POKU tambula ocikele coku linga ohundo, valua okuti va likolisilako oku soneha cosi, okupisa kefetikilo toke kesulilo liovina viosi vaka popia vohundo. Osimbu handi ohundo yaco ka ya puile oku yi pongiya, kua sonehiwa ale olopapelo viakahandangala. Oku linga ndoco, cambata olowola vialua.

Eyi hẽ oyo onjila wa siata oku kuama poku pongiya olohundo viove? O yongola oku lilongisa onjila yimue ya leluka vali? Nda wa lilongisa ndomo o sokiya ohundo, ku ka sukila vali oku soneha cosi. Eci cika ku ĩha vali otembo yoku lipongiyila oku ka linga ohundo. Ohundo yove ka yika leluka ño koku yi linga, pole yika soliwa vali oku yi yevelela kuenda yika vetiya vali olonjeveleli viove.

Ocili okuti, olohundo viowiñi vilingiwila vekongelo, ulandu waco wa pongiyiwa ale. Pole, eci hacoko ci kasi kueci catiamẽla konepa yalua yolohundo vikuavo. Ove pamue va ku ĩha ño ocipama ale osapi yaco lika. Ale pamue o pingiwa oco o linge ohundo yocipama cimue ca pongiyiwa ale. Olonjanja vimue, ci tava okuti o tambula lika olonumbi vimue vitito. Kovikele viaco viosi evi, ove o sukila oku sokiya ulandu wohundo yove muẽle.

Ongangu yi sangiwa kemẽla 41, yika ku ĩha cimue ocisimĩlo ndomo o pondola oku sokiya ohundo vakukutu amue atito. Limbuka okuti atosi osi a velapo a fetikila kepĩli kuenda a sonehiwa lolomalaka vinene. Vemẽhi lietosi liosi lia velapo, mua sonehiwa ovisimĩlo viatiamẽla ketosi liaco. Atosi akuavo aka kuatisa oku lombolola ovisimĩlo viaco, a kasi vemẽhi liaco vali, kuenda a iñilapo vali kamue okupisa kepĩli. Konomuisa ohundo yaco lutate. Oka limbuka okuti atosi avali a velapo, a litokeka losapi ya velapo yohundo yaco. Kũlĩhĩsavo okuti, otuatosi tu kasi vemẽhi liatosi a velapo, ka tua kapiwililemo ño omo okuti tuwa. Puãi, etosi letosi, liatiamẽla ketosi lia velapo vemẽhi omu olio li molẽhela.

Eci o pongiya ulandu wohundo yimue, ka u sukila oku kala muẽle ndeci ci kasi vongangu ya lekisiwa. Pole, nda wa tẽla oku kuata elomboloko liolonumbi via kongeliwamo, cika ku kuatisa oku sokiya ocipama cove, kuenda oku pongiya ohundo yiwa votembo ya sokamo. Ndamupi hẽ o pondola oku ci linga?

Konomuisa, Pungula, Kuenda Sokiya

Ove o sukila osapi. Osapi yove handakako yimue yi vangula ño vocosi, okuti yi kongeliwa ño vondaka yimosi. Osapi, oyo ocisimĩlo ca velapo o sesamẽla oku pitiya, kuenda haiyo yi lekisa oku ohundo yove yika tiamisiwila. Nda wa tambula ale osapi, konomuisa ciwa olondaka viosi via velapo vi sangiwa vosapi yaco. Nda osapi wa tambula oka yi lombolola loku kuama ocipama cimue ca pongiyiwa ale, lilongisa ocipama caco loku ivaluka osapi va ku ĩha. Nda wa tambula lika ocipama, o sukila oku nõla osapi yaco. Pole, osimbu handi kua ci lingile, ciwa okuti o linga limue ekonomuiso. Lutima wa tula, olonjanja vialua okuti oka kuata ovisimĩlo viokaliye.

Osimbu wamamako loku ci linga, lipula ove muẽle okuti: Momo lie esapulo eli li kuetele esilivilo kolonjeveleli viange? Ocimãho cange ce? Hakulombololako lika ocipama ale pamue oku linga ohundo yimue yinjembe, pole, oku sapula cimue ci kuatisa kolonjeveleli. Eci ocimãho cove ci limbukiwa, ci soneha. Osimbu o lipongiya, amamako loku li sokoluisa ocimãho cove.

Pana okuti wa limbuka ale ocimãho cove kuenda wa nõla ale osapi yi lisesama locipama caco (ale wa konomuisa ale ndomo osapi va ku ĩha yi likuata locimãho cove), ove ci tava okuti o linga ekonomuiso li tiamisiwila vali enene kocimãho caco. Sandiliya ovipama vina okuti vika kala viesilivilo kolonjeveleli viove. Ku ka linge ekonomuiso limue li lombolola ño vocosi, puãi konomuisa atosi ana a eca elomboloko hao a eca ekuatiso. Teta onimbu ketendelo liakonomuiso o linga. Olonjanja vialua okuti, oka kuata ovipama vialua vioku konomuisa okuti evi o sukila ci sule. Kuenje, oka sukila oku nõla.

Limbuka atosi a velapo ove o sesamẽla oku tukula poku lombolola osapi yove kuenda oku tẽlisa ocimãho cove. Esokiyo eli olio lika kala ono yohundo yove. Oco hẽ, atosi añami a velapo a sesamẽla oku kala vohundo? Pamue avali ci tẽla vohundo yimue yitito. Kueci catiamẽla kohundo yi lingiwa votembo yalua, atosi atãlo a tẽla. Nda okuti atosi a velapo atito vohundo, cika leluka vali kolonjeveleli viove oku ivaluka atosi aco.

Pana okuti wa sanga ale osapi yohundo yove kuenda wa patekela ale atosi a velapo a sangiwamo, angiliya alivulu oka konomuisa. Nõla ovipama vina viatiamẽla katosi a velapo a sangiwamo. Nõla atosi ana aka vokiya ongusu kohundo yove. Poku nõla ovinimbu Viembimbiliya vi likuata latosi a velapo, kũlĩhĩsa ovisimĩlo vika ku kuatisa oku lombolola ovinimbu viaco lonjila yimue yi lomboloka ciwa. Kapa onepa lonepa vemẽhi lietosi lia velapo li sesamẽla. Nda onepa yimue ka yi likuata letosi lalimue lia velapo, yi siapo, ndaño muẽle yiwa calua. Ale yi kapa vociseleko cove, toke eteke oka yi sukila. Kongelamo lika ovipama vi likuata ciwa lohundo yove. Nda wa pongiya ovipama vialua, oka vangula calua lonjanga, kuenje ohundo yove ka yika kala yondongosi. Ca velapo oku lombolola atosi amue ño atito ana okuti a kuete esilivilo liocili kolonjeveleli, oco cu ku ecelele oku a lombolola ciwa. Ku ka pesele otembo yalua.

