haico a ivalako eci eye a tuwa. 25 Puãi omunu o vanja vanja sũi vocihandeleko ca kanguka haico ci tuala keyovo kuenje amamako laco, ka lingi ukuakuyeva lika haico a ivalako, pole, o linga ukuakutẽlisa upange; kuenda o sanjuka leci a linga.

26 Nda umue o litenda okuti ufendeli wa Suku,* pole, ka kapi olelia* kelimi liaye, o kemba utima waye kuenje efendelo liaye li linga lielivova. 27 Efendelo* liocili hailio lia pua evĩho kovaso a Suku yetu haeye Isia, lieli: oku tata olosiwe kuenda ovimbumba kohali yavo, loku lilava keliño lioluali.

2 A vamanjange, vu kasi hẽ oku kakatela kekolelo lia Ñala yetu yulamba Yesu Kristu osimbu vu lekisa ocame? 2 Momo nda ulume umue lolonẽla viulu kovimuine haeye wa wala uwalo wa kemãla iñila pohongele yene, pole, ku iñilavo ulume ukuavo luwalo wa liña, 3 vu sumbila vali una wa wala uwalo wa kemãla, loku popia vati, “Tumãla palo pocitumãlo ciwa” kuenje vu sapuila una ohukũi hoti, “Talama vilu,” ale, “Tumãla oko pociliatelo colomãhi viange”? 4 Nda oco vu linga, pokati kene ka pali hẽ olonepele, pamue ka wa lingili hẽ olonganji vi pisa lonjila yimue ka ya sungulukile?

5 A vamanjange wa soliwi, yeveleli. Suku ka nõlele hẽ vana va tendiwa loluali okuti olohukũi, oco va linge olohuasi vekolelo kuenda vakapiñala Kusoma, una eye a likuminyile ku vana vo sole? 6 Puãi ene ka wa sumbilili ohukũi. Ohuasi hayoko hẽ ya siata oku vu kangisi loku wambati kekanga? 7 Ovo ka va popele hẽ etonãi onduko yiwa vu tukuiwa layo? 8 Nda vu pokola kocihandeleko ca soma, ndomo ca popia ocisonehua citi, “Sola ukuẽle ndeci o lisole ove muẽle,” vu kasi oku linga ciwa. 9 Pole, nda vu lekisa ocame, vu kasi oku linga ekandu kuenje vu pisiwa locihandeleko ndavakuesino.

10 Nda umue o pokola Ovihandeleko viosi, pole, o lueyapo cimosi, o pisiwa la viosi. 11 Ndeci umue o popia hati, “Ku ka linge ukahokolo” kuendavo hati, “Ku ka ponde.” Nda ku lingi ukahokolo, pole, o ponda, o sinila ovihandeleko. 12 Amamiko oku vangula kuenda oku linga ndava va kasi oku sombisiwa locihandeleko comanu va yovuiwa.* 13 Momo una ka lekisa ohenda, ka sombisiwa lohenda. Puãi ohenda yi yula vekanga.

14 A vamanjange, vu kuatisiwa ndati nda umue o popia okuti o kuete ekolelo, pole, ka kuete ovilinga? Anga hẽ ekolelo liaco li pondola oku u yovola? 15 Nda manji umue ulume ale ukãi ka kuete uwalo,* pamue okulia kueteke, 16 kuenje umue pokati kene o va sapuila hati, “Kuendi lombembua; li sikilĩli, kuti,” pole, ka vu va ĩhi eci va sukila katimba avo, ci silivila nye? 17 Haicovo, ekolelo nda ka li kuete ovilinga lia fa.

18 Pole, umue o popia hati: “Ove o kuete ekolelo, puãi ame ñuete ovilinga. Ndekise ekolelo liove ka li kuete ovilinga kuenje ame hu lekisa ekolelo omo liovilinga viange.” 19 O tava hẽ okuti kuli lika Suku umosi? O linga ciwa. Ndaño olondele vi tavavo kuenje vi luluma. 20 Aveke, kua kũlĩhĩle okuti, ekolelo nda ka li kuete ovilinga ka li silivila? 21 Avirahama isietu ka tendiwile hẽ ndukuesunga mekonda liovilinga eci a lumba omõlaye Isake kutala? 22 Limbuka okuti ekolelo liaye lia talavayela pamosi lovilinga kuenda ekolelo liaye lia kanguiwa omo liovilinga, 23 kuenje kua tẽlisiwa ocisonehua cokuti: “Avirahama wa kolela Yehova kuenje wo tenda ndukuesunga” kuenda wa tukuiwa okuti ekamba lia Yehova.

