Etu Tuloñuatisi Via Suku Tu Sukila Oku Lekisa Ovituwa Viwa

“Setukuli Suku.”​—⁠VA EFE. 5:⁠1.

1, 2. (a) Momo lie oku lekisa ovituwa viwa ci kuetele esilivilo? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo?

ONOÑO yimue ukãi o tukuiwa hati, Sue Fox, wa lombolola eci catiamẽla koku lekisa esumbilo hati: “Tu sukila oku lekisa ovituwa viwa kovitumãlo viosi tu sangiwa.” Nda omanu va lekisa ovituwa viwa, ci leluka oku tetulula ovitangi viya pokati kavo. Pole, vamue ovitangi viavo via siata oku amamako. Oku tata lãvi vakuetu, ci nena ovitangi, locikumbiti, kuenda esumuo.

² Akristão vocili va siata oku likolisilako oku lekisa ovituwa viwa. Omo liaco, tu sukila oku yuvula oku lekisa ovituwa ka via sungulukile via siata voluali. Tu konomuisi ndomo oku kapako olonumbi Viembimbiliya ci tu teyuila konepa yaco, kuenda ndomo ocituwa caco ca siata oku kokela omanu kefendelo liocili. Oco tu kuate elomboloko liatiamẽla koku lekisa ovituwa viwa, tu konomuisi ongangu ya Yehova kuenda Yomõlaye.

Yehova Lomõlaye va tu Sila Ongangu Yoku Lekisa Ovituwa Viwa

3. Ongangu yipi Yehova a eca yatiamẽla koku lekisa ovituwa viwa?

³ Yehova wa tu sila ongangu yoku lekisa ovituwa viwa. Ndaño wa velapo voluali luosi, pole, wa siata oku lekisa ohenda lesumbilo komanu. Yehova poku vangula la Avirahama kuenda Mose, wa tukula ondaka yimue okuti, kelimi lio Heveru ya pongoluiwa hati, ‘ndinge ohenda.’ (Efet. 13:14; Etu. 4:⁠6) Nda afendeli va Yehova va linga ekandu, eye wa siata oku lekisa ‘ohenda locili kokuavo. Eye o ci linga poku livala konyeño. Momo ocisola caye ka ci pui, kuenda ocili caye ca lua.’ (Osa. 86:​15) Yehova wa litepa lomanu vamue va siata oku tema nda vakuavo ka va tẽlisa ovina va yongola.

4. Tu pondola ndati oku kuama ongangu ya Yehova poku sapela la vakuetu?

⁴ Ovituwa viwa via Suku, tu vi limbukila koku yevelela omanu. Eci Avirahama a pula catiamẽla komanu va kala vo Sodoma, Yehova wa lekisa epandi poku u tambulula. (Efet. 18:​23-​32) Eye ka tendele esakalalo lia Avirahama ndocina cimue ka ci kuete esilivilo. Yehova wa siata oku yevelela olohutililo viafendeli vaye, loku tambulula epingilo lia vana va likekembela. (Tanga Osamo 51:​11, 17.) Omo liaco, tu sukila oku kuama ongangu ya Yehova poku yevelela vana va sapela letu.

5. Oku kuama ongangu ya Yesu, ci tu kuatisa ndati oku kuata ukamba la vakuetu?

⁵ Vovina Yesu Kristu a lilongisa ku Isiaye mua kongela oku lekisa ovituwa viwa. Ndaño Yesu wa sukilile otembo yalua longusu yoku tẽlisa upange waye woku kunda, pole, wa lekisa epandi lohenda. Vakuavilundu, lolomeke, kuenda omanu vakuavo, va sandiliya Yesu oco a va kuatise. Ndaño ka va sapuilile ku Yesu hati va kala okuiya kokuaye, pole wa va kuatisa. Olonjanja vimue wa enda oku siapo upange waye, oco a kuatise omanu. Yesu wa kapiwileko lomanu vana va lekisile ekolelo kokuaye. (Mar. 5:​30-34; Luka 18:​35-​41) Etu Tuakristão, tu sukila oku kuama ongangu ya Yesu yoku lekisa ohenda komanu, kuenda oku va kuatisa. Ovituwa viaco via siata oku limbukiwa lepata lietu, la vana va lisungue letu, kuenda omanu vakuavo. Omo liaco, nda tua lekisa ovituwa viaco, tu eca esivayo ku Yehova, kuenda tu kuata esanju lialua.

