Wa Ci Kũlĩha?
Kosimbu ocikele cipi kalei a kuatele?
KOSIMBU kalei wa enda oku lava onjo, ale ovipako viomunu umue. Kelimi lio Hevero kuenda lio Helasi ondaka “kalei” olonjanja vimue yi lomboloka cime conjo yimue ale usongui.
Yosefe umue pokati komãla va Yakoba, wa kala upika Kegito, pole, noke weya oku kala kalei konjo ya Potifara, cime caye. Ndomo Embimbiliya li lombolola, Potifara “wa sia cosi caye peka lia Yosefe.” (Efet. 39:2-6) Eci Yosefe a linga ombiali ya velapo Kegito, eye wa nõla umue usongui oco a lave onjo yaye.—Efet. 44:4.
Koloneke via Yesu, olonyitiwe viofeka, via enda oku kala kalupale a kasi ocipãla lovipako viavo. Omo liaco, ovo va enda oku nõla va kalei vamue oco va songuile ovopange a enda oku lingiwa vofeka yavo.
Helie wa ponduile oku kala kalei? Usonehi umue wo ko Roma wa kala kocita catete o tukuiwa hati Kolumela, eye wa lombolola okuti upika wa nõliwa, oco a kale usongui ale kalei, te una wa “lilongisa oku linga ciwa upange.” Eye wa sukilile oku kala omunu umue o tẽlisa ciwa ocikele coku “songola okuti ka lekisa ohuesi kuenda ka ci lingi lungangala.” Kolumela wamisako hati: “Eci ci lavokaiwa ku kalei waco ceci okuti, ka ka litende okuti wa kũlĩha cosi, osimbu okuti ka ci tẽla, pole, o sukila oku lekisa onjongole yoku lilongisa.”
Ondaka ya Suku yi tukula upange wa kalei oco yi sokise ovopange amue a kasi oku lingiwa vekongelo Liakristão. Ndeci, upostolo Petulu wa vetiya Akristão oku talavaya ciwa luloño va tambula ku Suku oco va “vumbe layo vakuavo nda vakalei va sunguluka lohenda ya piãla ya Suku.”—1 Pet. 4:10.
Yesu wa tukula ocindekaise ca kalei volusapo lu sangiwa kelivulu lia Luka 16:1-8. Handi vali, vocitumasuku catiamẽla kondimbukiso yoku tukuluka kuaye Ndosoma, Yesu wa likuminya kolondonge viaye okuti wa laikele oku nõla “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” ale “kalei wa kolelua.” Upange wa velapo wa kalei waco, mua kongelele oku eca okulia kuespiritu kolondonge via Kristu olonjanja viosi, vokuenda kuoloneke via sulako. (Mat. 24:45-47; Luka 12:42) Tu eca olopandu poku kala pokati komanu vana okuti va siata oku tambula alivulu, kalei wa kolelua a pongiya loku a eca koluali luosi.