Yovi Wa Kemãlisa Onduko Ya Yehova
“Onduko ya Yehova yi sivayiwe.”—YOVI 1:21.
1. Helie wa soneha elivulu lia Yovi kuenda lia sonehiwa otembo yipi?
ECI Mose a tunda Kegito oku enda ko Midiane poku tila Fareo, wa kuata eci ci soka 40 kanyamo. (Ovil. 7:23) Vokuenda kuotembo a kala vofeka yaco, wa yeva ovitangi Yovi a kala oku liyaka lavio vofeka yo Uz yina ya kala ocipepi lo Midiane. Noke lianyamo amue eci Mose kuenda va Isareli va kala ocipepi lofeka yo Uz kesulilo liungende wavo vekalasoko, Mose wa yeva ulandu wa pita la Yovi kanyamo aye a sulako. Ulandu wa va Yudea u lekisa okuti noke lioku fa kua Yovi, Mose eye wa soneha elivulu liaye.
2. Elivulu lia Yovi li pamisa ndati ekolelo liomanu va Suku koloneke vilo?
2 Elivulu lia Yovi li pamisa ekolelo liomanu va Suku koloneke vilo. Ndamupi? Olio li fetika loku lombolola ulandu umue wa pita kilu okuti, u kuete esilivilo lia velapo kuenda u situlula ocitangi catiamẽla komoko ya Suku yoku viala. Elivulu lia Yovi li tu kuatisa oku kuata elomboloko liwa liatiamẽla kovina via kongela voku pandikisa kuenda li tu kuatisa oku kũlĩha esunga lieci Yehova olonjanja vimue a siatela oku ecelela okuti omanu vaye va tala ohali. Handi vali, elivulu lia Yovi li tukula Satana Eliapu okuti, eye Unyali wa velapo wa Yehova kuenda womanu. Olio li lekisavo okuti omanu ndaño ka va lipuile, va pondola oku amamako lesunga liavo ku Yehova eci va setekiwa lovitangi ndeci Yovi a linga. Omo liaco, tu konomuisi ovolandu amue a sangiwa kelivulu lia Yovi.
Yovi wa Setekiwa la Satana
3. Nye tua kũlĩha catiamẽla ku Yovi, kuenda momo lie Satana o lambalalele?
3 Yovi wa kala ulume umue ohuasi, wa kemãla, haeye wa kala onjali yiwa. Eye wa kala ondunguli yiwa, haeye wa enda oku kuatisa olosuke. Handi vali, Yovi wa kala ulume umue wa sumbilile Suku. Eye wa lomboluiwa okuti, ulume umue “wa pua etondelo haeye ukuesunga, wa sumba Suku kuenje wa suvuka evĩho.” Satana Eliapu ka lambalalele Yovi omo liukuasi waye lekemãlo. Pole, wo lambalalele omo lioku sumbila Suku.—Yovi 1:1; 29:7-16; 31:1.
4. Esunguluko li lomboloka nye?
4 Ulandu wefetikilo lielivulu lia Yovi, u lombolola ohongele yimue ya lingiwa kilu okuti, ovangelo vosi veya oku lilekisa ku Yehova. Satana weyavo kuenje wa fetika oku lundila Yovi. (Tanga Yovi 1:6-11.) Ndaño okuti Satana wa tukula ukuasi wa Yovi, pole wa tiamisila utima waye koku seteka esunguluko liaye. Ondaka “esunguluko,” yi lomboloka epandi, ekolelo, oku pua etondelo, kuenda oku pua eko. Ndomo ca lomboluiwa Vembimbiliya, esunguluko liomanu li lomboloka oku tiamisila utima wosi kefendelo lia Yehova.
5. Nye Satana a popia catiamẽla ku Yovi?
5 Satana wa lundila Yovi hati, ka kale oku fendela Suku omo liekolelo, pole, wa kala oku fendela Suku omo liocipululu covokuasi. Eye wa popia okuti Yovi o pondola lika oku amamako lesunguluko ku Yehova nda eye wamamako oku u sumũlũisa kuenda oku u teyuila. Yehova oco a ece etambululo kalundi aco, wa ecelela okuti Satana o seteka Yovi. Eteke limue Yovi vo sapuila okuti ovinyama viaye via nyaniwa, akuenje vaye va pondiwa kuenda omãla vaye ekũi va fa. (Yovi 1:13-19) Anga hẽ oseteko ya Satana ya nyõla ekolelo lia Yovi? Ulandu owu u lekisa etambululo lia Yovi eci a pesela ovina a kuatele. Eye wa popia hati: “Yehova wa eca, Yehova haeye wa tambula vali. Onduko ya Yehova yi sivayiwe.”—Yovi 1:21.
