Ka Tuka Kavi Koku Linga Eci Ciwa

“Ka tu ka kavi [k]oku linga eci ciwa, momo kotembo yaco tu[ka] lombola nda ka tua leñelele.”—VA GALATIA 6:9.

1, 2. (a) Momo lie omunu a sukilila oku kuata epandi koku vumba Suku? (b) Ndamupi Avirahama a lekisa epandi, kuenda nye cokuatisa oco a pandikisa?

OMO okuti, Tulombangi via Yehova Suku, tu kuete oku sanjukila oku linga ocipango caye. Tu sangavo ekavuluko poku ambata “okanga” yoku linga ondonge. (Mateo 11:29) Pole, olonjanja vimue, ka ca lelukile oku vumba Yehova la Kristu. Upostolo Paulu wa lombolola ciwa ondaka eyi, eci a lungula vamanjaye Akristão hati: “Vu sukila epandi okuti, eci wa lingi ale ocipango ca Suku, oco vu tambula eci co likuminyiwi.” (Va Heveru 10:36) Ci sukila meu~le oku kuata epandi, omo okuti, voku vumba Suku mua kongela ovitangi vialua.

² Ocili okuti, Omuenyo wa Avirahama u lekisa ciwa uvangi wondaka eyi. Wa pita otembo yalua lovitangi viatiamela koku nõla eci a linga, kuenda wa kala lasakalalo alua. Ovitngi viaye via fetika eci votuma oku tunda kofeka yo Uri ya kala lovokuasi alua. Ka pa pitile otembo yalua haico a pita lovitangi ndeci, onjala, oku lambalaliwa lava a lisunguile lav, olofa viukãi waye, ungangala wa lingiwa la vakuepata liaye, kuenda ovoyaki akuavo. Polé, eye wa kala handi lou kevelela ocitangi cimue cavelapo vali. Puãi Avirahama ka liwekelepo koku linga eci ciwa. Ci komohisa vali enene ceci okuti, kotembo yaco, eye ka kuatele ukulihiso wa suapo Wondaka ya Suku ndeci etu tukuete koloneke vilo. Pole, ka kuli atatahai okuti eye wa kuatele ukulihiso wocitumasuku catete catiamẽla kueci Suku a popia hati: “Ñapa ukuse pokati kene, love lukãi, lo pokati kombuto yove lombuto yaye. Eye [ombuto yukãi] o[ka] sasõla utue wove, kuenje ove u lumana kocisendemãi.” (Efetikilo 3:15) Omo okuti kepata lia Avirahama oko kueyilila ombuto ya likuminyiwile, eye wa suvukiwilue calua lunyãli, Satana. Avirahama wa kulihile ale esapulo liaco, kuenje cokuatisa calua koku pandikisa lekolelo liocili kolohali viaye.

3. (a) Momo lie omanu va Yehova koloneke vilo va kevelelila ohali? (b) Ekoliso lipi tu tambula kelivulu lia Va Galatia 6:9?

³ Omanu va Yehova koloneke vilo, va kevelelavo oku tala ohali. (1 Petulu 1:6, 7) Elivulu Liesituluilo 12:17 li tu lungula outi, Satana o kasi loku linga ‘uyaki’ lolombuavekua via supapo. Omo okuti, “olomeme vikuavo” vi kuete ukamba wocili lolombuavekua via supapo, Satana onyeño yaye o kasivo loku yi pesila kokuavio. (Yoano 10:16) Handi vali, ndaño kuli oku lambalaliwa omo liupange wavo woku kunda, Akristão va kasi oku liyakavo lolohali vikuavo komuenyo wavo. Upostolo Paulu o tu lungula hati: “Ka tu ka kavi [k]oku linga eci ciwa, momo kotembo yaco tu[ka] lombola nda ka tua leñelele.” (Va Galatia 6:9) Omo liaco, ndaño okuti Satana o yongola oku tu konyõla kekolelo lietu, tu sukila oku pamisa ekolelo lietu oco ka tuka yapuisiwe laye. (1 Petulu 5:8, 9) Nye ci pondola oku iyilila koku pandikisa kuetu kekolelo? Elivulu lia Tiago 1:2, 3 li lombolola hati: “A vamanji, eci vu nyikiwa lolohali viñi viñi, ci sanjukili, momo wa kulihi okuti, nda ekolelo liene li nyikaiwa, cu kokeli epandi.”