Konepa eyi, nda hacoko wa siata oku linga, angiliya ulandu wove lonjila yimue ya suñama. Usonehi we Evangeliu, Luka haicovo a linga. Wongolola asapulo akahandangala a likuata lulandu waye kuenje wa fetika oku a sokiya osi ‘ndomo a likuãi.’ (Luka 1:⁠3) Ove ci tava okuti o sokiya ocipama cove loku kuama otembo lotembo kua pita esapulo liaco ale o ci sokiya loku kuama eteke ale kocitumãlo oku kua pita esapulo liaco. Loku lekisavo eci ca koka esapulo liaco kuenda eci ceyililako. Ale o ci sokiya loku lekisa ocitangi cimue kuenda ndomo ca tetuluiwa. Cosi catiamẽla ño kueci ciwapo vali koku tẽlisa ocimãho cove. Ka ci tava okuti pa kala oku talama kumue kuonjanga loku tehẽla kocisimĩlo cikuavo. Olonjeveleli viove te vi tualiwa lulelu kocisimĩlo cimue la cikuavo, okuti ka pa kala evelo lalimue okuti ka li pitahãliwa lonjanga. Uvangi u lekisiwa, te u tuala olonjeveleli kelomboloko limue liwa. Osimbu o pongiya atosi oka popia, sokolola ndomo ohundo yove yika tambuiwa lolonjeveleli viove. Ovo hẽ, vaka kuama muẽle lulelu walua ovisimĩlo viove? Ovo hẽ, vaka vetiyiwa muẽle oku linga eci va yeva, okuti vaka linga muẽle ndocimãho o yongola oku tẽlisa?

Noke, pongiya olondaka oka fetika lavio ohundo yove. Olondaka viaco, te vina okuti vi vetiyila olonjeveleli viove kueci oka lombolola vohundo yove haivio vi lekisa kokuavo okuti, eci oka lombolola ci kuete esilivilo lialua kokuavo. Eci cika ku kuatisa oku soneha olondaka vimue ño vitito vioku fetika. Oku sulako, pongiya olondaka oka sulako lavio, vina okuti vi vetiya haivio vi likuata locimãho cove.

Nda wa pongiya selo ohundo yove, oka kuata otembo yoku yi sisa ciwa osimbu handi kua yi lingile. Ove pamue oka limbuka okuti, kovisimĩlo vimue, ciwa oku vokiyako elomboluilo limue li lekisa atendelo, ale oku sokisa ocisimĩlo caco locina cimue, ale oku vokiyako ulandu umue. Oku tukula ovina vimue vi kasi loku pita otembo yilo, ale oku tukula ovina vimue vi kasi loku sakalaisa omanu valua pocitumãlo, ci kuatisa olonjeveleli viove oku limbuka lonjanga esilivilo lieci o kasi loku lombolola. Osimbu o pitulula oku kũlĩhĩsa ciwa ohundo yove, oka limbuka apuluvi oku tiamisila esapulo liaco kolonjeveleli viove. Upange woku konomuisa ovipama kuenda oku vi sisa ciwa, u kuete esilivilo liocili koku sokiya ovipama viaco oco vi kale ohundo yimue yiwa.

Olohundi vimue vi sukila vali oku soneha atosi alua okuti vikuavo ci sule. Pole, nda wa sokiya ohundo yove latosi amue ño atito a velapo, okuti upamo atosi osi okuti ka a tiamẽlele kohundo yaco, kuenda ovisimĩlo viove wa vi kapa vesokiyo lia sunguluka, oka limbuka okuti, ndaño kua loñolohele calua, kuka sukila vali oku soneha cosi oka yongola oku popia vohundo yove. Eci ci kuatisa cocili momo ka ci pesela otembo yalua. Kuenda olohundo viove vika kala vali viwa. Eci cika lekisa uvangi wokuti ove o kasi muẽle lokupa esilivilo Kosikola Yupange Wakristão.

ONEPA lonepa yi tambuiwa vosikola, ci tava okuti yi kala epuluvi lioku amamako kespiritu. Kuata onjongole yoku likolisilako, oco vokuenda kuotembo, oku amako kuove ku limolẽhise kokuove muẽle kuenda ku vakuẽle. (1 Tim. 4:15) Osikola yika ku kuatisa oku amamako loku loñoloha vali calua.

Anga hẽ, wa siata oku luluma eci o lavoka oku vanguila kovaso yekongelo? Eci hacitangiko, ndaño muẽle wa li sonehisa ale kosikola vokuenda kuotembo yimue. Pole, kuli ovina vimue vi pondola oku ku kuatisa oku tepulula esakalalo liove. Konjo, kuata ocituwa coku tanga lolukandi olonjanja vialua. Kolohongele viekongelo kuata ocituwa coku eca atambululo olonjanja viosi. Kuenda nda okuti wukundi, panga onepa olonjanja vialua kupange woku kunda. Eci cika ku ĩha uloño woku vanguila kovaso yomanu. Handi vali, pongiya ciwa olonepa viove viosikola o tambula. Noke, lipongiyila oku ka yevalisa olonepa viaco, poku pitololamo lolukandi. Ivaluka okuti, oka vanguila kovaso yolonjeveleli vimue okuti vakuacisola. Osimbu handi kuandele koku linga yimue ohundo, likutilila ku Yehova. Eye lesanju lialua eca espiritu sandu komanu vaye vosi vo pinga.​—Luka 11:13; Va Fil. 4:6, 7.

