UKANDA WATETE WA SONEHA PETULU
1 Ame ndi Petulu ndupostolo wa Yesu Kristu, ndi sonehela ovingendeleyi via lisanduila ko Pondu, ko Galatia, ko Kapadokia, ko Asia kuenda ko Bitunia, la vana va nõliwa, 2 ndeci ca tukuiwa la Suku Isia, loku kolisiwa lespiritu, locimãho coku kala vakuepokolo kuenda oku nyiliwa losonde ya Yesu Kristu:
Ohenda ya piãla kuenda ombembua yi kale lene.
3 Suku, Isia ya Ñala yetu Yesu Kristu a sivayiwe, omo liohenda yaye yalua tua citiwa evali oco tu kuate elavoko li kasi lomuenyo omo liepinduko lia Yesu Kristu kuava va fa, 4 okuti ocipiñalo caco ka ci futi, ca pua evĩho kuenda ka ci kunguka. Ocipiñalo caco co pongiyiwili kilu, 5 omo vu kasi lekolelo, Suku o vu teyuili lunene waye oco vu popeliwe. Kuenje epopelo liaco li laika oku situluiwa koloneke via sulako. 6 Mekonda liaco vu sanjuka calua, ndaño vu talisiwa ohali yiñi yiñi vokatembo kamue, nda ci sukiliwa, 7 okuti ekolelo liene lina lia nyikiwa, hailio lia velapo ulu u nyõleha ndaño wa nyikiwa* londalu, lieca esivayo lulamba kuenda ekemainyo ketukuluko lia Yesu Kristu. 8 Ene vu sole Kristu, ndaño ka wa lo moli. Ndaño ene ka vu leti cilo, lopo wa koleli kokuaye kuenda wa sanjuki lonjolela yalua ka yi popiwa, 9 osimbu vu kakatela kocimãho cekolelo liene, okuti epopelo liene.*
10 Kondaka yepopelo eli, ovaprofeto vana va imba owanji, va sandiliya loku konomuisa eci catiamẽla kohenda ya piãla wa laikeli oku tambula. 11 Va konomuisa eci ca laikele oku pita kuenda otembo yipi espiritu sandu lia kala vokati kavo lia va yilikila ovina viatiamẽla ku Kristu, momo olio lia imbile uvangi wohali ya Kristu kuenda ulamba eya oku kuata noke. 12 Ca situluiwa kokuavo okuti ovo muẽle havoko ovina viaco via sapuiwilua, puãi via sapuiwa kokuene mekonda lia vana vo kundili olondaka viwa lespiritu sandu lia tunda kilu. Ovangelo va yonguile calua oku mola ovina viaco.
13 Pamisi ovitima viene; amamiko luloño wene woku sokolola; tiamisili elavoko liene kohenda ya piãla vu laika oku tambula ketukuluko lia Yesu Kristu. 14 Ndomãla va pokola, liwekipo oku kuama oloñeyi vĩvi wa kuateli osimbu wa kali vonumbi, 15 puãi ndeci Una wo kovongi a Kola, lenevo koli kovituwa viene viosi, 16 momo ca sonehiwa citi: “Vu sesamẽla oku kola, momo ame ndi kola.”
17 Nda vu pinga ovina vimue ku Isia una ka sombisa locame ovilinga viomunu lomunu, kali lesumbilo osimbu vuvingendeleyi. 18 Momo wa kũlĩhi okuti halovinako vi nyõleha ndeci opalata, ale ulu wa yovuiwi kekalo liene lĩvi wa piñali kolosekulu viene.* 19 Pole, wa yovuiwi losonde ya tĩla ya Kristu, okuti ndeyi yokameme ka pua etondelo haiko ka ka kuete etime. 20 Eye wa kũlĩhĩwile osimbu oluali ka lua sevetiwile, puãi wa situluiwa kesulilo lioloneke omo liene. 21 Mekonda liaye ene wa koleli Suku, una wo pindula kuava va fa kuenje wo wĩha ulamba, okuti ekolelo kuenda elavoko liene li kala vu Suku.