6. Ongangu yipi yoku lekisa ukamba locisola Yesu a tu sila?

⁶ Yesu wa lekisa esumbilo komanu poku va tukula kolonduko. Anga hẽ, asongui vetavo lia va Yudea va kuamele ongangu yaye? Sio, ka va yi kuamele. Ovo va enda oku tenda omanu hati, va “siñaliwa.” (Yoa. 7:​49) Pole, Omõla wa Suku ka lekisile ocituwa caco. Marta la Maria la Sakaria, kuenda vakuavo, va yeva Yesu eci a tukula olonduko viavo. (Luka 10:​41, 42; 19:⁠5) Koloneke vilo, ndaño omanu va kuãi olonjila via litepa poku tukula olonduko via vakuavo, pole Olombangi Via Yehova, via siata oku ci linga lesumbilo.a Ovo ka va ecelela okuti, ekalo liomuenyo wa litepa, li tepulula esumbilo va sukila oku lekisa ku vamanji, kuenda komanu vakuavo.​—⁠Tanga Tiago 2:​1-4.

7. Olonumbi Viembimbiliya vi tu kuatisa ndati oku lekisa esumbilo komanu vosi?

⁷ Suku kumue Lomõlaye, va siata oku lekisa esumbilo kovisoko viapata omanu vosi va sangiwa voluali. Kuenje, ocituwa caco, ca siata oku vetiya vakuavitima via sunguluka oku lilongisa Embimbiliya. Ndaño ofeka lofeka, yi kuete ovituwa via litepa viatiamẽla koku lekisa esumbilo, pole, Olombangi Via Yehova, ka vi kakatela koviholo viofeka poku ci linga. Momo tua siata oku pokola kolonumbi Viembimbiliya vi tu kuatisa oku lekisa esumbilo komanu vosi. Omo liaco, tu konomuisi ndomo oku lekisa esumbilo ku vetiya omanu oku tava kolondaka viwa tu va kundila.

Lama Omanu Kuenda Sapela Lavo

8, 9. (a) Ovituwa vipi tu sukila oku yuvula? (b) Momo lie tu sukilila oku pokola kolondaka vielivulu lia Mateo 5:​47, viatiamẽla koku lekisa esumbilo komanu?

⁸ Kolofeka vimue, omo okuti omanu va sakalala calua lekalo liomuenyo, vamue ndaño va tokekela vonjila la vakuavo, ka va lilami loku ‘lipula ndomo va kasi.’ Lomue o lekisa onjongole yoku lama una a ñualehela laye vonjila. Pole, oku lama vakuetu, ci kuete esilivilo. Ove hẽ, o kuete ocituwa coku lama vakuene? Ale nda o kasi vonjila ku lekisa onjongole yoku lama omanu? Nda ka tua lavuluile, tu pondola oku lekisa ovituwa viaco vĩvi.

⁹ Yesu wa tu ivaluisa oku lekisa ovituwa viwa poku popia hati: “Nda vu lama vakuẽle lika, wa lingi nye ca velapo? Vakualofeka hẽ, ka va ci lingaingavo?” (Mat. 5:​47) Ulume umue o tukuiwa hati, Donald Weiss, wa lombolola eci catiamẽla kondaka yaco poku soneha ndoco: “Omanu va siata oku sumua eci va limbuka okuti, ka va lamiwa la vakuavo. Ka ca sungulukile oku pembula vakuetu. Tu yuvuli ocituwa coku pembula vakuetu. Pole, tu lekisi onjongole yoku va lama, kuenda oku sapela lavo.” Nda tua yuvula ocituwa coku pembula vakuetu, tu linga ukamba lomanu valua.

10. Ovituwa viwa vi pondola ndati oku tu kuatisa kupange woku kunda? (Tanga pokakasia losapi hati: “Fetika Ombangulo Lesanju.”)

