Liangiliya!

“Liangiliyi, momo Mõlomanu iya owola ka wa simili.”—MAT. 24:44.

1, 2. (a) Ocitumasuku cipi ca tukuiwa Vembimbiliya ci sokisiwa loku undumuha kuongue? (b) Oku iya kuyaki waco ku tiamisiwila ndati kokuove?

VOKUENDA kuanyamo alua, ulume umue ukuakupokuisa ovinyama, wa enda oku komõhisa omanu poku papala longue yaye a pokuisa ciwa. Eye wa popia hati: “Nda wa tẽla oku pokuisa ocinyama cimue, o kala ndu okuti wa tambula ombanjaile ya velapo voluali.” Pole, kunyamo wo 2003, keteke 3 kosãi ya Mbalavipembe, epokolo liaco lia sulila. Vocipikipiki, pokati kovinyama viaye, pa tunda ongue yimue yi yela yi kuete ci soka 172 kolokilu kuenje yo undumũhila. Ocili okuti oku undumuha kuaco kua lingiwa vocipikipiki, kuenda ulume waco ka liangiliyile.

² Ivaluka okuti, Embimbiliya li tukula uyaki umue ‘wocinyama cinene’ kuenda tu sukila oku liangiliya. (Tanga Esituluilo 17:15-18.) Ocinyama caco ci ka katukila helie? Oluali lulo Lueliapu, vocipikipiki lua litepa pokati. Ocinyama cinene cikusuka ngẽ, ci lomboloka olo Nações Unidas, kuenda “olombinga ekũi” vi lomboloka olombiali viopulitika. Ovio vi ka ñualelapo ocipuepue haico, o Bavulono Yinene, okuti uviali wocisoko catavo esanda, kuenje ci ka nyõliwa. Otembo yipi ovina evi vi ka pita? Ka tua kũlĩhĩle eteke liaco ndaño owola. (Mat. 24:36) Pole, tua kũlĩha okuti vi keya vowola ka tu lavoka kuenda oloneke via kambako via linga vitito. (Mat. 24:44; 1 Va Kor. 7:29) Omo liaco, ci kuete esilivilo oku liangiliya konepa yespiritu, oco okuti eci uyaki waco u ka pita, leci Kristu a keya Ndonjambuli yolondingaĩvi, o linga Onjovoli yetu! (Luka 21:28) Oco tu liangiliye ciwa, tu sukila oku lilongisila kovolandu omanu va Suku vakuekolelo kosimbu, vana va liangiliyile, kuenje va mola oku tẽlisiwa kuolohuminyo Viaye. Anga hẽ tu ka kapako ovolandu aco komuenyo wetu?

Liangiliya Ndeci Noha a Linga

3. Ovitangi vipi Noha a liyaka lavio poku vumba Suku lekolelo?

³ Ndaño okuti koloneke viaye voluali mua kala evĩho lialua, Noha wa liangiliyile oco a mole oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Suku. Sokolola ovitangi Noha a liyaka lavio eci ovangelo vãvi va lipongolola vatimba ositu kuenje va likuela lomãla vomanu vakãi va posoka! Kolohuela viaco vĩvi, kua citiwa ombuto yovindululu “haivo olonõi” vana va talisa ohali vakuavo omo liunene wavo. (Efet. 6:4) Sokolola ungangala wa lingiwa lovindululu viaco kolonepa viosi va endaenda. Ungangala waco wa amamako, kuenje ovisimĩlo viomanu, lovituwa viavo via vĩhile calua. Noke Ñala Yehova Ombiali yinene, wa eca ocihandeleko ca laikele oku nena esulilo lioluali luaco lũvi.—Tanga Efetikilo 6:3, 5, 11, 12.a

4, 5. Kolonepa vipi ekalo lio koloneke vilo lia li soka leli lio koloneke via Noha?

⁴ Yesu vocitumasuku caye, wa lombolola okuti ekalo lio koloneke vilo, li ka kala ndeli lio kotembo ya Noha. (Mat. 24:37) Tua siata oku mola ovilinga viaspiritu ãvi. (Esit. 12:7-9, 12) Koloneke via Noha, olondele viaco, via enda oku lipongolola vatimba ositu. Ndaño okuti koloneke vilo ka vi kuete vali unene woku ci linga, pole vi likolisilako oku yapula omanu vosi, ci kale amalẽhe, ale akulu. Olondele viaco, vi sanjukila evĩho kuenda umbuahuku womanu vana va kasi oku yapuisiwa lavo.—Va Efe. 6:11, 12.

