Kũlĩha Ndomo Okuete Oku Tambulula
APULILO amue a kasi ndovawe anene kosi yovava. Onepa ya velapo yovawe aco yi li salamisa kosi yovava. Cimuamue haico, ocisimĩlo ci kasi konyima yepulilo, olonjanja vialua, ca velapo vali okuti epulilo liaco li sule.
Ndaño okuti omunu wa linga epulilo wa sakalala oco u wĩhe etambululo, voku kũlĩha ndomo o tambulula, mua kongela oku tepisa eci o kuete oku popia kuenda oku kũlĩhavo oku o tiamisila etambululo liaco. (Yoa. 16:12) Olonjanja vimue, ndomo Yesu a ci lekisa kolondonge viaye, omunu pamue o linga epulilo limue okuti eye ka kuete omoko yoku kũlĩha caco a pula, ale ndaño wa ci kũlĩha, ka cu kuatisa.—Ovil. 1:6, 7.
Ovisonehua vi tu lungula okuti: “Upopi wene u kale lumbombe loku singiwa lomongua, okuti vu kumbulula ciwa omunu omunu wo puli cimue.” (Va Kol. 4:6) Omo liaco, osimbu handi ka tua tambuluile, tu kuete oku kũlĩhĩsa eci tuka vangula kuenda ndomo tuka ci vangula.
Kũlĩhĩsa Ocisimĩlo Comunu Okasi Loku Pula
Va Sadukeo, va yonguile oku yapuisa Yesu lepulilo limue liatiamẽla kepinduko liukãi umue wa kuelele olonjanja vialua. Pole, Yesu wa kũlĩhĩle ciwa okuti vovitima viavo, ka va kuatele ekolelo kepinduko. Omo liaco, poku eca etambululo, Yesu ka tambuluile lika epulilo liavo, pole wa vangulavo ocisimĩlo cĩvi ca kala konyima yepulilo liavo. Loku tukula ocisimĩlo cimue ca sunguluka kumue lulandu umue Wembimbiliya wa kũlĩhĩwa ciwa, Yesu wa vangula cimue okuti ovo lalimue eteke va ci simĩle. Eye wa lekisa uvangi wokuti, Suku oka pindula muẽle ocili ava vafa. Etambululo Yesu a eca, lia komohĩsa ovanyali vaye, kuenje ka va setekele vali oku u linga epulilo lalimue.—Luka 20:27-40.
Oco o kũlĩhe ndomo o kuete oku tambulula, te wa kũlĩhĩsa ocisimĩlo kuenda esakalalo liomunu o kasi loku ku pula. Ndeci pamue, umue o tangela kumue laye, ale yu o talavaya laye, oku pula esunga lieci ove ku lingaila ocipito co Natale. Momo lie eye a ci pulila? Anga hẽ wa sakalala muẽle loku kũlĩha esunga lieci ku lingaila ocipito co Natale, ale o yongola ño oku kũlĩha nda ci tava okuti o papala ale sio? Oco o ci kũlĩhe, pamue o sukila oku u pula esunga lieci a ci pulila. Noke tambulula ndomo mua sesamẽla. Ci tava okuti, upa esilivilo kepuluvi liaco oco o lekise ndomo oku kuama olonumbi Viembimbiliya ku tu teyuila kesumuo kuenda kekavo liyilila kovipito viaco.
Sokolola okuti, pamue wa lalekiwa oco o vangule eci catiamẽla Kolombangi via Yehova kovaso yocimunga cimue colondonge vakuacisoko ca velapo. Pana okuti wa mãla oku vangula, ovo pamue va ku linga apulilo amue. Nda apulilo aco a molẽha okuti ocili kuenda ka a tĩlile oku a tambulula, ciwa oku eca etambululo limue lia leluka hailio lionimbu. Puãi nda apulilo aco a lekisa ovisimĩlo vimue ka viasungulukile, ciwa okuti osimbu handi kua ecele etambululo, o lombolola vimue pokati kovisimĩlo viomanu valua viatiamẽla kondaka yaco, noke lekisa esunga lieci Olombangi via Yehova vi ecelelela okuti apulilo aco a tambuluiwa Lembimbiliya. Olonjanja viosi, ciwa oku tenda apulilo aco ndocina cimue ci kasi loku sakalaisa u wa pula. Ku ka a tende ndocina cimue ca tĩla, ale oku sima okuti omunu wa linga apulilo aco wa a lingila ño oku ku nyika. Omo liaco, etambululo liove lika ku ĩha evelo lioku pongolola ovisimĩlo violonjeveleli viove, loku va sapuila eci ca sunguluka kumue loku lekisa olonumbi kuenda ovisonehua Viembimbiliya viatiamẽla kovina tu tava.