Anyiko Ana a tu Veta Muẽle Ketimba

4. Ndamupi Satana a siata oku nyika omanu va Suku oco va konyõhe kepandi liavo?

⁴ Ulandu womuenyo wa Avirahama u lekisa ‘olohali viñi viñi’ Ukristão a pondola oku pitavo lavio koloneke vilo. Ndeci, eye wa pandikisa kovanyãli va tunda kofeka yo Sinare. (Efetikilo 14:11–16) Ocili okuti, Satana okasi oku tuihinya muele loku nyika omanu va Suku lou va veta muele ketimba lolohali. Tunde kesulilo Liuyaki Wavali Wapita Voluali Luosi, kuli handi olofeka vialua okuti olombiali viaco vi kasi loku tateka Olombangi via Yehova kupange wavo woku longisa. O Anuário das Testemunhas de Jeová yunyamo wo 2001, yi lombolola ndomo Akristão va sangiwa vofeka Yongola va pandikisa poku suvukiwa lovanyãli. Loku kolela ku Yehova, vamanjetu va sangiwa vofeka eyi, va kuata ekolelo liocili kuenje, kava konyohẽle. Ovo ka va li tengele vungangala, ale vusuanji, polé, va nõlapo muẽle oku amamako luloño wocili kupange woku kunda.—Mateo 24:14.

5. Ndamupi Akristão amalẽhe va siata oku lambalaliwa kosikola?

⁵ Pole, voku lambalaliwa ka mua kongelele lika ungangala. Avirahama wa sumuluisiwile lomãla vavali ndeci, Isameli la Isake. Elivulu Liefetikilo 21:8–12, li tu sapuila okuti, onjanja yimue Isameli wa ‘yolele epembe’ Isake. Vukanda upostolo Paulu a sonehelele va Galatia um lekisa okuti, ocitangi caco ka ca kalele ndomãla va mangala, momo eye wa lombolola ndu okuti, Isameli wa suvukile Isake. (Va Galatia 4:29) Omo liaco, oku yoliwa epembe lava o tangela lavo kumosi kosikola, oku penyiwa la vakuene, kuenda oku suvukiwa, ovina viaco evi viatiamẽlavo koku lambalaliwa. Umalẽhe umue Ukristão o tukuiwa hati Ryan, ivaluka ohali a tala peka lia vakuavo a tangela lavo kumosi kosikola poku popia hati: “Ci soka 15 kakukutu okuti oyo otembo ndi linga vokalela poku enda lo poku tiuka kosikola, otembo yaco yi kasi soketi yi pita olowola vialua omo lioku penyiwa la vakuetu. Ovo va enda loku ndi timiha locivela va tokotisa losikalu.” Momo lie va lingila ungangala waco owu? “Momo elilongiso nda tambula vocisoko ca Yehova lia ndi lingisa okuti si li setahãla lamalẽhe vakuavo kosikola.” Pole, lekuatiso Ryan a tambula kolonjali viaye, wa tẽla oku pandikisa kekolelo liaye. Ene amalẽhe, Anga hẽ olondaka viepembulo vi tundilila ku vakuene u tangela lavo kumosi kosikola, via siata oku nyõla ekolelo liene? Ka uka eceleli okuti viu ku konyõli. Loku pandikisa kekolelo, oka kuata elomboloko lioku tẽlissiwa kuolondaka via Yesu wa popia hati: “Nda omanu vo njimuili loku vu fukilisila loku vu ndundilila ovina viosi vivi, wa sumuluhi.”—Mateo 5:11.