6. (a) Nye ca pita noke yohongele yikuavo ya lingiwa kilu? (b) Eci Satana a sepula ekolelo lia Yovi ku Yehova, helie a kongelamo?
6 Noke, kilu kua kala vali ohongele yikuavo. Satana wa lundila vali Yovi poku popia hati: “Ekova lekova! Cosi omunu a kasi laco o ci ecela omuenyo waye. Puãi imba eka liove, lamba ekepa liaye letimba liaye kuenje eye o ku likalela kovaso ove.” Kũlĩhĩsa okuti Satana wa vokiya alundi aye. Eye poku popia hati, “Cosi omunu a kasi laco o ci ecela omuenyo waye,” ka sepuile lika ekolelo lia Yovi, pole wa sepulavo ekolelo ‘liomunu’ wosi o fendela Yehova. Omo liaco, Yehova wa ecelela okuti Satana o seteka vali Yovi luvei. (Yovi 2:1-8) Pole, eyi hayoko lika ya kala oseteko ya Yovi.
Ceci tu Lilongisa Kepandi Lia Yovi
7. Ukãi wa Yovi kuenda akamba vaye va vokiya ndati ohali yaye?
7 Eci Yovi a fetika oku tala ohali, ukãi waye wa sumuile calua. Olofa viomãla vaye kuenda epese liovokuasi vio nenela esumuo lialua. Handi vali, eci a mola ulume waye ndomo a kala oku tala ohali omo lioku vela, co vala calua. Omo liaco, wa sapuila Yovi hati: “Lopo nga wa kolela okuti esunga olio lia velapo? Siñala ño Suku kuenje fa.” Noke alume vamue vatatu okuti, Elifasi, Bilidade, kuenda Cofare, veya oku pasula Yovi loku eca elembeleko liombambe kokuaye. Ovo va popia olondaka vĩvi kuenje va linga ‘olondembeleki viesanda.’ Bilidade wa popia hati, omãla va Yovi omo liakandu va lingaile va tambula eyambulo lioku fa. Elifasi wa lombolola okuti ohali ya Yovi yi lomboloka eyambulo omo liakandu a lingaile kosimbu. Handi vali, eye wa lekisa okuti vana vamamako lesunguluko liavo, ka va kuete esilivilo kovaso a Suku! (Yovi 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Pole, Yovi ndaño lovitangi wamamako lesunguluko liaye. Eye wa kuatele ovisimĩlo vĩvi eci a litukula eye hati, “ndukuesunga ku Suku.” (Yovi 32:2) Eye wa pandikisa lekolelo koloseteko viosi.
8. Ongangu yipi yiwa Elihu a sia kolondunguli vio koloneke vilo?
8 Cilo tu kũlĩhisa ulandu watiamẽla ku Elihu una wa endelevo oku ka pasula Yovi. Elihu tete wa yevelela olondaka via Yovi kuenda viakamba vaye vatatu. Ndaño okuti eye wa kala umalẽhe pokati kavo, pole, wa lekisa olondunge viocili. Eye wa vangula la Yovi lesumbilo. Elihu wa pandiya Yovi omo liesunga liaye. Pole, wa popiavo okuti Yovi wa tiamisilile enene utima kesunguluko liaye. Noke wa vetiya Yovi okuti, oku vumba Suku lekolelo oco ocina cavelapo. (Tanga Yovi 36:1, 11.) Koloneke vilo, omanu vana va kuete esumũlũho lioku eca elungulo va sukilavo oku kuama ongangu yaco! Elihu poku eca elungulo, wa lekisa epandi, wa yevelela lutate, wa eca epandiyo, kuenda wa popia olondaka vi pamisa.—Yovi 32:6; 33:32.
9. Yehova wa kuatisa ndati Yovi?
9 Noke Yovi wa pita lulandu umue u komõhisa eci Yehova a vangula laye! Ulandu waco u popia hati: “Yehova wa kumbulula Yovi vocipepe.” Yehova poku linga apulilo alua ku Yovi, wo kuatisa oku pongolola ovisimĩlo viaye. Yovi wa tava kepindiso liaco kuenje wa popia hati: “Ame ndimunu waño ... Ndi litavela kuenje ndi livela oku tumãla voneketela lovetiko.” Eci Yehova a vangula la Yovi, wa situlula onyeño yaye loku pisa akamba vatatu va Yovi, momo ka va popele ‘ovina viocili.’ Yovi wa likutilila eci catiamẽla kokuavo. Noke “eci Yovi a mala oku likutililila akamba vaye oco Yehova wa tumbulula vali esumulũho liaye kuenje Yehova wa ĩha Yovi ca soka olonjanja vivali leci a kaile laco.”—Yovi 38:1; 40:4; 42:6-10.
Tu Pamisa Ndati Ocisola Cetu ku Yehova?