¹⁰ Tu konomuisi ulandu wa manji Tom, lukãi waye Carol, va kasi volupale lumue lunene konano yofeka yo Amerika. Ocituwa cavo coku sapela lomanu, ca siata oku va kuatisa oku kundila vana va kasi posongo yavo. Va siata oku ci linga ndati? Manji Tom wa tukula elivulu lia Tiago 3:​18, loku popia hati: “Tua siata oku sapela lomanu olondaka vi koka ombembua. Tu ci linga la vana tu sanga posamua yolonjo viavo, kuenda vana va talavaya posongo yaco. Eci tu li sanga lavo, tu va lama lesanju. Noke, tu sapela lavo ovina va sole, ndeci: Oku va pula catiamẽla komãla vavo, olombua, olonjo viavo, kuenda ovopange avo. Vokuenda kuotembo, tua linga akamba vavo.” Manji Carol wamisako loku popia hati: “Vepasu likuavo, tu va sapuila olonduko vietu, kuenda tu pulavo olonduko viavo. Noke, tu va sapuila okuti, tu kasi oku vangula lomanu vosi posongo yetu, pole ka tu sapela otembo yalua. Kuenje, tu kuata epuluvi lioku va kundila.” Manji Tom lukãi waye Carol, va kuete ukamba lomanu vo posongo yavo. Valua pokati kavo, va siata oku tambula alivulu etu a lombolola olonumbi Viembimbiliya. Vamue pokati kavo, va siata oku lekisa onjongole yoku lilongisa Embimbiliya.

Lekisa Ovituwa Viwa Poku Liyaka Lovitangi

11, 12. Momo lie pamue tua siatela oku sanga vana ka va lekisa esumbilo poku va kundila olondaka viwa, kuenda tu sukila oku va tambulula ndati?

¹¹ Olonjanja vimue, tua siata oku sanga omanu ka va lekisa esumbilo poku va kundila olondaka viwa. Citava okuti tu pita lovitangi viaco ndomo Yesu a lungula olondonge viaye hati: “Nda va fũkĩlisa ame, ene vo fũkĩlisivo.” (Yoa. 15:​20) Pole, nda ka tua lekisile esumbilo poku va tambulula, ka tu kuata onima yiwa kupange woku kunda. Tu tambulula ndati omanu vaco? Upostolo Petulu wa soneha hati: “Vovitima viene sumbili Kristu nda Ñala. Olonjanja viosi lipongiyi okuti vu tẽla oku kumbulula komunu wosi o pula oku kũlĩhisa elavoko vu kasi lalio. Ci lingi puãi lumbombe kuenda lesumbilo.” (1 Pet. 3:​15) Nda tua lekisa esumbilo citava okuti, vamue pokati kavo va tava kesapulo tu va kundila.​—⁠Tito 2:​7, 8.

¹² Anga hẽ, tu pondola oku li pongiya oco vana ka va lekisa esumbilo tu va tambulule lonjila yimue yi sanjuisa Suku? Tu pondola oku ci linga. Paulu wa popia hati: “Upopi wene u kale lumbombe loku singiwa lomongua, okuti vu kumbulula ciwa omunu omunu wo puli cimue.” (Va Kol. 4:⁠6) Oku lekisa esumbilo vepata, ku vana tu tangela kumosi, kupange wetu, vekongelo, kuenda komanu va kasi posongo yetu, ci tu kuatisa oku lekisa esunguluko ku vana va tu tambulula lolondaka ka via sungulukile.​—⁠Tanga Va Roma 12:​17-21.

13. Lombolola ulandu umue u lekisa ndomo ovituwa viwa vi pondola oku pongolola ovitima viovanyãli vetu.

¹³ Oku lekisa esumbilo ku vana va tu tambulula lãvi, ci nena onima yiwa. Manji umue kofeka yo Japãu, wa tambuluiwa lãvi la muẽlianjo, kuenda ukombe umue ulume wa kalamo. Pole, manji wa tunda vonjo yaco, lesumbilo. Osimbu a kala oku amamako loku kundila vocikanjo, ukombe waco, wa kala oku u lengelelila ocipãla. Eci manji amẽla kokuaye, ulume waco wa popia hati: “Ngecele omo tua ku tambulula lãvi eci weyile konjo yetu. Momo ndaño tua ku popia lãvi, pole nda limbuka okuti, wa tunda lesanju. Nye ndi sukila oku linga oco ndi kuate ovituwa ndevi viove?” Omo okuti ulume waco wa tundisiwa kupange waye, kuenda inaye wa fa, ka kuatele elavoko lioku kuata esanju. Noke, manji wa pinga kokuaye oco a fetike oku u longisa Embimbiliya, kuenje, ulume waco wa tava. Vokuenda kuotembo, wa fetika oku lilongisa olonjanja vivali vosemana.

