Ñuete Esanju Ndaño Lulema Wange
ULANDU WA LOMBOLUIWA LA
PAULETTE GASPAR
Ndaño poku citiwa nda kuata ci soka olokilu vitatu, olondotolo via limbuka okuti vetimba liange mua kala ocitangi cimue. Poku citiwa, amue pokati kakepa ange a teka. Nda citiwa luvei u tukuiwa hati osteogenesis imperfeita, okuti vamue va u tukula hati ossos de vidro. Eci nda pelaliwa, olondotolo ka via kaile lelavoko liokuti ñala lomuenyo. Via simĩle okuti eteke liaco haico ndi fa.
N DA citiwa keteke 14 Yevambi, kulima wo 1972 kolupale luo Canberra, ombala yo ko Australia. Ndaño okuti nda kuata ovitangi poku citiwa, sia file eteke liaco. Noke, nda kuatiwa luvei wo pneumonia. Olondotolo ka via nyihile ovihemba, kuenje via popia viti, “u ndopo o fa ale.” Pole, ame sia file.
Si tẽla oku lombolola ndomo olonjali viange via li yaka lovitangi nda pita lavio. Omo olondotolo ka via kuatele vali elavoko liokuti ñala lomuenyo, via sapuila olonjali viange okuti ka citava oku kala ocipepi lame. Vokuenda kuolosãi vitatu tunde eci nda citiwa, olondotolo via tatekele olonjali viange oku ndi kuata. Momo nda via ndi kuatele, nda via ndi tahãla. Eci olondotolo via limbuka okuti nda laikele oku kala lomuenyo, via sapuila olonjali viange oku ka ndi tuala konjo yomãla va lemãla.
Pole, olonjali viange via enda lame konjo yavo. Otembo yaco, mãi yange wa fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi Via Yehova. Ovina a lilongisa vio vetiya oku ndi tata ciwa. Ndi sima okuti ka ca lelukile oku pesila otembo yaye yosi, lolohõlo viaye, koku ndi tata. Olonjanja viosi mãi wa endaenda lame kosipitali. Momo ndaño muẽle poku linga ovina vitito, ndeci poku ndi yuisa ale poku ta ohesi, akepa ange a enda oku teka teka.
Nda Sumuile Calua
Otembo yosi, omangu yalola oyo ya kala ekamba liange. Sia ponduile oku enda. Pole, olonjali viange via ndi tata lonjila yimue yi komõhisa.
Mãi yange wa enda oku ndi lembeleka lesapulo Liembimbiliya. Eye wa ndi longisa okuti Suku o ka pongolola ilu lieve ha li lingi ofeka yelau, kuenje omanu vosi va ka lipua kuenda va ka kuata uhayele wa suapo. (Osamo 37:10, 11; Isaya 33:24) Pole, eye wa kũlihile okuti toke otembo Suku a ka nena ofeka yelau, ka tẽlele oku linga ocina cimue ci pondola oku ndi sanjuisa.
Nda fetika oku lilongisila kosikola yovilema. Alongisi vange, ka va kuatele elavoko kuenda ame sia kuatelevo ocimãho lacimue komuenyo wange. Ocili okuti oku endaenda kosikola ka ca lelukile kokuange. Omãla valua vokosikola ka va ndi solele. Noke ame nda fetika oku endaenda kosikola yomãla va kuete uhayele uwa. Pole, nda limbuka okuti oku kala kumue la vakuetu ka ca lelukile. Ndaño locitangi caco, onjongole yange ya kala oku amamako loku lilongisa toke kocisoko cekũi lavali.
Eci nda iñila kosikola ya velapo, nda limbuka okuti akamba vange vo kosikola, ka va kuatele ovituwa viwa. Nda fetika oku sokolola ovina Viembimbiliya nda lilongisile la mãi, kuenje nda limbuka okuti viocili. Pole, ovina viaco ka via ndi vetiyile oku linga apongoloko komuenyo wange. Noke nda nõlapo olomapalo loku linga ovinjembe oco sika sokolole ekalo liange. Nda nõlapo oku limba vayele, oco sika sime ovina vi laika oku iya hẽla.
Eci nda tẽlisa 18 kanyamo, nda tunda konjo yolonjali viange kuenje nda ilukila konjo yovilema. Nda kuatele onjongole yoku lianja loku sanga akamba vokaliye, pole ka ca lelukile, momo valua pokati kakamba vaco va kala olohueli. Ame nda yonguilevo oku kuata ohueli yange. Omo liulema, sia kuatele vali onjongole yoku kuela. Eci ca ndi sumuisile calua.
Ame sia la vetela evelo Suku omo liovitangi viange. Nda lilongisa ovina vialua viatiamẽla ku Suku kuenje nda limbuka okuti eye ka lingi evĩho. (Yovi 34:10) Nda likolisilako oku sanjukila ekalo liange, ndaño olonjanja vimue nda enda oku yeva esumuo lialua.
Nda Linga Apongoloko
Ngeca olopandu ku mãi, omo liesakalalo liaye lioku sandiliya ukulu umue wekongelo wa kala ocipepi lame. Ukulu waco, wa ndi telefonalela kuenda wa ndi laleka oku endaenda kolohongele Vonjango Yusoma Yolombangi Via Yehova. Noke, nda fetika vali oku lilongisa Embimbiliya la manji umue ukãi, osemana losemana.