22 Cilo omo okuti wa liyelisi mekonda lioku pokola kocili kuenda ocisola cocili vu li kueteli la vamanji, lisoli pokati omunu lukuavo lutima wosi. 23 Momo wa citiwi evali, okuti haloku nyõlehako, pole, te lombuto* ka yi futi omo liondaka ya Suku o kasi lomuenyo, haeye o kala otembo ka yi pui. 24 Ocili okuti “atimba osi* a kasi ndowangu, lulamba wayo ndolonelẽho viocumbo; pole, owangu u kukuta kuenje olonelẽho vi loluka, 25 puãi ondaka ya Yehova yi kala otembo ka yi pui.” Kuenje “ondaka” yaco, olondaka viwa vio kundiwili.
2 Imbipo evĩho liosi, elimbi, ombambe, onya kuenda alundi. 2 Liveli ndoloñaña asenjele ka a tengiwile a tunda vondaka ya Suku okuti omo liasenjele aco vu kula oco vu popeliwe, 3 loku limbuka* okuti Ñala ukuahenda.
4 Ndeci weyi kokuaye ndewe liomuenyo lia nyehuiwa lomanu, pole, lia nõliwa la Suku, hailio li kuete esilivilo kokuaye, 5 ndewe li kasi lomuenyo, ene vunjo yi kasi oku pamisiwa lespiritu lia Suku, oco vu lingi ovitunda vi kola, vi eca ovilumba vi likuata lespiritu lia Suku, havio vi taviwa laye vonduko ya Yesu Kristu. 6 Momo Ocisonehua ci popia citi: “Tala! ndi kapa vo Siono ewe lia nõliwa okuti olio ewe lievindi kuenda wosi wa li kolela ka sumua.”*
7 Kokuene eye wa sumbiwa omo wa koleli; puãi ku vana ka va kolelele, “ewe okuti lia nyehuiwa lolonungi, olio lia linga ewe lia velapo lievindi,”* 8 kuenda “ewe liocilondokua hailio ewe lietatamiso.” Ovo va lilondoka momo ka va pokola kondaka. Eci oco ca va tukuiwila. 9 Puãi ene “vupata lia nõliwa, vuvitunda viusoma, vufeka yi kola, vucipiñalo ca velapo ca Suku, oco vu sapule ovilinga vi komõhisa”* via Una wo kovongi oku tunda vowelema, okuti wiyi vocinyi caye ci komõhisa. 10 Momo kosimbu ka wa kaili omanu, puãi cilo vumanu va Suku, kosimbu ka wa muili ohenda, pole, cilo wa tambuli ohenda.
11 A vamanji wa soliwi, ndu u vetiyi ndakombe kuenda ndovingendeleyi oco vu yuvuli oloñeyi vĩvi vietimba, vina vi liyaka lene.* 12 Kali lovituwa viwa pokati ka vakualofeka, okuti eci vo lundili okuti vulondingaĩvi, ovo vo wimbili uvangi omo liovilinga viene viwa kuenje va sivaya Suku keteke lioku iya kuaye oku kũlĩhĩsa.
13 Mekonda lia Ñala pokoli komanu vosi,* ci kale osoma ndu wa velapo, 14 ale kolonguluvulu via tumiwa laye oku yambula olondingaĩvi loku sivaya vana va linga eci ciwa. 15 Momo ocipango ca Suku ceci okuti, eci vu linga eci ciwa vu imula* ombangulo ka ya sungulukile yaveke. 16 Kali ndomãla vamãle kuenda umãmãle wene ka u ko wĩhi omoko* yoku linga eci cĩvi, pole, kali apika va Suku. 17 Sumbili omanu vosi, soli vamanji vosi, sumbi Suku, sumbili soma.
18 Apika va pokole ku vacime cavo lesumbilo liosi, ka va ka ci linge lika lava vawa haivo va sunguluka, pole, va ci lingevo la vana okuti ca tĩla oku va sanjuisa. 19 Momo ca sunguluka eci umue a pandikisa kohali* kuenda o talisiwa ohali ndaño hayesungako omo lioku kuata utima wa yela kovaso a Suku. 20 Nda wa lingi ekandu kuenda vo veti, ndaño vu pandikisa ci kuete esilivilo lie? Puãi nda vu pandikisa kohali omo lioku linga eci ciwa, ca sunguluka kovaso a Suku.