Ndamupi oka tambulula cime cove kupange nda okuti ka yongola oku kuecelela oku enda kohongele yofeka? Tete, kũlĩhĩsa ocisimĩlo caye. Nda hẽ ove wa lieca oco oka piñanye otembo yaco keteke limue likuavo, cika kuatisa? Nda hẽ wo lomboluila okuti elongiso lieciwa kolohongele vietu li tu kuatisa oku kala vakuacili kumue loku kala olonalavayi via koleliwa, anga hẽ nda ca kuatisa? Nda wo lekisa okuti wa kapako onjongole yaye, pamue oka tava oku kuecelela oku linga eci eye a limbuka okuti ci kuete esilivilo vomuenyo wove. Nda hẽ eye wa ku pinga oku linga cimue ka ca sungulukile? Etambululo limue lioku likala okuti li kuamiwa locisimĩlo cimue Cembimbiliya lieci ku lingila eci a ku tuma, li pondola oku lekisa okuti wa kõlapo muẽle ketavo liove. Pole, cika eca vali onima yiwa nda tete wa vangula laye loku u lekisa okuti, nda hẽ omunu umue o tava oku kemba ale oku nyana omo okuti ove wo tuma, eteke limue hẽ ka ka ku kembavo, ale ka ka ku nyanavo?
Handi vali, ndeci pamue undonge kuenje ku yongola oku panga onepa kovipito vimue vi lingiwila kosikola okuti ka vi litava leci ci kasi Vembimbiliya. Ivaluka okuti, ulongisi wove pamue ka kuete ovisimĩlo vimuamue levi viove kuenda eye o kuete ocikele coku tumbika epokolo pokati kolondonge. Ovitangi oka liyaka lavio vievi: (1) oku lekisa okuti wa kapako eci ci sakalaisa ulongisi wove, (2) oku lombolola ekalo liove lesumbilo, kuenda (3) oku kuatela utõi kueci wa kũlĩha okuti cika sanjuisa Yehova. Oco kuiyilile onima yiwa, o sukila oku linga vali calua okuti hakulombololako lika ekolelo liove. (Olosap. 15:28) Nda okuti ove umalẽhe, isia yove ale ina yove oka ku kuatisa oku angiliya olondaka vimue oka popia.
Pamue, va ku pinga oco o liteyuile kelundi limue va ku lingila kovaso ya umue o kuete ocikele coku songola. Kuenje yimue o sipayu ale umue o kasi pomangu yuviali, ale yimue onganji ci tava okuti yi ku sĩliha oco o tambulule apulilo amue atiamẽla kepokolo liocihandeleko cimue, ale oco o lombolole esunga lieci ku litengela vo pulitika, ale ceci ku tavela oku litenga vovipito vimue viofeka. Ndamupi o kuete oku tambulula? Embimbiliya li tu vetiya oku ci linga “lumbombe kuenda lesumbilo.” (1 Pet. 3:15) Handi vali, lipula ove muẽle esunga lieci ondaka yaco yi kuetele esilivilo, kuenje tava oku limbuka esilivilo liaco. Noke hẽ o linga nye? Upostolo Paulu oco a liteyuile, wa tukuile ocihandeleko cimue ca va Roma. Ove ci tavavo okuti o tukula ocihandeleko cimue ca kũlĩhĩwa lombonge okuti ci tava oku ci kapako kekalo liove. (Ovil. 22:25-29) Pamue ovolandu atiamẽla kueci ca pita Lakristão vo kocita catete kuenda Lolombangi via Yehova voluali luosi, a kuatisa oku sunguluisa ovisimĩlo via nganji. Ale ci tava okuti o lekisa ndomo oku pokola kuviali wa Suku ku vetiya muẽle ocili omanu oku pokola kovihandeleko via sunguluka via tumbikiwa lomanu. (Va Rom. 13:1-14) Poku liteyuila kelundi liaco, oku tukula ondaka yimue yi sangiwa Vembimbiliya yi lekisa esunga lieci ove wa nõlelapo onjila yaco, ci tava okuti cika kuatisa oku kuecela.