24 Limbuka okuti omunu o tendiwa ndukuesunga omo liovilinga, mekonda liekolelo lika, hacoko. 25 Haicovo, Rahava ocipuepue ka tendiwile hẽ okuti ukuesunga omo liovilinga noke yoku yekisa olondavululi, loku vi tuma konjila yikuavo? 26 Cimuamue haico, ndeci etimba ka li kuete efuimo lia fa, ekolelo ka li kuete ovilinga laliovo lia fa.

3 A vamanji, pokati kene ka pa ka kale valua va linga alongisi, omo tua kũlĩha okuti tu ka tambula esombiso lia piãla. 2 Momo vosi yetu tuakuakulueya olonjanja vialua. Nda umue ka lueya kondaka, omunu waco wa li pua, haeye o tẽla oku kapa olelia ketimba liaye liosi. 3 Nda tu kapa olelia komẽla wolokavalu oco vi tu pokole, tu songuilavo atimba ao osi. 4 Kũlĩhĩsivo olonaviyu: Ndaño ovio vinene, havio vi songuiwa lofela yalua, pole, vi endisiwa locipando citito kuosi ukuacipando a panga oku enda.

5 Haico elimi okuti, ocimatamata cimue citito ketimba, puãi ci lipandela ovina vinene. Sokololi ndomo ondalu yitito yi pondola oku timiha usenge unene! 6 Elimi ondaluvo. Olio ocimatamata cetimba ci koka evĩho, momo li vĩhisa etimba liosi, hailio li pondola oku nyõla omuenyo womunu* kuenda li timihiwa Vongehena.* 7 Apata osi ovinyama via tema, lolonjila, lapuka,* loviendalomuenyo vio vokalunga, via pokuisua ale lomanu. 8 Pole, ka kuli omunu o tẽla oku pokuisa elimi. Olio lia huka kuenda lia sina, hailio lieyuka owule. 9 Lelimi tu sivaya Yehova Isia kuenda tu siñala lalio omanu va lulikiwa “lesetahãlo lia Suku.” 10 Vomẽla umuamue mu tunda esivayo kuenda esiñalo.

A vamanji, ka ca sungulukile okuti ovina vi lingiwa ndoco. 11 Vono yimuamue mu tunda hẽ ovava a pepa,* la-a a lula? 12 A vamanji, anga hẽ uti ukuyu wima asetona, ale uyuva wima akuyu? Ndaño ovava omongua ka a lingi ovava a pepa.

13 Pokati kene hẽ, helie ukualondunge haeye wa lunguka? A lekise ovilinga viaye omo liovituwa viwa, puãi a ci linge lumbombe u tunda kolondunge. 14 Puãi nda vu kuete ukuse lalivelo* vovitima viene, ko ka lipandi lolondunge viene, momo nda wa ci lingi, vu kemba. 15 Evi halondungeko vi tunda kilu; puãi vi tunda voluali lua vana va songuiwa letimba kuenda olondele. 16 Momo apa pali ukuse lalivelo,* pa kalavo onjuela kuenda ovina viosi via vĩha.

17 Pole, olondunge vi tunda kilu tete via pua evĩho, noke viombembua, via sunguluka, vionjuka, viohenda, vi eca apako awa, ka vi kuete ocame, ndaño elimbi. 18 Epako liesunga puãi li kũliwa apa pali ombembua la vakuakulinga ombembua.

4 Ovita vi tunda pi kuenda ovama pokati kene a tunda pi? Ka vi tundi hẽ koloñeyi viene vietimba vi liyaka vokati kene?* 2 Vu yongola kuenje ka vu kuete. Wipayi loku livela,* pole, ka vu kuata. Vu sovola ovama lovita. Ka vu kuete omo ka wa pingili. 3 Vu pinga kuenje ka vu tambula, momo vu kasi oku pinga locimãho cĩvi, vu ci pingila ño oloñeyi viene vietimba.

4 A vakahokolo,* ka wa kũlĩhĩli okuti ukamba loluali ukuse la Suku? Kuenje wosi o yongola oku kala ekamba lioluali, o lilingisa unyali wa Suku. 5 Ale vu sima okuti ovisonehua vi popia esanda eci vi popia viti: “Omo liocipululu, tu kuete ocituwa coku livela ovina via litepa”? 6 Ohenda ya piãla Eye a eca, ya velapo. Ovisonehua vi popia viti: “Suku o tamalãla la vakuakulipanda, puãi eca ohenda ya piãla kambombe.”

7 Pokoli ku Suku, puãi tamalãli Leliapu kuenje olio liu tili. 8 Amẽli ku Suku kuenje eye amẽla kokuene. Yelisi ovaka ene a vakuakandu, ene a vakuatatahãi,* ovitima viene vi pue evĩho. 9 Sumui, lisiõsiõli kuenda lili. Ovinjola viene vi pongoloke oku lisiõsiõla kuenda esanju liene li pongoloke esumuo. 10 Liketisi kovaso a Yehova kuenje eye u kapi kunene.