Sunguluka kueci o lavoka. Oku pitĩla petosi lioku kala ohundi ya loñoloha kuenda oku kala ulongisi uwa, cambata otembo. (Mika 6:8) Nda ndopo wa lisonehisa kosikola, ku ka lavoke oku linga ohundo yimue ya lipua. Puãi, lilongisa ño etosi limosi lielungulo vonjanja. Lilongisa onepa yi lombolola eci catiamẽla kondaka eyi velivulu lilo. Nda ci tava, linga ocipama ci sangiwamo, catiamẽla koku linga eci ca lomboluiwa. Eci cika ku kuatisa oku loñoloha kueci catiamẽla ketosi lielungulo va ku ilikila, osimbu handi kua lingile onepa yove vekongelo. Oku amako kuaco ku keya vokuenda kuotembo.

Ndomo o Pongiya Onepa Yimue Yoku Tanga

Voku pongiya onepa yoku tangela owiñi, mua kongela vali calua okuti haku tukulako lika olondaka vi sangiwa vocipama wa ilikiwila. Likolisilako oku kuata elomboloko liwa lieci ocipama caco ci kasi loku lombolola. Eci muẽle o tambula onepa yimue yoku tanga, pitamo vocipama caco cosi locisimĩlo eci. Likolisilako oku kuata elomboloko liocisimĩlo cosi ci kasi oku vanguiwa vocinimbu locinimbu oco oka tẽle oku pitiya ciwa ovisimĩlo viaco. Nda o kuete o dicionariu, konomuisa ndomo olondaka vina kua kũlĩhĩle ciwa vi tukuiwa. Likolisilako oku kũlĩha ciwa eci ci kasi loku lomboluiwa vocipama. Olonjali, vi sesamẽla oku kuatisa omãla vavo vatito oku ci linga.

Anga hẽ wa tambula ocikele coku tanga ovinimbu vimue Viembimbiliya ale pamue ovinimbu vimue viocipama Cutala Wondavululi? Nda olokasete viokuyevelela ocipama caco vi sangiwa velimi liove, cika ku kuatisa calua oku yevelela ndomo vi tangiwa. Luluvalela koku tala ndomo olondaka vi tukuiwa, yevelela elaka liavio, kuenda ndomo olondaka vimue vi tukuiwapo vali longusu, kuenda ndomo manji o kasi loku tanga a sokiya ciwa elaka. Noke, likolisilako oku kongela ovituwa viaco voku tanga kuove.

Eci o fetika oku pongiya onepa va ku ĩha, lilongisa ciwa ocipama mu sangiwa etosi liatiamẽla koku linga ohundo va ku ilikila. Nda ci tava, pitulula oku tanga etosi liaco, noke yoku tanga lolukandi olonjanja vialua ocipama wa tambula. Likolisilako oku kapako elungulo liaco lia sonehiwa.

Epindiso liaco lika ku kuatisa calua kupange wove woku kunda. Poku talavaya kupange woku kunda, oka kala lapuluvi alua voku tangela vakuene. Omo okuti Ondaka ya Suku yi kuete unene woku pongolola ovimuenyo viomanu, ci silivila calua oku yi tanga ciwa. (Va Hev. 4:12) Ku ka lavoke oku loñoloha kovina viosi viatiamẽla koku tanga ciwa, eci o linga ño onepa yimosi ale vivali. Poku sonehela Ukristão umue wa kala ale ukulu wekongelo, haeye wa kuata ale ukũlĩhĩso walua vokuenda kuanyamo alua, upostolo Paulu wa soneha hati: “Kolisako oku tangela omanu.”​—1 Tim. 4:13.

Oku Talavaya Losapi Yocipama Kuenda Locindekaise

Eci o tambula onepa yimue vosikola okuti mu kongela oku pongiya ocindekaise, o linga hẽ ndati?

Kuli atosi atatu a velapo a sukila oku kapiwako: (1) osapi yocipama wa tambula, (2) ocindekaise cove lomunu oka vangula laye, kuenda (3) etosi lielungulo wa ilikiwila oku pongiya.

Ove o sukila oku ongolola asapulo atiamẽla kocipama wa tambula. Pole osimbu handi kua fetikile oku ci linga, sokolola ciwa eci catiamẽla kocindekaise cove. Sokololavo omunu oka vangula laye. Kũlĩhĩsavo ndomo atosi aco a kuete elitokeko locipama oka lombolola kuenda ndomo oka ci lombolola. Ocindekaise cipi oka nõla? Oka linga hẽ ocindekaise cimue ci lekisa ndomo weca uvangi wolondaka viwa komunu umue ove wa kũlĩha? Ale oka lekisa eci ci lingiwa poku li sanga lomunu onjanja yatete? Omunu waco hẽ ukulu ale umalẽhe oku u sokisa love? Ekalo lipi aka lekisa kondaka wa sokiya oku ka vangula laye? Nye eye a kũlĩha ale catiamẽla kondaka yaco? Ocimãho cipi o yongola oku tẽlisa londaka oka vangula? Atambululo kapulilo alo, aka eca olonumbi vieci ci sesamẽla oku lingiwa.

Pi oka sanga alomboluilo atiamẽla kocipama wa ilikiwila oku linga? Kemẽla 33 toke 38 lielivulu lilo ku sangiwa elomboluilo li lekisa “Ndomo o Konomuisa.” Tanga elomboluilo liaco, noke pongiya alivulu voku konomuisa ove o kuete. Olonjanja vimue oka sanga lonjanga alomboluilo alua okuti ava o sukila ci sule. Tanga calua oco o tẽle oku limbuka alomboluilo a ku kasilili. Pole, osimbu o ci linga, patekela ocindekaise oka lekisa poku linga ocipama cove, kuenda sokolola omunu oka ci lomboluila. Kapa ondimbukiso katosi ana okuti awa oku a lombolola.

Osimbu kua sokiyile elomboluilo liove kuenda kua nõlele handi atosi a sulako, kuata otembo yoku tanga etosi lielungulo wa ilikiwila. Oku kapako elungulo liaco, olio esunga lia velapo wa tambuila ocikele coku linga onepa.

Linga ocipama cove votembo ya sokiyiwa, oco okuti oka kuata esanju lioku malusula ciwa ohundo yove. Momo, nda hacoko, kuka lekisiwa ondimbukiso yimue yokuti otembo yove ya pua. Pole, kupange wetu woku kunda, halonjanja viosiko okuti otembo yi kapiwako. Omo liaco, osimbu o lipongiya, kapako otembo va ku sokiyila, pole luluvalela vali enene koku longisa ciwa.

