“Wa Landiwi Londando”
“Wa landiwi londando ya lua. Oco, tumbangiyi Suku.”—1 VA KORINDO 6:20.
1, 2. (a) Va Isareli vana va kala apika va enda oku tatiwa ndati ndomo ca lekisiwa Vocihandeleko ca Mose? (b) Apika vana va solele calua va cime cavo, va enda loku nola onjila yipi?
ELIVULU limue li lombolola okuti, ‘kosimbu kua kala upika walua. Kuenda kua kala ocihandeleko coku ecelela omanu okuti va lieca ovo muẽle kupika.’ Elivulu liaco liamisako hati: ‘Ukuasi wo kofeka Yegito, yo Helasi, kuenda yo Roma, wa luile calua omo lioku talavaya kuavo lapika. Kocita catete, Akristão vana va kala kofeka yo Italia kuenda kolofeka vikuavo, vamue pokati kavo va kala apika.’
2 Kotembo ya va Isareli, kua kalavo apika valua. Pole, Ocihandeleko ca Mose ca lekisile okuti, apika va Heveru va sesamẽlele oku va teyuila. Ocihandeleko ca lekisile okuti, va Isareli va sesamẽlele lika oku talavaya lapika ci soka anyamo epandu. Noke kunyamo wepanduvali, upika eciwa, kuenje o ‘tiukila konjo yaye.’ Pole, ocihandeleko ca lekisilevo okuti, apika va sukilile oku tatiwa lohenda. Embimbiliya li popia hati: “Nda upika eye muẽle o popia hati, ndi sole cime cange lukãi wange lomãla vange, si tundipo ndomamãle, nda oco, cime caye u tuala ku Suku, u tualavo puvelo, pamue kocikuli kuenje cime caye u tombola ketũi liaye lociketelo, noke o vumba ño hũ.”—Etundilo 21:2-6; Ovisila 25:42, 43; Esinumuĩlo 15:12-18.
3. (a) Momo lie Akristão vatate va tavelele oku kala akuenje va Suku? (b) Nye ci tu vetiya oku vumba Suku?
3 Oku lieca kupika, kua kala ocindekaise celitumbiko Liakristão kupange wa Yehova. Omanu vamue va soneha Embimbiliya ndeci, upostolo Paulu, Tiago la Petulu, kuenda Yuda, va popia hati, va kala akuenje va Yehova kuenda va Kristu. (Tito 1:1; Tiago 1:1; 2 Petulu 1:1; Yuda 1) Paulu wa ivaluisa va Tesalonike hati: ‘Ene wa si olosuku viene. Wa vi sili okuti vu pongolokela ku Suku, loku vumba Suku yocili ukuamuenyo.’ (1 Va Tesalonike 1:9) Nye ca vetiya ovapostolo oku litumbika ku Yehova? Nye ca vetiyilevo vamue va Isareli oku likala oku tunda kupika? Ovo va vetiyiwile locisola va kuetelele cime cavo. Akristão va litumbikavo kupange wa Suku omo liocisola vo kuetele. Eci tu kuata ukũlĩhĩso watiamẽla ku Suku, loku sola Ondaka yaye, tu kuatavo onjongole yoku u vumba ‘lutima wetu wosi kuenda lomuenyo wetu wosi.’ (Esinumuĩlo 10:12, 13) Voku kala akuenje va Suku kuenda va Kristu mua kongela nye? Mua kongela hẽ ovilinga viosi viomuenyo wetu?
‘Ovina Viosi tu vi Lingili Ulamba wa Yehova’
4. Tua linga ndati omanu va Suku kuenda va Kristu?
4 Oku kala upika, ci lomboloka ‘oku landiwa lomunu umue kuenda oku pokola kokuaye.’ Etu tu linga lika omanu va Yehova eci tu litumbika kokuaye kuenda oku papatisiwa. Paulu wa popia hati: “Ka wa lifukili ene muẽle, wa landiwi londando ya lua.” (1 Va Korindo 6:19, 20) Ocilumba ca Yesu oco ondando yaco. Omo liocilumba caco, Yehova o tava omanu vosi va yongola oku litumbika kokuaye. Cikale vana vaka viala la Yesu kilu, ale vana vaka kala palo posi. (Va Efeso 1:7; 2:13; Esituluilo 5:9) Okupisa keteke tua papatisiwa, ‘tua linga omanu va Yehova.’ (Va Roma 14:8) Ocili okuti, tua landiwa losonde yi kola ya Yesu. Omo liaco, tua linga omanu vaye kuenda tu sukila oku pokola kolonumbi viaye.—1 Petulu 1:18, 19.