Onjila ya Sunguluka Yoku Lekisa Ovituwa Viwa

14, 15. Afendeli va Yehova kosimbu, va enda oku pindisa ndati omãla vavo?

¹⁴ Kosimbu, olonjali via enda oku kuatisa omãla vavo oco va lilongise oku lekisa ovituwa viwa konjo. Tu konomuisi esumbilo lia kala pokati ka Avirahama lomõlaye Isake, ndomo ca lomboluiwa kelivulu Liefetikilo 22:⁠7. Yosefe, wa lekisavo uvangi wepindiso liwa a tambula kolonjali viaye. Eci a kala vokayike, wa lekisa ovituwa viwa ku vana a kala kumosi lavo. (Efet. 40:​8, 14) Olondaka a sapuila ku Fareo vi lekisa okuti, wa lilongisa ndomo a pondola oku sapela lomunu wa kemãla vofeka.​—⁠Efet. 41:​16, 33, 34.

¹⁵ Vovihandeleko Ekũi Suku a ecele ku va Isareli, mua kongela cimue ci popia hati: “Sumba so la nyõho oco oloneke viove vi lue vofeka yina yi ku iha Yehova Suku yove.” (Etu. 20:​12) Kosimbu, omãla va enda oku lekisa okuti va sumbila olonjali viavo, poku lekisa ovituwa viwa konjo. Omõla ufeko wa Yefita, wa lekisa esumbilo poku tẽlisa ohuminyo isiaye a lingile, ndaño ka ca lelukile oku ci linga.​—⁠Olong. 11:​35-40.

16-18. (a) Nye olonjali vi sukila oku linga oco vi longise omãla vavo oku lekisa ovituwa viwa? (b) Asumũlũho api eyilila koku longisa omãla ovituwa viwa?

¹⁶ Oku pindisa ciwa omãla vetu oco va lekise ovituwa viwa, ci kuete esilivilo. Oco omãla va kuate olondunge eci va linga akulu, va sukila oku lilongisa ndomo va lekisa ovituwa viwa poku lama akombe, poku sapela vo telefone, kuenda pokulia kumosi la vakuavo. Olonjali vi kuete ocikele coku va longisa ovituwa viwa ndeci: Oku kuata kepito nda omanu va kasi oku pita, oku sumbila vana va kuka, lava va vela, kuenda oku kuatisa vana vambata ovina vi lema. Omãla va sukilavo oku limbuka esilivilo liolondaka vimue ndeci: “Nda pandula. Akombe veya. Citava okuti ndi pita? Anga hẽ o sukila ekuatiso? Ngecele.”

¹⁷ Caleluka oku pindisa omãla oco va lekise ovituwa viwa. Pole, oco va pokole, olonjali vi sukila oku lekisa ongangu yiwa. Manji umue o tukuiwa hati, Kurt, o kuete akũi avali kanyamo lanyamo vatãlo, wa lombolola ndomo eye kumue la vamanjaye vatatu va lilongisa oku lekisa ovituwa viwa, poku popia hati: “Tua enda oku lavulula ndomo olonjali vietu vi sapela, kuenda ndomo vi lekisa esumbilo lepandi komanu. Vonjango Yusoma, osimbu ohongele ka ya fetikile, kuenda kesulilo, Isiange wa enda oku kala lame poku sapela la vamanji akulu. Kuenje, nda lilongisa ndomo aenda oku lama vamanji loku lekisa esumbilo kokuavo.” Manji Kurt wamisako loku popia hati: “Vokuenda kuotembo, nda fetika oku kuama ongangu yaye yoku sapela ciwa lomanu. Kuenje, kokuange ca lelukile oku lekisa esumbilo komanu. Esunguluko tu lekisa poku ci linga, li kuete esilivilo liavelapo.”