21 Eci oco wa kovongiwili, momo Kristu wa talavo ohali mekonda liene kuenje wo sili ongangu oco vu kuami volomãhi viaye. 22 Eye ka lingile ekandu, ndaño vomela waye ka mua sangiwile elimbi. 23 Eci a sepuiwa,* ka tiuwiyile esepu* lesepu. Eci a tala ohali, ka fetuluinyile, puãi wa kolela ku Una o sombisa lesunga. 24 Wa ambata akandu etu vetimba liaye kuti wekangiso, okuti tu fa* kakandu kuenda tu kuata omuenyo loku linga eci cesunga. Kuenje “wa sakuiwi lovisimbimbi viaye.” 25 Wa kali ndolomeme vi tungayala, puãi cilo wa tiukili kungombo wovimuenyo viene, haeye ukuakuvilava.
3 Cimuamue haico, ene akãi pokoli kalume vene, okuti nda vamue ka va tava kondaka, ndaño ka ku popiwa ondaka, va vetiyiwa lovituwa viwa viakãi vavo, 2 momo va mola ovituwa viene viwa* kuenda esumbilo. 3 Ko ka velisipo oku liposuisa luwalo wokilu—oku vinda esinga, pamue oku limiangulula lulu, ale luwalo wa posoka calua— 4 puãi oku liposuisa kuomunu ku kale kuovutima luwalo ka u pongoloka, lutima wonjuka haiwo womboka okuti, okuo ku kuete esilivilo lia velapo kovaso a Suku. 5 Akãi vokosimbu vakuekolelo haivo va kuatele elavoko ku Suku, haicovo va enda oku liposuisa, loku pokola kalume vavo, 6 ndeci Sara a pokuile ku Avirahama poku u tukula hati, ñala. Kuenje ene vu linga omãla vaye nda wamamiko oku linga eci ciwa okuti, lacimue cu yokokisi.
7 Cimuamue haico, ene alume amamiko oku kala lavo lolondunge.* Loku va sumbila ndocikuata ca leñela okuti, ukãi, momo ovo va kapiñala kumue lene kohenda ya piãla yomuenyo, oco olohutililo viene ka vi ka tatekiwe.
8 Oku sulako, vosi kuati utima umuamue,* kali vakuahenda, likuateli ocisola, ocikembe kuenda umbombe. 9 Ko ka fetuluinyi ũvi lũvi, ale esepu lesepu. Puãi lingi ovina viwa,* momo oco wa kovongiwili okuti vu piñala esumũlũho.
10 Momo “wosi o sole omuenyo kuenje o yongola oku mola oloneke viwa, a lave elimi liaye kevĩho kuenda omẽla waye koku popia elimbi. 11 A liweke koku linga eci cĩvi, a linge eci ciwa; a sande ombembua loku likolisilako oku yi kuata. 12 Momo ovaso a Yehova a kasi la vakuesunga kuenda ovatũi aye a yevelela apingilo avo, puãi ocipala ca Yehova ci suvuka vana va linga ovina vĩvi.”
13 Nda wakuambili yoku linga eci ciwa, elie u lingi cĩvi? 14 Nda vu talisiwa ohali omo lioku linga esunga, wa sumũlũhi. Pole, ko ka kuateli usumba leci ovo va kuetele usumba,* ndaño oku yokoka. 15 Limbuki vovitima viene okuti Kristu eye Ñala okuti o kola, loku lipongiyila olonjanja viosi oku tambulula omunu wosi u pulisi eci catiamẽla kelavoko liene, pole, ci lingi loku omboka kuenda lesumbilo.
16 Amamiko oku kuata utima wa yela, okuti kovina viosi vu popiwa lãvi, vana vo popi lãvi va kutisiwa osõi, omo liovilinga viene viwa ndoloñame via Kristu. 17 Omo liaco, hĩse oku talisiwa ohali omo lioku linga eci ciwa nda oco ocipango ca Suku, okuti oku talisiwa ohali omo lioku linga eci cĩvi hacoko. 18 Momo Kristu wa fa lika onjanja yimosi omo liakandu, okuti ukuesunga wa fila vana havakuesungako, oco a vu songuili ku Suku. Eye wa fila vetimba kuenje wa pinduiwa vespiritu. 19 Kuenje vekalo liaco, eye wa enda, kuenda wa kundila aspiritu a kala vokayike, 20 ana a kala vakuesino eci Suku a lekisa epandi* koloneke via Noha, osimbu ocimbaluku ca kala oku tungiwa, okuti omanu vamue vatito okuti, oviendalomuenyo ecelãla, ovo lika va popeliwa kovava.
