“Eyi Oyo Onduko yi Kola ya Suku”

Olondaka evi via popiwa lulume umue o tukuiwa hati, Nicholas volupale luo Kusa vohundo a lingile kunyamo wo 1430.a Eye wa lilongisa ovina vialua ndeci: Elimi lio Helasi, lio Heveru, ovilongua viesanda, o teologia, o matematika, kuenda uloño woku kũlĩhĩsa olombungululu. Eci a kuata ci soka 22 kanyamo, weya oku linga onoño ya velapo ketavo lio Katolika. Kunyamo wo 1448, wa linga ocitunda cetavo liaco.

Tunde eci Nicholas a kala vonjo yoku tata vana va kuka kolupale luo Kues toke cilo, papita ale ci soka 550 kanyamo. Olupale luaco, cilo lua kũlĩhiwa hati, Bernkastel-Kues lu kuete ocinãla ci soka 130 kolokilometulu kombuelo yo Bonn vofeka yo Alemanya. Onjo yaco okuti cilo yi tukuiwa hati, onjo ya Kusa, muli eci ci soka 310 kolonepa vioviña via selekiwamo. Pokati koviña viaco pali cimue ci tukuiwa hati, Côdice Cusanus 220, mu sangiwa ulandu Nicholas a lombolola kunyamo wo 1430. Vohundo yaco, wa popia olondaka vimue kelimi lio Latim hati, In principio erat verbum, (vi lomboloka hati, Kefetikilo Ndaka wa Kala). Eye wa tukulavo onduko ya Yehova okuti kelimi lio Latim yi tukuiwa hati, Iehoua.b Kemẽla 56 yelivulu liaco, ku sangiwa olondaka viatiamẽla konduko ya Suku hati: “Ca eciwa la Suku. Onduko yaco ya sokiyiwa Lolomalaka Vikuãla. . . . Eci ci lomboloka okuti, oyo onduko yi kola ya Suku.” Olondaka via Nicholas, vi eca uvangi wokuti, onduko ya Suku yi sangiwavo Vovisonehua vio Heveru.​—⁠Etu. 6:⁠3.

Vo Côdice yaco okuti tunde eci ya sonehiwa pa pita ale ci soka 1.500 kanyamo, polonepa viosi pa sangiwa Olomalaka Vikuãla, vi lomboloka onduko ya Suku okuti, “Iehoua.” Eli olio esunga lieci vokuenda kuanyamo alua omanu ka va kũlĩhĩle ndomo onduko ya Suku, “Yehova,” yi tukuiwa, kuenje va enda oku popia lika hati, onduko yaye Suku.

[Etosi pombuelo yemẽla]

[Elitalatu kemẽla 16]

Onjo yalivulu volupale luo Kusa