Ondaka Yatiamẽla Kovindekaise. Konomuisa olonumbi vi sangiwa kemẽla 82, kuenda nõlamo ocindekaise cimue cika kuata esilivilo kupange wove woku kunda. Eci cika kuecelela okupa esilivilo kocipama va ku ilikila oku linga. Nda o kasi ale otembo yimue kosikola, ci tenda ndepuluvi lioku kuata uloño woku amamako ciwa lupange wove woku kunda.

Nda mitavaso Yosikola Yupange Wakristão wa ku ilikila ocindekaise cimue hati oco oka linga, ndaño ci molẽha okuti ca tĩla, ci linga ño. Onepa yalua yovindekaise viaco, vi lekisa ndomo kueciwa uvangi. Nda okuti lalimue eteke wa ecele uvangi vekalo ndeli lia lomboluiwa, vangula lakundi va ci lingainga ale. Nda ci tava, likolisilako oku konomuisa osapi va ku ilikila. Eci cika ku kuatisa oku tẽlisa ocimãho cimue ca velapo koku pindisiwa kuove.

Ceci Ocipama ci Lekisiwa Ndohundo

Nda okuti ulume, ci tava okuti pamue oka tambula ocikele coku linga ohundo yimue yi lingiwa vokatembo katito vekongelo. Poku pongiya olohundo evi, olonumbi vi sukila oku kuamiwa vimuamue la vina via lomboluiwa ale, viatiamẽla kolonepa vina vi lingiwa ndovindekaise. Etepiso lia velapo li kasi lika ndomo ohundo yaco yi lekisiwa kolonjeveleli.

Ca velapo vali, oku pongiya ohundo yove lonjila yimue okuti olonjeveleli viosi viupako ekuatiso. Valua pokati kolonjeveleli, va kũlĩha ale ovina via velapo viatiamẽla kocili Cembimbiliya. Ovo pamue va kũlĩha ale ciwa eci catiamẽla kocipama va ku ilikila oku linga. Kapako eci ovo va kũlĩha ale catiamẽla kocipama cove. Likolisilako oku linga elomboluilo limue okuti ovo vopako esilivilo. Lipula ove muẽle okuti: ‘Ndamupi hẽ ndi pondola oku lombolola ocipama cange lonjila yimue okuti ci ñuatisa kuenda ci kuatisavo olonjoveleli viange oku sola Yehova lutima wosi? Nye ci sangiwa vocipama okuti cika tu kuatisa oku limbuka ocipango ca Suku? Ndamupi ocipama eci ci pondola oku tu kuatisa oku nõla lolondunge eci tu sesamẽla oku linga voluali lulo lua vialiwa lolonjongole vietimba?’ (Va Efe. 2:3) Atambululo awa kapulilo a-a ci sukila oku a konomuisa. Eci o tanga Embimbiliya likolisilako oku linga vali calua okuti hakutangako lika ovinimbu. Lombolola ovisonehua o kasi loku tanga kuenda lekisa esunga lieci ovio viecela ono yoku pitila kelomboloko liaco. (Ovil. 17:2, 3) Ku ka kuate ovipama vialua vioku lombolola. Linga ocipama cove lonjila yimue okuti cika leluka oku ci ivaluka.

Voku pongiya mua kongelavo oku luluvalela lutate ndomo oka lombolola ocipama cove. Ku ka sepule onumbi eyi. Pongiya ohundo yove lolukandi. Elikolisilo o kapa koku lilongisa kuenda koku kapako elungulo liatiamẽla katosi añi añi oku linga olohundo, lika ku kuatisa calua koku amamako kuove. Cikale okuti u hundi yokaliye, ale o kuete ale ukũlĩhĩso walua watiamẽla koku linga olohundo, li pongiya ciwa oco o tẽle oku vangula lutõi kuenda locituwa ci sesamẽla ocipama oka lekisa. Osimbu amamako loku linga onepa kosikola, patekela okuti ocimãho cove oku sivaya Yehova longavelo yoku vangula wa tambula kokuaye.​—Osa. 150:6.

OVIPAMA Viosikola Yupange Wakristão, via pongiyiwila oco vi kuatise ekongelo liosi. Kua siatavo oku eciwa elongiso li kuete esilivilo liocili kolohongele vikuavo viekongelo kuenda kolohongele vimbo levi viofeka. Nda wa ihĩwa ocikele coku linga onepa kolohongele viaco evi, wa tambula ocikele cimue cinene. Upostolo Paulu wa vetiya Ukristão Timoteo, okuti otembo yaco wa kala ale ukulu wekongelo oco amameko loku lava oku longisa kuaye. (1 Tim. 4:16) Ava va siata oku kala kolohongele via Kristão, va siata oku kapa ponele otembo yi kuete esilivilo liocili. Kuenda vamue pokati kavo, va siata oku likolisilako calua oco va ende koku tambula elongiso liatiamẽla kelitokeko liavo la Suku. Oku eca elongiso liaco, ocili okuti esumũlũho limue linene! Oco hẽ, ndamupi o pondola oku tẽlisa ocikele caco lonjila yimue yiwa?

Elomboluilo Liatosi a Velapo a Tangiwa Vembimbiliya

Onepa eyi yosikola ya kunamẽla koku tangiwa Kuembimbiliya kua sokiyiwila vokuenda kuosemana. Vonepa eyi, eci ci kuete oku velisiwapo vali, oku lombolola ndomo ulandu waco u tu kuatisa koloneke vilo. Ndomo ca sonehiwa kelivulu lia Nehemiya 8:​8, Esera la vakuavo va tangela owiñi Ondaka ya Suku, va yi sitululula, ‘loku pitiya elomboloko liayo.’ Poku linga elomboluilo liatosi a velapo veci ca tangiwa Vembimbiliya, cika ku ĩha epuluvi lioku lingavo ndeci ovo va linga.

Ndamupi hẽ o pongiya ocipama caco? Nda ci tava, eci handi okuti kua kamba osemana ale ceci ci pitahãla osemana, fetika oku tanga onepa Yembimbiliya wa ilikiwila. Noke, ovisimĩlo viove vi tiamisila kekongelo liene kuenda kueci omanu va sangiwamo va sukila. Likutilila eci catiamẽla konepa yaco. Elungulo lipi, ongangu yipi, olonumbi vipi, vonepa eyi Yondaka ya Suku vi likuata lasukila aco?