5. Etu tumanu va Yehova tu kuete ocikele cipi? Kuenda tu ci tẽlisa ndati?
5 Omunu wosi okuti upika o sukila oku pokola ku cime caye. Pole, etu Tuakristão tua litumbika etu muẽle ku Yehova omo liocisola tu u kuetele. Elivulu lia 1 Yoano 5:3, li popia hati: “Okusola Suku ku lomboloka oku pokola kovihandeleko viaye. Ovihandeleko viaye ka vi lemi.” Oku pokola kuetu kovihandeleko via Suku okuo ku lekisa uvangi wocisola tu u kuetele. Handi vali, ocisola caco tu ci lekisilavo kovina viosi tu linga komuenyo wetu. Upostolo Paulu wa popia hati: “Ndaño wu lia, ndaño wu nyua, cosi wu linga ci lingili ulamba wa Suku.” (1 Va Korindo 10:31) Ovina viosi tu linga komuenyo wetu, ci kale vinene ci kale vitito, tu sukila oku lekisa okuti, ‘tuakuenje va Suku.’—Va Roma 12:11.
6. Oku kala omunu wa Yehova ci lekisiwa ndati kovina tu nõla oku linga komuenyo wetu? Lombolola ulandu umue.
6 Poku nola onjila yimue tu yongola oku kuama, tu sukila oku kũlĩhĩsa tete ocipango ca Yehova. (Malakiya 1:6) Kuli ovitangi vimue okuti, vi seteka epokolo lietu ku Yehova. Momo poku liyaka lavio ka ca lelukile oku nõla onjila ya sunguluka. Omo liaco, tu sukila oku kũlĩhĩsa tete olonumbi via Yehova. Kuenda oku yuvula oku kuama ovisimĩlo ‘viutima wetu wa hongua haiwo weyuka elimbi.’ (Yeremiya 17:9) Ufeko umue o tukuiwa hati, Melisa, eci a papatisiwa, haico ukuenje umue a fetika oku kuata onjongole yoku u kuela. Ukuenje waco, tete wa kala soketi o kuete ovituwa viwa. Kuenda wa yonguile muẽle oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi via Yehova. Pole, ukulu umue wekongelo wa vangula la Melisa oco a pokole kolonumbi via Yehova ‘vioku kuelela lika vu Ñala.’ (1 Va Korindo 7:39; 2 Va Korindo 6:14) Melisa wa popia hati: ‘Ca tilĩle calua kokuange oku pokola kelungulo liaco. Pole, nda ivaluka okuti, nda litumbika ku Yehova oco ndi linge ocipango Caye. Omo liaco, nda nolapo oku pokola kolonumbi Viaye.’ Melisa wa ivaluka ndomo a yula ocitangi caco. Eye wa popia hati: ‘Cilo, nda sanjuka calua omo lioku pokola kelungulo nda tambula. Momo ukuenje una wa ndi yonguile wa liwekapo oku lilongisa Embimbiliya. Nda ndo tavele, cilo nda nda kuela ulume umue ukualuali.’
7, 8. (a) Momo lie tu yuvuila oku sanjuisa omunu? (b) Lombolola ndomo tu pondola oku yuvula usumba lomanu.
7 Omo okuti, tumanu va Yehova, tu sukila oku yuvula oku linga apika vomanu. (1 Va Korindo 7:23) Ocili okuti, lomue pokati ketu o sole oku yuvuiwa lomanu. Pole, tu sukila oku ivaluka okuti, Akristão vocili va kuete olonumbi vi vakuatisa oku litepa loluali. Paulu wa pula hati: ‘Anga hẽ ndi kasi oku sanda oku pandiyiwa lomanu?’ Noke wamisako hati: ‘Nda nda nolapo oku sanjuisa omanu siupikako wa Kristu.’ (Va Galatia 1:10) Poku liyaka lovitangi tu sukila oku pandikisa kuenda oku yuvula oku sanjuisa omanu. Oco hẽ, nye ci tu kuatisa oku yula ovitangi viaco?