10. Momo lie Yehova ka nõlelepo onjila yoku sepula alundi a Satana ale oku u nyõla?
10 Yehova eye Ululiki wovina viosi haeye o kuete omoko yoku viala ovina viosi. Momo lie Yehova ka nõlelepo onjila yoku sepula alundi Eliapu? Suku wa kũlĩhĩle okuti ci kale oku yuvula oku kapako alundi a Satana ale oku u nyõla, ka ci tetulula ovitangi a katula. Eliapu lia popele okuti, Yovi ukuesunga o liwekapo oku kolela Yehova nda wa pesela ovokuasi aye. Pole, Yovi wamamako lekolelo ndaño loseteko yaco. Noke Satana wa popia hati, omanu nda va tala ohali va liwekapo oku vumba Suku. Yovi wa tala ohali, pole, ka liwekelepo lesunga liaye. Omo liaco, Satana wa lekisa okuti ohembi poku sepula ekolelo liomanu va Suku ndaño ka va lipuile. Nye ci popiwa catiamẽla kafendeli vakuavo va Suku?
11. Yesu wa eca ndati etambululo kalundi a Satana?
11 Omunu wosi okuti ufendeli wa Suku haeye o pandikisa kovitangi viosi vi tunda ku Satana, eca uvangi wokuti olondaka via Satana viuhembi. Yesu weya palo posi kuenda wa eca etambululo lia suapo kalundi a Satana. Eye wa kala ulume umue wa lipua ndeci isietu watete Adama a kala. Ekolelo lia Yesu toke koku fa, lia lekisa okuti Satana ohembi, kuenda olondaka viaye viuhembi.—Esit. 12:10.
12. Omunu lomunu u fendeli wa Yehova, o kuete epuluvi locikele coku lekisa nye?
12 Satana o kasi oku amamako loku seteka afendeli va Yehova. Omunu lomunu pokati ketu, o kuete epuluvi kuenda ocikele coku lekisa lekolelo liaye okuti tu kasi oku vumba Yehova omo liocisola, pole, ka tu cilingila omo liocipululu covokuasi. Tu tenda ndati ocikele caco? Tu ci tenda ndesumũlũho lioku lekisa ekolelo lietu ku Yehova. Handi vali, tu lembelekiwa calua poku kũlĩha okuti, Yehova o tu ĩha ongusu yoku pandikisa, kuenda ndeci ca pita la Yovi Eye ka ecelela okuti tu setekiwa lovina ka tu tẽla oku pandikisa lavio.—1 Va Kor. 10:13.
Satana Unyali Haeye Omindiki
13. Elivulu lia Yovi li situlula nye catiamẽla ku Satana?
13 Ovisonehua vio Heveru, vi lombolola ciwa ocimãho ca Satana catiamẽla koku lundila Yehova kuenje wa siata oku yapuisa omanu valua. Vovisonehua vio Helasi tu sangamo ovolandu atiamẽla kusuanji Satana a lingila Suku. Elivulu Liesituluilo li tu sapuila okuti ndopo omoko ya Yehova yoku viala yika kemãlisiwa kuenje Satana oka kunduiwa. Elivulu lia Yovi li vokiya ukũlĩhĩso wetu watiamẽla kusuanji wa Satana. Eci Satana a kala kohongele ya lingiwa kilu, ka kuatele ocimãho coku sivaya Yehova. Eye wa kala lovisimĩlo vĩvi kuenda esino. Noke yoku lundila Yovi kuenda oku tambula omoko yoku u seteka, “wa tunda ku Yehova.”—Yovi 1:12; 2:7.
14. Ocituwa cipi Satana a lekisa catiamẽla ku Yovi?
14 Elivulu lia Yovi li lekisa okuti Satana eye unyali wa velepo womanu. Tunde eci kilu kua lingiwa ohongele ya tukuiwa kelivulu lia Yovi 1:6, toke kulandu u sangiwa kelivulu lia Yovi 2:1, pa pita otembo yimue ka ya tukuiwile. Vokuenda kuotembo yaco, oco Yovi a kala oku setekiwa lohali. Ekolelo lia Yovi, lia kuatisa Yehova oku sapuila Satana hati: “Ndaño wa ñokelele utima woku tava oku u nyõla ño ocali haimo [Yovi] ka liwekele kesunga liaye.” Pole, Satana ka tavele oku limbuka okuti alundi aye uhembi. Eye wa pinga oco a seteke vali Yovi. Eliapu lia seteka Yovi, ci kale eci a kuatele ukuasi leci ka kuatele vali cimue. Ocili okuti, Satana ka kuete ohenda lomanu ndaño muẽle lolohukũi ale vana va tala ohali. Eye o nyale ekolelo liomanu. (Yovi 2:3-5) Ekolelo lia Yovi, lia eca uvangi wokuti Satana ohembi.