Asakalalo Eteke Leteke

6. Ovina vipi vi pondola oku nyõla ukamba pokati Kakristão oloneke vilo?

⁶ Onepa yalua yovitangi tu kasi loku liyaka lavio koloneke vilo, mua kongelavo asakalalo Eteke leteke. Avirahama wa liyakavo locitangi ca kala pokati kangombo vaye lava vocimumba caye Lote. (Efetikilo 13:5–7) Cimuamue haico ci pondola oku pita letu koloneke vilo. Oku litepa kuovituwa viomunu lomunu, kuenda onya, vi pondola oku tepulula ukamba kuenda vi nyõla ombembua vekongelo. “Apa pa kuete onya lovilivelo vioku livelisapo lika, opo vali olonamalala lovilinga viosi vivi.” (Tiago 3:16) Ca velapo okuti ka tu liwekapo oku linga eci ciwa kuenda oku kapa kovaso ombembua okuti onya hayoko. Omo liaco, tu kuami ongangu ya Avirahama wa pisitile kovaso olonjongole via vakuavo!—1 Va Korindo 13:5; Tiago 3:17.

7. (a) Nye hẽ Ukristão a sukila oku linga, nda wa limbuka okuti pokati kaye lokuavo pali ocitangi cimue? (b) Ndamupi Avirahama a lekisa ongangu yiwa yatiamẽla koku amamako lukamba la vakuetu?

⁷ Ka ca lelukile oku lekisa ombembua eci tu limbuka okuti, umue manji vekongelo wa tu linga cimue okuti hacesungako. Elivulu Liolosapo 12:18 li lombolola hati: “Ku li u olondaka viaye viukãlu via soka ndokutoma kuosipata.” Olondaka vina, okuti omunu ka sokolola vali ciwa eci a vi vangula, ndaño muẽle omunu waco wa vi vangula ka vi vanguililile uvi, ci tava okuti vi vena esumuo lia piãla. Esumuo ci tava okuti li likokiya, nda tua limbuka okuti tua pembuiwa kuenda va tu lingila olombonde. (Osamo 6:6, 7) Pole, Ukristão kaka ecelele okuti, olondaka viaco vivi viusumuisa calua, okuti noke ka lingi vali eci ciwa. Nda o kasi loku liyaka lovitangi viaco, sandiliya onjila yoku fetika oku tetulula, okuti omunu waco waku sumuisa o vangula laye locisola. (Mateo 5:23, 24; Va Efeso 4:26) Omunu waco u wecela. (Va Kolosai 3:13) Nda tua ecela, tuka limbuka okuti pokati ketu paka kala esanju lia piãla kuenda tuka kuata ukamba wocili la vamanjetu. Avirahama ka kuatelele ocikumbiti ocimumba caye Lote. Hanjangakuoyo Avirahama a kuata poku enda oku ka popela Lote kumue lepata liaye!—Efetikilo 14:12–16

Akatanga Amue Okuti Etu Muẽle tu Alikapa

8. (a) Ndamupi Akristão va pondola oku li nenela ovo meu~le ‘ohali yalua’? (b) Momo lie Avirahama a tẽlela oku lekisa ocituwa ca sunguluka kueci catiamẽla kovokuasi?

⁸ Ocili muẽle kuli akatanga amue okuti, etu muẽle tua siata oku a likapa. Ndeci, Yesu wa tuma kolondonge viaye hati: “[Liwekipo oku soleka, NW] ukuasi kulo kilu lieve oku ombunji longuyu yi lia lia haiko ovimunu vi tuiyila loku iva.” (Mateo 6:19) Pole, omo lioku pitisa kovaso ovokuasi okuti, Usoma wa Suku ci sule, vamanjivamue va siata oku li nenela ‘ohali yalua.’ (1 Timoteo 6:9, 10) Avirahama wa nõlelepo muẽle onjila yoku siapo ovokuasi oco a linge ocipango ca Suku. “Omo [Avirahama] a kala lekolelo, wa linga ocingendeleyi vofaka yohuminyo, huti ño vofeka yamale. Wa tumala volombalako kumue la Isake kuenda Yakoba, ovo vakapiñala kumuamue laye kohuminyo yimuamue. Momo eye wa imbila ovaso kimbo li kuete ociseveto, omesele yalio lutungi walio, Suku.” (Va Heveru 11:9, 10) Ekolelo Avirahama a kuata liatiamẽla “kimbo,” ale kuviali wa Suku, lio kuatisa oco kaka kolele kovokuasi. Ka ca sungulukile hẽ okuti tu kuamavo onjila yimuamue?

