ANGA HẼ ONGONGO YI KA PULUKA?
OVISENGE
OLONOÑO vimue via siata oku sokisa ovisenge “ndapuvi a kuatisa omunu oku kuata omuenyo. Momo lie? Momo ndeci ci linga apuvi, oviti vi yelisa ofela.” Ovio vi tu ĩha ofela tu fuima okuti, ocina cimue ci kuete esilivilo lialua kokuetu. Onepa yalua yovikũla kuenda yovinyama vi sangiwa kilu lieve, vi kasi vovisenge. Nda ka kua kaile ovisenge, nda ka tu kuete omuenyo.
Ceci ci Kasi Oku Pita Lovisenge
Unyamo lunyamo, olohuluwa vioviti via siata oku tetiwa ca piãla enene poku yelisa ovisenge oco mu limiwe. Tunde kesulilo liunyamo 1940, onepa yimue yovisenge violuali luosi, ka yi kasiko vali.
Nda usenge umue u nyõliwa, ovikũla, lovinyama viosi vi kasimo vi nyõliwavo.
Ongongo Yetu—Ya Pangiwa Oco Yamameko
Kovitumãlo vina okuti oviti via tetiwa, ovio vi pondola oku kula vali. Vakuakutata ovisenge, va komõha poku limbuka okuti oviti vina via tetiwile, via siata oku kula lonjanga kuenda via linga vali viokaliye. Kũlĩhĩsa ovolandu a kuãimo:
Vakuakukũlĩhĩsa va kasi oku konomuisa eci ci pita lovisenge via nyõliwa locimãho coku limamo okuti noke via siwapo. Ekonomuiso limue lia lingiwa kueci ci soka 2.200 kovitumãlo vimue vio Amerika levi vio Kutakelo wo Afrika, via lekisa okuti oviti vi pondola oku kula vali ndeci via kala vokuenda kueci ci panda ekũi kanyamo.
Ndomo ca lekisiwa lo revista Science, Vakuakukũlĩhĩsa va popia okuti vokuenda kueci ci soka 100 kanyamo, ovisenge viaco vi pondola oku kala vali ndeci via kala ale osimbu oviti ka via tetiwile.
Olonoño vio ko Brazil, via sokisa ovisenge via kula okuti ka ca sukilile ekuatiso liomanu, lovisenge vina via kula lekuatiso liomanu.
Vekonomuiso liaco catiamẽla ku Vakuakukũlĩhĩsa, ocisoko co Nacional Geográfico ca popia hati: “Lesanju lialua, va limbuka okuti, ka ca sukiliwile oku kula oviti.” Noke lioku pita lika anyamo atãlo, ovitumãlo vina mua lingiwa oloseteko viaco okuti ka via kuatele oviti, “vieya oku yuka vali oviti.”
Ceci ci Kasi Oku Lingiwa
Koluali luosi, ku kasi oku lingiwa alikolisilo oku teyuila ovisenge via supapo loku tumbulula vina via nyõliwa. Kuenje ndomo ca lekisiwa lono yimue yolo Nações Unidas, “ku kasi lika oku tetiwa onepa yimue yovisenge, oku ci sokisa letendelo lia tetiwa ale” kanyamo 25 a pita.
Pole, alikolisilo aco ka a tẽla oco tu popele ovisenge vietu. Ndomo ca lekisiwa lulandu wocisoko cimue, “etendelo liovisenge vi kasi oku nyõliwa ka lia tepulukile calua kanyamo a sulako.”
Vakuakulinga olomĩlu vioku teta oviti oco va kuate avaya okuti ka va taviwile lombiali oco va ci linge, va siata oku nganyala olohuluwa violombongo, kuenje omo liocipululu caco, ovisenge vi kasi oku nyõliwa.
Ovimunga vi tata ovisenge, vi talavayela kumosi oco va vi teyuile okuti, vi teta lika etendelo limue litito lioviti via kula kuenje vi kula viokaliye
Esunga Lieci tu Kuatela Elavoko—Ceci Embimbiliya li Popia
“Yehovaa Suku wa kulisa oviti viñi viñi via posokele oku vi tala haivio vi tava oku liako.”—Efetikilo 2:9.
Ululiki wovisenge viosi wa vi panga luloño wokuti, vi li tumbulula vali oco viamameko oku tu kuatisa. Eye o yongola oku teyuila loku tata ovisenge vietu via pangiwa lonjila yi komõhisa.
Embimbiliya li lekisa okuti, Suku ka ka ecelela okuti omanu vakuacipululu va kundula ongongo loviluvo viosi vi kasimo. Tala ocipama “Suku wa Likuminya Okuti Ongongo Yetu yi ka Puluka,” kemẽla 15.
a Yehova onduko ya Suku.—Olosamo 83:18.