15. Koloneke vilo omanu vana va siapo efendelo lia Yehova va siata oku kuama ndati ovituwa via Satana?
15 Pokati kovilulikilo via Suku, Satana eye wa siapo tete efendelo liocili. Koloneke vilo omanu vana va siapo efendelo lia Yehova, va siatavo oku lekisa ovituwa ndevi Vieliapu. Ovitima viavo vieyuka lika ovisimĩlo vioku sepula vamanji vekongelo, akulu vekongelo, ale oku sepula Osungu Yakulu Yolombangi Via Yehova. Vamue pokati kavo va sepula oku tukula onduko ya Yehova. Ovo ka va yongola oku lilongisa catiamẽla ku Yehova ale oku u vumba. Omanu vaco va seteka oku nyõla ekolelo liomanu va Suku ndeci isiavo Satana a siata oku linga. (Yoa. 8:44) Eli olio esunga lieci omanu va Yehova va yuvuila oku kuata ukamba lomanu vaco.—2 Yoa. 10, 11.
Yovi wa Kemãlisa Onduku ya Yehova
16. Ocituwa cipi Yovi a lekisa catiamẽla ku Yehova?
16 Yovi wa tukula onduko ya Yehova kuenda oku yi sivaya. Ndaño muẽle ceci a yeva esapulo li sumuisa liatiamẽla kolofa viomãla vaye, Yovi ka popele lacimue cĩvi catiamẽla ku Suku. Ndaño okuti epese liovina viaye wa li tiamisila ku Suku omo liovisimĩlo vĩvi a kuatele, pole, wa kemãlisa onduko ya Yehova. Eye volosapo vimue, wa popia hati: “Tala, oku sumbila Yehova oko olondunge. Oku tinduka kevĩho oko uvanga, [ale uloño].”—Yovi 28:28.
17. Nye ca kuatisa Yovi oku amamako lesunguluko liaye?
17 Nye ca kuatisa Yovi oku amamako lesunguluko liaye? Yovi osimbu handi ka liyakele lovitangi wa kuatele ale ukamba uwa la Yehova. Ndaño ka tu kuete uvangi u lekisa okuti Yovi wa kũlĩhĩle usuanji Satana a lingila Yehova, pole, eye wa nõlelepo oku amamako lekolelo liaye. Eye wa popia hati: “Toke [eci ndi] fa si liweka kesunga liange.” (Yovi 27:5) Yovi wa kuata ndati ukamba waco? Eye wa solele calua ovina a yevele viatiamẽla ku Suku ndomo a kuatele ukamba la Avirahama, Isake, kuenda Yakoba vana va kala vakukululu yaye. Handi vali, poku kũlĩhĩsa ovina Yehova a lulika, wa limbuka ovituwa viaye vi komõhisa.—Tanga Yovi 12:7-9, 13, 16.
18. (a) Yovi wa lekisa ndati elitumbiko liaye ku Yehova? (b) Tu kuama ndati ongangu yiwa ya Yovi?
18 Ovina Yovi a lilongisa, vio vetiya oku sivaya Yehova. Yovi omo lioku sima okuti pamue epata liaye lia linga cimue ci sumuisa Yehova ale va “simãila Suku cimue cĩvi vovitima viavo,” wa enda oku eca ovilumba ku Suku olonjanja viosi. (Yovi 1:5) Ndaño muẽle ceci a kala oku setekiwa, wa popia ovina viwa viatiamẽla ku Yehova. (Yovi 10:12) Wa tu sila ongangu yiwa! Tu sukilavo oku kuata ukũlĩhĩso wasuapo watiamẽla ku Yehova locipango caye. Tu sukila oku pamisa ukamba wetu la Yehova poku lilongisa ondaka yaye, oku endaenda kolohongele, oku likutilila, kuenda oku kunda olondaka viwa. Handi vali, tu likolisilako oku linga ovina viosi tu tẽla oco tu kemãlise onduko ya Yehova. Ndeci ekolelo lia Yovi lia sanjuisa Yehova, ekolelo liomanu va Yehova Suku koloneke vilo li sanjuisavo utima Waye. Vocipama ci kuãimo tuka konomuisa ondaka yaco.
Ocivaluka
• Nye ca vetiya Satana Eliapu oku lambalala Yovi?
• Oloseteko vipi Yovi a liyaka lavio, kuenda nye a linga?
• Nye ci tu kuatisa oku amamako lesunguluko lietu ndeci Yovi a linga?
• Elivulu lia Yovi li tu longisa nye catiamẽla ku Satana?
[Elitalatu kemẽla 4]
Ulandu wa Yovi u tu ivaluisa ocitangi catiamẽla komoko ya Suku yoku viala
[Elitalatu kemẽla 6]
Vapuluvi api esunguluko liove li kapiwa voseteko?