8 Tu konomuisi ulandu wa pita la manji umue umalẽhe o tukuiwa hati, Helena kofeka yo Espanya. Eye wa kuata akamba valua kosikola okuti va enda oku eca osonde komanu. Pole, va kũlĩhĩle okuti, Helena ka tava oku eca osonde, kuenda ka tavavo oku yi tambuila vasipa ndovihemba. Eteke limue, Helena wa sanga epuluvi lioku sapuila vakuavo esunga lieci ka tavela oku sakuiwa losonde. Kuenje, wa va lomboluila ciwa esunga liaco. Eye wa popia hati: ‘Nda kuata usumba walua poku sokolola ndomo ndika lombolola ulandu waco. Pole, noke lioku lipongiya ciwa, nda va lomboluila ciwa olonumbi via Suku viatiamẽla koku sumbila osonde. Noke, vakuetu kosikola veya oku ndi sumbila calua. Ulongisi wetu wa komoha calua utõi wange woku vangula. Kuenje, nda kuata esanju lialua omo lioku kũlĩha okuti nda teyuila onduko ya Suku.’ (Efetikilo 9:3, 4; Ovilinga 15:28, 29) Etu tumanu va Yehova kuenda va Kristu, tu sukila oku kuata ovituwa via litepa levi violuali. Nda tua lipongiya ciwa poku teyuila olonumbi via Yehova lesumbilo, tuka sumbiwa lomanu.—1 Petulu 3:15.
9. Nye tu lilongisa kungelo una wa molẽhele kupostolo Yoano?
9 Oku ivaluka okuti, tumanu va Suku ci tu kuatisavo oku lekisa umbombe. Otembo yimue upostolo Yoano wa komohẽle calua eci a mõla vocinjonde o Yerusalãi yokilu. Kuenje, wa kekama oku fendela ungelo una Yehova a tumile. Pole, ungelo wa sapuila Yoano hati: “Ku ka ci linge. Ame ndindingupange kumue love lava vasitue love, okuti ovaprofeto, lava va patekela olondaka vielivulu eli. Fendela Suku.” (Esituluilo 22:8, 9) Omo liaco, ungelo wa sia ongangu yiwa komanu vosi va Yehova. Citava okuti, Ukristão pamue o tambula ocikele cupange umue vekongelo. Yesu wa popia hati: “U o yongola oku linga fũ pokati kene a linge ukuenje wene. Lu o yongola oku kala tete pokati kene a linge ndupika.” (Mateo 20:26, 27) Etu tulondonge via Yesu, tua linga omanu vaye.
‘Tua Siata Oku Linga Eci ca tu Sesamẽla’
10. Tukula ulandu umue Wembimbiliya u lekisa okuti, omanu va Yehova va siatavo oku sanga akatanga koku linga ocipango Caye.
10 Omo okuti ka tualipuile, ka ca lelukile oku linga ocipango ca Suku. Eci Yehova a pinga ku Mose oku enda Kegito oco a yovole va Isareli va kala kupika, eye ka tavele vonjanja yatete. (Etundilo 3:10, 11; 4:1, 10) Yona wa tambuile ocikundi ku Yehova coku enda ko Ninivei oco a sapuile omanu catiamẽla keyambulo a yonguile oku nena kokuavo. Pole, Yona ka endele oku vo tumĩle. Kuenje, “wa wila vonjila yoku enda ko Tarsisi ha tila Yehova.” (Yona 1:2, 3) Baruki, una wa kala usonehi wa Yeremiya, wa popelevo hati, nda kava oku linga upange waco. (Yeremiya 45:2, 3) Nye tu sukila oku linga nda ovisimĩlo vietu ka vi litava locipango ca Suku? Olusapo lumue lua Yesu, lu eca etambululo.
11, 12. (a) Loku teta onimbu lombolola olusapo lua Yesu lu sangiwa kelivulu lia Luka 17:7-10. (b) Olusapo luaco lu tu longisa nye?
11 Yesu wa lombolola ulandu watiamẽla kupika umue wa pita eteke liosi loku lisa ovinyama via cime caye. Eci a pitĩla konjo wa kavele calua. Momo wa pita eci ci soka 12 kolowola loku talavaya. Pole, cime caye ko vilikiyile oco alie laye okulia kupepa. Eye wo sapuila hati: “Nelekele handi okulia kuange. Wala uwalo wove woku vumba. Mbumbe osimbu ñasi oku lia loku nyua. Noke oco ci tava ove oku lia loku nyua.” Ukuenje wa tẽlisa lika olonjongole viaye noke yoku linga upange wa cime caye. Kuenje, Yesu wa malusula olusapo luaye loku popia hati: “Lenevo haico, eci wa lingi ovina viosi vio handelekui, lingi hoti, Tuapika vaño. Tua linga ño eci ca tu sesamẽla.”—Luka 17:7-10.