9, 10. (a) Ndamupi onjongole yoku livelisapo yi pondola oku nena ovitangi? (b) Ndamupi koloneke vilo umue manji a pondola oku likapa kutito?

⁹ Konomuisa onepa yikuavo. Embimbiliya liecavo elungulo limue lia sungulka poku popia hati: “Omunu nda wa soka hati, Ame nda piãla, puãi ka piãlele, wa likemba eye muẽle.” (Va Galatia 6:3) Handi vali, tu lunguiwavo oco okuti, ‘cosi tu linga, ka tu ci lingila omo tu yongola oku livelisapo, ale oku lipanda, puãi te loku liketisa kuovutima.’ (Va Filipoi 2:3) Vamue va siata oku likokela ovo muẽle akatanga omo ka va yongola oku pokola kelungulo eli. Va vetiyiwa lonjongole yoku kuata ekemãlo, okuti ka va litumbika vali ‘kupange uwa.’ Noke, va fetika oku pua esanju eci va limbuka okuti, ka va kasi loku tambula vali ovikele vekongelo.—1 Timoteo 3:1.

¹⁰ Avirahama wa lekisa ongangu yimue yiwa, momo ‘ka lisokoluile vali eye muẽle loku litunula.’ (Va Roma 12:3) Eci Avirahama a lisanga la Melikicedeke, ka li lekisile okuti Suku wokapa pomangu ya velapo. Pole, eye wa kulihile ocikele ca velapo ca Melikicedeke, coku linga ocitunda, poku u wiha onepa yekui. (Va Heveru 7:4–7) Akristão koloneke vilo, va siatavo oku lekisa ovituwa viwa poku likapa kutito, okuti ka va livelisapo ovo muẽle. (Luka 9:48) Nda ove wa limbuka okuti ava va tambula omoko yoku songola vekongelo ka va kasi loku ku iha ocikele lacimue, li konomuisa ove muẽle oco o limbuke ovina o sukila oku mioñolola kekalo liove kuenda koku linga kuove ovina. Kuka sumue omo liovikele ku kasi loku tambula, pole, velisapo esumuluho liove lioku kuatisa vakuene oco va kulihe Yehova. Omo liaco, “[liketisila] veme?hi lieka lia pama lia Suku, okuti kotembo yaye o kuamisa kunene.”—1 Petulu 5:6.

Oku Kolela Kovina ka Viletiwe

11, 12. (a) Momo lie vamue vekongelo ombili va kuatete tete yi kasilili loku tepulukila? (b) Ndamupi Avirahama a lekisa ongangu yiwa poku tiamisila omuenyo waye kolohuminyo via Suku?

¹¹ Ocitangi cikuavo catiamẽla koku sima hati, esulilo lioluali lulo li loku cilua calua. Ndomo elivulu lia 2 Petulu 3:12 li lombolola, Akristão va kasi loku ‘lavoka muẽle etukuluko lieteke lia Yehova Suku.’ Pole, valua okuti, tunde eci va fetika oku lavoka ‘eteke’ liaco, pa pita ale ayamo alua. Kuenje, vamue va kasi loku konyõha, kuenda, ombili va kuatele tete ya tepuluka.

¹² Tu konomuisi vali handi ongangu ya Avirahama. Eye wa kolelele muẽle kolohuminyo via Suku vokuenda kuomuenyo waye wosi, ndaño okuti ka via tẽlisiwile koloneke viaye. Ocili okuti, eye wa mõla muẽle eci omõla waye Isake a kula. Pole, otembo yaco kua kambele handi anyamo alua oco ocitumbulukila ca Avirahama ci kale ‘ndolombungululu viokilu,’ ale “ndedeke li kasi pongongo yokalunga.” (Efetikilo 22:17) Pole Avirahama ka sumuile, ale oku pua elavoko. Upostolo Paulu wa popia eci catiamẽla ku Avirahama kuenda komanu vakuavo vakuasimbu hati: “Aava vosi va fa lekolelo. Ka va tambuile ovina via likuminyiwa, puãi va vi muila ocipãla loku vi yolela, kuenje va tava okuti va kala akombe, haivo ovingendeleyi, kilu lieve.”—Va Heveru 11:13.