Oku konomuisa ku kuete esilivilo liocili. Anga hẽ o Watchtower Library vo CD-ROM (Okasete Kamue Musangiwa Alivulu Ocisoko Atangiwila vo Komputador) ale o Índice das Publicações da Torre de Vigia yi sangiwavo velimi liove? Nda okuti ka kuli, upa esilivilo kovipama vi sangiwa kemẽla lia sulako Liutala Wondavululi wa Cembanima wunyamo lunyamo. Poku konomuisa eci ca sandekiwa ale catiamẽla kovinimbu wa nõla oku ka lombolola, ci tava okuti oka sanga alomboluilo ondongosi atiamẽla kocipama caco. Oka sangavo alomboluilo ovitumasuku, lesituluilo lieci ovinimbu vimue Viembimbiliya vi lekisa catiamẽla ku Yehova, ale elomboluilo liovihandeleko. Ku ka sokiye oku ka lombolola atosi alua enene. Luluvalela lika kovinimbu vimue ño wa nõla. Ca velapo oku lombolola lika ovinimbu vimue vitito kuenda oku ci linga ciwa.

Vocikele cove pamue mu kongelavo oku laleka olonjeveleli oco vi lombolole esilivilo vopa ketangiwo Liembimbiliya vokuenda kuosemana. Nye ovo va sangamo okuti cika va kuatisa kelilongiso liavo liopokolika kuenda liepata? Ale kupange wavo woku kunda kuenda komuenyo wavo? Ovituwa vipi via Yehova via li lekisila koku linalisa kuaye lomanu kuenda lolofeka? Nye olonjeveleli via lilongisa okuti ca pamisa ekolelo liavo kuenda ca va vetiya oku kuatela ocisola Yehova? Ku ka luluvalele koku lombolola atosi atatama. Velisapo oku tukula elomboloko kuenda esilivilo liatosi wa nõla.

Ohundo Yelogiso

Ohundo eyi yupiwa vocipama cimue ca sandekiwa Cutala Wondavululi ale co Despertai! ale pamue yupiwa velivulu limue. Ndomo ca siata, vocipama ca ilikiwa, mu sangiwa alomboluilo alua okuti otembo ya sokiyiwa yi sule. Ndamupi hẽ o pondola oku linga onepa yaco? Omo okuti wulongisi, ku ka tange ño ocipama caco toke kesulilo. Ukulu wekongelo te o ‘loñoloha koku longisa.’​—1 Tim. 3:2.

Fetika oku lipongiya kuove loku lilongisa ocipama va ku ilikila. Tanga ovisonehua viosi. Ci sokolola lutate. Livanga oku likolisilako oku ci pongiya ciwa osimbu handi eteke liove lioku linga onepa yaco ka lia pitililepo. Ivaluka okuti, eci handi eteke liohongele ka lia pitililepo, vamanji va siata oku vetiyiwa oco va tange ocipama ca sandekiwa omu muopiwa ohundo yove. Ocikele cove, hakupitululako lika oku lombolola eci ci kasi vocipama, ale oku ci teta onimbu, pole oku lekisa ndomo ci kapiwako. Lombolola olonepa vimue viocipama caco lonjila yimue okuti ci kuatisa ekongelo.

Ndomo ca siata, omõla lomõla o kuete ocituwa caye. Haicovo ekongelo lekongelo li kuete ovituwa via litepa. Onjali yina okuti yi longisa luloño, ka yi longisa lika loku pituluila omõla waye olonumbi via sunguluka. Pole eye, o konomuisila kumosi lomõla waye. Eye poku ci linga, o kapako ocituwa comõla kuenda ovitangi a kasi loku liyaka lavio. Cimuamue haico, alongisi vekongelo va likolisilako oku limbuka eci olonjeveleli viavo vi sukila kuenje va vi kuatisa. Pole, ulongisi wa loñoloha o yuvula oku tukula ovolandu ana a sumuisa umue pokati kolonjeveleli. Eye oka velisapo oku tukula ovowa eyilila koku endela vonjila ya Yehova, kuenda oka eca olonumbi viupiwa Vembimbiliya vina vi kuatisa ekongelo oku yula ovitangi va kasi loku liyaka lavio.

Elongiso liwa livetiya ovitima violonjeveleli. Eci ci kisika oku linga vali calua okuti hakulombololako lika ovolandu. Puãi mua kongela oku vetiya oku sola eci ci kasi loku lomboluiwa. Eci ci sukila oku kuatela onjongole yocili omanu va kasi loku longisiwa. Angombo kespiritu va kuete oku kũlĩha olomeme. Oco va vangule levetiyo liocili, loku lekisa elembeleko, locikembe kuenda ohenda, va sukila oku kapako ovitangi omunu lomunu a kasi loku liyaka lavio.

Alongisi va loñolõha va kũlĩha okuti ohundo te ya kuata ocimãho cimue yi tẽlisa. Ocipama te ca lingiwa lonjila yimue okuti atosi a velapo a patekeliwa kuenda a ivalukiwa. Olonjeveleli te vi tẽla oku ivaluka kuenda oku kapako ovisimĩlo vina vi tiamẽla komuenyo wavo.

Ohongele Yupange

Eci o linga ohundo yimue yupiwa vocipama Cupange Wetu Wusoma, ekatanga oka liyaka lalio, pamue lia litepapo kamue. Catiamẽla koku linga ohundo yaco, ndomo ca siata, oka kisikiwa oku lolombolola ocipama caco cosi kolonjeveleli, okuti hakunõlako lika olonepa vimue. Kuatisa olonjeveleli oku konomuisa ovisonehua vina okuti ovio ono yelungulo liosi lia eciwa. (Tito 1:9) Otembo ya siata oku sokiyiwa yitito, kuenje ka yecelela oku vokiyako vali ovipama vikuavo.

Pole, ci tava okuti pamue o tambula ocikele coku linga onepa yimue okuti ka yi sangiwa Vupange Wetu Wusoma. Etukulo liaco pamue li ku ilikila vocipama cimue Cutala Wondavululi ale pamue li ku ilikila ño katosi amue onimbu. Oku nõla vocipama va ku ilikila eci ekongelo li sukila, ocikele cove ulongisi. Ove pamue oka sukila oku tukula ulandu umue wonimbu watiamẽla kocipama o kasi loku linga. Ivaluka okuti ocikele cove hakuvangulako lika eci catiamẽla kocipama wa tambula. Pole, o kuete oku ci linga lonjila yimue okuti ekongelo liupako ekuatiso oco li tẽlise upange, Ondaka ya Suku yilekisa okuti owo tua kundikiwa oku linga kuenda oku sanga esanju poku u linga.​—Ovil. 20:20, 21.