⁵ Ondaka ya Suku yi tukula Eliapu hati, “omondi” kuenda yi lombolola okuti o kuete ongusu yoku ‘koka olofa.’ (Yoa. 8:44; Va Hev. 2:14) Pole, ka kuete unene wa velapo woku ponda omanu. Satana o kemba kuenda o yonja omanu. Eye o kapa vovitima viomanu ovisimĩlo viumondi. Kofeka yo Estados Unidos pokati keci ci soka 142 komãla va citiwa, umue o pondiwa. Ove hẽ ku tava okuti Yehova o lete evĩho liaco kuenda o ka nena eyambulo voluali, ndeci a linga koloneke via Noha? Omo liungangala wa piãla ndeti voluali, o sima okuti Yehova ka ka linga ndeci a lingile koloneke via Noha? Anga hẽ ka ka nena eyambulo?

6, 7. Ndamupi Noha lepata liaye va lekisa ekolelo loku sumbila Suku?

⁶ Suku wa sapuila Noha okuti o ka nena etande liovava oco a kundule ovina viosi vi kasi voluali. (Efet. 6:13, 17) Yehova wa handeleka Noha oco a tunge ocimbaluku cimue cinene. Noha lepata liaye va tunga ocimbaluku caco. Nye ca va kuatisa oku pokola kondaka ya Suku kuenda oku liangiliyila eyambulo lia laikele oku iya?

⁷ Ekolelo kuenda esumbilo ku Suku, ovio via vetiya Noha lepata liaye oku pokola kocikundi va tambuile Kokuaye. (Efet. 6:22; Va Hev. 11:7) Noha omo okuti eye wa kala usongui wepata, wa pamisa ukamba waye la Yehova kuenda ka ecelele oku yapuisiwa lovituwa vĩvi viomanu a kala lavo. (Efet. 6:9) Eye wa kũlĩhĩle okuti epata liaye lia sukilile oku yuvula ungangala kuenda ovituwa vĩvi viomanu vaco. Handi vali, va sukilile oku yuvula oku tiamisila utima kasakalalo omuenyo. Suku wa va ĩhile upange umue, kuenda epata liosi lia sukilile oku litumbika kupange waco.—Tanga Efetikilo 6:14, 18.

Noha Kumue Lepata Liaye va Liangiliyile

8. Nye ci lekisa okuti epata lia Noha lia sumbilile Suku?

⁸ Ulandu Wembimbiliya u tukula lika Noha usongui wepata, pole, ukãi wa Noha kuenda omãla vaye valume lakãi vavo va kalavo afendeli va Yehova. Uprofeto Esekiele wa eca uvangi waco. Eye wa lombolola okuti, nda Noha wa kaile kotembo ya Esekiele, omãla vaye nda ka va popeliwile omo liesunga lia isiavo. Ovo va kuatele olondunge vioku nõla nda va pokola ale sio. Pole, va eca uvangi wocisola va kuatela Suku kuenda olonumbi viaye. (Esek. 14:19, 20) Epata lia Noha lia pokola kolonumbi Viaye, loku pamisa ekolelo liavo, kuenda ka va ecelele okuti ovituwa via vakuavo vi va tateka oku linga upange va tambuile ku Suku.

9. Koloneke vilo, velie va kasi oku kuama ongangu yekolelo lia Noha?

⁹ Ci kolisa calua oku mola vamanjetu asongui vepata koluali luosi ndomo va likolisilako oku kuama ongangu ya Noha! Ovo va kũlĩha okuti ka va sukila lika oku eca kepata okulia, uwalo, coku lisikĩlila, kuenda elilongiso lio kosikola. Ovo va tata ciwa epata liavo konepa yespiritu. Poku ci linga va liangiliyila ovina Yehova a laika oku linga.

10, 11. (a) Eci Noha kumue lepata liaye va kala vocimbaluku, va liyeva ndati? (b) Nye tu sukila oku li pula?

¹⁰ Noha, lukãi waye, kuenda omãla vaye valume lakãi vavo, va tunga ocimbaluku vokuenda kueci ci soka 50 kanyamo. Osimbu va kala oku tunga ocimbaluku, ovo va enda oku iñilamo olonjanja vialua. Va ci laña locikokoto okuti ka mu iñila ovava, va kapamo okulia kualua, kuenda oku iñisamo ovinyama. Kũlĩhĩsa eci ceya oku pita. Eteke linene lieya. Kunyamo wo 2370 O.Y.K, kosãi yavali, keteke 17, va iñila vocimbaluku. Yehova wa yika epito liaco, kuenje ombela ya fetika oku loka. Oyo ka ya lokele lika pocitumãlo cimosi. Olono viosi viokalunga kanene via tuika, lapangu okilu a yuluka, kuenje ovava a fetika oku yelula ocimbaluku. (Efet. 7:11, 16) Omanu vana va kala kosamua yocimbaluku va fetika oku fa, pole vana va kala vokati va popeliwa. Nye Noha lepata liaye va yeva vutima? Ovo va eca olopandu ku Suku. Pole, va kalavo oku popia ndoco, ‘Tua nõla onjila yiwa poku endaenda la Suku yocili kuenda oku liangiliya!’ (Efet. 6:9) Anga hẽ, o pondola oku sokolola esanju o ka kuata eci o ka puluka ko Harmagedo?

