Oku Etõliso Liondaka Ndomo Mua Sunguluka

ECI o vangula ale o tanga lolukandi, ca velapo hakuvangulako lika ciwa olondaka, pole, oku tõlisavo olondaka kuenda upopi lonjila yimue okuti yi pitiya ciwa ovisimĩlo.

Vetõliso liondaka mua kongela vali calua, okuti hakuecako lika ongusu kolondaka vimue ale kolondaka vialua. Mua kongela oku tõlisa olondaka vi sesamẽla oku ci linga. Nda ovisimĩlo vina okuti havioko ovio vi tõlisiwa, eci ove o popia ka cika lomboloka ciwa kolonjeveleli, kuenje ovisimĩlo viavo pamue vi luluvalela kovina vikuavo. Ndaño muẽle ocipama caco ciwa, oku siapo oku tõlisa ondaka katosi ana a sungulukila oku ci linga, ka cika vetiya olonjeveleli.

Oku vokiya etõliso liondaka ci tava okuti ci lingiwa muiñi muiñi. Ndomo ca siata, ci lingiwila kumuamue, ndeci: poku vokiyako ocileñi, poku vokiyako ocikembe, poku vangula levando, poku tulapo kamue noke yoku vangula cimue, kuenda poku ilaka ale poku ci lekisila pupolo. Valimi amue, etõliso liondaka ci tava okuti li lingiwa poku vombisako ale poku vokiyako ondaka. Oco o tukule eci ci sesamẽla, kulĩhĩsa ulandu oka linga kuenda apuluvi aco.

Poku nõla apa oka tõlisa vali ondaka, sokolola ovina evi. (1) Vocinimbu cimue olondaka vi sesamẽla oku tõlisiwapo vali, vi limbukiwila koku tanga ulala waco wosi ale poku tanga ocipama caco cosi. (2) Etõliso liondaka ci tava okuti li lekisiwila poku vetiyila ovisimĩlo violonjeveleli kocisimĩlo cimue cokaliye okuti etosi liaco, limue lia velapo ale oku tinduka ño kocisimĩlo cimue oku enda kocisimĩlo cikuavo. Ci tavavo okuti kueciwa etõliso liondaka poku sulako locisimĩlo cimue. (3) Hundi ci tava okuti o tõlisa ondaka poku lekisa ndomo a liyevite kueci catiamẽla kulandu a kasi loku lombolola. (4) Etõliso liondaka li lekisiwavo poku lekisa atosi a velapo a sangiwa vohundo.

Oco ku lekisiwe etõliso liondaka ndomo lia tukuiwa konano, hundi ale utangeli wowiñi o sukila oku kuata elomboloko lieci ci kasi vocipama a tambula kuenda oku kuata onjongole yocili yokuti olonjeveleli vi kũlĩha eci ci kasi loku lomboluiwa loku cipatekela. Catiamẽla kelongiso lia ecawaile koloneke via Esera, kelivulu lia Nehemiya 8:8 ku lombolola hati: “Va tanga lutate velivulu liovihandeleko via Suku. Eci va tanga haico va lombolola okuti ci va lomboloka.” Ocili okuti, vana va tangaile loku lombolola ocihandeleko ca Suku kotembo yaco, va limbokaile esilivilo lioku kuatisa olonjeveleli oco vi kuate elomboloko lieci ca tangiwa, loku ci kapako vovitima viavo kuenda oku ci kuama.

Ceci ca Siata Oku Nena Ocitangi. Onepa yalua yomanu yi tẽla oku lekisa elomboloko liombangulo yavo koku vangula kueteke leteke. Pole, eci va tanga ocipama cimue ca sonehiwa lomunu ukuavo, oku nõla olondaka vi sesamẽla oku tõlisiwa ci va lingila ocitangi. Osapi yaco, oku kuata elomboloko liwa lieci ci kasi vocipama. Eci ci kisika oku lilongisa lutate eci ca sonehiwa vulandu waco. Omo liaco, nda okuti wa nõliwa oco oka tangele onepa yimue vohongele yekongelo, lipongiya ciwa.