Ocisimĩlo Caye Kueci Catiamẽla Kembimbiliya
Poku sokolola ndomo o tambulula, ove o sukila oku kũlĩhĩsa ndomo omunu o kasi loku pula a tenda Embimbiliya. Yesu oco a linga poku tambulula epulilo lia va Sadukeo liatiamẽla kepinduko. Poku kũlĩha okuti, ovo va tavele lika kovisonehua via Mose, Yesu wa vangula lavo eci catiamẽla kulandu u sangiwa valivulu atãlo a sonehiwa la Mose, a tukuiwa hati o Pentateuku. Eye wa popia hati: “Kondaka yepinduko lia vakuavilangu, ndaño Mose wa lekisa okuti ondaka yaco yocili.” (Luka 20:37) Ove ci tavavo okuti, o tukula ovinimbu Viembimbiliya vina okuti njeveleli yove wa vi kũlĩha ciwa kuenda o vi tava.
Nye hẽ o linga nda njeveleli yove ka tava okuti Embimbiliya li kuete esilivilo lia velapo? Kũlĩhĩsa eci upostolo Paulu a linga eci a lingila ohundo yaye vonjango yi tukuiwa hati Areópago, ndomo ca sonehiwa kelivulu Liovilinga 17:22-31. Eye wa vangula eci catiamẽla kocili ci sangiwa Vembimbiliya, pole ka tukuile ocinimbu lacimue Cembimbiliya. Nda ci sukiliwa, ci tava okuti o ci lingavo. Kovitumãlo vimue, pamue o vangula lomunu olonjanja vialua osimbu handi kua tukuile eci ci sangiwa Vembimbiliya. Poku fetika ombangulo yimue yatiamẽla Kembimbiliya, ciwa okuti tete o fetika ño loku lekisa esunga lieci Embimbiliya li kuetele oku kapiwako. Ku ka fetike loku tukula okuti Embimbiliya Ondaka ya Suku. Ocimãho cove, te ci kala coku eca uvangi watiamẽla kocipango ca Suku. Kuenje vokuenda kuotembo, oka kuatisa njeveleli yove oku limbuka eye muẽle eci Embimbiliya li popia. Embimbiliya li tavisa vali okuti ovina viosi etu muẽle tu popia ci sule.—Va Hev. 4:12.
‘Upopi Wetu u Kale Wumbombe’
Omanu va Yehova, haivo okuti kekalo liavo vomboka, va vetiyiwa oco upopi wavo “u kale lumbombe loku singiwa lomongua.” (Va Kol. 4:6; Etu. 34:6) Eci ci lomboloka okuti tu kuete oku vangula lumbombe, ndaño okuti olonjeveleli vi lekisa olonãmalãla. Upopi wetu te u kuata epepo, ka u ka kõle ño ngõ, te tu vangula lutate.
Omanu valua va sangiwa vemẽhi liasipato akahandangala, kuenda eteke leteke va siata oku sepuiwa. Eci tu vangula lomanu vaco, ovo pamue va yayulako oku tu tetela olonimbu. Ndamupi tu kuete oku tambulula? Embimbiliya li popia hati: “Etambululo liombembua li tulumũla ocikumbiti.” Etambululo liaco li pondola oku tulumũla omunu wosi o kuete ocisimĩlo ca litepa. (Olosap. 15:1; 25:15) Omanu vana okuti va siata oku tatiwa lãvi, ondaka kuenda upopi womboka tu sapela lavo, u pondola oku va vetiya oco va yevelele olondaka viwa tua va nenela.
Onjongole yetu hakulihoyisako lomanu vana ka va lekisa esumbilo kocili. Puãi, onjongole yetu oku vangula eci catiamẽla Kembimbiliya lomanu va tu yevelela. Ekalo liomanu tu sanga nda lie nda lie, olonjanja viosi tu kuete oku ivaluka okuti te tu tambulula lumbombe kuenda lekolelo liokuti olohuminyo via Suku vika tẽlisiwa muẽle.—1 Va Tesal. 1:5.