¹¹ Lacimue ci pondola oku tateka Ukuonenewosi oku tẽlisa ohuminyo yaye yoku nena esulilo lioluali lulo lua Satana. Lipula ndoco: ‘Anga hẽ nda kolela okuti olohuminyo via Suku vi ka tẽlisiwa kuenda layimue yi ka kambelapo?’ Nda oco, liangiliya kuenda kapelako okuti ‘eteke lia Yehova’ li kasi ocipepi.—2 Pet. 3:12.

Mose wa Amamako Oku Lavulula

12. Ovina vipi nda via nyõla ekalo lia Mose konepa yespiritu?

¹² Tu kũlĩhĩsi ulandu ukuavo. Kovaso omanu, Mose wa molẽhele ndu okuti o kasi pocitumãlo cimue ca velapo Kegito. Omo okuti wa tekuiwa ndonekulu ya Fareo, wa soliwile calua kuenda wa lia lia okulia kuwa, wa kuata uwalo wa fina, lovina vialua via posoka. Wa tambula epindiso lia velapo. (Tanga Ovilinga 7:20-22.) Citava okuti nda weya oku tambula ocipiñalo ca velapo.

13. Mose wa tiamisilile ndati utima kolohuminyo via Suku?

¹³ Epindiso Mose a tambula kolonjali viaye vutila, citava okuti lio kuatisa oku sokola uveke woku fendela oviteka via va Egito. (Etu. 32:8) Elilongiso lia velapo lio ko Egito kuenda elau lia kala kelombe lia soma, ka via vetiyile Mose oku siapo efendelo liocili. Eye wa sokolola lutate olohuminyo Suku a lingile ku vakukululu vaye, kuenda oku liangiliyila oku linga ocipango ca Suku. Mose wa sapuilile omãla va Isareli hati: “Yehova, . . . Suku ya Avirahama la Isake kuenda Yakoba, eye wa numa kokuene.”—Tanga Etundilo 3:15-17.

14. Ekolelo lia Mose kuenda utõi waye via setekiwa ndati?

¹⁴ Ca litepa loviteka vio ko Egito vina ka vi kuete omuenyo, ceci okuti, Mose wa kolelele Yehova, Suku yocili. Eye wa kala ndu okuti “o lete Una ka muiwa lovaso ositu.” Mose wa kolelele okuti omanu va Suku va ka yovuiwa, pole ka kũlĩhĩle otembo nda ca lingiwa. (Va Hev. 11:24, 25, 27) Onjongole yaye yoku mola eyovo lia va Heveru wa yi lekisa poku teyuila upika umue u Isareli wa kala oku tipuiwa. (Etu. 2:11, 12) Pole, omo okuti ka ya kaile otembo ya Yehova yoku va yovola, wa kisikiwa oku tilila kofeka yikuavo kuna a kala ndocingendeleyi. Ocili okuti, ka ca lelulike kokuaye oku tunda pocitumãlo celau kofeka Yegito, loku kala vekalasoko. Pole, Mose wa lekisa okuti wa liangiliyile, momo wa pokola kolonumbi viosi via Yehova. Noke yoku kala ci soka 40 kanyamo vofeka ya va Midiane, Suku wo wĩha ocikele coku nena ekavuluko ku va Isareli. Eye, omo lioku pokola ku Suku, wa tiukila vali Kegito. Otembo yaye yoku tambula ocikundi ca Suku loku linga upange Waye, ya pitililepo. (Etu. 3:2, 7, 8, 10) Poku tiukila Kegito, Mose, ‘ulume una wombokele calua okuti omanu vosi kilu lieve ci sule,’ wa sukilile oku lekisa ekolelo kuenda utõi woku molẽha kovaso a Fareo. (Ate. 12:3) Eye ka ci lingile lika onjanja yimosi, pole, wa ci linga olonjanja vialua osimbu kua kala oku pita afengi, ndaño ka kũlĩhĩle efengi li ka kuamamo kuenda otembo a ka amamako oku moleha kovaso a Fareo.