13. (a) Ndamupi Akristão koloneke vilo va linga ‘ndovingendeleyi’? (b) Momo lie Yehova aka nenela esulilo lioluali lulo?

¹³ Omo okuti Avirahama wa tiamisilile omuenyo waye kolohuminyo eye a “muila ocipãla,” eci nda ci tu vetiyavo koloneke vilo oku kolela vali calua momo oku tẽlisiwa kuolohuminyo viaco ku kasi ocipepi! Ndeci Avirahama a linga, tu kuete oku litenda etu muẽle ‘ndovingendeleyi’ voluali lulo lua Satana, poku yuvula oku sola calua ovokuasi aluo. Ocili oktu, onjongole yetu yeyi okuti, “esulilo liovina viosi” nda lieyile muẽle etaili, haku popiako ño hati li kasi ocipepi. (1 Petulu 4:7) Ci tava okuti, pamue tu kasi loku liyaka locitangi cimue cinene cuhayele, ale pamue tu pita lasakalalo alua atiamẽle kekambo liolombongo. Pele, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova ndopo muẽle oka malako ovitangi viaco, kuenda oka kemãlisavo onduko yaye. (Esekiele 36:23; Mateo 6:9, 10) Esulilo ndopo liya muẽle, pole, ka liya kotembo yina ya tu sungulukila, puãi li keya kotembo yina okuti yi tẽlisa ocipango ca Yehova.

14. Ndamupi epandi lia Suku li pondola oku kuatisa Akristão koloneke vilo?

¹⁴ Ivalukavo okuti, “Ñala [Yehova] ka livala lohuminyo yaye ndeci vamue va [siata oku popia hati, Yehova o kasi loku livala calua,] puãi o pandikisa lene, momo ka yongola okuti umue o nyõleha, puãi o yongola okuti vosi va likekembela akandu avo.” (2 Petulu 3:9) Handi vali, limbuka okuti, Suku “o pandikisa” la vosi vatiamẽla kekongelo Liakristão. Ocili okuti, vamue pokati ketu va sukila handi otembo oco va linge apongoloko komuenyo wavo okuti va siapo ovituwa viosi vivi, oco va ‘kale lombembua, okuti ka va kuata atime.’ (2 Petulu 3:14) Eci hẽ ka ci tu sanjuisa omo Suku a kasi loku lekisa epandi liaco kokuetu?

Ndomo Tu Pondola Oku Kuata Esanju Ndaño Lakatanga

15. Ndamupi Yesu a tẽla oku amamako lesanju liaye eci a pita lovintangi, kuenda ndamupi oku kuama ongangu yaye ku pondola oku kuatisa Akristão koloneke vilo?

¹⁵ Akristão koloneke vilo, va pondola oku lilongisila kovina vialua via pita la Avirahama komuenyo waye. Eye ka lekisile lika ekolelo, pole wa kuatavo epandi, olondunge, lohenda kuenda ocisola. Eye wa velisilepo vali efendelo lia Yehova komuenyo waye. Pole tu kuete oku ivaluka okuti, ongangu ya velapo tu sesamẽla oku kuama ya Yesu Kristu. Eye wa pitavo lovitangi vialua loloseteko, pole lalimue eteke a puile esanju liaye. Momo lie? Momo okuti, ovisimilo viaye wa vi tiamisilile lika kovina viwa a kala loku lavoka. (Va Heveru 12:2, 3) Upostolo Paulu wa likutilila hati: “Oco Suku yepandi, haeye ukuakukolisa, a tave okuti, pokati kene vu sima sima cimuamue, ndeci ca Kristu Yesu.” (Va Roma 15:5) Nda tua lekisa ovisimilo via sunguluka, tu pondola oku kuata esanju ndaño lovitangi Satana a pondola oku tu kokela.