Osimbu nda kala oku pitulula ovina mãi a ndi longisile Vembimbiliya, nda fetika oku limbuka esilivilo liomuenyo. Ndi sole calua oku kala la vamanji Akristão. Nda enda oku yuvula oku vangula ovina viatiamẽla kuhayele wange, oco si ka sumue. Eci ca ndi tatekele oku kuatela ocisola Suku. Puãi ndaño lovisimĩlo viaco, nda li tumbika ku Suku. Kosãi ya Cembanima kunyamo wo 1991, nda papatisiwa ndocindekaise celitumbiko liange.
Noke nda tunda konjo yovilema kuna nda kala, kuenje nda sandiliya onjo yange muẽle. Epongoloko liaco, lia nena asumũlũho kuenda ovitangi vimue. Vimue pokati kovitangi viaco, oku kala ulika. Kuenda nda enda oku yeva usumba wokuti umue wa laikele oku tuiyila onjo yange. Eci ca ndi nenela esumuo lia piãla. Ndaño nda enda oku li lekisa ndu okuti nda sanjuka, ovina ka via kaile oku enda ciwa. Momo nda sukilile oku kuata ekamba limue.
Noke Yehova Suku wa nyĩha ekamba limue liocili. Akulu vekongelo va pinga ku manji umue ukãi ohueli, o tukuiwa hati Suzie, oco a lilongise lame Embimbiliya. Suzie ka kaile lika ulongisi wange, eye wa kalavo ekamba limue lia velapo. Ndo solele calua.
Suzie, wa ndi longisa oku kundila konjo lanjo kuenda volokololo, oku sapuila omanu ovina nda kala oku lilongisa. Kuenje nda fetika oku sola calua ovituwa via Suku. Ndaño nda papatisiwile ale, sia kuatelele Suku ocisola cocili. Eteke limue, nda si oku liwekapo oku vumba Yehova. Eci nda sapuilako Suzie, eye wa ñuatisa oku pongolola ovisimĩlo viange.
Suzie wa ñuatisavo oku limbuka okuti esumuo liange, lia enda oku tunda kukamba nda kuatele lomanu vana ka va sole Yehova. Omo liaco, nda fetika oku kuata ukamba lomanu va pama kespiritu, ca piãla enene akulu. Ndaño sia kuatele ukamba la mãi yange, nda likolisilako oku pamisa ukamba laye kuenda la huvange. Nda fetika oku kuata esanju lina sia kuatele kosimbu. Vamanji alume lakãi vekongelo, epata liange, lomanu vakuavo, enene vali Yehova, va linga ono yesanju kuenda elembeleko. —Osamo 28:7.
Upange Umue Wokaliye
Eci nda endele kohongele yofeka, nda yeva ohundo ya lekisa okuti Akristão va kasi oku talavaya kupange wotembo yosi, va kuete esanju liocili. Eci ca ndi vetiya oku lipula ndoco: ‘Momo lie si iñilavo kupange waco?’ Ame nda kũlĩhĩle okuti omo liuhayele wange ka ca lelukile oku ci linga. Noke yoku likutilila ku Yehova, nda nõlapo oku li tumbika kupange wotembo yosi oku longisa omanu Embimbiliya. Kuenje kosãi ya Kupupu kunyamo wo 1998, nda fetika upange waco.
Oco hẽ, lulema wange nda nda kundila ndati omanu? Ame si kuete ocituwa coku kisika omanu oco va ngambate voviendelo viavo, ale oku va pinga ekuatiso likuavo. Suzie lulume waye Michael, va ndi vetiya oku landa omoto yovilema. Oco hẽ, nda nda endisa ndati omoto yaco? Ndomo o ci lete vo foto, omoto eyi ya pangiwila oku ndi kuatisa lika ame. Omo liaco, si sukila vali oku likolisilako oco ndi votole okatimba kange ka kuete lika ci soka 19 kolokilu vomangu yomoto!
Elianjo liange, lia ecelela oku nyula omanu kolonjo viavo, loku lilongisa lavo Embimbiliya kapuluvi ana a tu sungulukila. Ndi sole oku endela komoto yange, kuenda eci ofela yi ndi pepelela kocipala, ci ndi sanjuisa!
Nda siata oku vangula lomanu volokololo, ca piãla enene vana va lekisa esumbilo kokuange. Oku kuatisa omanu lovina viatiamẽla Kembimbiliya ci ndi sanjuisa. Ndi ivaluka eteke limue nda kala oku kundila konjo lanjo la manji umue wa lepa calua. Eci eye a lama ukãi umue konjo yaye, omunu waco wa komõha kuenje, oku ndi tulukila wa popia laye hati, “U hẽ, o tẽlavo oku vangula?” Kavali ketu, tua li fila lovinjola. Eci nda mala oku kunda, ukãi waco wa limbuka okuti ame ndi tẽla muẽle oku vangula lomanu!
Kaliye ñuete esanju kuenda nda lilongisa oku kuatela Yehova Suku ocisola. Ngeca olopandu ku mãi yange omo lioku ndi longisa ocili catiamẽla Kembimbiliya, kuenda ñuete elavoko liotembo yo kovaso, eci ‘ovina viosi Suku a ka vi lingisa viokaliye,’ oku kongelamo okatimba kange.—Esituluilo 21:4, 5.
[Etosi Liavelapo kemẽla 26]
“Nda likolisilako oku sanjukila ekalo liange. Pole, olonjanja vimue nda enda oku yeva esumuo lialua”