Osimbu o pongiya onepa yove, sokolola eci catiamẽla kekalo liomanu va kasi vekongelo liene. Va pandiya kueci va siata oku linga ale. Ndamupi oku kapako olonumbi via eciwa vocipama va ku ilikila cika vokiya ombili yavo kuenda esanju liavo kupange woku kunda?

Anga hẽ onepa yove yi kisika oku lekisa cimue ocindekaise ale oku linga apulilo? Nda oco, ciwa okuti o livanga oku ci sokiya ciwa. Pamue o yeva ekisika lioku pinga ño komunu umue vonjanja yaco oco a linge ocindekaise. Pole, eci halonjanja viosiko okuti ci tuala konima yiwa. Nda ci tava, sayala ocindekaise caco ale apulilo aco osimbu handi eteke liohongele ka lia pitililepo. Kũlĩhĩsa ciwa okuti onepa yaco eyi yi lingiwa lonjila yimue okuti yi vokiya esilivilo kelongiso li kasi loku eciwa.

Olohongele Vimbo Kuenda Viofeka

Vamanji vana va likolisilako oku kala lovituwa viespiritu okuti veya oku kala olohundi via loñoloha viowiñi haivo alongisi vawa, pamue vokuenda kuotembo ci tava okuti va pingiwa oco va pange onepa kohongele yimbo ale kohongele yofeka. Ocili okuti, a-a apuluvi amue a likasi atiamẽla koku longisiwa la Suku. Onepa yaco pamue yiya ndohundo yoku tanga ulandu wosi wa sonehiwa (manuscrito). Ale yiya ndohundo yimue okuti yi sukila oku yi lombolola (esboço). Ale pamue ci tava okuti yiya ndolonumbi viatiamẽla kondalama yimue yopiwa Vembimbiliya kuenda oku lekisa ndomo olonumbi viaco vi kapiwako koloneke vilo. Handi vali pamue yiya ndovinimbu vimue vielongiso. Nda weya oku kuata esumũlũho lioku lalekiwa oco oka pange onepa kolohongele viaco, lilongisa ciwa lutate ocipama wa tambula. Pitololamo oku lipongiya ciwa toke eci o limbuka okuti ca ku lomboloka ciwa.

Ava va tambula ohundo yoku tanga ulandu wosi wa sonehiwa, va kuete oku tanga ohundo yaco ondaka londaka. Ovo ka ci tava okuti ohundo yaco va yi pongoluila volondaka vikuavo ale va yi sokiya mumue muiñi. Ovo va kuete oku yi lilongisa lutate oco va tẽle oku limbuka atosi a velapo kuenda oku a lombolola ciwa. Ovo va tanga ohundo yaco loku yi pitolola lolukandi toke eci va pondola oku yi linga lombili yi sesamẽla, lesanju, lowuya, locikembe, lonjongole yocili, lekolelo kuenda locileñi ci litava lowiñi womanu u kasipo.

Vamanji va tambula ohundo yina okuti yi sukila oku yi lombolola, va kuete ocikele coku yi lombolola lonjila yimue okuti yi likuata ciwa leci ci sangiwa vohundo. Hundi o kuete oku vangula volondaka viaye muẽle vi tundilila kutima, okuti ka luluvalela vohundo yaco osimbu a kasi loku yi linga, kuenda ka yi pongiya ndohundo yoku tanga okuti, o soneha cosi aka popia. Ci kuete esilivilo liocili oku kuama otembo yi lekisiwa vonepa lonepa yi sangiwa vohundo oco cecelele oku lekisa lulelu atosi a velapo a sangiwa vohundo. Hundi o kuete oku lombolola ciwa ovisimĩlo kuenda oku konomuisa ciwa ovisonehua vi sangiwa vemẽhi liatosi osi a velapo. Eye ka ci tava okuti o vokiyako atosi ana eye muẽle a sima okuti awa, momo cu tuala koku kapela ponele atosi ana a sangiwa ale vohundo. Ocili okuti, ono yelongiso Ondaka ya Suku. Ocikundi Cakristão akulu vekongelo, oku “kunda ondaka.” (2 Tim. 4:1, 2) Omo liaco, hundi te wa luluvalela vali calua kovisonehua vi sangiwa vohundo, oku vi lombolola kuenda oku lekisa ndomo vi kapiwako.

Ku ka Kuate Ocituwa Coku Lipañela

Anga hẽ o kasi vekongelo limue okuti o kuete apuluvi alua voku linga ohundo? Ndamupi o kuete oku pongiya lutate olonepa viaco viosi? Yuvula oku pongiya olonepa viove vakukutu a sulako.

Olohundo vi kuatisa muẽle ocili ekongelo, vi sukila oku vi angiliya ciwa, eci okuti kua kamba handi oloneke vialua. Omo liaco, kuata ocituwa coku tanga ocipama wa ihĩwa vonjanja yaco muẽle eci o ci tambula. Eci cika ku kuatisa oku sokolola eci catiamẽlako, osimbu o linga ovina vikuavo. Vokuenda kuoloneke ale kuolosemana vimue okuti handi kua lingile ohundo yove, pamue oka yeva olondaka vimue vika ku kuatisa oku kũlĩhĩsa ndomo elomboluilo liaco li kapiwako. Pamue ku molẽha asapulo amue okuti ci tava oku a kapako. Oku tanga kuenda oku sokolola vonjanja yaco muẽle eci catiamẽla konepa wa tambula, ci sukila otembo, pole otembo yimue okuti yi peseliwa ciwa. Pana okuti wa tumãla oco o pongiye ohundo yove, o kongula olonima viwa omo lioku livanga oku sokolola ciwa lutate eci catiamẽlako. Oku linga ocipama wa tambula lonjila eyi, cika tepulula calua asakalalo kuenda cika ku kuatisa oku linga onepa yove lonjila yimue okuti o vetiya ovitima viava va kasi vekongelo.