Omanu vamue va siata oku kuama eci ci tukuiwa ohati “etõliso olonjanja vimue,” okuti hetõlisoko liondaka ndomo liyonguiwa. Ci lomboloka okuti, olonjanja vimue, ovo va tõlisapo vali olondaka vimue, ndaño okuti ka vi kuete limue elomboloko. Vamue va tõlisapo vali olondaka vina vi tokekisa ovisimĩlo vimue la vikuavo, pole poku ci linga va pitahaĩsapo vali enene vonjongo kevetiyo liaco. Nda etõliso ka lieci elomboloko liocisimĩlo, eci ci pondola oku kala ocika cimue ci yapuisa ovisimĩlo viomanu.

Velikolisilo lioku tõlisa ondaka ndomo mua sunguluka, olohundi vimue via siata oku vokiyako ocileñi condaka lonjila yimue okuti olonjeveleli vi liyeva soketi mbi vi kasi loku kẽlohãliwa. Ocili okuti, olonjanja vialua, eci ka ca siatele oku nena onima yiwa. Nda etõliso liondaka ka li lekisiwa ndomo omunu a tuwa, ci kala soketi hundi o kasi loku vangula lunene kovaso yolonjeveleli. Ca velapo vali oku va vetiya locisola kuenda oku va kuatisa oku limbuka okuti eci ci kasi loku popiwa ci kasi oku upiwa Vembimbiliya kuenda ca sunguluka.

Ndomo o Pondola Oku Mioñoloha. Olonjanja vialua okuti, omunu una o kuete ocitangi kueci catiamẽla koku eca etõliso liondaka ndomo mua sunguluka, pamue ka ci limbuka. Omunu umue ukuavo te eye u lungula kueci catiamẽla konepa eyi. Nda o sukila oku mioñoloha konepa eyi, usongui wosikola oka ku kuatisa. Kuenda, kuka kuate osõi yoku pinga ekuatiso komunu wosi ño okuti ohundi yiwa. U pinga oco a yevelele ciwa lutate oku tanga kuove kuenda oku vangula kuove, oco a ece cimue ocisimĩlo catiamẽla koku mioñoloha kuove.

Poku fetika, ndunguli yove pamue eca cimue ocisimĩlo oco o kuame eci ci kasi vocipama cimue Cutala Wondavululi oco o likise. Eye, ocili okuti, oka ku imba onumbi yoku konomuisa ovinimbu vi sangiwamo oco o tẽle oku nõlamo olondaka vi sukila oku tõlisiwa vali, oco ci leluke oku kuata elomboloko liovinimbu viaco lonjanga. Eye pamue oka ku ivaluisa oco o luluvalele vali enene kolondaka vina via sonehiwa loletala yina yi tukuiwa hati italiku. Ivaluka okuti olondaka vi sangiwa vulala vi talavayela pamosi. Omo liaco, vi sukila oku vi tukula endo liaco. Olonjanja vialua okuti, ka ku tõlisiwa ondaka yimosi lika, te olondaka viaco viosi vi kasi pamosi. Valimi amue, olondonge ci tava okuti vi vetiyiwa oco vi tale lutate epongoloko liondaka loku kũlĩha apa pa sesamẽla oku eca vali etõliso lia velapo.

Kueci catiamẽla koku lilongisa eci ci sesamẽla oku tõlisiwapo vali, ndunguli yove pamue oka ku vetiya oco o konomuise ocipama caco cosi, okuti hulala umosiko lika. Ocisimĩlo cipi ci kasi loku lomboluiwa vulandu waco wosi? Ndamupi ocisimĩlo caco eci ci kuete oku vetiya eci ove o sesamẽla oku tõlisapo vali vocipama caco? Kũlĩhĩsa osapi yocipama kuenda otusapi tua sonehiwa lotinda yi tekãvapo vali vombuelo omu mu molehẽla ocipama cove. Elitokeko lipi li kasi poku nõla kuove olondaka vi sesamẽla oku tõlisiwapo vali? Viosi via tukuiwa ndeti, tu kuete oku vi kũlĩhĩsa ciwa lutate. Pole, lunguka oco ku ka tõlise enene olondaka vialua.