15. Ndaño latateko, nye ca vetiya Mose oku amamako loku lavulula apuluvi oku sivaya Isiaye wo kilu?

¹⁵ Vokuenda kueci ci soka 40 kanyamo, oku upisa kunyamo wo 1513 O.Y.K. toke kunyamo wo 1473 O.Y.K., Mose wa liyaka lasumuo alua. Pole, wa kũlĩhĩsa apuluvi osi oku sumbila Yehova kuenda wa vetiya va Isareli oku ci linga lutima wosi. (Esin. 31:1-8) Momo lie? Momo wa solele onduko ya Yehova kuenda uviali waye, okuti onduko yaye muẽle ci sule. (Etu. 32:10-13; Ate. 14:11-16) Ndaño lesumuo kuenda atateka, tu sukila oku amamako oku teyuila uviali wa Suku, loku kolela okuti, olonjila viaye ovio via velapo, haivio via sunguluka kuenda ka vi sokisiwa. (Isa. 55:8-11; Yer. 10:23) Anga hẽ eci oco o yevite vutima wove?

Amamako Oku Lavulula!

16, 17. Momo lie elivulu lia Marko 13:35-37 li kuetele esilivilo lia velapo kokuove?

¹⁶ “Lunguki, lavululi kuenda likutilili, momo ka wa kũlĩhili eteke liaco.” (Mar. 13:33) Yesu wa eca elungulo eli eci a tukula ovina viatiamẽla kondimbukiso yesulilo lioluali lulo lũvi. Kũlĩhĩsa olondaka via sulako viocitumasuku ca Yesu, ndomo via lekisiwa kelivulu lia Marko: “Lavululi, momo ko ci eci Muẽleanjo eya, nda kõnõlosi, nda vokati kuteke, nda kokulila kuakondombolo, pamue omẽle. Lavululi sanga iya ño ocipikipiki kuenje u sangi wa pekeli. Oco eci mopia lene haico mopia la vosi, siti, Lavululi.”—Mar. 13:35-37.

¹⁷ Elungulo lia Yesu, li tu vetiya oku sokolola lutate. Eye wa tukula apuluvi akuãla uteke oku lavulula. Epuluvi lia sulako lioku lavulula kuteke lia tĩla calua, momo li upisa kowola yatatu toke eci ongula yi tola. Vakuoloño woku yaka, va siata oku popia hati, eli olio epuluvi liwa lioku katukila ovanyãli, momo va sangiwa okuti “va pekela.” Cimuamue haico okuti, koloneke vilo omo oluali lua pekela konepa yespiritu, tu sukila oku likolisilako oku lavulula. Anga hẽ, ka tu sukila oku ‘lunguka’ loku ‘lavulula’ omo okuti esulilo kuenda eyovo lietu li kasi ocipepi?

18. Omo okuti Tulombangi Via Yehova, esumũlũho lipi tu kuete?

¹⁸ Ulume ukuakupokuisa ovinyama una wa tukuiwa kefetikilo, wa puluka oku pondiwa Longue. Pole, ocitumasuku Cembimbiliya ci lekisa okuti, etavo liesanda kuenda oluali lulo lũvi, ka vi ka puluka kesulilo. (Esit. 18:4-8) Omo liaco, afendeli vosi va Suku, ci kale amalẽhe kuenda akulu, va sukila oku likolisilako oco va liangiliyile eteke lia Yehova, ndeci ca linga Noha lepata liaye. Tu kasi voluali lumue lua tomba Suku, okuti alongisi vatavo esanda, lomanu vana ka va kolelele Suku, la vana ka va tava ku Suku, va pembula Ululiki wetu lolombangulo viavo vĩvi. Pole, ka tu ka eceleli oku yapuisiwa lavo. Omo liaco, tu kapiko ovolandu tua konomuisa vocipama cilo loku sandiliya apuluvi osi oku teyuila Yehova “Suku yolosuku,” kuenda oku u sumbila, momo eye “Suku Tõlo haeye ukuonene o lingisa cimue usumba.”—Esin. 10:17.

[Atosi pombuelo yamẽla]

O ci Ivaluka?

• Momo lie Noha a sukilile oku pitisa kovaso ekalo liepata liaye konepa yespiritu?

• Otembo yetu yi sokisiwa ndati leyi yo koloneke via Noha?

• Ndaño lovitangi, momo lie Mose a tiamisilile utima waye kolohuminyo via Yehova?

• Ovitumasuku vipi Viembimbiliya vi ku vetiya oku lavulula konepa yespiritu?

[Elitalatu kemẽla 25]

Noha kuenda epata liaye va tiamisilile utima kupange wa Yehova

[Elitalatu kemẽla 26]

Olohuminyo via Suku via kuatisa Mose oku amamako oku lavulula