Nda wa likolisilako oku sanjukila ongavelo yove wa tambula ku Yehova, yatiamẽla koku longisa omanu vaye, oko kemanya kuenje cika kala esumũlũho liocili ku vana vosi vo sole.​—Isa. 54:13; Va Rom. 12:​6-8.

OSEMANA losemana, vakongelo alua Olombangi via Yehova, mua siata oku sokiyiwa oku lingiwa kuohundo yowiñi ya kunamẽla Vembimbiliya. Nda okuti wukulu wekongelo ale wuñuatisi yakulu vekongelo, wa siata hẽ oku eca uvangi u lekisa okuti, u hundi yiwa, kuenda ulongisi muẽle? Nda oco, ci tava okuti pamue o lalekiwa oco o linge ohundo yowiñi. Osikola Yupange Wakristão, ya siata oku kuatisa olohũlũkãi vialua via vamanji alume oco va loñolohele kocikele eci cupange. Eci o nõliwila oku linga ohundo yowiñi, pi o sukila oku fetikila?

Oku Lilongisa Ohundo

Osimbu handi kua lingile ekonomuiso, tanga ohundo yaco yosi. Noke yi sokolola lutate toke eci yi ku lomboloka ciwa. Patekela osapi, okuti oyo onduko yohundo yaco. Nye oka longisa kolonjeveleli viove? Ocimãho cove hẽ ce?

Kũlĩhĩsa ciwa olonepa via velapo viohundo yaco. Konomuisa ciwa atosi aco. Ndamupi onepa lonepa ya li tokeka losapi yohundo? Vemẽhi liatosi a velapo, mu sangiwa otuatosi tumue tua sonehiwamo, pole ka tua iñilile ño enene. Olonepa viatiamẽla kotuatosi tuaco, via sonehiwa vombuelo yaco. Kũlĩhĩsa ndomo onepa lonepa yohundo ya li tokeka leyi ya lingiwa ale, kuenda ndomo yi tuala konepa yikuavo yi kuãimo. Kũlĩhĩsavo ndomo yi kuatisa koku tẽlisa ocimãho cohundo. Pana okuti osapi yohundo ya ku lomboloka ciwa, locimãho cohundo yaco ca ku lombolokavo, kuenda ndomo atosi a velapo a tẽlisa ocimãho cohundo yaco, ci tava okuti o fetika oku yi pongiya.

Tete, pamue cika ku kuatisa vali nda wa sokisa ohundo yove ndolohundo vikuãla ale vitãlo vitito, okuti ohundo lohundo yi kuete etosi limue lia velapo. Olonepa viaco, vi pongiya yimue yimue.

Ohundo yina ya siata oku eciwa, ocimalẽho ño celiangiliyo. Ka ci lomboloka okuti, oyo yi kala muẽle ohundo yove, okuti oko o kopisila oku linga ohundo. Oyo yi kasi ño ndondunda yakepa. Ove o sesamẽla oku yi kapa ositu, oku yĩha utima kuenda oku eca omuenyo kokuayo.

Oku Tanga Ovisonehua

Yesu Kristu lolondonge viaye, va enda loku tiamisila elongiso liavo Vovisonehua. (Luka 4:16-21; 24:27; Ovil. 17:2, 3) Ove ci tava okuti o ci lingavo. Ovisonehua te ovio via linga ociseveto cohundo yove. Ku ka lombolole ño atosi a sangiwa vohundo wa tambula, loku lekisa ndomo a kapiwako. Puãi, kũlĩhĩsa ndomo atosi aco a likuata leci ci sangiwa Vovisonehua vi Kola. kuenje poku longisa upisila kueci ci sangiwa Vembimbiliya.

Poku angiliya ohundo yove, konomuisa ovinimbu viosi Viembimbiliya via tukuiwamo. Kũlĩhĩsa ciwa ulandu waco. Ovisonehua vimue via kapiwilamo ño oco vi ku kuatise oku kũlĩha ono yesapulo liaco. Haviosiko okuti vi sukila oku vi tanga ale oku vi lombolola voku lingiwa kuohundo yove. Nõlamo ño vina okuti viwa oku vi lomboluila olonjeveleli viove. Nda wa luluvalela Kovisonehua vi kasi ale vohundo, kuka sukila oku vokiyako vali oku tanga Ovisonehua vimue vikuavo.

Oku tunda ciwa kuohundo yove ka kua tiamẽlele ketendelo liovisonehua oka tanga, pole kua tiamẽla enene koku longisa kuove. Eci o tukula ocisonehua cimue, lekisa esunga lieci ocisonehua caco ci tangiwila. Sokiya otembo yoku lombolola ndomo ocisonehua caco ci kapiwako. Noke yoku tanga ocisonehua cimue, poku lombolola ulandu waco, Embimbiliya liove ku ka li tuvike. Ci tava okuti, olonjeveleli viove pamue vika ci lingavo. Ndamupi o vetiya onjongole yolonjeveleli viove loku va kuatisa okupa esilivilo lia velapo Kondaka ya Suku? (Neh. 8:8, 12) O pondola oku ci linga poku lombolola, loku setahãisa eci wa lombolola leci omanu va kũlĩha, kuenda poku lekisa ndomo eci wa lombolola ci kapiwako.

Oku Lombolola. Poku liangiliyila oku ka lombolola ocisonehua cimue okuti oco osapi yondaka, lipula ove muẽle okuti: ‘Ocisonehua caco eci hẽ ci kuete elomboloko lie? Momo lie ñasilili loku ci kongela vohundo yange? Olonjeveleli vi kasi hẽ oku lipula nye kueci catiamẽla kocinimbu eci?’ Ove o sukila oku konomuisa ulandu waco wosi, lono yesapulo liaco, kuenda vekalo ocinimbu caco ca sonehiwila, longusu yolondaka viaco, kumue loku konomuisavo ocisimĩlo cusonehi. Eci ci sukila oku konomuisa. Oka sanga alomboluilo alua a silivila valivulu angiliyiwa “[L]ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.” (Mat. 24:45-47) Kuka lombolole cosi catiamẽla kocinimbu caco. Lombolola ño esunga lieci wa pingila kolonjeveleli viove oku tanga ocinimbu caco poku ci tiamisila kueci ci kasi loku lomboluiwa. Elomboluilo liove li lomboloke ciwa.