¹⁸ Nda olonjali via longisa omãla vavo oku lekisa ovituwa viwa, nye ciyililako? Va pondola oku kuata akamba valua, loku kala vakuambembua la vakuavo. Va pondolavo oku lekisa ovituwa viwa poku talavaya la vacime cavo kupange, kuenda la vakuavo. Nda omãla va lekisa ovituwa viwa, olonjali viavo vi sanjuka calua.​—⁠Tanga Olosapo 23:​24, 25.

Oku Lekisa Ovituwa Viwa ci tu Tepisa Loluali

19, 20. Momo lie tu sukilila oku kuama ongangu ya Suku kuenda Yomõlaye?

¹⁹ Paulu wa soneha hati: “Setukuli Suku ndomãla va soliwa.” (Va Efe. 5:⁠1) Voku kuama ongangu ya Yehova Suku, kuenda Yomõlaye, mua kongela oku pokola kolonumbi Viembimbiliya ndevi tua konomuisa vocipama cilo. Nda tua ci linga, tu yuvula ombambe yoku lekisa lika esumbilo kolohuasi, oco va tu kuatise.​—⁠Yuda 16.

²⁰ Koloneke vilo via sulako kuviali wa vĩha, Satana Eliapu o yongola oku yapula omanu vosi oco ka vaka pokole kolonumbi vioku lekisa esumbilo, via tumbikiwa la Yehova. Pole, Satana ka tẽla oku nyõla ovituwa viwa Viakristão vocili. Omo liaco, omunu lomunu pokati ketu, o sukila oku kuama ongangu ya Suku kuenda Yomõlaye. Tu lekisi ovituwa via litepa levi via vana va nõlapo oku linga ovina ka via sungulukile. Nda tua ci linga, tu eca esivayo konduko ya Suku yetu, Yehova, kuenda tu vetiya vakuavitima via sunguluka oku iñila vocisoko caye.

[Atosi pombuelo yamẽla]

Ivaluka Eci Tua Lilongisa?

• Ongangu ya Yehova leyi Yomõlaye yoku lekisa ovituwa viwa, yi tu longisa nye?

• Momo lie oku lama omanu ci kuetele esivilo kokuetu Tuakristão?

• Oku lekisa ovituwa viwa ci tu kuatisa ndati kupange woku kunda?

• Ocikele cipi olonjali vi kuete catiamẽla koku longisa omãla vavo?

[Okakasia kemẽla 27]

Fetika Ombangulo Lesanju

Onepa yalua yomanu, va siata oku kuata ohele yoku fetika ombangulo la vana ka va kũlĩhĩle. Ocisola tu kuetele Suku, kuenda omanu, ca siata oku tu kuatisa oku lekisa esumbilo ku vakuetu poku sapela lavo oco va lilongise Embimbiliya. Nye ci pondola oku ku kuatisa oku ci linga?

Elivulu lia Va Filipoi 2:​4, li kuete onumbi yi tu kuatisa oku ci linga yi popia hati: “Lomue ka ka sokolole ovina viaye lika, puãi omunu omunu a sokolole ovina via vakuavo.” Sokolola olondaka evi ndoco: Nda wa lisanga lomunu umue onjanja yatete, oku tenda okuti, ka ku kũlĩhĩle. O pondola ndati oku u kuatisa oco a lianje love? O ci linga poku u lama lesanju eci o fetika oku sapela laye. Pole, kuli ovina vikuavo o sukila oku kũlĩhĩsa.

Poku fetika ombangulo lomunu umue, pamue o yapula ovisimĩlo viaye oco aku yevelele. Poku u lomboluila esapulo wa nena, tete pinga ongecelo omo lioku yapula ovisimĩlo viaye, oco aku yevelele lutate. Nda wa limbuka ovina a kala oku sokolola, tiamisila ombangulo yove kovina viaco. Yesu wa ci linga eci a li sanga lukãi u Samaria pocisimo covava. (Yoa. 4:​7-​26) Ukãi waco, wa kala oku sokolola catiamẽla koku tapa ovava. Yesu tete wa tiamisila ombangulo yaye kovina ukãi a kala oku sokolola, noke, wa yi tiamisila kovina viespiritu.

[Elitalatu kemẽla 26]

Oku kuata ukamba lomanu, ci tu ĩhe epuluvi lioku va kundila olondaka viwa

[Elitalatu kemẽla 28]

Tu sukila oku lekisa ovituwa viwa olonjanja viosi