21 Ulandu owu ondimbukiso yepapatiso yu popeli cilo, (halokupako eliño vetimba, te lepingilo ku Suku lutima wa yela), omo liepinduko lia Yesu Kristu. 22 Eye o kasi kondio ya Suku, momo wa enda kilu kuenje ovangelo, lolombiali kuenda ovonene via pokola kokuaye.
4 Ndeci Kristu a talisiwa ohali ketimba, lenevo lekisi utima umuamue;* momo omunu o talisiwa ohali ketimba wa siapo oku linga ekandu, 2 oco a ivaluke okuti osimbu a kasi lomuenyo ka tẽlisa vali oloñeyi vietimba, te ocipango ca Suku. 3 Momo otembo yoku linga ocipango ca vakualofeka yi vu tẽle, eci wa endaendi lumbondo,* loloñeyi vĩvi, luholua, layele, loku nyua calua kuenda oku fendela oviteka. 4 Ovo va komõha omo okuti ka vu endandi vali lavo kekalo lĩvi liomuenyo wavo u kasi ndonata kuenje vo sepuli. 5 Pole, omanu vaco va ka lilombolola ku una o sombisa ava va kasi lomuenyo lava va fa. 6 Eli olio esunga lieci olondaka viwa via kundiwilavo kuava va fa, okuti ndaño va sombisiwa ketimba ndeci omanu va ci tenda, pole, omuenyo wavo wa songuiwa lespiritu lia Suku.
7 Ocili okuti, esulilo liovina viosi li kasi ocipepi. Omo liaco, kuati olondunge kuenda lavululi lolohutililo. 8 Pole, kovina evi viosi, lisoli pokati, momo ocisola ci tuvika akandu alua. 9 Lipoki pokati, halokuliyeyako. 10 Omo okuti omunu lomunu wa tambula ongavelo yimue, a vumbe layo vakuavo nda vakalei va sunguluka lohenda ya piãla ya Suku, yi lekisiwa volonepa viñi viñi. 11 Nda umue o vangula, a ci linge ndu a popia olondaka vi tunda ku Suku; nda umue ukuakuvumba, a ci linge loku kolela kongusu yi tunda ku Suku; okuti Suku o kemanyiwa kovina viosi vonduko ya Yesu Kristu. Ulamba kuenda unene, viosi viaye oloneke vi enda ño hũ ka vi pui. Amene.
12 A vamanji wa soliwi, ko ka komõhi omo liohali ya soka ndondalu vu liyaka layo, ndu okuti ocina cimue ka ca siatele ceya kokuene. 13 Puãi yoleli osimbu wa likongeli kohali ya Kristu, okuti vu yolelavo loku sanjuka vokuenda kuetukuluko liulamba waye. 14 Nda vu kasi oku sepuiwa* vonduko ya Kristu, wa sumũlũhi, momo espiritu liulamba okuti espiritu lia Suku li kasi lene.
15 Lomue pokati kene ka ka talisiwe ohali omo lioku kala omondi, pamue ocimunu, ondingaĩvi, ale ukuakulitenga vovina via vakuavo. 16 Puãi nda umue o talisiwa ohali omo lioku kala Ukristão, ka ka kuate osõi, pole, amameko oku kemainya Suku, poku sandeka onduko yaco. 17 Momo yilo oyo otembo yesombiso yi fetikila vonjo ya Suku. Puãi nda yi fetika letu, esulilo lia vana ka va pokola kolondaka viwa via Suku li kala ndati? 18 “Nda ukuesunga o kasi oku popeliwa lohali, nye ci ka pita la una o tomba Suku kuenda ukuakandu?” 19 Puãi vana va talisiwa ohali omo lioku linga ocipango ca Suku, va eca* omuenyo wavo kokuaye, omo eye Ululiki wavo kuenda vo kolela osimbu va linga eci ciwa.