Oku Nõla Kuna Okuti Omunu Lomunu Eye wa ci Kũlĩha
Eci umue o kasi loku longisa Embimbiliya ale umue manjetu a ku pula cimue catiamẽla kocitangi cimue, ndamupi o kuete oku tambulula? Ove pamue wa kũlĩha eci ove muẽle nda wa linga nda wa kale pomangu yaye. Pole, omunu lomunu o kuete oku ambata ocikele caye komuenyo. (Va Gal. 6:5) Upostolo Paulu wa lombolola okuti eye wa vetayaile “epokolo liekolelo, NW” pokati komanu vana eye a enda loku kundila. (Va Rom. 16:26) Eyi ongangu yimue yiwa tu sesamẽla oku kuama. Omunu wosi o nõla cimue oco ño a sanjuise ulongisi waye Wembimbiliya, ale oco ño a sanjuise omunu umue, omunu waco o kasi loku vumba omanu, ka kasi loku endela vekolelo. (Va Gal. 1:10) Omo liaco, etambululo limue lia leluka hailio lia miũha, pamue omunu wa linga epulilo halioko a yongola.
Oco hẽ, ndamupi o tambulula lonjila yimue okuti yi litava lolonumbi Viembimbiliya? Ci tava okuti o tukula olonumbi vimue vi sangiwa Vembimbiliya kuenda ongangu yi molẽha vesapulo Liembimbiliya. Olonjanja vimue, ci tava okuti u lekisa ndomo aka linga akonomuiso oco eye muẽle a sange olonumbi viaco. Handi vali, ci tava okuti o sapela laye eci catiamẽla kolonumbi viaco loku lekisa esilivilo liavio, pole ku ka lombolole ndomo vi kapiwako oku vi tiamisila kocitangi caye. Pula omunu waco nda eye muẽle wa sangamo cimue ci pondola oku u kuatisa oku nõla eci ca sunguluka. Vetiya omunu oco a kũlĩhĩse olonumbi viaco kuenda ongangu yaco oco yu kuatise oku linga eci ci sanjuisa Yehova. Ndoco, o ko kuatisa oco a tẽle oku “tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi.”—Va Hev. 5:14.
Oku Eca Atambululo Kolohongele
Olohongele via Kristão vekongelo olonjanja vialua okuti vi tu ĩha apuluvi voku sapula ekolelo lietu komanu. Eci tu pondola oku ci linga, poku eca atambululo kapulilo a lingiwa. Ndamupi tu kuete oku eca atambululo? Tu kuete oku eca atambululo lonjongole yoku sivaya kuenda oku tumbangiya Yehova. Eci oco ukualosamo Daviti a linga eci a popia hati: “Sivayaila Yehova pokati kakongelo.” (Osa. 26:12) Tu kuete oku tambulula lonjila yimue okuti yi vetiya va manjetu oku kala “locisola lovilinga viwa,” ndomo upostolo Paulu a ci popia. (Va Hev. 10:23-25) Oku lilongisa tete ovipama vika lingiwa kolohongele eci handi eteke liaco ka lia pitililepo, ci pondola oku tu kuatisa oku eca atambululo a vetiya.
Eci ilikiwa oco ece etambululo, ivaluka okuti, olondaka viove vi tete onimbu kuenda vi leluke. Ku ka kongelemo ocinimbu cosi, tukula ño atosi amue. Nda okuti wa ecako ño onepa yimue yetambululo, cika eca evelo ku vakuene lioku eca atambululo oku vokiyako. Ci kuete esilivilo liocili oku tukula ovisonehua Viembimbiliya via tukuiwa vocipama. Eci o ci linga, luluvalela koku lombolola onepa yocisonehua yi tukula etosi li kasi loku kũlĩhĩsiwa. Lilongisa oku tambulula volondaka viove muẽle, okuti ku tangi vali eci ci kasi ale vocinimbu. Nda okuti etambululo liove ka lia tundile ciwa, ku ka sumue. Eci olonjanja vimue ci lipitavo la vosi va siata oku eca atambululo.
Ca lomboluiwa ciwa okuti, voku kũlĩha ndomo tu kuete oku eca etambululo, mua kongela ovina vialua okuti hakuecako lika etambululo. Mua kongela oku konomuisa tete eci ci popiwa. Ca fina nye, eci tu eca etambululo limue li tundilila kutima wetu okuti li vetiya ovitima via vakuetu!—Olosap. 15:23.