Cikale okuti o kasi loku vangula ale loku tanga, ndunguli yove ci tava okuti oku vetiya oco o kũlĩhe okuti ulala wovisimĩlo owo uku vetiya apa o sesamẽla oku eca vali etõliso ndomo liyonguiwa. Ove o sukila oku lavulula ponepa apa pa malusuila ulala wovisimĩlo kuenda apa pali epongoloko limue liocisimĩlo ca velapo kondaka yikuavo. Olonjeveleli vika sola calua nda okuti poku linga kuove ohundo o vi vetiyila konepa yaco eyi. Eci ci lingiwa poku velisapo oku tukula olondaka ndeci evi: catete, noke, oku sulako, omo liaco.

Ndunguli yove oka vetiyilavo ovisimĩlo viove apa ove o sesamẽla oku lekisilapo ocikembe ca velapo. Oco o ci linge, te wa tõlisa olondaka ndeci evi: oco muẽle, ka kuli atatahãi, ka ca la muiwa tunde nunde, ca velapo kuenda olonjanja viosi. Oku ci linga, cika kuatisa calua ndomo olonjeveleli viove vi liyeva catiamẽla kueci ove o kasi loku vangula. Tuka vangula vali calua catiamẽla kondaka eyi, Kelilongiso 11, li kuete osapi ya linga hati, “Ukamba Kuenda Ocikembe.”

Voku likolisilako oku mioñolola etõliso liondaka yove ndomo mua sunguluka, oka vetiyiwavo oku kũlĩhĩsa ciwa atosi a velapo o yongola okuti olonjeveleli viove va a ivaluka. Kueci catiamẽla kondaka eyi, ci ka lomboluiwa vali ciwa kelilongiso 7, losapi hati: “Oku Tukula Longusu Ovisimĩlo Via Velapo”, kuna kulombolola eci catiamẽla koku tangela omanu kuenda Kelilongiso 37, losapi ya linga hati “Oku Pitulula Atosi a Velapo” kuna kulombolola eci catiamẽla ndomo ku lingiwa ohundo.

Nda o kasi loku likolisilako oco o mioñolohe kupange wove woku kunda, kũlĩhĩsa ciwa lutate ndomo o kasi loku tanga Ovisonehua. Kuata ocituwa coku lipula ove muẽle ndoco: Momo lie ndi kasilili loku tanga ocisonehua eci? Kulongisi, oku vangula ño ciwa olondaka ka ci tẽla. Kuenda oku tanga ño ocisonehua cimue locikembe hacoko lika ci sukiliwa. Nda o kasi loku tambulula epulilo lia umue, ale o kasi loku longisa cimue ocili Cembimbiliya, ca sunguluka oku tõlisa vocisonehua ca tangiwa olondaka vina vi likuata leci ci kasi loku vanguiwa. Nda hacoko, omunu o kasi loku tangela ci tava okuti atosi a kasi loku vanguiwa ka o lomboloka.

Omo okuti vetõliso liondaka mua kongela oku tukula longusu ya velapo olondaka vimue ale ovipama vimue, ohundi yimue pamue poku fetika, yi kuata onjongole yoku sĩlĩha olondaka ale ovipama longusu yalua. Eci ci keyililako cika kala nda umue o kasi loku fetika oku lilongisa ndopo oku sika locikuata cimue coku sika. Pole, loku likisa, “ocileñi” locileñi cika kala onepa yiwa “yocisikilo” cimue ca posoka.

Noke yoku lilongisa ovina vimue via velapo viatiamẽla kondaka eyi, cika ku kuatisavo oku tala eci olohundi via loñolohapo vali via siata oku linga. Oka limbuka okuti, kuli ananga añi añi oco elomboloko lieci ci popiwa li lipue. Kuenda oka limbukavo esilivilo lioku tõlisa ondaka poku kuama olonjila viñi viñi vioku tõlisa ondaka oco ece elomboloko kueci o vangula. Oku lekisa etõliso ndomo mua sunguluka cika kuatisa calua oku litunda kuove ciwa koku tanga kuenda koku vangula.

Ku ka lilongise ño etõliso liondaka ndomo mua sunguluka toke apa o sima okuti ci tẽla koku eca elomboloko. Oco o kale ohundi yiwa, amamako loku likolisilako toke o lipokuisa ciwa kueci catiamẽla ketõliso liondaka okuti o likuama kuenda li yevala ciwa vovatuĩ olonjeveleli.