12 Olusapo olu lua Yesu ka lu lomboloka okuti Yehova ka kapeleko upange tu kasi oku u lingila. Embimbiliya li popia hati: “Suku hokuanyako okuti ivalako upange wene kuenda ocisola wa lekisi . . . vonduko yaye.” (Va Heveru 6:10) Olusapo lua Yesu lu tu longisa okuti, upika ka sakalala loku linga olonjongole viaye muẽle. Eci tua litumbika ku Yehova tua nolapo oku linga omanu vaye kuenda oku pitisa kovaso ocipango Caye.
13, 14. (a) Kovina vipi tu sukila oku yuvula olonjongole vietu muẽle? (b) Momo lie tu sukilila oku linga ocipango ca Suku?
13 Oku tanga Embimbiliya eteke leteke kuenda alivulu ana a sandekiwa ‘lukuenje wa lunguka,’ ka ca lelukile.’ Pole, tu sukila oku likolisilako oku ci linga. (Mateo 24:45) Citava okuti, pamue ka tu kuete ombili yoku tanga. Handi vali, pamue ocipama caco tu kasi loku tanga ci lombolola lika ‘ovina via longa via Suku.’ (1 Va Korindo 2:10) Omo liaco, tu sukila oku kuata ocituwa coku sandiliya otembo yoku lilongisa pokolika. Nda ka tua cilingile, ka tuka tẽla oku litekula ‘lokulia kua kola ku sesamẽla akulu.’—Va Heveru 5:14.
14 Olonjanja vimue eci tu pitila konjo tua kava calua omo liupange. Oco hẽ, nye tu sukila oku linga? Ndaño lekavo liaco, tu sukila oku likolisilako oku enda kolohongele. Catiamẽla kupange woku kunda, ci tava okuti pamue ka tu kuete utima woku kundila omanu vana okuti ovingendelei vofeka. Paulu wa kũlĩhĩle okuti, ku keya otembo yoku kunda ondaka Yusoma okuti, ‘halocipango cetuko.’ (1 Va Korindo 9:17) Etu tu linga upange waco omo liocisola tu kuetele Yehova kuenda oku pokola kokuaye. Noke yoku likolisilako oku tanga Embimbiliya loku enda kolohongele, kuenda kupange woku kunda, tua siata oku sanjuka calua.—Osamo 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.
Ka Tuka Sokololi ‘Ovina Tua Sia Konyima’
15. Yesu wa lekisa ndati ongangu yiwa yoku pokola ku Yehova?
15 Yesu wa lekisa epokolo ku Yehova lonjila yimue ya velapo. Eye wa sapuila olondonge viaye hati: “Sia tundilile kilu oku linga ocipango cange, te ocipango cu wa numa.” (Yoano 6:38) Eci Yesu a kala oku tala ohali, vocumbo co Gesemani wa likutilila ku Isiaye hati: “A Tate, nda ci tava, okopo eyi yi ndomboke, puãi ndeci nda panga hacoko, te eci ove o panga.”—Mateo 26:39.
16, 17. (a) Ndamupi tu tenda ovina tua sia konyima? (b) Lombolola ndomo upostolo Paulu a tendele ovokuasi oluali ‘ndepese.’
16 Yesu o yongola okuti, tu kakatela konjila tua nola yoku linga ocipango ca Yehova. Eye wa popia hati: “Lomue wa sungulukila usoma wa Suku, nda, eci a kapa ale eka liaye kosaluwa, o vanja vali konyima.” (Luka 9:62) Noke yoku litumbika ku Yehova, ka ca sungulukile oku sokolola vali ovina tua sia konyima. Pole, tu sukila oku sokolola esumũlũho tu kuete omo lioku kala omanu va Suku. Paulu wa sapuila Akristão vo ko Filipoi hati: “Oku kũlĩha Kristu Yesu, Ñala yange, okuo kua velapo, haikuo ka ku pitahãliwa. Oco cosi cikuavo ndi ci tenda ño ndepese. Ndo pesila ovina viosi. Ovina viosi ndi vi tenda ño ndovipelekese hã si nganyala Kristu.”—Va Filipoi 3:8.
17 Ocili okuti, upostolo Paulu wa sile ovina vialua konyima omo lioku litumbika kupange wa Yehova. Kuenda oku sanjukila calua upange waco. Eye wa likala ulamba woluali kuenda elavoko lioku kala ombiali ya va Yudea. Paulu ka yonguile oku amamako letavo lia va Yudea. Pole, nda wa yonguile oku amamako letavo liaco, nda weya oku kapiwa pomangu yimuamue la Simeone omõla a Gamalieli ulongisi waye. (Ovilinga 22:3; Va Galatia 1:14) Simeone weya oku linga ombiali ya va Fariseo. Eye wa kuatisa calua omanu eci va Yudea va suvukile uviali wo Roma kunyamo wa 66 toke 70. Kuenje wa pondiwa lolohoka via va Roma kotembo yaco yuyaki.