5 Ndi pinga* kakulu va kasi pokati kene, momo ame ndukuluvo, haime ndi mbangi yohali ya Kristu kuenda ndi tambulavo ulamba u laika oku situluiwa okuti: 2 Lavi ocunda ca Suku co kundikilui, ndangombo,* halocikukũiko, te lutima wosi kovaso a Suku; halocipululuko conganyu, te lombili; 3 haloku vialako vana okuti ocipiñalo ca Suku, pole, eci ongangu yiwa kocunda. 4 Kuenje eci ungombo unene a situluiwa, vu tambula ekolowa liulamba ka li nyõleha.
5 Cimuamue haico, ene amalẽhe pokoli kakulu.* Pole, vosi yene lekisi* umbombe* omunu lukuavo, momo Suku o tamalãla la vakuakulipanda, puãi o lekisa ohenda ya piãla kambombe.
6 Liketisi vemehi lieka lia pama lia Suku, okuti u amisi kunene kotembo ya sokiyiwa, 7 osimbu vu yeki kokuaye ovilemo* viene viosi, momo eye o vu tati. 8 Lunguki, lavululi! Unyali wene Eliapu o ñuala ñuala ndohosi yi koma, oku sandiliya u a lia. 9 Pole, tamalali laye lekolelo lia pama, loku kũlĩha okuti vamanji voluali luosi va kasi oku talavo ohali ndene. 10 Noke yoku talisiwa ohali vokatembo kamue, Suku ukuahenda ya piãla haeye wo kovongi kulamba waye ka u pui vomunga yimuamue la Kristu, o ko pindisi okuti vu loñoloha koku vumba. Eye o vu kanguisa, haeye o vu pamisa loku vu talamisi ngõ. 11 Kokuaye ku kale unene otembo ka yi pui. Amene.
12 Vonduko ya Siluano* una nda tenda nda manji ukuekolelo, ndo soneheli olondaka vimue oco viu lembeleki, loku imba uvangi wocili, wokuti eyi oyo ohenda yocili ya piãla ya Suku. Kakateli kokuayo. 13 Ukãi* o kasi ko Bavulono una wa nõliwa ndene, wo tumisi ovilamo kuenda omõlange Marko. 14 Lilami pokati lasipulo ocisola.
Vosi yene vu kasi vomunga yimuamue la Kristu, ombembua yi kale lene.
Ale, “oku kanguiwa.”
Ale, “epopelo liovimuenyo viene.”
Ale, “ovihilahila.”
Okuti, ombuto yi pondola oku ima, ale oku eca apako.
Ale, “omanu vosi.”
Ale, “oku kũlĩha.”
Lit., “oku kutisiwa osõi.”
Lit., “utue wevindi.”
Lit., “ovituwa,” okuti, ovilinga viaye viwa.
Ale, “omuenyo.”
Ale, “ocisoko.”
Lit., “oku ũha.”
Ale, “oku lisandela esunga.”
Ale, “esumuo; evalo.”
Ale, “oku lavisiwa.”
Ale, “oku lavisa.”
Ale, “oku sulila.”
Lit., “oku yela.”
Ale, “oku va kapako; oku va kũlĩha.”
Ale, “oku sokolola cimuamue.”
Lit., “oku sumũlũisa.”
Ale pamue, “ko ka kuateli usumba leci ovo vo lingi.”
Lit., “epandi lia Suku lia kala oku talamela.”
Ale, “oku kũlĩhĩsa; oku nõlapo.”
Ale, “ovilinga vi kutisa osõi.” Kelimi lio Helasi aselgeia. Tala Elomboluilo.
Ale, “oku popiwa lãvi.”
Ale, “oku pandula.”
Ale, “oku lungula.”
Ale, “oku ci tata ciwa.”
Ale, “akulu vekongelo.”
Ale, “oku wala.”
Ale, “eliketiso lio vutima.”
Ale, “asakalalo.”
O tukuiwavo Sila.
Kelimi lio Helasi ondaka ukãi citava okuti yi tiamisiwila kekongelo lio Bavulono.