16. Nye tu pondola oku linga eci tu limbuka okuti tu kasi lovitangi vialua?

¹⁶ Eci o Limbuka okuti, o kasi lovitangi vialua, o kuete oku ivaluka okuti, ndeci Yehova a sola Avirahama, haicovo aku sole. Eye o yongola okuti, ovina viosi o linga, vi tunda muẽle ciwa. (Va Filipoi 16) Kolela muẽle ku Yehova, loku limbuka okuti, “[kaka ecelela okuti wu yonjiwa muẽle toke eci vu konyohi NW], puãi kumuamue leyonjo u muisivo evelo lioku puluka okuti vu soka lalio.” (1 Va Korindo 10:13) Kuata ocituwa coku tanga Ondaka ya Suku oloneke viosi. (Osamo 1:2) Kuata epandi koku linga olohutililo, kuenda pinga ku Yehova ekuatiso oco o pandikise. (Va Filipoi 4:6) Eye oka ‘eca espiritu sandu kuava vo pinga.’ (Luka 11:13) Upa esilivilo kaliangiliyo Yehova a siata oku linga oco a tu kuatise oku amamako kespiritu. Kuenda upavo esilivilo kalivulu etu a lombolola eci ci kasi Vembimbiliya. Sandiliyavo ekuatiso lia vamanji vekongelo. (1 Petulu 2:17) Pandikisa loku endaenda kolohongele vietu viekongelo Liakristão, okuti oka tambulako evetiyo o sukila oco o pandikise. (Va Heveru 10:24, 25) Sanjuka loku kolela okuti, epandi liove liu ku tuala kekalo limue li taviwa kovaso a Suku, kuenda epokolo liove li sanjuisa utima waye!—Olosapo 27:11; Va Roma 5:3–5.

17. Momo lie Akristão ka va puila elavoko?

¹⁷ Avirahama wa soliwile calua la Suku, kuenje weya oku linga “ekamba” liaye. (Tiago 2:23) Pole, ndaño ndoco, Avirahama wa pita handi lovitangi vialua komuenyo waye. Omo liaco, Akristão va kevelelavo oku pita lovitangi vimuamue vokuenda ‘kuoloneke vilo via sulako.’ Embimbiliya li tu lungula hati, “omanu vãvi lolohembi vamamako loku linga civi.” (2 Timoteo 3:1, 13) Ka tuka pui elavoko, pole tu kuati elomboloko liokuti, ovitangi tu kasi oku pita lavio ndeti cilo, uvangi u lekisa okuti, esulilo lioluali lulo lua Satana lu kasi muẽle ocipepi. Omo liaco, Yesu o tu ivaluisa hati, “u o pandakaisa toke kesulilo eye o[ka] popeliwa.” (Mateo 24:13) Omo liaco, ‘ka tuka kavi koku linga eci ciwa.’ Tu kuami ongangu ya Avirahama oco tuka kale pokati komanu vana okuti ‘va piñala olohuminyo omo liekolelo kuenda epandi va lekisa.’—Va Heveru 6:12.

Ove hẽ Ocivaluka?

• Momo lie omanu va Yehova va kevelila oloseteko kuenda ohali koloneke vilo?

• Olonjanja vipi Satata a siata oku kuama oco a nyike omanu?

• Ndamupi ci tava oku tetulula ovitangi viya pokati Kakristão?

• Ndamupi oku livelisapo loku linpanda ku pondola oku nena ovitangi?

• Ndamupi Avirahama a lekisa ongangu yiwa poku kevelela oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Suku?

[Elitalatu kemela 18]

Valua Akristão amalẽhe, va siata oku lambalaliwa la vakuavo kuenda oku yoliwa epembe

[Elitalatu kemela 21]

Koloneke via Avirahama oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Suku kua kala handi “ocipãla,” pole eye wa kolelele okuti, vika tẽlisiwa muẽle