Ovindekaise. Esunga lieci ovindekaise vi lingiwila, oku kuatisa olonjeveleli viove oco vi kuate elomboloko liwa. Ale oku va kuatisa oku patekela etosi limue lia velapo ove o kasi loku lombolola. Ovindekaise vi kuatisa omanu oku kuata elomboloko lieci o kasi loku va sapuila. Ku va kuatisavo oku ci setahãisa locina cimue ovo va kũlĩha ale. Eci oco Yesu a lingile, eci a linga Ohundo yaye ya kemãla yo Komunda. Oku tukula “Olonjila,” “oloneleho vi[ov]usenge,” ‘ombundi ya sukatela,’ ‘onjo ya tungiwila vohanda,’ kuenda olondaka viñi viñi vikuavo, kua lingisa okuti elongiso liaye li vetiya utima, li lomboloka kuenda li patekeliwa.​—Mat. ocipama 5–7.

Oku Lekisa Ndomo ci Kapiwako. Oku lombolola loku setahãisa ocisonehua cimue, ku pitiya ukũlĩhĩso, puãi oku sinumula ndomo ukũlĩhĩso waco u kapiwako oco cika nena onima yiwa. Ocili okuti, ocikele colonjeveleli oku linga eci Embimbiliya li va sapuila. Pole, ove ci tava okuti o va kuatisa oku limbuka eci va sesamẽla oku linga. Pana okuti wa kolela muẽle okuti olonjeveleli viove via tẽla oku kuata elomboloko liocinimbu ca tangiwa, kuenda va tẽlavo oku limbuka esilivilo liocinimbu caco kueci catiamẽla kondaka yi kasi loku lomboluiwa, sokiya otembo yoku lekisa esilivilo liocinimbu caco kueci catiamẽla ketavo kuenda kovilinga vietu. Velisapo oku tukula asumũlũho eyilila koku siapo ovisimĩlo vĩvi lovituwa vina ka vi litava locili ci kasi loku lomboluiwa.

Poku sokolola ndomo oka tiamisila ovisonehua komuenyo wolonjeveleli viove, ivaluka okuti olonjeveleli viove via tunda kapata añi añi kuenda va kasi loku liyaka lakatanga a litepa. Ci tava okuti, pamue muli ava va fetika ño ndopo oku lilongisa Embimbiliya, ale pamue muli amalẽhe, lakulu kuenda vana okuti va kasi oku liyaka lovitangi viñi viñi vomuenyo wavo. Linga okuti ohundo yove yi kala lesilivilo kuenda yi kapiwako vomuenyo womunu lomunu. Yuvula oku eca elungulo lina li molẽha soketi o kasi loku litiamisila ño komanu vamue.

Ovina Okuti Hundi Eye Okuete Oku vi Nõla

Vimue viatiamẽla kohundo yove, va ku vi ñolela ale. Atosi a velapo a ilikiwa ale, kuenda otembo o kuete oku pesila koku lombolola ocinimbu locinimbu ya lekisiwa ale ciwa. Ovina vikuavo viatiamẽla kohundo yove, ove muẽle o kuete oku vi nõla. Ove, ci tava okuti pamue o nõlapo oku pesila otembo yaluapo vali kovinimbu vimue, kuenje kovinimbu vikuavo o pesilako ño otembo yimue yitito. Ku ka sime okuti kovinimbu viosi o pesilako otembo yimuamue. Oku linga ndoco, cika ku kokela oku lupuka lohundo kuenje olonjeveleli viove oka vi sukilisa omuenyo lalomboluilo. Ndamupi o nõla eci oka lombolola vali ciwa lutate leci oka lombolola ño loku teta onimbu? Lipula ove muẽle ndoco: ‘Atosi api aka ndi kuatisa oku lombolola ocisimĩlo ca velapo cohundo? Atosi api a kuete ongusu ya velapo koku kuatisa olonjeveleli viange? Anga hẽ nda okuti nda tẽhapo ocisonehua cimue ca tukuiwa ale pamue etosi limue lia tiamẽlako, cika tepulula ongusu kuvangi u kasi loku lekisiwa?’

Luloño walua, yuvula oku kongelamo atosi ana okuti, ka a konomuisiwile handi ciwa. Yuvulavo oku kongelamo ovisimĩlo viove muẽle. Ndaño muẽle omõla a Suku, Yesu Kristu, wa yuvula oku popia ovina ‘locipango caye muẽle.’ (Yoa. 14:10) Ivaluka okuti, esunga lieci omanu veyalaila kolohongele Violombangi via Yehova, oku yevelela elomboluilo lieci ci kasi Vembimbiliya. Nda weya oku limbuka okuti u hundi yiwa, eci pamue, momo lioku tiamisila kuove ovisimĩlo violonjeveleli Kondaka ya Suku, okuti kokuove muẽle hakoko. Nda wa ci linga, olohundo viove vika soliwa calua.​—Va Fil. 1:10, 11.

Pana okuti ohundo ya kala ño ndatosi onimbu wa yi lingisa ndonepa yimue yelomboluilo Liembimbiliya, kaliye o sukila oku pitololamo. Ci kuatisa vali oku ci linga lolukandi. Ocina ca velapo, oku kuata ekolelo liokuti kua ivaleleko etosi lalimue. Ove o sukila oku eca ongusu kuenda omuenyo kohundo yove loku lombolola ocili lesanju. Osimbu handi kua lingile ohundo yove, lipula ndoco: ‘Nye ndi yongola oku tẽlisa? Anga hẽ atosi a velapo a nõliwa ale? ‘Anga hẽ Embimbiliya olio lia linga muẽle ociseveto cohundo yange? Anga hẽ etosi lia velapo li tuala ketosi likuaĩmo lulelu? Anga hẽ ohundo yi vetiya oku kuatela ocisola Yehova kuenda oku solavo aliangiliyo aye? Anga hẽ olondaka vioku sulako, via litokeka losapi yohundo, okuti vi lekisa kolonjeveleli eci va sukila oku linga, kuenda vi va vetiya oku ci linga?’ Nda wa tambulula okuti oco kapulilo ava, ci tava okuti o “sandeka ukũlĩhĩso” oco ekongelo liupeko ekuatiso kuenda oco Yehova a sivayiwe!​—Olosap. 15:2, NW.