18. Lombolola ulandu umue u lekisa ndomo oku pitisa kovaso usoma wa Yehova ku nena asumũlũho.
18 Kuli Olombangi vialua via Yehova via siatavo oku kuama ongangu ya Paulu. Manji umue o tukuiwa hati, Jean wa popia hati: ‘Eci nda mãla oku lilongisa kosikola, nda sangele upange umue woku kala usonehi wa umue ukuakuteyuila ovihandeleko viofeka. Nda solele calua upange waco kuenda nda kuata olombongo vialua. Pole, nda kũlĩhĩle okuti, ndi sukila oku pesela otembo yalua kupange wa Yehova. Noke, nda pinga kucime cange oco ndi liwekepo oku talavaya kupange waco. Kuenje, nda litumbika kupange wakundi votembo yosi. Cilo, ndeca olopandu ku Yehova omo a siata oku ndi kuatisa. Momo, tunde eci nda litumbika kupange wakundi votembo yosi toke cilo, papita ale akũi avali kanyamo. Upange wakundi votembo yosi, wa siata oku ndi nenela esanju lia velapo okuti eli nda kuatele kupange wange li sule. Voluali lulo ka muli ocina ca valapo ci nena esanju. Pole, oku mõla ndomo Ondaka ya Yehova ya siata oku pongolola omuenyo womanu, oco ci nena esanju lia velapo. Etu tu kuete esumũlũho lialua omo lioku kuatisa kupange waco. Upange tu lingila Yehova ka u sokisiwa lasumũlũho tua siata oku tambula Kokuaye.’
19. Onjila yipi tu sukila oku nolapo? Kuenda momo lie?
19 Vokuenda kuotembo citava okuti ekalo lietu li pongoloka. Pole, elitumbiko lietu ku Yehova ka li pongoloka. Etu tua kũlĩha okuti tumanu va Yehova. Kuenda eye o tu ecelela okuti tu nola ndomo tu pesela otembo yetu, ongusu yetu kuenda ovoloño etu. Pole, ovina viosi tu linga, vi pondola oku eca uvangi wocisola tu kuetele Yehova kuenda onjongole yetu yoku likolisilako oku linga upange waye. (Mateo 6:33) Omo liaco, tuamamiko oku linga ocipango ca Yehova ndaño lovitangi. Paulu wa popia hati: “Nda kuli utima woku lumba, omunu o panduiwa nda o lumba ndeci a kuete. Suku ka kisika eci omunu ka kuete.”—2 Va Korindo 8:12.
‘Tu Lavoka Oku Tambula Onima’
20, 21. (a) Ovituwa vipi omanu va Suku va sukila oku lekisa? (b) Ndamupi Yehova a pondola oku sumũlũisa omanu vana va likolisilako oku linga upange waye?
20 Oku litumbika ku Yehova hacilemoko. Momo, ci tu teyuila kovina vimue vi tu nenela ovitangi komuenyo. Paulu wa popia hati: “Puãi cilo, omo wa yovuiwi kekandu kuenje wa lingi apika va Suku, oco onima yene okukola, kuenje esulilo liaco omuenyo ko pui.” (Va Roma 6:22) Oku litumbika kupange wa Yehova, ci tu kuatisa oku lekisa ovituwa viwa, kuenda oku liyelisa kovina viosi vĩvi. Nda tua ci linga, tuka kuata omuenyo ko pui.
21 Yehova wa siata oku eca ovina viwa komanu vaye. Nda tua likolisilako kupange wa Yehova, Eye o tu yuluila ‘olonjanela viokilu, kuenje o tu ĩha asumũlũho alua.’ (Malakiya 3:10) Omo liaco, tuamamiko oku vumba Yehova oloneke viosi viomuenyo wetu.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie tua litumbikila ku Yehova?
• Tu lekisa ndati onjongole yetu yoku linga ocipango ca Yehova?
• Momo lie tu sukilila oku pitisa kovaso ocipango ca Yehova?
• Momo lie tu yuvuila oku sokolola ‘ovina via siala konyima’?
[Elitalatu kemẽla 14]
Oku lieca kupika kotembo ya va Isareli kua kala ocindekaise celitumbiko Liakristão koloneke vilo
[Elitalatu kemẽla 15]
Eci tu papatisiwa, tu linga omanu va Yehova
[Elitalatu kemẽla 15]
Akristão va siata oku pitisa kovaso ocipango ca Yehova