11 A vamanji ko ka li popi lãvi omunu lukuavo. Wosi o popia lãvi manji umue, ale o pisa manjaye, o popia lãvi ocihandeleko kuenda o pisa ocihandeleko. Nda o pisa ocihandeleko, ku lingi ukuakutẽlisa ocihandeleko, puãi o linga onganji. 12 Kuli umosi lika Usovoli wovihandeleko haeye Onganji, una o tẽla oku popela loku nyõla. Puãi ove elie o pisa ukuene?

13 Ene vu popia hoti: “Etaili ale hẽla tu enda volupale luongandi kuenje tu kalako unyamo, oku linga olomĩlu loku limuisa onganyu,” 14 osimbu okuti ka wa kũlĩhĩli ndomo omuenyo wene u kala hẽla. Momo ene vumbundu yi molẽha okatembo kamue noke yi takata. 15 Puãi hĩse nda wa popeli hoti: “Nda Yehova wa panga, tu kala lomuenyo kuenda tu linga eci loco.” 16 Pole, cilo vu lipanda loku lituna. Oku lipanda kuaco kuosi kũvi. 17 Kuenje wosi wa kũlĩha oku linga eci ca sunguluka, pole, ka ci lingi, ekandu kokuaye.

5 Ene alohuasi, enjui, lili kuenda lisiõsiõli omo liohali yi laika oku iya kokuene. 2 Ukuasi wene wa vola, lovowalo ene a liwa lombunji. 3 Ulu lopalata yene via liwa longuyu kuenje onguyu yavio yu wimbili uvangi woku vu pisa kuenda yi lia etimba liene. Ovina wa seleki koloneke via sulako, vi ka kala ndondalu. 4 Ofeto yina ka wa eceli kolonalavayi vio ungula ovapia ene yi kasi oku vilikiya kuenda epingilo liekuatiso lia vakuakulombola lia pitĩla kovatũi a Yehova ukualohoka. 5 Ene wa liali elau loku tiamisila utima kovina vietimba. Ovitima viene vi kasi ndovinyama via neta keteke liepondelo. 6 Ene wa pisi; kuenda wa pondi vakuesunga. Eye hẽ ka tamalãla lene?

7 A vamanji, kali vakuepandi toke keteke lia Ñala. Tala! Ongunja yi talamela ovaima o posi, loku lekisa epandi tunde kombela yatete toke kombela ya sulako. 8 Lenevo lekisi epandi; pamisi ovitima viene, momo etukuluko lia Ñala li kasi ocipepi.

9 A vamanji, ko ka liyeyeli* pokati, oco ka vu ka pisiwi. Tala! Onganji yi tãi pivelo. 10 A vamanji, upi ongangu kohali kuenda kepandi yovaprofeto vana va vangula vonduko ya Yehova. 11 Vana va pandikisa tu va tenda okuti va sumũlũha. Wa yevi epandi lia Yovi kuenda wa moli onima Yehova o wĩha, momo Yehova ukuacisola calua* haeye ukuahenda.

12 Ca velapo a vamanji, ko ka lisingili ilu ndaño osi, pamue oku lisingila ocina cikuavo. Puãi ondaka yene “Oco,” yi lomboloke oco kuenda “Hacoko,” hacoko, okuti ka vu pisiwa.

13 Anga pokati kene pali umue o kasi oku tala ohali? Amameko oku likutilila. Kuli umue wa sanjuka? A imbe ovisungo viesivayo. 14 Pokati kene pali hẽ umue o vela? A vilikiye akulu vekongelo kuenje ovo vo likutililako, loku u sieketa ulela vonduko ya Yehova. 15 Kuenje ohutililo yekolelo yi kuatisa u o vela* okuti o kaya kuenda Yehova u votola. Kuenda vali, nda wa linga akandu, a ecelua.

16 Litaveli akandu ene omunu lukuavo, loku likutilila pokati, okuti vu sakuiwa. Ohutililo yukuesunga yi kuete unene.* 17 Eliya wa kalavo omunu ndetu, kuenje eci a likutilila lutima wosi oco ombela ka yi ka loke, ombela ka ya lokele vofeka anyamo atatu lolosãi epandu. 18 Noke eye wa likutilila vali kuenje ilu lia eca ombela kuenda osi ya ima apako ayo.

19 A vamanji, nda umue pokati kene wa yapuka vocili kuenje ukuavo wo tiula, 20 limbuki okuti wosi o tiula ukuekandu konjila yaye yĩvi, u popela* kolofa kuenje Suku o ka ecela akandu aye alua.